Voorwoord Deze dissertatie behandelt een thema dat ... - Poppunt

Voorwoord
Deze dissertatie behandelt een thema dat totnogtoe slechts in zeer
geringe mate aandacht kreeg in wetenschappelijk onderzoek,
namelijk muziek en homoseksualiteit. Geen alledaags onderwerp om
je meesterproef rond te schrijven. En weinig literatuur om op te
kunnen steunen. Bovendien is het niet vanzelfsprekend om een
ogenschijnlijk intuïtief en populair onderwerp wetenschappelijk te
onderbouwen.
Toch wou ik de uitdaging aangaan omdat ik persoonlijk heel
wat homo’s in mijn vriendenkring tel en hun wereld en feestjes me
telkens weer positief verbazen. Daarenboven was ik zelf enorm
nieuwsgierig naar de verklaringen achter de roze luchtkastelen die
het homohabitat kent. Met deze eindverhandeling krijg ik de kans om
aan die curiositeit tegemoet te komen en de kers op mijn studietaart
op een ludieke, maar wetenschappelijke manier in te vullen.
De invalshoek die hiertoe gebruikt wordt, is de Homo Top
100. Als niche in wetenschappelijk onderzoek en inherent deel van
onze popcultuur, is deze hitlijst het absoluut waard om eens deftig
onder de loep genomen te worden. Vooral de reden achter de
homoseksuele muzieksmaak is een onontgonnen terrein dat smeekt
om een nadere verklaring. Met dit onderzoek wordt een eerste aanzet
gegeven om de grondslagen te leggen voor verder onderzoek.
Het onderzoek zelf kent drie luiken. Vooreerst wordt de
beschikbare literatuur over het thema onderzocht. Elk relevant aspect
wordt vanuit verschillende perspectieven en auteurs besproken. Deze
monden uit in negen onderzoekshypothesen die tijdens latere diepteinterviews
nauwgezet onder de loep worden genomen.
Vervolgens is er een klein intermezzo onder de vorm van een
verkennend vooronderzoek. Hierin worden het ontstaan en de
doelstellingen van de Homo Top 100 toegelicht. Verder schets ik
mijn wedervaren tijdens de Homo Top 100-fuif.
In het tweede luik van deze thesis wordt de Top 100 zelf
geanalyseerd. De vijf bestaande hitlijsten worden met elkaar
vergeleken en trends worden opgespoord. Enkele opvallende
categorieën en het fenomeen ‘homo-iconen’ worden apart behandeld.
Het derde en laatste luik betreft vijftien diepte-interviews,
1

afgenomen bij holebi’s, aan de hand waarvan een antwoord op de
negen hypothesen geformuleerd wordt. Ten slotte wordt in de
conclusie de kern van de resultaten nog eens bondig samengevat.
2

1. Probleemstelling en onderzoeksvraag
De Homo Top 100 is een hitlijst die jaarlijks door de geïnteresseerde
internetbezoeker wordt samengesteld op de gelijknamige website
http://www.homotop100.be . Enkele maanden lang krijgt de Vlaming
de kans om zijn muzikale mening te geven. Dat betekent dat niet
enkel homoseksuelen, maar ook andersgeaarden hun stem kunnen
uitbrengen op wat zij een absoluut top-homonummer vinden. Het
resultaat is een mengeling van disco, dramatische vrouwen,
Eurosong en lichte pop. De betere kermismuziek, wordt wel eens
gezegd. En of ze dat nu willen of niet, holebi’s worden ermee
geassocieerd.
Naast de reeds vermelde ondervertegenwoordiging van
wetenschappelijke literatuur omtrent het thema, is ook dit een deel
van de problematiek. Holebi’s worden steeds weer in hokjes geduwd
en gereduceerd tot alomtegenwoordige stereotypen. Zo ook op het
domein van muziek. Daarbij komt nog dat jammer genoeg alle
holebi’s over dezelfde kam worden geschoren. Dat terwijl er
gewoonweg te weinig geweten is over het onderwerp om zulke
uitspraken te mogen doen. Hoog tijd voor nuances dus.
Vorig jaar maakte Koen Van den Zegel zijn dissertatie 1 rond
gender en populaire muziek. Hij maakte daarbij een vergelijking
tussen de Homo Top 100 en een gewone Top 100. De thesis beperkte
zich tot het vergelijken van de uiterlijke kenmerken, karaktertrekken
en genderdisplays van de twee hitlijsten. Dit alles werd bekeken
vanuit een genderbending-benadering. Als conclusie vermeldde Van
den Zegel dat het proces van identificatie met een uitvoerder en
zijn/haar interpretatie van het begrip gender een rol zou kunnen
spelen bij de muziekkeuze van het holebi-publiek. Hij merkte daarbij
op dat er nood was aan diepgaand publiekonderzoek om na te gaan
welke motieven en behoeften bij holebi’s meespelen in hun
muziekkeuze.
1 VAN DEN ZEGEL, K., Gender en populaire muziek: analyse van de
covers uit hitparades, Leuven, Katholieke Universiteit Leuven, 2008 (Diss.
Lic.), 89 p.
3

Deze meesterproef is erop gericht dit publieksonderzoek te
realiseren. Hierbij ligt de focus op muziekvoorkeuren, subculturen en
stereotypering. Ook de concrete doelstellingen van de Homo Top
100 zullen geëvalueerd worden. Daarenboven zal er een analyse
gemaakt worden van de hitlijst. Welke categorieën kunnen er ontdekt
worden en waarvoor staan ze? De muziek zou typerend zijn voor de
gay community, maar welk element zit er dan precies in vervat opdat
men zich ermee kan vereenzelvigen? Het gehele onderzoek zal zich
concentreren rond de volgende hoofdvraag:
Wat is het belang van de Homo Top 100 voor holebi’s?
Na het literatuuronderzoek zal deze onderzoeksvraag uitgesplitst
worden in verschillende hypothesen Laat ik hier reeds opmerken dat
ik met holebi’s zowel homoseksuele mannen, lesbische vrouwen en
biseksuelen bedoel.
4

2. Methodologie
In de volgende paragraaf wordt de voor deze dissertatie gehanteerde
methodologie nauwgezet uit de doeken gedaan. De opmerking dient
gemaakt te worden dat het hier gaat om verkennend onderzoek
aangezien het onderwerp voordien slechts in geringe mate bestudeerd
werd.
Een allereerste indruk van het homomilieu kreeg ik op de
Homo Top 100-fuif, die ik in november bezocht. Via participerende
observatie vormde ik mij een momentaan sfeerbeeld van zulke gay
parties en de mensen die er rondlopen. Korte interviews via
bandopnemer gaven me een eerste, oppervlakkig inzicht in de
problematiek. Deze inzichten kunnen gebruikt worden voor de latere
diepte-interviews.
Vervolgens werden publicaties gezocht die een stand van
zaken weergaven met betrekking tot het onderwerp. Zoals reeds werd
aangehaald, is er veel literatuur verschenen over homoseksualiteit,
doch niet over hun muzikale voorkeuren. Uit verschillende bronnen
werden die elementen gefilterd, die de theoretische grondslagen voor
deze dissertatie aanleveren en aanleiding kunnen geven voor het
opstellen van een topiclijst.
De volgende stap was de eigenlijke analyse van de Homo
Top 100-hitlijst. Vooreerst werd een globale indruk weergegeven.
Nadien begon de eigenlijke analyse; alle hitlijsten van de voorbije
vijf jaar werden naast elkaar gelegd om trends op het spoor te
komen. Wie daalt er of verdwijnt geheel en wie krijgt alsmaar een
hogere plaats toebedeeld? Heeft dat iets te maken met gebeurtenissen
in de actualiteit of verandert de homosmaak gewoon? Wie zijn de
vaste waarden en wie moet het stellen met een ééndagsvliegstatus?
Op basis van deze resultaten werd nagegaan of bepaalde genres of
artiesten populairder zijn dan andere, en welke dat dan juist zijn.
Voorzichtig werden labels aangebracht, die meer duidelijkheid
scheppen rond deze genres en artiesten. Deze labels zijn niet uit de
lucht gegrepen, maar zijn gestoeld op de bevindingen uit het
literatuuronderzoek.
Na voltooiing van de analyse werd de topiclijst voor de
diepte-interviews opgesteld. Deze is gebaseerd op alle informatie die
voordien reeds ingezameld werd. Om de betrouwbaarheid van dit
5

meetinstrument te garanderen, werden tips en instructies opgevolgd
uit twee methodologische bronnen, namelijk ‘Een samenleving
onderzocht’ 2 en ‘Analyseren in kwalitatief onderzoek’ 3 . Om de
topiclijst verder te valideren werd hij uitgetest op twee respondenten.
Als bleek dat de formulering van de vragen open, correct, duidelijk
en onbevooroordeeld was, kon hij voor de diepte-interviews gebruikt
worden. Indien niet, moest hij aangepast worden.
Vervolgens was het tijd voor de daadwerkelijke interviews.
Om geldigheid te bereiken in kwalitatief onderzoek, had ik minstens
15 respondenten nodig. Te veel was niet optimaal, aangezien de
informatie dan onoverzichtelijk wordt en niet meer te analyseren
valt. De populatie waaruit een steekproef getrokken werd, is de
algemene Vlaamse holebipopulatie. Enkel zij kunnen uiteraard
vertellen waarom homomuziek is wat het is. Daarom werden geen
hetero’s opgenomen in de steekproef. Hun antwoorden zouden te
weinig meerwaarde kunnen bieden en zeer waarschijnlijk vooral in
de richting van de eeuwenoude stereotypen gaan. Verder mogen de
holebirespondenten jong of oud, janet of macho,.. zijn. Het speelt
allemaal geen rol. Ik wou zoveel mogelijk diversiteit in mijn
antwoorden. Die representativiteit bereikte ik via
sneeuwbalsteekproeven met verschillende ingangen. Op basis van
toevallige ontmoetingen of bewuste contactnames in holebicafé’s
kom ik mijn eerste respondenten op het spoor en breng zo mijn
sneeuwballen aan het rollen. Steeds werd aan de respondent
gevraagd of hij/zij nog iemand kende die mogelijk geïnteresseerd
was in medewerking aan het onderzoek. Op geregelde tijdstippen
werd nagegaan of de respondenten voldoende divers blijven en ik
niet in dezelfde vriendenkring bleef steken. Dit ging op die manier
door totdat ik genoeg respondenten verzameld had en ik een
saturatiepunt bereikte. 4
Aanvullend werden interviews afgenomen met de
organisatoren van de Homo Top 100-fuif, namelijk Ward Ramaekers
2 BILLIET, J. & WAEGE, H. ; Een samenleving onderzocht : methoden van
sociaal-wetenschappelijk onderzoek; De Boeck; Antwerpen; 2003; 390 p.
3 BOEIJE, H. ; Analyseren in kwalitatief onderzoek; Boom Onderwijs;
Boom; 2005; 179 p.
4 Zie 6.1 Representativiteit van de respondenten, p. 37.
6

(DJ) en Seppe Geerts (Enig Verschil). Deze dienen om hier en daar
zaken te verduidelijken en meer inzicht in het evenement zelf te
verkrijgen, zoals de ontstaansgeschiedenis en de doelstellingen.
De interviews zelf werden afgenomen op een rustige plaats
naar keuze. De respondent bepaalde dus individueel waar hij het
liefst zijn/haar interview gaf. Dit om vertrouwd terrein te verschaffen
en de respondent op zijn gemak te stellen. Elk gesprek werd volledig
opgenomen door middel van een dictafoon – mits toestemming – en
achteraf zo snel mogelijk uitgetypt.
Daarna werden anekdotes, concepten en overkoepelende
thema’s in de interviews opgespoord om ze vervolgens te linken aan
de negen hypothesen. Op die manier werden de antwoorden uit de
interviews stap voor stap gecodeerd. Via nauwkeurige kwalitatieve
analyse konden uiteindelijk de onderzoeksvraag en –hypothesen
beantwoord worden. Deze resultaten kunnen uiteindelijk een eerste
aanzet geven voor de beeldvorming rond homoseksualiteit en
muziek. Verder kunnen ze in de toekomst een leidraad zijn voor
kwantitatief onderzoek rond dit thema. Kwantitatief onderzoek kan
immers tegemoet komen aan de tekortkomingen van kwalitatief
onderzoek en zo eventueel geldige veralgemeningen toelaten.
7

3. Literatuuronderzoek en theorie
Hoewel er vele wetenschappelijke werken gewijd zijn aan
homoseksualiteit, vaak vanuit een sociologische benadering, is er
bitter weinig verschenen over homoseksualiteit gecombineerd met
muziek. De holebicultuur wordt dikwijls uitgebreid besproken, maar
van muziek zal zelden met geen woord gerept worden. In dit
literatuuronderzoek zal ik me dus beperken tot een opsomming van
publicaties die mijn onderwerp toch enigszins aansnijden en de
problematiek aan het licht brengen. Theorieën en sleutelconcepten
die iets vertellen over de onderzoeksvraag, worden gekoppeld aan
onderzoekshypothesen.
3.1 Muzikaliteit = homoseksualiteit?
Om het thema te kaderen is ‘Queering the pitch: the new gay and
lesbian musicology’ 5 interessant. Hierin worden een aantal essays
gebundeld, die aantonen hoever terug in de geschiedenis de relatie
tussen homoseksualiteit en muziek te vinden is. De auteurs klagen
vooral het gebrek aan een homoseksueel perspectief op musicologie
aan. Het boek kent zijn ontstaan in 1989, toen de American
Musicology Society op het idee kwam om de eerste Gay and Lesbian
Study Group op te richten. Voor de eerste keer werd seksualiteit met
muziek verbonden. Auteur Philip Brett stelt dat homoseksualiteit
steeds veroordeeld werd in de samenleving. Het betrof immers
deviant gedrag dat via sociale controle onderdrukt diende te worden.
Maar ook muzikaliteit zou vroeger bestraft zijn door onze
maatschappij. Het ene taboe gaat dan ook hand in hand met het
andere. ‘A friend of Dorothy’ zijn is bijvoorbeeld zowel een
uitdrukking om homoseksualiteit, als muzikaliteit aan te duiden. De
oorsprong hiervan is te vinden in de klassieke tijden waarin opera’s
en symfonieën hoogtij vierden. Deze muziek werd soms gezien als
voor mietjes, ‘faggots’. Vele componisten werden tevens als
homoseksueel gelabeld (bv. de discussie die nu nog steeds gevoerd
5 BRETT, P., Queering the pitch: the new gay and lesbian musicology, New
York, Routledge, 1994, p. 1-23.
8

wordt rond Schubert). Klassieke opera’s horen nochtans niet meer
thuis in het repertoire van de moderne Homo Top 100. Tot daar reikt
dus de relevantie voor mijn vakgebied. Kortom, een interessante
publicatie die het belang van de problematiek aanstipt en illustreert
dat er reeds eeuwenlang muziek bestaat die een roze label
opgekleefd krijgt.
3.2 Disco en dansen
Meer recent werd in De Standaard een artikel gepubliceerd dat een
poging doet om de Top 100 te verklaren. Het artikel maakt gewag
van enkele concepten en verklaringen die me op weg helpen met
deze eindverhandeling. De auteur nam de lijst ‘jeanettenmuziek’
nader onder de loep en concludeerde dat de inhoud vooral bestaat uit
“jaren-zeventigdisco, kleverige middle-of-the-roadballads,
glimmende glamrock en platte elektropop” 6 .
Laten we beginnen met het eerst vernoemde verder te
duiden, namelijk ‘disco’. Nadine Hubbs van de University of
Cambridge schreef een essay 7 over jaren-zeventigdisco en meer
bepaald over de wereldhit ‘I Will Survive’ van Gloria Gaynor. Ze
definieerde disco als een muzikale, sociale en culturele ruimte met
kritische Afrikaans-Amerikaanse, Latino/a en homo-invloeden.
Vooral dit laatste stuitte op verzet. In de jaren zeventig was
homoseksualiteit immers nog een taboe dat sociaal gesanctioneerd
werd. De populariteit van discomuziek werd daarom tegengegaan
met een soort homoseksuele paniek en agressieve reacties. Met als
hoogtepunt de rellen in Comiskey Park in de zomer van 1979. Toen
werden bergen discoplaten collectief opgeblazen onder luid gejuich
van heteroseksuele rockers. Disco werd dus verafschuwd, niet alleen
als muziek, maar ook als sociaal en cultureel fenomeen. Voor
homo’s was disco in die tijd een uitlaatklep. De muziek werd
6 HEREMANS, T., “Een hitparade met dubbele bodem” in De Standaard,
16 november 2008, p. 18-19.
7 HUBBS, N., ‘I Will Survive’: musical mappings of queer social space in a
disco anthem, in Popular Music, Cambridge University Press, 2007, p. 231-
244.
9

gedraaid in dansclubs in de centra van Manhattan en Chicago, waar
het voor homo’s synoniem stond voor mogelijkheden tot contact met
nieuwe mensen, veiligheid, aanvaarding en bovenal een bevestiging
van hun bestaan! Voordien werd de gay community namelijk
letterlijk doodgezwegen. Homobars werden plaatsen van kermis en
omkering van sociale normen en hiërarchieën. Vandaar dus de sterke
affiniteit van homo’s en discomuziek. Het wortelt in de tijdsgeest en
sociale omstandigheden van die periode.
Concreter met betrekking tot Gaynor’s plaat ‘I Will Survive’
gaat die relatie nog dieper. Hubbs analyseerde de muzikale aspecten
van het nummer en sprak van een dramatisch begin dat dan overgaat
in een meer upbeat groove dancetrack. In de tekst zit dan weer een
serieuze dosis ‘emotionalisme’ – dit is de neiging om te vertrouwen
op of te veel waarde te hechten aan gevoelens; het getuigt van een
kwetsbare nederigheid en zuivere erkenning van ‘la condition
humaine’. Iets dat blijkbaar gesmaakt werd door homoseksuelen. Het
nummer omvat een rijk web van betekenisvolle elementen, zowel
muzikaal, tekstueel, als sociaal. Zo wordt de semiotische potentie
van het nummer en de zangeres als gay-disco embleem duidelijk.
Bovendien kreeg de tekst nog een diepere betekenis naar aanleiding
van de AIDS-epidemie in de jaren tachtig, die als homo-ziekte
gezien werd. Het lied werd daaropvolgend een strijdkreet van de roze
gemeenschap: ondanks de onderdrukking en dodelijke ziektes, wij
zullen overleven. Maar waarom juist discomuziek en geen andere
genres?
Een mogelijke theorie wordt aangereikt door Andy Bennett.
Hij legde zich toe op het dansbare effect van disco in een heel boek
over culturen in populaire muziek 8 . Dit geeft een mogelijk inzicht
aan over de overvloed aan dansmuziek in de Top 100. Echte ‘dance
music’ ontstond in de jaren zeventig en was toen synoniem voor
‘disco music’. Het belang van disco voor de gay community werd
hierboven al uitgelegd. Bennett gaat echter verder door de
hedendaagse dancecultuur te bekijken. Deze is namelijk vooral
aantrekkelijk voor vrouwen omdat ze zich bevrijd voelen tijdens het
8 BENNETT, A., Cultures of popular music, Buckingham Philadelphia,
Open University Press, 2001, p. 118-134.
10

dansen. Men voelt zich sexy en kan al dansgewijs een partner
zoeken. Dit gaat in een gewone bar niet zo simpel. Misschien kan dit
gegeven ook een verklaring bieden voor de populariteit van
dansmuziek bij holebi’s.
H1: Holebi’s houden van disco en andere dansmuziek omdat ze zich
hierdoor vrij voelen én via dansen een partner kunnen leren kennen.
3.3 Studio 54 glittert verder
Maar ook de tijdsgeest en cultuur die rond ‘disco’ hing, onthullen
belangrijke elementen. Nog voor ‘disco’ als muziekstijl doorbrak,
ontstonden de eerste discotheken in Parijs. Toen Hitler’s troepen
binnenvielen, werd het nachtleven onder de grond gedreven. Live
muziek werd vervangen door het draaien van plaatjes. De eerste
echte discotheek werd in 1941 in Parijs geopend en was genaamd
‘Le Discotheque Club’ 9 . Vandaar de naam. Al snel doken er overal
soortgelijke discotheken op. Ze functioneerden als plaatsen waar
mensen konden ontsnappen aan de macabere realiteit van de oorlog
en waar men simpelweg de nacht kon wegdansen. De meest
befaamde discotheek ooit was ongetwijfeld ‘Studio 54’ in New York.
De discotheek opende op 26 april 1977, tijdens de gloriedagen van
de rasechte disco, haar deuren onder leiding van eigenaars Steve
Rubell en Ian Schrager. Het was een flamboyante nachtclub die
geroemd werd voor de aanwezigheid van talrijke celebrities uit de
film-, mode- en muziekwereld. Een paleis voor wie van drugs,
drank, vrije seks en glamoureuze decadentie hield. Ron Galella, één
van de allereerste paparazzi, schetst letterlijk een beeld van de Studio
54-magie in het fotoboek ‘Disco Years’ 10 . Het boek gonst van de
extravaganza: taferelen van mannen in strings, borsttonende
vrouwen, SM, travestieten,… wisselen elkaar af. Maar meer nog dan
dat, is het allemaal gewoon schoon volk dat een flagrante nacht
9 GALELLA, R., Disco years, Brooklyn, Powerhouse Books, 2006,
ongepag.
10 GALELLA, R., Disco years, Brooklyn, Powerhouse Books, 2006,
ongepag.
11

vertier beleeft. Galella zegt zelf: “self-indulgence was the rage”. Ook
hier weer is er sprake van ontsnapping, namelijk aan het Amerika
van de jaren zeventig met haar naweeën van de Vietnam- en
Watergate-toestanden. Studio 54 was dé plek bij uitstek om het
allemaal te vergeten en jezelf als een ster op een Hollywoodfilmset te
voelen. Alles mocht en alles kon. Disco ontstond als de grote
gelijkmakende ‘good time’. Zwarten en multiseksualiteit werden
zonder meer aanvaard. Hiermee was Studio 54 een uiterst
revolutionaire plek en één van de zeldzame trefplaatsen voor
homoseksuelen. Michael Musto, een gelukkige getuige, beschrijft de
club als “the seventies most head-spinning palace of disco
hedonism”. Een toch wel rake samenvatting van het fenomeen. Alle
voorgaande trefwoorden kunnen immers teruggebracht worden tot de
hedonistische levensstijl van het genieten en profiteren van het leven.
Kortom: carpe diem!
Specifieker is het hedonisme een filosofische leer die plezier
en genot als hoogste goed ziet. Dat is het meest belangrijke element
in het streven naar humaniteit. Moderne hedonistische subculturen
gaan terug op het bohemien gedachtegoed. Volgens Young 11 zoekt
de bohemien zijn identiteit door te streven naar ondergrondse
waarden. “He is intent on creating a culture which is short term,
hedonistic, spontaneous, expressive, excited and unalienated.
Hallicogen drugs facilitate such aims admirably.” De bekendste
hedonistische subcultuur is die van de hippies. De hippiesubcultuur
dekt een waaier van bohemien en studentensubculturen. Ze
hanteerden een losse transcendente ethiek die ten dienste stond van
het eigen genot 12 . Verder waren ze ook gekend voor hun druggebruik
en anti-politieke standpunten.
H2: Hedonisme is een waarde die hoog wordt aangeschreven door
holebi’s.
11 BRAKE, M., The sociology of youth culture and youth subcultures,
London, Routledge & Kegan Paul, 1980, p. 95.
12 BRAKE, M., The sociology of youth culture and youth subcultures,
London, Routledge & Kegan Paul, 1980, p. 92-95.
12

3.4 De holebi-/homosubcultuur
Dat hedonisme speelt dus in meerdere subculturen een voorname rol.
Maar eerst zullen we verduidelijken wat subculturen juist zijn. Het
concept van de ‘subcultuur’ werd als eerste door Albert Cohen 13
omschreven. Cohen sprak over individuen die de waarden van de
samenleving trachten na te streven, maar er niet in slagen zich aan te
passen, gefrustreerd geraken en ten slotte uitgesloten worden.
Vervolgens gaan ze op zoek naar een nieuw referentiekader dat
andere waarden nastreeft. Wanneer deze individuen in contact
komen met anderen die dezelfde problemen ondervinden (“shopping
for kindred souls”) en daarmee gaan interageren, dan ontstaan er
nieuwe waarden en standaarden die onderling bekrachtigd worden
door sociale beloningen. Een nieuwe cultuur of wereld binnen de
bredere maatschappij en wereld is ontstaan, namelijk de subcultuur.
Het lijkt erop dat dit fenomeen zich eveneens voordeed in de
homoscène van de jaren zeventig.
Eén van de culturele vormen die kenmerkend zijn voor een
subcultuur is het symbolisch gebruik van stijl. Hieronder vallen
onder meer kleren, smaken (!), conversaties, opinies en specifieke
patronen van mediagebruik. 14 Brake 15 onderscheidt drie soorten stijl:
imago, lichaamstaal en jargon. De aanwezigheid van elk van deze
kenmerken in de holebi-subcultuur kan worden nagegaan in de
diepte-interviews. Vervolgens somt Roe de functies op van een
subcultuur: subculturen bieden een (denkbeeldige) oplossing voor
bepaalde structurele socio-economische problemen. Ze bieden een
cultuur aan, waarbij bepaalde elementen van stijl, waarden,
ideologieën en levensstijlen geselecteerd worden, die men gebruikt
om een verworven identiteit te ontwikkelen, buiten de toegeschreven
identiteit. Zo ervaren de leden een alternatieve vorm van de sociale
realiteit. Subculturen bieden, door hun expressieve elementen, ook
13 ARNOLD, D., Subcultures, Berkeley, The Glendessary Press, 1970, p.
96-108.
14 ROE, K., Cursus Mediasociologie, Katholieke Universiteit Leuven, 2008,
onuitgeg.
15 BRAKE, M., The sociology of youth culture and youth subcultures,
London, Routledge & Kegan Paul, 1980, p. 12.
13

een zinvolle manier van leven tijdens de vrije tijd. Het is een manier
van leven verwijderd van de werkwereld. Ten slotte reiken
subculturen het individu oplossingen aan voor existentiële
dilemma’s. Men bricoleert een stijl om buiten het werk of school een
identiteit te creëren. Roe geeft bovendien te kennen dat subculturen
vooral mannelijke leden tellen, en dan voornamelijk jonge mannen
uit de arbeidersklasse.
H3: Bepaalde holebi’s verzamelen zich in een subcultuur waarin ze
volledig zichzelf kunnen zijn.
De hoeksteen van de meeste moderne subculturen is vaak een
bepaalde muzieksoort die gebruikt wordt om de groepsidentiteit te
versterken. Voorbeelden zijn de Teddy Boys, de Mods, de Rockers,
etc. De Homo Top 100 zou eveneens zo’n muzieksoort ter
bevestiging van de groepsidentiteit kunnen zijn. De Top 100-fuif is
immers ook een plek waar mensen samenkomen rond populaire
muziek: men sluit nieuwe vriendschappen en bouwt gezamenlijk
associaties op, gebaseerd op gedeelde smaken in muziek, mode en
lifestyle. Dat brengt me terug bij Andy Bennett en zijn werk over
muziekculturen 16 , waaronder ook minderheden, zoals zwarten.
Zwarten gebruikten muziek om alternatieve levensstijlen te
verspreiden die de westerse politieke en culturele hegemonie
verwierpen. (Hubbs had het ook over homobars als omkering van
sociale normen en hiërarchieën.) Zo ontstond een tegencultuur die de
‘black pride’ propageerde. Dit wordt bijvoorbeeld perfect uitgedrukt
door het nummer ‘Respect’ van Aretha Franklin. Een nummer dat
tevens hoog in de Homo Top 100 staat. Daar is het dan weer een
anthem om de ‘gay pride’ te verkondigen. Wellicht loopt het proces
van subcultuurvorming, zoals dat zich bij zwarten voordeed, dus
parallel bij homoseksuelen. Zij gebruiken dan wel een ander soort
muziek om zichzelf en hun tegencultuur te profileren in een
dominant heteroseksuele wereld. Het genre dat bij vele holebi’s in de
smaak lijkt te vallen is muziek gemaakt door sterke vrouwen en
16 BENNETT, A., Cultures of popular music, Buckingham Philadelphia,
Open University Press, 2001, p. 34-36.
14

holebi’s zelf, discomuziek en light pop. Kortom, de muziek die kan
gecategoriseerd worden als ‘roze muziek’.
H4: De holebisubcultuur is georganiseerd rond ‘roze muziek’, zoals
die van de Homo Top 100.
Wat zeker niet buiten beschouwing mag gelaten worden, is het sterk
masculiene karakter van subculturen. En dit heeft een weerslag op de
levens van holebi’s. Subculturele studies van jongeren spreken nooit
over homoseksuelen. Dit is volgens Brake nauwelijks verrassend
gezien die masculiene klemtoon in bijna alle jeugdsubculturen.
Holebi-jongeren waren steeds onzichtbaar. Jonge mensen zijn zich
meestal bewust dat ze ‘anders’ zijn op tienjarige leeftijd. Tegen hun
puberteit zijn ze zich er over het algemeen bewust van wat dat anders
zijn precies inhoudt. Het probleem is dat ze dit niet durven toegeven
aan zichzelf of aan anderen totdat ze een ondersteunende subcultuur
hebben gevonden. Gezien de obsessie van jongerensubculturen met
heteroseksueel succes en identiteit, is het niet vanzelfsprekend om
andere homoseksuelen te vinden, zegt Brake. Vaak gebeurt dit pas
wanneer ze het ouderlijke huis uit zijn. Dan kunnen ze terecht in vele
homogemeenschappen. We moeten er wel rekening mee houden dat
Brake’s publicatie ietwat gedateerd is en dit proces in de
hedendaagse samenleving enigszins anders zal verlopen. Voor jonge
lesbische meisjes is de situatie moeilijker. Er zijn wel organisaties
die ontmoetingen en sociale evenementen houden voor
homoseksuele tieners en telefoonlijnen waar je om raad kan vragen.
En lesbische meisjes uit de werkende klasse weten die organisaties te
vinden, volgens Brake, maar omwille van de grote secretie rond
homoseksualiteit gecombineerd met secretie over vrouwelijke
seksualiteit in het algemeen, zijn lesbische meisjes veel minder
aanwezig in de gay scene. In de middenklasse kunnen ze er nog bij
terecht komen via gay studentenclubs, maar daarbuiten is het
moeilijk. Vrouwen zoeken ook andere relaties dan homo’s, die vaak
gelegenheidsseks zoeken (volgens Brake) en dat past in de
dominante heteroseksuele cultuur. Lesbische vrouwen willen een
diepe affectieve relatie die tekenend homoseksueel is en dus minder
aanvaard. Dit kan een verklaring bieden voor de minder talrijke
15

opkomst van lesbische meiden op de Homo Top 100-fuif en andere
holebi-feestjes.
H5: Lesbische meisjes zijn minder actief in de holebi-gemeenschap
door het grotere taboe dat op vrouwelijke homoseksualiteit ligt.
3.5 De paradox van de stereotypering
Ondertussen is homoseksualiteit meer en meer zichtbaar geworden.
In de jaren negentig werd de roze brigade zelfs zó populair dat
Suzanna Walters 17 spreekt van een heuse “gay boom”. Hierin zijn tv
en film de grootste spelers. Het probleem van de gay nineties is dat
deze nieuwe zichtbaarheid steeds vervalt in beperkende stereotypen.
Stereotypen zijn hulpmiddelen om iets te verklaren,
energiebesparende middelen en gedeelde groepsovertuigingen 18 . Ze
verschaffen verklarende kennis die de observator helpen om aspecten
van groepen en hun leden te begrijpen, alsook relaties tussen
groepen. Het gaat dus steeds over al dan niet juiste opvattingen over
groepen, in vergelijking met andere groepen. Heteroseksuelen
hanteren deze stereotypen om voor zichzelf bepaalde zaken over
holebi’s te kunnen verklaren, en daarbij ligt de nadruk op de
verschillen met de eigen groep.
Verder geven de roze jaren negentig de indruk dat
homoseksualiteit nu altijd en overal aanvaard is. Dit is een te
positieve voorstelling. Homo’s zijn trouwens niet gelijk aan hetero’s
in een modieuze outfit, zoals de stereotypen ons vaak willen doen
geloven. Dit beeld promoot tevens assimilatie, terwijl er sprake moet
zijn van integratie. Dat is ook hetgeen de gay community wil
duidelijk maken via hun aparte levensstijl en subcultuur. Ze willen
zich ergens nog kunnen onderscheiden. Via bijvoorbeeld een
komische hitlijst met een feestneus. Dat brengt echter een vreemde
17 WALTERS, S., All the rage: the story of gay visibility in America,
Chicago en Londen, The University of Chicago Press, 2001, p. 3-29.
18 MCGARTY, C., Stereotypes as explanations: the formation of
meaningful beliefs about social groups, Cambridge, Cambridge University
Press, 2002, p. 2-16.
16

paradox aan het licht: de Homo Top 100 staat immers vol stereotype
‘janettenmuziek’ die tóch weer hun andersheid benadrukt. Ook
Brake 19 stipt dit aan als een effect van de masculiene bovencultuur:
vreemd genoeg presenteren homo’s die uit de kast zijn zich soms als
regelrechte queens. Ze versterken deze rol nog door het gebruik van
scherpzinnigheid en gevatte uitspraken. Zo bekomen ze aanvaarding
door een goede grap te zijn, een niet-bedreigende mascotte. Deze
tegenstelling van het streven naar gelijkheid via andersheid moet
zeker voorgelegd worden in de diepte-interviews.
H6: Stereotypen worden gebruikt om aanvaarding via integratie –
niet assimilatie – te bewerkstelligen.
3.6 De preferentie voor vrouwelijke karakteristieken en tragiek
Even terug naar het basisartikel in De Standaard: in een interview
beschrijft radio- en tv-maker Lieven Vandenhaute de inhoud van de
hitlijst als “kermismuziek met dat ietsje meer, disco met een
kwaliteitslabel en een gevoel voor tristesse”. Verder stelt
Vandenhaute dat één en al te maken heeft met identificatie, vooral
dan met tragische vrouwen. Homo’s en vrouwen zouden namelijk
iets gemeen hebben: miserie met de verkeerde mannen.
Het principe van tragische vrouwen gaat terug tot in het
Oude Griekenland en haar welgekende tragedies. In deze
dramaspelen kregen vrouwen vaak verrassend grote rollen
toebedeeld. Hiermee schiepen de tragedies een denkbeeldige,
aristocratische wereld die vaak opzettelijk de culturele norm
verstoorde 20 . Vrouwen mochten in die tijd immers nog niet
deelnemen aan het publieke leven en geen beslissingen nemen
zonder mannen. Tragische vrouwen konden daarentegen wél
autonoom beslissen en ontsnapten aan de autoriteit van hun man.
Reeds in de tweede eeuw schreef Lucian tragedies waarin vrouwen
19 BRAKE, M., The sociology of youth culture and youth subcultures,
London, Routledge & Kegan Paul, 1980, p.148-153.
20 FOLEY, H., Female acts in Greek tragedy, Princeton and Oxford,
Princeton University Press, 2001, p. 233-242.
17

de mannen die ze haten of liefhebben doden. Telkens weer werden
sterke vrouwen ten tonele gebracht. Het contrast tussen de dominante
rol van vrouwen in tragedies en hun onzichtbaarheid in het sociale
leven vormt een vreemde paradox 21 . Aan de ene kant werden ze
bewonderd en sterk geëerbiedigd, aan de andere kant werden ze
streng gecontroleerd en gepatroniseerd door de masculiene
samenleving. In Griekse tragedies kwamen ze helemaal los van die
controle en waren zij zelf het sterke geslacht. Bovendien was
pathetiek vaak een centraal kenmerk in de tragedies. Dit
‘emotionalisme’ werd als iets typisch vrouwelijk gezien. Vrouwen
gebruikten meer expliciete taal, grote gebaren en specifieke
argumenten en perspectieven. Daarmee stonden ze op een hogere
sport van de emotionele ladder dan mannen. Deze sterke emotionele
ingesteldheid wordt ook in de Top 100 geapprecieerd. Het zich
losmaken van de dominante mannenwereld en een onderdrukking te
boven komen zijn eveneens duidelijke gemeenschappelijke
kenmerken. En dat vind je ook in de liedjeskeuze van de Top 100
terug. Diva’s zijn ieder jaar weer sterke spelers in de lijst. Hun
nummers worden bovendien met dramatische dansbewegingen
uitgebeeld door de aanwezige homo’s op de Top 100-dansvloer.
H7: ‘Tragische vrouwen’ staan in de Homo Top 100 door hun groot
gevoel voor dramatiek en onafhankelijkheid van mannen.
3.7 Identiteit en identificatie
Dit draagt ertoe bij dat de holebi-gemeenschap zich kan identificeren
met de tragische vrouwen uit de Homo Top 100. Het concept
‘identificatie’, en daarmee ook ‘identiteit’, brengt me bij auteurs als
Van Steenderen en Bussink. 22 Volgens het constructivisme en het
interactionisme wordt de homoseksualiteit verworven door processen
21 DES BOUVRIE, S., Women in Greek tragedy, Oslo, Norwegian
University Press, 1990, p. 27-32.
22 BUSSINK, B., Homoseksueel zijn: een sociologische beschouwing over
de ontwikkeling van een homoseksueel zelfbeeld, Zeist, Nederlands
Instituut voor social sexuologisch onderzoek, 1979, p. 2-75.
18

van sociale interactie. Men beweert dat homoseksualiteit niet
gereduceerd mag worden tot een anderssoortige seksuele voorkeur.
Het is een combinatie van identiteit en levenswijze die vele aspecten
van het sociale en persoonlijke leven van de betrokkene bestrijkt. De
labelling-theorieën van Goffman gaan hierop verder.
Homoseksualiteit wordt hierin beschouwd als seksuele deviantie
want men wijkt af van de norm. Homoseksualiteit ontstaat dan via
interactie, processen van etikettering, door benoeming en
zelfbenoeming. Die etikettering kan leiden tot een identiteitscrisis
omdat het homo-label zo negatief is.
Bussink schrijft dan weer een zeer geringe rol toe aan
etikettering. Bij hem is de persoonlijke bewustwording het beginpunt
van de homoseksuele ontwikkeling en aanvaarding. In de volgende
etappe - namelijk het vormgeven aan de eigen gevoelens en klaarheid
bereiken omtrent de eigen seksualiteit - spelen andere homo’s en
subculturen een belangrijke rol. In datzelfde werk wordt daaraan toe
gevoegd dat bij sommigen de (homoseksuele) identiteit uiteindelijk
een heel centrale plaats krijgt in het zelfbeeld. We kunnen dus
afleiden dat de homoseksuele identiteit (nota bene: niet
homoseksualiteit zelf) sociaal geconstrueerd word en ontstaat in
interactie met anderen, via subculturen bijvoorbeeld. Verder zullen
sommige homo’s zichzelf geheel in het licht van hun
homoseksualiteit bekijken; ze zijn dan bijvoorbeeld in de eerste
plaats homo, en dan pas student, zoon, sporter,…
In haar eindverhandeling herhaalt Annelies De Peuter min of
meer bovenstaande bevindingen en analyseert verder het
mediagebruik van holebi-jongeren 23 . Uit die analyse blijkt dat holebijongeren
vooral luisteren Donna, Q-Music en in mindere mate 4FM.
Dit zijn de eerder commerciële radiozenders in Vlaanderen en die
liggen in lijn met de commercialiteit van de Homo Top 100-inhoud.
Bovendien concludeerde De Peuter dat holebi’s de media gebruiken
voor identificatie met invloedrijke mediapersonen en rolmodellen, en
voor bevestiging van de nagestreefde waarden. Bepaalde rolmodellen
zijn hierin heel belangrijk, zoals bijvoorbeeld nieuwsanker Wim De
23 DE PEUTER, A., Mediagebruik bij holebi-jongeren : een
terreinverkenning, Leuven, Katholieke Universiteit Leuven, 2006 (Diss.
Lic.), p. 53-54; 70-71.
19

Vilder (VRT). Zoals hierboven reeds was aangegeven, kunnen de
“tragische vrouwen” uit de Top 100 ook functioneren als
rolmodellen voor identificatie zoals ook Lieven Vandenhaute
beweerde. Maar ook anderen kunnen hiervoor in aanmerking komen.
H8: Bepaalde artiesten fungeren als rolmodellen waarmee holebi’s
zich kunnen identificeren.
3.8 De affiniteit met ‘camp’
Vandenhaute diept de term ‘kermismuziek’ verder uit met woorden
als ‘dubbele bodem’, ‘glamour en glitter’ en ‘carnavaleske
popidolen’. Termen die ook vaak in de mond genomen worden
wanneer men het heeft over ‘camp’! Expert in het domein is Susan
Sontag 24 . Zij was in 1964 de eerste om ‘camp’ te verklaren. In haar
tekst zitten enorm veel overeenstemmingen met het aanbod van de
Top 100. Een opsomming/bloemlezing: een liefde voor extravagante
inhoud en rijke vorm, overdreven stijl, het androgyne, dubbele
betekenissen, alles tussen aanhalingstekens zetten, het naïeve,
glamoureus, theatraal, ouderwets, pathos, gedetacheerd, komische,
spitsvondige kijk op de wereld, camp-canon verandert in de tijd,
dandy-isme, passionele inzet voor een zaak die faliekant faalt,…
Sontag besluit dat vanuit een serieus standpunt ‘camp’ als slechte
kunst of kitsch beschouwd zou worden. En dat is precies de stempel
die op veel muziek uit de Top 100 gezet wordt. Even opmerken dat
deze omschrijving ook de aanwezigheid van Daan in de hitlijst
verklaart. De man vertelde zelf in De Standaard dat hij op een
bepaald moment een ironische dosis ‘camp’ in zijn muziek is gaan
steken, en zichzelf een dandy-imago heeft aangemeten.
Ongetwijfeld heeft de roze liefde voor het Songfestival hier
ook haar wortels. In een artikel van Steven De Foer 25 was te lezen
24 SONTAG, S., Notes on ‘camp’ (1964), laatst geraadpleegd op
09/07/2009, http://interglacial.com/~sburke/pub/prose/Susan_Sontag_-
_Notes_on_camp.html.
25 DE FOER, S., Eurovisie Gay Festival, laatst geraadpleegd op 09/07/2009,
http://www.standaard.be/Artikel/Detail.aspx?artikelId=IV2ACLE9.
20

hoe de liedjeswedstrijd vooral het laatste decennium is uitgegroeid
tot een fenomenaal stokpaardje van de homogemeenschap. Niet
alleen ondernemen duizenden homoseksuelen jaarlijks de reis naar
het gastland om het Eurovisiefeest bij te wonen, ook opvallend veel
homoseksuele journalisten (90%!) zakken af naar precies dit
Festival. Om nog te zwijgen van de deelnemers waarvan 60% een
roze onderbroek droegen in 2009. De affiniteit onder bepaalde
homo’s voor de Uberkitsch van het Songfestival kan dus niet onder
stoelen of banken gestoken geworden. Het is eerder een vaststaand
feit.
Sontag spreekt trouwens over de cultuur van de speciale
smaak; de goede smaak van de slechte smaak. Vroeger heerste deze
onder de aristocratie en nu leeft ze volgens Sontag verder bij homo’s.
Ze bevestigt ook dat er een grote affiniteit en overlap is tussen
homosmaak en ‘camp’. Er is dezelfde zin voor ironie en esthetiek en
beide hanteren de metafoor van het leven als een theater. Toch is
camp meer dan alleen maar homosmaak. Benieuwd of het
omgekeerde ook geldt.
Richard Dyer gaat nog verder door te stellen dat ‘camp’ de
enige stijl, taal en cultuur is die distinctief, ondubbelzinnig homo is 26 .
Het is het enige ding dat het homo-zijn uitdrukt en bevestigt. Het
gaat om een vorm van zelfverdediging; menselijk, ‘witty’ en vitaal
zijn zonder heteroseksueel mannelijk te zijn. Op die manier vormt
‘camp’ mee de homoseksuele identiteit. Er zit echter ook een
negatief kantje aan het felle camp-gebruik. Het kan namelijk niets
serieus nemen en leidt tot het verlies van diepgaande gevoelens. Het
bevat een vorm van zelfspot om zichzelf te beschermen. Maar dit kan
corrosief werken. Dyer zegt immers dat ‘camp’ homo’s kan doen
geloven dat ze een beetje zielig zijn. Te veel zelfrelativering zou dus
kunnen leiden tot een ontkenning van de eigen identiteit.
Homoseksuelen gebruiken ‘camp’ om zich uit te drukken
tegen hetero’s. Omgekeerd gebruiken heteroseksuelen het even goed
tegen hen. Men kan de spitsvondigheid wel appreciëren, maar men
ziet niet in waarom het nodig is. In de media wordt het beeld van
homo’s trouwens vaak afgeschilderd als ‘camp queen’, aldus Dyer.
Men ziet bovendien niet in dat niet alle homo’s even ‘camp’ zijn. De
26 DYER, R., The culture of queers, Londen, Routledge, 2002, p. 49-61.
21

gevoeligheid voor ‘camp’ is dus heel erg het product van hun
onderdrukking. Het laat zien dat wat de media en kunst tonen, slechts
verzinsels, fabricaties zijn en niet de waarheid. Deze scheppen een
kunstmatige wereld.
H9: Bepaalde homo’s zijn gevoelig voor ‘camp’ omdat ze het leven
ironisch/theatraal bekijken.
In Dyer’s boek ‘The culture of queers’ wordt verder nog aandacht
besteed aan de relatie tussen homo’s en vrouwen. Velen (doch niet
allen) adoreren vrouwen zoals Judy Garland, Liza Minelli en Kylie
Minogue. Bovendien ook vaste waarden in de Homo Top 100. Maar
Dyer stelt zich vragen bij die adoratie. Hij merkte op dat men vooral
personages tof vindt die extremiteiten vertonen (Dyer spreekt over
het afschieten van pingpongballen met de vagina..) en de ‘bitch’
uithangen. Dyer besluit dat het vooral gaat om een interesse in
vrouwelijkheid, niet in vrouwen op zich. Bovendien schrijft hij iets
over de objectivisering van vrouwen. Vrouwen worden onderdrukt
aangezien ze, volgens Dyer, inferieur zijn aan mannen. Ze moeten er
immers goed en weelderig, luxueus uitzien voor hun mannelijke
partners. En dit geeft de ‘gay camp professionals’ precies hun
legitimiteit. Zij kunnen vrouwen namelijk die stijl verschaffen. Dat
doen ze door hun vrouwelijkheid extra in de verf te zetten, hetgeen
homo’s juist benijden… of niet? Stof genoeg om verder uit te diepen
tijdens de diepte-interviews.
Zoals in voorgaande werd aangetoond, heeft
wetenschappelijke literatuur vele aspecten uit de homocultuur
belicht; van film tot identiteitsvorming, van ‘camp’ tot subculturen.
Ondanks die diversiteit aan informatie, blijft de relatie tussen
homoseksualiteit en (hun) muziek zo goed als onbesproken. Uit
publicaties over muziekculturen kan al wat gehaald worden, maar
met ogenschijnlijk logische gevolgtrekkingen voor de homocultuur
moet precair omgegaan worden. Toegespitst onderzoek dringt zich
op. Met deze eindverhandeling wil ik het startschot geven om deze
niche op te vullen.
22

4. Verkennend vooronderzoek: de Homo Top 100-fuif in
Red&Blue (Antwerpen)
4.1 Ontstaansgeschiedenis
De Homo Top 100 is een idee dat overgewaaid is vanuit Nederland.
Al sinds 1999 wordt daar jaarlijks de Homo 100 opgesteld om er
vervolgens een uitbundig feestje aan te breien. BNN, een
Nederlandse commerciële omroep, nam destijds het initiatief en
sindsdien is de party uitgebreid met activiteiten zoals een tochtje op
de Lesboot tijdens de Amsterdamse Gay Canal Parade. Het
hoogtepunt van de Homo 100 blijft hoe dan ook de jaarlijkse fuif.
“Dat kunnen wij ook”, dachten Ward Ramaekers (DJ Don
Johnson van TBC Events) en Greetje Van Haleweyck (journaliste bij
Evita magazine). Ramaekers draaide al jaren met DJ-team ‘The
Breakfast Club’ op 80’s parties in Zaal Jakob te Antwerpen.
Regelmatig werden daar ook holebi-fuiven georganiseerd door de
Antwerpse holebi-vereniging Enig Verschil. Deze organisatie
verschaft al 15 jaar lang aan jongeren “een plek waar ze zichzelf
kunnen ontdekken, zichzelf kunnen zijn, zich kunnen amuseren en
mensen kunnen ontmoeten”, vertelde voorzitter Seppe Geerts.
Het feit dat Zaal Jakob een gezamenlijke uitgaansplaats was
voor holebi’s en hetero’s zorgde ervoor dat het publiek, dat
voornamelijk uit studenten bestond, van de 80’s parties wel eens op
een holebi-fuif terechtkwam en omgekeerd. Ook de organisatoren
van de verschillende evenementen kwamen met elkaar in aanraking
en er ontstond een aangename samenwerking tussen muziekkenner
Ramaekers en holebi-expert Geerts. Met Van Haleweyck mee aan
het roer kreeg de Homo Top 100 stilaan vorm.
Niettemin de hitlijst doelt op een holebi-publiek, werd als
naam de ‘Homo Top 100’ gekozen. Vergezochte verklaringen
hiervoor zijn er niet. Het bekt, aldus de organisatoren, beter dan
‘Holebi Top 100’ en de Nederlanders deden het immers ook zo. De
lijst wordt opgesteld door zowel hetero- als homoseksuelen en wordt
vol gestemd met de volgens het publiek beste holebi-nummers.
Opvallend is dat de Homo Top 100 in Vlaanderen alternatiever is
dan de Homo 100 in Nederland. In Nederland wordt veel
23

clichématiger gestemd, waardoor er veel meer “muziek met
pluimen” in staat. Ramaekers is ervan overtuigd dat de echte roze
platen vooral gekozen worden door het heteropubliek, en dat een
alternatiever nummer veel vaker toegeschreven kan worden aan het
stemgedrag van het holebi-publiek. Het zijn waarschijnlijk de
heteroseksuelen die steeds teruggrijpen naar de stereotiepen. Jammer
genoeg bestaan er geen gegevens over wie op wat stemt, dus kan er
geen bewijs voorgelegd worden dat hetero’s het effectief bonter
maken.
In 2004 werd in Zaal Jakob de eerste Vlaamse Homo Top
100-fuif georganiseerd als hét ultieme verbroederingsfeestje tussen
holebi’s en hetero’s. Volgens Ramaekers is het de laatste stap in de
emancipatie van andersgeaarden: “Vroeger werd er niet zo openlijk
over gedaan. Het is pas sinds de jaren ’90 dat de emancipatie omtrent
dit thema is doorgebroken. En nu doet het er gewoon allemaal niet
meer toe”. Holebi’s en hetero’s zijn dus evenzeer welkom op de fuif,
aldus Geerts. De hitlijst bevat immers een flinke dosis ironie en gekte
die, los van eender welke geaardheid, door een zeer breed publiek
kan geapprecieerd worden. “Door het cliché zo hard in de verf te
zetten, relativeer je het ook een beetje. Je creëert een leuk forum, een
vet feestje, veel volk, media-aandacht, etc. Ik denk niet dat we
ontevreden moeten zijn met wat we bereiken.”
Na twee jaar werd aangekondigd dat Zaal Jakob haar deuren
sloot dus moest de Top 100-fuif nieuw onderdak gaan zoeken. De
meest voor de hand liggende plek die nog steeds binnen het concept
paste, was de homodiscotheek Red & Blue in Antwerpen. Deze
verandering heeft er wel voor gezorgd dat het publiek er ietwat
anders uit ging zien. Lesbische vrouwen en hetero’s kwamen wat
minder talrijk opdagen. Ramaekers gokt op een 20 à 30 % hetero’s.
Ook het studentenpubliek is sindsdien in mindere mate aanwezig,
waarschijnlijk vanwege het duurdere prijskaartje van de Red & Bluediscotheek.
Doorheen de jaren werd er bovendien geëxperimenteerd met
andere samenwerkingen, uitzendingen op onafhankelijke radio’s,
vakjury’s, acts, etc. Ondertussen is de Homo Top 100 uitgegroeid tot
een volleerd initiatief en een vaste jaarlijkse waarde op de holebikalender.
24

4.2 Sfeerverslag
Ieder jaar als de Homo Top 100 goed en wel is samengesteld, hoort
daar uiteraard een party bij. In homodiscotheek Red & Blue
(Antwerpen) werd op vrijdag 21 november ’08 voor de vijfde keer
een dergelijke fuif georganiseerd. De lijst wordt dan van nummer
100 tot nummer 1 integraal afgespeeld. Als onderzoekster en
gedeeltelijk als fuifnummer, trok ik gewapend met een dictafoon
naar Red & Blue. Mijn doelstelling was om via participerende
observatie meer te ontdekken over het waarom van de Top 100 en
het milieu van de gay community. Ik heb dus getracht me zoveel
mogelijk te integreren in het feestgedruis en met zoveel mogelijk
bezoekers te praten. Bij sommige bezoekers ging dit gepaard met het
gebruik van de dictafoon. Daarbij stelde ik reeds enkele verkennende
vragen die later in de diepte-interviews verder onderzocht zullen
worden.
De deuren gingen reeds open om 22 uur. Maar zoals dat gaat
bij heuse discotheken, start het feest altijd wat later. Rond 24 uur
kwam ik met een bevriend homokoppel aan in Antwerpen. Aan de
ingang van de discotheek stonden twee buitenwippers in smoking,
die het roodfluwelen touw bedienden. Mijn vrienden wisten me te
vertellen dat er normaal gezien een lange wachtrij aan de inkom
staat, wat die vrijdag niet het geval was. Zaterdag is immers de vaste
uitgaansdag en bovendien was er nog een populaire holebifuif in
Leuven aan de gang. Aan de kassa betaalde ik acht euro. Nietstudenten
moesten tien euro neertellen. Gangbare prijzen voor een
discotheek, dacht ik zo.
Na langs de vestiaire gepasseerd te zijn, konden we de
feesttempel zelf binnenstappen. De trendy, chique inrichting met
flitsende verlichting zette de toon. Wat meteen opviel was het
geringe aantal vrouwen. Dat lag misschien aan het feit dat vrouwen,
en daarmee ook heteroseksuelen, niet welkom zijn op de gewoonlijke
Red & Blue-party. In de kranten van die week werd de Homo Top
100-fuif verkocht als het ultieme verbroederingsfeest tussen holebi’s
en hetero’s. Jammer dat de vrouwen en hetero’s zodanig in de
minderheid waren.
Aan de bar stonden groepjes mannen te praten en mee te
zingen met de hits die op hen af werden geslingerd. Meer naar achter
25

toe, was een drukbezette dansvloer voorzien. Ook de enkele kleine
podia werden praktisch continu bevolkt met een schare
enthousiastelingen.
Wat kledij en het verdere uitzicht van de feestgangers betrof,
was er – op een enkele ontblote borstkas na – minder extravaganza
dan ik verwachtte. De meesten droegen een deftig hemd of casual t-
shirt. De knoopjes stonden doorgaans wel wat verder open en de
kleren zaten strakker dan op een andere fuif, maar daar bleef het bij.
Geen opvallende hoeveelheid leder, latex, glitter of halskettingen. De
gemiddelde look was die van een verzorgde nette jongeman, met zin
voor stijl. Qua leeftijd was er een grote diversiteit. Ik heb mannen
gesproken tussen 18 en 52 jaar. Laat ik hierbij opmerken dat de
beschrijvingen die ik hier maak, geen goede weerspiegeling zijn van
de gehele Vlaamse homopopulatie. De Homo Top 100-fuif trekt
waarschijnlijk een welbepaald publiek aan, en dit is slechts een klein
segment van de populatie.
Hetgeen vooral in het oog sprong, was de vrije dansstijl van
de mannen. De bewegingen waren veel vrouwelijker, uitdagender en
dramatischer dan ik gewoon was… bij mannen dan toch. Hier en
daar stonden duo’s vol overgave tegen elkaar te dansen, schijnbaar
onbewust van het publiek dat zich rond hen bevond. Toen ‘Je
t’Adore’ losbrak, de nummer vier in de Top, begon de ganse club
enthousiast te kniezwengelen. Het was ietwat surreëel om zien hoe
sommigen op het podium er nog net dat ietsje over gingen. Met meer
zelfzekerheid en minder schroom dan de grootste diva, waanden ze
zich Kate Ryan haarzelve die haar publiek moest weten te boeien via
zang – playback hier – en dans. Mét succes. Ik kon mijn ogen willens
nillens niet van het tafereel houden.
Zo nu en dan nam ik een interviewtje van een vijftal minuten
af bij een willekeurige persoon. Er was slechts één enkele weigering
van een koppel dat net wilde vertrekken. De anderen participeerden
stuk voor stuk met veel plezier. Ze leken het tof te vinden om hun
mening te kunnen geven en de stereotypes van de Homo Top 100 te
doorbreken.
Het hoogtepunt van de fuif was uiteraard de nummer één:
‘Soldiers of Love’ van Liliane Saint-Pierre. Binnen vijf seconden
veranderde de Red & Blue in een massa met denkbeeldige revolvers
zwaaiende jongeren die elkaar vol liefde schoten. En luidkeels
26

meezongen natuurlijk. Daarna ging het dj-team over op het draaien
van andere dansbare muziek. Tegen vier uur vonden we dat het tijd
was om stilaan ons bed op te zoeken. Het was een enorm interessante
en aangename avond. En één ding zal ik alvast niet vergeten: die
homo’s kunnen een deftig beentje zwieren.
4.3 Reacties
In totaal heb ik een tiental mensen kort bevraagd, d.m.v. van enkele
verkennende vragen zoals:
- Is dit nu typische homomuziek? Zegt deze muziek iets over wie
jullie zijn?
- Luister je thuis ook naar zulke muziek?
- Vind je ook andere genres goed? Welke?
- Waarom denk je dat deze muziek zo goed in de smaak valt in de
gay community? (Vooral deze vraag bleek heel moeilijk te zijn; een
smaak valt immers niet rationeel te verklaren. Dit zal bijgevolg
duidelijk geoperationaliseerd moeten worden in het verdere
onderzoek.)
- Wat is er zo speciaal aan bv. Kylie Minogue?
De reacties overlapten elkaar af en toe. Maar ook nieuwe aspecten
werden aangereikt. Ter illustratie wordt er hieronder één
weergegeven.
“Ik denk dat homo’s sommige artiesten leuk vinden omdat ze daar
sterke persoonlijkheden in zien. Een beetje drama, dat is ook heel
homo. Dat wij vs. de rest-gevoel. (…) Gloria Gaynor en Nathalia
zien ze ook altijd graag, zo’n vrouw die stevig in haar schoenen
staat. Zo’n beetje vechten tegen de rest. (…) Disco staat er
inderdaad vaak in, rock helemaal niet. Misschien heeft dat te maken
met het Studio 54-gevoel van vroeger? Feesten, dansen, een beetje
stout en uitdagender dan rock-muziek. Thuis luisteren wij meer naar
Stubru-muziek, dat vind ik eigenlijk leuker. (…) Deze muziek zegt
echt in de verste verte niks over ons. Het is gewoon dat
samenhorigheidsgevoel van “wij zijn anders en moeten ons wat
27

afzetten tegen de rest”. Maar dat zit vooral in hun hoofd, denk ik.
Dat is niet meteen gerelateerd aan hun eigen leven. Ze zullen
misschien wel eens een keer liefdesverdriet hebben en dat
dramatiseren ze dan en zo vinden ze troost in liedjes van Natalia.
Het is echt een soort subcultuur. Maar daarbinnen heb je dan ook
nog soorten. Sommige zullen eerder dragqueen- en Donna Summergerichter
zijn, anderen zijn dan weer meer voor techno en ga zo
maar door. Je hebt verschillende soorten hetero’s, zo heb je ook
verschillende soorten homo’s.”
Verder kreeg ik de kans om ook een lid van het DJ-team van de
avond, David. A. Fox van firma ‘The Breakfast Club’, aan de tand te
voelen:
“Alles wat gay is of erop zinspeelt is een garantie voor het publiek
hier uit de bol te doen gaan. Heel veel nummers hebben impliciet iets
met homofilie te maken. Maar ook bijvoorbeeld ‘Soldiers of Love’
spreekt hen aan. Ze moeten vechten voor de liefde. Alles wat discoachtig
is, vinden ze ook goed. Ik denk dat dat te maken heeft met de
lichtvoetigheid. Disco was in de jaren zeventig iets voor kokette
mensen. Rock sprak dan weer een helemaal ander publiek aan. Er is
een link tussen de leuke dansjes doen en homo’s. (…)Dit jaar was de
volledige top tien gelinkt met het Eurovisiesongfestival. Maar ik denk
dat ze thuis nog wel naar andere dingen luisteren, dit is gewoon
party. Hier kunnen ze zichzelf zijn. Er zijn ook niet overal
homocafé’s, dus het is tof dat ze zich hier eens kunnen uitleven.
Antwerpen is vrij, hier mag dat. En daarom is de stad ook zo geliefd
bij homo’s. (…) We draaien ook op heteroseksuele fuiven. Daar
durven we ook wel eens een plaatje uit de Top 100 te draaien, maar
toch in beperkte mate. ABBA gaat er wel eens in, na drie of vier uur.
Hier daarentegen is dat de topact.”
28

4.4 Kort besluit
Dit verkennend vooronderzoek is erop gericht een eerste indruk te
krijgen van het milieu en de problematiek. Het is een kennismaking,
maar eveneens de eerste stap die tot uitgebreider onderzoek leidt.
Sommige aspecten kwamen meermaals bovendrijven:
Vooreerst dient de Homo Top 100 om te dansen. Het is één
grote party. Maar dat wil niet zeggen dat holebi’s enkel naar deze
muziek luisteren. Velen beweerden immers ook andere genres te
kunnen smaken. Bovendien prefereerde ook elk individu andere
nummers uit de hitlijst. De reden achter de Top 100 en het soort
muziek ligt vooral bij het zich kunnen onderscheiden van de rest. Op
dit vlak is er soms sprake van het bestaan van een subcultuur. De
genres die ze in die subcultuur gebruiken zijn vaak te herleiden tot
disco en eurosong (carnaval). Veel heeft ook te maken met dramatiek
en vrouwenbewondering, vandaar hun sterke aanwezigheid in de
lijst. Maar ook identificatie speelt een zekere rol.
In het verdere verloop van deze eindverhandeling zullen deze
elementen meer diepgaand behandeld worden. Toch is het van
belang ze nu reeds in het achterhoofd te houden. Zo ontstaat er meer
oplettendheid wanneer een mogelijke relatie met één dezer
elementen opduikt.
29

5. De Homo Top 100: een analyse
5.1 De lijst
De globale indruk die de Homo Top 100 27 maakt als je hem voor het
eerst naderbij bekijkt, ligt veelal in lijn met de bemerkingen van
Lieven Vandenhaute: “Het is kermismuziek, maar dan met dat ietsje
meer. Hoempamuziek met stijl, zo je wilt. Muziek waar je stijve
hemdsboord meteen slap van gaat hangen. Disco, maar dan met een
kwaliteitslabel en met gevoel voor tristesse. En met een dubbele
bodem.” 28 Verder zou je kunnen zeggen dat er golden oldies in staan,
maar ook enkele van de meest recente hits. Er lijkt op het eerste
gezicht ook een overwicht te bestaan aan vrouwen, en dan zijn het
vooral de diva’s die eruit springen. Zware muziek zit er niet echt in,
eerder lichte pop en dansbare nummers. Het is dat, dat me in deze
eindverhandeling interesseert: het genre en het type artiesten dat bij
de holebi-populatie in de smaak valt. Maar vooraleer ik hier
uitspraken over mag doen, heb ik meer nodig dan indrukken. In dit
hoofdstuk zal daarom een korte analyse van de lijst uitgevoerd
worden.
5.2 Trends en vergelijkingen
De Homo Top 100 bestaat ondertussen al vijf jaar. Dat levert dus vijf
hitlijsten 29 op die vergeleken kunnen worden. Door de jaren heen is
er heel wat veranderd. Let wel, er zijn dus maar data uit vijf jaren om
uitspraken over te doen. Echte vaste trends zijn hier nog niet
duidelijk te ontdekken.
Je ziet dat er in de eerste lijst (2004) nog heel erg gezocht
werd naar wat er nu precies in een Homo Top 100 thuishoort. De
eerste 20 nummers zijn veelal instant classics, verder achteraan
27 Zie bijlage: 10.1 Homo Top 100 – Vlaanderen (2008-2004), p. 88.
28 HEREMANS, T., “Een hitparade met dubbele bodem” in De Standaard,
16 november 2008, p. 18-19.
29 Zie bijlage: 10.1 Homo Top 100 – Vlaanderen (2008-2004), p. 88.
30

duiken echter veel alternatievere en onbekendere songs op. De lijst,
en daarmee ook het initiatief, had dat eerste jaar nog niet zo
denderend veel bekendheid. Het logische gevolg is dat het
stemmende publiek in die tijd eveneens nog wat moest groeien.
Vandaar de opvallend grote aanwezigheid van verrassende nummers.
Bij weinig stemmen tellen individuele voorkeuren immers feller
door. Ondertussen kiezen zo’n 700 à 800 mensen hun favoriete
holebi-platen via http://www.homotop100.be.
In 2005 ziet de Top er meteen helemaal anders uit.
Welgeteld 50 nummers verlaten de lijst en worden vervangen door
andere, vaak meer typische holebi-liedjes. Vervolgens zijn er in 2006
nog 25 nieuwkomers. Bovendien zien we 14 nummers uit 2004 weer
terugkeren. In totaal zijn dat dus 39 songs die anders zijn dan in het
vorige jaar. Ook in 2007 zijn er 25 nieuwkomers (11 terugkomers) en
tenslotte daalt het aantal nieuwkomers in 2008 naar 20 nieuwkomers.
Het aantal terugkomers neemt dan weer toe tot 24.
Tabel 1: Overzicht verschillen over vijf jaar
Jaartal Aantal
nieuwkomers
Aantal
terugkomers
Totaal
verschil
2004 100 / /
2005 50 / 50
2006 25 14 39
2007 25 11 36
2008 20 24 44
Het totaal aantal verschillende nummers is steeds zeer groot. Het
getuige van een grote variatie in het stemgedrag. Het aantal echte
nieuwkomers is wel langzaam aan het dalen. Er komt dus een zekere
stabiliteit in. Toch lijkt het er niet op dat er ooit een vaste Homo Top
100 zal bestaan. Daarvoor zijn de variaties te sterk. Andere Top 100-
en, zoals die van radiozender Klara en ‘De Tijdloze’ van Studio
Brussel, vertonen veel minder variatie. Daar zijn elk jaar maar een
tiental nieuwkomers en ook binnen de lijst zelf cirkelen de nummers
vaak rond dezelfde positie. Het zal wel steeds moeilijker worden om
met geheel nieuwe nummers op de proppen te komen. Ook zal de
31

harde kern door de jaren heen wellicht dezelfde blijven: zo zijn er 30
platen die al vijf jaar lang de Homo Top 100 sieren en daarmee de
absolute holebi-classics zijn in Vlaanderen. Zij staan ook meestal het
hoogst genoteerd. Ze worden hieronder weergegeven volgens hun
huidige positie in 2008.
Tabel 2: De harde kern van de Homo Top 100
Huidige Gem.
Titel
Uitvoerder
positie positie
1 28 Soldiers of Love Liliane St-
Pierre
2 5 Dancing Queen ABBA
5 27 Diva Dana
International
8 19 Believe Cher
9 26 Diep Get Ready!
10 6 I Will Survive Gloria Gaynor
14 8 I’ve Only Begun to Fight Natalia
16 18 Like The Way I Do Melissa
Etheridge
18 12 Vogue Madonna
19 25 Gimme! Gimme! Gimme! ABBA
21 51 Nobody’s Wife Anouk
23 40 Not An Addict K’s Choice
26 23 Can’t Get You Out Of My Kylie Minogue
Head
29 41 Ich Bin Wie Du Marianne
Rosenberg
30 27 Like A Virgin Madonna
31 38 Smalltown Boy Bronski Beat
32 12 Meisjes Aan De Macht Yasmine
33 67 I Am What I Am Shirley Bassey
47 26 This Is My Life (La Vita) Shirley Bassey
51 49 Crying At The Discotheque Alcazar
53 28 I’m So Excited Pointer Sisters
61 31 YMCA Village People
32

62 31 9 To 5 Dolly Parton
65 43 I’m Coming Out Diana Ross
67 67 Tainted Love Soft Cell
78 52 Higher Than The Sun Natalia
85 67 Vlieg Met Me Mee Paul de Leeuw
89 51 Goeiemorgen, morgen Nicole &
Hugo
95 76 You Spin Me Round (Like A Dead Or Alive
Record)
100 42 It’s Raining Men Weather Girls
De harde kern bestaat vooral uit sterke/tragische vrouwen, holebiartiesten
en enkele camp-nummers. Deze lijken dus het belangrijkst
te zijn voor de Homo Top 100. Het zijn eveneens stuk voor stuk
echte dansplaten, waar het ritme van afspat. Dat geldt trouwens voor
de gehele lijst. Zo’n 81 songs zijn duidelijk gemaakt om de voetjes
op te bewegen. Opvallend is bovendien de grote aanwezigheid van
Vlaamse artiesten. Ze zijn verantwoordelijk voor wel zeven
nummers uit de classics. Natalia spant de kroon met zelfs twee
liedjes. Ook andere (buitenlandse) artiesten staan er tweemaal in:
ABBA, Madonna en Shirley Bassey krijgen dezelfde eer. In de
gehele Top 100 gaat ABBA met de grootste buit lopen. Zij staan dit
jaar immers met zomaar eventjes vijf platen in de lijst.
In vergelijking met de Nederlandse Homo 100 30 is de
Vlaamse versie toch een heel stukje alternatiever. Nederland gaat
nog iets verder met rasechte disco en allerlei nummers die mogelijke
toespelingen op het holebi-zijn maken (vb. Bearforce 1, Gay Bar,
Shoot Your Shot, …). Dit beaamde ook DJ Ward Ramaekers:
“Pluimen en ontblote lijven hebben weinig te maken met onze Top
100. Bovendien zijn lesbische vrouwen bij ons ook duidelijk deel
van het publiek.” In Vlaanderen krijgen daardoor softrock en gewone
pop meer krediet, terwijl Nederland alle mogelijke stereotiepen in de
lijst stemt. De Vlaamse harde kern is dan weer wel voor de helft (17
liedjes) terug te vinden in de Homo 100 van 2008. De zeven
Vlaamse artiesten staan er uiteraard niet bij. De rest is echter voor
30 Zie bijlage: 10.2 Homo 100 – Nederland (2008), p. 109.
33

het leeuwendeel ook in Nederland terug te vinden. Over de grenzen –
wat Nederland betreft tenminste – heen blijven de classics en de
homo-iconen dus ongeveer dezelfden.
5.3 Opvallende categorieën
Bepaalde soorten muziek en artiesten kennen een opvallende
aanwezigheid in de Homo Top 100. Niet al deze types vallen
duidelijk af te bakenen. Bijvoorbeeld: ondanks de grote
aanwezigheid van disco-achtige nummers, kan deze categorie niet
gebruikt worden. De lichtvoetigheid en kenmerken van disco komen
immers ook in andere liedjes terug, die niet echt raszuivere disco
zijn. Enkele categorieën hebben wel goed afgebakende grenzen, nl.
holebi-artiesten, vrouwen en Eurosong. Deze worden hieronder
geoperationaliseerd.
- Holebi-artiesten: Dit zijn alle artiesten die openlijk homo,
lesbisch of biseksueel zijn. Over enkele personen bestaat
geen officiële zekerheid. Wanneer de geruchten echter
zozeer uitgesproken zijn dat over het algemeen hun
geaardheid in twijfel wordt getrokken, zal de desbetreffende
artiest/e eveneens in deze categorie vallen. Muziekgroepen
die in deze categorie thuishoren, vereisen dat de
belangrijkste figuren uit de groep holebi zijn.
- Eurosong: Hierbij zitten alle nummers die ooit een inzending
op het Eurovisiesongfestival waren. Omdat het hier een
Vlaamse hitlijst betreft, worden ook de Belgische kandidaatliedjes
voor het Songfestival, die niet als officiële inzending
gekozen werden, tot deze categorie gereken.
- Vrouwen: Uiteraard is het heel simpel om dit onderscheid te
maken. Laat me nochtans opmerken dat ik Dana
International (een bekende travestie) als vrouw meetel. Bij
groepen moet de volledige band uit vrouwen bestaan om in
deze categorie te komen.
34

Indien de categorieën worden geteld, komen deze resultaten te
boven:
Tabel 3: Aantallen per categorie
Categorie Aantal keer in de Top 100
Holebi-artiesten 29
Eurosong 12
Vrouwen 49
Nog geen derde van de 100 songs werden door holebi-artiesten
gemaakt. De stereotiepe opvatting dat de lijst vol staat met homo’s
klopt dus niet. Natuurlijk is het wel vanzelfsprekend dat er sowieso
holebi-artiesten instaan. Of identificatie of gewoon het muziekgenre
daarvoor verantwoordelijk is, zullen we pas na de diepte-interviews
ontdekken.
Verder waren twaalf nummers ooit Eurosong-toppers. Er is
dus wel degelijk sprake van een voorliefde voor het Songfestival bij
holebi’s. Bovendien zijn er nog heel wat andere nummers in de lijst
Eurosong-gerelateerd. Bijvoorbeeld deze van artiesten die ooit door
het Festival faam verwierven, maar met een ander liedje dan die
inzending in de Top 100 staan. Deze werden niet meegeteld bij de
categorie omdat de grenzen dan te vaag zouden worden. Deze
artiesten zijn echter wel populair bij het holebi-publiek omdat ze ooit
voor die Eurovisiesongfestivalinzending hebben gezorgd. Kijk maar
naar een groep zoals ABBA.
Wat ten slotte geslacht betreft, is de Homo Top 100 mooi in
balans. Aangezien de groepen die niet enkel door vrouwen bezet zijn
niet werden meegeteld, is er uiteindelijk misschien een licht
overwicht aan vrouwen. Opmerkelijker is het soort vrouwen die in de
lijst staan. Hier wordt een aparte paragraaf aan gewijd.
5.4 Homo-iconen
De solo-zangeressen in de lijst zijn grotendeels van een bepaald type.
Het zijn heel vaak sterke vrouwen die de mannen nonchalant van
35

zich afschoppen. Zangeressen die idealiter zingen over hun
vrijgevochten status, onafhankelijkheid en daarbij ook nog eens
hevig staan te shaken. De regelrechte diva’s of ook wel tragische
vrouwen dus! Over het algemeen gaat het gewoon over knappe
vrouwen die op hun eentje stevig in hun schoenen staan en daardoor
een zekere adoratie bij homoseksuelen teweeg brengen. Zij krijgen
meestal het label van ‘homo-icoon’ opgekleefd. In de krant De
Standaard verscheen dit jaar een artikeltje over dit fenomeen. 31
Concreet ging het om een ludieke opsomming van voorwaarden
waaraan een homo-icoon zou moeten voldoen. Grappig genoeg
lijken deze gedeeltelijk ook te kloppen. Journalist Tom Heremans
spreekt zelf over “diva-achtige chansons met veel schaamteloos
gezwollen pathos voor disco met de nodige tristesse”. Verder schrijft
Heremans dat de inhoud moet gaan over “herwonnen zelfrespect,
strijdbare liederen, de strijd tegen de onderdrukker”. Deze uitspraken
komen nagenoeg letterlijk overeen met wat in het
literatuuronderzoek over vrouwen in Griekse tragedies werd verteld.
We zouden bijna kunnen zeggen dat homo-iconen de nieuwe
tragische vrouwen zijn. Eerder camp-getint zijn Heremans’
voorwaarden om dubbele boodschappen of (homo-)seksuele
toespelingen in de liedjestekst te steken of over-the-topkleren en
decors te gebruiken. Dit laatste om het nummer populair te maken
voor dragqueens. Kenmerken die eigen zijn aan ‘camp’ en tegelijk
verbonden worden aan homo’s. Van Heremans’ intuïtieve
opmerkingen is met andere woorden wel degelijk iets van aan. Als
we vervolgens alle voorgaande aspecten toepassen op de Top 100
zijn de homo-iconen verantwoordelijk voor zo maar eventjes 26
nummers uit de lijst. Eén vierde valt dus te herleiden tot zangeressen
met een hoge likability bij homo’s. Wellicht zal het element van
identificatie eveneens een factor zijn die deze vrouwen tot iconen
schopt. Hoe dat voor lesbo’s en bi’s is, valt nog af te wachten.
31 HEREMANS, T., “Een hitparade met dubbele bodem” in De Standaard,
16 november 2008, p. 18-19.
36

6. Diepte-interviews: de resultaten
De tot hier toe gevonden resultaten worden in dit hoofdstuk getoetst
en verdiept. Aan de hand van diepte-interviews met vijftien holebi’s
wordt gezocht naar een antwoord op de tien hypothesen en
uiteindelijk ook op de onderzoeksvraag. Hieronder worden de
resultaten per hypothese uiteengezet. Maar eerst nog een woordje
over de representativiteit.
6.1 Representativiteit van de respondenten
Vijftien interviews laten uiteraard geen veralgemeningen toe naar de
ganse holebi-populatie. Maar dat is ook niet het doel van deze
eindverhandeling. Het is de bedoeling om via kwalitatieve interviews
die veel open ruimte laten aan de respondenten, verschillende
inzichten op het spoor te komen met betrekking tot de
onderzoeksvraag. Diversiteit en relevantie van de respondenten
waren daarom sleutelwoorden in hun selectie.
Wat diversiteit betreft, zijn de demografische gegevens
hiervoor van belang. De respondenten waren tussen 20 en 34 jaar
oud en beoefenden beroepen gaande van kapper en architect tot
onderzoeksassistent aan de K.U. Leuven. Ze woonden in kleine
gehuchten of grote steden en waren getrouwd of waren helemaal
single. Het merendeel van de respondenten studeerden nog. Dat met
het oog op de relevantie voor de onderzoeksvraag. De Homo Top
100 richt zich immers op een jong publiek en dan kom je
automatisch bij o.a. studenten terecht. Zij maken alleszins een
belangrijk aandeel van de doelgroep uit, naast jonge
werkende/werkloze mensen die ook onder de respondenten
vertegenwoordigd worden. De liedjes zijn dan ook veel beter bekend
bij een jong publiek. Hierbij sluit de verdeling van het geslacht en de
geaardheid van de respondenten aan. Acht homo’s werden
geselecteerd, vijf lesbiennes en twee biseksuelen, waaronder één
jongen en één meisje. Het overwicht aan homo’s kan verklaard
worden door de inhoud van de Homo Top 100. Het is eerder een
homo- dan wel een holebilijst. De songs worden eerder aan de
stereotype homoseksueel toegeschreven dan aan de twee andere
37

categorieën. En dan is het praktisch om toch iets meer homo’s in de
selectie op te nemen. Daarenboven zijn de onderzoekshypothesen
veelal gericht naar homo’s, minder naar lesbiennes en biseksuelen.
Er zijn maar twee biseksuelen onder de respondenten omdat deze
moeilijker te vinden waren en vaak nog op zoek zijn naar een
definitieve keuze in hun geaardheid. Het is daarom niet zeker of ze in
de juiste categorie werden ondergebracht.
De geselecteerde respondenten zijn dus op weloverwogen
wijze opgenomen in de steekproef. Hun representativiteit werd zo
veel mogelijk gegarandeerd. Dit laat me toe om een uitgebreide en
veelzijdige verkenning van de redenen en verklaringen achter de
Homo Top 100 uit te voeren.
6.2 Analyse: resultaten per hypothese
In dit hoofdstuk worden de resultaten van het onderzoek hypothese
per hypothese op een rijtje gezet. Onder elke hypothese horen telkens
meerdere concepten thuis, die verder zullen toegelicht worden.
6.2.1 H1: Holebi’s houden van disco en andere dansmuziek
omdat ze zich hierdoor vrij voelen én via dansen een partner
kunnen leren kennen.
Wat disco zelf betreft, is de link met de jaren zeventig volgens de
respondenten grotendeels verdwenen. Sommigen weten niet eens
meer hoe het komt dat homo’s zozeer met disco worden verbonden.
Anderen zijn nog wel op de hoogte van wat de jaren zeventig als
ontvoogdingsperiode voor holebi’s betekenden, maar zijn ervan
overtuigd dat dit besef niet meer leeft onder de huidige generatie. De
kennis die ervan overblijft, werd ingepeperd via holebifuiven waar
discomuziek regelmatig op de platendraaier ligt. Maar de ideologie
die erachter zit, is met de jaren teloorgegaan.
“(Dat besef) wordt toch wel overgedragen. Als ‘I Will Survive’ die
stempel krijgt, wordt dat overgedragen naar nieuwe generaties van
homo’s. Ze draaien dat ook heel vaak op homofuiven. (…) Ze
38

wennen eraan en leren die muziek met homoseksualiteit te
associëren.” (Yannick)
Enkel de mensen die het moeilijk hebben met hun ‘coming out’,
zouden dat besef in stand houden. Zij zouden sneller terugblikken op
die periode omdat het hen troost kan bieden. Het is verder niet louter
disco die zozeer bij holebi’s in de smaak valt. Waar het in essentie
om gaat, is dansmuziek in het algemeen. En disco is de voorbode van
geweest van de manier van dansen die nu nog steeds in zwang is.
Bijna alle respondenten spraken dan ook over ‘dansbare’ muziek als
centraal concept voor hun favoriete uitgaansmuziek. Bij sommigen
was vooral disco het uitgelezen genre om hen ‘danskriebels’ te
bezorgen. Veel heeft te maken met de kenmerken van disco, die even
goed in actuele nummers zitten en daarom ook bij het holebipubliek
in de smaak vallen. Het lichtvoetige ritme en de vrolijke melodie zijn
de succesingrediënten.
“ABBA is disco zoals het was, maar Mika en de Scissor Sisters kan
je ook in die categorie steken. Dat is gegroeid vanuit de
discoperiode. Homo’s gingen daar toen keihard voor en dat is
blijven doorleven.” (Ellen)
Dansen is bovendien iets dat eigen is aan de uitgaanscultuur van
holebi’s. In bijna elk interview werd vermeld dat er op holebifeestjes
telkens meer en uitbundiger wordt gedanst dan op de gemiddelde
heterofuif. Verder zouden ze ook een eigen stijl van dansen hebben.
Dit gaat dan vooral over homo’s en is verbonden aan het zich
aantrekkelijk voelen. Vele respondenten schreven het hevige dansen
toe aan homo’s, en minder aan lesbiennes.
“Ik kan mij inbeelden dat homo’s zich daar geweldig op kunnen
amuseren. Bij mannen is trouwens de liesstreek de meest gevoelige
en aantrekkelijke zone van het lichaam. Dus als ze dat dan kunnen
uitspelen… ” (Annelies)
Echter niet alleen de mannen tonen graag hun danscapaciteiten. De
respondenten duidden erop dat ook de vrouwen zich eens graag laten
gaan. Bepaalde respondenten haalden aan dat holebifuiven de
39

feesttempels bij voorkeur zijn om je de remmen eens los te gooien.
Omdat niemand met een opgetrokken wenkbrauw toekijkt, voelen de
bezoekers zich vrijer in hun gedragingen. Daar valt de
gemeenschappelijke holebi-band voor te bedanken. Die creëert
volgens de respondenten toch een zeker samenhorigheidsgevoel op
zulke fuiven.
De Homo Top 100 is een uitstekende hitlijst om dit vrije
dansgevoel naar boven te halen, omdat het allemaal regelrechte
commerciële dansschijven zijn. Op basis van dat feestcriterium lijken
de nummers ook allemaal te zijn gekozen.
“Dat moet echt het grootste feestje van het jaar zijn als al die
nummers worden afgespeeld op één avond. Amai, ik sta daar op het
podium met mijn handen in de lucht!” (Soetkin)
Het dansen is praktisch om op te merken wie interessant zou kunnen
zijn, maar meestal legt men contacten door de andere persoon
gewoonweg aan te spreken. Doorgaans leggen holebi’s best snel
contact met een onbekende. Dit is te wijten aan de open en meer
spontane sfeer die heerst op zulke parties. Daarenboven zijn
holebifuiven vaak specifiek georganiseerd om mensen met elkaar in
contact te brengen, ook op relationeel vlak. Een bijzonder fenomeen
is hierbij de kusjesdans. Die wordt – in feestzaal Lido in Leuven
althans – regelmatig afgespeeld om eventuele koppeltjes te vormen.
Dat blijkt daar een succesformule te zijn. Nochtans beweerden de
respondenten (op één na) steeds die kusjesdans te vermijden, wegens
“te marginaal”.
De hypothese lijkt dus gedeeltelijk op te gaan. Holebi’s
voelen zich vrijer wanneer ze dansen. Disco en andere lichtvoetige
muziek zijn perfect om hier uiting aan te geven. Maar de reden
waarom ze zich zo vrij voelen in hun dansen, is de locatie: holebiaangelegenheden
waar iedereen iets gemeen heeft. Door de meer
spontane sfeer worden daarom ook sneller contacten gelegd.
40

6.2.2 H2: Het hedonisme is een waarde die hoog wordt
aangeschreven door holebi’s.
Wanneer werd gevraagd wat de respondent zoal belangrijk vindt in
het leven was het standaard antwoord ‘geluk’. Men kan zich
afvragen of sowieso niet iedereen dit antwoord zou geven, dus dit is
geen directe aanwijzing voor een hedonistische levensstijl. Wat
echter wel soms werd geantwoord, was letterlijk vrij zijn en kunnen
doen wat je graag doet. En dit komt al heel wat dichter bij onze
hypothese. Verder sprong in het oog dat de nadruk werd gelegd op
het belang van vrienden, veeleer dan op een relatie. Het idee dat
vrienden er door dik en dun zijn, leefde blijkbaar heel sterk bij de
respondenten. En wat deden ze graag met die vrienden? Uitgaan.
Bijna iedereen gaf aan dat ze graag en veel uitgingen. Aangezien ik
geen cijfers heb over hetero’s in dit verband, kan ik jammer genoeg
geen vergelijkingen maken. Het is echter zeer aannemelijk dat
hetero’s evenzeer graag uitgaan met vrienden. Bovendien zijn de
respondenten nog redelijk jong en dan wordt er uiteraard al wat meer
uitgegaan. Al bevestigden de dertigers dat ze ook nog regelmatig een
stapje in de wereld zetten.
Of holebi’s daadwerkelijk anders feesten dan hetero’s werd
in het begin twijfelachtig onthaald. Wanneer ze erover nadachten
beaamde toch het merendeel deze stelling, vaak met de redenering
dat holebi’s – zoals reeds gezegd – meer en uitbundiger dansen, en
dat ze ook minder alcohol nodig hebben om in een feeststemming te
geraken. Ze zouden van nature ‘feestelijk’ zijn aangelegd.
‘Uitgelatenheid’ was hierbij het centrale concept.
“En dan is er nog een verschil, dat zich vooral situeert bij late
twintigers, begin dertigers. Hetero’s zitten dan thuis want die krijgen
kindjes, en dat is niet zo bij homo’s dus die feesten dan veel meer. En
uitbundiger hé. Homo’s generen zich niet om zich eens goed uit te
leven en stevig te staan dansen. Heteromannen hebben op dat gebied
toch veel meer gêne. Dat is bij homo’s zo’n beetje het ‘m’as-tu vueffect’
hé. Ze willen gezien worden. “Catch me!” Zo dat hé.” (Tom)
Of ze ook daadwerkelijk hedonistischer zouden zijn dan de
gemiddelde hetero, werd door bijna alle respondenten bevestigd.
41

Holebi’s zouden graag de grenzen aftasten van wat kan en niet kan.
Vooral bepaalde homo’s zouden deze levensstijl nastreven. Ze
zouden meer kunnen genieten van het leven.
“Ja, dat is het ‘happy homogevoel’ hé. Ik vind dat homo’s veel
enthousiaster door het leven gaan dan hetero’s. Dus dat hedonisme
leeft er wel ja. Dat zoeken naar kicks. Homo’s hebben sneller kicks
nodig. Omdat ze zich op sommige momenten moeten inhouden om
zichzelf te kunnen zijn, en dat moet dan gecompenseerd worden door
eens een kick op te zoeken.” (David)
Meer nog, omdat ze een beter relativeringsvermogen hebben dan
hetero’s, zouden ze zich minder druk maken om alledaagse klachten
(zoals het weer, financiën of wat hoofdpijn), en bijgevolg minder te
lijden hebben onder stress. Dit relativeringsvermogen is wellicht te
wijten aan de identiteitscrisis en bijhorende moeilijke tijd die ze
reeds hebben doorgemaakt tijdens de zoektocht naar hun geaardheid
en die kleine problemen in een ander licht zet. Een respondent
vermeldde overigens dat het hedonisme eigenlijk overeen komt met
het outingsproces bij holebi’s. Je moet zijn wie je bent, doen wat je
wil, zonder je iets aan te trekken van de meningen van anderen.
Uiteraard is het niet zo dat alle holebi’s of alle homo’s actief
het hedonisme naleven. Enkele respondenten wezen me erop dat het
absoluut niet per se harder zou heersen bij holebi’s. Hetero’s werken
even goed een week lang om zich vervolgens “lam te zuipen” in het
weekend. Het hedonisme zou zich gewoon verfijnder uiten bij
holebi’s, meer specifiek bij homo’s.
Bovendien heeft deze hedonistische ingesteldheid ook een
negatieve kant. Extreem leven kan bijvoorbeeld ook door excessief
drank- en druggebruik of overdreven seksuele contacten. Dit
exuberant gedrag zou vooral te vinden zijn bij holebi’s die zich niet
zo goed in hun vel voelen. Vaak is dit terug te brengen tot een
slechte aanvaarding in de omgeving of door het individu zelf.
“Via overmatig druggebruik, overspeligheid, extreem leven. Bij
vrouwen ook te veel drinken en roken. Niet goed op zichzelf letten,
slecht eten en veel uitgaan. (…) Het lijkt soms op een soort zelfhaat.
42

Maar dat zijn er heel wat (die zich niet aanvaard voelen), heb ik
gemerkt. En dat heeft veel tijd nodig.” (Maite)
De gelijkenis met het hedonisme ten tijde van Studio 54 lijkt het
sterkst op te gaan. Het uit zich dan ook vooral tijdens het uitgaan.
Voor de rest van de tijd moeten holebi’s natuurlijk ook werken,
studeren en de eindjes aan elkaar knopen zoals anderen. Het is pas in
hun vrije tijd, dat dit duidelijk naar boven komt. Decadentie,
glitter&glamour waren woorden die steeds weer terugkwamen. En
het werd vaak door de respondenten zelf verbonden met de
holebicultuur. Veel geld uitgeven werd hier ook aan gelinkt.
“Omdat homo’s geen kinderen hebben en er dus financieel vaak
rijkelijker voor staan. En ze kunnen zonder kinderen ook op latere
leeftijd tot een kot in de nacht uit gaan. Daarom kom je misschien
ook oudere mannen tegen in dat circuit.” (Ruben)
Bovendien bezit de Homo Top 100-muziek zelf kenmerken van het
vroegere Studio 54. Een respondent had het over pluimen, glitters,
halfnaakte dansers, de show. Al mag dit niet te ver doorgetrokken
worden. Het is vooral de filosofie achter het historische Studio 54 die
nog steeds wordt nagevolgd. Op zich heeft de kitsch en carnaval van
nu weinig te maken met de vintage van de ’70. De hedendaagse
holebi geeft er dus zijn/haar eigen interpretatie aan.
“Homo’s zien dat graag hé. Op die feestjes kun je dan het alledaagse
leven van je afzetten en je gewoon amuseren.” (Bram)
Dat brengt me ook ineens bij de escapistische functie van muziek en
uitgaan. Dat wegvluchten van de realiteit is eveneens een waarde die
in het hedonisme terugkomt. Uitgaan kan dan een moment van totale
verlossing zijn, los van de problemen waarmee men overdag
geconfronteerd wordt. Discotheken hadden die bevrijdende functie
ten tijde van de oorlog al. Bij Studio 54 ging het toen om de
economische depressie, de naweeën van de Vietnam-oorlog en de
problemen van de Koude Oorlog.
Ten slotte is ook extreem seksueel gedrag iets dat van Studio
54 werd doorgetrokken naar holebi-feestjes. Een aantal respondenten
43

eweerden dat het er nogal los aan toe gaat op seksueel vlak bij
bepaalde holebi’s. Opnieuw, dit geldt niet voor iedereen natuurlijk.
Vooral holebifeestjes staan hier voor bekend.
“Het gaat er wel uitbundiger aan toe hé. Dat is uiteraard zo, want je
hebt ze daar allemaal bijeen hé. Dat is een berg testosteron. Je moet
er ook niet van verschieten dat er in het passeren een onbekende op
uw gat klopt. (…) Dus ik denk dat de sfeer daar zeker meer
uitgelaten is omdat je daar alle homo’s op een stokje hebt. (lacht)”
(Arnout)
Zowel bij homo’s, als bij lesbiennes zou die seksuele sfeer in de
lucht hangen op zulke fuiven. Een meisje had het over vergaande
contacten voor slechts één avond, en dat men niet voor niets spreekt
over “één pot nat”. Die seksuele losbandigheid zou bij hetero’s toch
maar in veel mindere mate voor komen. De twee biseksuele
respondenten voelden zich eerder gespannen bij dit aspect op een
holebifuif en gedijden daarom beter op een gewone heterofuif.
Sommige anderen spraken heel deze seksuele sfeer dan weer
volledig tegen. Het zou gewoon hard opvallen als er een handvol
mensen extreem seksuele handelingen stellen op een feestje. De 95%
andere mensen die er rondlopen, nemen hier even goed volledig
afstand van.
Het hedonisme lijkt inderdaad sterk te leven bij een deel
holebi’s. Het uit zich vooral in de vrije tijd en is verbonden aan het
outingsproces. Wanneer dit moeizaam verloopt, kan het hedonisme
een zelfdestructieve vorm aannemen. Voor het overige zou de
levensvisie van hetzelfde caliber zijn als ten tijde van Studio 54. Niet
voor niets wordt er maandelijks een gelijknamige holebifuif in
discotheek Red&Blue georganiseerd. Niettemin ze het concept
hebben overgenomen, werd het wel ietwat anders ingevuld. Met
meer carnavaleske accenten, die in de vroegere Studio 54 eerder
afwezig waren. Toch blijven glitters, show, escapisme en
losbandigheid de sleutelwoorden. En zo leeft de mythe verder. Over
extreem seksueel gedrag waren de meningen verdeeld, al was het
merendeel van de respondenten het er eerder mee eens. Of het
hedonisme daadwerkelijk harder leeft bij holebi’s dan hetero’s blijft
de vraag.
44

6.2.3 H3: Bepaalde holebi’s verzamelen zich in een subcultuur
waarin ze volledig zichzelf kunnen zijn.
De definitie van de subcultuur 32 doet vermoeden dat vooral
individuen die zich niet aanvaard voelen, terecht komen in een
subcultuur. Ze ontstaan immers vanuit een niet-thuishoren in de
maatschappij en haar vastgeroeste waarden. Hiervoor werd echter
geen bevestiging gevonden in de diepte-interviews. Slechts drie
personen hadden een uitgesproken negatieve coming-out
doorworsteld maar geen van hen gaf aan daadwerkelijk in een
subcultuur te zitten. Eén van hen beweerde wel dat het omgaan met
holebi’s leuker is en dat ze het aangenaam vond om zich binnen die
minderheid te bewegen. Want dat waren toch de mensen bij wie ze
zich meer op haar gemak voelde.
Bij de andere respondenten was er hoegenaamd geen sprake
van echte subcultuurvorming, zeker niet op permanente wijze.
(Sommigen spraken van een soort subcultuur als ze bijvoorbeeld
uitgingen) Allemaal hadden ze ongeveer evenveel hetero- als
holebivrienden en vonden ze het niet nadrukkelijk leuker om met
holebi’s om te gaan. Ze gingen zich met andere woorden niet
afzonderen in holebigroepen. Behalve als het om specifieke
‘holebigerelateerde’ zaken gaat.
“Dat is wel anders in de zin dat je bepaalde ervaringen met hen kan
delen, die ze beter begrijpen dan heterovrienden. Hoe de eerste keer
was dat je het tegen iemand vertelde, hoe ze thuis reageerden. Zo die
zaken. En ik heb de indruk dat het bij velen een gevecht is.” (Soetkin)
Op de vraag of er verschillende soorten holebi’s bestaan, antwoordde
iedereen volmondig ‘ja’. Er zijn gradaties en en diverse opdelingen
in het holebi zijn. Vaak worden die soorten herleid tot de mate
waarin een individu zich profileert als zijnde ‘holebi’. Anderen
hadden het over uitgesproken uiterlijke karaktertrekken. Bovendien
worden hier voor het eerst ook subculturen genoemd.
32 Zie 3. Literatuuronderzoek en theorie, p. 13.
45

“Ten eerste is er het klassieke nichterige, verwijfde homotype, dat
geen kans onbenut laat om zijn geaardheid ten toon te spreiden. Dat
zie je goed op de Gay Pride waar mannen met het onwaarschijnlijke
pluimen in hun gat-verhaal zitten rond te paraderen. (…) Daarnaast
heb je de heel klassieke, bijna Hyacinth Boucquet-achtige gays met
een floeren broek en een debardeurke. Een beetje English-style. Dan
heb je ook nog de hippere en modebewuste Antwerpse homo’s op
sneakers. En zo kan je nog wel een tijdje doorgaan.” (David)
Volgende respondent stelt het bondiger:
“Je hebt zo de echte verwijfde types; de janetten. Je hebt de meer
mannelijke; de ‘bears’, en dan heb je de normalere. Daar reken ik
mij bij. (lacht)” (Eric)
Dat brengt me meteen bij het volgende punt. Stuk voor stuk plaatsten
de respondenten zich ‘tussenin’ in dat spectrum en bestempelden ze
zichzelf als normaal. De twee biseksuelen plaatsten zich daarentegen
aan de heterokant. Daarbij kwam nog dat enkele holebi’s de
opmerking maakten dat je die verschillen en soorten even goed bij
hetero’s terugvindt. Wat best aannemelijk is, maar waar minder bij
stil wordt gestaan. Bij homo’s zouden die uiterlijkheden gewoonweg
harder opvallen.
Het bestaan van een holebigemeenschap werd door ongeveer
alle respondenten bevestigd. Toch rekent de meerderheid zich niet tot
deze gemeenschap. De meeste koppelden het immers meteen aan het
verenigingsleven onder holebi’s.
“Dat is een ghetto hé. Dat is één familie nichten. (…) Je moet
homo’s hebben in alle facetten van de maatschappij. En geen
homozuil, zoals die café’s en sportclubs dat in de hand werken. (…)
Dan maak je juist ghetto’s en clichés. Ik vind dat fout. Ik ben er
manifest tegen dat je zo die specifieke homohokjes maakt. (…) Dat is
geen integratie hé. Dat is separatie, dat is segregatie. En ik heb daar
dezelfde mening over bij andere minderheden, zoals de islamitische
bevolking in ons land. Als je aparte zuilen gaat oprichten, gaat het
fout.” (Arnout)
46

Arnout was niet de enige die er zo over dacht. Hokjes en aparte
faciliteiten, specifiek gericht op holebi’s, werden veelal niet
geapprecieerd. Respondente Ellen bevestigde dat aparte cafés en
fuiven zorgen voor een eigen wereldje. Daarbij wees ze trouwens op
het ontstaan van een aparte cultuur voor homo’s én een voor
lesbiennes. Een uitzondering waren de verenigingen die jongeren
helpen hun weg te zoeken en opkomen voor gelijke rechten.
Dergelijke verenigingen werden door de meeste noodzakelijk geacht.
Anderen gaven aan dat het toch wel leuk was dat er zoveel rond
holebi’s georganiseerd wordt. Dat leidde tot tegenstrijdige gevoelens:
tegen separatie, maar voor holebi-evenementen.
“Dat is een dubbel gevoel trouwens. Ik vind dat we moeten vechten
voor gelijke rechten en behandeling en dergelijke. Maar langs de
andere kant ben ik tegen het zich groeperen in verschillende
verenigingetjes en groepjes van homo’s. Want daarmee gaan ze
gewoon toch weer erkennen van “ja, wij zijn toch nog iets anders”.
Alle minderheidsgroepen klitten wel eens samen en willen zich laten
gelden en daarvoor opkomen. Dus dat is niet abnormaal dat je dat
bij homo’s ook hebt. Maar ik ben er niet zo voor.” (Tom)
Verder werd in verband met de holebigemeenschap gesteld dat het
bestaan ervan heden ten dage minder prominent is dan vroeger door
het toenmalige minder aanvaarde aspect ervan en de afwezigheid van
het internet als ontmoetingsplaats.
Als je de vraag over diverse soorten holebi’s en de
holebigemeenschap samenneemt, kom je sowieso terecht bij het
effectieve bestaan van subculturen. Vooreerst werd er vaak gezegd
dat échte subculturen hier niet aan de orde zijn, aangezien je voor
subculturen kiest. En voor je geaardheid kan je uiteraard niet kiezen.
Deze opmerking in beschouwing genomen, werd er toch gesproken
over specifieke holebisubculturen, waarbij homo’s en lesbiennes hun
eigen subculturen hadden. Bij homo’s zou je de stereotype
‘janetsubcultuur’ hebben: de verwijfde typetjes met strakke kleren en
grote gebaren. Verder werd er nog gesproken over de ‘bears’: meer
mannelijke, stoere homo’s met baarden en een moto. Bij lesbiennes
werd er gesproken over de stereotype ‘tankers’: vrouwen met kort
47

haar, mannelijk gekleed en wat teruggetrokken. Deze subculturen
hebben uitdrukkelijk een eigen stijl.
Vaak werd het bestaan van subculturen gelinkt aan het
uitgaansleven. Wanneer bepaalde holebi’s verzanden op een holebifeestje,
ontpoppen ze zich tot een individu dat in een subcultuur
geplaatst kan worden. Daarbuiten zijn ze volstrekt onopvallend.
“Kijk, op dat moment is dat een subcultuur. Maar dat is een
momentopname, een occasionele subcultuur. Want de dag erna
worden die gasten wakker in hun bed, gaan die gewoon naar hun
werk of een pint pakken met hun vrienden. En dan staan die niet
meer met hun glittertruitjes te shaken op Britney Spears of Kylie
Minogue. Dan zijn die plots uit die subcultuur.” (Ruben)
Het gaat dus om tijdelijke subculturen, maar dat is eveneens zo bij
andere subculturen. Een subcultuur ontstaat immers in de vrije tijd
om los te komen van de dagelijkse beslommeringen in de dominante
maatschappij. Daarenboven werd aangestipt dat sommige aspecten
van een holebisubcultuur internationaal universeel zijn.
“Er is echt een transnationale cultuur met dezelfde muziek, dezelfde
symbolen, dezelfde series waar je naar kijkt, dezelfde iconen. Je hebt
ook de Gay Pride die elk jaar doorgaat. Dat zijn misschien allemaal
heel westerse concepten. Of dat in Afrika en Azië ook zo leeft, weet ik
niet. Maar in bepaalde landen daar alleszins wel. En zeker in
Europa en Amerika is er wel zoiets als een global network. Het is een
kleine wereld.” (Maite)
Het werd enorm gecontesteerd dat de holebigemeenschap één grote
subcultuur was. Het is dus absoluut niet zo dat als je holebi bent, dat
je dan per definitie in een subcultuur met een bepaald soort stijl zit.
Integendeel. Er bestaan gewoon kleine subculturen binnen de
holebiwereld. Net zoals je die bij hetero’s hebt. Bovendien zitten
sommige holebi’s ook in subculturen die doorgaans als hetero gezien
worden, zoals de emo- of de gabbersubcultuur.
“Ik denk dat er binnen die homogemeenschap kleine subcultuurtjes
zijn. Heel die gemeenschap een subcultuur noemen, zou ik raar
48

vinden want dat is zó divers. Je hebt daar zoveel verschillen, zowel
bij mannen als bij vrouwen. Je hebt natuurlijk de ‘bears’ en de
onwaarschijnlijk verwijfde ‘Get Ready’s’… Maar het zou kort door
de bocht zijn om heel de homogemeenschap als één subcultuur te
bestempelen.” (David)
“Ja, misschien zijn zij die het er dik opleggen, hun geaardheid
accentueren wel een subcultuur. Dat zijn mensen die heel erg binnen
dat ene milieu lijven, en die doen dat om zich goed te voelen, denk ik.
Maar dat zijn verschillende subculturen binnen die gemeenschap
dus.” (Maite)
Soorten holebi’s en subculturen werden trouwens in een zeer brede
variëteit opgenoemd. De meest voorkomende werden hierboven
beschreven, maar niet alle vermeende groepen werden opgesomd
wegens hun té subjectieve aard. De indrukken die de respondenten
hierover hadden, waren immers zeer uiteenlopend.
Er moet dus benadrukt worden dat holebi’s én hun
subculturen even divers zijn dan hetero’s. De algemene opvatting dat
holebi’s stuk voor stuk ‘roze nichten’ zijn, gaat niet op en betreft
slechts een zeer klein segment van de holebigemeenschap. De
gemeenschap bestaat onder de vorm van zeer uiteenlopende
holebiverenigingen en werd op ambigue wijze onthaald door de
respondenten. Hokjesdenken en afscheidingspraktijken waren niet
aan hen besteed. Verder zijn subculturen occasioneel; ze bestaan
slechts op bepaalde plaatsen onder bepaalde omstandigheden en op
bepaalde momenten. De leden ervan hebben daarnaast ook een
doordeweeks leven zoals iedereen. Dé holebisubcultuur bestaat niet.
Er zijn veel verschillende vormen. Ze kennen vaak wel enkele
gedeelde aspecten die bovendien universeel blijken te zijn.
49

6.2.4 H4: De holebisubcultuur is georganiseerd rond ‘roze
muziek’, zoals die van de Homo Top 100.
Ten eerste moet ik hier opmerken dat, zoals bovenvermeld, er dus
geen één holebisubcultuur bestaat. De hypothese moet bijgevolg
aangepast worden door te stellen dat sommige holebisubculturen zich
organiseren rond ‘roze muziek’. Deze muziek is althans een gedeeld
universeel aspect.
De muziekvoorkeuren van de vijftien respondenten bleken
enorm divers te zijn. Thuis luisterden ze zoal naar rock, pop, folk,
Franse chansons, alternatieve muziek, jazz, lounge, … noem maar
op. Wat opviel was dat de lesbische respondentes op één na allemaal
een voorkeur vertoonden voor singer-songwriters, met inbegrip van
de Vlaamse varianten zoals Eva De Roovere. Gevoelige muziek met
een verhaal en inhoud. Maar deze opdeling kan toevallig zijn,
aangezien het lage aantal vrouwelijke respondenten. Slechts twee
personen – en dat waren homo’s – gaven aan thuis vaak naar ‘roze
muziek’ te luisteren.
Qua uitgaansmuziek kwamen er eveneens verschillende
genres aan bod. Echter alle stijlen concentreerden zich rond het
vanzelfsprekende concept: dansbaarheid. We mogen stellen dat dit
eveneens het geval zou zijn wanneer heteroseksuelen bevraagd
worden. Ook hier is weer een onderscheid op te merken tussen
homo’s en lesbiennes. Waar homo’s het eerder over “slettenmuziek”,
sterke vrouwen, ambi-muziek en uiteraard gewoonweg dansmuziek
hadden, viel het op dat lesbiennes vooral elektro en nineties-muziek
prefereerden tijdens het uitgaan. Al deze genres komen trouwens
terug in de Homo Top 100. De lijst staat vol met uitgaansmuziek.
Bijna alle homo’s beaamden bovendien dat ze die ‘roze muziek’
vooral fantastisch vinden in het uitgaansmilieu. Thuis zullen ze het
nauwelijks opzetten, om uit te gaan des te meer.
De redenen achter deze voorkeuren waren eveneens zeer
uiteenlopend en moeilijk om te analyseren. Het ging dan ook vooral
om persoonlijke en moeilijk te verwoorden redenen. Laat ik hier
opmerken dat als er één genre was, dat de meeste holebi’s naar
oordopjes deed grijpen, het ongetwijfeld ‘metal’ was. Deze muziek
lijkt heel ver van de gemiddelde holebi-, en vooral homosmaak, te
staan vanwege het agressievere en donkere karakter ervan. Daar
50

tegenover stond hun voorkeur voor zonnige, zomerse muziek, zoals
de exotische salsa en afrikaanse klanken. Het is opvallend dat enkele
respondenten spontaan vermelden dat ze echte zomermensen waren,
dat ze daar blij en energiek van worden en bijgevolg graag muziek
horen die dat zonnige gevoel uitstraalt. Dat hangt mogelijk samen
met hun optimistische, uitgelaten ingesteldheid.
“Ik ben fan van de zomer, die geeft mij altijd zoveel energie. En
salsamuziek geeft mij ook die energie omdat dat mij daaraan doet
denken, ook al is het winter. Die muziek legt die band daartussen.
Vandaar dus.” (Arnout)
Wat radiozenders betreft, gingen de voorkeuren vooral naar Studio
Brussel en MNM bij de homo’s, Radio 1 of 2 (waar de (Vlaamse)
singer-songwriters veel gedraaid worden), Studio Brussel of Q-
Music bij de lesbiennes. Maar ook hier weer diversiteit.
Vanzelfsprekend was hun muziekkeuze afhankelijk van
factoren als gemoed, plaats en omstandigheden. Zo is er een bepaald
muziekgenre voor elk bepaald moment.
“De ‘mood’ natuurlijk hé. Als ik echt niet goed gezind ben of ik wil
even rustig op mijn gemak zijn… dan doe je een kaarsje aan, leest
een boek en dan zet je iets rustigs op. Dan kan ik Britney absoluut
niet appreciëren. Maar om mij wakker te maken: Britney absoluut
wel. of op een feestje. Je buldert dan alles bij elkaar. Dan is dat
zalig, dat is pure ambiance. Dus dat is puur van de ‘mood’
afhankelijk en waar je bent hé. In de auto zet je andere muziek op
dan als je alleen thuis bent.” (Soetkin)
Vervolgens mochten de respondenten de Homo Top 100-lijst van
naderbij bekijken en hun ongezouten oordeel vellen. Ook die reacties
waren uiteenlopend. Sommigen vonden het een zeer cliché en
stereotypische lijst, anderen vonden hem verrassend variërend en
divers. Hoe ze de muziek zelf bestempelden, werd samengevat door
Bram:
“Glitters, pluimen in hun gat, vrouwen die zingen, homo’s zelf… dat
is gewoon allemaal gay muziek. ABBA, Cher, Madonna… (…) Dat
51

hoge showgehalte. Dat vinden gays wel altijd leuk. Dit zijn ook de
liedjes die de travestieten op Studio 54 in de Red&Blue brengen.”
(Bram)
Vaak werd aangehaald dat de Homo Top 100 echte foute partymuziek
is. Er staan inderdaad veel nummers in die dagelijkse kost
zijn op de zogeheten ‘foute parties’. Sommige nummers worden
universeel beschouwd als zijnde holebi. Maar er zijn er ook veel bij
die universeel gewoonweg als feestmuziek functioneren.
“Maar stel de vraag eens omgekeerd: als je aan mensen zou vragen
‘stel dat je DJ bent en je moet draaien op een feestje waar iedereen
van het land heen komt, welke liedjes zou je dan draaien?’ En dan
kom je precies dezelfde nummers uit.” (Annelies)
Het begrip ‘roze muziek’ is dus relatief. De harde kern 33 van de
Homo Top 100 is op en top holebi. Hiermee drukken ze op feestjes
uit wie ze zijn en wordt de groepsidentiteit versterkt. De meeste
andere liedjes zijn gewoon pure fuifnummers, die door een veel
breder publiek dan enkel holebi’s goed bevonden worden.
Tegenover het initiatief om een Homo Top 100 op te starten
stonden de meeste respondenten neutraal, of eerder positief. Het
moest niet noodzakelijk bestaan, maar men vond het wel leuk dat het
er was. Er was enigszins twijfel door de reeds vernoemde vrees voor
het ontstaan van een geïsoleerde holebicultuur. Maar aangezien de
Homo Top 100 doelt op een zowel holebi- als heteropubliek, is deze
vrees grotendeels ongegrond.
“Voor mij hoeft dat niet. Maar als mensen dat willen, moeten ze dat
zeker doen. Ik zal mij niet aangesproken voelen en alleen naar die
nummers luisteren omdat die in de Homo Top 100 staan of zo.
(Interviewer: Maar het mag wel van jou.) Ja, natuurlijk. Elke reden
om een feestje te kunnen bouwen, is goed hé.” (Yannick)
De kwaliteit van de muziek in de Homo Top 100 werd zeer
verschillend onthaald, met meningen gaande van echt goed tot zeer
33 Zie 5. De Homo Top 100: een analyse, p. 35.
52

slecht (slechts één respondent vond dit). De meeste respondenten
vonden de lijst over het algemeen goed. Bij sommigen leefde de
ergernis dat het een beetje in het belachelijke getrokken was. De
lesbiennes benadrukten dat de Homo Top 100 ook echt een HOMOlijst
was en dus eerder homogetint. Men benadrukte ook dat de
mainstream holebi de lijst zeker wel goed vindt.
Het antwoord op de hypothese is hier tweedelig, in lijn met
de vorige hypothese. De verschillende subculturen die bestaan bij
holebi’s hebben allemaal hun eigen muziekstijl. Toch is algemeen
geweten wat holebimuziek is en kunnen ze zich erin vinden op die
momenten dat ze zich in zulke subcultuur of onder holebi’s
bevinden. Die momenten vallen dan ook vooral samen met het
uitgaan. De mensen die ook overdag en thuis kiezen voor ‘roze
muziek’, maken slechts een zeer klein segment uit van de gehele
holebigemeenschap.
“Je hebt er hé, die opstaan en gaan slapen met ‘Désenchantée’ van
Kate Ryan. Maar ik vind niet dat het over de algemene
homogemeenschap iets zegt. Misschien over die kleinere subcultuur
wel.” (Tom)
Tijdens het uitgaan en wanneer men zich onderdompelt in een
holebisubcultuur, organiseert men zich dus (soms) rond ‘roze
muziek’ als een gedeeld, universeel holebisymbool. Dan is deze
feestmuziek ideaal om zich ongegeneerd te uiten. Buiten deze
occasionele uitingen, zijn de muziekvoorkeuren zeer uiteenlopend en
absoluut niet beperkt tot de Homo Top 100. Bovendien valt veel
muziek uit dit genre in de smaak van een veel breder publiek, dat
zeker niet alleen holebi is. Het label ‘roze’ is dan ook tot stand
gekomen in haar holebi-context, en is zeker geen inherente
eigenschap van het genre.
53

6.2.5 H5: Lesbische meisjes zijn minder actief in de holebigemeenschap
door het grotere taboe dat op vrouwelijke
homoseksualiteit ligt.
We beginnen met het ontrafelen van deze hypothese bij de
verschillen tussen de homo- en lesbische (sub)cultuur. Zowel homo’s
als lesbiennes gaven te kennen dat ze bijna allemaal weinig contact
hadden met holebi’s van het andere geslacht. Blijkbaar – en zoals
reeds vermeld bij de derde hypothese – zijn deze culturen
afgescheiden fenomenen met grote onderlinge verschillen.
“Je merkt dat die twee groepen eigenlijk niet zo goed met elkaar
overeen komen. Dat is niet altijd hé. Ik heb zelf veel homo’s te
vriend. Maar ik denk dat dat vooral het geval is bij de meer
uitgesproken homo’s en lesbo’s. Dat klikt niet zo goed. Daar zitten
twee culturen.” (Ellen)
En die twee culturen durven nogal eens te botsen. Het
gemeenschappelijke kenmerk van “die andere geaardheid” is dus niet
altijd voldoende om een duurzame band te creëren. Vanuit de kant
van de homo-respondenten kwam ook naar boven dat ze weinig van
elkaar wisten en dan zélf gebruik maakten van de bestaande
stereotypen.
“Nee, om de een of andere reden klikt het niet tussen mij en lesbo’s.
Ik heb vroeger wel eens een lesbische vriendin Wendy gehad. Dat
was een dikke, met korte pinnekes en een snor waar van dat groene
zweet in hing. Dus misschien zit ik met dat prototype van lesbo’s in
mijn hoofd, dat niet klopt. Want als ik dan Yasmine zie, denk ik dat
die best cool is. Ik ben gewoon vaak foutieve (niet-representatieve)
lesbiënnes tegengekomen.” (David)
Lesbische meisjes hebben over het algemeen weinig gemeen met
homo’s, qua bezigheden en vrijetijdsbestedingen. Ook hun
(kleding)stijl en mentaliteit liggen te ver uit elkaar om te kunnen
spreken van een gedeelde cultuur.
54

“Vrouwen zijn rustiger. Die houden meer van een rustig gesprek en
gezellig thuis zitten of rustig op café gaan met de vriendinnen.
Terwijl homo’s vaak echte feestbeesten zijn.” (Merel)
“Ik ken er geen (lesbiënnes). Maar volgens mij amuseren die zich
nooit zoals ons. Die zijn wel op die fuiven, maar die staan stil en
lelijk te wezen. (lacht – humoristisch bedoeld) En op Studio 54 zie je
die ook niet. Die komen vooral naar de Lido-feestjes omdat dat
goedkoper is of zoiets?” (Bram)
De decadentie en het zware party-gedrag dat je vaak terug ziet
komen bij homo’s, is dus vaak minder aanwezig bij lesbiënnes. Ook
wat muziek betreft, zijn er grote verschillen – wat eveneens aan bod
kwam in de vorige hypothese. De Homo Top 100 blijft een homolijst
en vrouwen zijn gewoonweg minder bezig met die ‘roze muziek’.
“Maar ik vind die liedjes doorgaans echt wel plat. Omwille van de
weinig diepgang die daarin zit. Ik denk dat dat sowieso wel een pak
minder leeft bij lesbiënnes. Zij zijn, volgens mij, over het algemeen
gewoon minder bezig met dat upbeat, levendige gedoe. Terwijl ik
homo’s zo al stiekem voor de spiegel zie staan oefenen. Dat is echt
zo.” (Soetkin)
Dat, samen met het feit dat Red&Blue eerder homogericht is, kan
verklaren waarom lesbiënnes in zulke geringe mate aanwezig waren
op de Homo Top 100-fuif. De respondentes vertelden ook zelf dat ze
niet vaak op een holebi-fuif kwamen, omdat het hen gewoon niet
zozeer aansprak. De homo’s onder de respondenten kwamen dan
weer allemaal regelmatig op holebi-aangelegenheden. Het lijkt er dus
inderdaad op dat lesbische meisjes minder actief zijn in de holebigemeenschap.
Er zijn verschillende factoren die hiertoe kunnen bijdragen.
Lesbiënnes hebben een kleinere en minder opvallende cultuur dan
homo’s. Buiten de bestaande holebi-verenigingen, wordt er veel
minder georganiseerd voor lesbische meisjes apart. De behoefte om
zich te groeperen en een eigen leefwereld te creëren is dan ook,
volgens de respondentes, veel minder prominent dan bij homo’s.
55

“Ik denk niet dat zij daar zo mee bezig zijn. Zeker niet zoals homo’s.
Lesbiennes lijken mij veel introverter. Zij hebben niet die behoefte
om zich te uiten en te laten zien.” (Merel)
“Ik weet dat er in Leuven één café is, de Oase. Dat is officieus een
lesbisch café, maar dat is alleen maar omdat die bazin lesbisch is.
En daar komen er dan ook veel. Maar dat is zeker niet officieel zo’n
café. Geen idee of er zo echt bestaan. Het zal wel zeker?” (Soetkin)
De reden voor die kleinere en vagere cultuur is ambigu. Een
respondente zei dat lesbiënnes soms “minder open” zijn en liever wat
afstand behouden, dan hun mannelijke tegenhangers die graag
“iedereen te vriend” hebben. Een ander meisje vertelde dan weer dat
ze graag met andere lesbiënnes om ging, maar dat dat niet zo
vanzelfsprekend was.
“Minder lesbische vriendinnen eigenlijk, niet zoveel nee. Het is ook
moeilijker om ze te vinden. Ze vallen vaak ook minder op.” (Maite)
Of er ook werkelijk sprake is van een taboe dat ligt op vrouwelijke
homoseksualiteit door de dominante masculiene cultuur, is niet
geheel duidelijk. Het lijkt erop dat dit taboe heden ten dage
grotendeels doorbroken is. Alle respondenten vonden dat holebi zijn
nog steeds niet volledig aanvaard wordt, maar van een heus taboe
werd niet gesproken. Toch zijn er aanwijzingen dat het voor
lesbische meisjes nog steeds minder gemakkelijk is dan voor homo’s.
“Goh… Homo’s vallen altijd harder op en lesbiënnes zitten meer op
de achtergrond. En hoe komt dat? Omdat vrouwen nog altijd een
moederfiguur zijn. Bij mannnen is het iets meer aanvaard dat ze wat
afwijken want de gevolgen zijn minder groot. De moederfiguur neemt
in onze cultuur nog altijd een vrij centrale positie in. Bij mij is dat
beginnen dagen in Barcelona. Als de bomma’s daar twee jongens
samen zagen, wat dat oké. (…) Twee meisjes, dat was absoluut ‘not
done’. Ongehoord. Dat is ‘la mama’, dat kan niet. En ergens kan ik
dat nog wel begrijpen. Als vrouw ben je zo’n beetje de spil van het
gezin en ik denk dat dat de reden is waarom vrouwen minder fel
zijn.” (Annelies)
56

Het is dus duidelijk dat lesbische meisjes inderdaad minder vaak
actief zijn in de holebiwereld. Hier zijn echter meerdere factoren
verantwoordelijk voor. Ze hebben vaak geen grote band met homo’s
en hebben dan ook weinig contact met hen. Hun aparte lesbische
cultuur is veel minder aanwezig omdat ze er niet de behoefte aan
hebben en het ook niet gemakkelijk is om elkaar te vinden. Daarbij
komt nog dat er volgens de respondenten toch een iets groter taboe
op lesbische meisjes rust dan op homo’s in de heersende westerse
cultuur.
6.2.6 H6: Stereotypen worden gebruikt om aanvaarding via
integratie – niet assimilatie – te bewerkstellingen.
Beeldvorming over holebi’s gebeurt vaak door middel van
stereotypen. Er bestaan dan ook enorm veel stereotypen omtrent
holebi’s. Deze (foutieve) beelden worden nog eens versterkt door de
media. De meeste respondenten bevestigden de confrontatie met
deze stereotypen, maar gaven aan dat sommige clichés wel degelijk
opgaan. Homo’s bevestigden over zichzelf dat ze goed met vrouwen
kunnen opschieten, modieus zijn, fijngevoelig, etc. Lesbische
vrouwen waren het evenzeer eens dat er achter sommige stereotypen
een klinkende waarheid zat. Echter niet alle stereotypes kloppen. En
zelfs als er iets van klopt, geldt dat nooit voor iedereen, en in
dezelfde mate. Er wordt over het hoofd gezien dat holebi’s geen
uniforme groep zijn en veel bredere interesses en persoonlijkheden
hebben dan de stereotype beelden beweren. De respondenten vonden
het daarom niet altijd leuk gereduceerd te worden tot zulk een
stereotype. Sommigen zeiden dat ze zich er zelfs expliciet tegen
afzetten.
“Je hebt van alles stereotypen hé. En die zijn er ook om een reden.
Er is echt wel iets van aan. En ik denk ook dat sommigen zich
express stereotyp willen gedragen. Ik wil dat niet. Ik ben er echt op
gaan letten sinds ik uit de kast ben dat ik af en toe eens rokjes draag
en zo. Terwijl ik daar vroeger helemaal niet mee bezig was. Maar nu
wel omdat ik mij gewoon wil afzetten tegen de stereotypen.”
(Soetkin)
57

Ook de Homo Top 100 is zo’n stereotype. Het is een lijst vol
nummers die steeds opnieuw aan holebi’s toegeschreven worden. De
respondenten vonden het veelal oké dat ze met deze muziek
geassocieerd werden. Hun mening hierover was uiteraard afhankelijk
van hun mening over de Homo Top 100. Opnieuw benadrukten ze
hierbij dat hun eigen muzieksmaak veel ruimer was dan wat de lijst
te bieden had.
“Dat (die associatie) vind ik niet erg. Want het klopt dus wel voor
een deel. Het is niet geheel onterecht dat mensen dit zien als typische
homomuziek. Maar er zijn er dus evenveel die andere muziek leuk
vinden, of deze muziek gewoonweg helemaal niet leuk vinden.”
(Tom)
Uiteindelijk beweerden ze zo goed als allemaal dat ze er niets mee in
zaten wat anderen dachten of waarmee ze hen associeerden. Wanneer
men een stapje verder gaat in dat associëren, is er bij sommigen wel
wat wrevel.
“Ik denk dat het probleem verder ligt: waarom associëren mensen
homo’s met ‘janetterie’? Dat is de volgende stap na deze lijst. Dat
mensen nog altijd rondlopen met een stereotyp beeld… tja, ik had dat
liever anders gezien. Maar het is eigen aan de mensen om
simplistisch na te denken en met stereotypen te werken. Als je mij
vraagt naar een ‘pot’, heb ik daar ook meteen een beeld van. Zo
werkt dat hé. Mensen gebruiken graag stereotypen, niet om te
kwetsen, maar omdat het gemakkelijk is. Dat stoort mij niet.”
(Yannick)
Ondanks die lichte frustratie omtrent stereotypen, valt het op dat
bepaalde holebi’s – zoals tijdens de Gay Parade – zélf op zoek gaan
naar deze typische beelden en ze actief gaan bekrachtigen. Deze
paradox, die in het literatuuronderzoek verder werd besproken, werd
voorgelegd aan de respondenten. De gesprekken die erop volgden,
leiden tot verschillende inzichten. Allemaal waren ze te herleiden tot
het proces van aanvaarding.
58

“Ze willen aanvaard en gerespecteerd worden, maar ik denk dat dat
heel vaak niet samen gaat met als gelijken beschouwd worden. Want
heel veel homo’s beschouwen zich als ‘anders’. (…) Veel homo’s zijn
heel lang op zoek geweest naar hun identiteit en ze hebben het er
moeilijk mee gehad. En als ze er dan eindelijk uit zijn, gaan ze die
stereotypen gebruiken om aan de wereld te laten zien ‘kijk, ik heb
mijzelf gevonden en ik schaam mij daar niet over, ik zit goed in mijn
vel.’ En in die zin willen ze wel gerespecteerd worden, maar niet
gelijk beschouwd worden aan andere mensen. Ze willen laten zien
dat ze wel een tikkeltje anders zijn, maar daar trots op zijn.” (Ruben)
Wanneer men merkt dat ze dit respect niet krijgen, gaan ze zich nog
extra profileren. Bijvoorbeeld door luidkeels met de Top 100-muziek
mee te zingen. Ze willen hiermee geen sociaal oordeel uitlokken,
maar gewoon laten zien wie ze zijn. Veel heeft met andere woorden
te maken met een gevoel van onderdrukking. Hoe meer men zich
tekort gedaan voelt, hoe meer men de stereotypen aanwendt om van
zich te laten horen. Voor anderen gaat het om zelfrelativering. Ze
weten dat de stereotypen bestaan en kunnen ermee lachen. Daarom
worden ze af en toe graag uit de kast gehaald om zichzelf én de
stereotypische opinies van anderen te relativeren. Bovendien bieden
ze een soort van veiligheid; men uit zich op een manier die zo van
hen verwacht wordt.
“Mensen tonen ook maar het tipje van de ijsberg hé. Van wat er
onder water zit, zie je niets. En ze tonen dus alleen maar wat veilig
is. En er is niks zo veilig als een dansende club goedgezinde mensen
die in love en peace geloven en daarmee naar buiten komen.”
(Annelies)
De hypothese spreekt verder van integratie in plaats van assimilatie.
Bij integratie wordt men ingesloten in de samenleving met behoud
van de eigen verschillen. Assimilatie veronderstelt eveneens een
inclusieve samenleving, maar op voorwaarde dat men zich volledig
aanpast aan de heersende waarden en normen. Verschillen moeten
dus gelijkenissen worden. En dat is het struikelblok waar holebi’s
wel eens over vallen. Door het gebruik van stereotypen willen ze
juist hun andersheid benadrukken.
59

“Ik ga ervan uit dat als je minderheden gelijk behandelt, je ze
eigenlijk negeert. Omdat ze een minderheid zijn, hun eigenheden
hebben en omdat ze nog niet helemaal geaccepteerd zijn door de
maatschappij. Een gelijke behandeling is vaak hetzelfde als hen een
beetje in een donker hoekje steken. (…) Ze gebruiken die stereotypen
dan om aan te geven dat ze bestaan.” (Ellen)
Integratie is dus het sleutelwoord om aanvaard te worden in onze
maatschappij. Assimilatie negeert de verschillen die holebi’s zo hard
nodig hebben om zichzelf te kunnen zijn. Men vecht om het recht om
anders te zijn. Het gaat daarom niet zozeer om gelijkheid, maar om
het krijgen van gelijke rechten.
“Ik denk ook niet dat iedereen gelijk wil zijn. Ze willen wel gelijk
behandeld worden, maar verschillen zijn heel rijk. Zeker in de
maatschappij van vandaag is het belangrijk om niet op zoek te gaan
naar aspecten van gelijkheid, maar wel van gelijkwaardigheid.
Gelijke rechten op gebied van trouwen, adoptie… Zo lang dat dat er
niet is, kan je niet zeggen dat holebi zijn volledig aanvaard is. Want
dan wordt er nog steeds een verschil gemaakt.” (Annelies)
Niet alle holebi’s doen een beroep op stereotypen. Tijdens de Gay
Parade worden enkel de extremen in de nieuwsberichten getoond,
terwijl er veel meer holebi’s in gewone kleren meelopen, die vaak
ook strijden voor die gelijke rechten. Bij sommige holebi’s zit hier
een zekere frustratie omtrent het extreme gedrag van bepaalde
holebi’s.
“Ja, als ze willen strijden voor gelijke rechten, dat ze het dan doen
op een fatsoenlijke manier in plaats van zich belachelijk te maken.
Hoe geloofwaardig is dat dan? Dan hebben ze het aan zichzelf te
danken dat er zo weinig rechten voor homo’s zijn. Als ze daar
gewoon als deftig geklede jongens zouden staan die met een goed
argument naar voor komen, heeft dat toch veel meer impact?! Ze
worden nu gewoon niet au serieux genomen.” (Manuel)
De meeste hadden echter helemaal geen probleem met dit opvallende
60

gedrag. Het was naar hun mening hun volste recht om zich op die
manier te uiten.
“Ze willen de vrijheid om anders te mogen zijn. De Gay Parade is
altijd een mix van veel mainstream mensen en dan een aantal
extravagante holebi’s. Veel holebi’s ergeren zich aan die Gay
Parade, maar ik eigenlijk niet. Dat zijn vaak gefrustreerde mensen
die daar een probleem mee hebben. Laat ze doen, waarom niet? Het
gaat om gelijke rechten, maar het gaat ook om even de stad te
kunnen bezetten en jezelf te laten zien, want meestal ben je
onzichtbaar.” (Maite)
Stereotypen worden dus gebruikt door zowel hetero’s als holebi’s.
Door hetero’s om vat te kunnen krijgen op iets dat ze niet kennen
(waar holebi’s doorgaans niet al te zwaar aan tillen), door holebi’s
om te laten zien dat ze bestaan en respect verdienen, ondanks hun
andersheid. De hypothese wordt dus bevestigd: integratie, niet
assimilatie, wordt nagestreefd met de stereotypen. Verder wordt ze
aangevuld met de inzichten dat minder extreme holebi’s hier
doorgaans geen probleem mee hebben, en dat de stereotypen
enerzijds een middel zijn om een gevoel van onderdrukking aan te
vechten, anderzijds om zelfrelativering te bewerkstelligen.
6.2.7 H7: ‘Tragische vrouwen’ staan in de Homo Top 100 door
hun groot gevoel voor dramatiek en onafhankelijkheid van
mannen.
We beginnen de analyse van deze hypothese bij het bekijken van de
vriendschapsrelaties van holebi’s. Er bleek bij homo’s een grote
sympathie te bestaan voor vrouwen. Ze vertelden dat ze redelijk veel
vriendinnen hadden omdat ze op dezelfde golflengte zaten met
meisjes, qua denken en doen. Ze voelden zich er meer verwant mee,
dan met hetero mannen, en soms zelfs dan met homoseksuele
mannen. Dat had bovendien te maken met het feit dat er geen
seksuele spanning tussen vrouwen en homo’s zitten.
61

“Maar bij vriendinnen zit je dus niet met dit probleem omdat die
relationele spanning er niet is. En dat maakt ook dat vrouwen je
gemakkelijker toelaten in hun persoonlijke denkwereld, waardoor die
band ook vaak sterker is.” (Ruben)
Ze begrijpen elkaar goed, delen veel met elkaar en één respondent
stelde zelfs dat hij enkel bij zijn vriendinnen volledig zichzelf kan
zijn. Lesbiënnes daarentegen hadden veel minder vriendinnen en
gaven aan niet veel gemeen te hebben met heteroseksuele vrouwen.
De twee biseksuele respondenten hadden ook niet per se een speciale
band met meisjes.
“Ik ben vrijdag met drie vrouwen op café gegaan. En eentje had
nieuwe schoenen gekocht en daar ging het dan de eerste drie
kwartieren over. Toen ging het over de oorbellen van de andere en
een topje. En toen heb ik gezegd dat ik me niet goed voelde en ben ik
naar huis gegaan. (…) Dat is ook zo’n stereotyp beeld dat homo’s
beter met vrouwen kunnen praten. Maar dat slaat meer op de echte
homo homo dan op mij.” (Steven)
Naast die sterke vriendschappelijke band met vrouwen, is er de
adoratie voor tragische vrouwen. De mannelijke respondenten
bevestigden dat deze trend inderdaad bestond onder homo’s.
Ontkend werd echter dat ze zélf bij de grote bewonderaars hoorden.
Ze vonden de diva-muziek wel goed, maar verder gingen hun
gevoelens niet. Redenen waarom sommige andere homo’s zo
opkeken naar tragische vrouwen, waren uiteenlopend.
Ten eerste werd er gesproken over een soort
compensatiedwang die in twee richtingen gaat. Men imiteert en
identificeert zich met tragische vrouwen omdat dat compenseert voor
de tijd van opkropping die aan hun outing vooraf ging. Hun grote
gebaren en sterk emotionalisme bekrachtigt het gewonnen
vrijheidsgevoel. Aan de andere kant compenseren de krachtige
liefdesliedjes voor de nood aan affectie die zou leven bij bepaalde
homo’s. Bij de hypothese over hedonisme werd reeds vermeld dat er
onder homo’s wel eens sprake is van vluchtige, kortstondige relaties.
Door het gemis aan die warme relaties, vraagt men via die liedjes om
aandacht en oprechte liefde.
62

Ten tweede is er het aspect van verdrukking. Hoe meer men heeft
gevochten met de eigen onderdrukking als zijnde homo – door
zichzelf of anderen, hoe meer men opkijkt naar de kracht die
uitstraalt van tragische vrouwen. Zij lijken hetzelfde te hebben
meegemaakt en delen die gevoelens van onderdrukking. Ook
vrouwen hebben het immers moeilijk gehad in onze masculiene
samenleving. 34
“Homo’s die zichzelf wat onderdrukt voelen, wat onzeker en zielig
zijn, die gaan opkijken naar zo’n sterke vrouw die stevig in haar
schoenen staat. (…) Ja, ‘you go girl’! Dat vrijgevochten zijn.”
(Yannick)
In dat verband is er ook sprake van een soort verbergen, het schuilen
achter een masker wanneer men eigenlijk een groot verdriet herbergt.
Tragische vrouwelijke artiesten zijn ook steeds heel glamoureus en
maken een heuse show van hun optredens. Homo’s die het moeilijk
hebben gehad, gebruiken die glamour als façade om zich achter te
verschuilen. Men heeft dan nood aan die sterke vrouwen, die ook de
nodige dramatiek achter de rug hebben, als verzetje om weer vooruit
te gaan.
Wanneer adoratie aanwezig is, durft die bovendien wel eens
over te gaan in identificatie. Ze willen even sterk zijn en dat laten
zien. Alle homoseksuele respondenten waren dan ook tuk op
vrouwen die zich niet laten doen en hun mannetje kunnen staan.
“Ik hou daar gewoon van. Van vrouwen die niet op hun mond zijn
gevallen en mij eens op mijn plaats durven zetten. Ik hou daar echt
van. Van zwakke vrouwen zonder mening kan ik het op mijn zenuwen
krijgen. Ze moeten lef hebben. (…) Maar ik kan heel veel
bewondering hebben voor vrouwen die opkomen voor hun zaak, hun
been stijf houden, opkomen voor de feministische gedachte.”
(Arnout)
“Mijn beste vriendinnen zijn allemaal sterke vrouwen. Dat kunnen
soms echte ‘bitchen’ zijn. Die durven hun vent al eens een mot geven.
34 Zie 3.4 De holebi-/homosubcultuur, p. 20.
63

Als die ambras hebben met iemand, die kloppen er al eens op. Die
hebben een grote mond. Die deinzen voor niks terug. Allez, die zijn
heel gevoelig hé. Die hebben ook hun momenten, maar ze zullen zich
niet laten doen.” (Manuel)
Daarbij komt nog een ander gemeenschappelijk punt, namelijk het
sterker uit een verloren relatie komen. Veel tragische vrouwen
zingen over hun herwonnen onafhankelijkheid en dat spreekt homo’s
eveneens bijzonder aan. Ze gebruikten hun muziek dan ook als
opkikkertje wanneer het slechter gaat en willen ermee laten zien dat
ze ook “taaie tantes” kunnen zijn.
“Het gaat ook vaak om een slechte lover die ze willen dumpen of
vergeten of achter hen laten. En dat komt ook altijd terug in die
nummers. Daar staat altijd iets in van ‘ik ben een vrouw en ik ben
onafhankelijk en ik heb geen vent nodig’. En dat spreekt heel wat
homo’s wel aan, denk ik. Want ze hebben dat allemaal al wel eens
meegemaakt. En dan kunnen ze letterlijk zeggen: ik ben ‘Nobody’s
Wife’.” (David)
Om dit onafhankelijke gevoel ten top over te brengen, gaat de
gemiddelde diva-muziek gepaard met flink wat pathos en
theatraliteit. Hoe meer emotie er in het nummer zit, hoe meer het
homopubliek zich erin vindt. Dat intense, soms overdreven, gevoel
gebruiken ze om hun boodschap extra kracht bij te zetten.
“Deze muziek zegt dat de holebigemeenschap wel houdt van een
beetje pathetiek, van enige vorm van tristesse. Enige vorm van ‘fuck
you’, zo van ‘nu ben ik hier en iedereen uit de weg’, ook dat ‘it’s my
party and I cry if I want to’-gevoel. Dat met de nodige pathetiek, een
smartlap en een dosis nostalgie. Dat is het, naar mijn gevoel.”
(David)
Deze inzichten staan volledig achter onze hypothese. Toch waren er
ook respondenten die deze redeneringen veel te ver gezocht vonden.
Zij vonden dat diva’s gewoonweg leuke, energieke muziek maken,
die een fijne afwisseling biedt tussen hun andere muziekvoorkeuren.
64

Eén respondent draaide de relatie geheel om; hij stelde dat homo’s
niet naar vrouwen trekken, maar juist omgekeerd dat homo’s
vrouwen aantrekken. Meisjes zouden vallen op hun ‘way of living’,
het vrijgevochten gevoel dat eigen is aan homo’s (niet aan tragische
vrouwen) en hun feestgedrag.
Een andere respondent zag dan weer helemaal niets in diva’s.
Hij hield niet van die valse glitter en glamour, die niks inhoud te
bieden had. Bovendien vond hij dat het niet om de muziek als
dusdanig ging, maar de persoonlijkheden die erachter zaten. Hoe
tragischer, hoe beter voor sommige homo’s.
Lesbiënnes lieten de band met tragische vrouwen geheel aan
zich voorbij gaan. Ze zagen zichzelf ook wel graag als een sterke
vrouw, in de zin van zelfstandig te zijn en te vechten voor hun eigen
zaak, maar ze hielden doorgaans absoluut niet van de theatrale
pathetiek waarmee tragische vrouwen zich profileren. Ze hielden
daarentegen wel van artiesten als Pink, Yasmine, Sarah Bettens…
maar gaven daarbij zelf aan dat dat niet echt diva’s met grote emoties
zijn, maar eerder sterke vrouwen met een mannelijk kantje.
“Dat zijn vrouwen met ballen. En daar identificeer je je natuurlijk
graag mee. Zoals ik al zei, zitten er in mijn vriendenkring geen
meisjes meisjes. Dat zijn meisjes met echte ballen aan hun lijf. Maar
voor de rest zie ik niet in waarom ik mij met hen zou kunnen
identificeren.” (Annelies)
We mogen besluiten dat de zevende hypothese opgaat, als de nodige
nuances worden gemaakt. Zo betreft ze enkel sommige homo’s, in
veel mindere mate lesbiënnes of biseksuelen. Ten tweede is de
drama-/pathetiek en onafhankelijkheid van mannen slechts één van
meerdere verklaringen voor de hoge scores van tragische vrouwen.
Daarnaast spelen de dubbelzijdige compensatiedwang en het gevoel
van onderdrukking een rol. Dit alles in het teken van identificatie met
de persoonlijkheden achter de emotionele strijdliederen. Voor
anderen is de enige reden het feit dat tragische vrouwen gewoonweg
leuke, energieke muziek brengen. We mogen dus niet te eenzijdig
kijken naar de verklaringen achter de Homo Top 100.
65

6.2.8 H8: Bepaalde artiesten fungeren als rolmodellen waarmee
holebi’s zich identificeren.
Belangrijke aspecten van deze hypothese werden in het vorige
onderdeel al behandeld. Tragische vrouwen zijn voor sommige
homo’s dus wel degelijk rolmodellen vanwege de bravoure waarmee
zij hun onderdrukking en verloren liefdes trotseren. Er zijn echter
nog andere rolmodellen waarmee men zich graag identificeert, en
uiteraard andere aspecten die in rekening genomen moeten worden.
Eerst een woordje over identiteit. Geen enkele respondent
beschreef zichzelf als een individu dat in de eerste plaats holebi is.
Hun andere geaardheid maakte ergens wel deel uit van wie ze zijn,
maar bepaalde niet hun ganse identiteit. Wanneer gevraagd werd
naar hun rolmodellen in het algemeen, kwamen regelmatig vrienden
aan bod. Zij zijn dan ook in praktisch alle gevallen het meest
belangrijk in hun leven. Het liefst zou men verschillende
eigenschappen bij verschillende mensen in hun omgeving bijeen
rapen. Elke vriend/in heeft wel iets om naar op te kijken en binnen
dezelfde vriendengroepen heersen veelal dezelfde waarden. Dat
argument ondersteunt de opvatting dat identiteiten sociaal
geconstrueerd worden, in interactie met de omgeving. Soms werd de
vraag ook in het licht geplaatst van welke ambities men nastreeft.
Mensen die deze ambities waarmaken, kunnen dan functioneren als
rolmodellen.
Wanneer specifieker gevraagd werd naar een rolmodel uit de
Homo Top 100 kwamen bij de homo’s Mika, Yasmine, Britney
Spears, Michael Stipe (REM), Madonna en Christina Aguilera aan
bod. Bij de lesbiënnes waren dit Yasmine, Pink, Sarah Bettens en
Kylie Minogue. Absolute winnaar met vier voorkeuren van de acht
homoseksuele respondenten was Mika. Meerdere redenen werden
gegeven voor zijn hoog rolmodelgehalte; zijn multiculturele
achtergrond, zijn niet misse uiterlijk, zijn onduidelijkheid over al dan
niet homo te zijn, zijn ongegeneerdheid om ergens voor te durven
gaan, iets nastreven,…
Bij zowel vrouwen als mannen werd Yasmine vernoemd als
rolmodel. Hierbij dien ik op te merken dat de respondenten bevraagd
werden voordat de zangeres/presentatrice een einde aan haar leven
maakte. Dit kan dus geen intermediërende factor zijn. De
66

espondenten bewonderden haar omwille van haar kunnen en het feit
dat ze geen issue maakt van haar geaardheid. Bovendien wordt ze
serieus genomen in haar werk en niet bekeken of beoordeeld in
functie van die geaardheid.
“Ik vind dat persoonlijk een straffe madam die sterke dingen doet en
die komt ook gewoon voor haar mening uit. En het feit dat ze
lesbisch is, is geen issue voor haar. Ze heeft een vriendin, punt. Maar
ze gaat daar niet over vertellen in de boekskes. Ze kan er ook mopkes
over maken op tv. Ja, eigenlijk vind ik die heel tof.” (Ruben)
Ook bij Michael Stipe (REM), Wim De Vilder, Sarah Bettens en
Madonna werd die nuchterheid, dat ‘down-to-earth’ zijn enorm
geapprecieerd. Het vermogen om hun geaardheid te relativeren en
ondanks de bestaande stereotypen een serieuze job uit te oefenen,
was blijkbaar niet vanzelfsprekend voor de respondenten. Mensen
die het er op die manier succesvol van af brengen, zijn voor hen
echte rolmodellen. Een respondent bevestigde dan ook dat we naar
een maatschappij zouden moeten gaan waar holebi zijn niet langer
een issue is, maar algemeen aanvaard en niet bepalend voor de
identiteit beschouwd moet worden.
Naast de reeds vernoemde rolmodellen kreeg ook Britney
Spears twee stemmen van de homoseksuele respondenten. De
redenen hierachter zijn van een heel andere aard en sluiten aan bij het
thema van de vorige hypothese; haar sterke vrouw-gehalte. Daarbij
waren haar persoonlijke diepte- en hoogtepunten een belangrijke
reden ter identificatie.
“Wat voor miserie dat ze de laatste jaren heeft gehad, en dan nog die
kut Kevin Federline die haar zit af te zeiken. Dat meisje wordt overal
afgeschilderd als een slechte moeder. Maar wat wil je met zo’n
rotvent? En die paparazzi die daar heel de dag achter zit. Ja sorry,
zou jij ook niet ‘freaken’ en je haar afscheren en iemand op zijn
smoel slaan? Ik vind dat ze al heel veel jaren heeft doorgebracht
zonder zoiets te doen. Ik heb heel veel compassie met dat meisje. En
ik kijk er heel hard naar op dat ze nu weer zo sterk in haar schoenen
staat.” (Manuel)
67

“Die heeft het moeilijk gehad, maar nu is ze er weer helemaal
doorgekomen. Die is echt zo sterk. En dan ik mij daar wel in
vinden.” (Bram)
Sarah Bettens kon rekenen op de sympathie van de lesbische
respondenten. Zij werd zelfs door een respondente beschouwd als
een regelrecht statussymbool voor lesbiënnes. Opnieuw was daarbij
haar nuchtere kijk, het met de twee voeten op de grond staan en
serieus genomen worden van belang.
“Ik ben eigenlijk fan geworden van K’s Choice. Dat was in een
periode dat ik heel hard met de lesbowereld bezig was en ik wist dat
Sarah Bettens ook nog niet lang ge-out was. En toen vond ik dat wel
een coole madam. (…) Kijk eens hoe ver die het geschopt heeft,
terwijl heel de wereld weet dat ze lesbisch is. Die krijgt zoveel
erkenning en die is gewoon heel goed in wat ze doet.” (Carolien)
Ook de holebi-wereld kent dus bepaalde rolmodellen. Enkele namen
kwamen meermaals naar boven en daarbij was een onderscheid op te
merken tussen homo’s en lesbiënnes. Naast Mika, waren Yasmine en
Britney Spears de grootste voorbeelden voor de mannelijke
respondenten. Zij konden zichzelf soms dus ook identificeren met
vrouwen. De vrouwelijke respondenten kozen uitsluitend voor
vrouwelijke artiesten, met Yasmine, Sarah Bettens en Pink op kop.
Bijzonder bij Yasmine is dat haar manier van omgaan met haar
seksualiteit blijkbaar zowel een voorbeeld voor vrouwen, als voor
mannen was.
Wat nu precies iemand tot een rolmodel maakt, is erg
uiteenlopend. Naast uiterlijk, sterke persoonlijkheden 35 en vele
andere factoren, was er toch een verklaring die met stip op één stond.
Namelijk het feit dat men geen issue maakt van zijn/haar geaardheid.
Mensen die er niet te veel woorden aan vuil maken en het naar buiten
brengen als een alledaags gegeven, kunnen op de meeste sympathie
rekenen. Er leeft bij bepaalde holebi’s een behoefte aan erkenning en
respect, los van hun geaardheid. Ze willen de mogelijkheid hebben
35 Zie 6.2.7 H7: ‘Tragische vrouwen’ staan in de Homo Top 100 door hun
groot gevoel voor dramatiek en onafhankelijkheid van mannen, p. 66.
68

om een serieuze job uit te oefenen, waarbij hun seksualiteit van geen
belang is en daarin gerespecteerd te worden.
6.2.9 H9: Bepaalde homo’s zijn gevoelig voor ‘camp’ omdat ze
het leven ironisch/theatraal bekijken.
Homo’s zouden een sterke affiniteit hebben met ‘camp’ en alle
concepten die daarachter zitten. Tijdens de diepte-interviews trachtte
ik te achterhalen of dat effectief het geval is, en de reden daarvoor.
Grotendeels bevestigden de respondenten de stelling en ongeveer de
helft van de homoseksuele respondenten gaven aan zélf een boon te
hebben voor ‘camp’, met name het ‘over the top’-aspect, de glitter en
het theatrale. Dat vonden ze leuk en ze konden er vooral erg om
lachen, wat opnieuw wijst in de richting van zelfrelativering.
Waarom nu juist ‘camp’ zo expliciet in de homosmaak valt, is te
wijten aan meerdere aspecten. De meest uitgesproken inzichten
worden hieronder weergegeven.
“Misschien, ik weet het niet hé, omdat we allemaal iets lang hebben
moeten onderdrukken en er nu voor mogen uitkomen. En ook het
rijker zijn dan anderen, zodat ze zich die glitter kunnen veroorloven.
En het heeft ook een heel vrouwelijke kant hé.” (Eric)
Dat gevoel van onderdrukking en de nood aan een soort compensatie
komt dus ook hier weer terug. ‘Camp’ met haar theatraliteit, glitter
en overdrijvingen zijn immers zeer uitgesproken uitingen die een
periode van onderdrukking in zekere mate kunnen compenseren op
een manier die de reeds besproken holebi-uitgelatenheid accentueert.
En des te groter het gevoel van onderdrukking, des te heviger de
‘camp’-stijl.
“Dat heeft te maken met die aanvaarding. Het homo zijn is nog niet
helemaal aanvaard en homo’s trekken zich dat niet aan en doen er
dan nog een schepje bovenop. Met die kitsch zeggen ze gewoon van
‘foert, wij vinden dit leuk’.” (Bram)
69

Eric haalde eveneneens de aandacht voor het vrouwelijke aan bij
‘camp’. Er zijn inderdaad heel wat vrouwelijke accenten te leggen in
kitsch. Dat benadrukt de homoseksuele fijne besnaardheid en die
gevoeligheid voor hun vrouwelijke kant. Naast compensatie, werd
ook weer de mogelijkheid om zich te onderscheiden vermeld ter
verklaring.
“Dat gaat opnieuw uit van dat uiterlijke. Pracht en praal, ik heb het
al duizend keer gezegd. Dat is ook weer heel vrouwelijk. Zo
spulletjes en decoratie… Dat is die behoefte om extra vrouwelijk en
extravagant te zijn. Om zich te kunnen onderscheiden.” (Merel)
Verder is de gemiddelde homo betrekkelijk veel bezig met
uiterlijkheden, volgens sommige respondenten. Bepaalde
homosubculturen willen eeuwig jong zijn en zich nooit gedragen
naar hun leeftijd. Die jeugdigheid is eveneens verbonden aan ‘camp’.
Een ander inzicht is dat van de eenzaamheid. Artiesten die zó hard
willen, maar zó hard niet kunnen, krijgen sympathie.
“En het is ook zo dat wanneer de makers het opzettelijk fout willen
maken, dat homo’s daar niks meer in zien. Zoals die van K.I.A. en
‘Al wie dat niet springt’ en zo. Het moet waarachtig zijn. Als Phil
Kevin zingt ‘komaan en doe het, doe het’, dan méént hij dat. (…)
Eenzaamheid. Dat zit er ook een beetje in. (…) Maar ik denk dat dat
tegemoet komt aan je eigen eenzaamheid, als je zo iemand ziet die
zich zo’n beetje belachelijk maakt.” (David)
Zoals verwacht, zijn lesbiënnes niet meteen te vinden voor ‘camp’.
Ze wisten wel dat homo’s er gevoelig voor waren, maar zelf waren
ze er niet meteen voor te vinden. Bovendien was één van de
respondentes bevriend met enkele homo’s die toneel speelden. Het
acteren, zich anders voordoen op een theatrale manier, was voor haar
iets typisch homo. Maar enkel op het podium wat opnieuw wijst op
het tijdelijke van ‘typische homotrekjes’.
“Kitsch. Dan denk ik aan homo’s eigenlijk.(…)Lelijke dingen die nog
lelijker worden gemaakt, zodat ze weer cool zijn. Zoiets. (…) Je ziet
dat ook aan het aantal homo’s in de toneelwereld. Ze vinden dat ‘life
as a stage’ heel tof. Dat showgehalte, dat verkleden, op een scène
70

staan en jezelf uiten. Of iemand anders spelen, dat vinden ze top. Ze
hebben ook heel sterk die dubbele kant. Als ze buiten komen, gaan ze
er zo sterk over en gaan ze zo ver in het bevestigen van de clichés dat
ze ze tegelijk ook weer ontkrachten. En dat is die zelfrelativering ook
weer. Ze hebben dat ergens nodig. Maar als ze gewoon thuis zijn,
zijn ze vaak veel stiller en rustiger dan je zou verwachten.” (Ellen)
Naast algemene ‘camp’, is het natuurlijk ‘camp’-muziek die hier aan
de orde is. De Homo Top 100 bevat immers heel wat nummers die
als kitsch of ‘camp’ beschouwd worden. Het feestelijke en de
overdrevenheid waren, volgens de respondenten, de redenen voor
deze muziekvoorkeur. Hoewel ze niet echt begrepen wat artiesten als
Laura Lynn in het lijstje deden. Homo’s zijn niet echt gek op
schlagers en daarom was met name ‘Je hebt me 1000 keer belogen’
voor hen de rare eend in de bijt. Er is dus meer nodig dan een
commerciële schlager.
De koningin van de roze muziek en tegelijkertijd het ‘camp’-
gevoel is uiteraard het Eurovisiesongfestival. De typische
Eurosongnummers krijgen dan ook dikwijls zowel een ‘gay’- als
‘camp’-stempel. Ongeveer de helft van de homoseksuele
respondenten waren fervente Songfestivalkijkers. Bij lesbiënnes
kwam dit opnieuw in mindere mate naar boven. Zij vertelden dat je
onder vrouwen integendeel wordt uitgelachen als je met zulke kitsch
bezig bent. De reden voor de Songfestivalliefhebberij onder homo’s
heeft niet enkel te maken met kitsch, maar ook met het elitaire
element dat ervan uitstraalt, en waarbij het onderscheidende
potentieel weer aan de oppervlakte komt.
“Ja, die (gevoeligheid) valt niet te ontkennen natuurlijk. Dat is een
huizenhoog cliché dat klopt. Dat heeft volgens mij te maken met het
feit dat het Songfestival vroeger 20.000 keer meer glamour had en
protocol. (…) Het Songfestival was bijna elitair hé, dat was een
glamourwereld op zich. Dat was bijna onaantastbaar. Met een jury
en een orkest en noem maar op. Ik denk dat dat theatrale van het
Festival veel homo’s heeft geïntrigeerd. (…) Het showbizzleventje,
het boven de massa staan. Jezelf diversifiëren van het publiek door te
zeggen ‘wij zijn de showbizz, de glamour’.” (David)
71

David – tevens een heuse Songfestivalkenner – dacht dat deze
affiniteit bij homo’s de laatste jaren gedaald was. Anderen dachten
dat die gevoeligheid alsmaar groeide omdat er elk jaar meer kitsch
aan het Songfestival te pas komt. Verder zou de mediahype die er
jaarlijks rond gecreëerd wordt, homo’s aanspreken. Het is dan ook
een absoluut mediacircus dat met veel toeters en bellen aan de man
gebracht wordt. Bovendien lijkt het Festival steeds meer in te spelen
op hun grote homopubliek. De artiesten weten wie er stemt en
waarop ze stemmen. Dat geeft aanleiding voor veel stereotype
inzendingen in de camp-/homostijl.
“Dat komt vooral omdat het Festival bevolkt werd met tal van cliché
homonummers. De grootse gevoelens in een geweldig gevoelig,
pathetisch, bombastisch popliedje. ABBA heeft ooit ook gewonnen.
Dat is waar homo’s van houden: de zeer grote gevoelens verpakt in
een opgewekt en volumineus kleedje. Het zijn die nummers die ook
altijd winnen. Het is ook het showelement hé.” (Ellen)
Net zoals bij de andere hypothesen mag hier weer niet veralgemeend
worden. Niet alle homo’s zijn verzot op carnavaleske
Eurosongtoestanden. En naast homo’s kijken ook tal van andere
mensen steeds reikhalzend uit naar de nieuwe editie. Het Festival zit
immers vol aanstekelijke muziek en geeft een goede reden om een
leuk avondje tv-plezier met familie of vrienden te organiseren.
“Ik heb er zelf ook altijd graag naar gekeken. Vroeger stelde ik ook
statistiekjes op met mijn broer, die trouwens volbloed hetero is. Dat
is dan ook weer opvallend; hij kon daar evenzeer in opgaan.”
(Ruben)
Of homo’s het leven effectief ironisch en theatraal bekijken, kan niet
sluitend aangetoond worden. Er zijn elementen die erop wijzen, maar
het is aannemelijker dat er meerdere verklaringen aan de basis liggen
van de homoseksuele affinititeit met ‘camp’. Onderdrukking,
aanvaarding en compensatie spelen daarbij de hoofdrol. Maar ook
het theatrale en het elitaire van zoiets als het Eurovisiesongfestival
staan hoog op ons lijstje. Dit laatste is tevens gegroeid in de
72

homocultuur als zijnde een homosymbool, waar bijgevolg gretig
gebruik van gemaakt wordt.
73

7. Conclusie
Graag zou ik deze meesterproef besluiten met de woorden dat de
Homo Top 100 een aantal inherente holebi-kenmerken bevat. De
hitlijst barst van de kapot gedraaide clichés, die meestal niet volledig
uit de lucht gegrepen zijn. Daarnaast herbergt de Top 100, en
trouwens holebi-muziek in het algemeen, eveneens verschillende
aspecten die een niet te missen symbolische betekenis hebben voor
de holebi-gemeenschap.
Uit de Top 100-analyse blijkt dat de hitlijst de voorbije vijf
jaar is geëvolueerd naar een divers aanbod van nummers met een
harde kern van precies 30 songs die de Top al vijf jaar bereikt
hebben. De artiesten uit die kern zijn vooral de sterke/tragische
vrouwen, holebi-artiesten en ‘camp’-groepen. Bovendien zijn alle 30
platen enorm dansbaar. Dat zijn dan ook meteen de sleutelwoorden
voor ‘roze muziek’ in het algemeen: camp met een vleugje
Eurosong, dramatiek en sterke vrouwen, holebi-artiesten, maar
vooral en bovenal dansbaarheid.
De verklaringen voor de muziek en haar centrale concepten
werden gevonden aan de hand van de diepte-interviews. De
holebicultuur kent enkele universele en transnationale symbolen,
maar daarnaast en sterker nog, is de gemeenschap opgedeeld in zeer
veel en enorm diverse kleine subculturen, die zeker niet noodzakelijk
afwijken van heterosubculturen. Qua muziek worden, door de
subculturen heen, eveneens bijzonder uiteenlopende genres
geprefereerd. Het is in geen geval zo dat holebi’s enkel naar Gloria
Gaynor luisteren. Het is gewoon de betekenis die erachter zit die van
de disco queen een regelrecht homo-icoon gemaakt heeft.
Holebi’s hebben een soort gedeelde ervaring door het proces
van uit de kast te komen en de aanvaarding van die andere
geaardheid door henzelf en door hun omgeving. Die gedeelde
ervaring schept een zekere band op momenten dat men in de vrije
tijd met elkaar in contact komt, zoals op holebi-aangelegenheden.
Het is dan dat er sprake kan zijn van een occasionele
holebisubcultuur. Occasioneel in de zin dat men er niet permanent lid
van is. Bovendien zijn er vaak op dat moment toch nog verschillen
tussen homo’s en lesbiennes. Ook dan worden de universele holebi-
74

symbolen, zoals ‘roze muziek’, gebruikt om het
samenhorigheidsgevoel te benadrukken.
De reden waarom precies die muziek gebruikt wordt, hangt
nauw samen met dat gevoel van onderdrukking die de meesten in
min of meerdere mate ervaren hebben, en die via ‘roze muziek’
gecompenseerd wordt. Ten eerste en als allerbelangrijkste is het
loeiharde dans- en feestmuziek; ritmes die je voeten in vervoering
brengen en teksten die smeken om meegebruld te worden. Dat
creëert een soort vrijheid die in fel contrast staat tegenover de
periode van opkropping die aan hun outing vooraf gaat. Holebifeestjes
zijn voor hen dé gelegenheden bij uitstek om zich
ongegeneerd ‘te smijten’ en op te gaan in de muziek, zonder je
zorgen te maken over ongewenste blikken of opmerkingen. In die zin
kan ook gesproken worden van de escapistische functie van muziek.
Die uitgelatenheid is bovendien één van de verklaringen
waarom holebi’s soms als hedonistischer worden beschouwd. Ze
zien het leven doorgaans door een rooskleurige bril en hebben een
groter relativeringsvermogen omdat ze reeds een moeilijke
levensperiode hebben doorworsteld en daar meestal sterker zijn
uitgekomen.
Identificatie is een volgend scharnierpunt in de Homo Top
100. Artiesten die aangeven een zelfde periode van onderdrukking
achter de rug te hebben, tijdens een relatie of meer algemeen in onze
samenleving, kunnen vaak rekenen op de sympathie van holebi’s.
Daar heerst een soort van wederzijds respect. Dat verklaart de grote
aanwezigheid van tragische/sterke vrouwen in de hitlijst. Al speelt
compensatie hier eveneens een rol. Sommige homo’s nemen al eens
de dramatische gebaren en bombastische emotionaliteit van die
vrouwen over om ergens aan een behoefte tegemoet te komen. OF
gewoon om zich extra te amuseren op de leuke muziek. Identificatie
is uiteraard ook een belangrijke reden voor de aanwezigheid van de
29 holebi-artiesten in de Top 100.
Sommigen functioneren daarenboven als rolmodel. Met
presentatrice/zangeres Yasmine op kop voor zowel homo’s als
lesbiënnes. Dat heeft ze te danken aan haar
zelfrelativeringsvermogen. Bij veel holebi’s leeft immers het
verlangen naar een maatschappij waar holebi zijn geen issue meer is,
en waar ze serieus genomen worden.
75

De gevoeligheid voor ‘camp’ heeft eveneens te maken met
zelfrelativering. Sommige homo’s houden ervan, desalniettemin
kunnen ze vooral heel erg lachen om kitsch en glitter. Het theatrale,
het extravagante en de vrouwelijke kant zijn dan weer opnieuw terug
te brengen tot de nood aan compensatie. Bovendien zijn deze
opvallende uitingen manieren om je te kunnen onderscheiden. En dat
brengt me bij het laatste concept van de resultaten.
Holebi’s hebben net zoals iedereen soms de behoefte om
zich te onderscheiden. Om te laten zien wie ze zijn en dat ze bestaan.
Daaraan komen regelmatig de holebi-symbolen aan te pas, die
eveneens als stereotypen functioneren. Ze worden gehanteerd door
zowel hetero’s als holebi’s. Deze laatste groep gebruikt ze om te
vechten voor het recht om anders te zijn en integratie, niet
assimilatie, in de samenleving te bewerkstelligen. Dat is ook waarom
de Homo Top 100 een stokpaardje voor de gay community kan zijn.
De stereotypen hoeven immers niet noodzakelijk negatief te zijn. Ze
tonen op een zelfrelativerende wijze aan waar de holebigemeenschap
voor staat en via de Homo Top 100-fuif kan ze die
integratieve functie vervullen als zijnde ‘het ultieme
verbroederingsfeestje voor hetero’s en holebi’s’. Want zoals Ron
Galella destijds al bont stelde: “The disco era is over, but today as
always, dancing will live forever.” 36 En dat geldt voor iedereen.
Laat ik ten slotte nogmaals ten stelligste benadrukken dat
deze verklaringen slechts opgaan voor een segment van de holebigemeenschap.
Het betreft hier immers een eerste verkennend
onderzoek. Om meer algemene uitspraken mogelijk te maken, is het
interessant in de toekomst kwantitatief onderzoek met een groot
aantal respondenten te voeren. Verder onderzoek is bovendien ook
aan te raden om tegemoet te komen aan de tekortkomingen van deze
eindverhandeling, zoals de moeilijk af te bakenen Homo Top 100-
categorieën, het lage respondentenaantal, het ontbreken van
heteroseksuele respondenten en de geringe toegankelijke literatuur
m.b.t. het onderwerp.
36
GALELLA, R., Disco Years, Brooklyn, Powerhouse Books, 2006,
ongepag.
76

8. Dankwoord
Vooreerst bedank ik uiteraard mijn promotor, professor Gust de
Meyer, om me de kans te geven dit geweldige onderwerp te mogen
exploreren en me vol enthousiasme op weg te helpen. Ik heb deze
thesis (bijna altijd!) met veel plezier geschreven.
Wie ik daarbij zeker niet mag vergeten is Yves Van Rompaey. Je
hebt mijn regelmatige kantoorbezoekjes nooit afgeslaan, mijn vele
vragen steeds vriendelijk beantwoord en mijn thesis telkens weer van
correcte commentaar voorzien. En je hebt me daarbij mijn eigen weg
laten gaan. Bedankt!
Uiteraard wil ik al mijn vijftien respondenten hartelijk bedanken om,
zonder enige wederdienst, tijd te willen vrij maken, verplaatsingen te
doen en het achterste van jullie tong te laten zien. Zonder jullie hulp
had deze meesterproef simpelweg niet kunnen bestaan.
Ward Ramaekers en Seppe Geerts. Heel erg bedankt om mijn vragen
zo gewillig van een antwoord te voorzien en de moeite te nemen om
dit zo volledig te doen. Het was trouwens heel tof om zo’n
enthousiaste respons te krijgen wanneer jullie vernomen wat het
onderwerp van mijn thesis was.
Mijn ouders wil ik eventjes apart bedanken om mijn immense
humeurschommelingen, afhankelijk van de stand van deze
eindverhandeling, te tolereren. Bovendien hebben jullie mij vijf jaar
lang financieel en moreel gesteund en onvermoeid gesupporterd
wanneer het eens eventjes minder goed ging. Bedankt lieve oudjes!
Broer Kevin om al op dag één van mijn opzoekwerk welluidende
titels te bedenken voor deze meesterproef. Je wordt ongetwijfeld een
fantastische letterkundige.
Natuurlijk ook een zeer warme dankuwel aan mijn vrienden; Leen,
Kathleen, Katrijn, Jozien, Gerdien, Tess, Gretel, Kirsten, Kristof,
Simon, Thomas, Torrie (voor het dictafoontje)... Jullie hebben me
telkens weer goede moed gegeven en aangespoord om door te gaan.
77

Daarnaast hebben jullie mij ook regelmatig op vakkundige wijze van
mijn werk afgehouden met verfrissende cocktails, parkbroodjes,
terrasjes, shoppingtripjes… Ook daarvoor bedankt, want het was
altijd een zeer welgekomen ontspanningsmomentje!
In het bijzonder wil ik mijn vrienden Diederic en Ruben bedanken.
Jullie hebben met gemotiveerde expertise artikels en extra bronnen
aangeleverd, die voor een frisse wind in mijn meesterproef zorgden.
Ook Bram en Yannick, die zo vriendelijk waren om me te
vergezellen naar de Homo Top 100-fuif. Jullie waren fijne
fuifvrienden en we hebben ons goed geamuseerd. Dat doen we
volgend jaar opnieuw!
Ten slotte wil ik Facebook bedanken om me – wanneer ik echt
niemand meer vond – via via via nieuwe respondenten aan te
leveren. U bent een ware virtuele vriend.
Er zijn uiteindelijk zoveel mensen die ik hier zou willen noemen.
Iedereen in mijn omgeving heeft op zijn/haar eigen manier, via een
schouderklopje of een laatste ‘komaan!’, wel een steentje
bijgedragen. Daarom hierbij nog een laatste dikke merci aan iedereen
die er de laatste maanden voor me was.
78

9. Referentielijst
ARNOLD, D., Subcultures, Berkeley, The Glendessary Press, 1970,
171 p.
BENNETT, A., Cultures of popular music, Buckingham
Philadelphia, Open University Press, 2001, 194 p.
BILLIET, J. & WAEGE, H. ; Een samenleving onderzocht :
methoden van sociaal-wetenschappelijk onderzoek; De Boeck;
Antwerpen; 2003; 390 p.
BOEIJE, H. ; Analyseren in kwalitatief onderzoek; Boom Onderwijs;
Boom; 2005; 179 p.
BRAKE, M., The sociology of youth culture and youth subcultures,
London, Routledge & Kegan Paul, 1980, 204 p.
BUSSINK, B., Homoseksueel zijn: een sociologische beschouwing
over de ontwikkeling van een homoseksueel zelfbeeld, Zeist,
Nederlands Instituut voor social sexuologisch onderzoek, 1979, 117
p.
BRETT, P., Queering the pitch: the new gay and lesbian musicology,
New York, Routledge, 1994, 355 p.
CORVINO, J., Same sex: debating the ethics, science and culture of
homosexuality, Lanham, Rowman & Littlefield, 1997, 394 p.
DE FOER, S., Eurovisie Gay Festival, laatst geraadpleegd op
09/07/2009,
http://www.standaard.be/Artikel/Detail.aspx?artikelId=IV2AC
LE9.
DE MEYER, G., Cultuur met een kleine c, Leuven, Acco, 2004, 351
p.
79

DE MEYER, G. & ROE, K., Het zijn maar liedjes: Handboek
populaire muziekstudies, Leuven, Acco, 1999, 287 p.
DE PEUTER, A., Mediagebruik bij holebi-jongeren : een
terreinverkenning, Leuven, Katholieke Universiteit Leuven, 2006
(Diss. Lic.), 89 p.
DES BOUVRIE, S., Women in Greek tragedy, Oslo, Norwegian
University Press, 1990, 394 p.
DYER, R., The culture of queers, Londen, Routledge, 2002, 244 p.
EETEZONNE, W., “Holebi’s en hetero’s zetten Kate Ryan op 1 in
homo top 100” in De Morgen, 21 april 2006, p. onbekend.
FOLEY, H., Female acts in Greek tragedy, Princeton and Oxford,
Princeton University Press, 2001, 410 p.
GALELLA, R., Disco Years, Brooklyn, Powerhouse Books, 2006,
ongepag.
GROSS, L., Up from invisibility: lesbians, gay men, and the media in
America, New York, Columbia University Press, 2001, 295 p.
GROSS, L., WOODS, J., The Columbia reader on lesbians and gay
men in media, society, and politics, New York, Columbia University
Press, 1999, 665 p.
HAGGERTY, G., A companion to lesbian, gay, bisexual transgender
and queer studies, Malden, Blackwell, 2007, 478 p.
HALL, S., JEFFERSON, T., Resistance through rituals: youth
subcultures in post-war Britain, 1976, 287 p.
HEREMANS, T., “Een hitparade met dubbele bodem” in De
Standaard, 16 november 2008, p. 18-19.
80

HUBBS, N., ‘I Will Survive’: musical mappings of queer social
space in a disco anthem, in Popular Music, Cambridge University
Press, 2007, p. 231-244.
HUMPHREYS, L. , Out of the closets : the sociology of homosexual
liberation , New Jersey, Prentice Hall, Inc., 1972, 176 p.
LANDELOOS, T., Vergelijkend literatuuronderzoek over
seksualiteit en identiteitsconstructie: constructietheorieën over
(homo)seksualiteit, Leuven, Katholieke Universiteit Leuven, 1999
(Diss.Lic.), 87 p.
LEWIN, E., LEAP, W.L., Out in theory: the emergence of lesbian
and gay anthropology, Urbana, University of Illinois press, 2002,
329 p.
LYONS, D., Gender and immortality: heroines in ancient Greek
myth and cult, Princeton, Princeton University Press, 1997, 270 p.
MCGARTY, C., Stereotypes as explanations: the formation of
meaningful beliefs about social groups, Cambridge, Cambridge
University Press, 2002, 231 p.
NARDI, P. M., SCHNEIDER, B.E. (ed.), Social perspectives in
lesbian and gay studies, Londen, Routledge, 1998, 625 p.
PICKERY, J., NOPPE, J., Vlamingen over homo’s: loopt het beleid
voorop?, Brussel, Studiedienst van de Vlaamse Regering, 2007, p.
199-224.
POWELL, A., Euripides, women and sexuality, Londen, Routledge,
200 p.
RINGER, J., Queer words, queer images, New York, New York
University Press, 1994, 348 p.
81

SONTAG, S., Notes on ‘camp’ (1964), laatst geraadpleegd op
09/07/2009,
http://interglacial.com/~sburke/pub/prose/Susan_Sontag_-
_Notes_on_camp.html.
STAVROPOULOS, G., Licht in je lijf: een kwalitatieve studie van
een zomerweek voor Vlaamse en Nederlandse homo- en biseksuele
mannen, Leuven, Katholieke Universiteit Leuven, 1999 (Diss. Lic.).
VAN DEN ZEGEL, K., Gender en populaire muziek: analyse van de
covers uit hitparades, Leuven, Katholieke Universiteit Leuven, 2008
(Diss. Lic.), p. 89.
WALTERS, S., All the rage: the story of gay visibility in America,
Chicago en Londen, The University of Chicago Press, 2001, 338 p.
82

10. Bijlagen
10.1 Homo Top 100 – Vlaanderen (2008-2004)
JAAR Vl a a n d er en s Eers t e H O MO T OP 1 0 0 , Ja a r ga n g 2 0 0 8
© T bc E v en ts ( Th e Br ea kf a s t Club)
( ) : P o si ti e i n 2 0 0 7 - ( N ) : Ni eu w - ( R E ) : T eru g
SOLDIERS OF LOVE - LILIANE SAINT-
1
PIERRE (57)
2 Dancing Queen - ABBA [Nr. 1 2007] (1)
3 Hung Up - Madonna (4)
4 Je T'Adore - Kate Ryan [Nr. 1 2006] (9)
5 Diva - Dana International (14)
6 Relax (Take It Easy) - Mika (N)
7 Take My Love - Good Shape (RE)
8 Believe - Cher (6)
9 Diep - Get Ready! (22)
10 I Will Survive - Gloria Gaynor [Nr. 1 2004] (2)
11 U + Ur Hand - Pink (N)
12 Fascination - Alphabeat (N)
13 I Don't Feel Like Dancing - Scissor Sisters (7)
I've Only Begun To Fight - Natalia [Nr. 1 2005]
14
(12)
15 All The Things She Said - t.A.t.U. (72)
16 Like The Way I Do - Melissa Etheridge (27)
17 Take Me To Your Heaven - Charlotte Nilsson (N)
18 Vogue - Madonna (15)
19
Gimme! Gimme! Gimme! (A Man After
Midnight) - ABBA (16)
20 Crucified - Army Of Lovers (94)
21 Nobody's Wife - Anouk (93)
83

22 You're Gonna Want Me - Tiga (RE)
23 Not An Addict - K's Choice (50)
24 Désenchantée - Kate Ryan (RE)
25 Tragedy - Steps (N)
Can't Get You Out Of My Head - Kylie Minogue
26
(40)
27 Rood - Marco Borsato (N)
Scared Of Yourself (Peter Luts Remix) - Zornik
28
(100)
29 Ich Bin Wie Du - Marianne Rosenberg (21)
30 Like A Virgin - Madonna (44)
31 Smalltown Boy - Bronski Beat (13)
32 Meisjes Aan De Macht - Yasmine (8)
33 I Am What I Am - Shirley Bassey (62)
34 Losing My Religion - REM (RE)
35 Alexandrie, Alexandra - Claude François (3)
36 Mamma Mia - ABBA (39)
37 Porselein - Yasmine (34)
38 No Stress - Laurent Wolf (N)
39 Sexyback (Dirty) - Justin Timberlake (32)
40 Barbie Girl - Aqua (RE)
41 I Am What I Am - Gloria Gaynor (46)
42 Sacha - Liliane Saint-Pierre (48)
43 Love Today - Mika (N)
44 Sweet Dreams - Eurythmics (74)
45 Gelukkig Zijn - Ann Christy (58)
46 Dirrty - Christina Aguilera Feat. Redman (RE)
47 This Is My Life (La Vita) - Shirley Bassey (25)
48 Sing Hallelujah - Dr. Alban (N)
49 Freed From Desire - Gala (N)
50 Swedish Designer Drugs - Daan (RE)
51 Crying At The Discotheque - Alcazar (73)
52 Don't Stop The Music - Rihanna (N)
53 I'm So Excited - Pointer Sisters (33)
84

54 Sing It Back - Moloko (84)
55 In My Arms - Kylie Minogue (N)
56 Yes Sir, I Can Boogie - Baccara (64)
57 Grace Kelly - Mika [Roze Alarmschijf 2007] (N)
58 Toxic - Britney Spears (RE)
59 I Want To Break Free - Queen (RE)
60 Waterloo - ABBA (N)
61 YMCA - Village People (37)
62 9 To 5 - Dolly Parton (17)
63 Ma Baker - Boney M (N)
64 La Vie En Rose - Grace Jones (56)
65 I'm Coming Out - Diana Ross (11)
66 J'Aime La Vie - Sandra Kim (18)
67 Tainted Love - Soft Cell (99)
68 Narcotic - Liquido (96)
69 Wake Me Up Before You Go-Go - Wham! (RE)
70 Enamorada - Belle Perez (RE)
71 Marjolein - Get Ready! (N)
72 Karma Chameleon - Culture Club (RE)
73 Je Hebt Me 1000 Maal Belogen - Laura Lynn (RE)
74
Relax (Suck It) - Frankie Goes To Hollywood
(RE)
75 Hé Lekker Beest - Isabelle A (36)
76 A Far L'Amore Comincia Tu - Raffaella Carrà (N)
77 Zeil Je Voor Het Eerst - Bart Kaëll (RE)
78 Higher Than The Sun - Natalia (61)
79 Lay All Your Love On Me - ABBA (28)
80 Billie Jean - Michael Jackson (RE)
81 Simarik - Tarkan (RE)
82 Love Is In The Air - John Paul Young (N)
83 Dit Is De Allereerste Keer - Rita Deneve (69)
84 All That Jazz - Liza Minelli (RE)
85 Vlieg Met Me Mee - Paul de Leeuw (10)
86 I'm Too Sexy - Right Said Fred (RE)
85

87 Finally - Ce Ce Peniston (RE)
Do You Wanna Funk - Patrick Cowley Feat.
88
Sylvester (91)
Goeiemorgen, Morgen - Nicole Josy - Hugo Sagal
89
(Nicole & Hugo) (68)
90 Holding Out For A Hero - Jennifer Saunders (RE)
91 Don't Leave Me This Way - Communards (RE)
92 Too Shy - Kajagoogoo (RE)
93 Hot Stuff - Donna Summer (5)
94 Give It To Me - Madonna (N)
You Spin Me Round (Like A Record) - Dead Or
95
96
Alive (19)
You're My Heart, You're My Soul - Modern
Talking (97)
97 Freedom - George Michael (RE)
98 Voyage Voyage - Kate Ryan (N)
99 Love Shack - B-52's (79)
100 It's Raining Men - Weather Girls (49)
R o ze Al a r ms ch i j f 2 0 0 8 : Ma n , I F eel Li k e A
W o ma n – U do
Vl a a n de r en s E er st e H OM O TOP 1 0 0 , Ja a r ga n g 2 0 0 7
© T bc E v en ts ( Th e Br ea kf a s t Club)
( ) : P o si ti e i n 2 0 0 6 - ( N ) : Ni eu w - ( R E ) : T eru g
1 D a n ci n g Qu e en – A BB A (2 )
2 I W i l l Su r vi v e – G l o ri a G a yn o r [ N r. 1 2 0 0 4 ] ( 5 )
3 Al e xa n d ri e , Al e xa n d ra – C l a u d e F ra n çois ( 1 2 )
4 Hu n g U p – Ma do n n a ( 9 )
5 Ho t Stu f f – D o n n a Su m m er ( 1 8 )
6 Bel i ev e – C h e r (20 )
7 I D o n ' t F e el Li k e D a n ci n g – S ci sso r Si st er s ( N)
8 Mei sj e s Aa n D e Ma ch t – Y a smi n e ( 1 6 )
9 Je T' Ad o r e – Ka t e R ya n [ Nr . 1 2 0 0 6 ] ( 1 )
86

1 0 Vl i eg M et M e M e e – P a u l de L e eu w ( 6 4 )
1 1 I 'm C o mi n g Ou t – D i a n a R o ss ( 5 4 )
I ' ve On l y B e gu n To F i gh t – Na ta l i a [ N r. 1 2 0 0 5 ]
1 2 ( 3 )
1 3 Sma l l to wn Bo y – B ro n s ki B ea t (29)
1 4 D i va – D a n a I n t ern a ti o n a l ( 8 )
1 5 Vogu e – Ma d o n n a ( 1 7 )
G i mm e! G i m m e! G i m me ! ( A Ma n Af te r Mi dn i gh t) –
1 6 AB BA ( 1 1 )
1 7 9 To 5 – D o l l y P a r ton (4 )
1 8 J'Ai m e La Vi e – Sa n dra Ki m ( 3 4 )
Y o u S pi n M e R o u n d ( Li k e A R e cor d) – D ea d O r
1 9 Al i ve ( 7 1 )
2 0 I F e el Lo v e – D o n n a Su mm e r (6 )
2 1 I ch Bi n W i e D u – Ma ri a n n e R o s en b er g ( 3 5 )
2 2 D i ep – G et R ea dy ! ( 2 3 )
2 3 Ho u s e wi f e – D a a n ( 3 7 )
W h en Th e R a i n B e gi n s T o F a l l – J er ma i n e Ja c kson
2 4 P i a Za do ra ( 1 0 0 )
2 5 Th i s Is M y Li f e ( La Vi ta ) – Sh i rl e y Ba ss e y ( 2 4 )
2 6 R i si n ' – Na ta l i a ( 1 9 )
2 7 Li k e Th e W a y I D o – Mel i s sa E th eri dg e ( 2 5 )
2 8 La y Al l Y o u r Lo v e On M e – AB B A (73)
2 9 An g el s – Ro b bi e W i l l i a ms ( 1 4 )
Y o u ' re Th e F i r st , M y La st , My E v er yth i n g – Ba rr y
3 0 W h i te ( R E )
3 1 Bea u ti f u l – C h ri s ti n a A gu i l era ( 6 1 )
3 2 Se x yba ck ( D i r ty ) – Ju sti n Ti mb e rl a k e ( N)
3 3 I 'm So E xci te d – P o i n te r Si st e rs ( 1 0 )
3 4 P o rs el ei n – Y a s mi n e ( R E )
3 5 E xp re ss Y o u r s el f – Ma do n n a ( 9 1 )
3 6 Hé L e kk e r B e es t – I sa b el l e A ( 2 6 )
3 7 Y MC A – Vi l l a g e P eo pl e ( 2 7 )
3 8 Ju mp – Ma do n n a ( N)
3 9 Ma m ma Mi a – AB BA ( 8 7 )
C a n 't G e t You Ou t Of M y H ea d – K yl i e Mi n o gu e
4 0 ( 1 3 )
4 1 R ej e cti o n – Ma r ti n Sol vei g ( N)
4 2 F i n a l l y – C e C e P en i st o n ( R E )
4 3 A B ra n d N ew D a y – W i z Sta rs ( 2 2 )
4 4 Li k e A Vi r gi n – Ma do n n a ( 3 1 )
4 5 I t' s Raining M en – G eri Ha l l i wel l ( 3 2 )
4 6 I A m What I A m – G l o ri a G a yn o r ( 4 7 )
Si st er s Ar e D o i n g I t Fo r Th em s el v es – Na ta l i a
4 7 Me e ts Th e P o i n te r Si st e r s ( 4 0 )
4 8 Sa ch a – Li l i a n e Sa i n t - P i e rr e ( N)
4 9 I t' s Raining M en – W ea th e r Gi rl s (15 )
5 0 Not An A d di ct – K' s Choice ( 9 8 )
5 1 Th i n k – Na ta l i a ( N )
5 2 F a me – I ren e C a ra ( 2 8 )
5 3 Mooi – Ya smi n e ( N)
5 4 Ne P a rt e z Pas Sa n s Moi – C él i n e D i o n ( N )
87

5 5 F o l l o w M e – Ama n da Lea r (74 )
5 6 La Vi e E n R o s e – G ra ce Jon es ( 4 2 )
5 7 Soldi ers O f Lo v e – Li l i a n e Sa i n t - P i e rr e ( 3 8 )
5 8 G el u kki g Zi j n – An n C h ri s ty ( R E )
5 9 D o n 't G o – Y a zo o ( N)
6 0 Y o u ' re B ea u ti f u l – Ja m es Bl u n t ( 5 5 )
6 1 Hi gh er Th a n Th e S u n – Na ta l i a ( 5 0 )
6 2 I A m What I A m – Sh i rl e y Ba s se y ( 7 2 )
6 3 Bo y s Don 't C r y – Th e C u re ( N )
6 4 Y e s Si r, I C a n Bo o gi e – Ba cca ra ( N)
6 5 W h y T el l M e W h y – An i ta M e y er ( N)
6 6 Th i n k – Ar eth a F ra n kl i n ( N)
6 7 G h o st bo y – G a b ri el R i o s ( N )
G o ei em o r gen , Mor g en – Ni cole Jos y - Hu go Sa ga l
6 8 ( Ni col e & Hu go ) ( 2 1 )
6 9 D i t Is D e Al l e r e ers t e Ke e r – R i ta D en e ve ( N )
7 0 Ma n ea te r – Nel l y F u r ta d o ( N)
7 1 Ju st Li k e A Pill – Pink ( N)
7 2 Al l Th e Th i n g s Sh e Sa i d – t. A. t.U . ( R E )
7 3 C ryi n g A t Th e D i s co th e qu e – Al ca za r (44)
7 4 Sw e et D r ea m s – E u ry th mi c s (96 )
7 5 Sh e 's Ma d o n n a – R o b bi e W i l l i a ms ( N)
7 6 A Lo v e Bi za r r e – Sh ei l a E ( 5 9 )
7 7 Kn o c k On W o o d – Ami i St ewa rt ( 6 0 )
7 8 Bel i ev e – K 's Choi ce ( R E )
7 9 Lo v e Sh a c k – B-52 's ( N )
8 0 D a dd y C o o l – Bo n e y M ( N )
8 1 Bea ts Of Lo v e – Na ch t Un d Ne b el ( 3 9 )
Xa n a du – Ol i vi a Ne w ton- John / E l e ct ri c Li gh t
8 2 Or ch e st ra ( N)
8 3 So Ma n y M en , S o Li t tl e Ti m e – Mi qu el Bro wn ( R E )
8 4 Si n g I t Ba c k – M o l o ko ( N )
C o mfor ta bl y Nu m b – Sci s sor Si s te rs [ R o z e
8 5 Al a rm sch i j f 2 0 0 4 ] ( 6 7 )
8 6 C l u b Tro pi ca n a – W h a m! ( 4 9 )
Ai n 't No Mounta i n Hi gh E n o u gh / R em em b er M e –
8 7 Bo y s T o wn G a n g ( R E )
8 8 Li k e A P ra ye r – Ma do n n a ( 3 3 )
8 9 ( I 'l l N e v er B e) Ma ri a Ma g da l en a – Sa n d ra ( 8 8 )
9 0 Voya g e Vo ya ge – D esi r el es s ( N)
D o Y o u W a n n a F u n k – P a t ri c k C o wl e y F ea t .
9 1 Syl ve st e r (63)
9 2 Bo y s ( Su m m er ti m e L o v e) – Sa bri n a ( R E )
9 3 Nobo d y' s Wif e – An o u k ( 4 8 )
9 4 C ru ci f i e d – Ar my O f Lo v er s (51 )
9 5 Sl o w – K yl i e Mi n o gu e ( 5 7 )
9 6 Na rc o ti c – Li qu i do ( N)
Y o u ' re M y H ea rt , Y o u 'r e My Soul – Mod e rn
9 7 Ta l ki n g ( R E )
9 8 F o r ev er Mo r e – Molo ko ( N )
9 9 Ta i n te d Lo v e – Sof t C el l ( 4 5 )
1 0 0 Sca r e d Of Y o u rs el f ( P e t er Lu t s R emi x ) – Zo rn i k
88

R o ze Al a r ms ch i j f 2 0 0 7 : G ra c e K el l y – Mi ka
Vl a a n de r en s E er st e H OM O TOP 1 0 0 , Ja a r ga n g 2 0 0 6
© T bc E v en ts ( Th e Br ea kf a s t Club)
[ ] : P o si ti e i n 2 0 0 5 - [ N ] : Ni eu w - [ R E ] : T er
1 J e T 'A do r e – Ka t e R ya n [ N ]
2 D a n ci n g Qu een – A BB A [1 3 ]
3 I ' ve On l y B e gu n To F i gh t – Na ta l i a [ 1 ]
4 9 To 5 – D o l l y P a rton [ 7 ]
5 I W i l l Su r vi v e – G l o ri a G a yn o r [ 1 0 ] [ 1 , 2 0 0 4 ]
6 I F eel Lo ve – D o n n a Su m me r [65 ]
7 Je H e bt Me 1 0 0 0 Ma a l Bel o g en – La u ra Lyn n
[ N]
8 D i va – D a n a I n t ern a ti o n a l [ 4 2 ]
9 Hu n g U p – Ma do n n a [ N]
1 0 I ' m So E x ci t ed – P o i n t er Si st e rs [ 3 ]
1 1 G i mm e ! Gi mm e! G i m m e! ( A Ma n Af t er
Mi dn i gh t) – AB B A [40]
1 2 Al e xa n d ri e , Al e xa n d ra – C l a u d e F ra n çois [ 2 4 ]
1 3 C a n 't G e t Y o u Ou t Of My H ea d – K yl i e
Mi n o gu e [ 8 ]
1 4 An g el s – R o b bi e W i l l i a ms [21]
89

1 5 I t 's Raining Men – W ea th er G i rl s [ 3 6 ]
1 6 Mei sj e s Aa n D e Ma ch t – Y a s mi n e [ 4 ]
1 7 Vogu e – Ma do n n a [ 5 ]
1 8 Ho t S tu f f – D o n n a Su mm er [ N ]
1 9 R i si n ' – Na ta l i a [ 3 8 ]
2 0 B el i ev e – C h e r [14 ]
2 1 G o ei e mor g en , Mor g en – Ni cole Jo sy - Hu go
Sa ga l ( Ni col e & Hu go ) [ 3 3 ]
2 2 A B ra n d N e w D a y – W i z S ta rs [ 4 5 ]
2 3 D i e p – G e t Rea d y! [ 1 5 ]
2 4 Th i s I s M y Li f e ( La Vi ta ) – Sh i rl e y Ba ss e y
[ 2 7 ]
2 5 Li k e Th e W a y I D o – M el i ssa E th e ri d ge [ 1 6 ]
2 6 H é L e kk e r B e es t – I sa bel l e A . [ 2 ]
2 7 Y . M.C .A . – Vi l l a ge P eo pl e [ 2 0 ]
2 8 F a m e – I r en e C a ra [ N]
2 9 Sma l l to wn Bo y – B ro n s ki Bea t [93 ]
3 0 Sw e di sh D e si gn er D ru gs – D a a n [ 5 6 ]
3 1 Li k e A Vi rgi n – Ma do n n a [ 1 1 ]
3 2 I t 's Raining Men – G eri Ha l l i w el l [ 1 8 ]
3 3 Li k e A Pra y er – Ma do n n a [ 1 9 ]
3 4 J' Ai m e La Vi e – Sa n dra Ki m [44 ]
90

3 5 I ch Bi n W i e D u – Ma ri a n n e R o sen b er g [ 6 2 ]
3 6 B et te r Th e D e vi l Y o u Kn o w – K yl i e Mi n o gu e
[ 6 ]
3 7 Ho u s e wi f e – D a a n [ 3 4 ]
3 8 Soldi er s Of L o v e – Li l i a n e Sa i n t - P i e rr e [ 2 8 ]
3 9 B ea ts Of Lo v e – Na ch t U n d N eb el [ R E ]
4 0 Si st e rs Ar e D o i n g I t Fo r Th e ms el v es – Na ta l i a
Me e ts Th e P o i n te r Si st e rs [ N]
4 1 F a d e To G r e y – Vi sa g e [ N ]
4 2 La Vi e E n R o se – G ra c e Jon es [ R E ]
4 3 Z ei l Je Voo r He t E er st – Ba r t Ka ël l [ 2 6 ]
4 4 C ryi n g A t Th e D i sco th e qu e – Al ca za r [54 ]
4 5 Ta i n te d Lo ve – So f t C el l [ 3 0 ]
4 6 C a l l On M e – E ri c Pr y dz [ 8 2 ]
4 7 I A m What I A m – G l o ri a G a yn o r [ N]
4 8 No bo d y' s Wif e – An o u k [ 5 0 ]
4 9 C l u b T ro pi ca n a – W h a m ! [ N]
5 0 Hi gh er Th a n Th e Su n – Na ta l i a [ 1 2 ]
5 1 C ru ci f i e d – Ar m y Of L o v e rs [R E ]
5 2 H eb J e E v en Voor Mi j – F ra n s Ba u e r [ N]
5 3 R es p ec t – Ar eth a F ra n kl i n [ N]
5 4 I ' m Comi n g Ou t – D i a n a R o ss [ 7 0 ]
91

5 5 Y o u ' r e B ea u ti f u l – Ja m es Bl u n t [ N ]
5 6 S ex y Bo y – Ai r [ N ]
5 7 Sl o w – K yl i e Mi n o gu e [ R E ]
5 8 D é sen ch a n t é e – Ka t e R ya n [ 4 7 ]
5 9 A L o v e Bi za r r e – Sh ei l a E . [ N ]
6 0 Kn o ck On W o o d – A mi i St e wa r t [ N]
6 1 B ea u ti f u l – C h ri s ti n a A gu i l e ra [ 3 1 ]
6 2 I ' m Too S e xy – R i gh t Sa i d F r ed [ 7 1 ]
6 3 D o Y o u W a n n a F u n k – P a tri c k C o wl ey F ea t.
Syl ve st e r [R E ]
6 4 Vl i e g M e t M e Me e – P a u l d e L e eu w [ 9 7 ]
6 5 Ki s s – Pri n ce An d Th e R ev o l u ti o n [ N]
6 6 A Diff er en t Corn e r – G eo rg e Mi ch a el [ 8 7 ]
6 7 C o mfo rta bl y Nu m b – Sci s sor Si s t er s [9] [ R o ze
Al a rm sch i j f , 2 0 0 4 ]
6 8 I W a n t To Br ea k F r e e – Qu een [ 5 5 ]
6 9 Bi g I n Ja pa n – Al ph a vi l l e [ N ]
7 0 F l a sh da n c e … What A F e el i n g – I r en e C a ra [ N ]
7 1 Y o u S pi n M e R o u n d ( Li k e A Reco rd ) – D ea d O r
Al i ve [ 9 5 ]
7 2 I A m What I A m – Sh i rl ey Ba s s ey [ 8 3 ]
7 3 La y Al l Y o u r Lo v e On M e – A BB A [86 ]
7 4 F o l l o w M e – A ma n da L ea r [ R E ]
92

7 5 Bi l l i e J ea n – Mi ch a el Ja c kson [ 6 8 ]
7 6 D o c tor P r essu r e – Myl o Vs . Mi a mi Soun d
Ma ch i n e [ N ]
7 7 Ta k e My Lo v e – G o o d Sh a p e [ R E ]
7 8 Y o u ' r e G o n n a W a n t M e – Ti ga [ N]
7 9 G o W es t – P et Sh o p Bo y s [R E ]
8 0 W a k e M e U p Be f o r e Y o u G o - G o – W h a m! [ 8 1 ]
8 1 Ba r bi e G i rl – Aqu a [ 6 0 ]
8 2 Lo ve To Lo ve Y o u Ba b y – D o n n a S u mm er [ N ]
8 3 R el a x ( Su ck I t ) – F ra n ki e G o es To Ho l l y wo o d
[ R E ]
8 4 C a P l a n e P o u r Moi – Plas ti c B er tra n d [ N]
8 5 C o n tro v er sy – P ri n c e [ 5 1 ]
8 6 Zo m bi e – C ra n b er ri e s [73 ]
8 7 Ma m ma Mi a – AB B A [59]
8 8 ( I 'l l Ne v er B e) Ma ri a Ma g da l en a – Sa n d ra
[ 4 9 ]
8 9 D o n ' t L ea ve M e Th i s Way – C o m mu n a r ds [ R E ]
9 0 Too Sh y – Ka j a go o go o [ R E ]
9 1 E xp r es s You rs el f – Ma do n n a [ N ]
9 2 W ea k – S ku n k An a n si e [ 9 9 ]
9 3 I ' m You r Ma n – W h a m ! [R E ]
93

9 4 Lo ve G en e ra ti o n – Bo b Si n cl a r F ea t . G a ry
P i n e [ N]
9 5 Mi ssi n g – E ve ry th i n g Bu t Th e G i rl [ R E ]
9 6 Sw e e t Dr ea ms – E u ry th mi cs [ R E ]
9 7 D i rr ty – C h ri s ti n a A gu i l era F ea t. R e dma n [ 4 1 ]
9 8 Not An Ad di c t – K' s Choice [ 2 2 ]
9 9 D a n g er ! Hi gh V o l ta g e – E l ec tri c Si x [ N]
1 0 0 W h en Th e R a i n Be gi n s T o F a l l – J e rma i n e
Ja ck son Pia Za do ra [ 6 6 ]
R o ze Al a r ms ch i j f 2 0 0 6 : G i s Gi s Gi s ( W i e Ho u dt
Va n Jou) – M e eu w
Vl a a n de r en s E er st e H OM O TOP 1 0 0 , Ja a r ga n g 2 0 0 5
© T bc E v en ts ( Th e Br ea kf a s t Club)
( ) : P o si ti e i n 2 0 0 4
1 . Na ta l i a – I ' v e On l y Be gu n T o F i gh t (11 )
2 . I sa b el l e A. – H é L ek k er B ee st ( - )
3 . P o i n t er Si s te rs – I 'm So E xci t e d ( 4 0 )
4 . Y a s mi n e – M ei sj es Aa n D e Ma ch t (2)
5 . Ma do n n a – Vogu e ( 7 )
6 . Kyl i e Mi n o gu e – B et t er Th e D evi l Y o u Kn o w ( - )
7 . D o l l y P a rton – 9 To 5 ( 6 7 )
94

8 . Kyl i e Mi n o gu e – C a n 't G et Y o u Ou t Of M y H ea d ( 2 7 )
9 . S ci sso r Si st e rs – C o mfo rta bl y Nu m b ( - ) ( R o z e
Al a rm sch i j f 2 0 0 4 )
1 0 . G l o ri a G a yn o r – I W i l l Su r vi v e ( 1 )
1 1 . Ma do n n a – Li k e A Vi r gi n ( 2 0 )
1 2 . Na ta l i a – Hi gh e r Th a n Th e Su n ( 6 1 )
1 3 . A BB A – D a n ci n g Qu e en ( 5 )
1 4 . C h e r – B el i e ve ( 4 8 )
1 5 . G et R ea dy ! – D i e p ( 6 0 )
1 6 . M el i ssa E th eri d g e – Li k e Th e W a y I D o ( 4 )
1 7 . B ri tn ey S p ea rs – To xi c ( - )
1 8 . G eri Ha l l i w el l – I t 's Raining M en ( 3 4 )
1 9 . Ma do n n a – Li k e A P ra y er ( - )
2 0 . Vi l l a g e P eo pl e – Y . M.C .A . ( 1 0 )
2 1 . R o b bi e W i l l i a ms – An g el s ( 8 3 )
2 2 . K' s Choice – Not An A d di ct ( 6 )
2 3 . D a ve McC u l l en – B * tch ( - )
2 4 . C l a u d e F ra n çois – Al exa n dri e, Al e xa n dra ( - )
2 5 . B ri tn ey S p ea rs – I 'm A Sl a v e 4 U ( 3 1 )
2 6 . Ba rt Ka ël l – Z ei l J e Voor H et E e rs t (58 )
2 7 . Sh i rl e y Ba ss e y – Th i s I s M y Li f e ( La Vi da ) ( 8 )
2 8 . Li l i a n e Sa i n t - P i er r e – S o l di e rs Of Lo v e ( 1 4 )
95

2 9 . Mo dj o – La dy ( H ea r M e T o n i gh t ) ( - )
3 0 . So f t C el l – Ta i n t e d L o v e ( 9 5 )
3 1 . C h ri s ti n a A gu i l era – B ea u ti f u l ( - )
3 2 . Bl u r – G i rl s An d Bo y s ( - )
3 3 . Ni c o l e Jos y - Hu go Sa ga l – G o ei em o r g en , Mor g en
( 4 2 )
3 4 . D a a n – Ho u s e wi f e ( - )
3 5 . W h i tn ey Ho u ston – I W a n n a D a n c e W i th So m eb o dy
( - )
3 6 . W ea th er G i rl s – I t 's Raining M en ( 9 )
3 7 . E va n es c en c e – My I m mor ta l ( - )
3 8 . Na ta l i a – R i si n ' ( - )
3 9 . P et Sh o p Bo ys – A bsolu tel y F a bu l o u s ( - )
4 0 . A BB A – G i m me ! Gi mm e! G i m m e! ( A Ma n Af t er
Mi dn i gh t) (3 9 )
4 1 . C h ri s ti n a A gu i l era F ea t. R e dma n – D i r rt y ( 1 8 )
4 2 . D a n a I n te rn a ti o n a l – D i va ( 6 4 )
4 3 . t .A .t .U . – Al l Th e Th i n gs Sh e Sa i d ( - )
4 4 . Sa n dra Ki m – J 'Ai me La Vi e ( - )
4 5 . W i z Sta rs – A Bra n d N e w D a y ( - )
4 6 . K' s Choice – Bel i ev e ( 3 7 )
4 7 . Ka t e R ya n – D és en ch a n té e ( - )
96

4 8 . Bo y s To wn G a n g – Ai n ' t No Moun ta i n Hi gh E n o u gh ( -
)
4 9 . Sa n dra – ( I 'l l N ev e r B e ) Ma ri a Ma g da l en a ( - )
5 0 . An o u k – No bo d y 's Wif e ( 4 1 )
5 1 . P ri n c e – C o n t ro v e rs y ( 6 6 )
5 2 . R .E .M . – Lo si n g M y R el i gi o n ( 6 8 )
5 3 . O-Z o n e – D ra go s t ea D i n T ei ( - )
5 4 . Al ca za r – C r yi n g At Th e D i s coth e qu e ( 2 1 )
5 5 . Qu e en – I W a n t To Br ea k F r e e ( 3 )
5 6 . D a a n – Sw e di sh D e si gn er D ru gs ( - )
5 7 . Xa n d ee – 1 Li f e ( - )
5 8 . F el i x D a Ho u s e ca t – Ma da m e Ho l l y wo o d ( Ti ga ' s
Mi st er Ho l l ywo o d V er si o n ) ( - )
5 9 . A BB A – Ma m ma Mi a ( - )
6 0 . A qu a – Ba r bi e G i rl ( 6 0 )
6 1 . Zo rn i k – S ca r ed Of Y o u rs el ( P et e r Lu ts R e mi x) ( - )
6 2 . Ma ri a n n e R o sen b er g – I ch Bi n W i e D u ( 5 7 )
6 3 . An n C h ri st y – G el u k ki g Zi j n ( - )
6 4 . R a m se s Sh a f f y – W e Zu l l en D o o r ga a n ( - )
6 5 . D o n n a Su m me r – I F eel Lo ve ( 9 6 )
6 6 . J er ma i n e Ja c kson P i a Za do ra – W h en Th e R a i n
Be gi n s To Fall (29)
6 7 . R .E .M . – Sh i n y Ha p py P eo pl e ( - )
97

6 8 . Mi ch a el Ja ck son – Bi l l i e J ea n ( - )
6 9 . Li za Mi n el l i – Al l Th a t Ja z z (81 )
7 0 . D i a n a R o s s – I 'm C o mi n g Ou t (15 )
7 1 . R i gh t Sa i d F r e d – I 'm T o o S ex y ( 1 6 )
7 2 . J en n i f e r Sa u n d er s – Ho l di n g Ou t Fo r A H e ro ( - )
7 3 . C ra n b er ri es – Z o m bi e ( - )
7 4 . Y a smi n e – P o r s el ei n ( - )
7 5 . Mo d ern Ta l ki n g – Y o u 'r e My H ea r t, Y o u 'r e M y S o u l
( 2 2 )
7 6 . Ba rr y W h i t e – Y o u ' r e Th e F i r st , My La s t, M y
E ve r yth i n g ( - )
7 7 . Th e C a r di ga n s – Lo v e F o o l ( - )
7 8 . B ri tn ey S p ea rs – C ra zy ( - )
7 9 . Zo rn i k – I t 's So Un r ea l ( - )
8 0 . A rma n d Va n H el d en – M y M y M y ( - )
8 1 . W h a m ! – W a ke M e U p B ef o r e Y o u G o - G o ( 7 4 )
8 2 . E ri c P r yd z – C a l l On M e ( - )
8 3 . Sh i rl e y Ba ss e y – I Am W h a t I A m (52 )
8 4 . P l a c ebo – Na n cy Bo y ( 2 6 )
8 5 . S t ep s – La st Th i n g On My Mi n d ( - )
8 6 . A BB A – La y Al l Y o u r L o v e On M e ( - )
8 7 . G eo rg e Mi ch a el – A Diff e r en t Co rn e r ( - )
98

8 8 . La Bo u ch e – B e My Lo ve r ( - )
8 9 . S ti j n – S e xj u n ki e ( - )
9 0 . Vi o l a W i l l s – I f Y o u C o u l d R ea d My Mi n d ( - )
9 1 . C yn di La u p er – G i rl s Ju s t Want T o Ha v e F u n ( - )
9 2 . T e xa s – Bl a c k E y e d Bo y ( - )
9 3 . B ro n s ki B ea t – Sma l l to wn Bo y ( 2 4 )
9 4 . E l ton J o h n – I 'm Sti l l S ta n di n g ( - )
9 5 . D ea d O r Al i ve – Y o u Spi n M e R o u n d ( Li ke A R ec o rd )
( 9 9 )
9 6 . G eo rg e Mi ch a el – Ou tsi de ( 1 2 )
9 7 . P a u l d e Le eu w – Vl i e g M e t M e Me e ( 8 0 )
9 8 . Sh a n i a T wa i n – Ma n ! I F e el Li k e A W o ma n ( 5 3 )
9 9 . S ku n k An a n si e – W ea k ( 2 8 )
1 0 0 . M yl èn e F a rm e r – Li b er ti n e ( - )
R o ze Al a r ms ch i j f 2 0 0 5 : D e en – I n Th e D i s co
Vl a a n de r en s E er st e H OM O TOP 1 0 0 , Ja a r ga n g 2 0 0 4
© T bc E v en ts ( Th e Br ea kf a s t Club)
R o ze A l a r ms ch i j f : C o mfor ta bl y Nu m b – S ci s sor Si s t er s
1 . I W i l l Su rvi ve – G l o ri a G a yn o r
99

2 . M ei sj es Aa n D e Ma ch t – Y a smi n e
3 . I W a n t To B rea k F re e – Qu e en
4 . Li ke Th e W a y I D o – M el i ssa E th eri dg e
5 . D a n ci n g Qu e en – AB BA
6 . No t An A ddi ct – K ’s Choi ce
7 . Vo gu e – Ma do n n a
8 . Th i s I s My Li f e – Sh i rl e y Ba s se y
9 . I t’ s Raining M en – W ea th e r Gi rl s
1 0 . Y MC A – Vi l l a g e P e o pl e
1 1 . I ’v e On l y B egu n To Fi gh t – Na ta l i a
1 2 . Ou tsi d e – G eo rg e Mi ch a el
1 3 . Sl o w – K yl i e Mi n o gu e
1 4 . Sol di e rs Of Lo v e – Li l i a n e Sa i n t - P i er r e
1 5 . I ’m Co mi n g Ou t – Diana Ros s
1 6 . I ’m Too Se x y – R i gh t Sa i d F re d
1 7 . I Am W h a t I A m – G l o ri a G a yn o r
1 8 . D i r rt y – C h ri sti n a Agu i l e ra f t. R e dma n
1 9 . Ma te ri a l G i rl – Ma do n n a
2 0 . Li ke A Vi r gi n – Ma do n n a
2 1 . C r yi n g At T h e D i s coth e qu e – Al ca za r
2 2 . Y o u ’r e My H ea r t, Y o u ’r e M y Soul – M o d ern Ta l ki n g
100

2 3 . R el a x ( Su c k I t) – F ra n ki e G o es To Ho l l y wo o d
2 4 . S ma l l to wn Bo y – Br o n s ki B ea t
2 5 . F r e e do m – G eo r g e Mi ch a el
2 6 . Na n cy Bo y – P l a c e bo
2 7 . C a n ’ t G et Y o u Ou t Of M y Hea d – K yl i e Mi n o gu e
2 8 . W ea k – S ku n k An a n si e
2 9 . W h en Th e R a i n B e gi n s T o F a l l – Ja c kson & Za do ra
3 0 . I k B en E en Ven t – Ji mm y B.
3 1 . Sl a ve F o r Y o u – Bri tn e y Sp ea r s
3 2 . G o W e st – P e t Sh o p Bo ys
3 3 . D o n ’t L ea v e Me Th i s Wa y – C o mmu n a rd s
3 4 . I t’ s Raining M en – G e ri Ha l l i w el l
3 5 . S tro n g E n o u gh – C h er
3 6 . Ka r ma C h a m el eo n – C u l tu r e C l u b
3 7 . B el i e v e – K ’s Choice
3 8 . D és en ch a n té e – M yl èn e F a rm er
3 9 . G i m m e! G i m me ! Gi mm e ! – A B BA
4 0 . I ’m So E xci t e d – P o i n t e r Si st er s
4 1 . No bo dy ’s W i f e – An o u k
4 2 . G o ei emo rg en , Mo r gen – Ni col e & Hu go
4 3 . Bo l er o – F a n c y
101

4 4 . A r e F ri en d s Elect ri c – G a r y Nu ma n & Tu b e wa y Ar my
4 5 . C ru ci f i e d – Ar my Of Lo v er s
4 6 . I t’ s A Si n – P et Sh o p Bo y s
4 7 . S w e et D r ea m s – E u r yth mi c s
4 8 . B el i e v e – C h er
4 9 . Th i s Cha rmi n g Ma n – S mi th s
5 0 . I ’m Y o u r Ma n – W h a m!
5 1 . Ta k e M y Lo v e – G o o d Sh a p e
5 2 . I Am W h a t I A m – Sh i rl e y Ba ss e y
5 3 . Ma n ! I F e el Li ke A W o ma n – Sh a n i a T wa i n
5 4 . C a n dl e I n Th e W i n d – E l t o n J o h n
5 5 . Ma n i a c – Mi ch a el S e mb el l o
5 6 . G a y Ba r – E l ec tri c Si x
5 7 . I ch Bi n W i e D u – Ma ri a n n e R o s en b e rg
5 8 . Z ei l J e Voor H et E e rs t – Ba rt Ka ël l
5 9 . L e s La cs Du C o n n e ma ra – Mi ch el Sa rd o u
6 0 . D i ep – G et R ea dy !
6 1 . Hi gh e r Th a n Th e Su n – Na ta l i a
6 2 . Mi l k sh a k e – K el i s
6 3 . Mi s si n g – E v er y th i n g Bu t Th e G i rl
6 4 . D i va – D a n a I n te rn a ti o n a l
102

6 5 . So m eti me s – E ra su r e
6 6 . C o n t ro ve rs y – P ri n c e & Th e R ev o l u ti o n
6 7 . 9 To 5 – D o l l y P a r ton
6 8 . Lo si n g My R el i gi o n – R E M
6 9 . Mu rd e r On Th e D a n c ef l o o r – Soph i e E l l i s - Be x tor
7 0 . I W a n t To F u c k Y o u I n Th e Ass – Ou th er e Bro th er s
7 1 . I ’m So Ho t F o r Y o u – Bo bb y O.
7 2 . I B el i ev e I n A Th i n g C a l l e d Lo ve – Th e D a rkn e s s
7 3 . La Vi e E n R o s e – G ra c e J o n es
7 4 . W a k e M e U p B ef o re Y o u G o - G o – W h a m !
7 5 . W e A r e F a mi l y – Si s t er Sl e d ge
7 6 . B ea ts Of Lo ve – Na ch t Un d N e b el
7 7 . Th e F i n a l C o u n t do wn – E u ro p e
7 8 . F i n a l l y – C e C e P en i ston
7 9 . G l a d To B e G a y – Tom Ro bi n son Ba n d
8 0 . Vl i eg M et Me M e e – P a u l d e L eeu w
8 1 . Al l Th a t Ja zz – Li za Mi n el l i
8 2 . E n a mo ra da – B el l e P e re z
8 3 . An g el s – Ro bbi e W i l l i a ms
8 4 . So Ma n y M en , So Li t tl e Ti m e – Mi qu el B ro wn
8 5 . D o Y o u W a n n a F u n k – P a t ri c k C o wl e y & S yl v e st er
103

8 6 . F o l l o w M e – Ama n da L ea r
8 7 . Too Sh y – Ka j a go o go o
8 8 . Tou ch M e – Sa ma n th a F o x
8 9 . Bo y s ( Su m me rti me Lo v e) – Sa bri n a
9 0 . R el i gh t My F i r e – Ta k e Th a t
9 1 . F r e e Y o u r Mi n d – E n Vo gu e
9 2 . Lu v 4 Lu v – R o bi n S.
9 3 . W e D o n ’t Ha v e To Ta k e Ou r Clo th e s Of f – J er m a i n e S te wa r t
9 4 . Sh o rt D i c k Ma n – 2 0 F i n g er s
9 5 . Ta i n t e d L o v e – Sof t Cel l
9 6 . I F e el Lo v e – D o n n a Su mm er
9 7 . Sh o o t Y o u r Sh o t – D i vi n e
9 8 . Si ma ri k – Ta rka n
9 9 . Y o u S pi n M e R o u n d ( Li k e A R ec o r d) – D ea d Or Al i ve
1 0 0 . F r e e – U l tra Na t é
10.2 Homo 100 – Nederland (2008)
1 YMCA Village People
2 Grace Kelly Mika
3 I'm too sexy Right Said Fred
4 Dancing Queen Abba
5 I Don't Feel Like Dancin' Scissor Sisters
6 It's raining men Weather Girls
7 Bearforce 1 Bearforce 1
104

8 Why tell me why Anita Meyer
9 Relax (take it easy) Mika
10 Ich bin wie du
Ma ri a n n e
R o s e n b e r g
11 Smalltown boy Bronski Beat
12 Crucified Army of lovers
13 Dragoste din tei O-zone
14 Gay bar Electric Six
15 Don't leave me this way Communards
16 Mee Me Gek Gerard Joling
17 I Want To Break Free Queen
18 This is my life Shirley Bassey
19 Fascination Alphabeat
20 Crying at the discotheque Alcazar
21 Go West Pet Shop Boys
22 Shut up (and sleep with me) Sin With Sebastian
23 I Will Survive Gloria Gaynor
24 Tainted Love Soft Cell
25 Step Right Up Jamai
26 Brand New Day Wizz Stars
27 Big Girl (You Are Beautiful) Mika
28 Club Tropicana Wham
29 Like the way I do Melissa Etheridge
30 Outside George Michael
31 You're my heart, you're my soul Modern Talking
32 Vogue Madonna
33 Wake me up (before you go go) Wham
34 Girls Just Wanna Have Fun Cyndi Lauper
35 Sexy Boy Air
36 Mamma Mia Abba
37 Viva la diva Dana International
38 Kylie Akcent
39 Can't get you out of my head Kylie Minoque
40 Love me just a little bit more Dolly Dots
41 Quit playing games with my heart Back Street Boys
42 All The Things She Said Tatu
43 Vlieg met me mee Paul de Leeuw
44 I'm coming out Diana Ross
45 Karma chameleon Culture Club
46 Let me entertain you Robbie Williams
47 Don't talk just kiss Right Said Fred
48 Shoot your shot Divine
49 Daddy Cool Boney M
50 Wow Kylie Minoque
51 Copacabana Barry Manilow
105

52 New York City Boy Pet Shop Boys
53 To deserve you Bette Midler
54 Stayin' Alive Bee Gees
55 Believe Cher
56 Born to be alive Patrick Hernandez
57 Sexbomb Tom Jones & Mousse T
58 (Tell it all about) Boys Dolly Dots
59 Simarik Tarkan
60 Why? Bronski Beat
61 Relax Franky Goes To Hollywood
62 Baby, One more time Britney Spears
63 You're the greatest lover Luv
64 I believe in a thing called love The Darkness
65 Blijf je vanavond Monique Smit
66 It's raining men Geri Halliwell
67 Back For Good Take That
68 Hung Up Madonna
69 In The Navy Village People
70 Beautiful Christina Aguilera
71 You can if you want Modern Talking
72 I wanna dance with somebody Whitney Houston
73 Take your mama Scissor Sisters
74 Respect Aretha Franklin
75 Que si que no Jody Bernal
76 It's a sin Pet Shop Boys
77 Finally Ce Ce Peniston
78 Mercy Duffy
79 Kiss Prince
80 Express Yourself Madonna
81 Push Up Freestylers
82 As long as you love me Back Street Boys
83 Voulez-vous Abba
84 Samen zijn Willeke Alberti
85 You Make Me Feel Mighty Real Sylvester
86 Loveshack B52's
87 I Feel Love Donna Summer
88 When you say nothing at all Ronan Keating
89 Tragedy Bee Gees
90 A natural woman Aretha Franklin
91 Waterloo Abba
92 Viva Espagna Imca Marina
93 When will i be famous Bros
94 In My Arms Kylie Minoque
95 I'm so excited Pointer Sisters
96 Don't let the sun go down on me Elton John & George Michael
106

97 Venus Bananarama
98 Show me love Robin S
99 Relight My Fire Dan Hartman
100 Man, I feel like a woman Shania Twain
10.3 Topiclijst
Topiclijst
DEMOGRAFISCHE GEGEVENS
- geslacht
- geboortejaar
- woonplaats
- job/studie
- geaardheid
- relatiegegevens
ZELFBESCHRIJVING
- Vertel eens wat over jezelf : wie ben je, waar ben je
mee bezig, wat vind je belangrijk in het leven, .. ?
- Zit je in bepaalde verenigingen?
- Hoe lang ben je al ge-out?
- Hoe waren de reacties?
- Wat betekent voor jou homo/biseksualiteit?
- Is holebi zijn in deze tijd helemaal aanvaard, volgens
jou?
- Vind jij jouw andere geaardheid belangrijk?
- Denk je dat er verschillende soorten holebi’s/homo’s
bestaan? Zitten er gradaties in volgens jou? Waar zou je
jezelf plaatsen?
- Zijn er veel holebi’s in je vriendenkring? (Zo ja:
waarom? Leuker, meer jezelf zijn, toevallig, …? Zo
neen, waarom?)
107

- Zijn er veel vrouwen/mannen (afhankelijk van geslacht
respondent) in je vriendenkring? Waarom wel/niet?
- Hetero’s?
UITGAANSLEVEN & HOLEBICULTUUR
- Hoe ziet jouw gemiddelde weekend eruit ?
- Hoe vaak ga je uit?
- Waar ga je uit? (gewoon café, echte fuiven, wat voor
fuiven?)
- Met wie?
- Wat doe je zoal als je op een feestje staat? (dansen, toog
hangen, praten, …?)
- Heb je al veel mensen leren kennen via het uitgaan?
- Wat vind je van holebifuiven? Kom je daar liever dan
op een andere fuif? Hoe vaak?
- Beschrijf eens hoe zo’n holebifuif verloopt? De sfeer?
- Denk je dat holebi’s/homo’s anders feesten dan
hetero’s?
- Heb je het gevoel dat er een echte holebigemeenschap
bestaat? Behoor jij daartoe?
- Kan die beschouwd worden als een soort subcultuur
zoals andere muziek/jeugdsubculturen (eigen stijl,
jargon, attitude)? Wat zijn dan de kenmerken van die
subcultuur? (eventueel wat uitleggen) En hoe zit dat
met de homosubcultuur?
MUZIEKVOORKEUR
- Waar luister je zoal naar als je thuis bent ? (specifieke
radiozenders, genres, artiesten, …?)
- Waarom spreekt die muziek je aan? Heeft dat iets te
maken met wie je bent?
108

- Waarvan is jouw muziekkeuze – als je thuis/uit bent –
afhankelijk?
- Als je uitgaat, welke muziek hoor je dan graag? Wat is
echte feestmuziek voor jou?
HOMO TOP 100
- Wat vind je ervan dat er jaarlijks een Homo Top 100
wordt opgesteld? Waarom?
- (lijst rustig laten bekijken) Wat vind je van de muziek
die erin staat?
- Hoe zou je deze muziek zelf benoemen?
- Vind je deze muziek goed?
- Waarom wordt dit als holebimuziek gezien? Zegt het
iets over de holebigemeenschap?
- Wat vind je ervan dat de maatschappij holebi’s met
deze muziek associeert?
- De lijst staat vol stereotiepen. Paradox met aanvaarding
als gelijke? (Zelfrelativering?)
- Is er een groep/artiest die ontbreekt volgens jou? Of wie
hoort er daarentegen niet thuis in de lijst?
- Heb jij een rolmodel? Met wie identificeer je je het
meest uit de lijst?
- Er staan veel zogeheten diva’s in de lijst? Kan je jezelf
met hen identificeren? Of adoratie, of gewoon
muziekstijl,…?
- Waar komt die gevoeligheid onder de
holebigemeenschap voor het Eurovisiesongfestival
vandaan? Ben je zelf ook een fan? Kijk je er graag
naar?
- Waaraan denk je bij de term ‘camp’? (eventueel
uitleggen) Waarom denk je dat bepaalde
holebi’s/homo’s dat leuk vinden?
109

- Er staat heel veel disco-muziek in de lijst. Waarom is
dat zo, denk je?
- “ glamrock, softrock?
- Het tijdperk van Studio 54 kan je ook in deze
muziekperiode plaatsen. Waar denk je aan bij die?
Welke sfeer roept dat op bij jou? (hedonisme)
- Denk je dat er onder homo’s een bepaalde nostalgie
leeft naar die periode?
- Valt deze muziek ook/eerder in de smaak bij lesbische
vrouwen/biseksuelen? Waarom wel/niet? (vraag
afhankelijk van respondent)
- Ben je ooit op een Homo Top 100-fuif geweest? Wat
vond je ervan?
- Heb je nog vragen/opmerkingen?
- Ken je iemand die ik eventueel ook kan interviewen?
- Bedankt!!
10.4 Interviews
(werden verwijderd om een inbreuk op de schending van de privacy te vermijden)
110