Het grote magazine van kleine Weller sprookjes
Het grote magazine van kleine Weller sprookjes
Het grote magazine van kleine Weller sprookjes
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Het</strong> <strong>grote</strong> <strong>magazine</strong> <strong>van</strong> <strong>kleine</strong> <strong>Weller</strong> <strong>sprookjes</strong>
Hoofdredactie: Krista Poulissen – Redactie: Karin Theunissen, Krista Poulissen, Zuiderlicht – Fotografie: Arjen Schmitz, Zuiderlicht – Illustratie: Zuiderlicht – Vormgeving en productie: Zuiderlicht<br />
Lithografie en drukwerk: Andi Druk<br />
Er<br />
was<br />
Heeft u tips, vragen, opmerkingen of interessante berichten voor dit <strong>magazine</strong>, stuur ze dan naar <strong>Weller</strong><strong>magazine</strong>, t.a.v. de redactie, Postbus 2, 6400 AA Heerlen.<br />
Er<br />
was<br />
<strong>Weller</strong><strong>magazine</strong> is een uitgave <strong>van</strong> <strong>Weller</strong>. <strong>Het</strong> wordt in een oplage <strong>van</strong> 10.000 exemplaren verspreid onder <strong>Weller</strong>klanten en -relaties.<br />
Colofon<br />
Fantasy: wij leven ons eigen sprookje 18 De heer Aretz: “Ik ben een geluksvogel” 22 Heksenketel kinderop<strong>van</strong>g: Oma Sonia heeft helemaal geen bezemsteel 24<br />
<strong>Het</strong> was liefde op het eerste gezicht 26 <strong>Weller</strong>sprookje 29 De taal <strong>van</strong> de mam 32 Nieuw briefpapier 33 Prijswinnaars wedstrijden 33 <strong>Weller</strong>hebbes 34<br />
Krista’s Column 1 Een <strong>sprookjes</strong>traditie; pasen in de egge 2 Sprookjesbos: <strong>sprookjes</strong> zijn <strong>van</strong> alle tijden 4 Droomvijver 10 Vroeger 12 Als het maar gezond is 16<br />
Inhoud<br />
een <strong>Weller</strong><strong>magazine</strong> <strong>sprookjes</strong><br />
Krista’s sprookje<br />
Er was eens een bruinharig meisje met heel veel<br />
sproetjes. Zóveel dat je een dag nodig had om ze<br />
te tellen. Vroeger vond het meisje de sproetjes<br />
niet zo leuk, maar sinds een aantal jaren werden<br />
ze volledig geaccepteerd. De sproetjes voelden<br />
zich gewaardeerd en elk jaar kwamen er een paar<br />
bij. Tot <strong>van</strong>daag. Toen het meisje die morgen op<br />
de weegschaal ging staan was ze een heleboel<br />
afgevallen. Ze snapte er niets <strong>van</strong>… tot ze in de<br />
spiegel keek! Verschrikt zag ze dat al haar<br />
sproetjes waren gestolen. Wie had dat nu gedaan?<br />
Verdrietig zat het meisje op het bankje bij de<br />
Droomvijver. De torens <strong>van</strong> Kasteel Hoensbroeck<br />
weerspiegelden fraai in het water en de vijverelfen<br />
zongen een prachtig lied. Maar het meisje kon er<br />
niet <strong>van</strong> genieten. Dikke tranen biggelden over<br />
haar sproetloze wangen.<br />
Opeens sprong er een dikke kikker uit het rimpelige<br />
water. ‘’Niet huilen meisje,” zei de kikker. “Ik weet<br />
waar we moeten zoeken.” Verbaasd keek het<br />
meisje op. “Jouw sproetjes lagen <strong>van</strong>morgen op<br />
de markt <strong>van</strong> Vijverland, bij het kraampje <strong>van</strong> de<br />
Tandenfee.” De kikker trok het meisje mee de<br />
vijver in en samen gingen ze op zoek. Al snel<br />
kwamen ze aan op de bedrijvige markt. <strong>Het</strong> meisje<br />
keek haar ogen uit: Assepoester, Sneeuwwitje<br />
en Doornroosje waren samen aan het winkelen,<br />
Roodkapje stond te praten met de rode schoentjes,<br />
ze zag Goudlokje zonder de drie beren en een<br />
paar shoppende draken die uitgebreid naar<br />
handtasjes zochten. Uiteindelijk kwamen ze bij<br />
het tandenkraampje en daar sprak het meisje<br />
haar boosheid uit.<br />
De tandenfee schaamde zich diep. Normaal<br />
gesproken handelde ze alleen maar in tanden.<br />
Maar sinds de crisis, had ze te weinig centjes om<br />
alle kinderen een beloning onder het kussen te<br />
leggen. Dat brak haar hart. Ze besloot eenmalig<br />
wat sproetjes te stelen, met als gevolg dat ze nu<br />
ziek was <strong>van</strong> schuldgevoel. De kikker die het<br />
emotionele betoog met lede ogen aanzag, kreeg<br />
medelijden en bood de fee zijn spaarvarken aan.<br />
Een hele speciale spaarpot, die zichzelf steeds<br />
opnieuw kon vullen. De tandenfee was uitzinnig<br />
<strong>van</strong> blijdschap. Ze maakte een vreugdedansje en<br />
pakte de zak met sproetjes om die snel weer<br />
terug te geven. Opgelucht vlogen de sproetjes<br />
op het meisje af, om zich tevreden te nestelen<br />
op hun vertrouwde plekje.<br />
Samen met de kikker klom het meisje de vijver<br />
uit. Ze was dolblij met de hulp en vroeg hoe ze<br />
hem kon bedanken. De kikker hoefde zich niet<br />
lang te bedenken. “Lang geleden was ik een<br />
knappe prins, maar door de betovering <strong>van</strong> een<br />
oude toverkol ben ik een kikker geworden. Ik zou<br />
<strong>van</strong> jou graag een dikke pakkerd krijgen, zodat<br />
de betovering verbroken kan worden.”<br />
Verwachtingsvol gaf het meisje de kikker een<br />
kus. Maar er gebeurde helemaal niets. “Hmmn,<br />
misschien moet je het nog eens proberen zei de<br />
kikker.” <strong>Het</strong> meisje strekte haar hals uit, tuitte<br />
haar lippen en gaf de glibberige kikker nog een<br />
kus.”Ha ha, zei de kikker. Dacht je nou echt dat<br />
ik een prins zou worden? Jij gelooft zeker in<br />
<strong>sprookjes</strong>.”
twee drie <strong>Weller</strong><strong>magazine</strong> <strong>sprookjes</strong><br />
<strong>sprookjes</strong>traditie<br />
Een <strong>sprookjes</strong>-<br />
traditie<br />
Zaterdag 3 april trok een bonte stoet kinderen samen met de<br />
paashaas en onder begeleiding <strong>van</strong> de drumband <strong>van</strong> de scouting<br />
door de Egge. Op zoek naar eitjes in de tuin <strong>van</strong> het Schuttershof:<br />
niet om zelf op te eten maar om weg te geven aan de bewoners<br />
<strong>van</strong> het zorgcentrum.<br />
De paasviering op de zaterdag voor Pasen staat al enkele jaren hoog op<br />
het activiteitenprogramma <strong>van</strong> de Bewoners Belangenvereniging De Egge.<br />
“Twee jaar geleden is voor een opzet gekozen waarbij jong en oud uit de<br />
wijk elkaar ontmoeten. Daar staan wij nu nog steeds achter,” zegt Marij<br />
Kouwenhoven, de nieuwe voorzitter <strong>van</strong> de BBE. “De kinderen vieren het<br />
feest eerst in de wijk, samen met de paashaas. Daarna brengen zij samen met<br />
de drumband <strong>van</strong> de scouting een bezoek aan de senioren in Zorgcentrum<br />
Schuttershof. De kinderen vinden het hartstikke leuk om eitjes te zoeken voor<br />
de senioren. Omgekeerd vinden de senioren de drukte die de kinderen<br />
meebrengen enorm gezellig.”<br />
Op de foto<br />
Zo stonden zaterdagmiddag 3 april om één uur precies maar liefst zestig<br />
kinderen uit de wijk en ook een paar vriendjes en vriendinnetjes <strong>van</strong>uit andere<br />
Brunssumse wijken, te popelen op het Eggeplein om op avontuur te gaan.<br />
Even later arriveerde de drumband én – eregast <strong>van</strong> de dag – de paashaas!<br />
Eén voor één en soms in groepjes gingen de kinderen met de haas op de foto.<br />
Een leuk aandenken voor later. Nadat alle kindjes kennis hadden gemaakt<br />
met de paashaas en een ‘pootje’ hadden geschud, trok de stoet door de<br />
smalle straten <strong>van</strong> De Egge richting Schuttershof. Eerder die ochtend had<br />
de paashaas namelijk dáár bijna 300 eitjes verstopt. Na een half uurtje<br />
zoeken was het tijd om de balans op te maken. Alle kinderen leverden hun<br />
eitjes in bij de begeleiders. In ruil voor hun inzet kregen ze een chocolade<br />
paashaasje terug. De eitjes werden in mooie mandjes gestopt voor het<br />
paasontbijt <strong>van</strong> de bewoners <strong>van</strong> Schuttershof.<br />
Speciale haas<br />
De paashaas <strong>van</strong> De Egge is niet zomaar een paashaas. De normaal onzicht-<br />
bare paashaas maakt zich speciaal voor de kinderen <strong>van</strong> De Egge even<br />
zichtbaar om gekleurde eieren te brengen. De eieren staan symbool voor de<br />
‘opstanding’ maar ook voor vruchtbaarheid en het voorjaar. Ze zijn daarom<br />
bij uitstek het symbool voor Pasen. Ook brengt de paashaas <strong>van</strong> oudsher<br />
oud en jong samen en zorgt hij voor leuke ‘eierspelletjes’. Zo werden al in<br />
de middeleeuwen met Pasen ‘eierrolwedstrijden’ gehouden en gekleurde<br />
eieren verstopt of aan anderen cadeau gedaan. Een oeroude traditie wordt<br />
zo in de Egge in leven gehouden. Niet alleen <strong>van</strong>wege de geschiedenis, maar<br />
vooral omdat Pasen een heel leuk buurtfeest is voor jong en oud.<br />
“Elk jaar komt de paashaas op bezoek<br />
bij ons thuis en in de wijk. Hij verstopt<br />
gekleurde eitjes in de tuin. En die mogen<br />
wij dan gaan zoeken.”<br />
Ivo <strong>van</strong> Bentum (4) en Kaylee Stamps (4)
Sprookjesbos<br />
Sprookjes zijn <strong>van</strong><br />
alle tijden<br />
vier vijf <strong>Weller</strong><strong>magazine</strong> <strong>sprookjes</strong><br />
Stel: het pannenkoekenhuisje bestaat. Dan moet het toch écht in<br />
Valkenburg aan de Geul staan, want daar wonen ze allemaal bij<br />
elkaar in een pittoresk hellingbos: Assepoester, de Gelaarsde Kat,<br />
Vrouw Holle en zelfs de Bremer Muzikanten.
<strong>Weller</strong><strong>magazine</strong> <strong>sprookjes</strong><br />
Wie in Limburg op zoek gaat naar <strong>sprookjes</strong>, kan natuurlijk niet om<br />
het Sprookjesbos in Valkenburg aan de Geul heen. Op het moment<br />
<strong>van</strong> mijn bezoek, vlak voor de start <strong>van</strong> het hoogseizoen, zijn ze<br />
hier druk in de weer om het pretpark ‘bezoekersklaar’ te maken.<br />
Dat wil zeggen: struiken en bomen worden gesnoeid, de huisjes en<br />
<strong>sprookjes</strong>taferelen krijgen een laatste lik verf, de hekwerken worden<br />
hersteld en in het pretparkgedeelte wordt de waterbaan gevuld.<br />
Vanaf 30 april is het Sprookjesbos dagelijks geopend.<br />
Dit jaar bestaat het Sprookjesbos, het eerste échte <strong>sprookjes</strong>bos <strong>van</strong><br />
Nederland, op de kop af 60 jaar. <strong>Het</strong> is geopend in 1950 tegen de achtergrond<br />
<strong>van</strong> het opkomende toerisme in Valkenburg. De gedachte om een park<br />
speciaal voor gezinnen met kinderen in te richten rond de populairste<br />
<strong>sprookjes</strong>, viel meteen in goede aarde. En daar is eigenlijk nooit verandering<br />
in gekomen. Sprookjes zijn <strong>van</strong> alle tijden én <strong>van</strong> alle leeftijden. Veel<br />
bezoekers <strong>van</strong> het eerste uur hebben het park inmiddels dan ook al met<br />
hun kinderen en zelfs hun kleinkinderen bezocht.<br />
Authentiek<br />
Op de dag <strong>van</strong> mijn <strong>sprookjes</strong>toer is het bos officieel nog gesloten. Terwijl<br />
de natuur op springen staat – het is de eerste warme dag <strong>van</strong> april – mag<br />
ik sfeer proeven. Ik volg het pad omhoog en loop langs talrijke taferelen uit<br />
mijn eigen eerste <strong>sprookjes</strong>boek: Hans en Grietje, Assepoester, Doornroosje.<br />
Ze zijn er allemaal. Langs de wandelpaden steken de rood met wit gestipte<br />
paddenstoelen waarin de geluidsboxen weggewerkt zijn, fel af tegen het<br />
nog prille groen. De <strong>sprookjes</strong>voorstellingen in de kleurrijke huisjes langs<br />
het wandelpad zijn in de loop der jaren met de tijd meegegroeid, maar<br />
gelukkig met behoud <strong>van</strong> de authentieke sfeer. Zo zijn tegenwoordig in alle<br />
zes zeven<br />
<strong>sprookjes</strong> bewegende figuren te zien. In de loop der jaren is het park ook<br />
uitgebreid met enkele pretparkattracties. Een treintje en carrousel voor<br />
de allerkleinsten, en een wildwaterbaan en schommelschip voor oudere<br />
kinderen, zorgen voor meer spanning en interactie. De nieuwste aanwinst<br />
is het trapskelterparcours in de grotten onder het <strong>sprookjes</strong>bos.<br />
Eén ding is snel duidelijk: kinderen <strong>van</strong> alle leeftijden kunnen hier genieten.<br />
Is het niet <strong>van</strong> de nostalgische <strong>sprookjes</strong>sfeer, dan wel <strong>van</strong> de speeltoestellen<br />
en het méér dan spectaculaire uitzicht dat je <strong>van</strong>uit het <strong>sprookjes</strong>bos over<br />
het Limburgse heuvelland hebt. Een kleinschalig en sfeervol park, lekker<br />
dichtbij huis!<br />
Speciale actie<br />
Bij besteding <strong>van</strong> € 15,- bij Etos krijgt u een voucher waarmee het tweede<br />
toegangskaartje voor het Sprookjesbos gratis is. Vanwege het 60-jarig bestaan<br />
is toegang tot het park voor bezoekers <strong>van</strong> 60 jaar en ouder eveneens<br />
gratis. De entree voor kinderen tot 12 jaar bedraagt € 6,95. Kinderen <strong>van</strong>af<br />
12 jaar en volwassenen betalen € 7,95. Tot 2 jaar is de toegang gratis.<br />
Ondanks het feit dat alle paden verhard zijn, is het park gezien de steile<br />
hellingen, minder toegankelijk voor rolstoelgebruikers.<br />
U vindt het Sprookjesbos aan de Sibbegrubbe 2a in Valkenburg aan de Geul.<br />
www.<strong>sprookjes</strong>bos.nl
acht negen <strong>Weller</strong><strong>magazine</strong> <strong>sprookjes</strong>
<strong>Weller</strong><strong>magazine</strong> <strong>sprookjes</strong><br />
Vanuit de waterkant rust mijn blik op een <strong>van</strong><br />
de mooiste en grootste kastelen <strong>van</strong> Nederland.<br />
Een imposante waterburcht, gebouwd in de tijd<br />
waarin Hoensbroek nog broekland was. <strong>Het</strong><br />
huis <strong>van</strong> de ridders Hoen. Sinds 1250 zijn hier<br />
kinderen geboren en woonden er geliefden. Er is<br />
gevochten en gevreeën, gelachen en gestreden,<br />
er zijn dromen vervuld en mensen overleden. Vol<br />
<strong>van</strong> verhalen glimmen de stenen trots in de<br />
tien elf<br />
droomvijver<br />
Droomvijver<br />
ondergaande zon. Ik zit onder een boom en voel<br />
de tijd. Ik zie de eeuwenoude geschiedenis:<br />
mensen in prachtige kostuums. En droom <strong>van</strong><br />
een mooie toekomst: zonder ridders en legendes<br />
maar met talrijke gasten die dit mooiste en<br />
grootste kasteel tussen de Maas en de Rijn graag<br />
vereren met hun bezoek .
<strong>Weller</strong><strong>magazine</strong> <strong>sprookjes</strong><br />
Dat is is een een<br />
sprookje sprookje!<br />
Door Roelof Braad, stadshistoricus bij<br />
Historisch Goud – Rijckheyt, centrum voor<br />
regionale geschiedenis in Heerlen.<br />
Illustraties: collecties Rijckheyt, Heerlen.<br />
Vroeger<br />
Hierboven – Rouwbord <strong>van</strong> de barones Antonia de Loë Mheer<br />
de Böselager, zoals dat tijdens de rouwdagen bij kasteel<br />
Terworm hing en was bijgeplaatst in de grafkapel (nu in de<br />
collectie <strong>van</strong> het Thermenmuseum).<br />
twaalf dertien<br />
Sprookjes zijn <strong>van</strong> alle tijden. In de tijd dat er nog geen televisie was, vulde men de avonden<br />
met het vertellen <strong>van</strong> verhalen. Soms gezellig bij de open haard, maar vaker aan tafel.<br />
De een wist het verhaal nog mooier te vertellen dan de ander. <strong>Het</strong> ging over koningen,<br />
prinsen en prinsessen, kabouters, elfen, heksen, tovenaars, de goede fee of sprekende dieren,<br />
zoals de gelaarsde kat of de wolf bij Roodkapje. Sprookjes hadden iets in zich <strong>van</strong> een<br />
onbereikbare wereld. Maar ook goed en kwaad speelden een rol. De <strong>sprookjes</strong> ademen dat<br />
het goede altijd overwint en dat als je arm bent, je ook gelukkig kunt worden. Men kon er<br />
even bij wegdromen en ontsnappen aan de harde realiteit <strong>van</strong> alle dag. Uit de geschiedenis<br />
weten we dat het vaak onbereikbare idealen of dromen bleven.<br />
De bekende <strong>sprookjes</strong> die nu nog aan de kinderen<br />
verteld worden, zijn vaak al heel oude volks-<br />
verhalen. Deze zijn sinds de boekdrukkunst op<br />
schrift gesteld. De <strong>sprookjes</strong> <strong>van</strong> Raponsje, de<br />
Gelaarsde Kat en Assepoester bijvoorbeeld werden<br />
voor het eerst aan het papier toevertrouwd door<br />
de Italiaanse uit Napels afkomstige schrijver en<br />
<strong>sprookjes</strong>verzamelaar Giambattista Basile. Na<br />
zijn dood werden deze door zijn zus Adriana in<br />
twee bundels gepubliceerd, respectievelijk in<br />
1634 en 1636. De ‘<strong>sprookjes</strong> <strong>van</strong> Moeder de<br />
Gans’, zoals Kleinduimpje en Doornroosje, zijn<br />
opgetekend door de Fransman Charles Perrault.<br />
Zijn verzamelwerk werd in 1697 uitgegeven.<br />
De meeste in Nederland bekende <strong>sprookjes</strong> zijn<br />
op deze vastgelegde verhalen terug te voeren<br />
en uit verzamelde ‘Kinder- und Hausmärchen’<br />
<strong>van</strong> de gebroeders Grimm uit het begin <strong>van</strong> de<br />
19de eeuw.<br />
Bokkenrijders<br />
In Limburg was het vooral priester Henri Welters<br />
(1839-1879) die de in onze provincie gangbare<br />
<strong>sprookjes</strong> verzamelde. Hij was achtereenvolgens<br />
rector in Vaals, kapelaan in Merkelbeek, rector in<br />
Grubbenvorst en pastoor <strong>van</strong> Spaubeek. Welters<br />
deed meer dan alleen <strong>sprookjes</strong> verzamelen. Ook<br />
de sagen, legenden en spreekwoorden stelde hij<br />
op schrift. Pas in 1875-1876 werden de sagen,<br />
legenden en <strong>sprookjes</strong> in twee delen uitgegeven.<br />
Een jaar later een boek over de spreekwoorden,<br />
samen met de feesten, zeden en gebruiken. Bij<br />
zijn verzamelde verhalen zijn er ook aardig wat<br />
over de Limburgse bokkenrijders opgenomen,<br />
bijvoorbeeld één over een moord op de molenaar<br />
<strong>van</strong> de Caumermolen in Heerlen en één over een<br />
brand op kasteel Raath, naar beweerd de woning<br />
<strong>van</strong> de drossaard, in Bingelrade.<br />
Begin 19de eeuw zijn in onze omgeving de<br />
verhalen over de bokkenrijders ontstaan.<br />
Pastoor A. Daniels uit Schaesberg had in 1779<br />
onder het pseudoniem Sleinada in 1779 een<br />
boek uitgegeven met de lange titel ‘Oorsprong,<br />
oorzaeke, bewijs, en ondekkinge <strong>van</strong> een<br />
godlooze bezwoorne bende, nagtdieven en<br />
Rechtsboven – Giambattista Basile (1575-1632). Bron: Wikipedia.<br />
Rechts – Charles Perrault (1628-1703) naar een schilderij<br />
<strong>van</strong> een onbekende schilder in het Musée Nationale de<br />
Versailles et des Trianons.<br />
Rechtsonder – Jacob Ludwig Karl (1785-1863) en Wilhelm Karl<br />
Grimm (1786-1859). Bron: Wikipedia, Historisches Museum Hanau.<br />
Hieronder – Caumermolen: Welters zegt – waarschijnlijk met<br />
opzet – dat de Caumermolen aan de Geleenbeek ligt en<br />
bericht over een inbraak in 1772 door meer dan twintig<br />
bokkenrijders en de moord op de molenaar en zijn kind<br />
voor een buit die nauwelijks de moeite waard was.
Hierboven – Titelbladzijde <strong>van</strong> het boek <strong>van</strong> Sleinada over de<br />
bokkenrijders.<br />
Rechtsboven – De berechting <strong>van</strong> bokkenrijders naar een 19de<br />
eeuwse tekening.<br />
Rechtsonder – Kasteel Terworm is nu nog meer dan ooit een<br />
<strong>sprookjes</strong>kasteel voor <strong>sprookjes</strong>huwelijken. In de oranjerie<br />
kan het huwelijk voltrokken worden en in het kasteel zelf<br />
kan de bruidssuite voor de huwelijksnacht worden geboekt.<br />
knevelaers, binnen de landen <strong>van</strong> Over Maeze<br />
en aenpaelende landstreeken ontdekt, met<br />
een nauwkeurig getal der geexecuteerde en<br />
vlugtelingen’. <strong>Het</strong> vormde het begin <strong>van</strong> een<br />
overlevering over de bendes onder de verzamelnaam<br />
‘Bokkenrijders’. Nog tot in onze tijd worden<br />
de verhalen geromantiseerd. Hoewel we weten<br />
dat het <strong>sprookjes</strong> zijn, of zo u wilt sagen of<br />
legendes – volksverhalen met een historisch<br />
gebeuren als achtergrond, houden sommigen het<br />
erop dat de bokkenrijders echt hebben bestaan.<br />
Vooral is dat het geval als men kan bewijzen dat<br />
een <strong>van</strong> de voorouders <strong>van</strong> een <strong>van</strong> de bendeleden<br />
afstamt. Deze voorouders komen dan meestal<br />
voor in processtukken <strong>van</strong> de 18de-eeuwse<br />
schepenbanken (plaatselijke rechtbanken) en zijn<br />
dan ooit voor een wandaad aan de galg of op de<br />
brandstapel terechtgesteld. Dat kon soms al voor<br />
inbraak en roof en dat was zeker het geval als de<br />
dader een moord op zijn geweten had. Recent<br />
onderzoek toont aan dat velen onschuldig waren<br />
en dat bendevorming een ‘sprookje’ is dat door<br />
verkeerde rechtspraak in combinatie met foltering<br />
is ontstaan.<br />
Sprookjeshuwelijk, <strong>sprookjes</strong>kasteel<br />
<strong>Het</strong> was vooral de tijd <strong>van</strong> de romantiek, in<br />
Nederland de periode zo tussen 1800 en 1850, die<br />
de aandacht voor <strong>sprookjes</strong> weer deed opleven.<br />
Kunstenaars en schrijvers waren ontevreden met<br />
de dagelijkse werkelijkheid, waardoor ze verhalen<br />
aan het papier gingen toevertrouwen, waaruit<br />
geloof in een hogere werkelijkheid sprak. <strong>Het</strong><br />
was min of meer een reactie op het optimisme<br />
en het rationalisme <strong>van</strong> de Verlichting en de<br />
harde werkelijkheid <strong>van</strong> de industrialisatie. Bij<br />
de verhalen kon je, net als bij de middeleeuwse<br />
ridderverhalen, even wegvluchten uit het harde<br />
bestaan <strong>van</strong> alle dag. Door de invloed <strong>van</strong> de<br />
romantiek komen we aan begrippen als <strong>sprookjes</strong>-<br />
kasteel, <strong>sprookjes</strong>huwelijk, <strong>sprookjes</strong>prins en<br />
dergelijke.<br />
Een <strong>van</strong> die ‘<strong>sprookjes</strong>prinsen’ was een edelman<br />
die stapelverliefd was op een adellijke dame. <strong>Het</strong><br />
was baron Otto Napoleon de Loë Imstenraedt.<br />
Hij trouwde in 1846 in Bonn met zijn ‘<strong>sprookjes</strong>prinses’<br />
barones Antonia de Loë Mheer de<br />
Böselager. Ze woonden op hun ‘<strong>sprookjes</strong>kasteel’<br />
Terworm dat een mooie 18de eeuwse Rococotuin<br />
had met oranjerie. Antoinettes vader, Karel von<br />
Böselager, had het kasteel al in 1840 <strong>van</strong> de erfgenamen<br />
<strong>van</strong> baron De Belderbusch voor haar<br />
gekocht en voor bewoning laten opknappen. Wat,<br />
ingezegend door de aartsbisschop <strong>van</strong> Keulen,<br />
een <strong>sprookjes</strong>huwelijk had moeten worden, duurde<br />
echter niet lang. Antonia overleed kinderloos op<br />
twintigjarige leeftijd op 12 oktober 1847 aan een<br />
‘Nervenschlag’. Veel te vroeg dus om lang <strong>van</strong><br />
de liefde te kunnen genieten. De jonge baron<br />
veertien vijftien <strong>Weller</strong><strong>magazine</strong> <strong>sprookjes</strong><br />
rouwde enorm en liet speciaal ter nagedachtenis<br />
aan haar op de begraafplaats aan de Akerstraat<br />
in Heerlen een kapel bouwen, het enige neoclassicistische<br />
bouwwerk dat Heerlen (nog) rijk is.<br />
Boven de ingang er<strong>van</strong> zijn de wapens <strong>van</strong> beide<br />
echtelieden afgebeeld. Over Antonia schreef hij<br />
daaronder in het Latijn in de herinneringstekst:<br />
edel door afkomst, edeler door karakter,<br />
’t edelst door vroomheid.<br />
Heksenberg<br />
De hoogste heuvel in de heide bij Heerlen, nu<br />
enigszins aan het oog onttrokken door de steenberg<br />
<strong>van</strong> de voormalige Oranje-Nassaumijn IV,<br />
wordt momenteel Heksenberg genoemd. Omdat<br />
deze zo hoog ligt, ongeveer 137 meter boven<br />
N.A.P., de heuvel zelf is overigens maar ongeveer<br />
25 meter hoog ten opzichte <strong>van</strong> de omringende<br />
heide, is deze top gebruikt voor het maken <strong>van</strong><br />
kaarten. Al sinds er landmeters actief zijn in onze<br />
regio hebben ze de heuvel gebruikt als steunpunt<br />
voor de driehoeksmeting. Op een <strong>van</strong> de oudste<br />
kaarten, waar deze het eerst is toegepast, de<br />
Tranchotkaart uit 1807, staat deze berg als een<br />
dergelijk steunpunt ingetekend. Daar heet het<br />
echter niet Heksenberg, maar Essenberg. Op<br />
andere kaarten en in archiefstukken staat vooral:<br />
Hessenberg.<br />
In het verleden is er al veel nagedacht over wat<br />
het nu moet zijn. Een <strong>van</strong> de eerste archivarissen<br />
<strong>van</strong> Heerlen beweert anno 1919 dat het er echt op<br />
lijkt, dat de naam is afgeleid <strong>van</strong> de heksen die<br />
er volgens onze voorouders rondspookten. Een<br />
andere overlevering verhaalt dat er een Romeinse<br />
veldheer of Germaanse koning uit Hessen onder<br />
begraven ligt. <strong>Het</strong> was gebruikelijk dat de as <strong>van</strong><br />
een stamoverste in een stenen kamer bedekt<br />
werd met een reusachtige grafheuvel. Volgens<br />
hem was dat ‘helaas een sprookje’. De berg heeft<br />
gewoon een natuurlijke oorsprong.<br />
Toch bleven de spookachtige verhalen hardnekkig.<br />
Op sombere dagen heeft men de wanstaltige<br />
wezens op bezemstelen door de lucht zien rijden.<br />
De verhalen moeten echter vooral uit de 19de en<br />
begin 20ste eeuw stammen, want in de oude<br />
archieven komt de naam Heksenberg niet voor.<br />
Hessenberg komen we eerder dus wel tegen.<br />
Heeft het dan toch misschien iets met het sprookje<br />
te maken? In de buurt <strong>van</strong> de heuvel gevonden<br />
urnenvelden uit circa 500 v.Chr. zouden misschien<br />
in die richting kunnen wijzen. De urnen waren<br />
echter meestal begraven onder heuveltjes <strong>van</strong><br />
een meter hoogte. Maar honderd procent zeker,<br />
dat die urnenvelden er inderdaad gevonden zijn en<br />
waar, zijn we ook niet. Ook die verhalen kennen<br />
we slechts uit de overlevering. Ook een sprookje?<br />
Als we vergelijkend veldnamenonderzoek doen,<br />
lijkt het er op dat Hesse(n)berg de juiste benaming<br />
moet zijn. Hesse, heze, hees is overal elders in de<br />
naamsverklaring een bos(je) op droge, schrale<br />
grond, meestal een berken- of beukenbos, maar<br />
soms ook dennenbos. Dat komt overeen met de<br />
plek waar we het hier over hebben. De Hessen<br />
waren er in onze regio ooit wel, zelfs in de 17de<br />
en 18de eeuw in regimenten huursoldaten. De<br />
heksen? Hebt u ze gezien? <strong>Het</strong> blijven <strong>sprookjes</strong>!<br />
Boven – De Heksenberg nog vrijwel zonder bomen anno<br />
1938 is nog steeds ‘rijksdriehoeksmeetpunt’ voor de<br />
topografische dienst.<br />
Midden – ‘Hessenberg’ op de Tranchotkaart uit 1807.<br />
Hierboven – Tekening <strong>van</strong> de urnenvondst in de omgeving<br />
<strong>van</strong> de Heksenberg.<br />
Links – De verbeelding <strong>van</strong> ‘Heksenberg’ in een houtsnede<br />
<strong>van</strong> René Smeets.
<strong>Weller</strong><strong>magazine</strong> <strong>sprookjes</strong><br />
gezond<br />
Als het maar<br />
gezond is<br />
“Zoals we ons leven nu ingericht hebben,<br />
kunnen we een goed leven leiden, veel tijd<br />
met de kinderen doorbrengen én hen een<br />
toekomst bieden. Wat wil een mens nog<br />
meer?”<br />
Natasja Wlodarczyk<br />
zestien zeventien<br />
Negen maanden en twee weken waren het wachten waard. 30<br />
December kwam Kyara ter wereld in het ziekenhuis <strong>van</strong> Heerlen.<br />
Een roze wolk <strong>van</strong> 3610 gram en 50 cm. En de eerste aanmelding<br />
bij de burgerlijke stand <strong>van</strong> Heerlen <strong>van</strong> 2010. Als dat geen mooie<br />
begin <strong>van</strong> een sprookje is?<br />
“Je hoort het zo vaak”, zegt de kersverse mamma Natasja Wlodarczyk. Dat<br />
toekomstige ouders een jongen of een meisje willen. Mij maakte het niets<br />
uit. Met een tweede zoon was ik ook dolgelukkig geweest. Wij wisten ook<br />
niet of het een jongen of een meisje zou worden. Kyara was tot aan haar<br />
geboorte een verrassing voor ons. Een kerngezonde verrassing. Gelukkig.”<br />
Natasja en Robert Wlodarczyk leerden elkaar in 2001 kennen. “Nota bene<br />
in een chatbox”, lacht Natasja vrolijk. “We maakten allebei deel uit <strong>van</strong><br />
een clubje bekenden en ook onbekenden die elkaar onder een pseudoniem<br />
op internet ontmoetten. Robert heette in die club Aikon; een anagram voor<br />
Nokia. Ik noemde mijzelf Lotje. Wij kwamen elkaar steeds vaker tegen en<br />
zochten elkaar op een gegeven moment ook op. Er was absoluut een klik.<br />
<strong>Het</strong> werd ineens lastig toen Robert voorstelde om elkaar een keer te ontmoeten.<br />
Tja, dat was niet makkelijk. Want ik woonde en werkte al 12 jaar<br />
in de verpleging in de buurt <strong>van</strong> Zürich in Zwitserland, terwijl Robert in<br />
Heerlen woonde en in de veronderstelling was dat ik ook gewoon ergens in<br />
Nederland verbleef.”<br />
<strong>Weller</strong><strong>magazine</strong> <strong>sprookjes</strong><br />
… lang en gelukkig!<br />
Een sprong <strong>van</strong> negen jaar verder in de tijd, geeft Robert de <strong>kleine</strong> Kyara<br />
de fles en ligt Richard, de vierjarige zoon <strong>van</strong> Natasja en Robert, boven<br />
in zijn bedje te slapen. Robert moet nog altijd lachen als hij aan het prille<br />
begin <strong>van</strong> hun relatie terugdenkt. “Ik was écht in de veronderstelling dat<br />
Natasja in Groningen woonde. Haar moeder en zus chatten namelijk ook<br />
wel eens mee in ons gezelschap en zij woonden gewoon in ons eigen landje.<br />
Dat was duidelijk. <strong>Het</strong> was dan ook wel even schrikken dat Natasja zo<br />
ver weg zat. Aan de andere kant zag ik meteen de uitdaging <strong>van</strong> de afstand.<br />
Ik heb héél erg mijn best gedaan om haar hier naar toe te krijgen. En dat is<br />
uiteindelijk ook gelukt. In 2003 heb ik haar opgehaald uit Zwitserland , een<br />
jaar later zijn we getrouwd en in 2006 is onze zoon Richard geboren.”<br />
Tevreden<br />
Terwijl Kyara tevreden na haar flesje op haar vaders schoot ligt de brabbelen,<br />
nemen Robert en Natasja <strong>van</strong> de gelegenheid gebruik om even stil te staan<br />
bij hun <strong>grote</strong> geluk. “Ons gezinnetje is compleet”, zegt Natasja. “Wij hebben<br />
een gezonde zoon en een gezonde, vrolijke dochter. Een jongen en een<br />
meisje; dat is natuurlijk toeval maar wel een erg leuk toeval. We hebben<br />
allebei werk en wonen in een leuk huis in Brunssum-Noord. Zoals we ons<br />
leven nu ingericht hebben, kunnen we een goed leven leiden, veel tijd met<br />
de kinderen doorbrengen én hen een toekomst bieden. Wat wil een mens<br />
nog meer?”
<strong>Weller</strong><strong>magazine</strong> <strong>sprookjes</strong><br />
Eigen<br />
sprookje<br />
achttien negentien<br />
Voor het volgende verhaal moet ik een eindje rijden, naar Teveren<br />
om precies te zijn, vlak over de grens bij Geilenkirchen. Nu klinkt<br />
de naam Teveren niet echt <strong>sprookjes</strong>achtig in mijn oren. En ook als<br />
ik voor de derde keer een rondje door de oude dorpskern rijd,<br />
kom ik niet in een ‘mythische mood’. Dat verandert echter meteen<br />
wanneer ik voor de poort <strong>van</strong> een oude boerenhoeve sta. Ik klop<br />
aan. Er gebeurt niets… Of toch… Bestemming bereikt…<br />
Wij leven ons eigen sprookje
<strong>Weller</strong><strong>magazine</strong> <strong>sprookjes</strong><br />
“Hier kun je naar binnen. De oude deur doet het nog niet.” Ik zoek de stem<br />
en terwijl ik mij omdraai, zie ik achter een oud stalen hekwerk Milan<br />
Ramaekers staan met zijn halfjaar oude dochtertje Freya op de arm. <strong>Het</strong><br />
beeld <strong>van</strong> Elfië, het fantasy-oord dat Milan, geïnspireerd op grootse en<br />
meeslepende trilogieën à la ‘In de ban <strong>van</strong> de Ring’, heeft bedacht, verdwijnt<br />
meteen naar de achtergrond. Om plaats te maken voor het meer realistische<br />
plaatje <strong>van</strong> een jong, avontuurlijk gezin dat zich op zoek naar meer ruimte<br />
en vrijheid nét over de grens heeft gevestigd. Terwijl we door de <strong>grote</strong> tuin<br />
lopen, vertelt Milan hun verhaal. Dat begint in Ransdaal waar zowel Milan<br />
als echtgenote Maartje <strong>van</strong>daan komen. En ons via de Bokstraat op<br />
Heerlerheide waar zij hun eerste huis hebben opgeknapt, naar Teveren<br />
voert, waar hun levenswerk wacht!<br />
Droomwereld<br />
Milan: “<strong>Het</strong> huis in Heerlerheide was op een gegeven moment helemaal<br />
klaar. We hadden allebei een goede baan en een prachtige woning.<br />
Iedereen zou tevreden zijn. Bij ons sluimerde echter de wens naar een<br />
boerderij met meer ruimte en vrijheid voor onze hobby: de creatie <strong>van</strong> een<br />
eigen <strong>sprookjes</strong>wereld. Niet zozeer een verhaal in de trant <strong>van</strong> de Disneyklassiekers,<br />
maar eerder een op de natuur geïnspireerde fantasywereld. In<br />
Teveren vielen alle puzzelstukjes op hun plaats. Hier hebben we de ruimte<br />
om ons verhaal te maken. Sterker nog: om ons eigen sprookje te leven.<br />
Sinds wij hier wonen is de televisie amper aan. Zodra we klaar zijn met ons<br />
werk, vertellen en schrijven wij verhalen bij de open haard, schilderen we<br />
en maken we poppen, beelden en decors. Heel inspirerend.”<br />
Weekendje weg<br />
Zo nu en dan presenteren Maartje en Milan hun werk aan het publiek.<br />
Zo waren zij te zien tijdens het reuzenfestival in Maastricht en op de Elffair<br />
in Utrecht. Uiteindelijk krijgen alle creaties een plek in de ‘eigen’ droomwereld<br />
<strong>van</strong> het stel, die overigens een stuk harder en realistischer is dan je<br />
zou denken. Milan: “Na de verbouwing <strong>van</strong> ons huis, toveren we de carréboerderij<br />
kamer voor kamer om tot een bed & breakfast in fantasy-sfeer.<br />
Elke ruimte krijgt een eigen thema en sfeer. Zo hopen we over enkele jaren<br />
een heerlijke vakantie- en ontspanningsplek op de markt te kunnen brengen<br />
voor iedereen die <strong>van</strong> <strong>sprookjes</strong> houdt.”<br />
Benieuwd geworden? Kijk op www.undorne.nl.<br />
“In oude vervlogen tijden bestond de<br />
wereld Elfië uit vele volkeren en creaturen<br />
die vreedzaam samenleefden. Maar zoals in<br />
iedere beschaving waren er enkele figuren<br />
die dansten met de schaduwzijde om macht<br />
te verkrijgen en volkeren te onderwerpen<br />
aan hun wil. Deze groep werd ook wel ‘de<br />
Savagen’ genoemd….”<br />
Milan Ramaekers<br />
twintig eenentwintig<br />
<strong>Weller</strong><strong>magazine</strong> <strong>sprookjes</strong>
<strong>Weller</strong><strong>magazine</strong> <strong>sprookjes</strong><br />
tweeentwintig drieentwintig<br />
geluksvogel<br />
“Ik ben een<br />
geluksvogel”<br />
“<strong>Het</strong> smeden <strong>van</strong> vriendschappen is mijn<br />
toekomst. En soms zit daar een echte<br />
liefde bij. Ik ben een geluksvogel omdat ik<br />
daaraan kan bijdragen.”<br />
John Aretz<br />
<strong>Weller</strong><strong>magazine</strong> <strong>sprookjes</strong><br />
“Felle bliksemschichten verlichten de zwarte nacht. Bulderend<br />
volgt de donder de oorverdovende stilte op. De aarde breekt open.<br />
Vanuit de diepste diepte krabbel ik omhoog. Om weer gelukkig te<br />
worden én anderen gelukkig te maken. Cupido bestaat!”<br />
<strong>Weller</strong>klant John Aretz is 57 jaar oud. Bouwkundig projectleider <strong>van</strong> beroep<br />
en woonachtig in Brunssum. In 2005 stond John na een carrière <strong>van</strong> net<br />
geen 25 jaar bij DSM ineens op straat: boventallig! Vlak daarvoor had een<br />
echtscheiding zijn leven al behoorlijk op de kop gezet. “Ik ben in korte tijd<br />
héél erg diep gegaan, maar sterker dan ooit weer boven gekomen.”<br />
“Een leven zoals in een sprookje dus,” vertelt John openhartig. “In alle<br />
<strong>sprookjes</strong> immers, begint het avontuur met wat <strong>kleine</strong> ups en downs, stijgt<br />
de spanning naar een climax en komt daarna alles weer goed. Zo is het<br />
met mijn leven ook gegaan. In de meest heftige periode heb ik echter zulke<br />
waardevolle ervaringen opgedaan, dat deze meteen de basis vormen voor<br />
alles wat ik nu meemaak.”<br />
Alleen is ook maar alleen<br />
John: “Op zoek naar een nieuwe partner ben ik op een gegeven moment<br />
gaan daten via de bekende <strong>grote</strong> relatiesites. Ik heb in die tijd veel alleenstaanden<br />
leren kennen die net zoals ik vooral in de weekenden veel last<br />
bleken te hebben <strong>van</strong> het alleen zijn. Veel alleenstaanden bleken eigenlijk<br />
ook helemaal niet zo dringend op zoek te zijn naar een partner, maar meer<br />
naar leuke vrienden en kennissen om er een keer samen op uit te gaan.<br />
Alleen is immers ook maar alleen. Zo ben ik op het idee gekomen om een<br />
online vriendschapsnetwerk voor 40-plussers op te richten: Click4friends.<br />
Alleenstaanden uit Parkstad Limburg vinden op deze site overzichten <strong>van</strong><br />
leuke activiteiten in de regio en kunnen daarop inschrijven. Ze zien dan<br />
meteen ook wie er nog meer aan de betreffende activiteit deelnemen.<br />
Onderling kunnen de deelnemers vervolgens afspreken of ze samen gaan<br />
of elkaar ergens ontmoeten. Heel open en transparant dus!”<br />
Echte liefde<br />
Intussen telt Click4friends rond de 200 leden en zijn er uitbreidingsplannen<br />
naar andere regio’s in Limburg, zelfs Nederland. Er zijn leden die elke zondag<br />
flinke wandelingen maken. Mensen gaan samen naar de film, een hapje<br />
eten of bowlen. En eens in de maand is er een informele kennismakingsbijeenkomst<br />
voor nieuwe leden en belangstellenden. John: “De jongste<br />
deelnemer aan het netwerk is 40, de oudste ver in de 70. Vrijwel iedereen<br />
die zich aanmeldt, zie je gaandeweg opbloeien. De sociale contacten<br />
maken mensen na een veelal eenzame periode opener en vrijer. Ik zie hen<br />
weer stralen en er zijn zelfs nieuwe relaties ontstaan. Een man <strong>van</strong> 67 heeft<br />
aangegeven dat hij nooit eerder in zijn leven zó gelukkig is geweest dan<br />
met zijn huidige partner die hij via Click4friends heeft leren kennen. Dat<br />
vind ik een geweldig compliment. Op dit moment onderhoud ik het netwerk<br />
nog als een extra project naast mijn baan. Vanwege de uitbreidingsplannen<br />
ga ik <strong>van</strong>af 2011 voor de volle honderd procent voor Click4friends. <strong>Het</strong><br />
smeden <strong>van</strong> vriendschappen is mijn toekomst. En soms zit daar een echte<br />
liefde bij. Ik ben een geluksvogel omdat ik daaraan kan bijdragen.”
<strong>Weller</strong><strong>magazine</strong> <strong>sprookjes</strong><br />
Oma Sonia<br />
Oma Sonia heeft<br />
heeft helemaal geen<br />
helemaal geen<br />
bezemsteel!<br />
bezemsteel<br />
vierentwintig vijfentwintig <strong>Weller</strong><strong>magazine</strong> <strong>sprookjes</strong><br />
Heksen zijn er in soorten en maten. Boze<br />
heksen sluiten je op om je vet te mesten<br />
zoals in Hans en Grietje. Ze laten je zoals<br />
Doornroosje honderd jaar slapen of zoals<br />
Sneeuwwitje stikken in een appel. Lieve<br />
heksen zorgen ervoor dat alles goed komt.<br />
Verspreid over Nederland liggen veertig moedercentra.<br />
Bakens <strong>van</strong> rust, vertrouwen en gezelligheid<br />
waarin vrouwen uit alle culturen en in alle<br />
leeftijden andere vrouwen helpen. Ze <strong>van</strong>gen<br />
elkaar op, bieden steun aan elkaar en organiseren<br />
samen leuke activiteiten. Geen dure uitjes maar<br />
een gevarieerd aanbod dat voor elke beurs te<br />
behappen is. Iedereen is immers welkom in de<br />
Heksenketel, die voor Parkstad te vinden is in<br />
Zeswegen.<br />
‘Heks’ Sonia is één <strong>van</strong> de stevige schouders waar<br />
de Heksenketel in Heerlen op rust. Al ruim dertien<br />
jaar staat zij dag in dag uit <strong>van</strong>af half negen tot<br />
drie uur klaar voor de op<strong>van</strong>g <strong>van</strong> de kindjes. Haar<br />
inzet is broodnodig. Want wat is een moedercentrum<br />
zonder kinderop<strong>van</strong>g? Als je moeders<br />
wilt bereiken of uitnodigt voor activiteiten, zul je<br />
rekening moeten houden met hun kroost. Niet<br />
iedereen kan namelijk zomaar kinderop<strong>van</strong>g<br />
regelen of betalen. Oma Sonia, steun en toeverlaat<br />
voor de moeders <strong>van</strong> de Heksenketel tijdens<br />
bijvoorbeeld een computercursus, is zelf moeder<br />
<strong>van</strong> zeven kinderen, zes pleegkinderen en intussen<br />
elf kleinkinderen. “Van jongs af aan riep ik altijd<br />
dat ik veertien kinderen wilde hebben,” lacht de<br />
op Curaçao geboren Sonia vrolijk. “Nou, met mijn<br />
pleegkinderen en de kinderen <strong>van</strong> de Heksenketel<br />
erbij, zijn het er een paar meer geworden.”<br />
Liefde<br />
Sonia vertelt: “<strong>Het</strong> zorgen voor anderen heb ik <strong>van</strong><br />
mijn oma meegekregen. Zij nam altijd kinderen<br />
mee naar huis die extra aandacht nodig hadden.<br />
Ik vind dat zelf ook erg belangrijk. Ik wil kinderen<br />
graag iets meegeven. In hun ontwikkeling, door<br />
verhalen te vertellen, met ze te lezen, te tekenen<br />
en spelletjes te spelen. Maar ook in hun gedrag,<br />
bijvoorbeeld dat je niet moet vechten maar met<br />
elkaar moet praten. En dat je geen ruzie moet<br />
maken maar veel meer bereikt met een liefdevolle<br />
houding. <strong>Het</strong> klinkt allemaal heel idealistisch<br />
maar met name kinderen staan heel erg open<br />
voor die boodschap. Ik kan het dan ook niet<br />
nalaten om kinderen die zich op straat of in een<br />
winkel misdragen, op hun gedrag aan te spreken.<br />
Menige moeder denkt misschien: ‘Waar bemoeit<br />
dat mens zich mee?’ Dat kan mij helemaal niets<br />
schelen: ik bemoei mij met elk kind, want ik<br />
houd ook <strong>van</strong> elk kind.”<br />
“Goede heksen hebben helemaal geen<br />
bezemsteel nodig. Die toveren met hun hart.”<br />
Oma Sonia<br />
Geen bezemsteel<br />
Op dat moment komt een andere moeder<br />
binnen in de Heksenketel. Ze heeft een videoband<br />
bij zich over babymassage. Oma Sonia is<br />
dolenthousiast. “Die film zocht ik al een tijdje,”<br />
vertelt zij. “Ik ken een moeder met een onrustige<br />
baby thuis. Baby-massage kan heel goed werken<br />
om het kindje rustig te krijgen.” En zo let Oma<br />
Sonia, net 64 jaar geworden, op alle kinderen in<br />
de Heksenketel. Sonia: ‘Waarom heb jij eigenlijk<br />
geen bezemsteel?’, vroeg een klein jongetje mij<br />
laatst. Ik heb toen uitgelegd dat je slechte en<br />
goede heksen hebt. En dat goede heksen<br />
helemaal geen bezemsteel nodig hebben. Die<br />
toveren met hun hart.” En dat blijkt ook. ‘Alle<br />
kinderen houden <strong>van</strong> Oma Sonia’, klinkt het in<br />
de Heksenketel in koor!
<strong>Weller</strong><strong>magazine</strong> <strong>sprookjes</strong><br />
zesentwintig zeventwintig<br />
Liefde<br />
Hij zag haar en zij zag hem:<br />
het was liefde<br />
op het eerste<br />
gezicht
<strong>Weller</strong><strong>magazine</strong> <strong>sprookjes</strong><br />
Onze keuze om te trouwen was allesbehalve<br />
een sprookje. Dat hebben we met ons volle<br />
verstand gedaan. Ons motto is dat je zelf iets<br />
<strong>van</strong> het leven moet maken. Niet morgen maar<br />
<strong>van</strong>daag. Genieten dus, <strong>van</strong> het leven en <strong>van</strong><br />
elkaar! Zo lang en zo gelukkig mogelijk.<br />
Op 27 november 2006 trouwden Evelien en Jan<br />
Janssens voor de kerk; 9 september 2009 –<br />
09/09/09 – volgde het kerkelijke huwelijk.<br />
“Ik wilde dat zo graag,” vertelt <strong>Weller</strong>klant<br />
Evelien. “De kerkelijke zegen over de ringen, de<br />
goedkeuring en bescherming ‘<strong>van</strong> boven’ voegt<br />
voor mij heel veel toe aan het ja-woord. Dat we<br />
voor altijd bij elkaar blijven.”<br />
Saillant detail: Evelien en Jan zijn respectievelijk<br />
63 en 61 als zij samen met kinderen en kleinkinderen<br />
voor het altaar in de St. Andreaskerk<br />
op de Heerlerbaan staan. “Zelfs de pastoor had<br />
een kerkelijk huwelijk <strong>van</strong> een echtpaar <strong>van</strong> onze<br />
leeftijd nog nooit meegemaakt,” lacht Jan.<br />
“Voor mij hoefde het ook niet zo. Maar voor<br />
Evelien was het zó belangrijk om ook voor de kerk<br />
te trouwen, dan doe je dat toch! Achteraf ben ik<br />
erg blij met de beslissing. <strong>Het</strong> was een heel<br />
mooie dag die wij samen met onze naaste familie<br />
hebben gevierd. We hadden geen getuigen:<br />
onze kinderen en kleinkinderen waren getuige<br />
en hielden ons bij de zegening de hand boven<br />
het hoofd. Twee families werden één.”<br />
Vuurwerk<br />
Evelien en Jan zijn allebei eerder getrouwd<br />
geweest; <strong>van</strong> beide is de partner overleden.<br />
Evelien: “Ik ben vijftien jaar alleen geweest. Op<br />
een dag had ik er écht genoeg <strong>van</strong> en heb ik mij<br />
aangemeld op een datingsite op internet.<br />
Meteen die eerste dag leerde ik Jan kennen, die<br />
op dat moment ook al negen jaar alleen was.<br />
We bleken dicht bij elkaar te wonen: ik in de<br />
Palestinaflat, Jan woonde in Bleijerheide. Als we<br />
naar buiten keken, konden we elkaars flats bij<br />
wijze <strong>van</strong> spreken zien. De dag erna hebben we<br />
afgesproken en <strong>van</strong>af de eerste minuten sloegen<br />
de vonken over. <strong>Het</strong> was liefde op het eerste<br />
gezicht. We staan op eenzelfde, positieve manier<br />
in het leven, en willen zo veel mogelijk zien en<br />
meemaken: niet morgen maar nu! Soms denk ik<br />
wel eens: hoe komt dat nu, dat ik dit alles op<br />
mijn leeftijd nog mee mag maken? Zóveel geluk.<br />
Tja, het antwoord blijft natuurlijk uit!”<br />
achtentwintig negenentwintig<br />
Blijven dromen<br />
De belangrijkste wens <strong>van</strong> Evelien is met haar<br />
huwelijk in een mooie witte jurk in vervulling<br />
gegaan. Valt er dan nog meer te wensen?<br />
Volgens Jan en Evelien wel! “Vlak na ons huwelijk<br />
zijn we naar een concert <strong>van</strong> Frans Bauer gegaan.<br />
We zijn naar Egypte geweest. Deze zomer gaan<br />
we naar Toscane. En we willen ook nog naar een<br />
speciale autorace in Engeland. We hebben nog<br />
zoveel wensen en dromen, die we allemaal<br />
willen beleven.” Op 18 januari 2011 gaat bij het<br />
kersverse echtpaar daarom nog één keer de vlag<br />
uit! Die dag mag Evelien stoppen met werken<br />
en hebben ze nog meer tijd om te genieten <strong>van</strong><br />
het leven.<br />
H e t m sje e i<br />
<strong>Het</strong> meisje en de<br />
en de m ijnwerker<br />
mijnwerker
De mensen in het dorp zeiden dat ze niet meer<br />
had gesproken sinds haar vader was omgekomen<br />
bij de ramp <strong>van</strong> 1911. “Vanavond neem ik een<br />
cadeau voor je mee,” had hij nog gezegd. Toen<br />
was hij vertrokken.<br />
De meeste slachtoffers werden nooit gevonden.<br />
Zij lagen nog steeds diep onder de grond, ergens<br />
in één <strong>van</strong> de ingestorte gangen. Voor eeuwig<br />
mijnwerkers.<br />
Met haar moeder en de andere dorpelingen had<br />
ze dagenlang vergeefs gewacht, gehoopt en<br />
gebeden. Toen het zoeken werd gestaakt, was zij<br />
naar de slaapkamer <strong>van</strong> haar ouders gegaan en<br />
had zij het zondagse hemd <strong>van</strong> haar vader uit de<br />
kast gepakt. Haar moeder vond haar op de rand<br />
<strong>van</strong> het bed, haar handen vastgeklemd aan het<br />
kledingstuk, starend naar iets dat er niet meer<br />
was en ook nooit meer zou komen.<br />
De weduwe had het café in het hart <strong>van</strong> Brunssum<br />
voortgezet en Élise hielp haar. Ze was mooi<br />
geworden. Haar ogen waren groot, groen en<br />
weemoedig en haar blonde haren hingen dik en<br />
weelderig tot op haar schouders. Veel mijnwerkers<br />
bewonderden haar schoonheid, maar ze was<br />
ongenaakbaar. Zonder iets te zeggen, zette zij<br />
het bier op hun tafeltjes.<br />
Op een lentedag in 1923 zou hij voor het eerst<br />
afdalen. Hij stond in de rij voor de schacht te<br />
wachten tot het zijn beurt was om in de lift te<br />
stappen. Bleek stak zijn gezicht af tegen het<br />
gitzwarte haar. Een oude koempel die naast hem<br />
stond, legde zijn hand op zijn schouder.<br />
“Maak je niet druk, jongen. Er gebeurt je niks.<br />
Binnen een paar dagen ben je eraan gewend.”<br />
Enrico keek hem aan: “De Hades,” zei hij zacht.<br />
Lei keek hem niet begrijpend aan. De jonge man<br />
verduidelijkte zichzelf. “De hel, de onderwereld.”<br />
Lei zuchtte en keek naar de grond. “Jij bent toch<br />
de oudste <strong>van</strong> Carlo?”<br />
“Klopt.”<br />
“Dan kan ik me voorstellen dat je bang bent,<br />
maar dat hoeft niet. Dat soort rampen gebeurt<br />
maar één keer.”<br />
Enrico keek naar de lucht. Hij wou dat hij op een<br />
<strong>van</strong> de voorbij drijvende stapelwolken kon stappen<br />
om weg te vliegen. Toen kwam de lift boven en<br />
de rij in beweging. Zwijgend en opeengepakt<br />
daalden de mannen af in het duister.<br />
Lei wees naar een plek aan het einde <strong>van</strong> een<br />
doodlopende gang. Om daar te komen, moesten<br />
ze een stuk kruipen. Toen ze er waren, begonnen<br />
ze de wand met hun houwelen te bewerken.<br />
<strong>Het</strong> werk was zwaar, zwaarder dan Enrico had<br />
verwacht. Al na een half uur vervloekte hij zwart,<br />
zwetend en zwijgend de dag dat hij <strong>van</strong> school<br />
was gegaan om de kost te verdienen. En hij<br />
dacht aan Élise, <strong>van</strong> wie hij hield, maar die hij<br />
nooit zou krijgen. Zijn woede stopte hij in zijn<br />
slagen, die harder en harder werden. Precies op<br />
het moment dat hij wilde stoppen om de berg<br />
steenkool aan zijn voeten af te voeren, begaf de<br />
wand het. Enrico dook ineen, een schreeuw<br />
smorend in zijn armen. Stenen, lichte en zware,<br />
vielen op zijn rug en benen. Vervolgens daalde<br />
een wolk gruis en stof op hem neer.<br />
Opeens werd het stil. “Lei,” riep hij, “Lei!” maar<br />
er kwam geen reactie. Hij probeerde overeind te<br />
komen, maar het lukte niet. Zijn benen zaten<br />
klem. Pijn had hij niet. Hij kon zijn tenen nog<br />
bewegen. Er was dus niets gebroken. De stukken<br />
steen moesten zo zijn gevallen dat hij vast was<br />
komen te zitten. En in zijn positie – hij lag op<br />
zijn buik – kon hij er niet bij. “Lei!” schreeuwde<br />
hij weer, maar opnieuw was er geen teken <strong>van</strong><br />
leven. Waar was hij nou? Zou hij ook bedolven<br />
zijn? Of had hij op tijd weg kunnen komen? Hij<br />
probeerde om zich heen te kijken. In het schaarse<br />
licht <strong>van</strong> zijn lamp zag hij niets anders dan<br />
opgestapeld puin. Geen gaten, geen openingen.<br />
Alleen achter hem misschien, maar dat kon hij<br />
niet zien. Een paniekgolf overspoelde hem. Hij<br />
deed weer een wanhopige poging los te komen,<br />
maar het was vergeefs. Hij liet zijn hoofd weer op<br />
zijn armen zakken. Allerlei gedachten spookten<br />
door hem heen. Hij maakte zichzelf verwijten.<br />
Hij had nooit <strong>van</strong> school moeten gaan. Waarom<br />
was hij niet bij een boer gaan werken, zoals zijn<br />
moeder hem had gesmeekt? Lekker buiten,<br />
bedauwde kersen plukken, regendruppels en<br />
zonnestralen op zijn gezicht en veel frisse lucht.<br />
Bidden, dacht hij plotseling, ik moet bidden.<br />
“Santa Barbara, red mij, help mij, alstublieft,<br />
haal me hieruit,” prevelde hij.<br />
Plotseling hoorde hij achter zich een soort<br />
geschuifel. Zijn hart maakte een sprong. “Rustig<br />
maar,” zei iemand. “Ik haal je hier uit.” Hij keek<br />
om. Een mijnwerker die hem eerder niet was<br />
opgevallen, begon de stenen <strong>van</strong> zijn benen te<br />
halen. Meteen daarna voelde hij hoe de druk op<br />
hem werd verlicht. Hij was vrij. De man hielp<br />
hem overeind en wees met zijn lamp naar een<br />
gat. “Als je daar doorheen kruipt, kom je weer<br />
bij je kameraden. Ze zijn allemaal ongedeerd.”<br />
“U gaat toch mee?”<br />
“Nee, ik moet de boel opruimen.”<br />
“Enrico greep zijn hand. “Hoe kan ik u ooit<br />
bedanken?”<br />
De man pakte iets uit één <strong>van</strong> de zakken <strong>van</strong> zijn<br />
ouderwets ogende jas en stak het Enrico toe.<br />
“Ga naar het café en geef dit aan het meisje,”<br />
zei hij. “Zeg dat het <strong>van</strong> Sjors is.”<br />
Die avond ging Enrico naar het café. Zonder iets<br />
te zeggen, stapte hij op Élise af en gaf haar de<br />
ketting met de groene smaragd. “Dit is <strong>van</strong> Sjors,”<br />
zei hij. Verstijfd <strong>van</strong> schrik staarde zij een tijdje<br />
naar het sieraad in haar handen. Toen keek ze op.<br />
De tranen rolden over haar wangen, maar voor<br />
het eerst in lange tijd zag ze iemand.<br />
Roland Mans is schrijver <strong>van</strong> de 10+-boeken <strong>Het</strong><br />
Verdwijnboek, De Gele Trui en De Uilenvlucht.<br />
Binnenkort verschijnt Sep en de Mosasaurus,<br />
een prenten- en voorleesboek. De twee laatstgenoemde<br />
boeken spelen zich geheel af in<br />
Limburg. Surf naar: www.rolandmans.nl.<br />
dertig eenendertig <strong>Weller</strong><strong>magazine</strong> <strong>sprookjes</strong>
<strong>Weller</strong><strong>magazine</strong> <strong>sprookjes</strong><br />
Kat<br />
Ze deet wat<br />
ze wilt<br />
sjmoeze of<br />
kratze<br />
geliek hat ze.<br />
De taal <strong>van</strong> de mam wordt geschreven in<br />
onze moedertaal: het dialect. We spreken<br />
over ’taal’ omdat het Limburgs een echte<br />
en erkende taal is, die in niets onderdoet<br />
voor het Nederlands. Ten opzichte <strong>van</strong><br />
onze standaardtaal – het Nederlands – is<br />
het Limburgs een dialect, zoals het<br />
Nederlands een dialect is in relatie tot<br />
het handels- en diplomatiek Engels.<br />
De taal <strong>van</strong> de mam<br />
Ee ermzieëlig kling mager ketje houw al sjtónde<br />
durch ’t veld gelope en woar óp zeuk noa ee<br />
pleëtsjke um get oet te ruste, ze woar kapot wie<br />
inne hónk. Doabei woar ’t óch sjlech weer, dus<br />
ee druëg óngerkómme zouw zier welkom zieë.<br />
Endlig vóng ’t ee loak in ing poat <strong>van</strong> ing boeresjuur<br />
en lag zich neer in ’t sjtruë. Ze woar allingsjtoand<br />
en noe loog ze da.<br />
’t Doerde neet lang of ze woar in inne depe sjloap<br />
en hoeëd nieks <strong>van</strong> ’t geritsel <strong>van</strong> de muus in ’t<br />
sjtruë. Wie ze oere later wakker woeëd rammelde<br />
ze <strong>van</strong> d’r hónger en höär natuurtalent koam<br />
noa boave…. Sjlüpentere hat ze zich ee müske<br />
ge<strong>van</strong>ge. ’t Woar neet dierek inne BigMac, mè<br />
vuur d’r ieësjte hónger woar ’t toch al get.<br />
’s Angers daags, is d’r ing groeëte verrassing…<br />
inne wuste groeëte kater koam óch durch ’t loak<br />
gekroepe. Leësj woar ze nog gesjrókke, mè al<br />
gauw houwe die twieë zich gevónge. D’r kater<br />
woar zoegaar inne ’donjohan’ en ’t woar inne<br />
echte óprechte katteman deë ’t alling mar good<br />
meende mit höär. Heë makde zich zörg uëver ’t<br />
sjebbige óngerkómme <strong>van</strong> ’t ketje en meende<br />
dat zie wal beëter verdeend houw.<br />
Heë vroog zich helóp aaf woarum zie neet in ee<br />
good verwermd hoes óp ing gesjtoffeerde bank<br />
lankoet kós ligke mit regelmoatig eëte en sjöälkes<br />
milk? ’t Kling sjinöäske lekde zich ’t mülke bei ’t<br />
hure <strong>van</strong> zoeëvöäl goods…..<br />
Dreumend doa-uëver besjlete ze um ins get kótter<br />
bei de lüj in ’t dörp te goa kieke en loestere, neë<br />
hant ze en weë wit, kriege ze ’t doa beëter.<br />
D’r kater geet as ieësjte en ’t vruike bliet nuisjierig<br />
wachte mit wat vuur nuits d’r partner truuk kumt.<br />
Mè wat doert dat lang, ze wacht noe al benoa<br />
inne ganse daag en nog ummer is heë neet<br />
truuk. En zie is toch zoeë óngeduldig en hat d’r<br />
tied benut um <strong>van</strong> hön sjoelplaatsj ee richtig<br />
neske, ee ech heem te make….<br />
Juus as zie zich vöäl ónrow hat gemak, huët ze<br />
’m endlig kómme en dierek begint ing lang<br />
katerletanie. Heë mak dudelik dat ze maar noeëts<br />
doa-aa mótte beginne want wat ’e noe hat gezieë<br />
en gehoeëd, neë dat hoof vuur hem neet!<br />
Computers die deks óp hol sjlónt, ieëlend mit<br />
KPN, Ziggo, verzieëkeringe , crisis, tesjevullers,<br />
medewerkers die aanhouwend in gesjprek zint,<br />
gedeuns bei kirk en poletiek en en en… Doabei<br />
die integratieprobleme. V’r mótte d’r toch neet<br />
aa dinke dat vier doa óch nog mótte inburgere.<br />
Neë en nogmoals neë, loate vier sjtil hei ónger<br />
ós blieve!<br />
Ege<br />
heem Mevrouw<br />
Loate vier ós mit d’r boer hei vrunk haote dat is<br />
zat óp genog. Deë zal blie zieë dat vier vuur hem<br />
hei de muus <strong>van</strong>ge ter besjerming <strong>van</strong> zie koare,<br />
terf en geësj. Egelik zint vier ee soat belegging<br />
vuur d’r boer. Ofsjoeën resultate oet ’t verlede<br />
ging garantie zint vuur noe, sjtónt ós deenste<br />
garant vuur ee good rendement vuur zie boerebedrief.<br />
Doavuur kriege v’r zieëker ’t ee en anger te eëte<br />
en te drinke <strong>van</strong> hem, mich tungs inne gowe<br />
toesj, verdütsjde d’r kater an ’t vruike.<br />
’t Ketje houw zich dat andechtig aagehoeëd en<br />
woar ’t – ofsjoeën zelf mar kling – in groeëte<br />
lijne eens mit höäre partner, mè houw toch nog<br />
get ópmerkinge. ’Alles good en waal zeët ze, mè<br />
ich han inne behuurlike hónger, wat han ich noe<br />
doa-aa, ’t zint gowe berge, ich kin dat <strong>van</strong> de<br />
woekerpolisse’.<br />
Noe koam d’r kater oet mit ing leëverwoeësj die<br />
heë zich urges gesjtrietst houw en effe bei de<br />
poat houw neergelag.<br />
’t Ketje sjneurde nog heller an de woeësj wie d’r<br />
groeëte kater en tevreie lagte ze zich in hön<br />
neske en vuur ze gónge sjloape gove ze zich ’the<br />
big five’ óp de aafsjproak dat ze ummer wied<br />
voet zowe blieve bei de lüj.<br />
En ze leëfde nog lang en neet óngelukkig.<br />
Ger Prickaerts, Heëlesj<br />
tweeendertig drieendertig<br />
Nieuw<br />
briefpapier<br />
Er was eens...<br />
…een kleurig <strong>Weller</strong><strong>magazine</strong> dat in december<br />
2009 bij alle <strong>Weller</strong>huurders op de mat plofte.<br />
In dit <strong>magazine</strong> konden lezers een leuke prijs<br />
winnen. Enthousiast hebben enkele lezers een<br />
energiebesparend idee bedacht en anderen<br />
gingen creatief aan de slag en maakten een<br />
kleurige tekening. Met bewondering heeft <strong>Weller</strong><br />
de ideeën en tekeningen bekeken en na overleg<br />
zijn deze prijswinnaars de gelukkigen:<br />
Eliane Martha<br />
(Al deze toppers hebben hun prijs inmiddels<br />
ont<strong>van</strong>gen. Zij leefden nog lang en gelukkig...)<br />
De heer Patelski<br />
Houben<br />
<strong>Weller</strong><strong>magazine</strong> <strong>sprookjes</strong><br />
<strong>Weller</strong>weten<br />
Ismena<br />
Iris<br />
Is een schone en duurzame toekomst een<br />
sprookje? <strong>Weller</strong> hoopt <strong>van</strong> niet. Wij leveren<br />
graag een bijdrage aan een schoner, groener en<br />
beter milieu. Daarom ziet het briefpapier <strong>van</strong> <strong>Weller</strong><br />
er <strong>van</strong>af april iets anders uit. Wel met een echte<br />
<strong>Weller</strong>look maar met een paar milieuvriendelijke<br />
aanpassingen. <strong>Het</strong> papier is iets witter dan u <strong>van</strong><br />
ons gewend bent, dit komt omdat het nieuwe<br />
briefpapier gerecycled is <strong>van</strong> oud papier uit<br />
kantooromgevingen. Ook hebben we het paarse<br />
vlak op de achterzijde verwijderd zodat het<br />
papier ook dubbelzijdig gebruikt kan worden.<br />
Wij hopen dat u net zo tevreden bent met het<br />
nieuwe papier als wij. Heeft u nog vragen? Bel<br />
ons gerust!<br />
Mevrouw<br />
Pannekoek<br />
Liz Nienhuis
<strong>Weller</strong><strong>magazine</strong> <strong>sprookjes</strong><br />
1 5<br />
2<br />
3<br />
4<br />
6<br />
7<br />
8<br />
<strong>Weller</strong>hebbes<br />
1 “Kies maar uit…Doornroosje, Belle,<br />
Assepoester of Sneeuwwitje!”<br />
21-delig Prinsessenverkleedset:<br />
€ 24,99, Intertoys<br />
2<br />
2 “Zing mee met Tinkelbel.”<br />
Verhalenboek mét CD-speler:<br />
€ 14,99, Intertoys<br />
3 “Er was eens…”<br />
Sprookjesboek:<br />
€ 4,98, Intertoys<br />
4 “De Rode Schoentjes…”<br />
Rode schoentjes (maat 26 t/m 34):<br />
€ 24,95, Scapino<br />
5 “Eén klein kusje…..”<br />
Kikker spaarpot:<br />
€ 3,50, Xenos<br />
6 “Hocus, spocus…”<br />
Tover handdoekjes:<br />
€ 0,99, Xenos<br />
7 “Drie <strong>kleine</strong> biggetjes…”<br />
Spaarpot varkentje:<br />
€ 0,99, Xenos<br />
8 “Duizend-en-een-nacht”<br />
Oriëntaalse spulletjes:<br />
<strong>van</strong>af € 1,29, Xenos<br />
vierendertig