Het grote magazine van kleine Weller sprookjes

De mensen in het dorp zeiden dat ze niet meer
had gesproken sinds haar vader was omgekomen
bij de ramp van 1911. “Vanavond neem ik een
cadeau voor je mee,” had hij nog gezegd. Toen
was hij vertrokken.
De meeste slachtoffers werden nooit gevonden.
Zij lagen nog steeds diep onder de grond, ergens
in één van de ingestorte gangen. Voor eeuwig
mijnwerkers.
Met haar moeder en de andere dorpelingen had
ze dagenlang vergeefs gewacht, gehoopt en
gebeden. Toen het zoeken werd gestaakt, was zij
naar de slaapkamer van haar ouders gegaan en
had zij het zondagse hemd van haar vader uit de
kast gepakt. Haar moeder vond haar op de rand
van het bed, haar handen vastgeklemd aan het
kledingstuk, starend naar iets dat er niet meer
was en ook nooit meer zou komen.
De weduwe had het café in het hart van Brunssum
voortgezet en Élise hielp haar. Ze was mooi
geworden. Haar ogen waren groot, groen en
weemoedig en haar blonde haren hingen dik en
weelderig tot op haar schouders. Veel mijnwerkers
bewonderden haar schoonheid, maar ze was
ongenaakbaar. Zonder iets te zeggen, zette zij
het bier op hun tafeltjes.
Op een lentedag in 1923 zou hij voor het eerst
afdalen. Hij stond in de rij voor de schacht te
wachten tot het zijn beurt was om in de lift te
stappen. Bleek stak zijn gezicht af tegen het
gitzwarte haar. Een oude koempel die naast hem
stond, legde zijn hand op zijn schouder.
“Maak je niet druk, jongen. Er gebeurt je niks.
Binnen een paar dagen ben je eraan gewend.”
Enrico keek hem aan: “De Hades,” zei hij zacht.
Lei keek hem niet begrijpend aan. De jonge man
verduidelijkte zichzelf. “De hel, de onderwereld.”
Lei zuchtte en keek naar de grond. “Jij bent toch
de oudste van Carlo?”
“Klopt.”
“Dan kan ik me voorstellen dat je bang bent,
maar dat hoeft niet. Dat soort rampen gebeurt
maar één keer.”
Enrico keek naar de lucht. Hij wou dat hij op een
van de voorbij drijvende stapelwolken kon stappen
om weg te vliegen. Toen kwam de lift boven en
de rij in beweging. Zwijgend en opeengepakt
daalden de mannen af in het duister.
Lei wees naar een plek aan het einde van een
doodlopende gang. Om daar te komen, moesten
ze een stuk kruipen. Toen ze er waren, begonnen
ze de wand met hun houwelen te bewerken.
Het werk was zwaar, zwaarder dan Enrico had
verwacht. Al na een half uur vervloekte hij zwart,
zwetend en zwijgend de dag dat hij van school
was gegaan om de kost te verdienen. En hij
dacht aan Élise, van wie hij hield, maar die hij
nooit zou krijgen. Zijn woede stopte hij in zijn
slagen, die harder en harder werden. Precies op
het moment dat hij wilde stoppen om de berg
steenkool aan zijn voeten af te voeren, begaf de
wand het. Enrico dook ineen, een schreeuw
smorend in zijn armen. Stenen, lichte en zware,
vielen op zijn rug en benen. Vervolgens daalde
een wolk gruis en stof op hem neer.
Opeens werd het stil. “Lei,” riep hij, “Lei!” maar
er kwam geen reactie. Hij probeerde overeind te
komen, maar het lukte niet. Zijn benen zaten
klem. Pijn had hij niet. Hij kon zijn tenen nog
bewegen. Er was dus niets gebroken. De stukken
steen moesten zo zijn gevallen dat hij vast was
komen te zitten. En in zijn positie – hij lag op
zijn buik – kon hij er niet bij. “Lei!” schreeuwde
hij weer, maar opnieuw was er geen teken van
leven. Waar was hij nou? Zou hij ook bedolven
zijn? Of had hij op tijd weg kunnen komen? Hij
probeerde om zich heen te kijken. In het schaarse
licht van zijn lamp zag hij niets anders dan
opgestapeld puin. Geen gaten, geen openingen.
Alleen achter hem misschien, maar dat kon hij
niet zien. Een paniekgolf overspoelde hem. Hij
deed weer een wanhopige poging los te komen,
maar het was vergeefs. Hij liet zijn hoofd weer op
zijn armen zakken. Allerlei gedachten spookten
door hem heen. Hij maakte zichzelf verwijten.
Hij had nooit van school moeten gaan. Waarom
was hij niet bij een boer gaan werken, zoals zijn
moeder hem had gesmeekt? Lekker buiten,
bedauwde kersen plukken, regendruppels en
zonnestralen op zijn gezicht en veel frisse lucht.
Bidden, dacht hij plotseling, ik moet bidden.
“Santa Barbara, red mij, help mij, alstublieft,
haal me hieruit,” prevelde hij.
Plotseling hoorde hij achter zich een soort
geschuifel. Zijn hart maakte een sprong. “Rustig
maar,” zei iemand. “Ik haal je hier uit.” Hij keek
om. Een mijnwerker die hem eerder niet was
opgevallen, begon de stenen van zijn benen te
halen. Meteen daarna voelde hij hoe de druk op
hem werd verlicht. Hij was vrij. De man hielp
hem overeind en wees met zijn lamp naar een
gat. “Als je daar doorheen kruipt, kom je weer
bij je kameraden. Ze zijn allemaal ongedeerd.”
“U gaat toch mee?”
“Nee, ik moet de boel opruimen.”
“Enrico greep zijn hand. “Hoe kan ik u ooit
bedanken?”
De man pakte iets uit één van de zakken van zijn
ouderwets ogende jas en stak het Enrico toe.
“Ga naar het café en geef dit aan het meisje,”
zei hij. “Zeg dat het van Sjors is.”
Die avond ging Enrico naar het café. Zonder iets
te zeggen, stapte hij op Élise af en gaf haar de
ketting met de groene smaragd. “Dit is van Sjors,”
zei hij. Verstijfd van schrik staarde zij een tijdje
naar het sieraad in haar handen. Toen keek ze op.
De tranen rolden over haar wangen, maar voor
het eerst in lange tijd zag ze iemand.
Roland Mans is schrijver van de 10+-boeken Het
Verdwijnboek, De Gele Trui en De Uilenvlucht.
Binnenkort verschijnt Sep en de Mosasaurus,
een prenten- en voorleesboek. De twee laatstgenoemde
boeken spelen zich geheel af in
Limburg. Surf naar: www.rolandmans.nl.
dertig eenendertig Wellermagazine sprookjes