EVC-TRAJECT Ervaring in een beroep verzilveren met een ... - Hba

EVC-TRAJECT
Ervaring in een beroep verzilveren met een vakdiploma
EVC is de afkorting voor “Erkennen van Verworven Competenties”. Het is een instrument
om vakmanschap zichtbaar te maken, te herkennen en te waarderen. Vooral bij mensen die
zonder vakdiploma in de branche werkzaam zijn kan dit een uitkomst bieden. De ervaring
die iemand heeft opgedaan tijdens bijvoorbeeld cursussen, zelfstudie en op de werkplek
wordt vergeleken met de eisen voor een beroep of voor het erkend diploma. Op basis
hiervan kunnen vrijstellingen bij de opleiding verkregen worden. In de optiekbranche zijn
er verschillende EVC-trajecten: één voor de mbo-opleiding opticien en één voor de
contactlensopleidingen.
Door: Elly Fokke, Sociaal Fonds Optiekbedrijven
Fotografie: Emile Waagenaar Fotografie
Met EVC kan objectief worden vastgesteld welke kwaliteiten in relatie tot het beroep iemand heeft. Dit
kan leiden tot een diploma, vrijstellingen voor de opleiding of een loopbaanadvies. De afstemming
tussen branche en onderwijs is daarbij van groot belang want de uitkomsten moeten door alle partijen
vertrouwd en geaccepteerd worden. Bij de procedures in de optiekbranche is er al heel wat werk
verricht om dit op de rit te krijgen. Wij spreken hierover met twee professionals op dit gebied: Ron Ides
van kenniscentrum SVGB en Frank Hermans van Deltion Training en Advies.
Aan de slag met het portfolio
Ron Ides is al langere tijd bekend met EVC. Hij is betrokken geweest bij de ontwikkeling van trajecten
voor de glazeniers en de schoenherstellers. Al enige tijd is hij samen met LEXON (Landelijke EXamens
Optiek Nederland) bezig met de ontwikkeling van een EVC-traject voor de contactlensopleidingen.
Daarbij is de SVGB vorig jaar gevraagd om te zijner tijd het traject voor de mbo-opleidingen opticien en
opticienmanager uit te gaan voeren. Tot die tijd draagt het Deltion College zorg voor het uitvoeren van
deze EVC-procedures. Ron: “Bij een examen zie je hoe iemand het vak uitvoert. Bij EVC ligt dit anders
omdat het vooral om een portfolio en gesprek gaat. De glazeniers zijn gewend om foto‟s van het werk
te maken. In onze EVC-procedure voor de contactlensopleiding is dit minder gebruikelijk; een foto van
een bril kan nog wel maar je maakt geen foto van de lenzen die je hebt aangepast. De bewijsvoering is
daarom lastig, want hoe krijg je aanvullende informatie. Bij twijfel kunnen we daarom een proeve van
bekwaamheid afnemen waarin iemand zijn vaardigheden kan aantonen. Maar eerst gaat de deelnemer
aan de slag met het portfolio.”
Het contactlenstraject is vorig jaar met een aantal kandidaten als pilot van start gegaan. Ron vertelt
over deze ervaring: “Bij het afnemen van een EVC-procedure moet je weten hoe iemand op zijn
competenties scoort. De assessoren (beoordelaars) moeten exact in percentages aangeven wat iemand
beheerst en wat iemand met aanvullende opleiding moet bijleren. In de pilot bleek dat een aantal
beoordelingsinstrumenten nog niet afdoende werkte. Dit zijn we nu aan het bijstellen. Ik verwacht dat
de SVGB vanaf 1 juni officieel met de procedure van start kan gaan.”
Meer zelfvertrouwen
Frank Hermans is erg enthousiast over de mogelijkheden van EVC: “Het is gericht op wat mensen
kunnen. Bij een opleiding word je vaak geconfronteerd met wat je niet weet maar bij EVC zijn
kandidaten vaak verbaasd dat hun ervaring iets waard blijkt te zijn. Wij vragen bijvoorbeeld aan de
optiekkandidaten of ze een cd-rom willen maken van een klantsituatie. We zien dat de beoordeling
hiervan ook voor de kandidaat verrassend is omdat dan blijkt dat iemand in de tijd veel aangeleerd kan
hebben. Daardoor alleen al krijgt iemand meer zelfvertrouwen. Met EVC kan je iemand van onbewust
bekwaam naar bewust bekwaam brengen.”
Ron Ides vult aan: “Bij de trajecten die wij eerder ontwikkelden, hebben we al veel ervaring opgedaan.
Wij zien dat sommige kandidaten echt direct voor het diploma gaan, met het idee dat ze zonder
opleiding het diploma zouden kunnen behalen. Soms lukt dat ook omdat iemand al meer dan 10 jaar
ervaring heeft. Dan kun je ook gunstige resultaten verwachten. Maar de meeste mensen begrijpen dat
er toch iets van scholing nodig zal zijn voordat zij het diploma kunnen krijgen. Ze willen inventariseren
wat ze hiervoor moeten doen. Ik vind dat zelf ook het meest reële uitgangspunt.”

Ook bij het Deltion lopen verschillende trajecten. Frank: “In andere branches gaat het soms om het
meten van iemands competenties in verband met outplacement of voor werkzoekenden. In de optiek
zien we dat mensen vooral gaan voor de verkorte opleiding. Er is animo bij bedrijven die hun
medewerkers groepsgewijs een EVC-traject willen laten volgen, maar bedrijven en kandidaten kunnen
zich ook individueel aanmelden. Vorig jaar hebben wij een traject optiek gedaan met acht individuele
kandidaten. Het voordeel hiervan is dat mensen ook onderling contact kunnen houden om elkaar verder
te helpen.” Frank heeft momenteel vooral de grootwinkelbedrijven in de optiek als EVC-klant maar
denkt dat vooral kleine bedrijven het nut van EVC zouden moeten inzien: “Het heeft veel inhoudelijke
en financiële voordelen. In het MKB is het soms lastig om een goed carrièreperspectief aan je
medewerkers te bieden. Door mensen via het traject en een verkorte opleiding te helpen aan een
diploma kun je ze binden en boeien.”
Deelnemers kunnen zich op elk moment voor de procedure aanmelden. Na het intakegesprek kunnen zij
starten met het vullen van het portfolio. De benodigde scholing wordt omschreven in een persoonlijk
opleidingsplan (POP) dat moet worden ingepast in de reguliere scholing. Ron Ides: “Binnenkort is er op
onze website www.svgb.nl een quickscan voor de optiektrajecten beschikbaar. Dat is een gratis zelftest
waarbij iemand kan kijken hoe hij ervoor staat. Als iemand vaak „nee‟ moet invullen weet diegene dat er
veel aanvullende opleiding nodig is. Er volgt altijd een intakegesprek en daarna kan de kandidaat
beslissen om al dan niet door te gaan.”
Het EVC-proces
Tijdens het intake- of kennismakingsgesprek wordt de deelnemer voorgelicht over de EVC-procedure en
wordt er een inschatting gemaakt of het zinvol is te starten. Vervolgens brengt de deelnemer met
ondersteuning van een portfoliobegeleider de competenties in kaart. Elementen hierbij zijn: kennis,
vaardigheden en attitude. De bewijzen die de deelnemer verzamelt, worden in een portfolio opgenomen
en de beoordelaar gaat na of de kandidaat voldoende aantoont dat hij of zij de bedoelde competenties
beheerst. Hierbij worden de competenties vergeleken met de examen- of beroepseisen. Als er
aanvullend bewijs nodig is, kan er een proeve van bekwaamheid gevraagd worden. Dan wordt bekeken
of het mogelijk is om de deelnemer vrijstellingen te verlenen of zelfs het diploma uit te reiken. Indien
een aanvullende opleiding nodig is dan kan vaak via een verkort opleidingstraject gewerkt worden aan
de verdere ontwikkeling van de competenties van de kandidaat. Dit opleidingsadvies wordt beschreven
in het persoonlijk opleidingsplan. De gemiddelde looptijd van een traject is drie maanden. Het
kennismakingsgesprek is in de meeste gevallen gratis. Binnenkort is er op de website van de SVGB een
quickscan beschikbaar voor beide procedures.
De kosten voor het contactlenstraject zijn € 795,- per kandidaat. Voor meer informatie en aanmelden
kunt u contact opnemen met SVGB, mevrouw Rosalien de Graaf via telefoonnummer 030-6036756 of
email: rdegraaf@svgb.nl.
De kosten voor het (individuele) traject opticien zijn op dit moment € 875,- per kandidaat. Voor
bedrijfstrajecten wordt een aangepaste offerte gemaakt. Informatie en aanmelden voor de EVC
opticien: Deltion training & advies, de heer Frank Hermans via telefoonnummer 038-8503150 of email:
fhermans@deltion.nl
Informatie WVA-aftrek
Op grond van de Wet vermindering afdracht loonbelasting (WVA) mag u bij EVC de loonheffing
verminderen met € 308,- per jaar. U komt onder andere in aanmerking voor deze regeling als u de
kosten voor de procedure voor een medewerker betaalt. Ook voor BBL-opleidingen
(beroepsbegeleidende leerweg) is aftrek mogelijk. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met
de Belastingdienst via telefoonnummer 0800-0443 of kijk op www.belastingdienst.nl
HBA-project “Gekwalificeerd Ambacht”
Tijdens een goedbezochte kick-off bijeenkomst is op 13 maart jl. het startsein gegeven voor het project
Gekwalificeerd Ambacht 2008 dat met behulp van de subsidieregeling „Leren & Werken‟ van start gaat.
Door middel van het (verder) ontwikkelen van EVC-trajecten en duale opleidingen, kunnen werkenden
binnen het vakgebied naar een hoger kwalificatieniveau doorgroeien. Tevens moeten werkzoekenden
eenvoudiger kunnen instromen. Aan het project nemen 15 ambachtelijke MKB-branches deel,
waaronder de optiek. Voor de optiekbranche zal de focus liggen op het aanpassen van de reguliere

opleidingen zodat kandidaten met vrijstellingen beter ingepast kunnen worden en het verder
ontwikkelen van de EVC-procedure.
Beeld:
Pagina 1:
Foto 1 klein, foto 2 groot, foto 3 klein
Pagina 2:
Foto 4 klein, foto 5 groot, foto 6 klein
Pagina 3:
Foto 7 klein, foto 8 groot, foto 9 klein
Bijschrift foto 2:
Ron Ides, kenniscentrum SVGB
Bijschrift foto 5:
Frank Hermans, Deltion Training en Advies