Beestachtig! - NBD Biblion

Lees
verder
Jaargang 2 | nummer 1 | Voorjaar 2013
Beestachtig!
Het Leesprogramma
2013-2014
In de voetsporen van
Frodo en De Cock
Standing orders
gemak en snelheid
Nog meer
LeesVerder
met Layar
Download de app en haal meer uit LeesVerder

In dit nummer
Een woord vooraf
4
Trend
In de voetsporen van
Frodo en De Cock
In actie
7
Rotunda: nu ook
lokaal reserveren!
8
Thema-aanbieding
Mediatoerisme
Ontwikkelingen
10
Beestachtig!
Het Leesprogramma
2013-2014
In actie
12
Plankklaar Koppelen
Ervaringen in Drenthe
14
Achtergrond
Standing orders
18
Thema-aanbieding
Slavernij vroeger en nu
19
Uit het lab
Update
En verder:
Digitale bibliotheekbestanden
Juni 2012, de inkoopcommissie van VOB/BNL liet NBD
Biblion weten geen belangstelling meer te hebben voor
een reeks van bibliothecaire bestanden. Literom Jeugd en
Wereldliteratuur, de Uittrekselbank Jeugd, de Actuele
Documentatiebank en Meer over Media verdwenen uit het
basispakket. Op zich een te respecteren beslissing want
niets is voor altijd en de klant is koning.
Bij de bekendmaking van de Beste Bibliotheek van
Nederland in oktober 2012 constateerde de jury dat het
digitale aanbod binnen de bibliotheek al lange tijd
onveranderd is en daarnaast in veel bibliotheken
onvindbaar. De constatering van de inkoopcommissie dat
het gebruik van deze bestanden terugloopt, moeten we
daarom tevens tegen deze achtergrond zien.
Nu zijn bibliothecaire bestanden niet de meest sexy
publieksbestanden denkbaar, maar toch roept het
verwijderen van dit soort bestanden uit het basispakket
vragen op. Tal van bibliotheekinitiatieven en producten zijn
immers de laatste jaren al verdwenen, vaak na een kort
bestaan. Zo werd onlangs ook het Laurens/BNL project
Schoolbieb beëindigd. Een project waarin door de jaren
heen vele miljoenen zijn geïnvesteerd. Andere initiatieven
zoals Aladin verdwenen uit beeld of leiden een kwijnend
bestaan.
Zo zullen ook recent gelanceerde tijdschrift- en krantenbestanden
van de Koninklijke Bibliotheek mijns inziens op
langere termijn geen grote publiekstrekkers blijken te zijn.
De centrale vraag is echter of dit altijd nodig is. Natuurlijk,
de openbare bibliotheek is een publieksinstelling zonder
weerga. Maar ze moet ook populair willen zijn zonder haar
eigenheid te verliezen. Het gebruik mag nooit het enige
criterium zijn. De intrinsieke kwaliteit van een bestand is
ook van belang.
Laten we hopen dat het maatschappelijk rendement van
de Nederlandse Bibliotheekcatalogus niet alleen de
investeringen van de laatste jaren rechtvaardigt maar
tevens op termijn aan de verwachtingen beantwoordt.
Henk Das
Algemeen directeur NBD Biblion BV
Nieuws 3, 17
Meest gestelde vragen 9
Colofon 19
Seizoensagenda 20
2
Lees
verder
Foto: Jeroen Poortvliet

Nieuws
OBA gaat starten met
Plankklaar Koppelen en
Selectieservice
Hans van Velzen (directeur OBA) en Henk Das (directeur NBD Biblion)
tekenden half maart de overeenkomsten voor Plankklaar Koppelen en
Selectieservice. Hierbij is ook afgesproken dat NBD Biblion de AI-plusselectie
voor Amsterdam gaat doen.
LeesVerder op uw telefoon
Verder lezen op internet over onderwerpen
die genoemd zijn in LeesVerder gaat nu
heel gemakkelijk met de gratis Layar-app
voor op uw mobiele telefoon of tablet
(iPhone en Android).
Hoe werkt het?
• Download de gratis app via de iPhone App Store of Android Play
Store.
• Let op de pagina’s in LeesVerder die dit logo bevatten.
• Open de Layar-app. Houdt uw telefoon of tablet boven de pagina
met logo en druk op scan. De digitale extra’s worden nu op uw
scherm getoond.
Onderwijsportal begin
mei live
NBD Biblion is bezig met de ontwikkeling van een onderwijsportal.
Via de portal kunnen mediatheken en scholen in de toekomst op
eenvoudige wijze ingewerkte boeken en andere media bestellen.
Via een uniek filtersysteem kunt u boeken kiezen op bijvoorbeeld
leesniveau, genre of leeftijd. Naast aanbiedingen en thema’s zijn er
ook advieslijsten terug te vinden op de website. Samen met specialisten
uit het onderwijs werd bekeken wat de behoefte is. Deze input
wordt momenteel nog verwerkt. De onderwijsportal gaat begin mei live.
NBD Biblion op NOT
Facturering per 2014 digitaal
Van 22-26 januari vond de grootste vakbeurs
voor het onderwijs plaats: de Nationale
Onderwijstentoonstelling. NBD Biblion presenteerde
op deze beurs haar bestaande
producten zoals de databanken, ingewerkte
media en de demo van de nieuwe onderwijsportal.
Nieuwsgierig wat NBD Biblion voor
het onderwijs kan betekenen?
Lees verder op www.nbdbiblion.nl/onderwijs.
Vanaf 2014 zullen de klanten van NBD
Biblion de facturen en ‘in nota’ overzichten
digitaal ontvangen. Momenteel verstuurt
NBD Biblion wekelijks een papieren factuur
voor de geleverde producten en
maandelijks een papieren overzicht van
alle nog openstaande bestellingen. Dit
brengt een aanzienlijke papierstroom met
zich mee.
Met deze omschakeling wordt, naast
een kostenbesparing voor ons en voor
onze afnemers (een aantal bibliotheken
heeft reeds aangedrongen op het versturen
van digitale facturen), een aanzienlijke
milieuwinst geboekt.
Het jaar 2013 gaat NBD Biblion gebruiken
om dit project, in nauw overleg met haar
afnemers, uit te werken, voor te bereiden
en te implementeren.
NBD Biblion verstuurt, voor de verwerking
van de informatie in de lokale acquisitiesystemen,
al digitale facturen. Bovenstaande
maatregel geldt voor de facturen
voor de financiële administratie.
3
Lees
verder

Trend
Hoe boeken, tv-series en films
lezers letterlijk in beweging krijgen
In de voetsporen van
Frodo en De Cock
Het ‘echte’ Zweinstein, het Louvre van Dan Brown: het zijn tegenwoordig ware bedevaartsoorden geworden voor de
culturele reiziger. ‘Mediatoerisme’ is de term die wetenschapper Stijn Reijnders eraan heeft gegeven. Hij leidt de
komende vier jaar een multidisciplinair onderzoek naar het verschijnsel. Wat kunnen bibliotheken daarvan opsteken?
‘De behoefte is natuurlijk niet nieuw. Al in de
veertiende eeuw wilden lezers het denkbeeldige
universum van de dichter Petrarca
bezoeken. Toch is er de laatste jaren meer
aan de hand. Veel mensen keren zich af van
het massatoerisme. Bovendien brengen
fansites op internet geestverwanten van over
de hele wereld bij elkaar. Die ontwikkelingen
geven een extra impuls aan het mediatoerisme.
In Nieuw-Zeeland worden momenteel
vijftien Lord of the Rings-tours georganiseerd.’
Stijn Reijnders is hoofddocent Cultureel
Erfgoed aan de Erasmus Universiteit
Rotterdam. Hij deed al een verkennende
studie naar het fenomeen mediatoerisme
en schreef er een boek over met de veelzeggende
titel Plaatsen van verbeelding.
‘Lezers en kijkers worden gedreven door
twee motieven. Ten eerste de drang om de
verbeelde wereld te vergelijken met de
werkelijkheid: klopt het aantal tredes,
duurt die treinreis echt zo lang? Sterker is
misschien nog de wens om verbeelding en
werkelijkheid te laten samenvallen. Zo dicht
bij het geliefde personage zijn dat Inspector
Morse bij wijze van spreken zo om de
hoek zou kunnen komen.’
Reijnders’ vervolgonderzoek ‘Locating
imagination’ is op 1 februari jl. van start
gegaan. Hij gaat vier jaar lang de verschijnselen
filmtoerisme, literair toerisme en
muziektoerisme in hun samenhang
bestuderen, vanuit een multidisciplinair
4
Lees
verder
Stijn Reijnders

perspectief. ‘Er bestond al onderzoek naar de
losse vormen van cultureel toerisme, maar
die zijn steeds meer vervlochten geraakt,
onder meer door boekverfilmingen. Bovendien
deed de wetenschap alleen onderzoek
binnen het eigen vakgebied. Literatuurwetenschappers
keken bijvoorbeeld nooit met een
sociologische of etnografische blik naar
locatiebeschrijvingen. Wij zijn benieuwd wat
deze kunstwerken, die deel uitmaken van ons
cultureel erfgoed, doen met ons collectief
bewustzijn. Welke elementen in een kunstwerk
brengen lezers, kijkers en luisteraars in
beweging? Wat beweegt iemand om die plek
te bezoeken? Wat doet die plek met hem?
En wat gebeurt er op de locatie zelf en is daar
beleid voor te ontwikkelen?’
Schrijvers zitten er zelf niet altijd om te springen
dat lezers de plaatsen in hun boeken bezoeken.
’Baantjer hield zijn locaties bewust vaag
om te voorkomen dat mensen op zoek
zouden gaan. Toch gingen ze. Waarop hij
tientallen brieven kreeg over dingen die niet
klopten! Henning Mankel, de schrijver van de
Wallander-reeks, nam zelfs een epiloog
op met een waarschuwing: ga er niet heen.
Hij sleepte de bakker voor de rechter die
Wallander-taartjes verkocht omdat de
inspecteur altijd in diens bakkerij zijn eurekamoment
had. De bakkerij werd al jaren
platgelopen door Wallander-fans. Het verweer
van de bakker was dan ook: ik wil wel stoppen
met de taart, maar dan moet de bakkerij ook
uit het boek! Die toe-eigening door de lezer
kun je niet tegenhouden. Locaties zelf
kunnen er ook wat van: in de Cotswolds,
de Engelse streek die Tolkien inspireerde,
roept men nu dat zij het “echte” Hobbiton zijn
en niet Nieuw-Zeeland.’
‘Mediatoerisme kun je niet “kopen”’, stelt
Reijnders. ’Kijk naar Woody Allen, die in ruil
voor een deel van het filmbudget steden als
Barcelona en Rome het romantische decor
liet zijn van zijn nieuwste films. Amsterdam
heeft het aanbod afgeslagen, en terecht, want
het is helemaal niet zeker of zo’n film leidt tot
meer toerisme.’ Reijnders pleit in plaats daarvan
voor kleinschalige initiatieven. Ook bibliotheken
kunnen daarin hun aandeel leveren.
‘Over het Nederlandse literaire erfgoed is
relatief weinig bekend’, zegt Reijnders.
‘Bibliotheken zouden met scholen literaire
plaatsen kunnen bezoeken en zo het erfgoed
tastbaar kunnen maken. Ook voor nieuwe
technologie zie ik een rol weggelegd. Met een
smartphone-app kun je natuurlijk prachtig
“begeleid wandelen” door een stad. Toch zal
het papier altijd blijven. Het tactiele is heel
belangrijk: je ziet mensen eerst door het boek
bladeren en daarna aaien ze met hun vingers
over de barkruk van De Cock. Ze willen ’t
kunnen aanraken.’
Over mediatoerisme verschijnt deze zomer
een speciale website. Tot die tijd is meer
informatie verkrijgbaar op de persoonlijke
webpagina van Stijn Reijnders:
www.eshcc.eur.nl/reijnders.
5
Lees
verder

Trend
‘Onze wandeling zit altijd vol’
Douwe van der Bijl van
de bibliotheek in Groningen
houdt al sinds
1988 literaire wandelingen.
Vorig jaar is de
beschrijving van die
stadswandeling geheel
vernieuwd en herdrukt.
Van der Bijl
neemt lezers drie keer
per jaar langs plaatsen
waar schrijvers en
dichters hebben geleefd
en gewoond –
van Belcampo tot Jean
Douwe van der Bijl
Pierre Rawie – of waar
Groningen het decor is geweest. Denk aan Onder professoren
van Hermans of ‘t Peerd van Ome Loeks van Ab Visser.
‘De wandelaars komen natuurlijk voor de smeuïge verhalen,
maar ze schrijven ook driftig titels mee. Het is een
mooie manier om mensen kennis te laten maken met minder
bekend literair werk. Je ziet na een wandeling altijd
even een uitleenpiek onder bepaalde boeken. Soms hebben
mensen een speciale reden: laatst wandelde er een
stel mee dat nog onder Hermans had gestudeerd.’ Volgens
Van der Bijl is de stijgende populariteit vooral een kwestie
van toegenomen vrije tijd. ‘In de bibliotheek staan enorm
veel folders met activiteiten, die vinden allemaal gretig aftrek.
Onze wandeling zit ook altijd vol. We organiseren ‘m
ook op verzoek, vooral voor leesclubs, nog zo’n trend in
onze samenleving.’
‘Het geheim zit niet in de plek, maar
wat de schrijver ermee doet’
‘Eigenlijk hoop je als schrijver dat je de verbeelding zo weet
te prikkelen dat de echte locatie er niet meer toe doet.’
Philibert Schogt is filosoof en schrijver. Hij schreef met
Beste reiziger (2009) een roman over reidgidsenschrijver
Max Vermeer, die de culturele toerist ertoe moet verleiden
om unieke locaties te bezoeken. Het opmerkelijke is dat
Max liever lui dan moe is. Het is zijn overtuiging geworden
dat je in tijden van Google net zo goed vanuit je leunstoel
een exotisch oord kunt beschrijven. ‘De romanschrijver
mag zijn verbeelding de vrije loop laten gaan, maar de toerist
eist van de reisgidsenschrijver dat die ter plaatse is geweest.
Dat werkt zelfs door in een roman: ik heb boze reacties
gehad van lezers die zich door Max belazerd voelden!’
Mediatoeristen gaan
volgens Schogt op
zoek naar de overtreffende
trap van hun eigen
fantasie. ‘Het geheim
zit ‘m niet in de
plek zelf, maar wat de
schrijver met die plek
doet. Als de passie
voor een kunstwerk
maar groot genoeg is,
dan wil je de totale ervaring.
Misschien zit er
ook een religieuze
component in. Nu het
Philibert Schogt
hiernamaals is weggevallen,
gaan mensen op zoek naar het aardse paradijs. Die
ideale wereld vinden ze op vakantie. Dan staat de tijd even
stil en kunnen mensen buiten hun eigen leven komen te
staan. Fictie waarin wordt gereisd of waarin een plaats een
belangrijke rol speelt, kan die hang naar mysterie versterken.’
©Chris van Houts
Lees verder In de recent verschenen Boek-delen (maart
2013) meer aandacht voor literaire wandelingen in Groningen.
Het artikel ‘Literair leven in Groningen’ gaat in op de
wandelingen uit het boekje Literaire wandeling Groningen:
door gevleugelde voeten betreden.
6
Lees
verder

In actie
Rotunda:
nu ook lokaal
reserveren!
In het najaarsnummer van LeesVerder 2012 kondigden
we het al aan: een aanpassing van Rotunda zodat men
toegang heeft tot het lokale bibliotheeksysteem.
Ervaringen met Rotunda
In het najaarsnummer 2012 van LeesVerder staan de
ervaringen van Openbare Bibliotheek Amsterdam met
Rotunda. U kunt dit teruglezen op www.nbdbiblion.nl.
Meer bibliotheken hebben inmiddels Rotunda aangeschaft,
zoals Bibliotheek Eemland, vestiging Hoogland.
LeesVerder vroeg bezoekers van Bibliotheek Eemland
naar hun mening over Rotunda. Men is enthousiast:
‘Ziet er mooi uit’
‘Nodigt uit!’
‘Robuust, waardoor het tegen een stootje kan, zodat
kinderen het ook kunnen gebruiken’
‘Ontzettend leuk voor kinderen’
‘Fantastische mogelijkheid om in te spelen op de actualiteit
zoals de Voorleesdagen’
Reserveren
De digitale etalage Rotunda biedt gebruikers de mogelijkheid om eenvoudig
met hun bibliotheekpas en de bijbehorende pincode de getoonde
media te reserveren. Tot nu toe was alleen provinciaal of landelijk
reserveren mogelijk. Wens van veel bibliotheken was dan ook
de mogelijkheid om reserveringen te kunnen maken in de eigen catalogus
en in de eigen catalogus te kunnen zoeken.
Rotunda 2.0
Rotunda is aangepast: NBD Biblion heeft een applicatie ontwikkeld
waarmee gebruikers van Rotunda direct toegang kunnen krijgen tot de
website van het lokale bibliotheeksysteem. Deze toegang is niet alleen
via het hoofdscherm beschikbaar, maar ook vanuit de detailpagina van
een titel. Overigens blijft provinciaal en landelijk reserveren mogelijk.
Rotunda fors in
prijs verlaagd
Lees verder Heeft u vragen over Rotunda of wilt u meer informatie?
Neem dan contact op met onze afdeling Verkoop, (070) 337 7700
of info@nbdbiblion.nl.
Wie nu Rotunda aanschaft, profiteert van een forse korting.
Rotunda kost nu 2425 euro (was 3195 euro).
De jaarlijkse licentiekosten zijn 999 euro (was 1999 euro).
7
Lees
verder

Thema-aanbieding
Elders in dit nummer van LeesVerder kunt u lezen over het fenomeen mediatoerisme.
Wereldwijd is het aantal plaatsen dat mediatoerisme aantrekt enorm groot. In deze plaatsen
worden steeds vaker tours georganiseerd of er verschijnen routebeschrijvingen bij.
LeesVerder noemt er enkele.
Mediatoerisme:
tours, apps en gidsen
De film gezien? Op naar de set!
Zeer populair zijn filmlocaties. Er zijn er talloze te bezoeken. De toerismesector
springt op de populariteit in met het aanbieden van movietours.
Filmlocaties worden soms ook in reisgidsen beschreven.
We noemen enkele movietours:
* Bij het kostuumdrama Downton Abbey, de
veelgeprezen Britse tv-serie, worden diverse
tours georganiseerd, bijvoorbeeld
door www.britmovietours.com.
* De mediatoerist kan in New York diverse
On Location Tours maken naar plekken
bekend uit films en tv-series, zoals naar de
hotspots uit Sex and the City. www.screentours.com
* Bij Flikken Maastricht is de Flikkentocht te maken, langs locaties
die een rol spelen in deze tv-misdaadserie. De routebeschrijving
is verkrijgbaar bij VVV Maastricht en te downloaden op
www.vvv-maastricht.eu
Mediatoeristen bezoeken ook graag filmstudio’s, bijvoorbeeld de
studio waar de Harry Potter-films zijn opgenomen. Hier zijn het
kantoor van Perkamentus, Harry’s bezemsteel etc. te zien. In Engeland.
www.wbstudiotour.co.uk
The Worldwide Guide to Movie Locations is een handige gids voor
set-jetters, zoals filmlocatietoeristen wel genoemd worden. Zoeken
kan op onder meer filmtitel en plaats. www.movie-locations.com
Op pad met een literaire wandelgids
Routebeschrijvingen langs locaties uit een roman
zijn te vinden op internet en in literaire (wandel)
gidsen. Bijvoorbeeld:
* Het bos dat A.A. Milne inspiratie gaf voor zijn
verhalen over Winnie the Pooh is Ashdown
Forest (Engeland). Hier zijn twee wandelingen
uitgezet. www.ashdownforest.org.
* In Amsterdam zijn aan de hand van diverse
wandelgidsen tochten te maken langs locaties
uit de romans van Voskuil, Borderwijk,
Reve en andere auteurs.
Georganiseerde literaire tochten
Met een reisleider die uitleg geeft een tocht
maken langs locaties uit een roman: ook hier is
het aanbod groot. Bijvoorbeeld in Barcelona zijn
georganiseerde tochten te maken bij de romans
De schaduw van de wind van Carlos Ruiz Zafón
en De kathedraal van de zee van Ildefonso
Falcones. www.iconoserveis.com
Apps
Ter gelegenheid van het Couperusjaar lanceert het Letterkundig
Museum in samenwerking met het Louis Couperus Genootschap in
juni 2013 een literaire app die de wandelaar door het Den Haag van
Couperus leidt. Er zijn meer mediatoerisme-apps, zoals de Wallanderapp
die door het Ystad van Kurt Wallander voert.
Meer plaatsen van mediatoerisme plus de gerelateerde boeken, films, tv-series, gidsen en
websites vindt u op www.nbdbiblion.nl bij LeesVerder.
8
Lees
verder

Meest gestelde vragen
Aanschafinformaties AVM
Meest gestelde vragen over het aanbod audiovisuele media.
Attractieparken en musea
Attractieparken en musea bij het werk van een auteur of bij een
speelfilm: de keuze is enorm. Van klein, intiem museum tot een
park vol wervelende shows en adembenemende attracties. Voor
jong en oud. Een miniselectie:
* Junibacken - Verhalenhuis waar de bezoekers met een treintje
door de verhalen van Astrid Lindgren reizen. In Stockholm.
www.junibacken.se
* Dickens World - Overdekt themapark in Chatham (Engeland)
over de Victoriaanse wereld van Charles Dickens en zijn
romans. www.dickensworld.co.uk
* Kameleondorp - Attractiepark in Terherne (Friesland) bij
de jeugdboekenserie De Kameleon van Hotze de Roos.
www.kameleonterherne.nl
* The Sherlock Holmes Museum - Detective Holmes en zijn
sidekick Watson woonden volgens auteur Arthur Conan Doyle
in Baker Street in Londen. Tegenwoordig is het huis ingericht
als museum. www.sherlock-holmes.co.uk
* The Wizarding World of Harry Potter - Park met attracties
en shows in Florida (Amerika) bij de romans en films over
tovenaarsleerling Harry Potter.
www.universalorlando.com/harrypotter
Lees verder Bij dit thema vindt u op onze website een mediabestellijst.
Wat valt er onder?
Games voor diverse
consoles, cd-roms, dvdroms,
kinder-cd’s, luisterboeken
op cd en daisy-rom,
speelfilms en informatieve
films op dvd-video en blu-ray.
Wat wordt aangeboden
in de Aanschafinformaties
AVM?
- Alleen games waarvoor de
uitgever expliciet toestemming
heeft gegeven.
- Vrijwel alle in Nederland
verkrijgbare kinder-cd’s en
luisterboeken op cd.
- Een selectie van 24-30
titels per maand uit het
aanbod van luisterboeken
op daisy-rom van uitgever
Dedicon.
- Speelfilms met goede
recensies, van bekende
acteurs of regisseurs,
prijswinnaars, tv-series,
klassiekers, kijkhuisfilms,
jeugdfilms en documentaires.
Om zo snel mogelijk te
kunnen verzenden, worden,
wanneer voldoende informatie
voorhanden is, games,
luisterboeken en speelfilms
in een vroeg stadium
aangeboden.
Wat wordt niet aangeboden
in de Aanschafinformaties
AVM?
Games en speelfilms met
extreem geweld, films met
porno en films waarbij de
Nederlandse ondertiteling
ontbreekt, worden niet
aangeboden. Dit geldt ook
voor documentaires met een
negatieve beoordeling.
Hoe komt NBD Biblion
aan de titels?
- Vrijwel alle uitgevers
houden ons op de hoogte
van hun uitgaven.
- Door speuren naar geschikt
materiaal via internet,
vakliteratuur en dag- en
weekbladen.
- Adviezen van bibliothecarissen.
Hoe worden de materialen
aan de bibliotheek
geleverd?
Alle in de Aanschafinformaties
AVM aangeboden titels
worden voorzien van
uitgebreide recensietekst en
titelbeschrijving.
Audiovisuele media worden
standaard geleverd in
dvd-dozen met full-color
inlay. Daarnaast zijn er extra
opties als PIM- en beveiligingsetiketten
en securityboxen.
Levering van de media
gebeurt samen met boeken
via het landelijk transport.
Binnen het aanbod titels in
de Aanschafinformaties AVM
probeert NBD Biblion zo veel
mogelijk in te spelen op de
vraag van onze klanten, de
bibliotheken. Ons streven is
producties onder de
aandacht te brengen
waarmee de bibliotheek zo
veel mogelijk leners tevreden
kan stellen.
Meer vragen over AVM?
Neem contact op met Rob
Olgers, olgers@nbdbiblion.nl
9
Lees
verder

Ontwikkelingen
Het Leesprogramma 2013-2014
Beestachtig!
©Martijn van der Linden
10 Lees verder

Interview met Martijn van der
Linden, de illustrator van het
nieuwe Leesprogramma
Het Leesprogramma 2013-2014 heeft als thema dieren. Titel: Beestachtig!. Een breed en aansprekend thema:
huisdieren, wilde dieren, uitgestorven dieren, fantasiedieren, knuffeldieren, voor elk wat wils. Illustrator is Martijn van
der Linden (1979). Hij maakte voor het Leesprogramma het hiernaast afgebeelde affiche: mooi, fantasievol en grappig.
Martijn volgde de Willem de Kooning
Academie in Rotterdam en illustreerde
onder meer Winterdieren van Bibi Dumon
Tak dat een Gouden Griffel kreeg. Van hem
en zijn vrouw Maranke Rinck samen
verschenen onder meer Het prinsenkind en
Meisjes om te zoenen. Hun prentenboek Ik
voel een voet! werd in Amerika bekroond en
kreeg in Nederland een Leespluim.
Affiche Leesprogramma
‘Een fantastische opdracht. Dieren teken ik
graag, en een poster is bedoeld als blikvanger,
heel leuk om daar mooi beeld voor te
maken. Dat ik vrij was in wat ik ging maken,
was ook heel fijn.’ Heeft hij een voorkeur
voor bepaalde dieren? ‘Ik heb veel met vogels.
En ik teken graag spannende, bijzondere
dieren.’
Hoe begint hij aan zo’n opdracht? Hij lacht.
‘Eerst word ik dan een beetje hyper van alle
mogelijkheden, dan ga ik bedenken of ik
meer verhalend of meer abstraherend te
werk zal gaan, daartussen gaat het dan heen
en weer.’
Stijl en technieken
‘Dat gaat in golfbewegingen. Na Het prinsenkind
en Meisjes om te zoenen die vrij realistisch
zijn, kwam Ik voel een voet! waarin de
fantasie de boventoon voert. Nu trek ik weer
meer naar het realisme.’
Welke technieken gebruikt hij? ‘Ik vind het
leuk om ook daarin veel af te wisselen.
Transparantie en helderheid wisselen af
met meer intenser werk.’
Voor wie?
Hij heeft geen voorkeur voor een bepaalde
leeftijdsgroep. ‘Illustreren voor kinderen is
gewoon gebruikelijker, maar een mooi geïllustreerd
boek voor volwassenen maken lijkt
me ook fantastisch. Eerlijk gezegd ben ik
niet al te veel bezig met een doelgroep als ik
aan het werk ben, ik moet het zelf een uitdaging
vinden.’
Inspiratie en favorieten
‘Waarin ik inspiratie vind? Dat hangt ook van
af of ik meer realistisch of meer met fantasie
bezig ben. In kunst, fotografie, natuur en
landschap en vooral ook in de wereld om me
heen.’
Favorieten? ‘Als kind las ik graag Roald Dahl
en Astrid Lindgren. Wat betreft illustraties
houd ik nu bijvoorbeeld erg van Annemarie
van Haeringen, Quentin Blake en Marit
Törnqvist.’
Eigen werk
Waarmee is hij erg blij? ‘Gelukkig meerdere
dingen!’, lacht hij. ‘Bijvoorbeeld met het net
verschenen Anne Frank-boek Buiten is het
oorlog van Janny van der Molen. Daarvoor
moest ik veel research doen, historisch
moest het goed kloppen. En verder, wat laat
je zien, het is bedoeld voor jonge kinderen.
Ik ben heel benieuwd naar de reacties!’
Ook heel blij is hij met
Alle vissen vonden olifant
van Henk van
Straten, Winterdieren
van Bibi Dumon Tak
en natuurlijk met het affiche voor het Leesprogramma.
Samen
Hij maakt ook boeken samen met zijn vrouw
Maranke Rinck. Begint dat met een tekening
of een verhaal? ‘Wisselend. Bij Het prinsenkind
begon het met een verhaal dat zij
schreef bij een reiger die
ik had gemaakt. Bij Meisjes
om te zoenen ging het
meer omgekeerd. Nu, bij
iets nieuws, praten we er
samen over en dan gaat
zij schrijven en ik vervolgens
tekenen.’
Toekomst
‘Als ik dit kan blijven doen, dan ben ik eigenlijk
heel gelukkig. Iedere nieuwe opdracht is
leuk en spannend. En vrij werk, daar wil ik
meer aandacht aan besteden. Maar dat is
een ambitie die ik zelf in de hand heb.’
www.martijnvanderlinden.nl
Workshops, lezingen en lesbezoeken via
www.sss.nl.
Lees verder Een uitgebreidere versie van
dit interview staat op onze website
www.nbdbiblion.nl.
11 Lees verder

In actie
Plankklaar Koppelen
Ervaringen in Drenthe
Plankklaar Koppelen is de gratis service van NBD Biblion waarbij het koppelen van
boeken en andere media aan uw bibliotheeksystemen, inclusief financiële administratie
en het bijwerken van uw catalogus, automatisch gaat. Dit bespaart uw bibliotheek een
flink aantal handelingen, levert dus tijd- en kostenbesparingen op en zorgt ervoor dat de
boeken sneller beschikbaar zijn voor uw klanten.
12 Lees verder

In steeds meer bibliotheken wordt gewerkt met Plankklaar Koppelen. In de
provincie Drenthe maken circa 40 vestigingen verdeeld over 11 organisaties
gebruik van Plankklaar Koppelen. LeesVerder vroeg aan Leendert den Heijer
van de Digitale Bibliotheek Drenthe naar zijn ervaringen.
Wat waren de overwegingen om over
te gaan op Plankklaar Koppelen?
‘Efficiency en tijdwinst! Mooi dat technische
ontwikkelingen dit nu mogelijk maken. In
Drenthe hadden we het hele inwerkproces al
efficiënt ingericht. Centraal, bij de PSO,
kwam alles al binnen en werd ‘plankklaar’
afgeleverd aan de bibliotheken.
gen worden verricht alvorens de exemplaren
uitgeleend kunnen worden.’
‘Plankklaar Koppelen betekent dat we
circa 45 uur per week hebben kunnen besparen’
Leendert den Heijer
Is Plankklaar Koppelen een aanrader
voor andere bibliotheken?
‘Ik zou bibliotheken, in tijden van financiële
krapte, aanraden Plankklaar Koppelen in te
voeren. Zeker als NBD Biblion de administratieve
problemen rond het standing-orderabonnement
heeft verbeterd.’
Hoe was de voorbereiding?
Den Heijer: ‘Ik ben zelf niet bij de voorbereidingen
betrokken geweest, maar weet dat in
2010 is gestart met voorbereidende gesprekken
met NBD Biblion en in mindere mate
met HKa, die het Plankklaar Koppelen in bicatWise
ondersteunt. Het hele proces is diverse
keren goed bekeken en doorgesproken.
Drenthe begon als eerste provincie met
Plankklaar Koppelen. We zijn gestart met
één bibliotheekvestiging en hebben grondig
gecontroleerd of het proces goed verliep.
Medio 2012 zijn de andere bibliotheekvestigingen
gevolgd.’
Verliep de overschakeling gemakkelijk?
‘De overgang verliep redelijk geruisloos. Bibliotheken
zijn geïnstrueerd op het nieuwe
proces. Plankklaar Koppelen betekent niet
dat bibliotheken helemaal niets hoeven te
doen. De winst is dat het koppelen van de
bestelde exemplaren in feite niet meer handmatig
gebeurt en dat er tijdwinst wordt behaald
bij het beschikbaar komen van de bestelde
exemplaren (circa twee weken). Er
moeten bij ons nog steeds enkele handelin-
Zijn er verbeterpunten?
‘We merken dat de processen van standingorderbestellingen
en het Plankklaar Koppelen
elkaar bijten. Het standing-orderproces
kent vele handmatige interventies en is daarom
foutgevoelig. Hierdoor ontstaan in het
administratieve proces fouten die door ons
handmatig gecorrigeerd moeten worden. We
hebben dit aangekaart bij NBD Biblion, maar
hiervoor is nog geen oplossing gevonden.
De Drentse bibliotheken zijn tevreden over
Plankklaar Koppelen. De decentrale controle
bij onze vestigingen is echter minder rigide.
Hierdoor lijkt het proces zeer soepel te verlopen.
De werkelijkheid is dat fouten, manco’s
minder snel of niet worden doorgegeven,
waardoor wij onvoldoende zicht hebben op
de uiteindelijke kwaliteit van de dienstverlening’,
aldus Den Heijer.
Welke voordelen heeft het jullie
opgeleverd?
‘Voor het totale proces: tijdwinst en snellere
beschikbaarheid van exemplaren in de bibliotheken.
De NBD Biblion-dienstverlening
betekent dat we circa 45 uur per week hebben
kunnen besparen op het proces.
Onze bibliotheken kijken daar wat anders tegenaan,
omdat een deel van de activiteiten
(bestickeren volgens lokale plaatsingskenmerken
en de controle op de kastplaatsing)
nu door de bibliotheken wordt uitgevoerd.’
Lees verder Heeft u vragen over Plankklaar
Koppelen of wilt u meer informatie? Neem dan
contact op met onze afdeling Verkoop, (070)
337 7700 of info@nbdbiblion.nl.
Deze bibliotheken (gaan) werken
met Plankklaar Koppelen
Haarlemmermeer
Bergen op Zoom
Nieuwegein
Oost-Achterhoek
Biblionet Drenthe
West-Achterhoek
Venlo
Biblioplus
De Bibliotheek Maas en Peel
Bibliocenter Weert
Den Bosch
Heusden
Nijkerk
Burmmen-Voorst
Rivierenland
Epe-Noord Veluwe
Arnhem
Amsterdam
13 Lees
verder

Achtergrond
Standing orders:
gemak en snelheid
Een vaste bestelling binnen een vast budget. De leverancier garandeert een product of dienst van
kwaliteit, de ontvanger weet globaal wat hij krijgt. Waar dit over gaat? Over standing orders.
U vindt ze in de aandelen- en verzekeringswereld, maar ook als kranten- of tijdschriftabonnement.
Roel Jager neemt bibliotheken veel werk uit handen met de standing orders van NBD Biblion.
14 Lees verder
Elly van Winden, Peggy Maclean en Roel Jager

Joke Bijker
Afkomstig uit de uitgeverij
kwam Roel Jager in 1999 bij
NBD Biblion. Korte tijd later
werd de standing order (s.o.)
geïntroduceerd. In een wereld
waarin taal centraal staat, is het
enigszins merkwaardig dat er
geen Nederlandse vertaling voor
is, maar ‘vaste bestelling’ komt
er dichtbij. De abonnees op de
s.o.-pakketten weten dat ze door
het jaar heen als eerste snel
nieuwe boektitels ontvangen.
Het doel van de standing orders
is bibliotheken ondersteunen in
hun inkoopbeleid en vers van de
pers leveren. Jager: ‘Mensen
willen spraakmakende boeken
lenen op het moment dat ze net
in de winkel liggen. Zodra de
boeken verschijnen, maken wij
ze bibliotheekklaar en verzenden
ze naar de abonnees’.
Educated guess
In Nederland komen jaarlijks
zo’n 15.000 boeken uit. Daaruit
een evenwichtige collectie
samenstellen is bijna een
onmogelijke opgave voor de
hedendaagse bibliothecaris.
Anderzijds is het voor uitgevers
moeilijk om alle bibliotheekorganisaties
goed te informeren.
NBD Biblion fungeert als
schakelpunt tussen de twee.
Drie inkopers stellen de standing
orders in het voorjaar,
’s zomers en in het najaar
Standing orders in Dordrecht
Joke Bijker is manager van Bibliotheek op Maat die in Dordrecht en omstreken ruim
230.000 inwoners bedient. Een groot deel van de twaalf vestigingen en servicepunten is
geabonneerd op de standing orders van NBD Biblion. Bijker begint het gesprek door te
stellen dat ze geen bibliothecaris is. In haar organisatie wordt verschillend gedacht over het
wel of niet inzetten van de standing order. Ze koos ervoor vanuit zakelijk en retailoogpunt.
‘Ik vind het belangrijk dat boeken snel beschikbaar zijn voor onze lezers.’ De bibliotheek
heeft zeven abonnementen, van een groot pakket voor romans (475 banden) tot een klein
informatief jeugdpakket (100 banden). Sommige vestigingen hebben sinds kort meerdere
abonnementen. Doen die niet een te grote aanslag op het budget? Bijker: ‘Nee, wij zijn een
relatief grote organisatie en hebben nog voldoende ruimte om de collectie evenwichtig te
houden en er boeken in op te nemen voor een minder breed publiek’.
Uitvalpercentage
Bijker vertrouwt bij de samenstelling van de pakketten op de deskundigheid van NBD Biblion,
maar beoordeelt wel elk jaar kritisch of ze de standing orders wil voort zetten. Uitleencijfers
zijn daarbij leidend. Ze hanteert een uitvalpercentage van maximaal 5 procent. ‘Met
de standing order neem je automatisch verlies, want de verwachting dat een boek gaat
lopen wordt niet altijd waargemaakt. Maar als meer dan 5 procent van de titels buiten de
boot valt dan praat je over 25 boektitels die op de plank blijven staan. Dat is best veel, zeker
als je bedenkt dat sommige vestigingen meerdere abonnementen hebben.’ Bijker zag door
de jaren heen dat het overgrote deel van de lijsten goed loopt. Grote missers en grote successen
heeft ze niet paraat. Wel heeft ze er alle begrip voor dat een boek als Vijftig tinten
grijs niet in de standing order was opgenomen: ‘Dat is typisch zo’n hype die je niet verwacht.
Ik vind dat het risico van het vak’. Is er nog iets wat ze mist? ‘Multimedia kunnen we
alleen via de aanschafinformaties bestellen. Dat mag wat mij betreft sneller, bijvoorbeeld
door ze in de standing order op te nemen.’
samen. Roel Jager kiest met zijn een educated guess vanuit lijke verkoopcijfers. Bovendien
collega’s Peggy Maclean en gevoel, kennis, ervaring en hebben we een schat aan historische
gegevens in huis doordat
Elly van Winden de titels uit die waarnemingen. We volgen de
naar verwachting vaak zullen buzz in de (sociale) media en we weten wat alle bibliotheken
worden uitgeleend. ‘We maken hebben goed zicht op de lande-
samen bij ons inkopen.’
15 Lees
verder

Achtergrond
Andere snelle aanbiedingvormen
Boekenbeurzen
Verder zijn er de boekenbeurzen
waar drie keer per jaar inkopers
en uitgevers samenkomen en de
we altijd meer exemplaren in en
maken die bibliotheekklaar. Die
kunnen we snel naleveren’, aldus
Jager.
inkooporders worden geplaatst.
Dankzij de aanbiedingsbrochures
van de uitgevers weet Jager wat
hij er kan verwachten. Met de uitgevers
bespreekt hij wat bijzonder
is aan een boek, wat het
Verantwoordelijkheid
Roel Jager vindt het een sport om
te zien of een titel goed gaat lopen.
Het samenstellen van standing
orders blijft uiteraard mensenwerk.
eventueel in het buitenland heeft
‘We hebben Vijftig
gedaan en welke publiciteit wordt
verwacht. Hij krijgt prijsinformatie
en hoort soms dingen die voor
bibliotheken meer van belang zijn
dan voor boekverkopers. ’Er is
toch een verschil, zo zijn streekromans
nog steeds zeer populair
in bibliotheken. Ze prijken zeker
op onze standing orders.’
tinten grijs bijvoorbeeld niet aangeboden
en waren volkomen verrast
door het succes van het boek
in Nederland. In de voorjaarsaanbiedingen
van de uitgevers zitten
nu tien trilogieën in dezelfde categorie.
We zijn erg benieuwd
welke daarvan het gaan doen.’ De
categorie non-fictie vindt hij soms
lastig omdat de uitschieters er
Bijbestellen
NBD Biblion biedt acht s.o.-pakketten
aan, variërend in samenstelling
en prijs. Een pakket bevat
van elke titel één exemplaar.
Meerdere exemplaren afnemen
kan door meer abonnementen te
nemen of per titel bij te bestellen.
Dat kan via de standing-orderlijst
die alle bibliotheken ontvangen of
later via de aanschafinformatie.
Bibliothecarissen hebben dan
zelf de keuze. ‘Van alle titels en
van geheide successen als John
minder voorspelbaar zijn. Populariteit
speelt uiteraard mee. Dus
weinig kookboeken, maar zonder
enige twijfel de nieuwste Jamie
Oliver. Jager ziet de standing order
als een soort basiscollectie
voor bibliotheken. ‘Ze biedt gemak
en snelheid en is vrijwel risicoloos.
Maar bibliothecarissen
vertrouwen je wel een deel van
hun budget toe, wij nemen voor
hen de beslissing welke boeken
ze ontvangen. Dat is voor ons een
hele verantwoordelijkheid.’
Grisham of Saskia Noort kopen
Lees verder Neem voor meer informatie over onze aanbiedingsvormen
contact op met onze afdeling Verkoop, (070) 337 7700 of
info@nbdbiblion.nl.
Naast de standing order heeft NBD Biblion nog twee
aanbiedings vormen waarvan de levertijden sneller zijn
dan de gebruikelijke: Express Titels en Breaking News.
Het in dit artikel genoemde Vijftig tinten grijs is bijvoorbeeld
wel meegegaan in deze aanbiedingen.
Express Titels
Via de service Express Titels worden
er elke week maximaal dertig nieuwe
titels aangeboden. Dit zijn titels die
vaak op het punt van verschijnen staan. Deze titels ontvangt u
ingewerkt binnen een week nadat NBD Biblion deze titels
heeft ontvangen.
Hoe werkt het?
- Wekelijks verstuurt NBD Biblion een gratis nieuwsbrief waarin
maximaal dertig titels per keer worden aangeboden; dit
zijn titels die dezelfde week kunnen uitkomen, maar ook titels
die een releasedatum hebben in de toekomst.
- U kunt het ingewerkte boek binnen een week nadat
NBD Biblion deze in huis heeft, ontvangen.
- Ook kunt u zelf bepalen hoe u de facturering wenst te regelen.
- Deze boeken worden alleen met SISO geleverd.
- U bepaalt zelf per keer of en hoeveel u bestelt.
Breaking News
Breaking News is een snelservice waarbij actuele titels of titels
die onverwacht een hype worden via een versneld productieproces
binnen zes werkdagen volledig ingebonden naar u
worden verstuurd. Op het moment dat NBD Biblion een titel in
de media ziet waar veel belangstelling voor is, bijvoorbeeld in
televisieprogramma’s als De Wereld Draait Door of Pauw & Witteman,
ontvangt u binnen twee werkdagen een e-mail met
een aanbieding voor deze titel. Als deze titel op voorraad is bij
het Centraal Boekhuis kunnen we deze titel binnen zes werkdagen
voor u inbinden en versturen via de normale post. We leveren
deze boeken
tegen de gebruikelijke
inwerkkosten,
actuele titels snel op de plank
dus geen extra
kosten voor u.
16 Lees
verder

Nieuws
Nieuw in NBD Biblion fonds:
Mijn lichaam is van mij!
Nee zeggen en onaangename aanrakingen
afweren is niet eenvoudig. Zelfbewuste
kinderen valt het makkelijker om duidelijk te
zeggen wat ze willen en wat niet. Maar het
is voor alle kinderen erg belangrijk om zich
bewust te zijn van hun gevoelens en
lichaam en te weten dat ze aan mogen
geven wat wel of niet gewenst is. Dit boek,
geeft ouders en verzorgers suggesties voor
discussie en reflectie op ongewenste
aanrakingen en ‘seksuele overtredingen’
bij kinderen. En leert jonge kinderen hun
grenzen aangeven.
Het boek is eind februari verschenen en
wordt binnenkort aangeboden op a.i.
Ook te bestellen via onze website
www.nbdbiblion.nl.
ISBN 978 94 6202 026 9
Bestelnummers:
Oningewerkt 1800000732
Ingewerkt 2012444891
* Maakt op een duidelijke manier kinderen
bewust van hun eigen gevoelens en lichaam.
* Leert kinderen grenzen te stellen.
* Voor kinderen vanaf 5 jaar en hun ouders.
Maand van het Spannende Boek
De CPNB-campagne Juni
– Maand van het Spannende
Boek heeft tot doel
kwalitatief hoogstaande
misdaadliteratuur onder de
aandacht van een breed lezerspubliek te
brengen. Dit jaar wordt de maand voor de
25e maal gehouden. Motto is dan ook
‘25 jaar Juni – Maand van het Spannende
Boek’. De opening van de maand is op
30 mei met de Avond van het Spannende
Boek. Op deze avond worden De Gouden
Strop, de prijs voor het beste Nederlandstalige
spannende boek, en de Schaduwprijs,
voor het beste debuut, uitgereikt. Loes den
Hollander schrijft het Geschenkboek Nooit
alleen. Dit Geschenkboek geeft gratis
toegang tot MuseumMaandag. Verder
verschijnt een jubileumuitgave van Crimezone
Magazine, met leestips, verhalen, interviews
en informatie over thrillerauteurs.
www.maandvanhetspannendeboek.nl /
www.degoudenstrop.nl / www.schaduwprijs.nl
Lees verder Bij NBD Biblion verschijnt
binnenkort een bestellijst met media passend
bij de Maand van het Spannende Boek.
Nieuwe bibliotheekmaterialen
NBD Biblion heeft enkele nieuwe bibliotheekmaterialen opgenomen in haar assortiment.
Deze zijn te bestellen via de website van NBD Biblion.
Voor de presentatie van posters en communicatie-uitingen
zijn fraaie kliklijsten en
stoepborden zijn beschikbaar. Met de kliklijsten
kunt u posters aan de muur hangen en
keer op keer makkelijk vervangen door de
lijst los te klikken. De stoepborden zijn mooie
Onderwerpen informatieve media
Geestelijk leven
Religie
Lichaam en Gezondheid
Eten en Drinken
Uiterlijk
Opvoeding en Onderwijs
Huis en Tuin
Feesten
Avontuur
Hobby’s
BoekStart
Sport en Spel
Biografie
Mens en Maatschappij
Detective
Bedrijf en Beroep
Dieren
Communicatie
Griezelverhaal
Wetenschap en Techniek
Historisch verhaal
Computers
Humor
Verkeer en Vervoer
Kerstmis
Natuur en Milieu
Oorlog en verzet
Dieren
Paarden/pony’s
en Volken
Genres fictie jeugd
verplaatsbare borden waarmee
u de aandacht van de bibliotheekbezoeker
trekt.
Leeftijdsaanduiding
Verhalen
AB Baby’s en jonge peuters
AP Peuters
AK Kleuters
E Eerste leesboekjes
media voor baby’s en peuters van 0 tot 2 jaar
media voor peuters van 2 tot 4 jaar
fictie voor kleuters van 4 tot 6 jaar
De bekende MPS-overzichtsborden zijn nu
verkrijgbaar in een nieuwe, eigentijdse stijl.
Op basis van deze overzichtsborden zijn
nieuwe boekenleggers ontwikkeld. Leuk om
uit te delen aan de bezoekers van uw bibliotheek.
Verder zijn de boekblokstroken en de
kastborden voorzien van een nieuw jasje.
Er is ook nieuw promotiemateriaal ontwikkeld
om de boeken in uw bibliotheek meer te laten
opvallen. Met de Wobbler geeft u boeken
de aandacht die ze verdienen. Nieuwe boeken
in uw collectie kunt u bijvoorbeeld voor-
zien van de Wobbler ‘nieuw!’. Zo vallen ze
direct op bij de bibliotheekbezoeker. De
Wobbler is er in drie varianten: ‘nieuw!’, ‘tip!’
en ‘top 10!’
Heeft u ideeën voor een nieuw product?
NBD Biblion hoort graag uw wensen. Stuur
uw suggesties naar marketing@nbdbiblion.nl.
17 Lees verder

Thema-aanbieding
Slavernij
vroeger en nu
Op 1 juli 2013 is het precies 150 jaar geleden dat de slavernij in de toenmalige Nederlandse koloniën Suriname en
de Nederlandse Antillen werd afgeschaft. Daar zal dit jaar met tal van activiteiten aandacht aan worden geschonken,
meer hierover is te vinden op www.herdenkingslavernijverleden2013.nl. Ook in de Boekenweek van dit jaar, thema
‘Gouden Tijden, Zwarte Bladzijden’, was het slavernijverleden een belangrijk onderwerp.
Slavernij
Slavernij is er in vele vormen, essentieel is dat
het een vorm van onvrijwillige dienst is waarin
iemand wordt behandeld als het eigendom van
een ander. Slavernij komt sinds de vroegste geschiedenis
voor en werd lange tijd als normaal
beschouwd. Het is nu officieel verboden, maar
bestaat helaas nog steeds. De Verenigde Naties
(VN) heeft 2 december aangewezen als Internationale
Dag voor de Afschaffing van de Slavernij.
In 2001 verklaarde de VN-conferentie
tegen Racisme slavernij tot een van de misdaden
tegen de menselijkheid.
Vroeger
In Europa leefden de meeste
mensen vroeger in een vorm
van slavernij, als lijfeigene, horige
of slaaf. Vanaf de middeleeuwen
verandert dat geleidelijk, in
Rusland wordt het lijfeigenschap
pas in 1861 afgeschaft. Als
Amerika in de zestiende eeuw
wordt gekoloniseerd door Europese
landen zijn er werkkrachten
nodig voor de koffie-, tabak-,
suikerriet- en katoenplantages. 12,5 miljoen
Afrikanen (ruim 500.000 door Nederland) worden
vanuit Afrika naar Amerika
verscheept. 10 miljoen
daarvan bereiken tussen
1501 en 1866 levend hun
bestemming. In de NTR-televisieserie
uit 2011 van Carla
Boos De slavernij: mensenhandel
van de koloniale tijd
tot nu (ook als boek verschenen)
wordt de rol van Nederland
in de slavernij en de
slavenhandel belicht.
Verzet en verbod
Eind achttiende eeuw komt er in Europa steeds
meer verzet tegen slavernij en
slavenhandel (Abolitionisme). In
de negentiende eeuw wordt de
slavernij geleidelijk verboden.
De slavernij is een van de belangrijkste
geschilpunten in de
Amerikaanse Burgeroorlog en
als die in 1865 eindigt, komt er
ook daar een einde aan de slavernij.
De roman Uncle Tom’s cabin
(1852) van Harriet Beecher Stowe, over slaven
op een plantage in Kentucky, beïnvloedde in
Amerika en Europa sterk de
heersende publieke opinie
over slavernij. Het was na de
Bijbel het meest verkochte
boek in de negentiende eeuw
en wordt nog steeds herdrukt
en gelezen.
Moderne slavernij
Slavernij bestaat nog steeds.
Moderne vormen zijn mensenhandel,
seksuele uitbuiting, kinderarbeid,
gedwongen huwelijken en de inzet van kindsoldaten.
Volgens de VN leven er nu 21 miljoen
mensen in slavernij en zijn 2,4 miljoen mensen
slachtoffer van mensenhandel. Renate van der
Zee beschrijft in Bitter Avontuur (2012) de
waargebeurde belevenissen van drie vrouwen
die onder valse
voor wendselen
naar Nederland
zijn gelokt en gedwongen
werken
in de prostitutie,
het huishouden
en op een champignonkwekerij.
18 Lees
verder

‘Niemand zal in slavernij of
horigheid gehouden worden.
Slavernij en slavenhandel in
iedere vorm zijn verboden.’
Artikel 4 van de Universele Verklaring
van de Rechten van de Mens
Tien keer slavernij in
boek en film
Amistad
regie: Steven Spielberg
De bekende wereld
Edward P. Jones
Spartacus
regie: Stanley Kubrick
Beminde
Toni Morrison
Pelican Bay
Nelleke Noordervliet
Meerstemmig verleden:
persoonlijke verhalen over het
Nederlandse slavernijverleden
Hoe duur was de suiker?
Cynthia Mc Leod
Wit licht
(The Silent Army)
regie: Jean van de Velde
De avonturen van
Huckleberry Finn
Mark Twain
Een vlucht vooruit
Åke Edwardson
Uit het lab
Update
Het eerste kwartaal van het nieuwe jaar zit er op en er is weer een
hoop gebeurd. Een paar speerpunten van deze eerste drie maanden
op een rij.
In januari was NBD Biblion aanwezig op de NOT, de tweejaarlijkse
onderwijsbeurs. We kregen niet alleen veel complimenten
voor onze stand, maar ook voor het prototype van onze onderwijsportal.
Het was opvallend hoeveel bezoekers vertelden bezig
te zijn met het opnieuw inrichten van hun mediatheek. De mogelijkheid
om op specifieke onderwijskenmerken te zoeken en om
ingewerkte boeken te bestellen werd dan ook met veel enthousiasme
ontvangen. Begin mei verwachten we live te kunnen gaan
met deze onderwijsportal.
Zoals u elders in deze LeesVerder kunt lezen wordt Rotunda
vernieuwd. Tot nu toe verliep het aanvragen van een gevonden
boek via de landelijke aanvraagservice. Daar bleken in de praktijk
een paar haken en ogen aan te zitten. Het gevolg was dat gebruikers
in sommige gevallen vast liepen. Met deze update verloopt
het reserveren via de catalogus van de bibliotheek zelf. Een bijkomend
voordeel is dat bezoekers Rotunda nu ook kunnen gebruiken
om in de catalogus te zoeken. Een uitbreiding die ook veel
mogelijkheden biedt voor onbemande servicepunten!
Tot slot zijn we druk bezig met de voorbereidingen om onze
dienst verlening in Frankrijk te introduceren. Inmiddels zijn de
contracten getekend met de leveranciers van metadata en van
Rikkert Boonstra
Hoofd Business
Development
de boeken. De bouw van de bestelsite is
gestart en ook in Nederland zijn we druk
bezig om alle processen in te richten.
Vanaf mei verwachten we de eerste zendingen
Franse boeken om te bewerken.
We zijn uiteraard heel benieuwd hoe de
Franse bibliotheken zullen reageren.
COLOFON
LeesVerder is een uitgave van:
NBD Biblion bv.
Postbus 437, 2260 AK Leidschendam
Lees verder Reageren?
Stuur uw reactie naar
rbna@nbdbiblion.nl.
Telefoon: (070) 337 7700
E-mail: info@nbdbiblion.nl
Redactie
Elsje Heuff, Gonnie Knoppert,
Linda Koopmans
Met medewerking van
Mattijs Diepraam, Anke Hoets, Rob Olgers
Beeldredactie en vormgeving
Wendy Pronk
Fotografie
Wendy Pronk, www.shutterstock.com
Druk
JP Offset, Duiven
© NBD Biblion
19 Lees
verder

Tot slot
Mei
7 mei
Opening ABBA-museum
ABBA: de succesvolste
Zweedse popgroep ooit. Er was
al de ABBA City Walk en vanaf
vandaag is daar het ABBAmuseum
bij. Beide in Stockholm.
www.stadsmuseum.stockholm.se
www.abbathemuseum.com
29 mei
Landelijke finale Nationale
Voorleeswedstrijd
Voorleeswedstrijd voor kinderen
uit het basisonderwijs. De
twaalf provinciale kampioenen
strijden vandaag in Utrecht om
de titel Nationale Voorleeskampioen.
www.denationalevoorleeswedstrijd.nl
Juni
April
1-30 april
Maand van de Filosofie
Thema dit jaar is ‘Schuld &
boete’. Filosoof en Socratesbekerwinnaar
Coen Simon
schrijft het essay Schuldgevoel.
www.maandvandefilosofie.nl
8-17 april
Media Ukkie Dagen
Campagne die ouders en
verzorgers concrete handreikingen
wil geven om hun jonge
kinderen te begeleiden bij
mediagebruik.
www.mediawijzer.net
17 april
Dag van de Jonge Jury
Festival waarop de
schrijvers en boeken van
de Jonge Jury centraal
staan en de Prijs van de
Jonge Jury 2013 wordt
uitgereikt.
In: AFAS Circustheater,
Scheveningen.
www.jongejury.nl
20-21 april
Elf Fantasy Fair
Haarzuilens
Jaarlijks fantasyfestival bij
Kasteel de Haar in Haarzuilens.
Thema dit jaar is ‘Dwarves &
Hobbits’, geïnspireerd door de
films van regisseur Peter
Jackson.
www.elffantasyfair.com
20-28 april
City2Cities
Internationaal literatuurfestival
in Utrecht. Het festival verbindt
de stad met twee andere
literaire steden: Lissabon en
Berlijn.
www.city2cities.nl
22-28 april
Week van het Luisterboek
Met onder meer
de uitreiking van
de Luisterboek
Award. Muziekkenner
Leo Blokhuis schrijft én
leest het Luistergeschenk 2013.
www.weekvanhetluisterboek.nl
25 april
Uitreiking Gouden
Ganzenveer
Auteur en acteur Ramsey Nasr
is winnaar van deze
culturele prijs, dit
vanwege zijn grote
bijdrage aan het
geschreven en
gedrukte woord in Nederland.
www.goudenganzenveer.nl
15-26 mei
Festival de Cannes
Tijdens dit belangrijke internationale
filmfestival worden veel
nieuwe films gepresenteerd en
is er de uitreiking van de Palme
d’Or (de
Gouden
Palm).
www.festival-cannes.com
28 mei
Landelijke finale van
Read2Me!
Voorleeswedstrijd voor alle
brugklassers. Een leesbevorderingsactiviteit
door bibliotheken
in samenwerking met het
onderwijs. De finale is vandaag
in Utrecht.
www.read2mevoorleeswedstrijd.nl
28 mei-15 juni
Theatervoorstelling Het
stenen bruidsbed
Naar de gelijknamige roman
van Harry Mulisch. Door het
Nationale Toneel, in de
Koninklijke Schouwburg in
Den Haag.
www.nationaletoneel.nl
Meer agenda-items vindt u op www.nbdbiblion.nl/kenniscentrum/agenda
5 juni
Opening haringseizoen
Met de veiling van het eerste
vaatje nieuwe haring in
Scheveningen wordt het
haringseizoen geopend. De
opbrengst gaat naar een goed
doel, de Cliniclowns.
www.visbureau.nl
6 juni
Landelijk Techniek
Toernooi
Nationale techniekwedstrijd
voor leerlingen van het
basisonderwijs. De grote finale
is vandaag in het Nederlands
Openluchtmuseum in Arnhem.
Thema is ‘Energie’.
www.techniektoernooi.nl
11-15 juni
Poetry International
Festival Rotterdam
Groot internationaal poëziefeest
in de Rotterdamse Schouwburg.
Met dichters uit
alle windstreken en
speciale projecten.
www.poetryinternationalweb.net
29 juni-21 juli
Tour de France
Dit jaar de 100e editie van deze
wielerklassieker. De Tour start
op Corsica en blijft binnen de
Franse grenzen. De finale is
traditiegetrouw in Parijs.
www.letour.fr
20 Lees
verder