bijlagen interviews - Poppunt

Inhoudstafel digitale bijlagen
8.4. Bijlage 4: Interview Matthias Aerts .................................................................... 1
8.5. Bijlage 5: Interview Patrick Bastien .................................................................... 9
8.6. Bijlage 6: Interview Fréderic Busscher ............................................................. 12
8.7. Bijlage 7: Interview Lieven Declercq ................................................................ 21
8.8. Bijlage 8: Interview Tom De Jonghe .................................................................. 26
8.9. Bijlage 9: Interview David Sanders .................................................................... 31
8.10. Bijlage 10: Interview Arne Van Petegem ....................................................... 38

8.4. Bijlage 4: Interview Matthias Aerts
Wie ben je? Hoe oud ben je? Woonplaats?
Ja, ik ben Matthias Aerts. Ik woon in Kessel-Lo. Dit is hier de plaats waar mijn bedrijf is: Ideal Audio. Ik ben 31. En
mijn hoofdjob is het installeren en verkopen van studio’s. Vanaf de betere projectstudio tot echte professionele
studio’s.
En doe je daarbuiten nog iets op muzikaal gebied?
Ja, ik doe heel veel freelance techniek dingen. Wat ik heel veel doe is in mobiele cars live concerten gaan
opnemen. Heel veel Sportpaleis toestanden, zo Clouseau enzo. Voor radio geef ik regelmatig opleidingen aan de
VRT voor de spot-cel. Dat is zo waar ze de jingles maken. Aan die mensen geef ik regelmatig opleidingen.
En zelf muziek maken?
Voor het moment even wat minder, omdat ik geen eigen project heb. Maar ik heb wel een aantal projecten gehad
waar ik platen mee heb uitgebracht enzo. Zo wat bands die airplay op StuBru en TMF gehad. Vroeger heb ik ook
in de Vlaamse scéne gespeeld, bij Micha Mara, Barbara Dex enzo.
En welke instrumenten speel je dan?
Ik ben eigenlijk van opleiding gitarist. Ik heb een eerste prijs klassieke gitaar en daarna heb ik jazzstudio gedaan.
Aan het Lemmens in Brussel en in Antwerpen de jazzstudio. Maar ik speel ook heel veel keyboards. In die bands
die ik opnoemde.
En heb je daar een opleiding voor gehad?
Ja, het tweede instrument was verplicht piano dus… En het voordeel was, mijn vader is muzikant dus wij hadden
thuis een studio.
Hoe zie jij dat de hedendaagse muziektechniek, waar jij toch ook professioneel mee bezig bent, invloed heeft op
het muzieklandschap? Op muzikanten zelf, op de mogelijkheden van muzikanten?
Het voordeel is dat mensen veel meer thuis kunnen doen, en dat ze veel meer tijd hebben om creatief bezig te
zijn thuis. Terwijl dat ze vroeger in het repetitiekot alles moesten voorbereiden en dan in de studio gaan
opnoemen. En er was niet genoeg tijd dat als ze zagen dat het op band stond en dat het dan toch niet dat was,
nog veel te veranderen. Dat is eigenlijk het grootste voordeel van nu, dat het eigenlijk betaalbaar wordt. De
beginnende muzikant kan thuis ook veel makkelijker beginnen opnemen. Op een standaard computer kunt ge al
heel veel doen.
Wat is muzikale creativiteit voor u? Los van enige techniek, wanneer vind jij iets creatief op muzikaal gebied?
Goh, dat is een goede vraag. Dat is een moeilijke vraag. Dat kan vanalles zijn, het hangt er ook vanaf welk genre
dat je maakt. In klassiek, ik ben klassiek geschoold, vind ik eigenlijk vrij weinig creativiteit omdat eigenlijk ieder
zijn partituur volgt en zo juist mogelijk probeert te spelen. Bij moderne klassieke muziek is dat dan wel iets
anders. Dat is natuurlijk muzikaal heel straf maar daar is het echt naspelen van een partituur. Creatief zijn, bij jazz
is dat heel goed kunnen improviseren. Bij elektronische muziek is dat heel goed de juiste klankjes op de juiste
plaats zetten. Maar wat ik heel belangrijk vind in muziek is dat je werkt aan je klank. En dat is iets waar in de
opleidingen heel weinig aandacht aan geschonken wordt. Welke geluiden kan je allemaal maken? Als je gitaar
studeert moeten ze je leren hoe werken pedalen? hoe werken effecten? Wat kan ik doen met die gitaar als ik een
ander plectrum pak? Dat moet je leren en dat is iets wat heel veel over het hoofd gezien wordt. Het gaat altijd
maar over technisch spelen en uw toonladders kennen en zo veel mogelijk noten op een bepaalde tijd. Want dat
is iets wat ik vind dat heel hard ontbreekt.
1

Een soort klankleer eigenlijk?
Ja absoluut, dat vind ik heel belangrijk.
En vind je dan dat dat echt naar de fysica kant mag gaan. Dat je echt leert wat er met een geluidsgolf gebeurt?
Ja, dat niet noodzakelijk. Maar ze zouden daar eigenlijk wel de basis van moeten kennen vind ik. Dat je ook uw
harmonische en alles gaat leren en dat je weet wat dat doet. En waarom een gitaar zo klinkt. Met de boventonen,
van welke dat doorklinken. Dus dat moet niet heel uitgebreid zijn. Maar dat de mensen toch wel een beetje een
basis hebben daarin. Maar ik vind het vooral heel belangrijk om klanken te kunnen maken. Eventueel beginnen
met klanken na te maken. Dat is ook wel iets wat ik probeer in mijn cursussen bij Ableton. Probleem is bij mensen
die dance maken, die hebben nooit iets leren namaken van vroeger. Die beginnen direct zelf muziek te maken,
maar om te kunnen beginnen, moet je eigenlijk weten vanwaar dat het komt.
Maar wat is creativiteit, dat is ook ieder ding, elke muzikant kan dat anders doen. Dat kan heel ver gaan en dat
kan iets heel onnozel zijn. Bijvoorbeeld een slagje op een gitaar in 1 nummer.
Het is dus zeker niet zo dat creativiteit alleen is weggelegd voor de vergevorderde professionele muzikant?
Neenee, abslouut niet, ik denk dat zelfs beginnende muzikanten soms meer creatief zijn omdat die nog niet heel
veel ervaring hebben en maar proberen.
En omdat ze misschien nog geen oogkleppen ophebben?
Ja, dat is het
Denk je dan dat er een verschil is tussen muzikale creativiteit vroeger en nu?
Wat ik merk bij muzikanten, de professionele dan, is dat ze minder tijd in hun muziek gaan steken. Dat ze vroeger
veel meer gingen repeteren en zorgen dat het af was. En dat als ze nu een bepaald concert hebben en gewoon
repeteren, als ze het gewoon kunnen spelen is het al goed. En daar onderscheiden de hele goede groepen zich
met gewoon goede groepen vind ik. De mensen zijn tegenwoordig rapper content en zeker bij opnames. Dat ze
denken, we kunnen het achteraf wel oplossen in de computer. Terwijl, als ze het er in het begin goed opzetten,
het eigenlijk nog beter kan.
Mensen verwachten misschien teveel van muziektechniek?
Ja, dat vind ik wel ja. Je kan heel veel doen maar de mensen denken dat ze alles kunnen oplossen met een
computer. En je kan inderdaad veel doen maar als het in het begin juist is ingespeeld kunnen ze nog verder
geraken. En dat is iets wat veel mensen over het hoofd zien.
Wanneer vind je iets wat je zelf doet dan creatief?
Als ik mijn ding kan doen, als ik gevraagd wordt om iets te doen. Dat ze mij niet gewoon zeggen: kijk, het moet
klinken als die groep. Als ik geen kopie moet maken. Maar als je nu zelf kunt gaan experimenteren, bij mij is het
nu vooral de laatste tijd mixen, dat ze mij laten doen. En dat ik kan zoeken naar de juiste effecten op de juiste
plaats.
Welke lessen geef jij allemaal in verband met muziektechniek?
Ik geef de Cubase lessen in Het Depot. Ableton Live, en dan studioengineering. Op de VRT die lessen aan de
spotcel. In Het Depot geef ik om de drie maand Cubase café. Dat is een gratis praatcafé. En dan geef ik ook
regelmatig workshops, maar dat is meestal met gastdocenten.
2

Wat probeer je dan te bereiken in die cursussen?
Dat hangt er van af. Bij Cubase, dat is opgedeeld in twee reeksen. De eerste reeks probeer ik zoveel mogelijk de
software te leren. En weinig creativiteit omdat ik vind dat je eerst alle mogelijkheden moet zien. Ik geef wel altijd
voorbeelden bij elk ding en een oefening die ze moeten namaken. Ze moeten weten vanwaar dat het komt. Dat,
als ik een compressor uitleg ze dat moeten nadoen. Zo kan ik bijvoorbeeld uitleggen: op een stem kan je dat en
dat doen om te beginnen. Op een snare dat en dat en dat. Nu zijn we in Het Depot bezig met reeks twee. Dan
heb ik een aantal dingen die ik vind dat ze nog moeten bijzien om verder te kunnen. En dat is iedere les gewoon
een halfuurke. En voor de rest brengen ze hun eigen projecten mee en dan bekijken we, wat moet daaraan
verbeterd worden en kijken we samen met iedereen.
Dus dat is wel meer gericht op eigen inbreng?
Ja, absoluut. Nu, gisteren had er iemand die in Aalst woont en die moet alles voor carnaval maken. Die begint
altijd van MIDI-files van bestaande nummers. Nu hebben we gisteren iets heel stom van Marco Borsato. We
hebben die MIDI-file erin gelaten en samen met de groep geprobeerd daar een andere versie van te maken. Dat
hij niet meer altijd vasthangt aan een kopie maken van… Maar nu hadden we er meer een dance-nummer van
gemaakt. Dat dat toch eens een andere versie wordt. Bij Ableton Live, aangezien dat dat een gemakkelijker
programma is om mee te beginnen. Begin ik de eerste 2,3 lessen met ook weer de basis te leren. En moeten ze
de laatste twee lessen mishmash maken enzo. En moeten ze eigenlijk iets afmaken. Daarom moet het nummer
niet af zijn, maar ze moeten wel laten zien dat ze iets kunnen. Bij studio-engineering is het weer ongeveer
hetzelfde. Dat is ook in twee delen opgesplitst. Reeks 1 zijn 3 dagen, eerste dag is puur theorie over microplaatsing,
eq, compressie, alle outboard enzo. Dag 2 komt er een groep opnemen en gaan we samen de micro’s
plaatsen en alles. En dan gaan we daar echt wel mee experimenteren want ze moeten zien dat je daar uw klank
al heel hard mee kunt maken. En de derde dag gaan we dat samen afmixen. Die mix moet zeker niet af zijn, voor
de groep die komt spelen is dat natuurlijk toffer. Maar ik vind het veel belangrijker dat ze alles doorhebben en dat
ze echt kunnen spelen met de mogelijkheden ook al klinkt het dan uiteindelijk niet. In reeks 2 van studioengineering,
daar is het weer hetzelfde. De eerste dag nog meer theorie. Dan breng ik eigen opnames mee, in
verschillende genres. Ik pak meestal een jazzopname mee, een danceopname, en een pop-rock. En daar
proberen we dan ook zowat de basis van, hoe moet ik dit goed krijgen? Hoe kan ik mijn kick van mijn dancenummer
beter krijgen? En dan is het ook weer gewoon echt mixen omdat ik zoiets heb van, in reeks 1 we kunnen
weer een groep gaan opnemen en iedereen weet dat je gewoon moet spelen met die micro’s en de basis daarvan
weten ze en je moet dat gewoon heel veel doen om het te leren. En mixen is toch iets waar je veel meer mee kan
leren.
Uiteindelijk kunnen we besluiten dat jij toch heel veel waarde hecht aan basiskennis en weten wat er gebeurt met
die programma’s?
Ja tuurlijk, en wat je er dan mee kan doen. Er creatief mee gaan zijn. Maar je kan creatief zijn op twee dingen. Je
kan creatief zijn zonder uw software te kennen maar dan moet je met potten en pannen gaan spelen om iets te
proberen, of op zetels slagen. Allez, op iets anders gaan klank maken. Maar dat is iets wat iedereen op zijn eigen
kan proberen. Maar om met software creatief te zijn moet je het ook wel kennen.
Wat betekent creativiteit inzake muziektechniek voor u? Wanneer ben je daar creatief mee?
Hoe meer dat je ervan kent, hoe meer je creatief kunt zijn. Zo kan je er alle mogelijkheden uithalen.
En daar streef je uiteindelijk ook wel naar?
Ja, zeker. Muziek komt uit de buik, niet uit de computer.
3

Slaag je daar dan ook in? Krijg je dit vaak aangeleerd?
Ja, maar dat is zoals in de muziekschool. Er zijn er een paar waarvan je denkt, die hebben het. En de grote
meerderheid kan wel iets doen, en dat is ook wel muzikaal. Maar je merkt toch een verschil tussen de echte
goede gasten die het hebben tegenover de rest.
Hangt dat dan af van de motivatie van die mensen?
Motivatie doet heel veel, en dat merk je vooral als ze terugkomen naar de tweede reeks. Diegenen die naar de
tweede reeks komen zijn sowieso creatiever maar wat ik heel fel merk is dat ik heel dikwijls mensen heb die in de
informatica zitten die ook muziek maken en die bekijken het meer als een theoretische manier van werken. En die
zijn meestal minder creatief dan de mensen die gewoon muziek willen maken.
Die laatste zien de computer dan eerder als een instrument?
Ja, als een tool om muziek te maken. Ik weet niet of die informatici echt geïnteresseerd zijn om muziek te maken.
Die willen eerder weten hoe kan ik iets doen met klank. Met die software. En die bekijken dat dan nog meer
vanuit de toffe mogelijkheden van de informaticakant. En die vinden dat ook heel plezant, waar zeker niks mis
mee is.
Als je dan die cursussen geeft gebruik je dan dezelfde normen om hun werk te beoordelen als waarmee je je
eigen werk beoordeelt?
Neen, omdat zij meer beginners zijn. Ik laat natuurlijk wel horen wat het zou kunnen worden maar als ik,… het
hangt er ook vanaf wie daar zit, als die veel ervaring heeft zal ik daar veel strenger tegen zijn dan tegen iemand
die net begint en ik probeer die wel aan te moedigen. Je moet niet,…, ik probeer wel te zeggen wat er nog zou
kunnen verbeterd worden op den duur maar het is… Ik denk dat je wel moet oppassen met heel streng te zijn
zoals ik ten opzicht van mezelf ben qua muziek. Voor mensen die ermee beginnen, je moet zorgen dat ze
volhouden. En heel veel positieve dingen zeggen en ook wel de negatieve dingen zeggen.
Dus wat voor u niet nieuw is, kan voor hen wel compleet nieuw zijn?
Ja, het is dat. En dat is wel heel belangrijk. Als ik merk dat ze heel veel evolutie maken van het begin naar het
einde dan ga ik hun daar echt wel in aanmoedigen. Bij mij was dat zelf ook. Als je nummers hoort van 15 jaar
terug, waar je toen heel fier over waart. Als er mij toen iemand had gezegd dat trekt op niks. Dan geef je dat op
op den duur. Allez, niet iedereen, maar er zijn er dan toch veel die gaan opgeven terwijl je die juist moet
aanmoedigen van: amai, dat is al heel straf wat je nu gedaan hebt maar als je nu volgende keer dat en dat nog
doet. En je moet hun stap voor stap verbeteren. En niet in één keer zeggen wat er allemaal beter moet. Want dan
is dat ook veel te veel informatie denk ik. Zeker voor die korte termijncursussen. We hebben maar 5 lessen. Als ik
dan alles moet gaan zeggen wat ze moeten verbeteren en dat lukt niet allemaal, dan heb ik niet altijd de tijd om
alles te gaan zien. En daarvoor heb ik dan die Cubase-cafés opgericht zelf.
Omdat mensen dan met elkaar kunnen praten?
Ja absoluut, en dat werkt heel tof. En ik leer ook nog veel van hun.
Is het mogelijk om creatief te zijn met software zonder dat je ze compleet beheerst?
Absoluut ja. Maar dat is met de meeste software. Allez, als je een tiende van de software kent kun je al heel veel.
En je moet zien dat je het deel van de software kent wat u interesseert. Gelijk bij Cubase, ik durf nu wel zeggen
dat ik het heel goed ken. Behalve de score-editing om partituren te maken. Dat is iets waarmee ik mij heel weinig
bezig hou omdat ik dat niet nodig heb en zeker niet om creatief te zijn. En ik ben er zeker van dat als mensen
gewoon een basis kennen ze al heel veel kunnen. En hoe meer basis je kent hoe meer je ook gaat vinden en
doorhebben. Eens dat je de structuur van een bepaalde software doorhebt ga je veel sneller verder kunnen.
4

Dus je streeft ernaar om die basis mee te geven?
En de structuur van het programma, dat ze doorhebben dat als je met dat bezig bent moet je altijd in die hoek
gaan zoeken. En ben je met iets anders bezig, dan zit dat ongeveer daar en dan weet je waar je kunt gaan
zoeken. En hoe verder dat ze cursussen volgen hoe meer dat ze al die dingen gaan weten. Maar dat probeer ik
dus in reeks 1, dat ze doorhebben waar dat alles van audio, midi en al die dingen zit.
Heb je dan soms het gevoel of soms helemaal niet het gevoel dat er creatievere dingen worden gemaakt in de
non-formele educatie, dus wat jij doet in Het Depot, Dan in de formele educatie? Dan heb ik het over SAE en de
pop&rock academie die nu pas is opgericht.
Ja, van in Hasselt heb ik eigenlijk nog niet veel gehoord, dat is echt een nieuwe opleiding. Allez, ik hoor wel veel
van de leerkrachten daar. Zoals Anton Walgrave geeft daar les, en ik kan mij wel inbeelden dat dat heel goed is.
Van SAE heb ik de indruk dat dat weinig creatief is. Dat is een heel technische opleiding en daar zal bijvoorbeeld
nooit gepraat worden over de structuur van een nummer. Dat is gewoon puur mixen, hoe moet je theoretisch
mixen,… Plus, ik heb de indruk, SAE is nu wel een uitzondering, dat is een privéschool, en waar als je gewoon de
lessen volgt en een klein beetje uw best doet heb je uw diploma. En je kan daar uit halen wat je wilt. Ik heb daar
al mensen zien uitkomen die heel straf zijn. Ik ken mensen die daar afgestudeerd zijn en nog niet het begin en
einde van een microkabel weten. Maar dat is sowieso met alle kunstopleidingen denk ik. Je moet daaruit halen
wat je er uit wilt halen. Hoe meer dat je zelf vraagt en hoe meer dat je zelf wilt, hoe meer kennis je daar kan
uithalen.
Dus zowel voor non-formeel als formeel is het afhankelijk van hoeveel je eruit wilt halen?
Ja absoluut, ook van de leerkrachten. Of dat klikt met de leerling.
Merk je een verschil of een andere manier om met die software om te gaan van mensen die een instrument
bespelen en diegenen die dit niet doen?
Ja, die vertrekken veel meer vanuit de muzikaliteit. Mensen die echt niks kennen van noten moeten echt
vertrekken van de tools die in de software zitten. En die komen heel dikwijls op hetzelfde uit als iemand anders.
Wat niet wilt zeggen dat ze geen straffe dingen kunnen doen. Maar ik merk wel dat mensen die muziek kunnen
spelen dat die veel sneller iets goed zullen maken. Allez, het hangt er vanaf in welk genre. Als ze echt dancedingen
maken, dan ga ik er wel van uit dat ze heel straffe dingen kunnen doen. Maar als je een popnummer of
jazz wilt maken is het toch handig om een achtergrond te hebben.
Betekent dat dan dat het muzikaal idee vanbuiten de computer komt?
Daarom niet, maar wat je krijgt, dat je kan zien dat het heel gemakkelijk is als je wat noten kent. Zelfs als je met
loops werkt, dat je kan zien, aja dit loopke staat in mi en dat in la. Dan moet ik die van la zoveel tonen verlagen
om dat in dezelfde toonaard te krijgen. Iemand die geen notenkennis heeft zit daar een halfuur op te zoeken. Aja,
dat is een halfke lager, nee, nog een halfke lager, en die verliest daar heel veel tijd mee. Terwijl iemand die daar
in opgeleid is daar veel sneller in is.
We hebben het al in het algemeen over de invloed van de huidige technologie op het muzieklandschap gehad.
Maar denk je dat het ook makkelijker is geworden om muzikaal creatief zijn? Kunnen er meer mensen zich
muzikaal uiten door de huidige technologie?
Ik denk dat wel omdat je nu veel rapper, veel gemakkelijker uzelf kunt opnemen. En als je niet speelt en je hoort
jezelf terug ga je veel rapper kunnen beoordelen of het goed is of niet. Dus ik denk wel dat dat serieus helpt. Je
kunt uw eigen objectiever beoordelen omdat je zelf niet geconcentreerd aan het spelen bent. Plus, als je aan een
nummer bezig bent, één dag lang, dan kan je zo in een roes zitten waarbij je denkt dat je echt iets heel tof aan
5

het maken bent en als je dat een week later terughoort denk je, Oei?! En dat is zeker niet slecht want dan leer je
ook. En dat is iets wat je met een computer veel gemakkelijker kunt.
Het is dus makkelijker om muzikaal creatief te zijn, maar denk je dat het voor iedereen mogelijk is om creatief te
zijn? Vroeger had je bijvoorbeeld aanleg voor een instrument en je leerde dat spelen. Je kan altijd een instrument
een beetje leren spelen,…
Ja, maar ik denk dat als je nu geen aanleg hebt kan je nog altijd niks doen maar de mensen met een beetje
aanleg kunnen nu wel hun eigen gaan overtreffen. Maar diegenen die aanleg hebben gaan nog een stap verder
kunnen gaan. Dus, het gaat nog meer uiteenliggen denk ik. Je moet zien dat de computer geen muziek gaat
maken voor u. Als jij goed muziek kunt maken is dat een goede tool om uw eigen nog verder te brengen. En hoe
meer talent dat je hebt, hoe verder je gaat geraken. Maar het is niet zo dat het altijd gaat helpen, want ik ken
muzikanten die onwaarschijnlijk straf kunnen spelen maar laat die niet met een computer werken want dat lukt
dan ook niet. Je moet ook nog eens wat talent hebben om met software te kunnen werken.
En hangt dat dan misschien samen met het feit dat die mensen van een oudere generatie zijn?
Dat denk ik wel ja, absoluut.
Merk je dat misschien ook in je cursussen, dat heel jonge mensen daar nog sneller mee weg zijn?
Ja ik denk iedereen onder de 30, 40. Maar het hangt er een beetje vanaf wie en wat. Maar pas op, ik heb nu een
klant van mij. Dat is een pater van 70 jaar. Die heeft pas Cubase gekocht en die werkt daar verdomd goed mee.
Tuurlijk, die gaat daar niet alles mee kunnen maar ik heb die de basis uitgelegd en die kan nu meer dan vroeger.
Die is supercontent en die doet daar heel straffe dingen mee binnen zijn mogelijkheden. Maar dan zijn echt wel
uitzonderingen. Zeker van die leeftijd. Maar ik merk wel dat er ook mensen van 50 zijn die ook heel straf zijn met
computers. De jeugd heeft het voordeel dat ze er mee opgegroeid zijn, en dat ze met die muis al heel goed
overweg kunnen. Terwijl mensen die nog nooit met een computer…, of er heel weinig mee werken, dat die veel
minder gemakkelijk iets kunnen doen.
Wat zijn voor u de voor- en nadelen van die non-formele muziektechniekeducatie?
Het voordeel is dat het laagdrempelig is. Je kan voor relatief weinig geld een goede basis hebben. En het
voordeel is dat als je werkt op later leeftijd, het nog kunt gaan doen. Terwijl, met dageducatie moet je al het geluk
hebben dat je het kunt doen als studie. En het voordeel is dat als het goede educatie is in dagonderwijs dat je
daar drie jaar over doet en dat je 20 keer meer ziet dan dat wij kunnen zien op 10 lessen.
Denk je dat het nuttig/handig zou zijn om langere cursussen te geven, of is dat net het goede aan die cursussen?
Ik denk dat dat goed is, ik denk niet dat dat langer moet zijn. Ik heb altijd zo mijn dingen die ik wil zien en ik krijg
die altijd gezien op die 5 lessen. En meestal nog een pak meer. En ik merk heel goed aan de leerlingen dat dit is
wat ze willen en als ze nog verder en langer zouden doen wordt dat voor de meesten eigenlijk te veel informatie.
Mensen die bij mij komen, zijn mensen die dat als hobby doen en dat is perfect daarvoor. Diegenen die les
komen volgen en toch professioneel bezig zijn, zo heb ik er ook af en toe, die hebben het voordeel dat ze daarna
heel veel in hun studio’s zitten en daar dan de rest kunnen vragen of zien hoe dat het werkt. En die snappen
direct veel meer en kunnen zo verder. Ik denk zelfs dat die echt uit mijn cursus, allez de korte cursussen,
daarmee bedoel ik niet alleen mijn cursus komen, kunnen halen wat ze moeten kennen. En dat ze hier zelf
gewoon mee moeten oefenen. Het verschil met de dagscholen, is dat de dingen waar ze mee oefenen ook
beoordeeld worden en daar nog meer tips over krijgen.
Maar is het dan soms ook een voordeel dat ze niet beoordeeld worden?Dat ze geen druk ervaren?
Ik denk dat wel, ik denk dat dat voor veel mensen wel leuk is. Maar ik weet niet of er qua softwareopleidingen
heel veel goed is in België.
6

Hoe zie jij het aanbod verder evolueren? Jij ziet bijvoorbeeld wel redelijk snel welke technologieën er komen. En
welke mensen gaan daar eigenlijk op afkomen? Wie komt er eigenlijk nu naar die cursussen?
Dat is heel verscheiden, ze beginnen meestal zo van 16-17. Maar dat is al jong eigenlijk. Meestal is het zo
studenten tot echt 50 jaar zoiets. Ik de zomer geef ik ook nog een cursus, en dat is eigenlijk hetzelfde als wat ik
nu doe maar uitgebreider. Dus eigenlijk dubbel zo lang, maar ook op 5 dagen. En dan is het echt veel meer
creativiteit en dan gaan we echt zorgen dat je samen een nummer hebt in groepjes van twee. En dan is het op
het einde van de week af. En dat zijn veel meer jonge mensen, omdat dat echt in de vakantie is. Ik denk dat de
uren ook wat moeilijk liggen en als je naar de humaniora gaat heb je veel meer huiswerk enzo dat als je van half8
tot 10 nog moet gaan les volgen iedere week dat je…
En qua aanbod? Zie jij nog andere mogelijkheden? Of denk je dat het zo gaat blijven bestaan zoals het nu is?
Ja, ik heb nog zitten denken om voor Het Depot meer een cursus dance ofzo te gaan geven. Misschien zoiets
nog ooit gaan doen, dat lijkt me ook nog wel heel tof. Maar ik denk dat je sowieso nog gewoon ProTools ofzo gaat
geven. Ik heb nu ook gezien dat Propellerhead nieuwe software uit heeft. Een nieuwe sequencer, die gaat in de
zomer uitkomen. Dat we die dingen wel gaan geven. Maar in Het Depot bijvoorbeeld geven ze songwriting. Dat
hoeft niet gekoppeld te zijn met een computer. Dat moet los blijven denk ik. Maar er is nog zoveel. Ik probeer ook
heel veel workshops van idealaudio uit dan te combineren met Het Depot. En ik nodig heel veel mensen uit van
bedrijven. Bijvoorbeeld van TC Electronic, die heb ik bijvoorbeeld uitgenodigd om te komen praten over reverbs.
Je mag je eigen toestellen gebruiken maar het is niet de bedoeling dat je hier reclame gaat beginnen maken.
Tuurlijk door die demo komt hun ding er goed uit maar de bedoeling is dat iedereen goed bijleert. Ik heb nu pas
een masterengineer laten komen om te laten zien wat is mastering. En zo probeer ik regelmatig nog extra
workshops en daar leren we heel veel van. En dan nog altijd de Cubase-cafés, dat vind ik nog altijd een goed
concept. Dat doe ik meestal zelf. Nu is het de laatste van het seizoen en nu komt er iemand van Steinberg. Maar
dat is meer om wat extra volk te krijgen dan, dan dat het beter of slechter zou zijn.
Nog iets waar ik geen antwoord op heb gehad: jouw muziektechnische achtergrond? Hoe ben jij geschoold?
Zelfstudie?
Dat is heel veel zelfstudie, ik had het voordeel dat mijn vader muzikant was en dat wij een kleine studio hadden
thuis. En dan heb ik op mijn 15, 16 studio’s gebeld om te vragen of ik mocht komen kijken. Het voordeel was dat
ik die kende via mijn vader. En dat ik zo heel veel in het weekend bij studio’s ging zitten en koffie brengen,
kabelkes oprollen en kijken. En als ik een toffe technieker had, dat die mij nog uitlegde hoe hij het deed. En heel
veel boeken heel veel doen en op uw gezicht gaan. En er was ook geen opleiding. Het Rits is een ramp. De enige
goed opleiding die er is, is I.A.D. in Louvain-La-Neuve. Dat is in het Frans. Dat is heel knap, maar dat is echt
universitair. Daar leren ze alles, van akoestiek tot elektronica tot mengtafels tot mixen tot microtechnieken. Alles
gewoon. Dat is eigenlijk een opleiding dat we missen in Vlaanderen eigenlijk.
Misschien is dat wel opgevuld daar de richting muziektechniek aan de PHL? Maar daar komen natuurlijk niet zo
heel veel mensen per jaar uit.
Ja, dat is altijd zo. Je moet gewoon zorgen dat je de beste bent in België.
Ok, dat was het. Als jij nog iets wilt toevoegen?
Nee, ik denk het niet. Ik zou alleen willen weten wat jouw doel nu is met dit onderzoek?
Wel, die educatie is er heel snel gekomen samen met die programma’s en dat boomt nu overal. En jij geeft dat nu
precies wel op een goed manier maar ik denk dat er in de kleinere vzw’s wel soms nog wat schort. Waar dat
bijvoorbeeld gegeven wordt door iemand die net 2 maanden Cubase heeft geoefend.
Ja, dat is ook zo. Die lessen die ik geef, ik doe dat eigenlijk als hobby. Ik doe dat gewoon heel graag. Want Het
Depot zou graag willen dat ik meer avonden per week kom lesgeven maar ik wil gewoon één avond per week
7

maar lesgeven. Anders is dat ook niet meer plezant. Maar Steinberg is bijvoorbeeld wel bezig, die gaan Steinberg
trainingscentra, niet echt oprichten, maar zoals Het Depot en Noisegate enzo, er meer mee gaan samenwerken.
Wij gaan een soort van examen moeten doen als leerkracht. En als wij dat hebben krijgen de leerlingen ook een
diplomake van Steinberg. En dan komt dat bijvoorbeeld ook op de site van Steinberg: dat zijn de goede
trainingscentra.
En dan komt het er misschien ook op neer dat jij communiceert met Steinberg over jouw lessen?
Zij leggen op wat er minimum moet gezien worden.
En denk jij dan ook inspraak te hebben?
Ja, ik ken Steinberg heel goed dus ik heb zelfs ongeveer doorgegeven wat er in de lessen gezien moet worden.
Ik bel minstens 1 keer per week met Steinberg. Niet alleen over educatie, maar ook wat er in programma’s moet
zitten. Ik ben ook bètatester van Cubase.
Ok, dat was het dan. Heel erg bedankt voor het interview.
8

8.5. Bijlage 5: Interview Patrick Bastien
Wie ben je? (Naam, leeftijd, woonplaats)
Patrick Bastien, 47 jaar , Ursel (Oost-Vlaanderen)
Wat doe je allemaal op muzikaal gebied? Zelf spelen, educatie, studiowerk, live, bedrijf,…
technisch verantwoordelijke en vaste frontmixer bij muziekclub N9 te Eeklo
lesgever PA- en geluidstechniek
lesgever gitaar
Speel je een instrument? Welk?
gitaar
Hoe ben jij opgeleid, geschoold voor zowel de mogelijke instrumenten en je muziektechnische achtergrond? Ook
zelfstudie?
Voornamelijk zelfstudie en lessen van bevriende muzikanten. In beginperiode wel lessen geluid gevolgd bij
technicus VRT.
Op welke manieren heeft de hedendaagse muziektechniek invloed op het muzieklandschap volgens jou?
Zie verder
Wat is muzikale creativiteit voor jou?
Op een eigen manier omgaan met de muzikale basistechniek waarover je beschikt.
Denk je dat er een verschil is tussen muzikale creativiteit vroeger en nu?
Doordat nu de beschikbaarheid van nieuwe technieken en communicatiemiddelen enorm is toegenomen is er
een ongetwijfeld een verschil, zowel in positieve als in negatieve zin.
Wanneer vind je iets wat je zelf maakt, doet creatief?
Als het resultaat het technische overstijgt. Als het leidt tot nieuwe en frisse ideeën.
Welke lessen geef je in verband met muziektechniek?
PA- en geluidstechniek
Wat probeer je te bereiken in deze cursussen? Wat zijn de doelen?
Enerzijds een basiskennis aanbieden en overbrengen. Anderzijds via de praktische opleidingen leren omgaan
met de technische materialen.
Doel is uiteindelijk een platform aan te bieden vanwaar keuzes kunnen worden gemaakt om de vaardigheden te
verfijnen (live, studio, front, podium, ...)
Wat betekent creativiteit inzake muziektechniek voor jou? Wanneer ben je er creatief mee bezig?
Als je er in slaagt om muzikale/technische problemen op een flexibele manier op te lossen. Dit vergt ook een stuk
sociale vaardigheid : omgaan met de wensen en vragen van muzikanten, techniekers, managers, publiek,…
9

Is dit dan ook één van de doelen in jouw muziektechniekeducatie, jouw cursussen en workshops?
Ja. Dit komt ook aan bod in de lessen en workshops, zeker in de praktijklessen PA- en geluidstechniek.
Eén van de doelen is ook de kennis van multiculturele muziekaanbod stimuleren. Aangezien wij met muzikanten
uit alle werelddelen werken is creatieve ingesteldheid zeer belangrijk om te kunnen omgaan met al deze
muziekvarianten en –culturen.
Slaag je dan in je opzet? Kunnen jouw cursisten creatief zijn met enkel datgene wat ze meekrijgen uit de cursus?
Dat hangt grotendeels ook van de cursisten zelf af.
Creatieve ingesteldheid kan al of niet gestimuleerd worden maar is niet zomaar aan te leren.
Gebruik je tijdens je cursussen dezelfde parameters en normen om creativiteit te beoordelen bij de cursisten als
bij jezelf?
Nee, eisen voor mezelf liggen hoger.
Is het mogelijk om creatief te zijn met de moderne muziektechnologieën zonder dat je ze compleet beheerst?
Jazeker. Het valt mij zelfs op dat veel gemotiveerde medewerkers/ cursisten met een beperkte basiskennis soms
creatievere oplossingen aandragen dan anderen die de technologieën compleet beheersen. Ook in de
muzieklessen & gitaarlessen valt dit op : té veel kennis kan ook leiden tot gebrek aan creativiteit omdat men een
beetje vastgeroest raakt aan de technische en theoretische kennis en daardoor de speelsheid en creativiteit
verliest.
Merk je een verschil in het leervermogen of een andere manier om om te gaan met de moderne muziektechniek
van mensen die een instrument bespelen en diegene die dit niet doen? Ook een verschil in creatieve prestaties?
Wie een instrument bespeelt kan zich sowieso beter verplaatsen in de positie van de muzikant en heeft zeker een
“muzikaal” voordeel.
Voor het “mixen” van een muziekstuk bvb biedt dit het enorme voordeel dat een muzikant beter zal aanvoelen
wanneer een refrein of een solo eraan komt enz... Ook qua ritmegevoel (bvb omgaan met ritmesectie en
bedienen van delay-apparaten) is dit een enorm voordeel.
Heb je misschien het gevoel dat het makkelijker is geworden om muzikaal creatief te zijn met de moderne
technologieën?
Eigenlijk denk ik dat dit er los van staat.
Voor het uitvoeren van bepaalde muzikale ideeën bieden de moderne technologieën uiteraard wel meer
mogelijkheden. Toch lijkt mij dat minder ook dikwijls meer kan zijn : om muzikaal creatief te zijn heb je de
moderne technologieën niet echt nodig. Afrikaanse muzikanten zijn bvb soms muzikaal bijzonder creatief zonder
dat daar moderne technologieën aan te pas komen.
Denk je dat het voor iedereen mogelijk is om creatief te zijn met de moderne muziektechnologieën?
De digitale technologieën bieden wel het voordeel dat ze veel betaalbaarder zijn dan de klassieke analoge. In die
zin zijn ze wel voor meer mensen toegankelijk. Toch zullen altijd mensen uit de boot vallen. Wie bijvoorbeeld
geen basiseducatie heeft , geen of slechte kennis van het Engels heeft, niet of beperkt met computers kan
omgaan,… zal ongetwijfeld ook niet creatief kunnen omgaan met de moderne technologieën.
10

Wat zijn voor jou de voor- en na- delen van jouw cursussen? Misschien in vergelijking met het formele onderwijs
(echte sounengineer opleidingen, podiumtechnieken)?
Mijn cursussen zijn meer op de praktijk gericht in vergelijking met opleidingen uit het formele onderwijs, wat door
de meeste cursisten als een voordeel wordt beschouwd. Zo is er altijd minstens 1 praktijkcursusdag bij de PA
cursussen en is er de mogelijkheid voor de cursisten om in te stappen in ons “PA-team”, waarbij ze onder
begeleiding van ervaren techniekers kunnen doorgroeien in de praktijkervaring : ze kunnen assisteren en
bedienen bij “echte” concerten, wat zeker een pluspunt is. Ook putten wij voor ons jaarlijks wereldmuziekfestival
“Helden in het Park” voor de technische medewerkers ook uit Het cursistenbestand. Nadeel is misschien dat onze
opleidingen niet echt tot een diploma leiden.
Hoe zie jij het aanbod inzake muziektechniekeducatie evolueren? Welke cursussen zullen er worden
georganiseerd? Wie zal hierop afkomen? Waar is volgens jou nood aan? Waar is er vraag naar?
Het is duidelijk dat de vraag naar cursussen ivm digitale technieken in de lift zit (digitale mengtafels & opname,
Homerecording, Pro Tools,...) Wij merken anderzijds een toenemende vraag naar praktisch gerichte cursussen :
PA-en geluidstechniek, gitaaronderhoud en –herstelling... In het algemeen stellen we ons als doel om een
aanbod te organiseren dat anders en praktischer gericht is dan dat van de “klassieke” opleidingen. We merken in
ons muziekeducatief aanbod ook een toenemende interesse van muzikanten van alle leeftijden waarbij
genregrenzen niet meespelen.
11

8.6. Bijlage 6: Interview Fréderic Busscher
Wie ben je? Leeftijd? Woonplaats?
Mijn naam is Fréderic. Ik woon in Leuven. Ik ben 26. Ik werk bijna een jaar voltijds bij Het Depot. En ben
ongeveer 3 jaar vrijwilliger bij Het Depot.
En wat is dan specifiek jouw functie hier in de organisatie?
Ik ben verantwoordelijk voor alles van muziekeducatie hier in Het Depot. Dat is het ene luik. Het andere luik is dat
ik als projectverantwoordelijke optreed bij dingen als Rockvonk, 45 toeren, dus provinciale wedstrijden die vanuit
Het Depot georganiseerd worden vanuit de jeugddienst. En ook als projectverantwoordelijke voor SMART, dat is
een festival dat we in september zullen proberen op te zetten. Waarbij dat Belgische muzikanten nieuwe
interpretaties brengen van smartlappen. En dat kadert binnen de opening van museum M.
Ben je zelf ook actief bezig met muziek? Met muziektechniek?
Ik speel gitaar, bas, contrabas, piano. En die opnamesoftware gebruik ik eigenlijk in hoofdzaak voor met vrienden
opnames te maken. Ofwel is dat via ProTools ofwel via Cubase of zelfs met een analoge sporenrecorder. Het
maakt niet zoveel uit, het is gewoon om ideeën uit te werken. Het is niet om hoogstaande opnames te maken van
studiokwaliteit. Eerder om ruwe opnames te maken om te zien of een nummer goed ineen zit.
Hoe ziet het aanbod inzake muziektechniekeducatie van Het Depot eruit? Wat wordt er momenteel aangeboden?
We kunnen het makkelijk opdelen in twee delen. Tot nu toe, tot deze zomer is het een klein beetje geweest vanuit
de traditie. Ik werk nu bijna een jaar voltijds, eerst heb ik alles gewoon, hetgeen dat op punt stond georganiseerd.
Dat is de P.A.-cursus die bij ons wordt gegeven. 2 dagen theorie en 1 dag praktijk. Maar eigenlijk 4 dagen omdat
de groep in twee wordt opgesplitst. Dan worden er ook instrumentlessen gegeven, maar dat is dus niet echt
techniek. Dan zijn er de lessen rond opnamesoftware. Ableton komt aan bod. Cubase komt aan bod en Logic
komt aan bod. Wat is er dan nog dat er binnen dit zou kunnen vallen?
Ik denk zeker ook alle workshops, dingen die eenmalig worden aangeboden.
Die dingen kan je daar onder stoppen omdat die vrij belangrijk zijn, maar ik was eerder aan het denken aan de
demo’s, infoavonden die wij doen. Bijvoorbeeld het voorstellen van Cubase 5. Die dingen vind ik wel vrij
belangrijk. Dat was tot nu. Wat staat er nu eerder op punt? Logic komt sowieso opnieuw terug, Ableton komt aan
bod, Cubase komt aan bod. Ik heb je de naam van Dijf doorgespeeld. De reden waarom ik met Dijf iets probeer
op te zetten is dat Dijf ook vrij goed thuis is in Ableton. Ik zou Dijf graag laten werken rond mash-ups, omdat dat
binnen Ableton wel vrij praktisch is. En ik zou ook iets willen rond Ableton Live en turntablism. Daar wordt heel
weinig rond gedaan terwijl het wel iets heel tof is. Wat komt er dan terug? De P.A.-cursus. Dit jaar ben ik in het
voorjaar gestart met die groepen die in Het Depot repeteren ook kunnen repeteren in de zaal. Een P.A. repetitie
dan. Want het is zowel voor de cursisten tof om met een groep aan de slag te gaan, maar voor de groep die op
het podium staat is het ook wel een leerrijke ervaring. En in het najaar doen we dat terug. Maar in plaats van met
de groepen die bij ons repeteren zouden we dat doen met de groepen die naar de finale doorstoten van
Rockvonk. Zeker de 8 finalisten krijgen de kans om hier een P.A.–repetitie te doen. Wat komt er nog aan bod?
Waarschijnlijk dit najaar, is een basiscursus licht. Dat is iets dat ik vrij graag zou organiseren. Heb de juiste
mensen voor gecontacteerd dus ik neem aan dat het zal lukken. We hebben al een vrij uitgebreid aanbod door de
andere infosessies en workshops, dat het misschien wel moeilijk wordt om het in het najaar te doen. Het kan
evengoed zijn dat we het in de herfstvakantie of de kerstvakantie doen. Dat zijn zo de dingen die verder bouwen
op onze traditie. Wat komt er zeker terug: dat is Cubase-café. Dus nu is er in juni de 5 de die doorgaat. Dat wordt
12

stilaan een traditie. Het is geen massale opkomst van 100 man, maar de mensen die komen zijn wel vrij goed op
de hoogte. Het heeft zijn publiek, het heeft zijn nut. Ik ben heel blij dat het bij ons gebeurt. Wat is er nog heel tof?
De demo’s rond nieuwe producten: controllers voor Cubase,… Die dingen wil ik wel altijd organiseren. Gewoon
voor mensen die louter een instrument bespelen kan het misschien wat vreemd lijken. Maar het zijn wel die
dingen die heel belangrijk zijn voor mensen die bezig zijn met opnames. Als je zelf aan de slag gaat met ProTools
en je ziet wat een controller kan makkelijker maken. Dan is het wel eens tof om zo’n demo te zien. Van ProTools
gebeuren die dingen helaas weinig of niet. Daarom dat ik het zeker met Cubase,… We hebben goede contacten
met de mensen van Steinberg, en die wil ik zeker onderhouden.
En worden jullie dan gecontacteerd door Steinberg, kijk wij hebben een nieuwe versie? Mogen wij die bij u
voorstellen?Of is dat eerder op vraag van jullie?
Neen, het werkt eigenlijk nog op een andere manier. Het is Matthias (Aerts red.) die heel vaak de vraag krijgt van
Steinberg. En doordat we eigenlijk, Matthias heeft een eigen commerciële structuur met zijn idealaudio, maar
doordat die bij ons ook als docent aan de slag is en ook zijn Cubase café hier houdt, zijn we ook geneigd geweest
om te zeggen: alles wat je wilt doen rond Steinberg, doe het gerust bij ons. We hebben zowel de zaal als de foyer
ter beschikking. Als er die avond geen concert is, dan kan het perfect. En dat was ook laatst, was er een
infosessie rond het masteren van cd’s en opnames voor Myspace. Toen hadden we wel een honderdtal
deelnemers.
Dus je ziet dat daar wel nood aan is?
Ja, voila
Wat is er ook? We hebben… Vorig jaar in september had ik het idee van, we bieden Ableton en Cubase en Logic
aan, maar voor sommige mensen is het niet altijd duidelijk waar het onderscheid ligt. En toen hadden we een
gratis infosessie, kijk, wat kan je met elk programma en wat is het nut van elk programma. En daar kwamen ook
weer een goed 100tal mensen op af. En dan krijg je nadien ook wel reactie van mensen die zeggen: ik heb mij
ingeschreven voor Cubase maar eigenlijk moet ik mij inschrijven voor Ableton want daar ben ik naar op zoek. Dat
zijn dingen die ik heel graag doe vanuit Het Depot, maken dat mensen voor de juiste dingen intekenen. En dat ze
ook hun weg vinden in het aanbod van nieuwe producten. Ik wil geen winkel zijn, verre van. Maar ik wil wel tonen:
wat zijn de toepassingen die prettig zijn voor jullie. Ik zou bijvoorbeeld niet meteen opteren om alle studiomonitors
van één fabrikant naast elkaar te zetten. Ik zou wel eerder binnen een lowbudget, dus rond 6 à 700 euro’s een
aantal monitors naast elkaar te zetten en ze gewoon te laten horen aan mensen. Dat kan veel beter zijn dan het
bijvoorbeeld vanuit één producent zoals Roland bijvoorbeeld te benaderen.
Dat is heel uitgebreid beschreven hoe dat aanbod er nu uitziet. Maar, je werkt hier wel nog niet zolang, maar heb
je enig idee hoe dat aanbod geëvolueerd is?
Het is zo geweest. 2 jaar terug zijn er 6 imac’s aangekocht geweest. Met de bedoeling om er software lessen mee
te geven. En die respons was onmiddellijk vrij hoog. Dus dat heeft eigenlijk niet ter discussie gestaan van: gaan
we dat blijven aanbieden? Integendeel de vraag is te groot voor het aanbod dat wij kunnen bieden. Dus dat is vrij
snel gegroeid. Dus dan doe je dat in plaats van 1 keer per jaar, 1 keer per trimester. Wat gebeurt er wel? Eerst
bied je cursus Cubase aan, na verloop van tijd vragen mensen dan ook of er een vervolgcursus komt. En dan is
er een Cubase niveau 2 gekomen. Dan is er ook gespeeld met het idee om in de zomer een soort stoomcursus
rond opnamesoftware. Vorig jaar was dat met Ableton. Deze zomer doen we dat met Cubase. Dus dat zijn dingen
die het aanbod groter maken. Die dingen rond mash-ups en turntablism rond Ableton waren tot vorig jaar nog niet
aan bod gekomen. Je ziet heel veel dingen opduiken en die tendensen probeer je eigenlijk vooraf te signaleren,
maar zeker op te pikken en te integreren binnen uw aanbod.
13

Hoe ziet jij het aanbod in de toekomst nog evolueren?
Het aanbod in de toekomst sluit bijna allemaal aan bij het vorige. Heel veel delen van de cursussen die
georganiseerd worden zijn vrij hard ad hoc opgezet. We bieden gewoon sowieso instrumentlessen aan doorheen
het jaar. Wat gebeurt er als mensen in april nog reageren van: kan ik nog gitaarles volgen? Dan begin je te
spelen met het idee, als we nu die mensen ook nog eens zouden kunnen verder helpen om die gewoon op 2
dagen aan de hand van een paar akkoorden ook al iets te laten doen. Dus zo probeer je in te spelen. Voor een
stuk omdat dat nu eenmaal de manier is waarop muzikanten werken: ze zitten met een idee en dan moet dat er
gewoon uit. Dus je probeert daaraan tegemoet te komen. Maar op lange termijn proberen we natuurlijk ook wel
een visie te stoppen in ons aanbod en dat is dat we instrumentlessen hebben als 1 pijler. Louter naar gitaar, bas,
de techniek aanleren van een instrument. Ook eventueel masterclasses daar rond doen. Dan probeer je ook alles
van opnames. Hetgeen we net gezegd hebben: Ableton, Logic en Cubase. Naar de toekomst terug Reason. Dan
heb je ook dingen die in de niche gebeuren. Dit najaar staat creatief schrijven op het programma. Rond het
schrijven van teksten. Hoofdzakelijk rond Nederlandstalige teksten. Ook een workshop rond radiomaken. Die we
samen met radio scorpio gaan opzetten. Dus dat mensen leren interviews afnemen; die te monteren, die te
bewerken tot een reportage. En tenslotte in een programma of op een podcast plaatsen. We zijn ook begonnen
met concertfotografie, dat is een groot succes geweest. Waar probeer ik dan op in te zetten? Concertfotografie
loopt bijvoorbeeld goed, voor veel mensen is de prijs heel laag omdat ze twee concerten kunnen volgen en uitleg
krijgen. Volgend jaar gaan we misschien de prijs wat naar boven doen, maar we gaan er ook voor zorgen dat
mensen die de cursus komen volgen ook lightroom van Adobe kunnen kopen aan een verminderd tarief. Dat is,
als ik een SWOT-analyse moet maken van Het Depot, dan denk ik dat onze sterktes eerder zitten in de dingen
die in de rand gebeuren. Onze zwaktes zijn onze instrumentlessen, daar kunnen we ons weinig of niet
onderscheiden van andere spelers. Onze sterktes zijn op dit moment onze Cubase en Ableton cursussen, en
onze mogelijkheden naar de toekomst zitten in de rand. We hebben keyplayers, dat zijn gewone praatavonden in
het café, heel intiem maar toch heel laagdrempelig. Twee journalisten: Wouter Vandendriesche van Focus Knack
en Jan Delvaux, vrij bekende journalist interviewen telkens 2 mensen. Voordien waren dat Gerrit Kerremans en
iemand van Humo.
In het najaar doen we waarschijnlijk iets rond producers. Dus je biedt een aanbod met het leren werken met zo
een programma. En je geeft een infosessie over mastering. Dan probeer je nog een niche te bereiken. En rond
producers,… Heel veel muzikanten kunnen thuis opnemen, maar sommige mensen hebben toch behoefte aan
een producer. Wat zijn de voor en nadelen? Dat proberen we dan te belichten in zo een keyplayers. Dus je
probeert eigenlijk alle mogelijke ladingen van het muziekspectrum te dekken. Je probeert mensen van het één
naar het ander te krijgen. We zoeken ook heel bewust samenwerkingsverbanden en kruisbestuivingen op. Het is
niet onze taak om bijvoorbeeld een cursus radiomaken op te zetten, maar wel ervoor zorgen dat mensen die dat
kunnen contacteren en die motiveren om nieuwe dingen te doen samen met ons. We hebben ook beperkte
subsidies gekregen, dus heel veel dingen die we willen organiseren en zelf opzetten, moeten we een klein beetje
snoeien. Maar in plaats van te zeggen: we bieden het gewoon niet aan, zoeken we gewoon de juiste partners. En
dan nog twee dingen: bandcoaching, dat van jullie. Dat willen we met externe partners opzetten, dat is heel tof.
En een kortlopende cursus hoe organiseer ik een concert of een evenement. En dat is in samenwerking met de
jeugddienst van Leuven. En zo kom je ook wel tot een aanbod dat de lading dekt. In het verleden hadden wij ook
wel workshops rond studiotechniek. 2 dagen boven in onze studio, eigenlijk echt gewoon werken in de studio.
Maar op dit moment is daar weinig vraag naar en dan heeft het naar mijn gevoel weinig zin om iets te organiseren
voor twee personen, terwijl we heel veel dingen kunnen doen waarbij we heel veel mensen kunnen bereiken.
14

Dus het is wel redelijk hard gericht op de vraag van de mensen?
Ja, maar toch met de visie dat we proberen alle mogelijk ladingen te dekken in het aanbod. Naar de DJ’s toe
verzorgen we in de herfstvakantie een kortlopende DJ-stage. We hebben in de twee uitleendiensten, Asse en
Leuven, de volledige DJ-set ontleend. Die komt bij ons te staan in de repetitieruimtes. DJ’s kunnen die gewoon
per blok van 2 uur huren. Dat is standaardmateriaal zoals in de clubs en festivals. (DJ800, CDJ1000, en twee
platendecks) En wat gebeurt er tijdens die week? We geven een workshop rond beatmixen en een workshop
rond scratchen. Dus dan probeer je er die week op in te spelen. We hebben die DJ’s die dan wat vrije tijd hebben,
en we proberen die zoveel mogelijk aan te bieden in een week.
Hoe ziet het publiek er eigenlijk uit en met welke bedoelingen komen mensen daar naartoe?
Het is een heel divers publiek, echt jonge muzikanten zie je daar wel niet. Bij onze instrumentenlessen zien we
bijvoorbeeld 12-13 jarigen die gitaar komen spelen. Bij die infosessies rond Cubase of mastering of de cursussen
Ableton, ook omdat ze misschien wat duurder zijn, maar pas op, de infosessies rond mastering zijn gratis. Zie je
gemiddeld dat de laagste leeftijd 16 jaar is maar de bovengrens is 50/60? En dan overdrijf ik niet. Er zijn heel wat
oude mensen die gewoon komen horen, die vroeger met analoge bandopnemers bezig waren. Die er volledig uit
zijn, maar die toch zo iets hebben van ik wil dat wel eens horen. Matthias heeft zijn eigen achterban die bij hem
kopen. Dat is een vrij divers publiek. Dat gaat van muzikanten die bezig zijn met opnames. Maar ook mensen die
geen muzikant zijn en echt geen noot kunnen lezen. Maar toch aan de slag gaan met het componeren van
dingen. En dan heb je ook mensen die volledig de opnamekant willen bekijken. Mensen die gewoon als
technieker voor een groep willen opnemen. Dus een heel divers publiek, qua leeftijd, qua inkomen, sociale
achtergrond. Ik denk dat dat vrij divers in vergelijking met bijvoorbeeld de infosessies over het
kunstenaarsstatuut. Dat zijn eerder jonge mensen die in een groep spelen en willen weten: kijk, ik zit nu in een
groep, en ik heb inkomsten. Hoe kan ik die op een legale manier inboeken. Bij muziektechniek is dat echt wel een
heel divers publiek. Je hebt daar mensen bij die al 4 jaar als studiotechnieker aan de slag zijn en die zich gewoon
willen bijscholen.
Welke zijn dan de doelen van die educatie? En hebben jullie, Het Depot, daar veel inbreng in? Of is dat eerder
afhankelijk van de lesgevers?
Natuurlijk het eerste doel is, als je bijvoorbeeld een cursus Logic volgt, dat je weet hoe het programma werkt en
dat je er zelf mee kan werken. Dat moet het doel blijven, want als je zo’n cursus volgt en je kan na 5 lessen nog
niks, dan hebben wij als inrichter van zo’n cursus al gefaald. Het hangt natuurlijk ook fel af van de docent maar de
docenten hebben wel diezelfde vooropstelling. Je hebt een computer en je wil leren werken met het programma:
na 5 lessen kan je het. Dat is op niveau 1. Niveau 2 betekent dat je specifiek gericht dingen ermee wil gaan doen.
Dan proberen we dat aan te leren. Dat is wat betreft de programma’s. Als je het hebt over de infosessies, dan wil
je informatie aanreiken. Demo’s hebben dan weer een iets meer commerciële insteek. Want als je bijvoorbeeld
een demo doet over Cubase 5 probeert de persoon van Steinberg ook wel voor een deel zijn product te slijten.
Dat is onvermijdelijk. Dat zijn dan andere doelen. Maar ik wil het enkel vanuit Het Depot inrichten om de mensen
te informeren over de nieuwe toepassingen. En dat is ook bij Cubase-café zo, heel vaak gaat het over nieuwe
plugins. En in die zin is het niet zomaar een gratis platform voor een fabrikant. Als we zo een sessie organiseren
rond mastering bijvoorbeeld geven we de mensen op het eind ook een cd-rom mee met allemaal plugins. Op die
manier probeer je mensen ook nog iets extra mee te geven. Je probeert een meerwaarde te zoeken voor die
mensen.
15

Jullie zitten dus wel op dezelfde lijn als de lesgevers? Dus ik vermoed d at daar niet echt veel over
gepraat wordt?
Ja, inderdaad. We praten daar weinig over omdat het naar mijn gevoel niet moet. We zitten op dezelfde lijn met
de docenten dus ik heb niet de behoefte om voor elke cursus samen te zitten met hun. Maar wat er belangrijk is
dat we de mogelijke opportuniteiten zien om dingen te organiseren. Dat is ook één van onze sterktes, dat we de
softwareprogramma’s aan een verminderd tarief kunnen aanbieden. Omdat mensen bij ons les volgen krijgen ze
de kans om het pakket aan een mindere prijs aan te kopen. En voor sommige mensen betekent dat dat het
goedkoper is om het pakket met lessen en de software zelf aan te kopen dan gewoon de software in de winkel te
kopen. Dus in die zin is het voor hun wel erg voordelig om bij ons les te volgen. Of dat zo zal blijven, daar ben ik
niet zeker van. Want ik zie ook dat heel veel producenten vragende partij zijn om een hoger tarief aan te rekenen.
Ik snap hun perspectief maar ik probeer mijn perspectief daar tegenover te stellen. En dat is gewoon zo weinig
mogelijk onkosten maken.
Maar uiteindelijk stappen mensen toch niet zo snel over naar een andere software als ze met de ene hebben
leren werken?Daar hebben fabrikanten toch ook een heel groot voordeel bij?
Ja, maar toch, wij hebben nu een vrij laag tarief. En ik denk dat Cubase en Ableton naar een hoger plafond willen
gaan. We zullen nog altijd wel een voordelig tarief krijgen maar veel minder voordeel ten opzichte van de klanten
in de winkel. Maar om die reden, ik ben er mij van bewust dat dat één van onze sterkten is, om die reden ben ik
vorige week ook met de mensen van Apple en Easy M, wat de Applewinkel is in Leuven gaan praten. Om te
kijken van, we bieden nu softwarepakketten aan, maar kunnen we ook geen pakketten opstellen samen rond
hardware. Bijvoorbeeld een macbook + Logic, een macbook pro + logic en een iMac + Logic. Maak ons nu een
scherp tarief. En dat voel ik, als we die dingen vanuit Het Depot niet proberen rond te krijgen, dan missen we
gewoon de boot. We zijn geen bedrijf, maar dan laten we wel toe dat onze concurrenten op ons naderen. Zeker
omdat, wij krijgen geen subsidies omwillen van ons educatief aanbod dus we willen ook wel als we de cursussen
aanbieden, uit de kosten geraken. Het zou zonde zijn als we voortaan cursussen aanbieden rond Ableton en
Logic en dat er maar 3 mensen komen. Ik heb dezelfde kost om mijn docent te betalen. Maar ik kan die niet meer
spreiden over 10 of 12 leerlingen.
We hebben het net over de doelen van jullie educatie gehad. Is creativiteit, creatief bezig zijn met
muziektechniek, daar één van? En wat is creativiteit inzake muziektechniek dan voor u?
Dat is een moeilijke vraag, creatief bezig zijn met die dingen… het mag niet zo zijn dat de doelgroep zich enkel
beperkt tot muzikanten die opnames willen maken. Mensen die dus geen enkele noot kunnen lezen of geen enkel
instrument bespelen moeten ook wel met die programma’s leren werken. Want de drempel, je moet eerst een
instrument kunnen spelen, mag er niet zijn. Ja wat is dan creatief bezig zijn? Sommige mensen… Je kan op een
collage manier samples gaan integreren. En dan samen met een controller composities maken. En dat kan echt
heel plezant worden. Je kan ook op een andere manier creatief bezig zijn, bijvoorbeeld als technieker. Dus
podiumtechnieker of technieker in de Front Of House. Dan ga je om met wat een groep speelt maar op een
creatieve manier. Je zorgt voor een goede klank. Maar je kan ook … Als op een reggaeconcert de technieker
geen reverb steekt op de snare, dan klinkt het concert onmiddellijk heel wat anders. Dat kan een creatieve manier
zijn. Je kan ook heel creatief omgaan met compressors. Je kan ook als lichttechnieker creatief zijn. En daarom
gaan we die basiscursus licht ook aanbieden. Er zijn heel veel manieren waarrond je kan werken als je met
muziek wil bezig zijn. Zowel als muzikant, als technieker, als lichttechnieker. Dat zijn mensen die wij dagdagelijks
over de vloer krijgen. En in dat opzicht, creatief, als iemand gewoon dat programma wil leren gebruiken om
opnames te maken op zijn zolderkamer. Geen enkel probleem. Wilt die een stap hoger gaan, geen probleem, dan
proberen we daar ook op in te spelen. Dus in dat opzicht, het is een moeilijke term, creatief, want het valt moeilijk
16

te omlijnen of te definiëren. Vooral zeggen wat het niet is. Je kan makkelijker zeggen, dat hoort er ook onder.
Maar wat hoort er dan niet onder? Dat is een moeilijke denk ik.
En denk je dan dat die creativiteit kan aangeleerd worden in de cursussen hier? Of denk je eerder dat hier de
basis wordt aangeleerd waar mensen dan thuis mee verder kunnen?
Hoe moet ik het stellen? Dat geldt volgens mij zowel voor die programma’s als voor een muzikant,… Ik ga een
concreet voorbeeld geven: Die Pioneer CDJ 1000 is een vrij uitgebreide cd-speler. Heel veel toepassingen, maar
als je als DJ je cd erin steekt en op play duwt en de juiste fader openzet dan komt er klank uit. Maar je kan ook op
een heel creatieve manier een cue steken in je nummer, je kan die oproepen, tempo en pitch aanpassen. Die
dingen is creativiteit die je aanleert. Als je die toepassingen leert aan een DJ, dan leer je hem creatief om te gaan
met die dingen. Als je een muzikant die gitaar speelt leert om creatief om te gaan met effecten om een klank te
bekomen, om bijvoorbeeld een harmonizer te gebruiken, wat niet altijd een evident effectpedaal is. Dan reik je
een middel aan om creatief te zijn. Gaan ze daarom creatief zijn? Het kan zijn dat die DJ nog altijd op play duwt
en zijn schuif openzet. Het kan evengoed zijn dat die gitarist dezelfde powerchords staat te strummen zonder dat
hij creatief is. Zelfde met de opnameprogramma’s. Bijvoorbeeld bij compressors die je leert gebruiken. Creativiteit
kan je niet dwingen, maar als het in iemand zijn bloed zit kan je het wel via dergelijke toestellen eruit halen. En
dat is wel waar ik vrij hard van overtuigd ben. Als je die dingen aanreikt, ga je altijd wel een percentage onder uw
deelnemers vinden die er echt op een heel creatieve manier,… Soms op een manier dat je er zelf staat van te
kijken.
Maar in instrumentlessen ofzo gebeurt dat dus evengoed?
Ja, inderdaad. Het is natuurlijk aan de docent zelf om die creativiteit aan te sporen. Als je nu natuurlijk Ableton
aangereikt krijgt in die 5 lessen en er wordt louter uitgegaan van 1.) opnamespoor. En dan ga je verder tot 5 en
dan creëer je wel een songstructuur. Daar zit wel een deel creativiteit in omdat je dan zelf je sporen invult qua
kleur en qua instrumenten. Maar als je dan natuurlijk zegt, we gaan daarnaast ook nog eens een mengtafel gaan
aansluiten. En bijvoorbeeld 2 platendecks. Dan ga je weer nieuwe mogelijkheden aanreiken. Gaan ze dat doen?
Niet zeker. Het is bijvoorbeeld niet zo dat iedereen na een avond mash-ups, buitengaat en thuis meteen mashups
gaat maken. Maar de kans is toch wel groot dat er 1 of 2 mensen gaan bijzitten die de dag nadoen gaan
beginnen of die voor een stuk al zelf op weg waren, dat die nu wel de juiste tools aangereikt krijgen om meer
gericht te werken. Je bent maar gewoon een katalysator op dat gebied. Je faciliteert de mensen die een cursus
komen volgen in de hoop dat je ze iets bijbrengt. En daarom werken we vrij graag vraaggericht. We laten ons
aanbod een beetje afhangen van wat we opmerken aan noden en behoeften bij de muzikanten zelf en bij de
entourage. Dus mensen die bezig zijn met techniek of mensen die bezig zijn met wetgeving rond groepen.
Dergelijke dingen probeer je gewoon aan te bieden.
Denk je dat er verschil is tussen muzikale creativiteit vroeger en nu en is de huidige technologie daar een
beïnvloedende factor in?
Vroeger en nu, pas op, ik denk dat er voor een stuk… ik ga mij niet, ik ga er geen waardeoordelen aan verbinden
maar vroeger was het belang van een take, van een drumopname was vrij belangrijk. Nu kan je met die
programma’s knippen en plakken totdat je op een punt komt waarbij je opnames enkel dienen om samples te
maken, waar je dan verder mee aan de slag gaat. Als je hoort hoe dat de mensen van Goose hun opnames
hebben gemaakt, die hebben los van mekaar dankzij ProTools,… de drummer heeft dingen ingespeeld terwijl de
gitarist op tour was met Soulwax, dan heeft die thuis dingen ingespeeld. Tijd en ruimte wordt gescheiden van uw
opnames. Is dat beter of slechter, ik weet niet. Dat kan soms echt wel heel toffe dingen geven. Er zijn heel veel
muzikanten die daar op een creatieve manier mee omgaan. Ik denk dat het One Giant Leap is die bijvoorbeeld
opnames heeft gemaakt over de ganse wereld en dan in de studio aan de slag is gegaan met die samples. Op zo
17

een manier ben je eigenlijk collages aan het maken van sounds, en dat schept natuurlijk enorme nieuwe
mogelijkheden in vergelijking met vroeger; Vroeger, als je gitarist iets had ingespeeld en het klonk niet zoals het
hoorde dan was het opnieuw inspelen of later was het inprikken op bepaalde takes. Maar nu heb je oneindig veel
sporen dat je 10 keer dezelfde solo kunt inspelen en heb je het gevoel dat uw band te land speelt, dan neem je in
plaats van take 7 , take 8. Je kan die bijna onmiddellijk na elkaar beluisteren van, wat klinkt het best? En dat was
in het verleden niet zo. Wat gaat er misschien wel verloren, een beetje de organische manier van muziek maken.
Ik denk dat andere muzikanten misschien wel zeggen dat dat een teloorgang is van het live-gebeuren. Dus
gewoon, 4 muzikanten samen zetten en spelen à la The Beatles. Nu zou John Lennon bijvoorbeeld nog altijd in
India zitten en daar even op zijn Macbook wat dingen inspelen en zouden ze het in Abbey Road wel afmixen. Dat
is natuurlijk, het internet laat heel veel toe, de hardware van zowel Mac als PC laat heel veel toe, de programma’s
laten heel veel toe. Ik denk dat we nog steeds niet aan het plafond zitten van de mogelijkheden daar. Dat hoeft
ook niet. Je hebt ook mensen zoals Spinvis, die op een collage manier nummers hebben gemaakt. Die gaan
uiteindelijk, en dat vind ik nog heel mooi als gegeven, je maakt dingen en toch maak je dan toch terug de stap
naar het podium door een live band rond u te verzamelen. Met die muzikanten te repeteren en een zaalshow te
maken. En dat is ook iets wat muziek is , dat is muziek brengen. Als je zou zeggen: ik maak dubstep, maar je kan
het niet live brengen, dan is dat misschien toch nog een schakel die er aangemaakt moet worden. Maar gelukkig
dat er nu zoveel mogelijkheden zijn.
Het kan alleen maar een zegen zijn?
Tuurlijk, en ook dat schiet mij net te binnen. Dat wou ik al langer zeggen: Als je u bedenkt welk budget je nu als
muzikant nodig hebt om dingen te maken. Vroeger als je een Hammond-orgel wou in uw opname. Moest je er
een lenen, of huren of kopen. Nu haal je gewoon een plugin van het internet. Je neemt een controller van 100-
200 euro. En dan heb je 78 toetsen. En dan kun je heel veel dingen doen. Das het fijne, je neemt je gitaar clean
op. En daarna kies je: wil ik die door een Princeton van Fender, wil ik een Marshallklank, wil ik een Mesa Boogieklank.
The sky is the limit op dat gebied. En dat is ook wel heel tof. Ja, budgetgewijs kunnen muzikanten nu
ongelooflijk veel dingen doen. Samples zijn heel makkelijk beschikbaar. Ook voor remixes, voor mensen die
mash-ups willen maken, sommige muzikanten of groepen zoals Bloc Party zetten gewoon een paar dingen online
in multi-sporen en je kan die gratis binnenhalen en maak je eigen remix van Bloc Party. Maak uw eigen opnames
met drie B3’s van Hammond. Je kan echt wel heel veel dingen doen, en dat is echt ongelooflijk.
Denk je dat het voor sommige muzikanten dan niet moeilijk is om een keuze te maken: wat ga ik gebruiken, wat
niet?
Dat is natuurlijk wel, als je in een groep zit met 4 mensen, ga je tijdens het schrijven wel geconfronteerd worden
met: kijk, dat is onze structuur, dat zijn onze harmonieën, dat is de opbouw van het nummer, het nummer is af en
we kunnen het opnemen. En op een bepaald punt kom je tot het einde van het proces: de opnames zijn klaar. Als
muzikant op je zolderkamer blijf je gewoon prutsen en is het soms heel moeilijk om te beslissen, nu klinkt het
alsof het af is. Je staat heel dicht bij je project en dat maakt het des te harder om te beslissen soms. Maar heel
veel muzikanten die met de programma’s aan de slag gaan, hebben voldoende inbreng van andere muzikanten
die komen luisteren of die fragmenten krijgen doorgestuurd. Als iemand bijvoorbeeld tijdens zijn opnames beslist
om een Korg MS-20 te gebruiken maar een collega zegt: ja, ik zou toch een andere plugin gebruiken. Je pakt in 5
minuten tijd je MIDI-kanaal en je zet er een andere softsynth over. En er zijn heel toffe fora daarrond. Er is
homerecording.be, er zijn heel veel dingen waarbij mensen op zoek zijn naar bevestiging. Dat lijkt vaak zo voor
mij. Mensen die vragen: ik denk om die plugin te gebruiken, ik denk dat mijn nummer af is, ik denk dat ik nu op
een punt ben gekomen om muzikanten rond mij te verzamelen. De drempel via het net is heel laag. Als je een
klein beetje je weg weet kun je heel leuke dingen opzetten. En dat is natuurlijk ook het creatieve eraan, als je
naast uw opnames ook nog eens creatief kan omgaan met het verzamelen van muzikanten rond je. Bijvoorbeeld
in plaats van te zeggen, ik speel een trompet in via mijn controller, op een forum muzikanten contacteren en
18

vragen: wil je eens even live trompet komen inspelen. Zo zijn de mensen van Arsenal volgens mij ook begonnen.
Met een goede visie geraak je heel ver.
Heb je dan dat het gevoel dat het makkelijker is geworden om muzikaal creatief te zijn dan vroeger?
Neen, ik denk niet dat het makkelijker is geworden om creatief te zijn. Ik denk dat het een stuk discipline vraagt,
een stuk visie, een stuk lef,… Je kan niet zomaar creatief zijn. Als je begint, je opent je Cubase en dat is helemaal
leeg he, dat is een wit blad. Creatief, dat komt maar door te proberen, door op toetsen te drukken. Zoals je een
potlood neemt om te tekenen, je kan dat niet zomaar dwingen. Sommige mensen gaan een vierakkoordenschema
doen in Cubase. Sol, do, re, la, that’s it. Sommige andere mensen gaan komen tot heel andere
concepten, ideeën, creatief, ik denk niet dat het makkelijker is. Ik denk dat je soms des te harder geconfronteerd
wordt als leek van: ja, hoe begin ik daar nu aan. Het heeft geen zin om te zeggen, ik koop een Cubase, en begin
met een eerste spoor: een cowbell. Dat kan perfect als basis werken van een nummer, maar ik denk niet dat het
gemakkelijker is. Het is wel zo, je hoeft geen cowbell meer te kopen, je hoeft geen tamboerijn meer te kopen, je
hoeft zelfs geen drumstel meer te kopen. Je kan het allemaal via je controller inspelen. De mogelijkheden zijn er
om creatief te zijn. Je hoeft niet meer te leren drummen, je moet gewoon soms een klein beetje een ritmisch
gevoel hebben, of misschien soms zelfs a-ritmisch. Maar dat het als concept gaat lukken? Daar ben ik niet zeker
van. Het is natuurlijk, voor sommige mensen is het slechts een hobby of vrijetijdsbesteding. Voor andere mensen
is het een iets meer professioneel bezig zijn.
En hoe zie jij dan de voor- en nadelen van de non-formele muziektechniekeducatie, dus zoals ze hier is? Tegen
bijvoorbeeld het formeel onderwijs?
Goh, ik denk dat het voordeel is dat als je dagdagelijks in een opleiding met zo een dingen bezig bent kan je je
echt wel verdiepen in bepaalde dingen. Dan leer je de inside out kennen van zo een programma’s. Maar ik weet
niet of je dat onmiddellijk tot de beste technieker maakt. Een studiotechnieker die niet aanvoelt wanneer iets niet
juist zit met de band, een stduiotechnieker moet een beetje waken over de opnames en soms is dat niet enkel
kunnen omgaan met programma’s en hardware en compressors en reverbs en gates. Het hoort erbij, daar niet
van, maar als je voelt dat twee muzikanten niet naar elkaar luisteren tijdens een opname, dan kan het ook zijn
taak zijn om dat te signaleren. Leer je dat in zo’n opleidingen? Neen, ik denk dat je dat gewoon moet kunnen. Dat
is uit ervaring, hangt af van je sociale vaardigheden. Kan je dat leren in zo’n opleiding? Ik betwijfel het. Je gaat er
misschien wel des te sneller me geconfronteerd worden omdat je eerder met opnames gaat beginnen van
groepen dan als je in een avondopleiding Cubase of Logic zou volgen.
Omdat je er misschien ook op beoordeeld wordt, wat hier minder het geval is?
Ja, dat is zeker zo. Hier is er geen getuigschrift op zich of er is geen examen rond. Dat is zo. Dat kan een nadeel
zijn van die avondopleidingen, dat je geen minimumniveau moet halen. Als iemand 5 lessen maar wat
aanmoddert is dat helaas voor die persoon wel zo.
Matthias zei me dat Steinberg nu wel zo een soort academies wil inrichten en dat je toch een soort diploma krijgt.
Ben je daar een voorstander van dan?
Ik zou het niet zien als een verplichting, dat iedereen die Cubase volgt bijvoorbeeld zo’n getuigschrift moet halen.
Maar het kan natuurlijk voor een stuk wel voor Cubase pleiten dat bijvoorbeeld iemand een getuigschrift krijgt pas
als hij een aantal basisvaardigheden kan. Dat kan voor die persoon een voordeel zijn, dat hij makkelijker met een
groep,…, als hij een jonge groep benadert en zegt: kijk ik wil als geluidstechnieker iets doen voor jullie. Dan kan
zo een getuigschrift alleen maar nuttig zijn.
19

Dat was het zo een beetje, wens jij nog iets toe te voegen?
Nee, er is vrij veel aan bod gekomen. Als jij zelf dingen zou signaleren, ah dat lijkt mij tof maar dat zie ik nog niet
terugkomen in het aanbod van Het Depot, zeg het mij gerust. Ik hou mijn ogen wagenwijd open naar andere
dingen. Maar soms kan je door tijdsgebrek niet alles detecteren, en dan is het altijd fijn van mensen zoals
Matthias maar ook andere muzikanten die mij af en toe iets signaleren, dat zie ik nog niet aan bod komen bij
jullie, al eens aan gedacht om dat te doen?
20

8.7. Bijlage 7: Interview Lieven Declercq
Wie ben je, leeftijd, woonplaats?
Ik ben Lieven Declercq, ik woon in Gent, ik ben gehuwd, ik werk sinds 4 jaar eigenlijk al samen met Trix. Maar
sinds kort ben ik in dienst als vormingsmedewerker. En dat is een 3/5 de . Ik ben eigenlijk beroepsmuzikant 8 jaar
geweest. En ik heb hier altijd lessen gegeven, en workshops en zomerstages. Ik heb dan een opleiding productie
gedaan en dan hebben ze mij gecontacteerd omdat ze iemand zochten voor vorming. En omdat ik de interne
werking al goed kende, was dat een goede combinatie.
En je combineert dit dan nog met muzikant zijn?
Jaja
En waarin speel je dan zoal?
Ik speel bij Styrofoam, The Internationals, Zeker Weten, Divan Expres.
Je hebt al gezegd wat je functie hier is, wat zijn je taken dan in verband met muziektechniekeducatie?
Eigenlijk doe ik vooral zowat de coördinatie. Dus ik probeer de vragen van de leerkrachten in te vullen, die hun
technische noden. Bij de directie budgetten vrij krijgen om dat gedaan te krijgen. En anderzijds probeer ik een
beetje te zien wat de vragen zijn. Wat het publiek eigenlijk wilt volgen en hoe dat we dat het best kunnen invullen.
Het is eigenlijk vooral het aanbod geven en tegelijkertijd zoeken, wat is hier een gat in de markt? Waar is er hier
nood aan?
En dat hoor je dan bij de mensen die hier komen?
Ja, je polst dat ook door met de leerkrachten te babbelen. Want die babbelen in hun privéleven over niks anders,
die horen op café heel hard wat er leeft. Dan anderzijds, gewoon de vragen die we via mail krijgen. Mensen die
zeggen vragen: kunnen wij Ableton bij jullie volgen? En als je ziet: daar is veel vraag naar en dat zit niet in ons
aanbod, toetsen we dat af bij de leerkrachten. Van, zie jij dat zitten, kunnen jullie dat geven en dan bij de directie:
is er budget? We hebben het nu specifiek over software, maar dat gaat ook over instrumentenlessen en over
zomerstages voor jongeren rond hiphop.
Ben jij zelf ook actief bezig met muziektechniek?
Ja, ik programmeer zelf wat ideeën van nummers waarmee ik dan bij een groep afkom. Ik gebruik ook wel
samplers live. Zo van die drumtriggersamples. Samples die ik op samplepads aanluit. Ja, en in de studio wordt
altijd, ik heb ook voor sommige cd’s op elektrische drums opgenomen, en dan via BFD-files replacements
gedaan. Dus ik kom er wel veel mee in contact. En met Arne (Arne Van Petegem, red.) live is het Ableton Live dat
meeloopt.
Hoe ziet het aanbod muziektechniekeducatie er eigenlijk concreet uit? Wat wordt er momenteel allemaal
aangeboden?
Dus we hebben Ableton, Reason, Cubase en Logic. Als muzieksoftwarelessen. En vanaf deze zomer wordt ook
Sequel 2 gelanceerd, dat is een nieuw programma, een soort garageband dat ook op PC geïnstalleerd kan
worden. Dus dat is echt wel een instappakket voor jongeren. En een ideaal
programma om te schetsen, er zitten massa’s loops in, en muziekgenres. Dus eigenlijk voor mensen die echt
simpele dingen willen componeren. En dan hebben we als multimedia Final Cut Pro. En nu zijn we aan het
denken om ook After Effects te geven.
21

En organiseren jullie ook een cursus live P.A?
Neen, dat niet, omdat wij zelf geen P.A. installatie hebben. Wij huren er een voor alle concerten. Maar dat is wel
één van de grote stappen die wij in de toekomst willen nemen.
Wanneer is men hier eigenlijk begonnen met die muziektechniekeducatie?
Ja, dat is eigenlijk van in het begin dat de Trix is opgestart er al bij gekomen. In ons leslokaal staan 10 Macs, en
een MIDI-klavier en koptelefoons. En daar hangt een beamer, en eigenlijk worden die pakketten al van in het
begin aangeboden. En dat zijn iedere keer 5 lessen. Dus 5 lessen niveau 1, en 5 lessen niveau 2. Voor elk
pakket.
Waarom is de Trix daar eigenlijk mee begonnen?
Ja het is een muziekcentrum. Dus enerzijds is het aanbod gewoon van infrastructuur bieden, repetitielokalen, een
betaalbare studio voor preproducties te doen of zelfs voor beginnende groepen een cd’ke op te nemen.
Anderzijds gaat het ook om het vormingsaanbod, een soort van community werking voor Antwerpen. Ja, een
soort van netwerkplaats van muzikanten uit te bouwen, van beginners tot beroepsmuzikanten. En eigenlijk
gewoon een centrum te maken waar al die niveaus en genres samenkomen. En vorming is daar dan een heel
groot onderdeel van want je kan je professionele artiesten betrekken in clinics en workshops te geven, terwijl dat
je dan de amateurs, de grijze zone zeg maar, de kans geeft om eens met die professionals te babbelen. Je krijgt
eigenlijk een soort wisselwerking en netwerk eigenlijk.
Dus dat is iets wat er nog eens bijkomt, dat die mensen elkaar leren kennen?
Ja, dat is heel hard de bedoeling. We proberen sowieso, onze lesgevers zijn mensen die met hun beide voeten in
de muziekwereld staan, dus ook al lang spelen. En doordat je die lessen laat geven krijg je altijd wel gesprekken
zo van: En hoe doe je dat, en hoe doe je dat live, en hoe hebben jullie je plaat opgenomen. En ook juridisch,
Poppunt komt hier spreekbeurten geven over Sabam. Het is dus eigenlijk heel de muziekwereld die elkaar wat
ontmoet. En kruisbestuivingen en doorstroming ook.
Je hebt al geschetst dat er nieuwe softwareprogramma’s in de zomer bijkomen, hoe zie jij het aanbod nog verder
evolueren?
Zeker multimedia, het nieuwe plan is: we willen van de zomer al een week een stage clipdancing gegeven. Dat is
gewoon dans voor jonge meiden tussen 12 en 16 en we willen dat koppelen aan greenkey. Dus we gaan boven in
de crisisruimte een greenkey studio bouwen waar dat de media-artist daar gaat filmen en dat clipje dat daar dan
uitkomt is meteen de promo van onze greenkey-studio. En dan kunnen we daar ook lessen in geven.
En de softwarelessen zijn dan afhankelijk van nieuwe software die erbij komt?
Ja, voila. Cubase 4 wordt nu geüpgrade tot Cubase 5. En Ableton 7 wordt Ableton 8, en zo gaan we een beetje
door.
Hoe ziet het publiek er eigenlijk uit die daar op afkomen? Leeftijd, achtergrond, wat willen die mensen leren?
Je ziet eigenlijk wel een duidelijk verschil. Logic Pro zijn echt wel muzikanten. En dan bedoel ik muzikanten die in
bands spelen met instrumenten. En die homerecording willen doen en die zelf eigenlijk aan een plaat beginnen.
Je voelt dat dat gevoelsmatig wel meer voor de uitvoerende, spelende muzikant is. Terwijl Ableton meer een
dancepubliek is die meer loopgewijs gaan werken. Dan Cubase zijn vooral de mensen die daar in de jaren 90 al
mee bezig waren. Die gewoon aan dat programma zijn blijven kleven en dat dus blijven volgen. Final Cut Pro zijn
vooral professionele mensen, dus mensen die eigenlijk geluidstechnieker zijn bij een productiehuis of een
televisiehuis. Die dan ook eens aan montage willen beginnen. Of mensen die vroeger wel videomontage hebben
22

gedaan maar nu digitaal willen gaan werken. En dat zijn 30-40ers. Ook mensen die van over heel het land
komen.
Dus minder echt jonge mensen dan bijvoorbeeld de muzieksoftware?
Ja, inderdaad, daar zit toch een verschil.
Kan het misschien zijn dat je voor beeldbewerking nog steeds een heel goede computer nodig hebt en dat jonge
mensen dat vaak nog niet kunnen betalen?
Voila, de kosten zijn heel groot, vanaf dat je met video bezig bent en je wilt in HD, HD camera’s zijn duur, geluid
is duur, belichting is duur. Dat zijn sowieso al mensen die de budgetten of de infrastructuur via het werk ofzo
kunnen gebruiken.
De doelen van die educatie heb je ook al een beetje geschetst, zijn er echt dingen die jullie willen bereiken? Of is
dat eerder aan de lesgevers om dat in te vullen?
Ja het is natuurlijk,…, je kan niet op 5 of 10 lessen een wizard worden met zo een computerprogramma. Dat is
iets wat je eigenlijk thuis zelf doet en wij beseffen nu ook al meer en meer dat de mensen die echt gebeten zijn
door digitale software of digitaal muziek maken dat die hun weg via het net ook wel vinden, via tutorials enzo. En
eigenlijk iemand die al goed vertrokken is vindt zijn weg daar zelf in, en gaat niet betalen om van iemand les te
krijgen. Professionele drummers gaan hier ook geen drumles volgen, die gaan ook een eenmalige clinic volgen in
L.A of Amsterdam. En dat gebeurt in software en multimedia eigenlijk ook zo.
Mogen we dan stellen dat mensen die hier les volgen, echt beginners zijn?
Ja, toch wel. Of mensen die al een jaar of twee bezig zijn met dat programma en het gevoel hebben van nu zit ik
vast, ik wil iets bijleren, ik wil eens extra input krijgen. Of mensen die zeggen: kijk, ik ben van plan om dat
programma te kopen, ik ga dat kopen en ik ga lessen volgen om mij op gang te helpen.
Hoe zien jullie creativiteit in verband met muziektechniek?
Zo, als je begint met loops en je pakt een stukje van een nummertje en je gaat dat loopen enzo… en je plakt dan
een sample van ergens anders en je pakt dat als leads. En dan uiteindelijk zo, er is heel veel volk mee bezig.
Heel veel jonge gasten die met hiphop bezig zijn, we hebben hier elke week bandjes die in de studio komen
opnemen. En het is dan toch wel de taak van de leraar of de studiotechnieker om die gasten uit te dagen. Om te
zeggen: kijk, het is heel tof wat je doet, maar probeer dit eens. Om dingen aan te reiken, en ik merk ook wel dat
onze leerkrachten zeggen van: miljaar, het is altijd hetzelfde, boenkboenkboenk. Onze leerkrachten zijn zeker
heel creatieve geesten want anders zouden ze een gewone job doen. De meeste mensen die lesgeven in die
dingen, moeten voor een deel een vast inkomen hebben om dan voor een groot deel van hun tijd creatief te zijn.
Dus dat zijn sowieso leerkrachten die daar door gebeten zijn en die heel creatief bezig zijn.
Creativiteit wordt sowieso wel gestimuleerd?
Zeker, zeker. Om die input te geven, en wij zorgen ook dat onze leerkrachten iets te bieden en iets te vertellen
hebben. Het is niet gewoon technisch: dat kan je daar mee doen en dat kan je daar mee doen, dat moeten
mensen zijn die visie hebben. En dat is misschien altijd het nadeel van mensen met visie, dat is dat die mensen
altijd een smaak hebben. Maar het voordeel is dan natuurlijk dat je met andere mensen die ook een smaak
hebben, dat je kruisbestuivingen gaat hebben.
Denken jullie dat creativiteit kan aangeleerd worden of is het eerder het aanreiken van: dit kan je doen…?
Ik denk wel dat creativiteit kan aangeleerd worden. In die zin dat je mensen kan leren van uw grenzen ten
verleggen, en dat je ook mensen een andere kleur kan tonen. Dus in die zien, creativiteit is ook een soort van
durven en mentaliteit. Dus ja, ik denk wel dat dat kan aangeleerd worden.
23

Denk je dat er een verschil is tussen muzikale creativiteit vroeger en nu? en is de huidige technologie daar dan
een bepalende factor in?
Ja ik denk zeker dat er een groot verschil is door de snelheid waarmee je kan componeren. Vroeger, als je met
een nummer in je hoofd zat moest je het kunnen uitschrijven, moest je geluk hebben dat de muzikanten het
konden lezen. Of echt uren en uren repeteren om uw idee voor de eerste keer echt te horen. Terwijl nu een
muzikant met Logic of Ableton al heel snel kan voelen, werkt een melodie? of dat tempo. Werkt die beat op die
melodie. Zonder ook extreme harmoniekennis. Want ja, programma’s harmoniseren zelf. Dus je kan veel sneller
dingen gaan proberen, waardoor je ook wel misschien iets sneller gaat opgeven. Het heeft zijn voor- en nadelen.
Denk je dat het makkelijker is geworden om muzikaal creatief te zijn?
Ik denk het, het is makkelijker geworden om muzikaal creatief te zijn, maar langs de andere kant zijn er ook veel
meer mensen mee bezig. Om eruit te springen, als je zegt: ik wil iets met die muziek gaan doen, is toch gewoon
veel moeilijker. Als je vroeger 5 hiphop dj’s had, heb je er nu 100 of 300. Als jij als individu iets wilt betekenen ga
je dubbel zo hard moeten werken.
En dan is het misschien niet alleen afhankelijk van je creativiteit?
Neen, marketing, kennissen, netwerken, als muzikant zie ik dat zelf ook, de helft van uw job is eigenlijk uw
netwerk. Als je ziet bij boekingskantoren, busker of peter verstraelen of zelfs hier. Er staan dozen in de gang van
keischone gelayoute cd’kes met goed afgewerkte cd’s erin die gemasterd zijn in Electric City. Waar niet naar
wordt geluisterd. Dus om die mensen te bereiken moet je eigenlijk een echt netwerk hebben.
En je zegt nu dat er meer mensen mee bezig zijn, is dat doordat het meer beschikbaar is? Of mensen die vroeger
geen instrument hadden kunnen spelen dat die nu wel kunnen bezig zijn met muziek?
Ja tuurlijk, plus dat dat ook goedkoop is. Allez ja, gekraakte software, een tweedehands computer, een goedkope
micro die eigenlijk toch al redelijk goed is. En je hebt een homestudio. Je bent vertrokken. Voor duizend euro kan
je eigenlijk een plaat opnemen. Terwijl vroeger een goede studio: de Jet kost €800 per dag.
Wat zijn volgens u de voor- en nadelen van de non-formele educatie, dus wat er hier in de Trix gegeven wordt?
Ik denk dat het voordeel de lage drempel is, dat de mensen geen screenings moeten doorgaan om aan die
dingen te kunnen beginnen. En dat vind ik ook bijvoorbeeld van onze instrumentlessen, je moet geen noot
kunnen lezen om hier les te volgen. Dus het voordeel is dat mensen die daar alleen hobbygewijs mee willen bezig
zijn en de lat niet erg hoog leggen voor zichzelf, toch de kans krijgen om professioneel les te krijgen. En goede
infrastructuur te leren kennen. Het nadeel van al die dingen is, is dat, en dat is misschien filosofisch en
maatschappijkritisch, dat de mentaliteit van een lange weg af te leggen. En dat je echt wel een leerproces dat
jaren kan duren,… Bijvoorbeeld de beheersing van een instrument, als jij basgitaar wilt spelen of een drummer
wilt zijn, ja dat gaat gewoon jaren duren. Dat gaat niet met een paar lessen, dan mag je €1000 betalen voor een
les. Je moet zelfdiscipline hebben, en zelf zelfkritisch durven zijn, en je moet gewoon je basis van technische
vaardigheden en harmoniekennis opbouwen en dat duurt gewoon jaren. En dat dat een beetje verloren durft
gaan, van die mentaliteit, doorzettingsvermogen gewoon.
Is het dan niet zo dat mensen die echt doorzetten met die nieuwe technologieën, dat die er ook echt wel bovenuit
steken?
Ja tuurlijk, de grijze zone is veel groter geworden tussen een leek en een prof en al die daartussen. Die grijze
zone wordt altijd maar groter en groter. Dus met mensen die er ook mee bezig zijn, ook met professioneel
materiaal, maar niet de muzikale kennis en ervaring hebben om daar echt iets mee te gaan doen.
24

Dat was het ongeveer, wil jij nog iets toevoegen op band?
Wat ik wel graag van u zou weten, is uiteindelijk zo, is wat het doel is van uw thesis zo?
Wel, die muziektechniekeducatie is een heel recent gegeven. Dat boomt op heel veel plaatsen in Vlaanderen. En
ik wil onderzoeken wat er wordt geleerd aan die mensen, naar wat wordt er gestreefd? Ik kom er wel stilaan
achter dat dat behoorlijk beredeneerd gebeurt. En dat de lessen bijvoorbeeld ook wel echt door specialisten
worden gegeven. En de factor creativiteit daarin, er wordt momenteel heel veel onderzoek gedaan naar
creativiteit op alle vlakken. Kan dit bijvoorbeeld aangeleerd worden?
Ik denk dat je een duidelijk onderscheid moet maken tussen talent en creativiteit. Want dat zijn twee verschillende
dingen.
Ja, dat is ook zo, creativiteit kan aangeleerd worden tot een bepaalde hoogte en iedereen kan wel voor een deel
creatief zijn.
Het is een systeem van denken eigenlijk.
En één ding wat ik dan ook, ik geef zelf drumles, aan kinderen van 12 jaar, en dan komen die ouders terwijl dat
die jongen aan het opruimen is: heeft hij talent? En het is gelijk alsof die verwachten met dat antwoord van heeft
hij talent?, dat je dan gaat zeggen, ja dat gaat een goed muzikant worden. Dan zeg ik altijd van: ja kijk, hij heeft
talent, maar of hij discipline heeft, zelfkritisch is en een doorzetter is, dat zijn eigenlijk de meest essentiële
factoren om een goed muzikant te worden.
In de literatuur is één van de bepalende factoren van creativiteit, motivatie en ik denk dat dat zeker ook belangrijk
is om talenten volledig te ontplooien.
Ja, en ook gewoon discipline, en de onaangename momenten in een leerproces aanvaarden als een deel van het
leerproces. Wat heel veel gebeurt met muziekeducatie als de kinderen het niet meer leuk vinden: of de leraar is
niet meer goed genoeg, of hij heeft het zo druk op school of het is misschien toch niks voor hem. Terwijl dat juist
die dipjes die je meemaakt in een leerproces maken dat je jezelf gaat overstijgen en dat je je grenzen gaat
verleggen. Het is gelijk een atleet die kramp krijgt, dat is een teken dat hij zijn spieren aan het opbouwen is.
Moest een loper iedere keer dat hij moe wordt stoppen, hij zou nooit aan 20 kilometer geraken. En dat is een
mentaliteit die heel moeilijk ligt in zo vrij onderwijs zoals dit omdat je leerlingen toch zeggen: ik vind het niet meer
plezant.
Ja, en ik denk dat hier ook wel nog altijd een beetje klanten zijn?
Ja, voila, het commerciële dat daaraan gepaard gaat van je, die betaalt hier een inschrijvingsgeld en die gaan
daar dan moeilijk over doen want die leraar is streng. Dat is een heel dunne grens en dat is heel moeilijk om af te
tasten waardoor uw leerkracht heel sociaal vaardig moet zijn om die onaangename momenten in dat leerproces,
die leerling dat te doen aanvaarden.
Maar ik denk dat dat dan wel net de sterkte is van muzikanten te hebben als lesgevers.
Maar pas op, langs de andere kant, je kan een heel getalenteerd muzikant zijn, maar je kan een heel slechte
lesgever zijn. Dus dat is een heel dubbel, sommige heel getalenteerde muzikanten zijn redelijk autistisch en zijn
sociaal niet vaardig. En je moet eigenlijk de combinatie van de twee hebben en dat is heel moeilijk te vinden. En
soms kan je misschien een technisch minder betere, of een minder bekende persoon zoeken die weet waar het
over gaat. Maar die dus wel de jongeren op een juiste manier kan prikkelen en kritiek geven. Zonder dat het
kwetsend is. En dat is voor mij, bij de werving van de leerkrachten, is dat zeker 50 procent van waar ik op
beoordeel.
Ok, dat was het.
Zou ik jouw thesis achteraf mogen lezen?
Ja ik stuur die sowieso door naar alle mensen die ik heb geïnterviewd ter nalezing voor ik hem indien. En daarna
ook nog de definitieve versie.
Ah, super. Want dat lijkt mij wel interessant.
25

8.8. Bijlage 8: Interview Tom De Jonghe
Wie ben je? Leeftijd? Woonplaats?
Ik ben Tom De Jonghe, ik ga er 44 worden. En ik woon nu al terug 15 jaar in Antwerpen.
Wat doe je allemaal op muzikaal gebied? Zelf spelen, lessen geven, studiowerk,…
Ik heb mijn eerste gitaar gekocht in ’79. Aan de VUB heb ik vanaf tweede kan tegenover het KultuurKaffee met de
toenmalige bassist van Red Zebra en die had daar een studiootje. Die hadden daar 4 sporen, en dat was de
eerste die een Atari en een sampler had. En daar zo mee aan de slag gegaan. Nog voor de tijd dat er Cubase
was. Gedurende de jaren 80 was het landschap zowat aan het veranderen, met hiphop enzo. Eigenlijk ook een
hele tijd geïnteresseerd geweest in zo die Amerikaanse indie scene met subpop. Heel veel naar de Effenaar in
Eindhoven geweest. Acid en house begon toen ook. En dus ook heel lang een houserke geweest. En dan ben ik
in 95 uit Brussel vertrokken en 10 dagen erna had een nummertje gemaakt. En in 97 hebben wij ons eerste
optreden als Groove Cartel gedaan. 99 eerste single uit, opgepikt door Studio Brussel. Veel optredens gedaan.
Zo verder geboerd tot in 2001. Contract met Universal. Maar eigenlijk heb ik twee maanden geleden besloten om
er niet meer aan mee te doen. Ik denk dat ik nu ondertussen al 5 jaar in Trix bezig ben. Vanaf dag 1. In het begin
deed ik alleen Cubase en kort erna ben ik Logic en Ableton beginnen geven. En uiteindelijk dan ook begonnen
met Reason. Wel leuk omdat ik echt wel doorheen de software doorwandel. Ik weet: dat is zo een beetje, en dat
zo. En dat noemt daar zo, maar eigenlijk is dat hetzelfde als dat. Sinds een jaar ofzo ben ik ook in de studio van
Trix geluidsengineer. Ook een deel van de werking van Trix. Kost 25 euro per uur. Verschillende dingen:
bijvoorbeeld allochtone broeders die hun raps komen opnemen. Maar geluidstechniek is toch nog wel een ander
beroep eigenlijk. Door ervaring geleerd eigenlijk.
Welke instrumenten speel je eigenlijk?
Ik sla en ik tokkel. Eerst gitaar en dan bas. En dan kon onze drummer ook bas en dan moest ik ook wel eens af
en toe drummen. En door de computers en software ben ik bij keyboards terechtgekomen. Ik ben niet echt heel
pianistiek, maar ik misbruik de computer wel voor wat hij kan. Ik componeer er gewoon een beetje op.
Ben je daarvoor opgeleid om die instrumenten te bespelen?
Nee, nooit. Gewoon zelfstudie.
Ok, wat is muzikale creativiteit dan voor u?
Als je zelf iets maakt natuurlijk, componeert. En dat kan, vermits dat je maar 4 dingen kunt: slaan, tokkelen,
strijken, of zingen, want het kan ook tekstschrijven zijn. Maar ook interpretaties maken, adaptaties maken. Ik geef
een voorbeeld: Heel veel houseplaten die dan allemaal oude discoclassics blijken te zijn. Er is ook al zo een grote
geschiedenis van muziek dat eigenlijk,… Maar communiceren met het publiek is voor mij toch ook belangrijk. Ik
maak popmuziek, ik maak geen kunst. Kunst komt er wel along the way.
Merk je dat er een verschil is tussen muzikale creativiteit vroeger en nu?Wordt dit misschien bepaald door de
techniek die er nu beschikbaar is?
Ik denk het wel. Ik zie bijvoorbeeld bij mezelf, ik kan jazzakkoordjes spelen met een akoestische gitaar en een
rhodes piano, of ik kan dat doen door tegen een computer te spelen. Ik programmeer er twee, en terwijl de
computer die speelt ga ik op zoek naar het derde ofzo. Dat is wel minder moeilijk dan vroeger omdat je geen
techniek moet kunnen. Er zijn mensen die, ik vermoed nu maar dat mensen gelijk The Pointer Sisters, die komen
allemaal uit de kerk. Maar ik vermoed bijvoorbeeld dat Snoop Dog niet veel op een keyboard kan doen. Er zijn
26

heel veel mensen die zeggen, ik ben producer. Ik heb het in de week nog met iemand gehad die een stuk geluid
had in Ableton en ik deed daar even iets mee. Zodat er een melodie kwam in die noise, en dat was heel at
random, maar wel goed. Heel die mash-ups en de dewaele brothers, dat zou ook niet mogelijk zijn zonder
techniek. Alleen al het feit dat je nu, mits de aankoop van een computer en dan jongeren die handig zijn op net
om dingen te zoeken. Het zijn niet alleen mp3’s, het is ook software en alles. Al die gasten die in mijn lessen
komen, al die software is gekraakt. Voor 1000 – 1500 euro heb jij een studiootje in een box. Vroeger had je al een
viersporenrecorder nodig die al zo veel kostte als de hele computer nu. En een mengtafel, en dit en dat. Je moet
nu ook minder op zoek gaan naar een studio. Nu ik persoonlijk de authenticiteit van muziek belangrijker dan de
audio-fideliteit. Je kan iets prachtig opnemen, maar als het niet tof is. We kennen allemaal oude bluesnummers,
dat mag kraken, dat maakt niet uit. Maar de kost is nu veel minder, en je kan bijvoorbeeld ook na uw uren. Als je
een studio moet huren, heeft die eigenaar maar een bepaalde tijd voor u uitgetrokken. En thuis doe je dat op
eigen tempo op de zolder, kelder. Ik heb ook veel dingen thuis opgenomen. Er is veel meer homerecording. En
dat is ook relaxer. Pak dat je een zangeres opneemt en die is die dag niet goed bij stem, ok morgen dan. Je kan
nu ook met verschillende aspecten bezig zijn. Grenzen tussen elk instrument an sich, of de andere dingen,
arrangeren, teksten schrijven, een totaalbeeld maken, vervagen. Ik merk bijvoorbeeld in mijn klas Ableton ook:
dat zijn allemaal DJ’s. En er zijn er misschien twee die een instrument spelen, al de rest niet. Gewoon DJ’s. Maar
ok, die willen wel producen. Vroeger had je een tof basrifke, en dan ging je dat naspelen. Nu neem je een
sample. Maar uiteindelijk is het dus altijd in de populaire muziekgeschiedenis gebeurd. De Stones zijn ook
begonnen met Chuck Berry na te spelen. En Chuck Berry is ook begonnen met anderen na te spelen. Maar de
benadering is anders geworden, omdat je eigenlijk naar een hoger level van arrangeren stapt. Componeren met
geluid. Dat kan zijn met het laten clashen van verschillende genres.
Welke lessen geef je nu allemaal in Trix?
Ik geef dus Steinberg Cubase, Logic, Ableton en Reason.
Wat probeer je dan te bereiken in die cursussen?Wat zijn uw doelen?
Vermits het publiek en vermits het niet officieel is, betalend, weliswaar gesubsidieerd door allerlei echelons. Trix
is ook vanuit eerste instantie uit de privé, KBC die daar in geïnvesteerd heeft. Dus die prijzen zijn eigenlijk vrij
laagdrempelig. Dat is ook afhankelijk van de leeftijdscategorieën. Bij de -20 jarigen is het iets goedkoper, en voor
de +30ers is het iets duurder. En de jongste mensen zijn ook 15-16 jaar en de oudste tegen de 60. Dus als je met
zo’n heel divers publiek zit. Muzikale bezigheden, daar zit een drummer, saxofonist, 4 DJ’s,…Verschillende
genres. Hetgeen ik soms wel moet doen, is iets dat wel verloren gaat. Ik moet soms uitleggen wat bijvoorbeeld
een maat is. En dan maak ik het ook niet moeilijk. Ik hou mij gewoon bij 4/4 de . Ik laat misschien wel eens zin wat
een walsje is en wat een andere maatsoort is. Maar ik doe dat dus eigenlijk maar alleen functioneel voor de les.
Hetgeen wat ik dus eigenlijk doe is technische les geven. En eigenlijk zoveel mogelijk tools aanreiken specifiek
voor dat programma. En vooral de attitude naar zo’n programma toe. De computer is een toestel dat sommige
dingen heel efficiënt en heel snel kan doen. Maar uiteindelijk heeft een computer toch nog altijd een generaal
nodig. En dat wil ik bijbrengen, dat ze baas moeten zijn over hun computer. En heel divers ook, als ik een klas
heb van 9 man. Je moet ook op verschillende snelheden werken. De traagsten moeten ook mee zijn. Sommigen
hebben al voorkennis, anderen niet. En je daagt iedereen wat uit op zijn niveau. Dat heeft misschien ook wel te
maken met mijn algemene benadering van muziek. Alles heeft zijn functie in muziek, en je moet de computer ook
gebruiken voor wat hij goed is. Bv.: Iets random doen met 4 noten. Of verschillende akkoorden door de computer
laten juggelen en dan luisteren of het goed is. Dat je het als een klankbord gebruikt dat u kan verrassen. Dat
soms eens buiten de lijntjes kleurt. Want dat kan een computer goed: randomisen.
27

Kunnen we dan misschien stellen dat je ze vooral de techniek probeert aan te leren en dat ze thuis dan misschien
meer verder gaan?
Zoals ik altijd zeg, dat is een beetje de natuur van de les. Omdat ik ook wel een opbouw heb. Het eerste deel: hoe
krijg ik er iets in? Audio en midi. Sommige weten dan wat midi is, anderen niet. Tweede deel: hoe arrangeer ik
het? Een structuur moet er inzitten, vroeger en nu. Derde deel: wat is een mengtafel? Hoe krijg ik er terug iets
uit? En dat is zo wat ik wil zien. Maar daar komen altijd dingen tussen: praktische beslommeringen. Mijn kind is
ziek, ik moet overwerken. Ik voel dan wel verplicht tegenover de mensen die er wel zijn, om wel gewoon les door
te geven. En de week erop kan ik niet zeggen: wacht even, want die was er vorige week niet. Maar ik zet ze echt
wel aan om er elke week een paar uur mee bezig te zijn. En dat ze zich even opsluiten om daar effectief mee
bezig te zijn. Want 12.5 lesuren is niet zo heel veel he, en we hebben toch altijd een heel pad af te leggen. Dus
dat is het eerste deel. In het tweede deel gaat over andere dingen. Dikwijls is het ook afhankelijk van de klas.
Is creativiteit of creatief bezig zijn met die techniek ook een doel, of is dat eerder iets wat ze thuis moeten doen?
Ik laat ze wel graag creatief bezig zijn. Dat hangt er een beetje vanaf. Ja ik doe dat toch wel in elk programma.
Elk heeft zo’n beetje zijn specifiekheid. Maar ik wil ze echt wel ook laten zien hoe je de computer als een
klankbord kunt gebruiken. Als een muzikale vriend laten functioneren. Dat het eigenlijk een veel grotere speeltuin
is dan een oude viersporenrecorder. Dat je echt wel met een aantal wegjes te volgen, in plaats van in uw eigen
stramien, van daaruit te breken en de computer als een tool te gebruiken. Je kan zo een purist zijn en zeggen:
neen, ik wil alles zelf spelen. Want er zijn mensen die zeggen, als je het niet zelf speelt is het niet goed. Ja fuck it.
Het is toch allemaal geluid, we zijn er al voorbij, postmodernisme. En dat probeer ik hun toch wel altijd in elke
cursus bij te brengen.
Dus creativiteit met muziektechniek is het eigenlijk gebruiken als je muzikale partner?
Ja, het is een beetje een trukendoos. Het gaat veel verder dan bijvoorbeeld een partituur te leren lezen om
jazzstandards te spelen. Dat is een muzikale opvoeding, dat is iets helemaal anders. Wat ik doe, is wat
trukendozerij. Maar hier in het DKO in Antwerpen op de collegelaan moeten de studenten ook keuzevakken
namen. Eentje elektronica, percussieklas,… En daar moet je niet aan uitleggen wat een maat is. En dan kan je
wel ineens een aantal stappen overslaan.
Dus je zegt dat mensen die een klassieke opleiding hebben gehad, dat dat zeker wel een voordeel is als je
daarmee aan de slag gaat?
Sommige mensen hebben dat niet nodig, maar als basis is dat natuurlijk wel iets waar dat je op kan leunen. En
die leren daarna misschien makkelijker dingen. Ander voorbeeld: wij hadden een superpianist in de groep.
Jazzman en alles. Maar als wij iets in de verkeerde toonaard hadden staan zei die van: dat kan niet. En dan
zeiden wij: en dan? Hoeveel klein mannen worden er niet gedwongen om muzikale opvoeding te volgens als klein
mannen? Wat moeten die eerst doen? Notenleer. Elke week. En dan pianoles elke week. En als die 16 of 18 jaar
raken die nooit nog een piano aan. Maar het kan u inderdaad ook helpen, dat hangt een beetje van de natuur van
het beest af.
Als je in je cursussen/lessen de resultaten van die mensen moet beoordelen gebruik je dan dezelfde normen als
die je voor je eigen werk gebruikt?
Ik ben altijd blij als er iemand mee is. En bijvoorbeeld nu een maand heb ik nog een gast gehad die was
doorgesijpeld van het eerste naar het tweede niveau. Zoals dat vaak gebeurt. Maar ik zeg altijd na reeks 1, wacht
een paar maanden en werk op uw gemak met je nu al hebt gekregen. En die heeft echt zijn drive daar in
gevonden is heel gebeten. Ik zie gewoon de spark van creativiteit. Ik wil niet per se dat ze doen wat ik zeg. Ik laat
het alleen maar es zien.
28

Denk je dat het mogelijk is om creatief te zijn met die programma’s zonder dat je ze compleet beheerst?
Het is dan wel een beetje hit&miss, ja tuurlijk. Tuurlijk, er zijn mensen die daar heel goede dingen mee doen.
Maar dat heb je natuurlijk met de computer, er zit er iemand aan die muis, domineert de toegang naar dat
scherm. En je moet altijd zeggen, doe dat eens of doe dat eens. En als die geen goesting heeft, zegt die: nee dat
gaat niet. Als je dat dus wel weet dan kan je het zelf doen. Maar er zijn evengoed mensen die, het hangt er ook
vanaf, het geheim in populaire muziek is verpakking. Nirvana unplugged, dat zijn kinderliedjes. Wel met een hoek
af maar eigenlijk zit het nummer heel simpel ineen. Hetgeen ik ook al wel altijd probeer, veel mensen willen
gewoon programmeren, dan zeg ik koop een usb-keyboard en durf daar eens aan komen. Het is eigenlijk een
beetje hetzelfde als pokeren. Als je begint te pokeren zal je af en toe ook wel eens winnen, maar om consistent te
winnen zal je toch een kennis ervan moeten hebben.
Heb je soms het gevoel dat er creatievere dingen worden gedaan in de non-formele educatie zoals Trix dan in het
DKO, of opleidingen zoals SAE, voltijdse soundengineer opleidingen?
Ik denk hoe meer tijd je ermee bezig kan zijn, en hoe langzamer het gaat, hoeveel te dieper je kan werken. Ik
weet bijvoorbeeld zelf dat ik in mijn eigen lessen heel snel over iets ga en dan vraagt in een keer iemand: hoe
werkt dat nu eigenlijk. En ik heb dan wel door die ervaring heel veel verhaaltjes die ik kan vertellen. Ik heb een
begin en eindpunt, maar soms wijk ik daarvan af. Maar het heeft eigenlijk ook een beetje met gedrevenheid te
maken. De SAE is heel duur, als je dat doet zijn het ofwel je pappie en mammie die dat betalen, ofwel is het dat je
het echt wel wilt en die gasten zijn heel straf. Ik merk dat veel mannen dat gaan doen maar weinig er maar echt in
die sector gaan werken. De meesten hebben dat als streep op hun mouw. Ik denk dat dat de charme is van iets
dat dat zo doet omdat dat qua investering, financieel, maar vooral tijdsgewijs is. Terwijl bij de dingen van de Trix
is het losser, mensen komen bij mij thuis en vragen wat feedback over dingen of apparatuur. Ik vind het tof dat
mensen daar mee bezig zijn. De passie moet er zijn, en dan maakt het soort lessen niet uit. Maar over het
algemeen. Als jij Ableton volgt op Berklee school of music dan krijg jij 30 weken lang les. En dat is gewoon het
voordeel van die dingen, die zijn heel goed georganiseerd. Die hebben online vanalles staan.
Heb je eigenlijk het gevoel dat het makkelijker is om muzikaal creatief te zijn? Vroeger speelde je bijvoorbeeld
een instrument. Denk je dat er nu meer mensen zich muzikaal kunnen uiten door de technologie? Doordat er
meer middelen beschikbaar zijn?
Er zijn in ieder geval meer mensen mee bezig. Je hebt de mensen die zich daar altijd al toe aangesproken
hebben gevoeld maar nu is het misschien, de drempel is veel kleiner. Als je een gitaar wil kopen kan je ook voor
100 euro een gitaar kopen, met koffer erbij. En op het net vind je partituren. Er is precies zo een shortcut
gecreëerd. Of dat het niveau daarmee verhoogt? Dat hangt er een beetje vanaf. Nu denk ik, ik kan al een aantal
jaren niet meer met alle techno-subgenres. Als ik het tof vind, vind ik het tof, punt. Er is goede muziek en slechte
muziek. Als het mij raakt vind ik het goed. En dat kan het stomste populaire nummer zijn. Er zijn er in ieder geval
meer groepen, omdat ook de financiële drempel zo laag is. En ik vind dat een toffe zaak.
Hoe zie jij het aanbod evolueren in de toekomst? Denk je dat de cursussen gewoon worden verder gegeven zoals
ze nu worden gegeven? Gewoon aangepast aan de nieuwe versies van de software? Of denk je dat er ook nog
andere dingen georganiseerd gaan worden?
Ongetwijfeld zal de techniek nog verder evolueren. Nu zijn er dingen mogelijk met enkele muisclicks waar je 5
minuten over doet waar je 10 jaar geleden een halfuur mee bezig waart. Al was het maar omdat je toen met
samplers enzo moest werken. Terwijl nu, die workflow is echt ongelooflijk. En zelfs verder, die software maken
mogelijk die daarvoor zelfs ondenkbaar waren. En ongetwijfeld zijn er dingen die,…, ken je Melodyne? In de
laatste Cubase zit ook zoiets. Zodat je audio op een pianoroll kunt zetten. Zo is Ableton ook ontstaan. En dat
29

heeft echt ook de markt op zijn kop gezet. En ongetwijfeld gaan er nog, maar ik volg het niet meer, ik kijk niet
meer in de boekjes enzo. Ik heb alles zelf moeten leren. Manuals lezen, duizenden fouten gemaakt. Alles
uitproberen.
Off the record schetste Tom ook nog eens een klassituatie waaruit bleek dat hij toch wel probeert om zijn
leerlingen uit te dagen En als sommigen niet mee doen, of met andere dingen bezig zijn spoort hij ze soms wel op
een schoolse manier aan om mee te werken. De lessen zijn dus zeker niet vrijblijvend bij hem. Na jarenlange
ervaring weet hij ook dat hij enkele regels moet stellen in het begin van de les. Dat ziet hij zelf wel als een klein
nadeel aan de non-formele educatie: de vrijblijvendheid van de lessen. Er zijn altijd mensen die wel eens niet
naar de les komen. Mensen moeten ook beseffen dat het een groepsles is en dat iedereen het tempo moet
kunnen volgen. Hij gaf ook aan dat de lage prijs echt wel een enorm pluspunt is. Zelfs mensen die in de sector
werkzaam zijn komen de cursussen volgen omdat het via andere wegen enorm duur kan zijn. Een ander punt dat
volgens hem een grote sterkte is van dit soort educatie is het feit dat je ook die mensen samenbrengt die ermee
bezig zijn. Dit zorgt ervoor dat ze bij elkaar tijdens maar ook na de cursus raad kunnen vragen, maar ook aan
Tom zelf. Voor en na de les maakt hij echt tijd om mensen met persoonlijke dingen verder te helpen. En hij geeft
ook zijn e-mailadres en telefoonnummer zodat cursisten altijd raad kunnen als ze daar nood aan hebben. Over
het aanbod in de Trix had hij ook nog te vertellen dat er in de zomer ook cursussen worden georganiseerd waar
alles in twee weken wordt gezien. Dit omdat mensen in de vakantie zich moeilijker enkele weken op rij kunnen
vrijmaken.
30

8.9. Bijlage 9: Interview David Sanders
Ik stel even eerst wat introductievragen: wie ben je, jouw leeftijd, woonplaats?
Ik zijn David Sanders, ben geboren in Brugge, ik zijn 30 jaar en wat was er nog? Woonplaats.
Aja, Gentbrugge.
En wat doe je dan allemaal op muzikaal gebied? Dan heb ik het over eigen werk,studiowerk voor andere
mensen,nummers schrijven voor andere mensen.
Eigen werk heb ik natuurlijk mijn 4 projecten: waar ik meestal wel de productie, allez de preproductie van thuis
doe, in zo goed mogelijke mate. Voor mijn Dijf-project zijn mijn eerste twee platen eigenlijk homestudiowerk
geweest. En dan voor de laatste, voor Homesick was dat semihome studio en semiprofessionele studio. Allez,
preproductie thuis en dan de rest mixen in een professionele studio. En voor The Husbands (The Violent
Husbands red.) is dat nu eigenlijk net hetzelfde. Onze eerste en onze enige plaat voorlopig, daar hebben we alles
in de studio gedaan. Maar eigenlijk, ik ben zowel producer, een autodidactische producer. Ik wil het in de
toekomst eigenlijk wel allemaal zelf beginnen doen. Maar daarvoor heb ik eerst heel wat materiaal nodig.
En volg je misschien dan nog educatie om je zelf bij te scholen?
Neen, maar ik school mezelf wel veel bij. En ik heb ook wel vrienden die op een even professioneel vlak bezig
zijn en we leren van elkaar. Eigenlijk, ik kan daar wel lessen over volgen, maar uiteindelijk is je oordeel en je
smaak wel doorslaggevend om een goede producer te zijn. Er zijn veel producers, allez bijvoorbeeld, ik heb net
een artikel gelezen over de producer van Lilly Allen bijvoorbeeld. Dan zie je ook dat het een autodidact is. Mark
Ronson. Die heeft ook gewoon uit ervaring en gewoon omdat die een goed gevoel heeft voor muziek, daar is hij
zo ver mee gekomen. En weten, uit ervaring, welke producten goed zijn om mee te werken. Het is nu éénmaal
zo, dat als je een nieuwe mengtafel hebt dat je sound sowieso beter gaat zijn. En dat het makkelijker wordt om te
mixen eigenlijk.
En welke instrumenten bespeel je dan? Je mag zeker ook synthesizer enzo zeggen, maar dan is de grens tussen
computer en synthesizer wat vaag, dus ik heb het eerder over akoestische instrumenten die je beheerst.
Het is nu steeds minder en minder aan het worden, omdat ik meer en meer begin te focussen op synthesizers. En
op samplers enzo. Maar de akoestische instrumenten die ik beheers zijn eigenlijk harmonica en akoestische
gitaar. En aangezien het al lang geleden is dat ik me nog verdiept heb in mijn akoestische gitaar is dat zo’n klein
beetje aan het afzwakken. Mijn akoestische instrumentarium begint echt te verkleinen.
En vervangt de computer voor u dan al voor een deel de instrumenten? Of softwareprogramma’s, of zijn het echt
hardwaresynthesizers?
Ja, ik heb een tijdje overgeschakeld naar software, maar er zijn een paar redenen waarom ik software eigenlijk
achter mij gelaten heb. Allez, niet volledig achter mij gelaten heb, maar dat was ten eerste door het overaanbod.
Ik ben iemand die redelijk slecht, allez die nogal rap panikeert in teveel keuzes. Dus ja, met software is het
oneindig. In professionele muziektijdschriften. Bijvoorbeeld de Sound On Sound begint meer en meer software te
komen en iedere week is er wel iemand die iets nieuws uitgevonden heeft en dus is het voor mij ook om wat meer
dogmatisch te kunnen werken. Door alleen met hardware te werken.
Dus eigenlijk om het uzelf wat makkelijker te maken?
Ja absoluut. Ja en synthesizers kosten dan natuurlijk weer heel veel geld, als je een goeie plugin wilt kun je die
eigenlijk sowieso vinden. Alhoewel ik daar geen voorstander van ben. Ik probeer zoveel mogelijk zelf te kopen.
Maar dus als ik het wil doen met hardware zijn er twee mogelijkheden. Ofwel sparen voor één iets oftewel zelf in
31

elkaar steken en dat is iets waar ik me nu meer en meer bezig houd. Van Synths en modules, DIY-synths en
soundeffecten. Dus alles wat geluid maakt, zelf proberen maken.
En welke software gebruik je dan om op te nemen?
Vroeger was dat Reason, en daarin gebruikte ik voornamelijk de samplers. Maar dat was een beetje omslachtig
omdat het geen sequencer is waar je rechtstreeks audio kan invoeren. Maar nu gebruik ik, ah neen, dan heb ik
lang Cubase gebruikt met Reason als rewire-applicatie. En nu gebruik ik vooral Ableton, omdat ik die ook volledig
gekocht heb.
En dat is vooral omwille van die loopsectie, om intuïtief te werken?
Daar was ik vroeger vooral mee bezig, met die loops, en ook voor live was dat wel heel erg handig. Ik begin dus
wel meer en meer de tegenkanting te hebben van computers live te gebruiken. Omdat je sowieso de neiging hebt
om te veel aan je computer over te laten. Dus eigenlijk gebruik ik die puur voor soundeffects en opnamebasis.
Om eigenlijk je ideeën dan vast te leggen.
Dus eigenlijk als vervanging van een taperecorder? Allez, met iets meer mogelijkheden wel.
Ja natuurlijk, je hebt dan wel extreem goeie plugins, de SSL-plugins en de wave-plugins. En die gebruik ik dan
echt wel bij gebrek aan externe hardware voor echte postproductie.
En die koop je dan?
Nee die heb ik nog niet kunnen kopen. De waves zijn bijvoorbeeld ongelooflijk duur.
Op welke manieren voel jij dat muziektechniek invloed heeft op het muzieklandschap? En dan heb ik het ook over
bijvoorbeeld jonge bands die thuis sneller kunnen opnemen.
Ja, er is een overaanbod he, iedereen,… Allez, alles heeft wel zijn sentimentele waarde, thuisopnames enzo.
Mp3-opnames,badkamer-opnames, telefoonopnames. Alles heeft zo wel zijn sentimentele waarde, waar het nog
altijd op neerkomt is dat de song gewoon goed moet zijn. Iedereen geraakt er wel mee weg, met één of andere
demo. Er zijn gewoon veel meer bands ontstaan, allez je hoort er meer van omdat er veel meer platformen zijn
die voor een appel en een ei beschikbaar zijn. Ik weet niet of er meer bands zijn dan vroeger maar je hebt wel dat
gevoel omdat ze meer bovendrijven.
En denk je dan dat kwaliteit nog steeds komt bovendrijven?
Kwaliteit komt sowieso bovendrijven maar de rest ook. De treshold van het aantal bands dat komt bovendrijven
ligt gewoon veel lager. Je kan het gewoon vergelijken met aantal producten die ontstaan, hoeveel van die mottige
rommelige gadgets zijn er op de markt? Gewoon om dat je weet, al is het maar voor een jaar, één klein segment
van het publiek gaat kunnen aanspreken. En na een jaar is dat product niks meer waard. Hop, naar de volgende
gadget eigenlijk. We zitten sowieso in een gadget-periode. Dat merk je sowieso. Producten met muziek, film,…,
alles. Gewoon het kost geen moeite meer om iets te doen. Maar uiteindelijk komt echt talent gewoon
bovendrijven. Sowieso.
Daar ben je nog altijd van overtuigd?
Ja, daar ben ik van overtuigd. Gewoon, alleen al omdat de sharks, allez ik noem dat de sharks. Dat zijn alle
mensen die eigenlijk niks met muziek te maken hebben, maar die erop zitten te azen. De bookers, de managers,
de labels, die zien wel wanneer er iets meer geld te verdienen is dan met de gadgets.
Hoe heeft de moderne muziektechnologie invloed op uw creaties? Heb je dit voelen veranderen?
Ja absoluut, en net daarom begin ik nu zo last te hebben met keuzes maken. In het begin was het heel simpel. Ik
had vroeger gewoon een sampler en een Atari als midi-sequenser. En dat was het en daarmee kon je echt al je
dingen zitten uitpuren. Hoe minimaal het ook was, maar dan bereik je ergens wel iets waar dat je echt
achterstond. In de zin van: je was ook echt bezig met het maximum uit je ene toestel te krijgen. En dan is dat
32

eigenlijk alleen maar erger geworden, sinds dat ik een laptop had begonnen er allerlei soorten applicaties bij te
komen. Dat ze gewoon zeiden: je moet dat eens uitproberen, en dit testen. En uiteindelijk zat je niks meer te doen
dan gewoon producten uittesten. En daarom begint het dus de laatste jaren weer af te zwakken. Lees ik
bijvoorbeeld zelfs geen reviews over software meer eigenlijk. Normaal, een muzikant wordt goed in zijn
instrument omdat dat ook het enige is waar hij op let. Als een muzikant eigenlijk constant een nieuw instrument
gaat leren spelen. Ik weet niet of dat echt zou gaan bijdragen aan zijn muzikale expressie.
Wanneer vind je iets wat je zelf maakt creatief? Heb je daar bepaalde normen voor, voor jezelf?
Creativiteit heeft veel lagen. Je kan creatief zijn met iets dat je voorgeschoteld krijgt. Bijvoorbeeld je kan een soort
kauwgomballenbak maken met alle kleine dingetjes die je hebt gevonden en waarvan dat jij zegt, ey dat vind ik nu
een detail waar de mensen niet op letten en dat dan vergroot. Dat kan creatief zijn op zich. Terwijl je toch niets
nieuws gemaakt hebt. Maar ik vind het creatief van mezelf wanneer ik zelf niet meer weet hoe dat ik er mee
begonnen ben. Wanneer de stappen steeds onbewust zijn en dat je dan bij de reproductie van je werk zo zit te
denken: hoe zat dat nu weer in mekaar ? En dat je bijvoorbeeld ook je werk de volgende dag herbeluistert en
zegt: Damn! Wat is er hier gebeurd? In de goede zin dan. En dan denk ik dat ik wel creatief bezig geweest ben
maar creativiteit staat daar ook weer los van kwaliteit eigenlijk.
Je vindt niet dat dat samen hangt?
Dat hoeft niet per se samen te hangen. Creativiteit is voor mij objectief eigenlijk. Omdat creatief zijn is gewoon
dingen samengooien en dan extraheren en dat vind ik sowieso iets duidelijk. Maar iets kwalitatief is dan weer iets
anders. En dan moet je je soms afvragen: wat meten we? Kwaliteit of creativiteit? Je hebt kunstenaars die hun zin
volledig zetten op creativiteit. En naar mijn oordeel is het resultaat dan vaak zowat arty-farty.
Dat is dan te beredeneerd voor u?
Ja ik vind dat inderdaad te beredeneerd. Je kunt zeggen: ik bind een penseel aan de staart van een hond en je
kunt zo en schilderij maken en zeggen: wauw, die invalshoek! Creatief: ja, maar kwalitatief… De kwaliteit is ver
zoek eigenlijk. Het is eigenlijk vaak het verhaal tussen creativiteit en kwaliteit dat mensen vaak als kwaliteit zien.
Je kan een kunstwerk hebben en het totaal niet snappen. Totdat je het verhaal erbij hoort en dan begin je het
plots te snappen. En dat is dan het verhaal dat de relatie tussen creativiteit en kwaliteit kan goedmaken maar als
je dat verhaal niet kent is er soms geen relatie tussen die twee.
Denk je dat er een verschil is tussen muzikale creativiteit vroeger en nu?
Ja, want het is meer een expertise geworden, je kan meer en meer in de expertise gaan omdat er producten
bestaan om je kunst te manipuleren. Zodanig dat je verder en verder weggaat van de toeschouwer eigenlijk. Als
ik nu iets doe, een bepaalde sound creëer, is dat iets wat veel mensen totaal niet snappen. Vroeger had je
akkoorden, instrumenten die iedereen kende. De gitaar, iedereen weet hoe je geluid uit die gitaar kan krijgen.
Zelfs al kan je geen gitaar spelen, je weet, dat werkt op die manier. Maar er zijn zodanig veel applicaties en
synths en effectenpedalen en dan nog software die alles manipuleert. Je creëert dingen waarvan de gewone
mensen geen gedacht hebben hoe dat het ontstaan is.
Is dat misschien ook wat u stoort aan software live gebruiken? Dat mensen niet meer zien dat het op het podium
gebeurt?
Jaja, er is gewoon, je creëert effectief een afstand. Dat is daarvoor niet meteen slecht. Live vind ik het gewoon
een beetje mottig, het is gewoon niet tastbaar. Dus daarin ligt er wel nog een groot verschil tussen vroeger en nu.
Het is meer een, het is iets meer het, ik noem het “het nerd-gegeven”. Veel te veel dingen die zo in de niche van
de muzikant of in de niche van de composer zitten. Productiegewijs is het ook zo extreem opgepompt. Dat is wel
het verschil met vroeger. Je hoorde een bas, gitaar, piano, stem. Zelfs als was er dan iets speciaal zoals een
synthesizer. Hup, dat was dan de synth. Nu zijn er eigenlijk zo veel meer dingen verweven dat je eigenlijk als
33

luisteraar niet meer zo gemakkelijk kan weten wat er aan de hand is. Dat is eigenlijk het verschil met vroeger. Er
zit veel meer expertise in.
En wat betekent dan concreet creativiteit, creatief bezig zijn met muziektechniek voor u dan? Dit heb je voor een
deel al beantwoord. Gaat het nu hierbij ook gewoon om het stijgen van de expertise? Moet je eerst de expertise
hebben om creatief te zijn?
Nee, want soms gaat het ook om het trial and error gehalte he. Dus gewoon met iets bezig zijn en dan is eigenlijk
je enige goede, het beste oordeel, is dan gewoon uw oor e. luisteren naar je oor eigenlijk en niet de handleiding
beginnen lezen. Gewoon prutsen en doen en zo krijg je de meest interessante effecten. Dat is bijvoorbeeld waar
dat circuitbending heel goed in is. Dat is iets dat je niet begrijpt en je doet er iets mee en achteraf is er een heel
tof resultaat maar je weet niet echt wat er gebeurd is, tenzij je natuurlijk weer beter wordt in circuitbending en dan
begin je te beseffen wat je gedaan hebt. En dan begint het weer om te draaien eigenlijk. Maar eigenlijk iedereen
kan effectief gewoon extreem goede resultaten halen door gewoon te luisteren en goed te beseffen wat je in de
vorige stap gedaan hebt zonder te analyseren ofzo maar gewoon weten vanwaar je komt en gewoon zo’n feel
hebt met experimenteren en dat kan iedereen. Amateurs of experts.
Vind je dan creativiteit in muziektechniek iets wat kan aangeleerd worden? Of krijg je eerder de aanzet in
educatie om thuis zelf creatief te zijn?
Het is wel iets dat kan aangeleerd worden in bepaalde mate. Dat je beseft in bepaalde mate, allez, dat je het
gevoel krijgt van actie-reactie. Dat je weet, dat je gevoelsmatig, een idee krijgt van wat er allemaal kan gebeuren.
Ik denk dat je wel in een bepaalde mate kan aanleren. Maar ik heb al gemerkt in de workshops die ik dan gaf over
circuitbending dat sommige mensen totaal geen stap verder gaan. Die gewoon, die eigenlijk de uitleg er moeten
bij zien en dat heeft eigenlijk iets met fantasie te maken. Niet iedereen heeft evenveel fantasie denk ik. Dat is iets
waar ik mezelf niet goed over durf uitspreken. Misschien heeft iedereen wel de nodige basis fantasie maar
kennen ze de trigger niet om die los te krijgen. Volgens mij is het dus niet bij iedereen even goed aan te leren
maar het zou evengoed wel kunnen. Dat weet je dus niet.
Denk je dat dit misschien met motivatie te maken heeft, mensen die al tevreden zijn met wat jij hen aangeeft en
het resultaat dat ze daarmee krijgen?En mensen die meer willen?
Ja, maar misschien ook mensen die geen besef hebben van wat er meer is eigenlijk. Als je niet weet dat er op het
einde van de, als mensen niet weten dat als je verder vaart met je boot je misschien een ander continent
tegenkomt, weten ze ook niet dat er andere bestaan eigenlijk e. En dat is eigenlijk al hetgeen er nu gebeurt met
creativiteit. Je zegt: ah, dat is tof, en dan stop je gewoon omdat je vindt dat het af is. Je weet zelfs niet dat je
verder kan. Dat je blijft proberen en er op blijft verdergaan dat je gewoon… Ik weet niet of dat dan zo nodig
creatiever is. Het is eigenlijk waar je de lat wilt leggen tussen creativiteit en kwaliteit. Waar jij vindt dat je kan
stoppen. Soms kan je wel mensen overtuigen als je ernaast zit: ah, je vindt dat dat goed is, en wat vind je van dit
dan, en dan doe je zo iets stoms. En dan zeggen ze: ja, dat is nu weer beter. Maar ik weet dan niet of dat te
maken heeft met wat dat zij beter vinden of wat ik vind. Dat ze misschien gemanipuleerd worden. Dus ja, het ligt
allemaal zo dicht bij elkaar en je kunt er eigenlijk moeilijk een scheiding tussen maken, tussen die twee. Tussen
creativiteit en kwaliteit en of er iemand beseft of hij eigenlijk verder kan gaan of niet. Of hij dat nu wilt of niet. Ik
denk dus wel dat je zo een creatief bewustzijn kan aanleren. Ik ga nu maar een simpel voorbeeld geven: als
iemand, we zitten in zo een maatschappij waar je eigenlijk gewoon,… Vroeger kocht je een radio en een radio dat
moest je maar één keer in je leven kopen want dat werkte en iedereen had een basisidee van wat dat elektronica
was. En de meeste mensen konden effectief ook hun radio vermaken door een heel simpele ingreep. Want het
was ook, je draaide dat paneeltje eraf en je zag effectief wat er inzit. Als je nu een iPod koopt, je doet dat open en
je warranty is al verstreken. En als je hem opendoet dan zie je niks, zie je gewoon een groene plaat met daar zo
34

een lasergestuurde computer op. Dus je wordt eigenlijk al compleet vervreemd met creativiteit eigenlijk. Gewoon
een pakket waarvan ze zeggen: dat kun je ermee doen en that’s it. En dus wordt je eigenlijk vanaf nu beperkt met
je creativiteit. Je wordt gewoon door een fabrikant alle mogelijkheden voorgeschoteld en that’s it. En dat is nu nog
erger aan het worden. Want met circuitbending bijvoorbeeld, vroeger kan je nog prutsen met sythesizers en al.
Want het was nog mogelijk, maar als je dat nu doet krijg je van die lasperpuntjes als je een synth openschroeft.
En daar kom je gewoon niet meer aan. Dat gaat gewoon erger en erger worden. Binnenkort gaat er een
gigantische kloof staan tussen de aanbieding van de fabrikant en wat mensen nog effectief kunnen doen met die
producten.
Dus jij zou graag willen dat het wat meer zichtbaar is wat er gebeurt in een programma of hardware?
Ja, ik vind het nog altijd,… Bijvoorbeeld ook live, dat gaat sowieso verdwijnen. Ik geloof meer in de opkomst van
elektronische apparaten die allemaal wireless gaan zijn. Dan ga je van die steriele toestanden krijgen en ik vraag
mij af of hoe je daarmee gaat weg geraken. Uiteindelijk gaan er nog altijd mensen blijven zijn die beseffen dat de
consument iets extra’s wilt. Maar alles gaat wel gebouwd ”worden”. Je moet echt al serieus geschoold worden om
creatief te worden. Nu kun je nog creatief zijn door gewoon trial and error, door gewoon te proberen. Maar ik denk
dat die kloof gewoon breder en breder gaat worden.
Deze vraag heb je voor een deel ook al beantwoord: wat heb je allemaal nodig om creatief te zijn? Welke
vaardigheden en ideeën. Een goed oor heb je al genoemd. Motivatie is ook belangrijk.
Uiteindelijk ook wel tevreden zijn met hetgeen je gedaan hebt, anders blijf je verder doen en uiteindelijk kan je
pas oordelen over kwaliteit als je er een punt achter zet. Tenzij je bijvoorbeeld kunst in processing maakt, dan is
dat gewoon je concept, dan heb je achter dat concept een punt gezet. Je kan misschien wel zeggen dat je goed
bezig bent, maar niet dat het goed is. Dus op een bepaald punt, na al die probeersels moet je gewoon kunnen
stoppen.
Is het mogelijk om creatief te zijn met de moderne technologie zonder dat je ze volledig onder de knie hebt?
Nu dus nog wel, maar het kan zijn dat dat een andere draai krijgt maar als het verder gaat met echt technologie
die echt vergaand is, waar alleen programmeurs en halve wetenschappers iets aan hebben. Dan wordt het wel
moeilijk.
Voel je dit dan aan alsof geluid produceren bijna een steriele wetenschap gaat worden?
Ja, zou wel kunnen. Maar je gaat nog altijd synthesizers hebben die extreem modulair gaan worden en extreem
veel parameters die je gaat kunnen veranderen. Zodat je eigenlijk nog altijd het gevoel hebt dat je inspraak hebt
in het systeem. Maar om die aan elkaar te linken en te manipuleren en alles, dat gaat weer via USB. En alles
wordt zo dan weer voor je uitgezocht. Ik denk dat het gewoon iets te steriel gaat worden om echt je eigen…,
vooral voor de creatieve mensen echt een eigen draai erin te vinden.
Zonder dat je het echt begrijpt of gaat het gewoon helemaal niet meer mogelijk worden? Zonder dat je helemaal
weet hoe het in elkaar zit of is het voor niemand meer mogelijk?
Awel ik hoop dat het niet zo gaat worden. Want dat weet je niet.
Als je dan zo workshops circuitbending geeft,… Of geef je ook nog andere workshops?
Ja dat gebeurt dat ik eens een andere workshop geef. Nu heb ik bijvoorbeeld binnenkort een DIY-synth. Gewoon
een oscillatortje maken en blablabla, en luisteren hoe dat het klinkt en wat moduleren. Voor mij is het vooral
circuitbending, ik heb ook nog eens songwriting gedaan, maar dat deed ik niet zo graag.
En is dat dan allemaal in het Entrepot?
Neenee, in Het Depot gaan ze het nu ook doen, in Noisegate, al die vzw’s.
35

Als je dan die lessen geeft is creativiteit dan een doel? Wil je dat die mensen creatief zijn?
Meestal willen ze gewoon weten wat dat ze eigenlijk kunnen uit hun machine halen. Meestal zijn hun
verwachtingen veel hoger dan dat ze gaan kunnen ingelost krijgen. Maar dat betekent eigenlijk wel dat ze al
creatief zijn op voorhand. Met kinderen is dat nog… Ik heb laatst circuitbending gedaan met 12-jarigen. Dan besef
je dat zij echt wel veel creatiever zijn als volwassenen. Die beginnen echt heel hard te fantaseren. Dan hebben ze
bijvoorbeeld een rekenmachine die gewoon piep-piep-piep doet en dan beginnen ze al te fantaseren dat ze daar
radio’s mee kunnen maken. Dat ze daar van die 50 cent achtige sounds en hele beatboxen mee kunnen maken.
Met dat ene toestelletje. Dat je zegt: “ietske te creatief”. Fantasie slaat soms op hol en dat merk je bij kinderen
wel en dan bij de andere workshops, meestal bij 20 jarigen. Die beseffen al meer wat kan en niet kan en net
daarom begin je al zo’n beetje creatief ingeperkt te zijn. Dat je eigenlijk al gemoduleerd bent op voorhand van dat
kan, dat kan niet. En dan begin heel veel keuzes weg te smijten. Dan begint je visie te verengen.
En probeer je die visie dan open te trekken?
Ja, dan doe je iets gewoon,…, je leert bijvoorbeeld als je jong bent om je vinger niet op dat circuit te leggen want
dat gaat crashen. Of je ziet in een toestel, hier mag je niet aan komen want dat gaat kapot zijn. Dat leer je dan, en
iemand die nog nooit circuitbending heeft gedaan of die nog nooit het binnenste van een synth gezien heeft, leer
je van je vinger nat te maken en op dat circuit te leggen en dat begint dan een heel tof geluid te maken. Zoiets
leer je dan wel en dan beginnen ze daar echt met hun vingers in te zitten. En de angst om iets fout te doen is
weg. En het is juist dat verliezen van angst dat je creativiteit motiveert.
En als je dan de resultaten of het proces van die mensen moet beoordelen gebruik je dan dezelfde normen als bij
je eigen werk?
Neen, je vertrekt daar ergens wel uit. Maar uiteindelijk krijg je te maken met mensen die niet zo’n sound willen
maken maar gewoon iets anders willen. Ze willen eigenlijk gewoon creatief bezig zijn zonder dat ze er coole
muziek mee kunnen maken. Sommige mensen zijn al content als een toestel een geluid maakt, bijvoorbeeld zo’n
ultrasoon hoog gepiep waar je gek van wordt en dat vinden ze dan de max. Gewoon om het feit dat dat gebeurd
is. Niet omdat het één of andere muzikale meerwaarde heeft. Een soort experiment. En dat is voor veel mensen
al genoeg bij zo’n workshop.
Heb je dan het gevoel dat makkelijker of moeilijker of hetzelfde is gebleven om muzikaal creatief te zijn?
Voor mezelf?
Voor jezelf of voor anderen ook?
Euhm,…
Is het eerder gewoon een verandering van de middelen om je ideeën te realiseren?
Ja, maar, ik zal zeggen, je hoeft niet altijd mee te gaan met de middelen. Dat wil zeggen: Als kind kreeg je nieuw
speelgoed, je hoeft niet met dat speelgoed bezig te zijn. Je kan nog altijd met je oude speelgoed spelen. En daar
kan je ook nog nieuwe dingen mee maken. En daar komt het een beetje op neer, je hoeft niet altijd bezig te zijn
met de nieuwe dingen. De oude dingen kan je nog op zoveel verschillende manieren combineren dat mensen die
met de nieuwe dingen bezig zijn zeggen: miljaar, van waar heb je dat? Waar het op neerkomt is dat zolang er
nieuwe dingen bijkomen en de oude dingen niet weggehaald worden kun je eigenlijk nog altijd extreem creatief
blijven. Dus als ik zeg: het gaat alleen maar moeilijker worden in de toekomst. Ja, in de zin dat de oude dingen op
den duur zullen verdwijnen. Het is ook zo dat elektronica en andere dingen ook kapot gaan en aangezien mensen
soms nog iets terugsturen naar een fabriek. Als daar nog weerstanden in zitten van een decimeter, dan zeggen
ze: we komen daar niet meer aan. Dan begin je al heel veel oude technieken gewoon op de graveyard te smijten.
Terwijl dat echt geen goed idee is. Maar zolang je voor jezelf beseft dat iets ouds niet afgeschreven is, dan kun je
echt nog extreem creatief zijn.
36

Zie jij zelf, je hebt er eigenlijk alleen ervaring mee als docent, voor- en na-delen van die non-formele
muziektechniekeducatie? Je mag ze ook afzetten tegen het gewone onderwijs, SAE of soundengineer
opleidingen.
Workshops zijn voor mij gewoon een ontgroening. Dat is bedoeld om de mensen te confronteren met wat er is.
En dan uiteindelijk voor hun de beslissing te maken of ze daar iets mee zijn of niet. Als je voelt dat een bepaalde
richting je ligt kun je op twee manieren ermee omgaan. Dat is ofwel expertise vergaren. Volgens de letter gewoon
alles leren wat er van bestaat. Ofwel gewoon zeggen: ik vind die richting tof. En ik ga er trial en error op af.
Misschien ga ik heel veel dingen over het hoofd zien maar misschien ga ik ook wel dingen ontdekken die mensen
met hun expertise totaal niet kennen. Dat is iets wat scholen vaak niet doen, dat is even los gaan van de
expertise. En dat is anti-expertise zo beginnen aanleren. Effectief, moest je circuitbending op school leren, dat
zou absurd zijn. Ik ken iemand die gedoctoreerd is in elektronica en die beseft soms niet echt goed wat ik dan
aan het doen ben. Omdat dat gewoon eigenlijk echt kortsluiting is. Dat is de theorie van kortsluiting dan. Normaal
is eindpunt kortsluiting. Hup, gedaan. Opnieuw terugkeren. Maar eigenlijk als je zegt: kortsluiting? Allright,
interessant. En de fenomenen daar rond bespreken. En dat is misschien wat je in workshops circuitbending dan
wel doet, dat is leren omgaan met chaos eigenlijk. En op school wordt dat vermeden eigenlijk. Dus als je die twee
kan combineren, ben je echt goed bezig.
Ok, dat was het. Heel erg bedankt voor het interview
37

8.10. Bijlage 10: Interview Arne Van Petegem
Wie ben je? hoe oud ben je? Woonplaats?
Ik ben Arne Van Petegem, ik ben 35 en ik woon in Antwerpen.
Wat doe je allemaal op muzikaal vlak? Eigen werk, studio, educatie,…
Qua zelf muziek maken ben vrijwel uitsluitend bezig met Styrofoam. Sinds 2000 ongeveer. Daarnaast maak ik
wat remixes voor andere artiesten, vooral uit het buitenland. Ik heb thuis mijn eigen studio, een productieruimte
waar ik aan muziek werk. Waar ik alles zelf maak, speel, zing, waar ik alles opneem. Ik geef ook les aan de PHL
music. Ik ben lector elektronica, en dat is eigenlijk het equivalent van wat het vak gitaar is voor gitaristen. Een
instrumentles eigenlijk. En de officiële vakken zijn instrumenttechniek en klank en stijl.
Welke instrumenten bespeel of gebruik jij allemaal?
Een heel arsenaal aan elektronische instrumenten, drumcomputers, synths, keybaords. Gitaar, een elektrische
mandoline bijvoorbeeld ook. Verschillende percussie-instrumenten. Veel muzieksoftware ook, veel softwareinstrumenten.
Hoe ben jij daarvoor geschoold?
Ik heb voor de instrumenten die ik effectief speel heb ik geen scholing gehad maar ik heb wel muziekacademie
gevolgd. 10 jaar lang klarinet gespeeld. En vanaf mijn 12 jaar gitaar beginnen spelen. Maar nooit lessen gevolgd.
Dat was voor mij ook heel opvallend, toen ik gitaar begon te spelen had dat naar mijn gevoel weinig of niks te
maken met wat ik in de muziekschool deed. Je had de muziekschool waar ik klarinet speelde en de stukken die je
daar moest aanleren. En notenleer enzo verder. En daarnaast speelde ik gitaar en speelde ik in groepjes enzo.
En dat had weinig of niks met elkaar te maken. Ik zag heel weinig aanknopingspunten.
Welke software gebruik je om op te nemen?
Als hoofdding gebruik ik Logic Pro. Maar daarnaast gebruik ik ook Ableton Live en Reason. Dus Live gebruik
inderdaad echt om live te spelen. En ook heel wat plugins.
En heb je daarvoor educatie gevolgd?
Nee, dat is allemaal zelf geleerd?
Hoe zie jij dat de beschikbare muziektechniek een invloed heeft op het muzieklandschap?
Goh, ik denk voor mensen die dingen doen zoals mij, een hele grote invloed. Omdat ik echt wel heb gezien dat ik
dingen ben kunnen gaan doen op basis van techniek die zich ontwikkelde. Wat ondertussen wel een klein beetje
veranderd is, eind jaren 90, begin jaren 2000 is er echt wel een revolutie geweest. Dat je ineens al die softwareinstrumenten
kon gebruiken, dat je met een laptop ineens iets kon gaan opnemen. Ik denk dat het nu een heel
normale zaak is voor een band om te zeggen: we nemen zelf op of we nemen zelf demo’s op. De drempel om dat
te doen is heel laag, maar dat is nog maar heel recent. Natuurlijk, voor mensen die er nu mee beginnen, die
hebben niet anders gekend. Dus dat is vanzelfsprekend. Ik heb zo heel duidelijke periodes meegemaakt van, dit
kan nog niet en dan kan het opeens wel.
En dan merkte je dat hetgeen je nodig had ook werd ontwikkeld?
Ja het was ook wel een beetje andersom. Van: als ik nu dat zou kunnen doen? Neen, je krijgt die mogelijkheden,
en dan ga je die gebruiken. Eerder zo.
Op die manier heeft het dus echt invloed gehad op jouw eigen werk?
38

Ja, ik kwam eigenlijk uit een gegeven dat ik zo in bands aan het spelen was en ik was dat zo wat beu. En ik ben
dan op 4 sporen beginnen opnemen. Analoog dus met cassettes. Ik had dan een spring reverb bakje erbij en dan
zo verder. En dan heb ik die overgang wel gezien. Dan ben ik op een gegeven moment zo digitaal gegaan. En
ook de overgang van de eerste software-instrumenten naar meer geavanceerde dingen zo. De kwaliteit ervan die
toeneemt, en de mogelijkheden en de stabiliteit.
Wanneer vind je iets wat je zelf maakt creatief? Gebruik jij daar bepaalde parameters voor? Is dat
bewust/onbewust?
Ik denk dat dat onbewust is dat je,… Bij mezelf, ik moet altijd zo’n beetje een kick krijgen van wat ik aan het
maken ben. Een drive, een gevoel van, ja, hoe moet ik dat zeggen? Gewoon als je daar naar luistert, een soort
energie daarin voelt. En ik kan moeilijk, allez dat is misschien raar om te zeggen, maar ik denk niet dat ik ooit iets
maak waarvan ik dan achteraf zeg: nee, dat is niet creatief. Waar ik wel in geloof, met dit soort productie en
elektronica enzo verder, dat je bijna om het even welk idee, hoe slecht ook, succesvol kunt uitwerken. Als je lang
blijft volhouden, volhardend zijt, dan kan je dat wel. Ik heb dat ook al gemerkt, dat ik zo ja, halve ideeën die ik ooit
heb gemaakt, en die ik laat liggen en verder niks mee gedaan heb, dat je die een jaar later terug kunt oppikken en
daar dan ineens een klik mee maken. En dat je die wel de goede kant op krijgt. Wat ik heel veel doe is naar mijn
eigen work in progress luisteren, constant eigenlijk. Dat ik mijn half afgewerkte nummers op mijn Ipod heb staan.
En terwijl ik luister neem ik mentaal notities. Zodanig dat als je effectief gaat neerzitten om dingen te doen, dat je
al direct weet van: dit moet ik eens proberen.
Denk je dat er een verschil is tussen muzikale creativiteit vroeger en nu?
Ik denk dat er een verschil in productieproces kan zijn, in die zin dat je een soort sonwritersschool hebt die
zeggen: we gaan op de zetel zitten met een akoestische gitaar of we gaan aan een piano zitten en ze schrijven
een nummer en dan repeteren we met een band, we maken daar een arrangement van. En dan geen we naar de
studio en nemen het op. Waar de studio eigenlijk soort van registratie is van wat je met een band doet. Terwijl wat
ik doe en andere mensen ook, dat is geen zwart-wit ding, er is wel een continuüm tussen die twee. Waar je zegt
de productie is een soort van blokkendoos waarmee je dingen beginnen bouwen. Een puzzel die je gaat
beginnen ineen steken. Ik schrijf geen nummer voor ik in het opnameproces zit, dat loopt allemaal doorheen.
Productie en songwriting is eigenlijk één continu proces. Dat loopt door elkaar.
Volgens mij hangt dit ook wel samen met het soort muziek dat jij maakt, jij gebruikt veel elektronische
instrumenten. Maar als je met een band repeteert, is er dan ook wat veranderd?
Met een band spelen ook heel veel ego’s mee, dat is een heel groot verschil. Waar je bij een band met 4 mensen,
is het de bedoeling dat niet iedereen de hele tijd speelt. Je hebt twee gitaristen. Maar het gebeurt niet dat er
tegen de ene gitarist wordt gezegd: bwa, op dit nummer moet je misschien niet meedoen. De psychologie van
een band is helemaal anders.
Maar ik smijt bijvoorbeeld ook heel veel dingen weg van wat ik doe. Ik moet alleen aan mezelf daarover
verantwoording afleggen. Terwijl als je tweede gitarist een fantastische partij heeft ingespeeld volgens hem, maar
als die binnen de context van de productie eigenlijk niet past. Dan heb je iemand die vies gezind is.
Vind je dat dan bevrijdend dat je alleen aan jezelf verantwoording moet afleggen? Of krijg jij ook nog veel
feedback van mensen?
Ja ik werk redelijk alleen, het enige wat ik zo heb is van,… ik heb al veel platen gemaakt, je hebt wel zoiets van:
die ander zijn met 4 om aan hun muziek te werken. En ik moet altijd alles volledig alleen uit mijn duim zuigen. En
dan denk je soms, stel dat ik met 4 was, dan zou ik pas grave dingen kunnen maken. Dat is de keerzijde, maar de
realiteit is dan natuurlijk ja en nee.
39

Wat betekent creatief bezig zijn met die nieuwe muziektechnologieën voor jou?
Goh, ik gebruik die software wel veel, maar ik gebruik minstens evenveel hardware. Ik ben een heel grote
liefhebber van hardwaresynths en drumcomputers. Machines met knoppen aan die heel tastbaar zijn. Waaraan je
kan draaien en uw klank verandert.
Dat mis je dan in een softwareprogramma?
Ja ik vind die programma’s heel goed om als opname en productie en arrangementenmiddel. Dan vind ik dat
fantastisch en de flexibiliteit die je daarmee hebt. Ook het soort total recall principe. Dat je een jaar niet kan
werken aan iets en dat je het terug kan opendoen en het is exact wat je hebt achtergelaten. Ook het feit
bijvoorbeeld nu, ik vertrek dinsdag naar L.A. Het enige wat ik moet doen is al mijn sessies beginnen verzamelen
van alle nummers waar ik aan gewerkt heb. Ik zet die op mijn harde schijf, ik pak mijn harde schijf en mijn laptop
mee en ik werk daar in de studio en ’s avonds werk ik op mijn hotelkamer verder. En ik pak de volgende dag mee
naar de studio wat ik in het hotel gedaan heb. Ja, dat is fantastisch, ik heb hier mijn laptop, dat daar zoveel power
inzit, zoveel inzicht. Maar anderzijds vind ik ook wel het idee,… Er zijn mensen die er echt bovenop zitten, veel
mensen die tegenwoordig die elektronica, die hardware gewoon vergeten. Terwijl die hardware maakt wel dat je
terug een instrumentgevoel krijgt. Voor mij, bepaalde soorten synths heeft door de klank en de interface een
bepaald karakter, die maakt dat ik die net daarvoor wil gebruiken. En dat je die ook kent en daar ook beter mee
wordt. Net zoals je met gitaar ook beter wordt.
Is het misschien ook om makkelijker de koppeling van studio naar live te maken?
Ja, zeker. Live gebruiken wij veel hardware. We hebben 3 synths op het podium staan eigenlijk. Plus dan ook, het
oude analoog/digitaal debat, waar ik niet te zwaar op wil ingaan. Maar analoge synths, dat klinkt gewoon vetter.
Punt.
Maar het is wel een feit dat die analoge synths voor veel mensen onbetaalbaar zijn, terwijl je die plugins gewoon
van internet kan halen als je wilt?
Ja, maar ik ben grote fan van plugins. Er zijn er hele goede. Maar ik denk niet dat het de bedoeling moet zijn om
te vervangen. Ik denk dat die heel mooi naast elkaar kunnen bestaan.
Jij geeft nu les in de PHL, maar je hebt ook de Trix mee helpen oprichten. Heb je daar ook lessen gegeven?
Nee, ik heb daar zelf nooit les gegeven. Wel mee gepland over de inhoud en de juiste mensen enzo.
Ok, dan zal het nu dus vooral over je lessen in de PHL gaan. Wat probeer jij daarin te bereiken?
Ik denk dat eigenlijk mijn basisinstelling is van: het handboek lezen van die software, dat kan je zelf. Dus dat
moeten wij niet doen. Ik probeer, en dat is wel moeilijk, ik probeer die een soort van creativiteit aan te leren
eigenlijk. Te leren van creatief te zijn. Tegelijkertijd geef ik ze wel techniek mee. Ik geef nu eenmaal ook een vak
dat techniek heet, maar ik probeer dat altijd,… Ik vind het veel interessanter om een uur lang te luisteren naar hoe
een muzikant zijn technologie heeft toegepast dan heel schools aan te leren hoe die technologie op zich werkt.
En dan maak ik die beweging wel terug. Bijvoorbeeld, dan is het vaak zelfs zinvoller om rond bepaalde thema’s
extreem in detail te gaan. En dat het dan ook niet erg is dat ik niet alles zie, dat ik niet alles cover van software
maar dat je bepaalde, hele kleine dingen gaat uitdiepen. Om die oefening eigenlijk te maken. Om eerst te zeggen,
nu luisteren we naar muziek en dan, ok, wat gebeurt er daar: productioneel? Wat hebben ze daar gedaan? Leren
luisteren naar wat erop valt. Die vraag stel ik heel vaak: wat valt u op? Wat maakt dat die muziek klinkt zoals hij
klinkt. En dan de volgende stap moet je gaan analyseren van, hoe hebben ze dat gedaan? Die bepaalde
specifieke eigenschappen. En de stap daarna is dan om het zelf te gaan nadoen. En het grappige is dat dat wel
werkt bij die studenten. Dat je ook zo over waanzinnige details, waarvan een buitenstaander zegt als hij erop zou
zitten zien: euh… Dat je datzelfde enthousiasme kunt losweken bij de studenten. Bijvoorbeeld, we hebben een
paar weken geleden de productie van Martin Hannett die bijvoorbeeld Joy Division heeft gedaan beluisterd. En
die gaat op een heel specifieke manier om met drumopnames. Dus die gebruikte live-drums, maar die werden
40

ijvoorbeeld drumonderdeel per onderdeel apart ingespeeld. Wat al heel bizar is. En die werden ook zo overladen
met effecten, dat die evenveel als drumcomputer klonken. Dus dat proces wil ik teweegbrengen, van dat die daar
naar gaan luisteren en dat die zelf dan dat soort analyses maken. En dan gaan die vragen: en hebben ze dat dan
gedaan? En dan gaan we ook naar drumcomputers en wat voor soort drumcomputers en op welke manier. En
dan online gaan zoeken van welke drumcomputers waren dat. Hoe hebben ze die dan gebruikt, waar hebben ze
die samples gehaald. En dan diezelfde samples ook gaan gebruiken op een ritmiek die aansluit bij het soort
muziek waar ze dan op dat moment mee bezig zijn. Van, wat voor ritmepatronen spelen hier? En dan ook, die
sound ook, ik vind imitatie altijd een goed eerste stap tot creativiteit.
Dus je wil dat ze weten wat er gebeurt? Niet dat ze in het wilde weg beginnen?
Ja, je snapt wat ik bedoel? Van één detail heel specifiek te gaan onderzoeken? Omdat je dan, het gaat mij niet
om die kennis van dat ene detail, het gaat mij om die kennis van dat proces van dingen gaan analyseren, en dan
zelf gaan doen. En dat leer je door dat te doen. En dat werkt wel. Als die studenten dan, we beginnen in de
gemeenschappelijke lessen. En dat stuk van zelf die effecten gaan zoeken en arrangeren, dat gebeurt tijdens de
individuele lessen. Eigenlijk zie je die studenten eigenlijk een Aha-erlebnis hebben op een gegeven moment. Als
ze beseffen: amai, dat is echt die sound gewoon. Ik zeg dat imitatie een goede start is omdat dat per definitie niet
lukt. En dat is ook goed, je kan proberen om het bijna te doen. Ten eerste, is dat niet de bedoeling, dat is gewoon
een middel. En het doel is dat dat mislukt en onderweg uzelf tegenkomt. De bedoeling is dat je een andere
richting uitdraait die nog een kiem heeft van waar je mee bezig was, maar dat er vooral toch een heel stuk
eigenheid inzit. En ik denk dat dat ook de definitie moet zijn van een creatieve muzikant. Dat is iemand die heel
veel leert van dingen, leert van andere genres en andere muzikanten en daar toch een eigen draai aan geeft. En
dat is dan ook de kern van wat ik ze eigenlijk in mijn lessen wil leren. En dat is een totaal ander gegeven dan
aanleren hoe Reason werkt.
Dat vind je niet jouw taak?
Dat is mijn taak, uiteindelijk is dat de bedoeling dat ze dat kunnen op het einde van het jaar. Of dat ze dat weten.
Maar ik denk dat ze dat veel diepgaander leren door het te doen zoals ik uitlegde dan gewoon de handleiding
chronologisch te overlopen. Pas op, dat wil niet zeggen,… Bijvoorbeeld in Logic zitten een hele hoop software
instrumenten die vrij complex zijn. Als je die zelf als beginneling moet gaan uitpluizen. Dus we doen effectief ook
wel lessen waarin ik zeg: ok, we gaan nu drie kwartier bezig zijn met die plugin van Logic. En dat is dat wel van:
dit zijn de oscillatoren, dit zijn de filters, dat gaat zo en zo. Dat is wel heel schools op zich. Maar wat we dan wel
al meteen doen is: maak tegen volgende week eens 10 eigen presets. En dan zie ik bijvoorbeeld studenten die
om die preset te maken gewoon de hele tijd op zo één toets duwen. Terwijl ze op hun scherm dingen veranderen.
En dan zeg ik programmeer even iets en tweak die geluiden terwijl dat ritme aan het lopen is, dan hoor je dat in
een context die relevant is.
Je hebt het dan over oscillatoren en filters, wil jij dan dat je studenten echt weten met er met het geluid gebeurt
door die aanpassingen?
Dat vind ik minder belangrijk, maar er zijn wel andere vakken waarbij dat wel gebeurt. Om niet teveel
overlappingen te hebben met andere vakken…
Je hebt eigenlijk al aangegeven dat je wel behoorlijk slaagt in je opzet met jouw methodes…
Ja ik heb die indruk toch. Ik heb vorige week de examenopdracht gegeven die ze in juni gaan doen. En de reactie
van de meesten was: ja, ik heb ik weet niet hoeveel goesting om daaraan te beginnen. Ik kan mij voorstellen dat
er veel studierichtingen zijn waar er met minder zin aan examens wordt begonnen. En ik zeg het, van doe die
opdracht maar en volgende week hebben we daar een tussentijdse bespreking van. En dan worden er wel dingen
weggegooid. Dat heb ik ze wel moeten leren, om zelfkritisch te zijn. Ik vertel dan uit eigen ervaring: ik heb
41

gisteren een uur lang zitten zoeken naar de juiste galm op de snare van een nummer. En die hebben dan zoiets
van: echt of wat?
Denk je dan uiteindelijk dat creativiteit aangeleerd kan worden of is dat toch iets wat mensen zelf moeten doen
met wat ze meekrijgen?
Ik denk dat je creativiteit zelf niet kan aanleren, maar wel de manier om creativiteit op te wekken kunt aanleren. Ik
zei bijvoorbeeld van die imitatie, je leert ze eigenlijk wat katalysators voor hun eigen creativiteit aan te leggen. En
bijvoorbeeld, het klinkt misschien stom, maar heel wat mensen moet je echt zeggen, luister heel veel naar
muziek, en naar heel veel verschillende soorten muziek. En een soort van goesting kweken om… En dat lukt ook
wel vrij goed.
Denk je dat het mogelijk is om creatief te zijn met die software zonder dat je die volledig onder de knie hebt?
Ja, zeker ja, ik heb zoiets van, ik vind… Dat maakt het ook zo leuk, je kan eigenlijk gewoon aan knoppen
beginnen draaien zonder dat je het echt door hebt. En ik geloof heel hard zo in het happy accident principe.
Iemand uit een bepaalde groep zei ook van, vroeger had je groepen en als je fout speelde was dat erg. En als je
fout speelt denk je, hm interessant, dat ga ik nog eens proberen te herhalen. En zeker met die elektronica is dat
zo wel omdat je weinig fout kunt doen, strikt genomen. Wat je met elektronica wel hebt of met Reason: wat
gebeurt er nu als ik dat kabeltje daar insteek? Dat vind ik aan Reason ook heel leuk, die patchability. Dat je zo
alles kan,… Wat ik wel heb moeten leren is zo wegblijven van de presets. Dat vind ik misschien wel het nadeel
van muzieksoftware, die presets die nodigen soms uit tot zowat gemakzucht. Dat je zo male vocal channel
opendoet, en daar staan dan zo 5 effecten op. En ik heb bij mijn studenten ook wel een regel ingevoerd: elk effect
dat je op het examen gebruikt moet je kunnen uitleggen waarom dat je het gebruikt. Je had mensen die presets
gebruikten, en daar zaten dan zo effecten in die zelfs met de instellingen die ze op dat moment hadden niks
deden. En dan vroeg ik: ja, die compressor waarom staat die daarop? Ja, om te compressen. En dan zei ik: maar
kijk eens naar, met die instellingen komt die zelfs niet boven de treshold. En nog van die dingen. En dan heb ik op
een gegeven moment wel overwogen om een no-preset rule in te voeren, maar dan zijn ze daar zelf zowat mee
gestopt.
Ja, in het begin is dat misschien ook wel een houvast.
Ja, en die waren gewoon van om in Reason te werken. Ah, ik heb een bas nodig, ik ga naar de folder van de
bassen, en ze nemen slap 80’s bass. Ze klikken daarop en dat is het dan. Maar dat leer je natuurlijk wel, als je
dat doorhebt, filters enzo verder. En wat kan ik? En wat we bij de individuele lessen eigenlijk heel veel leren is
heel hard op details werken. Ja, die mensen, die maken zelf ook allemaal eigen nummers. Wat ik ook een heel
grote evidentie vind. Die zeggen van: bij dat nummer zou ik eigenlijk een bas willen, of een klankje daarbij willen
zoals in dat nummer. En dan eigenlijk opnieuw hetzelfde. Zeggen van: ok, hoe denk je dat dat gemaakt is? Ja, ik
denk zo en zo. En dan wel wat sturen terug. En hoe zouden we dat kunnen doen? Welke plugin zou je kunnen
gebruiken? We hebben bijvoorbeeld ook met een paar mensen een paar weken achtereen de vetste dubstep
bassen zitten maken. Analyseren, hoe doe je dat. En opnieuw niet om op het einde van het jaar te zeggen: wat
hebben we geleerd? Dubstep bassen maken. Neen, ze hebben het proces geleerd om klank die ze in hun hoofd
hebben zitten om te zetten in een effectieve klank.
42

Als je dan werk van studenten beoordeelt gebruik je dan dezelfde normen als waarmee je je eigen werk
beoordeelt?
Nee… Nee, Dat zou ik niet zeggen.
Ben je dan milder? Is misschien wel een fout woord ervoor.
Nee, het gaat niet over milder of minder mild. Nee, wat milder in ieder geval denk ik want ik heb zo… Ik heb ook
heel veel, los van mijn lesgeven aan de PHL, heel veel bands die via Myspace eens vragen luister naar onze
muziek. En mijn eerste reactie is dan altijd: Je wilt echt niet dat ik voor uw muziek even streng ben als voor mijn
eigen muziek. Dat wil je niet, misschien moet je het maar beter niet vragen. En voor die studenten, ik vind
enerzijds, ik wil horen dat ze er hard aan gewerkt hebben. En ik wil het gevoel hebben dat ze er zelf tevreden van
zijn, dat ze er zelf achter staan. En die twee hangen eigenlijk heel hard samen want als ze er zelfs niet achter
staan hadden ze er harder aan moeten werken tot ze wel tevreden waren. Of dat nu 1 dag of 5 dagen werk is.
Dan moet je dat gewoon doen, zeker omdat dat een instrumentrichting is, dat is hun hoofdvak eigenlijk. En dan
verwacht je toch dat ze het doen. Niet dat ze naar mij komen en zeggen: ja, ik had dat en dat nog willen doen.
Dan hadden ze het moeten doen. Dan hadden ze maar een uur minder moeten slapen ofzo.
En hoe zit dat eigenlijk juist? Er is eerst gemeenschappelijke les en dan nog eens allemaal apart?
Ja, ik geef maandag 2 uur les gemeenschappelijk. Een uur techniek en een uur klank en stijlontwikkeling. Soms
loopt dat wel wat door elkaar, die twee. En daarna ieder nog een uur individueel. En die individuele uren, ofwel
borduren die verder op de gemeenschappelijke lessen ofwel, eigenlijk geef ik bijna altijd prioriteit aan wat
studenten zelf meebrengen. Dat vind ik eigenlijk belangrijk.
Denk je dat het voor iedereen mogelijk is om creatief te zijn met de moderne technologieën? Vroeger speelde je
gitaar, en als je geen talent had niet bijvoorbeeld. Nu kunnen mensen ook aan de computer gaan zitten en dingen
maken. Denk je dat het muzikaal creatief zijn voor mensen bereikbaar is?
Ik denk dat het even moeilijk is om goed gitaar te spelen dan om goed elektronica te maken. Ik denk niet dat je
kan zeggen ik ben niet muzikaal genoeg om gitaar te leren of ik heb te weinig geduld om gitaar te leren,… Nu,
iedereen kan gaan zitten prutsen aan zijn computer natuurlijk. Je hebt ook heel laagdrempelige software
waarmee dat je snel iets ineen kan steken, maar dat wil nog niet zeggen dat je dan creatief bezig bent. Nu
anderzijds, je hebt platte inspiratieloze rockgroepen. Je hebt platte inspiratieloze dance-acts. En je hebt bij beide
genres groepen die ongelooflijk populair en groot worden. Het is allemaal maar zo lang als het breed is. Maar ik
denk wel dat het tot op zekere hoogte klopt dat je met die elektronica en software wel een aantal, de drempel
voor een bepaalde categorie mensen wel heel laag is. Er zijn veel mensen die in een club of uitgaansmilieu zitten.
Iedereen heeft een computer, en ik denk dat het voor die mensen heel laag is om als amateur even te gaan
proberen om iets ineen te steken. En dan heb je er altijd die doorstromen, en een ander deel niet.
Denk je dan ook niet dat de financiële drempel ook verlaagd is? En dat dit een rol speelt?
Ja tuurlijk, maar ik denk ook dat het niet zo gek veel kost om gitaar te beginnen spelen. Voor 100 euro heb je ook
een brolgitaar met versterker bij. Wat ik wel denk, is dat door, zeker op PC, de kopieerbaarheid van die software,
dat mensen heel snel in een situatie terechtkomen waar ze door het bos de bomen niet meer zien. Dat de
beschikbaarheid eigenlijk te groot is. Wat ik zo vaak zie is dat mensen een DVD downloaden met alle software
op. En die installeren dat en die hebben zoiets van: huh?! Ik ben ook wel een hele grote voorstander om, wat dat
betreft, uw tools te beperken. Ik heb nog altijd geen tijd gehad, maar wat ik eens heel graag zou doen, is een
plaat maken met alleen Reason. En je kan bij wijze van spreken een volledige Beatles-plaat coveren in Reason,
terwijl je alleen maar samples van een 909 basdrum gebruikt. En dat gaat. Ik hou ervan, ik denk dat het goed is
om eerst een heel breed kader te hebben en veel te leren en veel te weten en dan uzelf restricties gaan
opleggen. Ik heb nu bijvoorbeeld onlangs bewust, al mijn gitaren en versterkers stonden in het repetitiekot. Ik had
43

die gerust kunnen gaan halen maar ik heb die zo daar een paar weken laten staan om mijzelf te dwingen om mij
met andere dingen bezig te houden. Je hebt natuurlijk alles binnen handbereik.
Merk je eigenlijk een verschil in leervermogen en/of tactiek van mensen die een instrument bespelen om met die
software om te gaan? Benaderen die dat anders?
Bwa, ik denk het enige verschil is dat mensen die een soort harmonisch inzicht hebben of nog niet. Maar
uiteindelijk is de richting aan de PHL wel zo opgebouwd dat mensen die beginnen zonder dat harmonisch inzicht
dat die wel heel snel dat leren. Daarom moet je dat nog niet gebruiken. Je hebt mensen die heel zwaar into
minimal zijn en techno en experimenteel. Zo minimale dingen die heel hard gebaseerd zijn op sounddesign. En je
merkt dat die op dat vlak een voorsprong hebben op anderen die meer vanuit akkoorden komen. En op een
bepaald moment moeten die wel wat naar elkaar toegroeien waarbij je die sounddesign-mannen ook leert
nadenken over harmonische structuur en die ander ook leert dat je niet altijd met harmonische structuur moet
werken. Dat is wel iets dat ik mijn studenten heel hard heb moeten leren, en het gaat ook wel over die creativiteit
en wanneer je zelf creatief bezig bent. En dat is de opbouw van uw nummers en de flow daarin, dat je een begin,
midden en einde hebt. Dat je niet zo een nummer hebt dat boef-baf begint, even verdergaat en dan terug stopt.
Dat je echt moet zeggen: luister daarnaar zoals je naar iemand anders zijn muziek zou luisteren. En iets dat u
vastpakt van bij het begin, en vasthoudt en dan pas terug loslaat. En dat is ook, door daar met u over te
babbelen, besef ik wel dat die een heel proces hebben doorgemaakt.
In die zin is dat dus wel voor een deel aangeleerd?
Jaja, aangeleerd in de zin van: al doende leert men zo. Dat je een kader hebt gecreëerd waarbij ze dat zelf
aangeleerd hebben. Ik denk dat je het zo bijna moet stellen. Maar we hebben anderzijds ook wel lessen gedaan,
waarbij we letterlijk, waar ik een nummer opzette en aan het bord ging staan en letterlijk zeggen wat er gebeurt.
Als er een nieuw element bijkomt, als er weggaan. Wat er in dat nummer ook gebeurt. En dan echt opschrijven:
ze beginnen met dat en dat, vanaf het B stuk komt dat erbij. Gelijk bij zo een Ellen Alien nummer, zo een echt
electro nummer. De eerste keer dat we dat deden: hier gebeurt iets, maar wat gebeurt daar? Je hoort dat er iets
gebeurt maar,… aja, de bas valt weg. Jaa, natuurlijk. Maar dat doen we niet constant, ik vind dat niet zinvol van
dat soort letterlijke analyses maar je doet dat één keer in de hoop dat ze dat meepakken en zelf ook…
Wat zijn voor jou de voor- en nadelen van de non-formele muziektechniekeducatie?
Goh, op zich die categorisering vind ik al raar. Ik denk bijvoorbeeld dat de cursus Reason op Trix formeler is dan
zoals ik die geef binnen de PHL.
Ja, non-formeel is inderdaad een term die op het buitenschoolse slaat, en dat het niet tot een diploma leidt. Zegt
niks over de methode of inhoud.
Jaja, ik denk dat de vrijblijvendheid bij die non-formele veel groter is natuurlijk. Van het moment dat mensen voor
een formele richting gaan denk ik ook dat dat een heel grote investering is. Eigenlijk begin je ook aan een
muziekrichting, aan een richting waarvan je weet dat het verdomd moeilijk gaat zijn om er een job in te vinden. Ik
denk dat iedereen dat besef wel heeft. Waar je een grote vastberadenheid nodig hebt om dat te blijven doen.
Zelfs tijdens die richting al denk ik. Het is niet van dat onderwijs waarbij je een paper kan schrijven en dat OK
doen, en that’s it en dat je daar geen stuk persoonlijkheid moet inleggen bijna ofzo. Ik stel het nu wat clichématig
voor, maar als je daar uw ziel blootlegt krijg je al naar uw voeten bij wijze van spreken. Ik zei net: ben je er zelf
content van? Die vraag stel ik echt superveel. Van het moment dat die iets laten horen zeg ik niet wat ik ervan
vind, dan vraag ik eerst: wat vind je er zelf van? Wat vind je er zelf goed aan, wat vind je er zelf minder goed aan?
En als je economie studeert en je schrijft een paper, denk ik dat dat minder gebeurt. Ik heb nu ook voor de
examenopdracht gezegd van: Wat zouden jullie graag doen als examenopdracht? Niet dat die dat zelf in het wilde
44

weg mogen kiezen of weet ik veel wat. Maar wel van: jullie weten ook heel goed waar we dit jaar mee bezig
geweest zijn en wat vind je zelf dat een goede manier is om dat te meten.
Denk je dat het misschien een nadeel is van non-formele educatie dat mensen daar betaald hebben voor hun
cursus? En dan eerder iets hebben van: ik heb betaald, ik ben klant.
Ik denk dat dat een kwestie van communicatie is, ik denk dat je gewoon op voorhand heel duidelijk moet maken
aan mensen wat ze van zo een cursus kunnen verwachten. En, ik heb het in de Trix ook meegemaakt. Mensen
die komen reclameren en dit en dat. Maar je leert daar mee om te gaan. Maar dit is raar hoor, mensen die zich
inschrijven voor een cursus van 10 weken en dan 4 weken niet komen opdagen en dan vragen om 40 euro terug
te storten. Ik denk dat zo een cursus goed is… Ik denk dat echt het systeem van cursussen zoals ik vermoed dat
Tom ze nog geeft want het is al even geleden. Maar ik denk dat Tom dat wel heel fel doet: zo van: Reason, de
sequencer, de instrumenten: de subtractor synth, les 1,… Echt bijna het tegenovergestelde bijna van wat ik doe.
Omdat ik zoiets heb van: mensen die zich engageren, wat ik net zei: die het engagement aangaan van voor die
richting te kiezen. Dat ik daar toch van verwacht dat die het handboek van hun software lezen. En als ze iets niet
kunnen, van dat dan op te zoeken. Plus: dat ze dan iemand achter de hand hebben, mij dan, aan wie dat ze om
het even wat kunnen vragen. En voor mij was dat in het begin dat ik daar les begon te geven was dat zelfs een
uitdaging, omdat ik ik weet niet hoeveel vragen kreeg. En voor mij was dat zo, ik heb zelf ook geen formele
opleiding daarvoor gehad. Ik heb een heel uitgebreide passieve kennis opgebouwd door dat jaren heel lang na
elkaar te gebruiken. En ik merkte op een gegeven moment, stond ik ervan versteld hoeveel ik zelf wist. Omdat ik
voor mezelf niet het gevoel had,… Ik bedoel, ik kon met die software werken maar ik dacht altijd van: ik kan daar
heel goed mee werken op mijn manier en voor de dingen die ik moet doen. Maar ik durfde niet zeggen dat ik een
Reason-guru was. Snap je? Tot het moment dat die studenten allemaal van die geavanceerde vragen beginnen
stellen, want ieder gebruikt dat op zijn manier en ieder komt zijn heel specifieke dingen tegen. En dat ik zoiets
had van: ik weet dat niet precies maar volgens mij moet je dat en dat doen. Aja, inderdaad dat klopt. En als dat zo
keer op keer klopt begin je echt iets te hebben van: ja, letterlijk, een heel grote passieve kennis die je aan het
activeren bent. En ik ben zelf ook voor die lessen enzo wat beginnen studeren, en dan merk je wel dat de grens
die je moet oversteken om die grote hoop passieve kennis te activeren, dat die heel klein is. En dat was wel
aangenaam om vast te stellen. En als ik nu zo een handleiding van bijvoorbeeld Logic overloop, wat een
waanzinnig uitgebreid pakket is. Dat je echt wel kan zeggen van, aja. Vroeger had je zo iets van: ik moet dat
opzoeken en dat en dat.
Hoe zie jij het aanbod inzake muziektechniekeducatie evolueren? En dan heb ik het wel vooral over die nonformele
educatie. Denk je dat er gewoon de nieuwe versies van bijvoorbeeld de software gegeven gaan worden
of gaan er ook echt andere dingen bijkomen?
Goh, ik vind dat een beetje een moeilijke vraag omdat ik daar niet meer inzit. Ik weet dat bij Trix als we dat soort
cursussen deden dat dat vaak heel goed liep. Dat we soms versteld stonden van het succes van bepaalde
cursussen. Bijvoorbeeld, we zijn de cursus Reason echt jaar na jaar blijven geven omdat daar interesse voor was.
En dan kon dat ineens ook zo opdrogen. Wat ik denk dat een heel goed model is, is om een basiscursus te
hebben, zoals Tom die geeft en waarbij je mensen even op vijf weken tijd uitlegt hoe dat die dingen werken Dat je
die mensen een soort kickstart geeft daarin. En ik denk dat op dat moment dan die formele educatie, in de andere
zin dan. In de zin van: het handboek volgen en technisch uitleggen. Dat het dan stopt en dat je dan meer in de
richting van toegepaste masterclasses, workshops moet gaan. Dat je dan onmiddellijk moet overschakelen naar
het soort technieken dat ik gebruik. Dat dat veel leerrijker is dan nog een vervolgcursus te gaan inrichten. En dat
dat ook bijna one-shots zijn. Binnen Trix ben ik daar ook even mee bezig geweest. En dat is er dan niet meer van
gekomen. Maar ook zo een stuk met online opdrachten, ook een beetje dat wat ik zei dat heel strikt kader geven
45

om binnen te werken, en ze dwingen om binnen dat kader creatief te zijn. Dat je mensen een opdracht geeft, een
file geeft om mee te beginnen werken. Ok, en binnen een week kan je het resultaat opnieuw uploaden. Wat ik ook
op de PHL doe, is mijn studenten heel veel hun eigen resultaten van de opdrachten aan elkaar laten voorstellen.
Wat ook heel leerrijk is. Dan moeten ze vertellen wat ze gedaan hebben, dat is voor hun zelf interessant omdat ze
dan de oefening moeten doen om het voor medestudenten uit te leggen. En het is dan ook niet zo dat er iemand
van voor staat en dat de rest daar zit, nee, iedereen komt daar achter die computer bij staan. En dan is het van:
hoe heb je dat gedaan? En kan je eens laten zien hoe dat je dat gedaan hebt? En dat die elkaar ook beginnen
leren en te stimuleren. En dat is ook heel interessant.
Ok, dat was het, wil jij nog iets toevoegen?
Neen, ik denk het niet, ik vind het heel interessant om nog eens die reflectie voor mezelf te maken. Dat bewijst
voor mezelf ook opnieuw waarom ik het zo boeiend vind om die lessen te geven.
46