WJD in het Jaar van het Geloof - Bisdom Rotterdam

AUGUSTUS
2013
Informatiekrant van het Bisdom Rotterdam s www.bisdomrotterdam.nl s jrg. 40 s nr. 3
WJD in het
Jaar van het Geloof
Rio de Janeiro, daar gebeurde het afgelopen maand voor veel (katholieke)
jongeren. Of ze nu zelf in Brazilië waren, of het programma van de
Wereldjongerendagen (WJD) in Nederland meevolgden.
Vanuit de bisdommen Rotterdam
en Breda werd naar de WJD de reis
“Binding” georganiseerd: naar Rio
met een tussenstop in Suriname.
Beide bisdommen hebben langere,
bijzondere contacten met het bisdom
Paramaribo, reden om gezamenlijk
een voorprogramma te organiseren:
“Missionary Week”.
Bisschop Van den Hende ging met
de jongeren mee op reis: eerst naar
Paramaribo en daarna, naar Delft,
naar WJD@home. Ook daar wilde hij
de volgende boodschap meegeven.
Jaar van het Geloof
‘Op 11 oktober 2012 begon het jaar
van het geloof. Op 24 november
vieren we de afsluiting. Er waren op
diocesaan en parochieel niveau activiteiten
en bijeenkomsten om de inhoud
van ons katholiek geloof te verdiepen,
te bespreken en te vieren. Ons geloof
is alleen vitaal als we de inhoud steeds
opnieuw aannemen en doordenken,
ons blijven bekeren en de bereidheid
hebben om te getuigen van het geloof
in woorden en daden. Paus Franciscus
sprak tot de jongeren in Rio de Janeiro
bij de Wereldjongerendagen (WJD):
“Wees niet bang en vertel overal over
Christus”.
WJD-gangers
INHOUD
Licht op ons pad 6
Twee mannen worden diakens 7
In Vredesnaam 12
Omdat zorg verder reikt 14
Jezus Christus en zijn evangelie
Jezus Christus en zijn evangelie staan
centraal in ons geloof. Dat is reeds het
geloofsinzicht van de apostel Paulus:
“Wee mij, als ik het evangelie niet
verkondig” (1 Kor. 9, 16b). Paulus
kwam tot geloof in een persoonlijke
ontmoeting met Jezus, de verrezen
Heer. Paulus nam christenen gevangen
om hen te laten doden. Het was al
na Pasen. Vlakbij Damascus verscheen
Christus aan Paulus met de vraag:
“Waarom vervolg je mij?” (Hand. 9, 4).
In de ontmoeting met Jezus, gestorven
en verrezen, komt Paulus tot geloof.
Paulus werd gedoopt en een werktuig
in Gods hand om het evangelie uit te
dragen.
Evangelisatie
Jezus gaf de apostelen en ook Paulus
de opdracht om het evangelie uit
te dragen. Na Pinksteren hebben
de apostelen en later ook Paulus de
mensen verteld over Jezus Christus
en zijn blijde boodschap. Dat deden
zij met alle kracht die in hen was.
De Kerk staat in die traditie en heeft
de eeuwen door het geloof in Jezus
en zijn evangelie doorgegeven.
Evangelisatie betekent dat de Kerk
het geloof verspreidt en doorgeeft
Ramon Mangold
Ramon Mangold
Mis met de paus op Copacabana
aan mensen die nog niet van Jezus
hebben gehoord: in verkondiging,
geloofsopvoeding en onderwijs, in
concrete daden van naastenliefde. Dat
is evangelisatie.
Niet alle mensen die gedoopt zijn,
houden het geloof in Jezus en het
evangelie vast. Er zijn mensen die
afstand nemen op basis van een
bewuste keuze, anderen verwijderen
zich van het geloof door onverschilligheid.
Soms gaat het geleidelijk of
onopgemerkt. In onze huidige cultuur
is geloof bovendien bij een groot deel
van de samenleving niet populair.
Nieuwe evangelisatie betekent dat
gedoopte mensen opnieuw in aanraking
komen met Christus en zijn
evangelie. De Kerk heeft niet alleen
de opdracht om nieuwe mensen het
geloof aan te reiken. De Kerk heeft
ook de taak om de gedoopten in haar
eigen geledingen, die afstand namen
van het geloof, opnieuw in contact
te brengen met de levende Heer en
zijn blijde boodschap. Dat is nieuwe
evangelisatie.
Lees verder pagina 2
In dit nummer van
Tussenbeide wordt op
pagina 4 en 5 verslag
gedaan van de
reis Binding.
Indrukken uit Rio
‘De bisdomreis Binding kent tenminste
drie hoogtepunten: het bezoek
aan Batavia (in Suriname), de tocht
naar het Christusbeeld in Rio de
Janeiro en de avondwake/eucharistieviering
op het Copacabana-strand.
Diaconie, spiritualiteit en wereldkerk
in optima forma!’
Diaken Walther Burgering nam deel
aan de WJD in Rio de Janeiro. Hij
vertelt hier over de ervaringen van
hemzelf en van de mensen die hij
onderweg op reis ontmoette.
Jongeren op weg naar de WJD zijn
in het voorprogramma in een ander
werelddeel geland. Veel zaken lijken
hetzelfde, maar wat in Parimaribo
opvalt is dat “onze” jongeren eerst
roepen om de wifi-code: om hun
ervaringen te posten op Facebook.
Sommigen onttrekken zich hieraan,
om te onderstrepen dat zij op bedevaart
zijn.
Lees verder pagina 2
Lourdesgrot Zevenhoven 14
Gewaardeerde kerkennacht 6 Brielse martelaren blijven actueel 8 Armoede centraal op Laurentiusdag 11 Processie Heilig Hout 13
nummer 3 • 2013 1

Vervolg van pagina 1: WJD in het Jaar van het Geloof
Vervolg van pagina 1: Indrukken uit Rio
Missionaris zijn
Het thema van de Wereldjongerendagen
2013 was: “Ga en maak
alle volkeren tot mijn leerlingen”.
Het zijn woorden van Jezus uit het
Matteüsevangelie. Paus Franciscus zei
de jongeren dat ook zij geroepen zijn
om missionaris te zijn, voor mensen in
hun omgeving, in het bijzonder voor
leeftijdgenoten. In het licht van Jezus’
zendingsopdracht hebben alle generaties
in de kerk de taak om hun geloof
met elkaar en anderen te delen:
nieuwe evangelisatie en evangelisatie.
We kunnen echter pas met vrucht
getuigen van ons geloof als we ook
werkelijk bij Christus beginnen. Zoals
voor de eerste apostelen en Paulus, is
het ook voor ons nodig om allereerst
zelf Jezus Christus te ontmoeten.
Dat gebeurt wanneer wij bidden,
ons toeleggen op het lezen van de
heilige Schrift, trouw zijn aan de
sacramenten, actief blijven in daden
van naastenliefde. De Heer heeft de
gemeenschap van de kerk gegeven om
dit samen te kunnen volbrengen, in
Jezus’ Naam.
Laatste etappe
In ons bisdom en in de kerk wereldwijd
beginnen wij aan de laatste
maanden van het Jaar van het Geloof.
Op uitnodiging van paus Benedictus
zijn we dit jaar gestart met de bedoeling
om concrete vruchten voort te
brengen waar het gaat om de vitaliteit
van ons geloof. De jongeren bij de
WJD hebben zichzelf middels bezinning
en catechese kritische vragen
gesteld met betrekking tot de vitaliteit
van hun geloof. Echter, niet alleen
jongeren maar alle generaties in de
kerk zijn geroepen om het geloof
met elkaar te delen en door te geven.
In het kader van de laatste etappe
van het jaar van het geloof, nodig ik
alle generaties in ons bisdom uit om
samen ons leven als gelovige kritisch
te bezien in het licht van Christus
en zijn evangelie: aan de hand van
een aantal vragen, in lijn met de
wereldjongerendagen.
1. Geloof ik dat Jezus leeft?
Wat betekent dat voor mij
persoonlijk?
2. Maak ik persoonlijk werk
van mijn relatie met de
levende Heer?
3. Besef ik dat de Kerk gave
is van de Heer om het
geloof samen te kunnen
beleven?
4. Wat wil ik met name van
Jezus en zijn evangelie
leren?
5. Wat vind ik belangrijk om
over Jezus aan anderen
door te geven?
6. Hoe laat ik in concrete
daden van naastenliefde
zien dat ik geloof?
+ Johannes van den Hende
Bisschop van Rotterdam
Hoogtepunt in Rio: het beeld van Christus Verlosser
Hier in Delft beleven we de WJD met jullie mee. Op dit moment kijken wij
naar de slotviering. Wat een enthousiaste mensen! We hopen dat jullie
het thema van deze WJD kunnen vasthouden en mee kunnen nemen naar
Nederland. Wij helpen jullie graag om het vuur brandend te houden en apostelen
van Christus te zijn. Wij wensen jullie nog een prachtige en bijzondere
tijd toe en zijn in gebed verbonden.
Namens WJD@home, Marina, Jenny en Linda
Walther Burgering
´Het is goed om even af te zien van deze
luxe’, zegt Ann, een van de deelnemers
aan de reis Binding. ‘Het geeft rust en ik
ben even helemaal van de wereld.’ Het
tweede dat jongeren direct ervaren is de
enorme gastvrijheid. ‘Ik voel me zo welkom
hier’, zegt Ivo, als we vragen hoe de eerste
indrukken zijn. ‘Mensen zijn zo aardig. Ik
voel me helemaal thuis’, vult Martijn aan.
Niemand praat over armoede, maar als je
goed kijkt zie je veel bouwval in de stad.
Weinig onderhoud aan de huizen en altijd
zwervers op en rond de terrassen waar
toeristen zoals wij ons biertje drinken. Er
is vrolijkheid alom. De Surinamer lacht de
invloed van de omstandigheden weg en…
is erg gelovig. Wat God wil, geschiedt.
Sommige liedjes in de liedbundel die we
gebruiken op weg naar onze excursies
getuigen ervan. God is bij ons (armen) en
ontfermt zich over ons. Alleluia!
Naastenliefde in Batavia
We vieren de eucharistie op de plaats
waar vroeger melaatsen werden
“gedumpt” zoals pater Cross het ons vertelt.
Maar eerst lopen we de kruisweg met
staties van het lijdensverhaal van Jezus
Christus, geflankeerd door vergelijkbare
situaties uit de wereld van melaatsheid.
De heilige Peerke Donders kwam vanuit
Holland werken tussen deze allerarmsten
in Suriname: mensen die afgeschreven
zijn en niet meer als mens worden gezien.
Jonge WJD-pelgrims raken onder de indruk
van de plaats en de heilige.
‘Ik vind het bijzonder om zo’n grote heilige
te hebben leren kennen’, zegt een van de
deelnemers. ‘Diaconie wordt hiermee als
hart van de kerk getoond. Peerke Donders
liet zien waar wij als christenen toe in
staat zijn: naastenliefde in al zijn eenvoud
en in al zijn consequenties. Liefde voor
mensen, die over grenzen heengaat. Zo
zouden we altijd kerk moeten zijn voor
mensen die weggezet zijn.’
Gelijkgestemden
Zo’n dertig jongeren uit het bisdom
Rotterdam zijn mee. In de eerste week
brengt de ontmoeting met Surinaamse
jongeren het geloof op een heel directe
wijze binnen. In Suriname zeggen jongeren
van Parimaribo ronduit: Ik geloof.
Ze weten zich door elkaar en door God
gedragen. Hun leven ligt in Gods hand.
Of je nu wel of niet begrijpt wat er in je
leven plaatsheeft, God heeft een plan met
je. ‘Heb vertrouwen en het komt goed.’
Nederlandse jongeren worden hierin meegenomen
en gaan opener communiceren
over wat zij geloven.
De tocht naar het grote Christus
Redemtor-beeld is er een van het onvergetelijke
soort. We zijn ondertussen in Rio;
door omstandigheden is deze treinreis
naar de top van een berg, die over de stad
heen reikt, verschoven naar de late avond.
In het donker en met veel regen rijden we
naar boven. Daar torent Christus boven
alles en iedereen uit. In het licht van
schijnwerpers en tegen de achtergrond
van de duisternis van de nacht, lijkt Zijn
gestalte nog groter dan Hij in werkelijkheid
is. ‘We zijn geen moment toerist geweest
toen wij daar aan Zijn voeten stonden’,
vertelt een jonge reisgenoot. ‘Ons gevoel
was: Christus is heel dicht bij ons. In Zijn
grootsheid tilde hij ons –als kleine mensen-
omhoog. Een moment van gelovige
ontmoeting. Overweldigend.’
Levenservaring
Binding betekende voor de een meer tijd
om over zichzelf na te denken en intensief
met het geloof bezig te zijn. Een ander
is geraakt door het enthousiasme van
de Surinaamse en Braziliaanse liederen
tijdens de vieringen. Vriendschappen zijn
gesmeed, harten hebben zich voor elkaar
geopend. En nieuwe inzichten verworven
over “de omgang met andere, gelovige
mensen die het allemaal heel zeker
weten”.
De vreugde is het meest gehoorde.
Laten we dat vasthouden en in onze
samenleving verspreiden. Om verder
gestalte te geven aan het motto van deze
Wereldjongerendagen: ‘Ga, en maakt alle
volkeren tot mijn leerlingen.’
De Wereldjongerendagen bereiken hun
hoogtepunt: de avondwake op zaterdag en
de slotviering op zondag. Zaterdagmorgen
moeten er keuzes worden gemaakt: wel
of niet meelopen naar het strand van de
Copacabana. Dertien kilometer is voor
sommige jongeren teveel. Ik wil het niet
missen en loop dus mee. Vanuit alle
windstreken sluiten groepen jongeren
zich aan bij de grote stroom mensen, op
weg naar het strand. Zingend, dansend,
leuzen scanderend in grote saamhorigheid.
Met ons groepje lopen wij in deze
pelgrimsmars -de rozenkrans biddendlangzaam
maar zeker in de trechter van
meer dan twee miljoen jonge mensen. De
slaapzak en het matje op de rug, de geest
in de groep. De avondwake is op het
langgerekte strand. Bij binnenkomst van
de paus zindert het op de boulevard. Er
wordt geroepen, gefotografeerd, gefilmd,
gehuild en de vreugde straalt ervan af.
Hier spreekt de wereldkerk. Er zijn heel
erg veel Brazilianen. Je ziet vlaggen, vaantjes,
haarbanden, t-shirts. Meer dan vijftig
procent is in het groen-geel-blauw van
Brazilië.
Altijd
Dan heeft iedereen een plekje op het
Copacabana-strand gevonden en schaart
zich voor een van de grote videoschermen
om alles goed te kunnen volgen. In een
mooi avondgebed waarin de dag wordt
afgesloten met muziek en gebed steekt
de paus de jongeren nog eens een hart
onder de riem: zonder jullie geen toekomst
voor de kerk. Daarna is de nacht rustig;
we slapen buiten. Dicht op elkaar, veilig en
warm. Om 7 uur knallen de speakers open
met het Wereldjongerendagen-lied. Een
beetje te hard voor het tijdstip van de dag,
maar alla, je wordt er wakker van.
De eucharistieviering is veelal in het
Spaans en Portugees en de radiootjes
met sumultaanvertaling werken niet bij
iedereen. Maar de muziek en de bisschoppen
zijn swingend en roepen een vreugde
op die zijn weerga niet kent. Als er na
de preek (“jullie jongeren zijn het beste
instrument om te evangeliseren”) en communie
stilte wordt gevraagd zijn meer dan
drie miljoen mensen écht stil. Een waar
kippenvelmoment. Diepte, verdieping, rust
en religie komen hier bij elkaar. Kon het
maar altijd zo zijn…
Barrières
‘In deze dagen hebben jullie de vreugde
van het geloof gevoeld’, zegt de paus.
‘Maar de ervaring van deze ontmoeting
mag niet beperkt blijven tot jullie eigen
leven of tot de kleine groep van de parochie,
beweging of gemeenschap. Het
geloof is een vlam die steeds sterker
wordt naarmate men deze met anderen
deelt en doorgeeft, waardoor iedereen
Jezus Christus kan leren kennen.’
Franciscus roept op om te dienen. ‘Lieve
jonge vrienden, wanneer jullie naar huis
terugkeren, weest niet bang om met
Christus ruimhartig te zijn en om van zijn
evangelie te getuigen. Wie evangeliseert
brengt Gods kracht onder de mensen,
zodat het kwaad en het geweld uitgebannen
wordt en barrières van egoïsme, intolerantie
en haat worden vernield. Jezus
Christus rekent op jullie! De kerk rekent
op jullie! De Paus rekent op jullie! Maria,
de Moeder van Jezus en onze Moeder,
moge jullie steeds met haar tedere liefde
begeleiden: Ga, en maakt alle volkeren tot
mijn leerlingen.’ Amen.
2 nummer 3 • 2013

In het Jaar van het Geloof spreekt Henk Schoot, hoofddocent Systematische Theologie aan de Faculteit
Katholieke Theologie (Utrecht/Tilburg), zijn liefde uit voor de geloofsbelijdenis van de Kerk.
God de Heilige Geest
In de apostolische geloofsbelijdenis
bidden we kortweg: “Ik geloof in de
Heilige Geest.” Wat betekent dat eigenlijk?
De meesten van ons zullen zeggen:
dat de Heilige Geest bestaat. Maar van
de kerkvader Augustinus weten we, dat
dat niet de enige betekenisinhoud van
geloven is. Ik geloof in de H. Geest betekent
ook dat je je vertrouwen stelt op
Hem, dat je je op Hem verlaat. En ook
dat je in en met de H. Geest wilt leven,
de weg van de H. Geest wil gaan. De uitspraak
van deze geloofsbelijdenis vat dus
het verstand, de wil, en het leven samen.
Baas
De andere geloofsbelijdenis die we soms
bidden, voegt hier het een en ander aan
toe. Aan de Geest worden twee namen
gegeven: Dominus, dat wil zeggen
Heer, en Vivificans, dat wil zeggen “Die
leven geeft”. De naam “Heer” deelt de
Geest in deze geloofsbelijdenis met
Jezus Christus. Nee, dat betekent niet
op de eerste plaats dat zij de baas zijn.
“Heer” duidt hier degene aan naar wie
wij mensen opzien, op wie wij onze
Schrift niet meer weg te denken
‘De kerk is in al haar geledingen gegrondvest op Dei Verbum’.
Dit betoogde Norbert Schnell, rector van de Priester- en
Diakenopleiding Bovendonk, voor ongeveer twintig pastorale
beroepskrachten tijdens een studiemiddag in Vronesteyn.
In zijn inleiding stond hij onder meer stil bij de theologische
kwesties in deze constitutie (één van de vier die werden uitgevaardigd
door het Tweede Vaticaans Concilie), het ontstaan
ervan en de ontvangst.
In Dei Verbum (“Woord van God”) komen diverse vraagstukken
aan de orde: de verhouding van de kerk en het leerambt
tot het Woord van God, de verhouding van de traditie en de
Heilige Schrift in relatie tot de Openbaring en ten slotte de
historiciteit van de Heilige Schrift.
De doorwerking van Dei Verbum is niet te onderschatten,
aldus Schnell. Zo bevat artikel 12 criteria voor de uitleg van
de Schrift. Het was de wens van de concilievaders dat deze
constitutie in het centrum van het geloofsleven zou komen te
staan. Hierin is men geslaagd wat de plaats van de Schrift in
de eucharistieviering betreft.
Bijbelgroepen
In de gezamenlijke discussie na de lezing kwam onder meer
aan de orde dat er veel bijbelgroepen zijn ontstaan na publicatie
van Dei Verbum. Dit betekende voor de deelnemers
een verrijking van hun geloofsleven. Continuïteit van deze
bijbelgroepen is veelal afhankelijk van de inzet van pastorale
beroepskrachten.
hoop stellen, met wie wij ons verbonden
voelen. Heer is degene van wie wij het
goede, het heil verwachten.
Zo zien wij naar Christus, en zo zien
wij ook naar de Geest. Want de Geest is
degene die leven geeft, de levensadem,
de zuurstof in onze longen, de lucht
die we nodig hebben om te spreken en
te zingen. Wie geboren wordt, huilt en
schreeuwt op kracht van de eerste adem.
Het is niks, en toch is het alles. Het is
alles, en je hebt er geen macht over. Als
je er goed over nadenkt, weet je dat je
leeft door de adem die je geschonken
hebt gekregen. In sommige situaties
kunnen we kunstmatig ademen, maar
dat is alleen van korte duur, en niet de
adem van het echte leven. Daarvoor
moeten we bij de Geest zijn, die zo
ongrijpbaar en kostbaar is, dat we Hem
heilig noemen.
Liefde
De geloofsbelijdenis zegt dan ook dat
die Geest “voortkomt uit de Vader en de
Zoon”. En zelfs dat Hij “met de Vader
en de Zoon tezamen wordt aanbeden
en verheerlijkt”. Die Geest is goddelijk,
zoals Vader en Zoon goddelijk zijn.
Die Geest komt voort uit beiden, en
wordt daarom in onze traditie “Liefde”
genoemd. De Geest is de eeuwige liefde
die Vader en Zoon verbindt. Jezus van
Nazareth dankt zijn bestaan aan de
Geest. Daarom heet Hij de “Christus”,
dat betekent: de met de Geest gezalfde.
De geloofsbelijdenis zegt nog iets over
de Geest: ‘Hij heeft gesproken door
de profeten.’ Zo wordt de Geest ook
beleden als de Geest van Gods openbaring.
Door de Geest heeft God zich
bij monde van de profeten aan Israël
bekendgemaakt. Het is de Geest die
spreekt in de woorden van de Heilige
Schrift. Door de Geest geeft God zichzelf
in de profeet bij uitstek, Jezus van
Nazareth.
Goed beschouwd is er niets wat Jezus
doet en zegt, waar de Geest niet bij
betrokken is. De verzoeking in de
woestijn, doop, verkondiging, gebed,
lijden en sterven, verrijzenis; Jezus doet
het allemaal op kracht van de Heilige
Geest. En het is die Geest die hij aan
zijn leerlingen heeft beloofd, waardoor
mensen kinderen van God worden, en
zich in geloof, hoop en liefde met elkaar
verbinden.
Ook kwam de onderlinge relatie tussen leer, leven en eredienst
ter sprake. Naast de schriftlezing in de geloofsgemeenschap,
is het van belang om te overwegen wat deze teksten
betekenen voor ons persoonlijk leven. De kracht van Dei
Verbum ligt in het uitgangspunt dat de Schrift er is voor ons
allemaal.
Ten slotte gaven de aanwezigen aan wat de doorwerking van
Dei Verbum in de parochies is. Dit varieerde van kinderen
vertrouwd maken met de Schrift, het invoeren van de tweede
lezing, tot een gesprek van leden van een pastoresteam over
hun favoriete bijbelboek of passage.
De volledige tekst is te vinden op www.bisdomrotterdam.nl.
Jaar van het Geloof
2013
19 september:
Actie en Contemplatie
Ontmoeting met religieuzen
in het kader van het
Jaar van het Geloof.
10 oktober:
Vaticanum II Markant
Reeks van studiebijeenkomsten
voor pastorale
beroepskrachten over
ijkpunten van het Tweede
Vaticaans Concilie. De
vierde bijeenkomst staat
in het teken van de
constitutie over de Kerk
in de wereld van deze
tijd, Gaudium et Spes.
Plaats van samenkomst:
Priester- en
diakenopleiding
Vronesteyn.
7 november:
In geloof verbonden
Gesprek en bezinning
over kerk en geloof met
oecumenische partners.
16 november:
Brood en Rozen
Bijeenkomst over de spirituele
dimensie van de
diaconie met uitreiking
van de Diaconieprijs
2013.
24 november: Slotviering
Sluiting van het Jaar
van het Geloof in het
bisdom Rotterdam met
een pontificale eucharistieviering
in de kerk van
de Engelstalige parochie
Church of Our Saviour
in Den Haag; aanvang
10.00 uur. Aansluitend
geloofsfeest met als
thema: gemeenschap van
geroepenen.
GEKNIPT uit de parochiebladen
Lector
In het blad van de H. Boni fatiusparochie in Rijswijk
vertelt Magalie Hooi over haar betrokkenheid bij
de gemeenschap. ‘Mij was een keer gevraagd of ik
lectrice wilde worden. Dat was in eerste instantie
niet mijn ambitie, dus moest ik er even over nadenken.
Langzamerhand begon het idee om lectrice te
worden te kriebelen en na het volgen van een cursus
“Spreken in het Openbaar” en na een
stemcursus, kreeg ik meer zelfvertrouwen
om deze uitdaging aan te gaan.
In maart 2011 mocht ik voor het eerst
voorlezen. Ik was best gespannen maar
legde de focus op mijn buikademhaling,
om op deze manier zo helder
mogelijk de bijbelteksten voor te lezen.
Ik kreeg toen veel positieve reacties. Nog steeds krijg
ik positieve feedback op mijn stemgeluid.’
Singer-Songwriter
In het Parochiemagazine van de Pax Christiparochie
in het Groene Hart doet John Brohm een boekje
open over het verlies van “mensen van wie ik gehouden
heb en die ik achter heb moeten laten”. ‘Ik denk
aan personen die in mijn herinnering door blijven
leven, met daarbij het gevoel van gemis.’ Hij moet aan
deze mensen denken naar aanleiding van het tv-programma
De Beste Singer-Songwriter, waarin Maaike
Ouboter een ontroerend mooi liedje over het verlies
van haar ouders ten gehore bracht. ‘Laat me los. Ik
kan het alleen. Maar houd me vast als het nodig is. In
gedachten. Ik vind je in alles om me heen.”
Gezinsdag
Op zaterdag 5 oktober organiseert de catechesewerkgroep
van de Alblasserwaard voor alle kinderen
en hun ouders van de H. Theresia van Avilaparochie
een gezinsdag in het teken van de H. Franciscus
van Assisië. De drie locaties van de parochie in de
Alblasserwaard organiseren al enige tijd één keer per
jaar een dag voor gezinnen met kinderen tot en met
12 jaar. ‘We hoorden in het verleden vaak de klacht
dat er weinig gedaan werd voor kinderen en gezinnen.
Zo werd het idee van de gezinsdag geboren. Dit
jaar willen we de gezinsdag niet alleen meer voor de
gezinnen uit de Alblasserwaard organiseren, maar
worden alle gezinnen uit onze parochie uitgenodigd.’
Plaats van samenkomst is de OLV. Fatima in
Alblasserdam.
nummer 3 • 2013 3

WJD in Rio om nooit te vergeten
De Wereldjongerendagen in Rio de Janeiro waren uniek - zoals alle WJD’s. De relatief kleine groep Nederlandse deelnemers, die in Suriname
hun vrienden ophaalde om samen de reis te maken, beleefde een indrukwekkende twee weken, waarin het leek alsof iedere ontmoeting en
iedere activiteit opbouwde tot een ervaring om nooit te vergeten. Veel deelnemers lieten Tussenbeide hun reiservaringen weten. Hieronder
proberen we die totale ervaring te schetsen aan de hand van de indrukken van velen.
Reiszegen op Schiphol van Mgr. De Jong bij vertrek op 13 juli
Ramon Mangold
Boete en verzoening
‘Op de dag dat we aandacht zouden besteden aan het thema: boete en verzoening,
zijn wij naar de Alphonuskerk in Paramaribo gelopen om de eucharistie
te vieren. Het was de derde houten kerk die we hier in Suriname bezochten en
weer werden we door de mooie zang, de kleurige inrichting en de toewijding
aan de drieene God getroffen. Voor de viering hield rector Norbert Schnell een
uitstekende inleiding over boete en verzoening, uitgaande van het verhaal van de
Verloren zoon oftewel de Barmhartige Vader. Dat verhaal laat zien hoe God is, die
niet onze zonden nadraagt of ondervraagt, maar ons vol liefde omarmt. Vanuit dit
verhaal maakte hij de overstap naar het sacrament van boete en verzoening zoals
de katholieke kerk dit aanbiedt.
In het groepsgesprek dat daarop volgde, hadden wij een erg interessante uitwisseling
van ervaringen met de biecht. Na een welbestede middag zijn wij ’s avonds
naar de kathedraal vertrokken. De combinatie van aanbidding van het sacrament
en gewetensonderzoek was voor een heel aantal van onze groep een goede opstap
tot een persoonlijke biecht, die de nodige emoties losmaakte.’
Peter Dullaert, directeur uitgeverij Adveniat
‘Ooit riep Jezus mensen om Hem te volgen en ze deden het zonder te weten
waar Hij heen ging en wat er onderweg zou gebeuren. Ze kwamen op plaatsen
en bij mensen waar ze anders nooit zouden zijn geweest. Ze hebben gaandeweg
God gezien en zijn ook elkaar anders gaan zien, als broeders en zusters van een
hemelse Vader. Sinds dat eerste begin van het evangelie gaan mensen op allerlei
manieren op weg om hun band met God en elkaar te verdiepen. Ik hoop van
harte dat deze reis voor jullie een goede en mooie ervaring is waarin je opnieuw
leert kijken naar God en naar elkaar. Heb een open oor, een open oog en een
open hart voor wat je op deze reis mag ervaren. Weest niet bang om deze ervaringen
te laten zijn als zaadjes in de parabel van de zaaier, waarover Jezus sprak met
de mensen die met hem meetrokken.
Graag wens ik jullie en je tochtgenoten een goede reis naar Rio de Janeiro en een
geweldige tijd met onze paus en gelovige jongeren uit de hele wereld. Hier kijken
we uit naar jullie thuiskomst en ervaringen. Alle goeds, vaya con Dios!’
Bisschop Liesen van Breda bij vertrek aan alle deelnemers van Breda, Rotterdam
en Paramaribo
Alles is nieuw
Catechese met Mgr. Mutsaerts
Ramon Mangold
Met bisschoppen De Bekker en Van den Hende bij het graf van Peerke
Ramon Mangold
Peerke
‘Vroeg in de ochtend van maandag 15 juli vertrokken drie bussen met
Nederlandse jongeren vanuit Paramaribo voor een bedevaart naar Batavia. Dat
was in de 19e eeuw een oord waar melaatsen werden ondergebracht, vaak onder
erbarmelijke omstandigheden. Het was de Nederlandse priester Petrus Donders
uit Tilburg, die zich het lot van deze mensen aantrok. 27 Jaar woonde hij te
midden van de melaatsen om ze te verzorgen, te bemoedigen en te begeleiden.
Uiteindelijk overlijdt Petrus (Peerke) Donders in 1887 in Batavia tussen de
mensen die hij verzorgde.
Voor veel van de Nederlandse bedevaartgangers was het een eerste kennismaking
met deze bijzondere priester. Zijn werk en inzet voor de zieken kwam tot uiting
in een viering van de kruisweg, die overging in een eucharistievering die eindigde
bij het vroegere graf van Donders, waar we kaarsen plaatsten. Velen van ons waren
erg onder de indruk van wat ze gehoord en gezien hadden. Het is zo bijzonder
dat iemand naar de andere kant van de wereld gaat om zich volledig in te zetten
voor zieken die nergens meer welkom zijn, zei een ons deelnemer na afloop in een
gesprek. Voor veel bedevaartgangers is Petrus Donders een inspiratiebron geworden
in het navolgen van Jezus die ook zijn leven heeft gegeven voor de ander, voor ons.’
Michael Machielse, WJD-er uit bisdom Breda
‘De Wereldjongerendagen zijn begonnen. De eerste dag werd het festival geopend
op Copacabana Beach! Een dag waar ik lang naar uitgekeken heb. Het is voor mij
de eerste WJD, dus alles is nieuw.
Het weer is nog niet wat we hadden verwacht van de stad Rio, het is hier ongeveer
20 graden en het regent zelfs. Maar regen of niet, we gaan er een mooie tijd van
maken! Een paraplu of een regenjas is een belangrijk item! Bij een van de vele
bushaltes langs de Copacabana zijn we uitgestapt. Waar je ook kijkt overal kom je
WJD-gangers tegen. Hele groepen met vlaggen en bijzondere shirts, waaraan je
vaak wel kunt zien uit welk land ze komen. Soms spreek je iemand aan en ga je op
de foto of ruil je iets van jouw land. Ondanks dat ik geen mens ben die graag in
een grote massa van mensen sta, voelt het gemeenschappelijk gevoel goed.
Vanaf vier uur was op het strand het festival begonnen met optredens en sprekers.
Tegen zeven uur zijn we het strand opgelopen voor de H. Mis. In een kleiner
clubje ben ik naar voren gelopen. Uiteindelijk stonden wij op een mooie plek om
de mis te kunnen volgen. Het was koud, het waaide, het regende, soms regende
het ook hard. Het maakte niet zoveel uit, want het gevoel om tussen zoveel
mensen te staan is overweldigend!
De eerste catechese van Mgr. Mutsaerts op de volgende dag had het thema
‘Hoop’, het verlangen naar hoop en ook verlangens naar God. Vooraf werd er
gezongen en Rolanda Correia legde een getuigenis af over haar ervaring met God
en de hoop, steun en vertrouwen die ze heeft gekregen. Wauw! Daarna begon de
bisschop met zijn catechese. Hij gaf hierin veel praktische voorbeelden, zoals de
film Les Miserable en het verhaal van de verloren Zoon.
De dag eindigde met een belangrijk onderdeel: het bezoek aan het grote Christus
beeld op de Corcovadoberg. Het bezoek voor onze groep stond gepland om middernacht.
Het beeld is groot, onwijs groot. Jezus met zijn armen gespreid waakt
over ons, en wil ons ontvangen, in de armen sluiten… Niet alleen ons, maar vanaf
deze berg de stad en de hele wereld!’
Margrit Stijger, WJD-er
Dopen
“Vrijdag 19 juli begon met catechese van bisschop Van den Hende die handelde
over de doop. Daarna vond de viering plaats waar we ook onze doopbelofte
opnieuw uitspraken. Een vrij bijzondere laatste viering in de houten kathedraal
van Paramaribo. Overigens hebben we ook geleerd dat de hoeveelheid dopen in
de kerk de wijwaterstanden zijn. Na het avondeten vertrokken we naar de musical
van pater Estevan. Een verhaal over Franciscus. Leuk uitgevoerd en het nummer
“Laudate si” krijgen we voorlopig niet meer uit ons hoofd.
Rosalinde Heidweiller
4 nummer 3 • 2013

Ontmoeting Surinaamse jongeren in de tuin van het bisschopshuis
Kruisweg
Ramon Mangold
‘De slotviering begint over drie kwartier. We verwachten dat hier wederom het
echte WJD-gevoel ontstaat: vlaggen van vele landen, miljoenen jongeren en eigenlijk
het gevoel dat je met de hele wereldkerk samen bent. De Brazilianen uit Rio
gaan vandaag ook niet naar de eigen kerk, ze komen allemaal naar Copacobana
Beach.’
Jasper Zandvliet
WJD-gevoel
‘Bij de slotviering op Copacabana waren er meer mensen dan tijdens de openingsviering.
Wij zaten met een Nederlandse groep bijna bij het laatste videoscherm.
Omdat we zelf geen radiootjes hadden, konden we de tekst niet letterlijk volgen.
Anderen die naast ons zaten gaven de boodschap van de paus aan ons door en we
konden ons vasthouden aan de vaste volgorde van de viering. Wat opviel was dat
de Braziliaanse muziek stevig en pittig aanwezig was. Deze viering gaf het echte
WJD-gevoel, zoals ook bij de Wereldjongerendagen in Madrid. Iedereen deed
mee: klappen, zingen en elkaar omhelzen tijdens de vredeswens. De drukte was
immens bij de communie, maar iedereen kwam uiteindelijk aan de beurt. Diverse
keren werd om stilte gevraagd en zo’n grote mensenmassa stil horen worden is
een ervaring.
We hoorden al vanmorgen dat Krakau de stad zou worden voor de volgende WJD.
Maar het gejuich was er niet minder om toen de paus de plaats van handeling van
de volgende WJD bekendmaakte. Zeker niet bij de Polen achter ons, die hun blijdschap
toonden door te zwaaien met hun vlaggen.’
Martijn de Waal, WJD-er
Ramon Mangold
Verrijzenis
‘De kruisweg op vrijdag was prachtig. We zagen voorafgaand al de opbouw van de
staties. Het strand van Copacabana Beach is daar een uitstekende plek voor. Om
de tientallen meters, of misschien zelfs honderd meter, was er een statie. Tijdens
de kruisweg hield het WJD-kruis bij elke statie stil en werd er verteld of uitgebeeld
over de statie. De ene stop was nog indrukwekkender dan de andere. Als slot,
bij het overlijden van Jezus, was er de oorverdovende stilte. Nadat de paus had
gesproken, was er opnieuw een moment van intense beleving: de verrijzenis.’
Jasper Zandvliet, mede-organisator reis Binding
Verwondering @home
‘Ik ben verwonderd over het feit dat we hier op WJD@home in twee, drie dagen,
echt de WJD hebben kunnen opbouwen zoals in Rio. Door de onderlinge openheid,
de diverse activiteiten en de mogelijkheid die er voor ieder was om over het
geloof te praten zonder ons te hoeven verantwoorden. Geweldig, om tegenover
tegensprekers de eigen overtuigingen niet te hoeven verdedigen, maar ook om
niet voorzichtig te hoeven zijn, want stel dat je niet als een serieuze gelovige wordt
gezien door bijvoorbeeld twijfel uit te spreken.’
Tjeerd Visser, pastoor in Dordrecht
Avondwake en Slotviering
‘De avondwake zelf was een belevenis van verbondenheid met miljoenen jongeren
daar aanwezig. Mooie muziek - “Jesus Christ you are my life! - op het
scherm het beeld, maar vooral het samenzijn met de groep waarmee je de
Wereldjongerendagen hebt beleefd, maakte dat je de kracht van de wake tot op
het bot voelde.’
Paus Franciscus komt aan voor de viering
Ramon Mangold
Een nieuw lied
‘De paus haalt in zijn preek tijdens de afsluitende eucharistie voor de
Wereldjongerendagen psalm 95 aan: een nieuw lied voor de Heer. Dit nieuwe lied
kent geen woorden en geen melodie, maar is het leven zelf van de jongeren. Hij
roept hen op om van hun leven een lied te maken. Dit lied komt wanneer jongeren
in beweging komen en niet alleen met zichzelf en hun eigen leven bezig zijn,
maar met elkaar onderweg gaan. Dat hebben we de afgelopen dagen ook ervaren
met de gemêleerde groep jonge pelgrims van Binding, die met elkaar op weg zijn
geweest gedurende twee weken, eerst in Suriname en daarna in Rio. Ieders leven
is voor een langere tijd verbonden geraakt met dat van de ander en dit omwille
van Christus die ons allen heeft uitgenodigd om op pad te gaan.
Bovendien zegt de paus dat de jongere geen angst moet hebben, geen angst voor
hun jeugdige leeftijd, voor hun gebrek aan zelfvertrouwen, voor het feit dat ze er
alleen voor staan. Jezus zendt ons én hij vergezelt ons. We gaan immers samen
onderweg, met de gemeenschap van de kerk en de gemeenschap van de heiligen
en daardoor ontdekken we de krachtbronnen die we anders denken te ontberen.
Tot slot zegt de paus dat het lied van het leven van de jongeren, het leven van
Jezus kan weerspiegelen en dat betekent dienstbaar zijn aan anderen. Jezus heeft
niet zomaar iets goeds gegeven aan anderen maar Hij heeft zichzelf gegeven. Door
de dienstbaarheid kan de mens het egoïsme overwinnen.
Dit lied van de katholieke jongeren kan een belangrijke toon zetten voor de kerk
van Nederland.
Als de jongeren thuiskomen begint de derde etappe, zoals Mgr. Van den Hende
zei. De jongeren zijn er ongetwijfeld klaar voor na deze enerverende ervaringen
van Suriname en Rio de Janeiro, we wensen de kerk van Nederland toe dat zij er
open voor staat en zich mee laat nemen door de vreugde die de paus ons heeft
gegeven door onze ontmoeting met Christus.’
De volgende Wereldjongerendagen vinden plaats in Krakow. Kijk op de nieuwe
website www.krakow2016.com.
Ad van der Helm, vicaris bisdom Rotterdam
WJD@home, minder mensen, net zo intens
Wie er geen genoeg van kan krijgen en nog meer wil lezen over de
ervaringen in Rio: www.bisdomrotterdam.nl en op www.mobielehelden.nl.
Peter van Mulken
nummer 3 • 2013 5

Kerkennacht voldoet aan verwachtingen
Peter van Mulken
Naar schatting 150.000 mensen gingen op 22
juni in heel Nederland op pad voor Kerkennacht
2013. In Rotterdam zetten 46 kerken hun deuren
open en trokken in “de nacht” enkele duizenden
mensen. Honderden vrijwilligers verzetten
in de Maasstad een berg werk, en hadden
daar een hoop plezier van.
De “Nacht der Kerken” of kortweg Kerkennacht is
een van oorsprong Rotterdams initiatief. In 2007
werd de kerkopenstelling voor het eerst in de stad
georganiseerd. Nadat ook de tweede Kerkennacht
in 2009 veel interesse teweegbracht, volgden in
2011 voor het eerst andere steden in het land.
De landelijke toeloop was naar schatting drie keer
zo groot als twee jaar geleden. Dit jaar waren in
het bisdom Rotterdam ook in Den Haag, Rijswijk,
Gouda, Leiden, Oegstgeest, Voorschoten, Rhoon,
Gorinchem en Dordrecht kerken open voor
bezoek. In Rotterdam was de belangstelling vergelijkbaar
met de vorige editie.
Hanny de Kruijf, directeur van de organiserende
stichting KSA/GSW, concludeert dat de kerkopenstelling
breed is gewaardeerd. ‘Mensen zijn
positief over de gang van zaken.’
Zelf was De Kruijf in Rotterdam bij een Taizéviering
in de Paradijskerk (‘heerlijk, dat zingen’)
en in ‘t Steiger, waar banieren met gedichten
van Machteld Teekens een plek vonden in de
koorgang, nadat ze in de Laurenskerk waren
voorgelezen. In die laatste kerk hoorde De Kruijf
burgemeester Aboutaleb spreken over vertrouwen.
‘Indrukwekkend. Hij zei dat politici vaak werkten
op basis van feiten en realiteiten, maar dat hij zijn
The Inspirational Community Gospel Choir
in de Hildegardis
Peter van Mulken
Peter van Mulken
Bijbelse geuren snuiven in de Hillegondakerk
Kerkennacht
werk niet zou kunnen doen zonder intuïtie en
vertrouwen.’ Een paar honderd mensen hoorden
de Rotterdamse burgemeester aan. Later op de
avond klonk in de grootste kerk van de stad de
Bolero van Ravel in een vierhandige uitvoering op
het kerkorgel.
Dit keer was er geen gezamenlijke manifestatie
in de stad als afsluiting van de nacht. ‘De ervaring
leert dat veel vrijwilligers te druk zijn met
opruimen en afsluiten om naar het centrum te
komen.’ Ook constateert De Kruijf dat er steeds
nadrukkelijker door kerken wordt samengewerkt
in estafettes en clusters, zodat er ‘in de laatste
kerk die een programma-onderdeel verzorgt, al
een soort natuurlijke afsluiting is’.
Die samenwerking is volgens haar ook een van de
grote pluspunten van de Kerkennacht. ‘Het elkaar
leren kennen en met elkaar samenwerken heeft
zijn doorwerking later.’ Dat kan zijn tussen kerken
van een bepaalde denominatie in verschillende
wijken of steden, of tussen kerken in een regio
van verschillende denominatie. Professor Henk
de Roest gaat onderzoek verrichten naar de locale
doorwerking van de Kerkennacht.
De Kruijf ziet de Kerkennacht als een nog steeds
groeiend fenomeen en gaat aan het werk voor een
nieuwe editie van de Kerkennacht in 2015.
Nieuw deel
“Licht op ons pad”
Een alomvattende methode voor catechese aan
jonge mensen van alle leeftijden. Dat is het
project “Het Licht op ons pad”. Deel 2 van deze
methode is nu beschikbaar.
Er bestond al tientallen jaren dringend behoefte
aan een brede katholieke catechesecursus, zo stelt
kardinaal Eijk in het voorwoord van “Het Licht
op ons pad”. Deze methode voorziet volgens de
kardinaal in deze behoefte. ‘Het probeert jonge
mensen te brengen tot een persoonlijk gebedsleven
en een levenshouding gevoed door geloof,
hoop en liefde.’
Op 18 juni werd in Dijnselburg deel 2 van Het
Licht op ons pad (Loop) gepresenteerd. Vorig
jaar is deel 1 verschenen; volgend jaar is het
project compleet na verschijnen van deel 3. Loop
bestaat uit methodes voor vijf leeftijdsgroepen
(lopend van 4 tot 18 jaar), met zowel een werkboek
als een begeleidersboek en dat in cycli van
drie jaar per leeftijdsgroep. Dat betekent dat
Loop goed is voor vijftien jaar catechese, waarbij
de jongeren op elk moment in kunnen stappen
en uit kunnen stromen.
Verhalen uit de bijbel zijn het uitgangspunt, een
ritueel aan het begin van elke bijeenkomst wordt
voorgesteld en er zijn per bijeenkomst verwerkingsvormen.
Tesamen maakt dat het project voor
kind en leerkrachten, pastorale beroepskrachten
en toegeruste vrijwilligers een complete, werkbare
methode om bijbel en geloof stap voor stap te
leren kennen.
Ver-bij-sterend
Messenverzamelaars kunnen hun hart ophalen
in het Franse Thiers, waar ze een messenmuseum
kunnen bezoeken. Een bezoek
waard voor wie graag in Zuid-Frankrijk komt.
Messenverzamelaars hebben in hun collectie
zeker ook een mes uit het Franse La Quiole,
waar op de messen van allerlei soort een bij is
te zien.
De bij als symbool van ijver. De bij die doet denken
aan bloemen. De bij als een eeuwenoude
transporteur die zorgt voor bevruchting en aan
wie we de honing te danken hebben. De bij is zo
vanzelfsprekend dat een toekomst zonder bijen
niet denkbaar lijkt. Een toekomst zonder bijen is
een aanslag op een belangrijke keten in de voedselproductie.
Sinds enkele weken verschijnen er
verontrustende berichten over het uitsterven van
de bij. Er worden nu vragen over gesteld in het
Europees Parlement.
Nooit meer zal ik op dezelfde manier kijken naar
een flesje honing in een pannenkoekenrestaurant.
Mijn argwaan is gewekt door de prachtige
film “More than honey”. Wereldwijd heeft de
mens ingegrepen, omwille van een hogere productie,
maar nog meer omwille van het geld.
Een van de kenmerken van het kapitalisme is de
idee dat alles maakbaar en alles koopbaar is.
Het kapitalistische denken ziet zich als de nieuwe
Godheid en vervormt de mens van behoeder
van de schepper tot voortdurende manipulator
die alles naar eigen hand zet.
De bij op die prachtige Franse messen, waarmee
een heerlijk stukje vlees kan worden aangesneden
of groente wanneer men meer vegetarisch
is ingesteld, wordt in de hand van de kapitalist
een wesp die men te vrezen heeft. In China
heeft Mao de mussen laten doden, omdat zij
het graan van het volk stalen. In China zijn ook
geen bijen meer te vinden. In de film komen ook
de nieuwe bijenrassen in beeld. Ze zijn ontstaan
tegen de wil van de mens in, ontsnappend uit
een Braziliaans laboratorium. Je zou ze grensoverschrijdende
bijen kunnen noemen, die soms
hun toevlucht zoeken op plaatsen waar geen
mens en geen beer kan komen. De film liet een
nieuwe vraag na: wie zijn we in de natuur, in
de schepping? Zijn we bijen die verbinden, die
voor vruchtbaar leven zorgen of zijn we te vrezen
wespen die denkend alles te beheersen, de toekomst
ondermijnen?
We hebben grensoverschrijdend denken en
grensoverschrijdend doen nodig. Mensen die
we illegalen noemen en zich willen vestigen in
onze regio, brengen misschien meer toekomst
dan het angstige gesloten denken kan vermoeden.
Het land van melk en honing, beeld van de
toekomst in de bijbel, vraagt om de wijsheid die
bij en wesp van elkaar weet te onderscheiden.
Valse profeten die zich als de enige echte ware
voordoen.
Tot slot een mooi gezegde uit het boek
Spreuken: “Zie wijsheid als honing voor je leven.
Als je wijsheid vindt, heb je een toekomst, je
hoop gaat niet verloren” (Spreuken 24,14).
Marinus van den Berg
6 nummer 3 • 2013

Getuigen met de kracht van de Heilige Geest
Op 15 juni ontvingen Franck Baggen
en Bertijn Prins hun diakenwijding.
Dit gebeurde in aanwezigheid van
ruim zeshonderd belangstellenden
in de kathedraal HH. Laurentius en
Elisabeth in Rotterdam. Bisschop
Van den Hende was hoofdcelebrant
in concelebratie met onder meer
N. Schnell, rector van Bovendonk,
Wim Bakker, rector van Vronesteyn
en meerdere priesters van het bisdom
Rotterdam. Ook waren vijftien
diakens aanwezig. Diaken Paul
Schuurmans, bisschoppelijk gedelegeerde
voor de permanent diakens,
presenteerde de wijdelingen.
Bisschop Van den Hende ging in
zijn homilie in op de dienstbaarheid
van de diaken. ‘In het wijdingsgebed
wordt gesproken over het dienstwerk
van de tafels: de tafel van de eucharistie
en de tafel van de armen, van
mensen in concrete noden. Waar
het gaat om de eucharistie staat de
diaken in dienst van het Woord en
de verkondiging ervan, assisteert de
diaken aan het altaar en deelt hij de
eucharistische gaven uit. Het dienstwerk
van het diakenambt is verbonden
met Christus zelf. Christus is aanwezig
in het woord van de schrift (Hij is het
levende Woord), in het sacrament
Peter van Mulken
Momenten uit de diakenwijding van Franck Baggen (met bril) en Bertijn Prins
van de eucharistie (Hij is het levende
Brood) en wij mogen de Heer herkennen
in de naaste (Mt. 25). Als
diaken zul je de liefde van de Heer
die je ontvangt in de eucharistie, uitdragen
en delen met anderen. Diaken
zijn betekent dat je in de kracht van
de heilige Geest met beide benen
in de wereld mag staan, om te getuigen
van Jezus Christus, Dienaar van
allen. Ik vertrouw er op dat jullie als
diakens van de kerk van Rotterdam,
deze dienstbaarheid met een open
hart en een luisterend oor, in grote
verbondenheid met de Heer en Zijn
Rijk, gestalte geven.’
Klein
Bertijn Prins werd door deze woorden
getroffen. ‘Als diaken dienstbaar
zijn aan allen, betekent voor mij dat
ik vanuit de tafel van de eucharistie
getuige ben in de wereld van de
Man uit Nazareth. Getuige zijn, is
dan vooral missionair bedoeld in de
zin dat ik verkondig door present
te zijn voor allen. Bijvoorbeeld bij
mensen die hongeren naar een beetje
aandacht, een luisterend oor, of jongeren
met zingevingsvragen. Of door
een profetisch geluid af te geven in
onze samenleving ten aanzien van
minderheden.’
‘Vanuit de eucharistie leg ik als diaken
nadruk op de tafel van de armen. De
eucharistie waarin de Heer zich klein
maakt als Dienaar van allen is nauw
verbonden met mijn dienst aan de
tafel van de armen.’
op het altaar. Tijdens de receptie heb
ik vele handen geschud en felicitaties
in ontvangst genomen van mensen die
mij hebben gesteund en mij blijven
steunen op de weg die ik ga. Allemaal
handen, maar in feite vormen zij
tezamen één hand, namelijk die van
Christus. Het is zoals de psalmist het
zegt. “Achter mij zijt Gij, vóór mij,
rondom mij: Gij hebt uw hand op mij
gelegd.” (Ps. 139, 5). Zijn hand geeft
kracht en vertrouwen. Nu ga ik aan het
werk met mijn eigen handen, om te
getuigen, om op schouders te leggen,
om te bidden en vooral om te helpen.’
Diaken Franck Baggen is met ingang
van 1 augustus benoemd tot lid van
het pastoraal team van de parochie
H. Theresia van Avila in Hendrik-Ido-
Ambacht, Zwijndrecht, Dordrecht,
Alblasserdam, Papendrecht en
Sliedrecht.
Diaken Bertijn Prins is met ingang
van 1 september benoemd tot lid
van het pastoraal team van de parochie
Sint Maarten in Noordwijk,
Noordwijkerhout, Voorhout,
Sassenheim en Warmond.
In de viering werd gecollecteerd
voor het Fonds Diaconie en Caritas
waarmee het bisdom Rotterdam zich
wil inzetten voor mensen in nood.
Dies Vronesteyn
Franck en Bertijn zijn beiden gedurende hun opleiding tot diaken verbonden
geweest aan het Centrum voor Priester- en Diakenopleiding
Vronesteyn. Dat wordt geleid door rector Wim Bakker; voor de opleiding
tot permanent diaken is bisschoppelijk gedelegeerde Paul Schuurmans
verantwoordelijk. Op 1 oktober zal Mgr. Van den Hende samen met Wim
Bakker, Paul Schuurmans, (oud)studenten en velen die verantwoordelijkheid
dragen voor de studie en vorming op de opleiding, stilstaan bij het
25-jarig bestaan van Vronesteyn. Mgr. Van den Hende zal de diesrede
houden.
Meer informatie via:
Wim Bakker, E: priesteropleiding@bisdomrotterdam.nl
Paul Schuurmans, E: diakenopleiding@bisdomrotterdam.nl
I: www.vronesteyn.nl
Wilt u de studie en vorming van de diaken- en priesterstudenten
in ons bisdom financieel ondersteunen, dan kan dat op banknummer
365673 t.n.v. Centrum voor priesteropleiding Vronesteyn.
Peter van Mulken
Franck Baggen: ‘Wat mij vooral
bijstaat van de wijding zijn de vele
handen. Tijdens de litanie van de
heiligen - toen ik op de grond lag
- werd ik mij bewust van de vele biddende
handen die in gebed op mijn
schouders rustten. Door gebed en
handoplegging van de bisschop werd
ik diaken gewijd.’
Maar er was meer. ‘Tijdens de eucharistie
stonden wij achter de bisschop
en ik zag de priesters die hun handen
uitstrekten naar het brood en de wijn
Peter van Mulken
nummer 3 • 2013 7

Martelaren van Gorcum blijven actueel
Geroepen, geloven, gezonden.
Onder dat thema
vond op 6 juli in Brielle de
jaarlijkse bedevaart naar
de Martelaren van Gorcum
plaats.
‘We weten ons geroepen door de Heer,
we mogen antwoorden in geloof en we
hebben de bereidheid om ons te laten
zenden door Christus’, zei mgr. Van
den Hende over het thema in zijn preek
tijdens de eucharistieviering. ‘Om van
de Heer te getuigen in gebed, verkondiging
en in daden van geloof en liefde
jegens onze naaste.’
De bisschop trok een parallel tussen
de martelaren en de pelgrims die hen
na bijna viereneenhalve eeuw nakwamen
naar Brielle. ‘De apostelen rond
de Heer, de Martelaren van Gorcum
hier in Brielle, hebben in kracht van
het geloof de liefde en trouw van de
Heer ondervonden. Juist ook in tijden
van lijden en vervolging. Lijden en
dood zijn geen reden om God los te
laten. Ellende is geen bewijs dat God
niet bestaat.’ De bisschop nodigde de
bezoekers uit om deze zekerheid in hun
leven ook te ervaren, beleven en uit te
dragen.
BRIELLE
Encycliek
Begin juli verscheen ook de encycliek
Lumen Fidei van paus Franciscus. Hij
gaat daarin op hetzelfde thema in:
het geloof in God dat een gave is en
rijkdom, juist ook in lijden en sterven.
Mgr. Van den Hende haalde tijdens de
eucharistieviering in Brielle de woorden
van Franciscus aan: ‘Het geloof maakt
niet dat alle duisternis weg is. Maar
Peter van Mulken
De bisschop preekt tijdens de eucharistieviering op 6 juli
het geloof leidt ons in het donker, het
geloof verlicht ons pad.’ Net zoals het
de Martelaren van Gorcum verlichtte
op de weg die zij moesten gaan. ‘Paus
Franciscus stelt in zijn encycliek dat het
geloof weliswaar niet alle vragen rond
lijden en onrecht wegneemt. Het geloof
maakt wel duidelijk dat de Heer naast
ons staat wanneer wij te lijden hebben.
De gekruisigde en verrezen Heer is
onze tochtgenoot, waar wij in geloof
ook gaan, bij alles wat wij te verduren
hebben.’ Zodoende zijn we als christenen
allen pelgrims.
Het bedevaartsoord in Brielle bewijst
zijn bezoekers keer op keer de actualiteit
van de ervaring van de martelaren.
Het is daarom dat de afgelopen
jaren geld nog moeite is gespaard
om Bedevaartskerk en ommegang te
herstellen en te conserveren voor de
komende tientallen jaren. Op deze pagina’s
treft u een scala van betrokkenen
en specialisten aan, die over hun liefde
en zorg voor het complex vertellen,
ieder vanuit een eigen discipline.
Martelaren: trouw aan keuzes
‘De essentie van wat gebeurd
is in Brielle, is dat in een
politiek en kerkelijk instabiele
periode en onder grote
druk, negentien mannen
trouw zijn gebleven aan waar ze voor
stonden.’ Dat is de kernachtige samenvatting
van pastoor Chris Bergs, lid van
de Bisschoppelijke Brielse Commissie
(BBC), van wat er een kleine 450 jaar
geleden gebeurde in Den Briel. ‘Je moet
je voorstellen’, schetst Bergs het tijdsgewricht,
‘het land verkeerde in grote
onrust. Het was de tijd van de overheersing
door Spanje; van het opkomen van
de reformatie. De Beeldenstorm hadden
we al achter de rug. Er werden kloosters
met de grond gelijkgemaakt. Gebouwen
en gedachtegoed; alles moest weg. En
wat doe je dan? Als je je klooster in
brand hebt zien steken. Als alles waar je
je leven aan gewijd hebt, in verval komt.
Waar kies je voor als alle zekerheden,
vanzelfsprekendheden om je heen in
duigen vallen? Deze mannen bleven
trouw aan hun keuzes voor de katholieke
kerk en aan hun geloof in de
eucharistie. Ze zeiden: “Daar sta ik
voor!” En dat terwijl ze gemakkelijk
anders hadden kunnen kiezen.’
BRIELLE
Keuzes
Ieder mens komt voor keuzes te staan,
moeilijke keuzes soms. ‘Waarschijnlijk
niet in zo’n extreme situatie als de
martelaren, maar ook wij gaan als kerk
op dit moment door een dal. De kerk
maakt een neerwaartse beweging, er
is een tekort aan priesters, de kerken
worden leger, er is geen geld voor
onderhoud van de gebouwen. De
ontmoediging die daar vanuit gaat,
hebben de martelaren ook gevoeld. De
bodem was onder hun voeten weggeslagen.
Toch bleven ze pal staan.’
Nooit zullen de negentien gedacht
hebben dat honderden jaren later
pelgrims naar de plek zouden komen
waar zij de dood vonden. Om juist daar
de eucharistie te vieren. ‘Het laat zien
dat Gods hand er bij is’, aldus Bergs.
‘Als God het wil, op zijn tijd, begint het
Chris Bergs zingend tijdens de Nationale Bedevaart (midden)
te groeien. Het is Zijn kerk. En ook al
komt die kerk af en toe in een vrije val
terecht, het is nooit voorbij.’
Onder de negentien mannen bevond
zich Claes Pieck, overste van de elf
Franciscaanse monniken onder de
martelaren. Hij zei tegen zijn lotgenoten,
terwijl hij de trap opklom, de strop
tegemoet: “Wees niet bang voor deze
dood. Het is maar tijdelijk.” Niet voor
niets is “De Tijdelijke Dood” de titel
van het stripboek over de Martelaren,
aldus Bergs.
Licht
Het bedevaartscomplex is een inspirerende
plaats, vindt Bergs. ‘De plek waar
de martelaren zijn gedood, is omgeven
Peter van Mulken
door een kloostergang. Deze herinnert
aan het toenmalige zusterklooster. De
contouren van de fundamenten van
de turfschuur, zijn in het martelveld
met stenen zichtbaar gemaakt. De
bedevaartskerk, die inmiddels prachtig
gerestaureerd is, kent de trekken van
de schuur.’ De kerk is hoog en als je
binnenkomt moeten je ogen wennen
aan het donker. ‘Maar onmiddellijk
wordt je blik getrokken naar het altaar,
het priesterkoor en het tabernakel.
Het is daar zo licht dat je, als je op een
rustig moment de lege kerk binnenkomt,
je denkt dat ze vergeten zijn het
licht uit te doen. De architect heeft
die plek voorzien van hoge ramen.
De eucharistie is immers waar de martelaren
in geloofden. En juist omdat
ze daar trouw aan bleven, werden zij
gevangen genomen, gemarteld en vermoord.’
De kloostergang heeft, zoals vaak in
bedevaartplaatsen, kruiswegstaties.
Bergs, ook plebaan van de Rotterdamse
kathedraal: ‘Hier is de kruisweg bijzonder
op zijn plek. Menselijkerwijs
betekende de kruisiging van Christus
ook het einde. Verlaten door Zijn vrienden,
gevangen genomen, gemarteld
en gedood. Alleen Johannes en Zijn
moeder stonden nog bij het kruis. Dat
ziet er uit als een doodlopende weg.
Maar dat is niet! Gods hand is er bij.’
Jolanda de Wolf
8 nummer 3 • 2013

Erfgoed moet
je bewaren
Donatus heeft al jarenlang een
band met het heiligdom in Brielle.
Twee directeuren van deze verzekeringsmaatschappij
vertellen over de
bedrijfsmatige kanten van hun betrokkenheid,
maar ook over de overtuigingen die een
rol spelen.
‘Kerkgebouwen tonen een permanente geloofstraditie’,
aldus directeur Simon Kadijk. ‘Ze zijn
gewijd en toegewijd en dat moet je bewaren.
Natuurlijk kun je in een tent of in Ahoy samenkomen,
maar zodra zo’n bijeenkomst is afgelopen,
is het weer gewoon Ahoy. Kerkgebouwen hebben
een bijzondere symboolfunctie.’ Ze verwijzen naar
een hogere macht. ‘In hun presentie zie je al van
verre die verwijzing er in. Het is waardevol dat
mensen zulke ijkpunten hebben die hen samen
kunnen brengen.’
De Donatus-directeur zegt dat er niet voor niets
sprake is van erfgoed. ‘Wat je erft, herinnert je
aan het feit dat je niet alleen op de wereld bent,
dat je verbonden bent met voorgaande generaties
en tradities. Je moet dit op jouw manier,
een die past bij onze generaties, doorgeven aan
volgende geslachten.’ Kadijk roept het afbranden
van de Sint Clemenskerk op Ameland in herinnering.
‘Een Cuyperskerk, rijk versierd. Samen
hebben we de middelen bijeengebracht om die
kerk weer op te bouwen. Dat doet veel met zo’n
eilandgemeenschap.’
BRIELLE
Inspectie
Directievoorzitter Alphons van der Voorn heeft
zelf de Bedevaartskerk mee kunnen inspecteren -
zoals Donatus alle kerken en bijgebouwen en ook
belangrijke inventaris om de zo veel jaar inspecteert.
‘Ik kwam er vlak voordat de ommegang
na de ingrijpende restauratie weer kon worden
opengesteld. Het verzekeringspakket is op de
nieuwe situatie aangepast.’ Naast het doornemen
van technische veiligheid en brandveiligheid, gaf
Van der Voorn ook preventie-advies, in het kader
van veiligheid en openstelling. ‘Het gaat om technische
apparatuur, maar bijvoorbeeld ook om de
positieve betekenis van aanwezige vrijwilligers die
mensen rondleidingen geven.’
Donatus gaat het om meer dan verzekeren, aldus
de twee. ‘De belangenbehartiging staat centraal.
Samen met onze verzekerden dragen we zorg
voor het religieuze en niet-religieuze erfgoed.
Verzekeren is daarbij een hulpmiddel. Eigenlijk
wil je alleen maar risico’s vermijden en beperken
en voor het deel dat je die risico’s niet in de
hand hebt, kun je je verzekeren aldus Kadijk. Van
der Voorn: ‘Wij willen het erfgoed doorgeven
aan volgende generaties, zodat de monumentale
waarde behouden blijft en de geloofstraditie kan
worden doorgegeven.’
Zie ook: www.donatus.nl.
Francis Wout
Peter van Mulken
Niets zonder vrijwilligers
Aan het bedevaartsoord Brielle verlenen
vele vrijwilligers door het jaar heen hun
medewerking. Mevrouw Henny Kester is
sinds 1998 als vrijwilliger aan het oord verbonden.
Zij zet zich met name in om de
ontvangst van bedevaartgangers goed te laten verlopen.
Zo regelt zij de inzet van de vrijwilligers. ‘Per
seizoen bezoeken zeker dertig groepen de bedevaartsplaats.
Ieder jaar komen er vaste groepen uit
bijvoorbeeld Weelde (België), uit Weert en uit het
dorpje Elshout.’ ‘s-Zomers is het vanzelfsprekend het
drukst. ‘Er zijn dan regelmatige rondleidingen en het
hoogtepunt is in juli en augustus.’
‘Het doet me veel om vrijwilliger te zijn op deze plek.
Het meeste doet het me wanneer er scholen komen
en we jongeren over de vloer hebben. Het is belangrijk
om de jongere generatie door te geven wat er op
deze plaats gebeurd is; wat mensen overhadden voor
hun geloof. Want het is natuurlijk nogal wat, dat de
Martelaren hier, voor hun geloof, hun leven gaven.’
BRIELLE
Vormelingen onder de indruk
Colette, Kiki, Fiona en Martijn gingen met hun vormselgroep
vanuit de parochie Antonius Abt in Den
Haag naar Brielle. ‘Ik vond het indrukwekkend om
in Brielle te zijn’, vertelt Fiona. ‘Hoe het allemaal
gebeurd is. En vooral de keuzes van de Martelaren,
dat maakte indruk.’ Colette heeft eenzelfde indruk.
‘Bedevaartplaatsen raken me, omdat zij de verhalen
vertellen van heiligen. Mensen die een voorbeeld
voor ons kunnen zijn. Wij komen waarschijnlijk nooit
in een situatie terecht als de Martelaren van Gorcum,
maar God vraagt ons om in de dagelijkse dingen een
keuze te maken, om daarin de uitdaging aan te gaan.
De Martelaren zijn voor mij een inspiratie, vanwege
hun radicale keuze voor God.’
Kiki vond de rondleiding over het complex heel interessant.
‘Ik vind het vooral knap dat de Martelaren
Jongeren assisteren tijdens de processie op 6 juli
Word vriend van
Bedevaartsoord Den Briel
Peter van Mulken
niet opgaven. Dat
ze zelfs de dood
overhadden voor
hun geloof. Zij zijn
daarom een soort
voorbeeld voor ons,
dat we staan voor
wat wij belangrijk
vinden.’
Bij Martijn drong
tijdens het bezoek
goed door wat er
gebeurd is, in die
tijd, op die plek.
‘Eigenlijk heel
Henny Kester
extreem, zo’n situatie.
Het is niet iets
waar je snel bij stilstaat in deze tijd met deze vrijheid.
Je kunt het je eigenlijk niet eens voorstellen. Het is
dus iets wat je gehoord moet hebben, vind ik. In die
zin was het een leerzame dag. Het is mooi dat de
Martelaren zo’n groot ideaal hadden.’
Gewoon: een bedevaart organiseren
Mevrouw Corry Brocke-Zurlohe bereidde dit jaar met
een klein team voor het eerst een bedevaart naar
Brielle voor en kreeg 75 mensen mee. ‘Op 3 mei
togen we met twee bussen naar Brielle’, vertelt zij.
‘We hebben met elkaar een prachtige dag gehad.’ De
eucharistieviering, de rondleiding. ‘Het was een bijzondere
ervaring.’
Behalve een rondgang langs martelveld, ommegang
en kerk, kende de dag - na een gezamenlijke lunch
– een bezoek aan de stad Brielle onder leiding van
een gids. Voor de wat minder vlot ter been zijnde
reizigers werd een videopresentatie op het bedevaartscomplex
georganiseerd. De dag werd afgesloten
met een vesperviering. En er is al besloten om
volgend jaar opnieuw te gaan.
‘Door de verhalen van de
Brielle-gangers zijn anderen
aangestoken om ook mee te
gaan.’ Brocke: ‘Het is indrukwekkend
om op het terrein
van Brielle te zijn en te beseffen
dat daar mensen hun
leven hebben moeten geven
voor hun overtuiging. Het is
natuurlijk van alle tijden dat
mensen geen vrijheid van
godsdienst genieten, maar als
je op de plek staat, raakt het
verhaal je.’
Jolanda de Wolf
Wilt u de Bedevaartskerk in Brielle ook ondersteunen?
Word dan lid van de “Vrienden Bedevaarts oord Den Briel”.
Tweemaal per jaar ontvangt u informatie met nieuws over:
❖❖
activiteiten in het heiligdom, over bedevaarten van groepen,
over de jaarlijkse Nationale Bedevaart, over speciale projecten.
❖❖
de restauratie van de kerk, van de ommegang, de schilderijen en de heiligenbeelden.
❖❖
de publicaties van boeken, artikelen of liederen over de Martelaren van Gorcum.
Meld u aan!
Naam: ............................................ Voorletter(s): ........... M/V
Adres met huisnummer: ......................................................
Woonplaats: ...............................................................
E-mailadres: ................................................................
Svp. opsturen naar: Bisschoppelijke Brielse Commissie, Postbus 268, 3230 AG Brielle. Of doneer rechtstreeks via Rabobank
rek. nr. 34 48 53 721 t.n.v. Bisschoppelijke Brielse Commissie, te Brielle, o.v.v. Vrienden Bedevaartsoord Den Briel.
nummer 3 • 2013 9

Restauratie op schema
Het bedevaartsoord Brielle wordt gerestaureerd. Omgang en kerk
zijn de afgelopen jaren grondig hersteld en er moet nog het nodige
gebeuren. Een van de betrokken partijen hierbij is het Bouwkundig
Adviesbureau Bouwzaken (het bouwbureau van het bisdom). Dat
bureau adviseert de Brielse Bisschoppelijke Commissie (BBC) en de
bisschop, verzorgt subsidieaanvragen en pleegt overleg met aannemers, architecten
en overheden over onderhoud, restauratie en aanpassingen aan het bedevaartoord.
Hiertoe behoort tevens het adviseren over zaken als brandveiligheid, onderhoud
aan schilderijen, beelden, orgels, verwarming, verlichting en beveiliging.
‘Wie dit complex binnentreedt zal zien dat er het nodige is gerestaureerd, maar
ook dat de restauratie nog niet voltooid is’, zegt bouwkundig adviseur Henk van
Boxtel. ‘Aan bijna elk deel van dit complex moest nog wel iets gebeuren.’
Restauraties zijn kostbaar. ‘De investeringen drukken echter meer uit dan geld
alleen’, aldus Van Boxtel. ‘Met deze renovatie blijft de Bedevaartskerk niet alleen
voor de huidige generatie, maar ook voor volgende generaties een nationale
pelgrimageplaats.’
BRIELLE
De monstrans die u op deze pagina’s ziet afgebeeld, is gebruikt in de
Martelaren van Gorcumkerk in Den Haag. De monstrans, gemaakt in 1920
door de gebroeders van Roosmalen in Utrecht, toont de negentien martelaren.
Twee van hen, Antonius en Hieronymus van Weert, komen aan bod in een tentoonstelling
in het gemeentemuseum van Weert, tot 1 september.
2000-2005: proefrestauratie betonnen ommegang
2000-2003: ontwerpen en inrichten expositieruimten
2000-2010: restauratie beelden van de martelaren
2001: aanschaf en plaatsing marmeren hoofdaltaar
1995-heden: groot onderhoud aan de monumentale
kastanjebomen
2009-2012: restauratie betonnen ommegang
2011-2012: groot onderhoud aan de heilige put (vijver)
2012: aanleg van een goede parkeergelegenheid voor
de bedevaartgangers
2013: restauratie van het Maarschalkerweerdorgel 1876
Orgel
Momenteel is het orgel aan de beurt voor restauratie. ‘Het orgel in deze kerk
is een monumentaal, goed balustrade-orgel. Het is in restauratie bij Elbertse
Orgelmakers in Soest, onder leiding van orgeladviseur Ton van Eck. De verwachting
is dat het orgel met Kerstmis achter op het orgelbalkon teruggeplaatst zal
kunnen worden.’
Binnenkort staan aanpassingen van de sanitaire ruimten op het programma.
‘Gelet op de toenemende stroom van pelgrims naar dit bedevaartsoord,
is het verder een wens om over een aangenamere
gemeenschapsruimte met koffie-uitschenk te beschikken’,
aldus Van Boxtel.
Bart Maltha
BRIELLE
De Martelaren en de bedevaartplaats
Het jaar 1572
Het waren roerige tijden, in grote delen
van de zestiende eeuw. West-Europa
werd beheerst door de reformatie
en het gedachtegoed van Luther en
Calvijn. De Nederlanden kwamen in
1568 in opstand tegen hun Spaanse
overheerser. Rooms-katholieken werden
als aanhangers van het katholieke
Spanje beschouwd en moesten in het
defensief. De stad Gorinchem had de
zijde van Willem van Oranje gekozen.
Eind juni 1572 namen de opstandelingen
daar onder leiding van Lumey,
negentien katholieke religieuzen en
wereldheren gevangen. Lumey gaf
bevel de groep naar Brielle te verschepen.
Om hen te dwingen hun
katholieke geloof af te zweren, werden
ze gefolterd. Vier van hen gaven toe
en werden gespaard. De standvastigen
werden met vier anderen in de vroege
ochtend van 9 juli opgehangen in een
turfschuur bij een voormalig, reeds verwoest
klooster, net buiten Brielle.
Verering
Al snel werd de tragedie opgetekend
en in het katholiek gebleven deel van
Europa verspreid. Eind zestiende,
begin zeventiende eeuw bezochten pelgrims
het martelveld en zochten naar
de precieze plaats van de turfschuur.
De overblijfselen van de Martelaren
werden opgegraven, om die vervolgens
te verspreiden en te vereren als relieken.
In 1675 werden de Martelaren
zalig verklaard, echter de verering ter
plaatste raakte in de vergetelheid.
De bloei van de katholieke kerk in de
negentiende eeuw bracht hernieuwde
aandacht voor de Martelaren. Op basis
van zeventiende-eeuwse bronnen werd
de locatie “herontdekt” en aangekocht
door het bisdom Haarlem. In 1867 verklaarde
paus Pius IX de Martelaren van
Gorcum heilig. Direct kwam een pelgrimsstroom
op gang. In 1879 werd met
de bouw van een bedevaartscomplex
aangevangen: er kwam een eenvoudige
bedevaartskapel aan een hof met
processieomgang. De omgang heeft bijzondere
kruiswegstaties, vervaardigd in
1892 volgens een speciaal glasprocedé.
De contouren van de schuur werden
in hardstenen banden in de grond
aangegeven. En de oorspronkelijke
begraafplaats werd gemarkeerd door
een altaarvoet, later met een neoklassiek
koepelvormig monument. In 1911
werd de houten omgang vervangen
door een omgang in beton. Spoedig
maakte de grote hoeveelheid pelgrims
een nieuwe kerk noodzakelijk. Een
rode, bakstenen, torenloze kerk met
650 zitplaatsen werd ingezegend op 27
april 1932. Dat jaar kwamen zestienduizend
pelgrims naar Brielle. Na de
Tweede Wereldoorlog nam het aantal
pelgrims af; de houten kerk werd afgebroken.
De prachtige negentien houten
beelden van de Martelaren werden
herplaatst tegen de spitsbogen van de
nieuwe kerk. Deze beelden werden
recent gerestaureerd.
In 2010 begonnen ingrijpende restauratiewerkzaamheden.
Op 27 april
2012 werd met een plechtige eucharistieviering
het gereedkomen van de
restauratie gevierd. Jaarlijks maken nu
ruim tweeduizend pelgrims een tocht
naar Brielle om de standvastigheid van
de Martelaren te gedenken.
Evelyne Verheggen
(met dank aan Roy Tepe)
Hoofdbrekers
redden kerk
Betrokken bij de restauratie was
bouwkundige en bestuurslid van
de Stichting Behoud Kerkelijke
Gebouwen in Zuid-Holland,
Sander Bakker. ‘De restauratie
van de kerk kostte ons heel wat
hoofdbrekens.’ Een voorbeeld
van zo’n zorgenkindje zijn de
muren, van massief metselwerk.
‘Dat geeft een probleem, want
hierdoor zijn de muren niet te
isoleren, zonder de uitstraling
van de wanden aan te tasten.’
De muren zijn zodoende ongemoeid
gelaten.
Vernuft
Een ander punt van zorg was
het dak. ‘Dat is met een flink
staaltje vernuft aangepakt. De
wens was om het dak te isoleren
en er zo voor te zorgen dat er
minder warmteverlies via het
dak en minder condensvorming
op het plafond zou optreden.’
Op de houten plafondplaten is
een sterrenhemel geschilderd.
De platen waren verlijmd met
beenderlijm, een goedje dat erg
aantrekkelijk is voor houtworm.
‘Die houtworm had zich dan
ook gehuisvest in het plafond.
Om het hout te herstellen en
te isoleren met behoud van
de schildering, heeft men de
beschilderde platen van het
plafond genomen, zeer dun
gezaagd - je zou kunnen zeggen
geschild - waardoor een dunne,
beschilderde laag overbleef.’
Deze dunne platen met schildering
zijn vervolgens verlijmd
met dikke platen; isolatie is
aangebracht. ‘Het spreekt voor
zich dat hierbij moderne kunststoflijm
is gebruikt.’ Vanuit de
kerk gezien is het plafond met
sterrenhemel onveranderd
gebleven, aldus Bakker. ‘Maar
niets is dus minder waar.’
10 nummer 3 • 2013

Laurentiusdag 2013 in teken van armoede
Op 5 oktober is het zo ver: dan staat Rotterdam in
het teken van de Laurentiusdag. De gezamenlijke
kerken willen met deze dag aandacht vragen voor
de armoede in de Maasstad.
De organisatie van deze derde Laurentiusdag, voor
het eerst gehouden in 2001 en op herhaling in 2008,
had de nodige voeten in de aarde; eerder stond het
evenement voor het voorjaar geprogrammeerd, maar
ontbraken de financiële middelen. De nodige sponsors
brachten nu uitkomst.
De dag is vernoemd naar Sint-Laurentius, de eerste
diaken in de kerk (“icoon voor het helpen van
mensen die geen helpers hebben”) en patroon van de
stad Rotterdam.
Hoogtepunt van de dag moet het “Stijlvol diner”
worden in de Laurenskerk. Met dat diner willen
de organisatoren een brug slaan tussen klanten
van de Voedselbank en mensen die verwachten
dat nooit te worden. Maar liefst achthonderd
Voedselbankgebruikers zijn te gast. Zij worden
bediend door vrijwilligers die zich mogen aanmelden
tegen betaling van 25 euro. Burgemeester Aboutaleb
opent het diner, Voedselbankoprichtster Clara Sies
treedt op als gastvrouw. Met de Laurentiusdag wordt
het jubileumjaar “Tien jaar Voedselbank” afgesloten.
Honderdduizend tassen
De benodigde middelen voor het diner worden
onder meer bij elkaar gelopen door de deelnemers
aan een sponsorloop. Voormalig wereldkampioen
hardlopen Nelli Cooman geeft het startschot, rond
12 uur ‘s-middags. Ook gebruikers van scootmobiels
komen in actie; zij gaan “rondjes om de kerk”
maken, om geld bij elkaar te brengen. Opvallend is
ook de Tassenactie: in de week voorafgaand aan de
Laurentiusdag worden honderdduizend tassen verspreid
in de stad. De bedoeling is dat mensen deze
tassen gaan vullen met levensmiddelen, voor gebruik
door de Voedselbank. Verder staat er een symposium
op het programma met als titel: “Wat doet armoede
met mensen?”
Meer informatie is te vinden op www.laurentiusdag.nl.
Voedselbank onmogelijk zonder vrijwilligers
“Het minste wat ik kan doen”
‘Als ik met twee volle boodschappentassen voor
de Pax Christi sta, ja, dan kijk ik soms omhoog’,
vertelt de Rotterdamse René - 010 op zijn knokkels
getatoeerd - als hij met zijn drie-jarige zoontje
de parochiekerk aan de Mathenesserdijk verlaat.
‘Ik ben niet gelovig, maar dan bedank ik mijn
moeder, en denk ik aan de zegening die ik eens
kreeg in de kerk.’
René is een van de bijna zeventigduizend Nederlanders
die hun magen vullen met eten van de Voedselbank. In
heel Nederland zijn inmiddels honderdveertig uitgeefpunten,
die samen jaarlijks achtduizend ton voedsel
verdelen. Het zijn oprichters Sjaak en Clara Sies en de
leveranciers die dit mogelijk maken, maar niet zonder
de inbreng van duizenden vrijwilligers
‘Ik leef in stress en onzekerheid’, vertelt René. ‘Mijn
zoontje gaat straks naar school, hij zal het heel
goed doen. Ik wil het beste voor hem, maar met
twintig euro per week is dit heel moeilijk. Zonder
de Voedselbank red ik het niet.’ René was leidinggevende
bij reinigingsbedrijf Roteb, maar net als vele
anderen is hij zijn baan kwijtgeraakt. Van accountants
tot betonleveranciers, het kan iedereen overkomen.
Lopende band
Keilestraat 7, de eerste Voedselbankloods. Iedere
donderdag stroomt de loods tegen negen uur
's ochtends vol met vrijwilligers die samen in drie uur
tijd zo’n 3200 kratten met voedsel vullen. Voedsel dat
eerder gratis is binnengekomen, dat anders zou zijn
vernietigd.
In de loods staat de besnorde Hans aan de kop van
de 25 meter lange lopende band. Met grote handschoenen
tilt hij lege blauwe kratten op de band. Aan
het einde staan Arthur en Eduard. Zij tillen de volle
kratten eraf. Tussen Hans en de twee jongere mannen
staan zo’n zestig mannen en vrouwen. Allemaal
hebben ze voornamen, aan achternamen wordt hier
niet gedaan.
Ze vullen de kratten met halfbevroren broden van
gisteren. Met Mona-toetjes, chocoladekoeken en
potten Molukse sambal. Er gaan kroppen ijsbergsla
en andijvie in, en wasabikrackers die blijkbaar niet in
de smaak vallen bij het supermarktpubliek. Maar ook
mooie gele meloenen, eetrijpe avocado’s en felroze
blikken Dora-knakworstjes.
Terug bij God
De Voedselbank bestaat op de kop af elf jaar. De
Rotterdamse oprichters Clara en Sjaak Sies hebben
iets ongelooflijks opgebouwd: een bank die niet valt,
maar groeit. Het begon in Rotterdam en omgeving
met dertig gezinnen die een kratje aan huis kregen.
Nu is het voor zo’n 3.200 gezinnen de enige manier
om zowel te kunnen eten, als achterstallige huur en
hoge schulden te betalen.
In 1986 ging de bloemenzaak van Sjaak Sies failliet.
Zijn vrouw Clara had gezondheidsproblemen. Al snel
zaten ze thuis met hoge schulden, geen inkomsten en
veel schaamte. Wilden ze overleven, dan moesten ze
aankloppen bij sociale instanties. Uiteindelijk kregen
ze een uitkering. Als alles voorbij was en ze weer zelf
voor hun vier dochters konden zorgen, zouden ze
andere mensen gaan helpen. Clara wist zeker: je kunt
als je ervoor knokt weer op eigen benen staan, en ik
kan dat laten zien.
Het geloof in God heeft Clara en Sjaak gesterkt, ze
willen er zijn voor iedereen. En dat lukt ze. Wekelijks
leven zo’n 27.000 Nederlandse gezinnen van de
kratten. Het is voor Clara zeker niet het belangrijkste
doel, maar als ze hoort dat de klanten God terugvinden
wordt ze daar erg blij van: ‘Het zijn de gesprekken
Voorwaarden
Niet iedereen kan zich aanmelden bij de Voedselbank.
Een gezin komt in aanmerking als het minder te besteden
heeft dan:
180,- voor één volwassene
60,- voor elke extra volwassene (personen van
18 jaar of ouder)
50,- per kind (onder de 18 jaar)
bij de uitgeefpunten, het gevoel dat je niet alleen bent
en dat het goed zal komen.’
Overtuiging
De Voedselbank heeft het de laatste maanden wat
zwaarder. Leveranciers denken beter na over hun
voorraad en hoeven minder weg te gooien. Het aantal
klanten van de Voedselbank blijft stijgen. Het aantal
vrijwilligers gelukkig ook.
In de loods werken voornamelijk vrijwilligers die
gestuurd zijn door de sociale dienst. Velen van hen
gaan nooit weg zonder een goedgevulde tas met
eten. Maar allemaal vinden ze het fijn om te doen,
ze werken voor hun eten en ontmoeten gelijken. Er
zijn in de loods ook vaste vrijwilligers zoals Amy, Tecla
en Ted die genoeg geld hebben. ‘We zijn gepensioneerd’,
vertelt Amy, ‘we helpen graag een ander, maar
komen ook voor de gezelligheid.’
Enkele uren na de hektiek in de loods, vullen de eerste
“klanten” van de bank hun boodschappentassen bij
een van de vele uitgeefpunten, zoals de Pax Christikerk
aan de Mathenesserdijk. Pax Christi was het eerste
uitgeefpunt van Rotterdam. Net als bij andere uitgeefpunten,
vaak kerken, werken hier flink wat vrijwilligers.
Een deel uit pure overtuiging, zoals Richard van de
Surinamer kerk die bij Pax Christi klanten helpt met
het vullen van hun boodschappentas: ‘Dit is wel het
minste wat ik kan doen voor mijn medemens.’ Maar
lector Lenie gelooft hierin: ‘Overtuiging of niet, het
moet wel in je zitten. Het zit in Richard, het zit in mij.
We willen een ander helpen, dat geeft ons voldoening.’
Nina Blanken
foto’s: Peter van Mulken
Links: De vrijwilligers in de Pax Christi. Rechts: Iedere donderdag worden 3200 kratten gevuld
nummer 3 • 2013 11

In Vredesnaam
De MOV-groep Leiden en Ommelanden houdt in de Vredesweek een wake voor de vrede in Syrië. Zij
doet dit in samenwerking met de groep Zending, Werelddiaconaat en Ontwikkeling (ZWO) van de PKN
en diaconaal centrum De Bakkerij. Met deze actie wil de groep vredeswerkers in Syrië laten weten dat
zij achter hen staan.
De vredeswake in Leiden groeit langzamerhand uit
tot een kleine traditie. Voor de eerste keer gehouden
in 2007, flink gegroeid in herkenbaarheid en deelname
sinds de samenwerking met andere kerkelijke
organisaties, werd vorig jaar aandacht gevraagd voor
de problematiek van de schaarse grondstoffen in de
wereld onder het thema “Wat mag jouw mobieltje
kosten?”.
Dit jaar is het thema: “In Vredesnaam”. ‘We willen
de aandacht vestigen op de complexe problemen in
Syrië’, vertelt Regina Krowinkel, secretaris van MOV
Leiden eo., onderdeel van de parochie Petrus en
Paulus. ‘Dat doen we door zelf aan vrede te werken
op de plek waar we zijn, in eigen kring, in de verwachting
dat dat werkt als een olievlek.’ Een uitwerking
die zo ver moet gaan, dat ook de mensen in Syrië die
zich in de waanzin en wanhoop van de burgeroorlog
inzetten voor vrede, zich gesteund weten. ‘We moeten
vredestichters een hart onder de riem steken.’ Een
Syrische vrouw die fungeert als contactpersoon tussen
Leiden en Aleppo en Damascus, zal daarin proberen
bij te dragen. Ze zal tijdens de wake vertellen over
haar ervaringen.
De wake vindt niet in een kerk plaats, en ook niet
in de avond of nacht. ‘We willen voor wat reuring
zorgen’, aldus Krowinkel. ‘Mensen informeren en
laten weten waar we voor staan.’ Dus vindt de wake
plaats in hartje Leiden, op het Stadhuisplein, tussen
Ton Snepvangers
drie en vier uur op zaterdagmiddag. Daar fungeert
een grote tent van de VN-vluchtelingenorganisatie
UNHCR als aandachtstrekker en zal zich een eenvoudig
programma met sprekers, stilte, muziek en
gebed voltrekken. Mogelijk zal ook de burgerlijke
overheid in de persoon van de wethouder een bijdrage
leveren.
De Leidse vredeswake in 2012
De Vredesweek wordt in het hele land gehouden
van 21 tot en met 29 september en staat in het
teken van vredesactivisme. Een uitgebreid overzicht
met activiteiten en nieuws is te vinden op
www.ministerievanvrede.nl.
Onbekende wereld
Diaken Ronald van Berkel wijst de deelnemers aan de
Projectentocht op een aantal gevolgen van de stadsvernieuwing
in de Schilderswijk. Zo’n 35 bestuurders van Parochiële
Caritasinstellingen en diaconale vrijwilligers waren op 1 juni naar
Den Haag gekomen om daar kennis te maken met enkele projecten
die mede door de Diocesane Caritas Instelling (DCI) worden
ondersteund.
In de Vincentius’ Hof aan het Westeinde, maakten zij kennis met
het straatpastoraat. Straatpastor Christiaan Donner leidde hen
vervolgens naar het MOC-H. Hart, langs plekken die van belang zijn
in het leven van dak- en thuislozen. In de voormalige kerk vinden
veel diaconale activiteiten plaats, waaraan mensen van
49 verschillende nationaliteiten meedoen. Diaken Van Berkel bracht
de deelnemers vervolgens langs een andere route weer “veilig”
terug bij de Vincentius’ Hof. Voor veel deelnemers betekende deze
projectentocht een kennismaking met een voor hen onbekende
wereld.
Peter van Mulken
Wereldmissiemaand:
Gods Woord
Oktober is Wereldmissiemaand. Dit
jaar is het thema: Gods Woord. In de
kleine christelijke gemeenschappen
in Tanzania leest men wekelijks het
Woord van God en bespreekt men met
elkaar hoe dit betrekking heeft op het
dagelijkse leven. De opbrengst van de
verschillende inzamelingen die in het
kader van de Wereldmissiemaand in de
Nederlandse kerken worden gehouden,
gaat dit jaar naar Tanzania.
Het Oost-Afrikaanse land met zijn vele
natuurschoon (Serengeti, Kilimanjaro,
Ngorongoro) heeft ruim 43 miljoen
inwoners. Ruim veertig procent van
de Tanzanianen is jonger dan 14 jaar. De situatie met betrekking tot de
gezondheidszorg is niet rooskleurig. Meer dan 1,4 miljoen mensen leven
met hiv/aids. Jaarlijks worden zeventigduizend kinderen met dit virus
besmet. De grootste doodsoorzaak is echter malaria.
In Tanzania wordt het behoren tot een godsdienst niet officieel geregistreerd.
Men gaat uit van ongeveer een derde deel christenen, een derde
deel moslims en een derde deel aanhangers van traditionele religies. De
eilanden (waaronder Zanzibar) en de kustregio’s zijn overwegend islamitisch;
in het binnenland overheerst het christelijke geloof.
Er zijn een kleine acht miljoen katholieken in het land, verdeeld over
34 bisdommen. De kern van het kerkelijke leven in Tanzania vormen de
twintigduizend zogenaamde kleine christelijke gemeenschappen. Daarin
komen zo’n tien tot vijftien gezinnen bij elkaar om te bidden, Gods Woord
te delen en te praten over hun zorgen. Als het nodig is, legt de groep een
beetje geld bij elkaar, zodat een zieke de juiste behandeling krijgt of er
voor een kind schoolspullen kunnen worden gekocht. De groepsleden
kiezen uit hun midden iemand die leiding geeft. De pastor van de parochie
bezoekt de groepen regelmatig. Zo houdt hij contact met de mensen
en komt hij op de plaatsen waar ze wonen, leven en werken. Pastoor Jean-
Noël woont en werkt in Dar Es Salaam. ‘De kerk is Gods familie. Deze
familie van God moet in kleine groepen geleefd worden.’
Voor meer informatie: www.missio.nl.
12 nummer 3 • 2013

Dordtse traditie in ere hersteld
Processie Heilig Hout trekt bekijks
Het Heilig Hout van Dordrecht werd
op 30 juni door de straten van de
Merwestad gevoerd. Zodoende werd
een traditie na 441 jaar hersteld. In
het jaar van de Beeldenstorm waren
voor het laatst, op de eerste zondag
na het feest van Petrus en Paulus, de
relieken door de stad gevoerd.
Het Dordtse Heilig Hout is naar
verluidt een stukje uit het kruishout
van Jezus. De stukje hout komt aan
het begin van de 15de eeuw via een
koopman naar Dordrecht. Het wordt
beproefd en blijkt bijvoorbeeld niet te
verbranden in het vuur. Zo groeit de
faam van de reliek en ontstaat er een
cultus.
Bij de Beeldenstorm in 1572 verdwijnt
het Heilig Hout. De dienstdoende
kapelaan blijkt met de reliek gevlucht
naar België. Daar wordt deze pas in
1952 teruggevonden. Het jaar daarop
komt de reliek terug naar Dordrecht.
Sindsdien leeft er in de stad de wens
om de processie met het Heilig Hout
in ere te herstellen. Op 30 juni van dit
jaar is dat gelukt.
Een stoet van een honderdtal mensen
trok op die zondag van de Grote of
Onze Lieve Vrouwenkerk (PKN) naar
de Antoniuskerk (rk). Daar werd
afsluitend een kort lof gehouden.
Deelneemster Martha Hoffenkamp:
‘Het was een indrukwekkende
gebeurtenis, zo middenin Dordt. Een
prachtig herstel van een zeer oude traditie.
Bijzonder om mee te maken!’
De regionale media toonden veel
belangstelling voor de processie.
Deelnemer Ed van der Vaart, die
de tocht als “waar en waardevol”
ervaarde, concludeert dat “met die
publiciteit weer duidelijk wordt dat
de wereld over het algemeen pas wat
van de kerk merkt als die naar buiten
trekt”. ‘Ja, de Kerk mag, zo je wilt
moet meer naar buiten treden: daar
maakt ze haar betekenis ten nutte! Al
is daarbij voor onszelf natuurlijk ook
het gebed binnen van groot belang.’
foto’s: Peter van Mulken
Aktie Kerkbalans leeft van voortdurende inzet
De Aktie Kerkbalans kent haar
zwaartepunt in de meeste parochies
in januari/februari. Maar wil
de geldwervingsactie echt succesvol
zijn, dan volstaat het niet om twee
maanden de aandacht te krijgen van
werkgroep en parochiebestuur; Aktie
Kerkbalans is een werk dat floreert
bij voortdurende aandacht. Liefst van
mensen die een beetje brutaal zijn,
maar ook grondig. Zo iemand is Ted
van Luijk. Hij geeft ons een inkijkje
in de vele zaken die hij voor Aktie
Kerkbalans aanpakt.
Mijn naam is Ted van Luijk en ik
woon in Wateringen. In 2010 ben
ik gevraagd om penningmeester te
worden van de St. Josephparochie.
Daarvoor was ik al actief in de werkgroep
Gemeenschapsvorming. Dat ben
ik overigens nog steeds. Het penningmeesterschap
van een parochie was voor
mij een nieuwe uitdaging. Het brengt
nieuwe aandachtspunten met zich mee.
Een daarvan is de Aktie Kerkbalans.
In de St. Joseph in Wateringen wordt
deze jaarlijkse actie vooral aangepakt
door de secretariaatsmedewerkster en
enkele vrijwilligers, die het hele voortraject
verzorgen.
De werkwijze gaat als volgt: in de
leden administratie heeft ieder lid
een code voor de Aktie Kerkbalans.
De code bepaalt of een parochiaan
wordt aangeschreven of niet. Als
parochianen in het verleden hebben
aangegeven niet - meer - mee te willen
doen, dan worden zij dus niet meer
aangeschreven. Dit werkt anders alleen
maar frustrerend voor zowel de parochiaan
als de loper.
Ouders
Wel worden ouders van kinderen die
in een bewust jaar voor het eerst communie
hebben gedaan, net als ouders
van vormelingen, (opnieuw) aangeschreven.
Dit vanwege hun mogelijk
hernieuwde kennismaking met de
parochie.
Er wordt dus een selectie gemaakt
van alle parochianen die meedoen;
vanuit een Excelbestandje komen
lijsten en stickers. Hierna wordt een
brief opgesteld om de parochianen te
vragen om mee te doen en het daarbij
ingesloten inschrijfformulier in te
vullen. In deze brief vermelden wij
ook dat de giften via de Anbi-regeling
voor goede doelen, aftrekbaar zijn van
de belastingen en dat giften aan de
kerk in de vorm van een vijfjaarlijkse
lijfrente via een notariële akte, in het
geheel aftrekbaar zijn zonder mininum
geefbedrag.’
Incasso
Op het inschrijfformulier kunnen
de parochianen aangeven zelf een
bedrag over te maken, contant geld
in te sluiten in de envelop of een
machtiging
in te vullen
voor een
automatische
incasso. Op
de envelop
kan door de
lopers worden
opgeschreven
door wie
de envelop
is gebracht
en wanneer
zij hem
weer komen
ophalen. Ook
noteren zij
hun telefoonnummer
en hun adres op de envelop.
Het werkt zeker beter dat de enveloppen
worden opgehaald, dan dat men
passief afwacht wat men binnenkrijgt.
Maar dan moet je wel de nodige
vrijwilligers hebben om deze klus te
klaren. Gelukkig lukt dit nog steeds in
onze parochie.
De lopers krijgen een lijst die zij
kunnen invullen, met eventuele op- en
aanmerkingen van de adressen die zij
bezoeken. De lopers brengen de door
hun opgehaalde enveloppen weer naar
het secretariaat, samen met de ingevulde
lijst.
Vriendelijk
Dan is het aan de werkgroep
Kerkbalans. Die opent de enveloppen
en draagt zorg voor de verwerking. Ze
heeft een Excelbestand waarop ze kan
bijhouden wie wel of niet bijdragen en
hoe groot die toezeggingen zijn. Ook
de ingevulde incasso’s kunnen dan
worden verwerkt.
Communicatie over de gang van zaken
is en blijft belangrijk. Enkele keren per
jaar schrijf ik een stukje in ons parochieblad,
over het verloop van de Aktie
Kerkbalans. Zo’n stukje dient tevens als
herinnering voor de mensen die hun
bijdrage vergeten zijn over te maken.
Indien in de loop van oktober-november
de toezeggingen nog niet binnen
zijn, sturen we een heel vriendelijk
getoonzet herinneringsbriefje.
Inspiratiekrant,
juli 2013:
dubbelinterview met PKNpreses
Karin van den Broeke
en bisschop Van den Hende.
Zij spreken over “Reisgeld
voor de pelgrimerende
gemeenschap”. Opvragen via
T: 030 -2391969 of
E: pers@aartsbisdom.nl.
nummer 3 • 2013 13

Omdat zorg verder reikt
Zorg in het ziekenhuis of verpleeghuis
gaat verder dan puur medisch
handelen. Uiteraard. Om zich hier in
te verdiepen, nam geestelijk verzorger
Wim Hoefman deel aan een cursus
“Palliatieve zorg en pastoraat”.
De tweedaagse cursus in Vronesteyn
in Voorburg was voor hem een verrijking.
‘Het is goed om collega’s te
ontmoeten die elke dag in de weer
zijn om zorg, begeleiding en ondersteuning
te bieden aan mensen in
kwetsbare situaties. Ik vond het een
verrijking om te horen vanuit welke
persoonlijke “geloofsdrive” ze dit
doen.’
Het doel van de bijeenkomst was om
met elkaar van gedachten te wisselen
over palliatieve zorg, welke binnen
de kerkelijke context een vaste plaats
heeft en inherent is verbonden met
zorg en omzien naar elkaar. Ook in
het categoriale pastoraat (in zieken- en
verpleeghuizen) is palliatieve zorg aanwezig
en wint het steeds meer terrein.
Palliatieve zorg, is zorg welke is gericht
op palliatie, dat wil zeggen: verzachting
of verlichting. Het wordt meestal
gebruikt als impliciet contrast met
curatieve zorg, medisch en verzorgend
handelen, met als doel genezing
te bereiken. Pallitatieve zorg is dus
meestal van toepassing als genezing
niet (meer) mogelijk is. Palliatief
komt van het Latijnse woord pallium
(mantel). In de palliatieve zorg wil
Peter van Mulken
Lourdesgrot Zevenhoven honderd jaar
Honderd jaar geleden werd in Zevenhoven een kopie
van de grot van Lourdes gebouwd. Op 2 juli liep het
Zuid-Hollandse dorp uit om dit te herdenken.
De toenmalige pastoor van het dorp gaf opdracht tot de
bouw om ook mensen die niet in de gelegenheid waren
om naar Frankrijk af te reizen, de mogelijkheid tot pelgrimeren
te bieden. In de zestiger jaren van de vorige
eeuw echter nam de belangstelling voor deze plek af en
raakte hij in verval. In 1976 werd de grot gerestaureerd
door een enthousiaste groep vrijwilligers, die gehoor gaf
aan de oproep van de pastoor om de grot niet verloren
te laten gaan. Sinds die tijd blijft de Lourdesgrot naast de
kerk van de H. Johannes’ Geboorte een trekpleister voor
bezoekers uit de wijde omgeving.
Het honderdjarig bestaan werd gevierd in een feestelijke
eucharistieviering, waarin Mgr. Van den Hende
voorging, geassisteerd door de pastores W. Broeders, J.
Glas en diaken G. Brink, allen werkzaam in de Clara en
Franciscusfederatie. De muzikale omlijsting van deze
Zevenhoven liep uit voor het eeuwfeest
men zorg die als een mantel de zieke
omgeeft. Het herinnert ons aan de
daad van Martinus van Tours (Sint-
Maarten), die zijn mantel deelde met
een naakte bedelaar.
Verandering
Zoals al opgemerkt: palliatieve zorg
staat de laatste tijd volop in de belangstelling.
Vanuit de politiek, alsmede
vanuit de zorginstellingen, krijgt deze
vorm van zorg volop aandacht en
ruimte. Deels gevoed vanuit financieel
oogpunt (minder duur) en deels
gevoed vanuit medische wetenschap,
waarin de grens van het medisch
Aandacht voor de kwaliteit van leven
Peter van Mulken
De bisschop onthult het vaandel
handelen opschuift en de (meer)
waarde van pallitatieve zorg meer en
meer terrein wint. Dit kan een beeld
oproepen dat palliatieve zorg binnen
de zorginstellingen in de volle breedte
wordt omarmt. Echter, dit is, mijns
inziens, (nog) betrekkelijk.
Vorm en inhoud geven aan pallitatieve
zorg, vraagt van de zorginstellingen
een verandering in denken over zorg.
Een recente Amerikaanse studie
heeft aangetoond dat 88 procent van
de ernstig zieke patiënten, aandacht
voor religiositeit en spiritualiteit van
enig tot groot belang vindt. Daar staat
tegenover dat 72 procent vindt dat er
viering was in goede handen bij het koor Revival.
Een parochiaan schonk vanwege het jubileum een nieuw
gemaakt vaandel, dat tijdens de feestelijkheden werd
onthuld.
Bisschop Van den Hende vertelde over het openstaan
voor God, zoals Maria met geopende handen en hart
ontvangen en het weer doorgeven van Gods liefde. De
ruim vierhonderd aanwezigen luisterden aandachtig en
genoten van deze sfeervolle viering.
Ook voor wie niet in wonderen gelooft: op deze plek
gebeurt iets. Het samen bidden en zingen raakt mensen,
het gevoel van saamhorigheid verbindt, het enthousiasme
waarmee deze kleine parochie zoveel mensen aan zich
weet te binden, is hartverwarmend.
In de hele maand augustus zal de kerk elke middag nog
geopend zijn. Bezoekers kunnen dan met behulp van een
audio-tour een kijkje nemen in de kerk en in de naastgelegen
Stiltetuin en bij de Lourdesgrot.
Adrie Stokman - Koeleman
te weinig aandacht is voor hun behoeften
op dit terrein.
Dit geeft te denken. Een ander onderzoek
heeft aangetoond dat patiënten
het waarderen als er ruimte wordt
gegeven om stil te staan bij de vraag
wat een levensbedreigende ziekte met
hen doet en voor hen betekent.
Lastig
Van de vier dimensies van de palliatieve
zorg die de WHO benoemt, is
spiritualiteit de lastigste. De andere
dimensies: de lichamelijke, de psychische
en sociale kant van de zorg, zijn
veel praktischer en concreter.
Het tijdens het weekend besproken
Ars Moriendi-model van professor
Leget is een instrument om de spirituele
situatie van een patiënt in kaart
te brengen. Het model van Leget
grijpt terug op de middeleeuwse stervenskunst.
Kernbegrip van dit model
is de term: “innerlijke ruimte”. En
in deze ruimte komen geloofs- en
levensvragen omhoog, omdat mensen
op zichzelf worden teruggeworpen.
Hierdoor krijgt kwaliteit van leven en
het waardig kunnen loslaten van het
leven, ruimte en aandacht in de begeleiding
en ondersteuning.
De rode draad van genoemde twee
dagen richtte zich op de vraag: hoe
geef ik vanuit mijn geloven en professie
vorm aan palliatieve zorg? En
wat is de speelruimte in het pastorale
veld, vanuit en binnen de kerkelijke
context met haar leer/waarden, rituelen,
symbolen en sacramenten? Anders
gezegd: waar sta ik, als geestelijk
verzorger, verbonden met de rk-kerk,
in het pastorale werkveld en in de
ethiek rond de waardigheid en het
levenseinde van mensen? Naast een
diversiteit van meningen en gedachtegangen
is tijdens de cursus een aantal
hoofdpijlers, vanuit de kerkelijke en
humane context, zichtbaar in beeld
gekomen betreffende pastorale zorg
en pastorale nabijheid aan mensen die
palliatieve zorg behoeven en aan hun
naasten.
Zinvol
Ik vond het zinvol en leerzaam om
met elkaar van gedachten te wisselen
over palliatieve zorg en ervaringen
uit het werkveld met elkaar te delen.
Zinvol, niet alleen bezien vanuit de
leermomenten, maar zeker ook vanuit
de ontmoeting met collega’s. Verder
kan de rijke schakering van rituelen,
symbolen en sacramenten zien hoe
waardevol ze kunnen zijn in de begeleiding
en ondersteuning in palliatieve
zorg aan mensen en hun naasten. Ik
merk dikwijls in gesprekken, dat het
mensen houvast geeft en innerlijke
rust. We zouden kunnen zeggen:
omdat zorg verder reikt.
drs. H.W. Hoefman
is werkzaam als geestelijk verzorger
en is tevens lid van de Medisch
Ethische Toetsingscommissie
Zuidwest-Holland
14 nummer 3 • 2013

PERSONALIA
AGENDA
Op zaterdag 15 juni is vrij onverwachts
overleden, de eerwaarde heer diaken
Hendrik Theodorus Peters
geboren op 31 augustus 1936 in
Kedichem en diaken gewijd op 26 april
1987.
Hennie Peters was na zijn wijding achtereenvolgens
diaken in de parochies H.
Bonifatius te Alphen aan den Rijn (1987),
H. Geest in dezelfde stad (1989), St.
Petrus te Leiden (1990) en H. Laurentius
te Stompwijk (1994). Tevens was hij
sinds 1990 lid van de Adviescommissie
Permanente Diakens van het bisdom
Rotterdam. Op 15 januari 2002 werd hem
op zijn verzoek eervol ontslag verleend uit
de gewone ambtsbediening van het bisdom
Rotterdam.
Hennie Peters was van hervormde huize en
werd in december 1957 opgenomen in de
katholieke kerk. Zijn betrokkenheid bij de
kerk verdiepte zich in de jaren door deelname
aan diverse activiteiten en werkgroepen
en door studie. Zijn verlangen tot verdere
uitbouw van het dienstbaar zijn aan de
kerkgemeenschap vond vervulling in de wijding
tot permanent diaken. Als diaken was
hij sociaal bewogen en had hij oog voor de
noden van de samenleving. Hij heeft veel
mensen in moeilijke situaties geholpen
om hun weg door het leven te vinden, door
gesprekken, medeleven en nabijheid. Moge
God diaken Hennie Peters, nu hij zijn leven
teruggegeven heeft aan zijn Schepper,
opnemen in Zijn huis van eeuwig leven.
De uitvaartdienst is gehouden op 21 juni
in de Salvatorikerk in Alphen aan den
Rijn. Diaken Peters is daarna begraven in
een familiegraf op de Oosterbegraafplaats
in dezelfde stad.
Op zondag 23 juni is voorzien van het H.
Sacrament der zieken, overleden de zeereerwaarde
heer
Hubertus Petrus Radbodus Antonius
van der Plas
geboren op 25 mei 1932 te Wassenaar en
priester gewijd op 23 mei 1959.
Bert van der Plas was na zijn wijding achtereenvolgens
kapelaan in Reeuwijk (1959),
in Rotterdam (1962) en in Zoeterwoude
(1967). In 1968 werd hij kapelaan van de
parochie St. Adrianus te Naaldwijk en nog in
datzelfde jaar voor het dekenaat Westland
benoemd voor de catechese in het lager
onderwijs en tot assistent in de parochie
St. Adrianus te Naaldwijk. Op 1 oktober
1982 volgde zijn pastoorsbenoeming in de
parochie St. Jozef, Noordwijkerhout. Een
benoeming die in 1986 in solidum (voor het
geheel-red.) werd uitgebreid met de parochies
St. Victor in Noordwijkerhout en H.
Hart van Jezus in De Zilk. In 1992 volgde
zijn benoeming tot pastoor van de parochie
JUBILEUM
Pater Bouman
Eerder dit jaar meldde Tussenbeide u de
paters die werkzaam zijn of zijn geweest
in de pastoraal in het bisdom, en die dit
jaar een jubileum vieren. In dat rijtje ontbrak
het feest dat pater J.H.G. Bouman
o.p. hoopt te vierien op 18 september,
als hij herdenkt dat hij zestig jaar geleden
zijn professie deed. Voor wie een felicitatie
wil sturen: pater Bouman woont in
Voorschoten, Veurseweg 3, 2251 AA.
St. Jans’ Onthoofding in Zoeterwoude, in
1994 tevens tot pastoor van de parochie
St. Laurentius in Stompwijk. Met ingang van
15 juli 2007 werd hem als pastoor eervol
ontslag verleend en tevens ontslag uit de
gewone ambtsbediening van het bisdom
Rotterdam.
Pastoor Van der Plas werd verder op
17 februari 1995 door de bisschop
van Rotterdam benoemd tot deken ad
interim van de dekenaten Alkemade en
Zoeterwoude. Uit die functie kreeg hij eervol
ontslag op 1 september 1998.
Bert van der Plas was een blijmoedig
mens, die vol hartstocht en op een aansprekende
wijze het geloof wist te verkondigen.
Hij vond het belangrijk anderen te
motiveren zich in te zetten voor anderen.
De kerk heeft hij met grote trouw en inzet
gediend. Hij zorgde er goed voor dat hij als
priester in zijn parochie op alle belangrijke
momenten aanwezig was; open voor een
gesprek, een bemoedigend of corrigerend
woord. Tot kort voor zijn overlijden bleef hij
betrokken bij de pastoraal en als priester
dienstbaar aan het geloof van mensen.
De eucharistieviering bij gelegenheid van
de uitvaart is gehouden op 29 juni in de
kerk St. Jans’ Onthoofding in Zoeterwoude.
Aansluitend is pastoor Van der Plas begraven
in het nabij gelegen priestergraf.
Vroeg in de morgen van dinsdag 23
juli overleed in het Berchmanianum in
Nijmegen, in de vrede van de Heer,
Frits Wobbe,
priester in de Sociëteit van Jezus
geboren op 1 juni 1936 in Heerlen.
Frits Wobbe trad op 7 september 1956 in
de jezuïetenorde en werd op 16 mei 1970
priester gewijd. Hij werkte van 1974 tot
2003 als catecheet en schoolpastor aan
het Stanislascollege in Delft en assisteerde
regelmatig in de parochies van Delft,
Schipluiden en Maasland. Ook daarna tot
2010 kwam hij eens in de maand naar
Delft om te assisteren.
Van 2003 tot 2009 was hij overste
van het kloosterbejaardenoord
Berchmanianum in Nijmegen.
De eucharistie ten afscheid van Frits
Wobbe is gevierd op zaterdag 27 juli,
waarna pater Wobbe is begraven op het
kerkhof Jonkerbos in Nijmegen. Begin
september zal er in de Stanislaskapel
in Delft een herdenkingplechtigheid voor
hem worden gehouden.
Eeuwige professie
Liduinabasiliek elke zaterdag open
Vanaf 12 juli tot en met 1 september
Hemelse Klanken in het Prinsenhof
Vanaf 12 juli komen er Hemelse klanken uit
Museum Het Prinsenhof. In samenwerking
met de Stichting Kerkelijk Erfgoed Delft
en het Delft Chamber Music Festival organiseert
het de tentoonstelling “Hemelse
Klanken. Muziek en erediensten in de
Delftse kerken”. De tentoonstelling sluit
aan op het thema van het Delft Chamber
Music Festival 2013, “I believe”.
De tentoonstelling toont unieke voorwerpen
van katholieke en protestantse Delftse
kerken en uit de collectie van Museum Het
Prinsenhof. Geniet van de hemelse klanken
en ontdek tegelijkertijd de verschillen tussen
de protestantse en katholieke erediensten
en muziekstukken, zoals het katholieke
“Ave Maria” en het Lutherse “Een vaste
burcht is onze God”.
Muziek en religie zijn nauw met elkaar verbonden.
Historisch gezien hebben invloeden
vanuit de kerk en het hof de ontwikkelingen
in de muziek grotendeels bepaald. Een
mooie aansluiting met het Delft Chamber
Music Festival. Dat ook dit jaar weer plaatsvindt
in en om Museum Het Prinsenhof.
Topmusici uit alle hoeken van de wereld
komen in de zomer op uitnodiging van
artistiek leider Liza Ferschtman tien dagen
lang naar Delft om met elkaar bijzondere
en unieke programma’s uit te voeren.
Ferschtman wil voor dit festival religie vertalen
in muzikale vorm en het die boodschap
meegeven waar het allemaal vooral om
draait: geloven!
Informatie: www.prinsenhof-delft.nl
Dinsdag 17 september
Startavond Alpha -cursus
Komend najaar organiseert de
Lambertusparochie in Rotterdam-Kralingen
een Alpha-cursus. Dat is een basiscursus
om kennis te maken met het christelijk
geloof. In de Lambertusparochie gebeurt
dit in een rooms katholieke context. In
tien avonden en een hele zaterdag worden
thema’s behandeld als “Wie is Jezus?” en
“Wat is bidden?”. De avonden beginnen
met een warme maaltijd. Verder vertelt
een gastspreker over het thema en wordt
daarover in kleine groepjes nagedacht. De
cursus staat open voor ieder die geïnteresseerd
is in het christelijk geloof, die er nog
niet veel van weet of bij wie de kennis wat
is weggezakt en deze weer wil opfrissen.
Tijd: 19.00 uur
Aanmelden: 010 - 4123690 of via een formulier
op www.lambertuskerk-rotterdam.nl
Op zaterdag 14 september zal zuster Maria Nadiya Beznadiynych Rozak SSVM
haar eeuwige professie afleggen. Dit zal gebeuren in de basiliek H. Liduina-OLV.
Rozenkrans in Schiedam. Hoofdcelebrant van de plechtigheid is Mgr. Van den
Hende. Aanvang 10.30 uur.
Zuster Maria behoort tot de orde van de Dienaressen van de Heer en de Maagd
van Matará (SSVM), ook bekendstaand als ΅de Blauwe zusters”, met huizen in Den
Haag, Valkenburg, Heiloo en Brunssum.
De Liduinabasiliek in Schiedam is tot eind oktober iedere zaterdagmiddag
opengesteld. Tussen één en drie kunnen bezoekers in de kerk
terecht om het interieur te bewonderen. Tijdens de openstelling wordt
regelmatig het orgel bespeeld, is een verkoopstand met allerlei devotionalia
en geschenkartikelen te zoeken en zijn er desgevraagd rondleidingen.
Woensdag 9 oktober
Impulsdag Jodendom
De Katholieke Raad voor Kerk en Jodendom
organiseert ter voorbereiding op de “Dag
van het Jodendom 2014” een impulsdag
in de synagoge van Zwolle. Het thema:
“Uitweg uit de crisis – joodse en christelijke
perspectieven”. Het programma bestaat uit
inleidingen over de economische crisis, spiritualiteit
en pastoraat; in workshops zullen
deze thema’s worden verdiept.
Tijd: 13.00 tot 17.00 uur
Waar: Samuel Hirschstraat 8, Zwolle
Kosten: € 32,50
Aanmelden: info@dagvanhetjodendom.nl
Schrijfwedstrijd
over vertrouwen
‘Als we zo somber blijven, gaat het
niet lukken. We moeten een beetje
risico nemen en vertrouwen hebben’,
sprak premier Mark Rutte eerder dit
jaar bij de afsluiting van het sociaal
akkoord. Hoon viel de premier ten
deel. Wat nou vertrouwen? Toch niet
in de politici, de banken, de euro!?
De reactie op Rutte bewees het weer
eens: er bestaat een diepe vertrouwenscrisis
tussen burger en politiek.
Dat beweren de opiniemakers in de
media, tenminste. Maar hebben ze wel
gelijk? Misschien ziet u het helemaal
anders. En breekt u, tegen de waan
van de dag in, een lans voor alles wat
er in ons democratische bestel welbeschouwd
wél goed gaat - maar veel te
weinig aandacht krijgt.
Het blad Volzin organiseert over dit
thema een schrijfwedstrijd: ‘Heb vertrouwen!’
Meer info via www.volzin.nu.
Colofon
Tussenbeide is de nieuws- en informatiekrant van het
Bisdom Rotterdam. Het blad verschijnt onder verantwoordelijkheid
van de afdeling Pers en Communicatie.
Hoofdredactie: Francis Wout
Redactie: Frits Vermeulen, Monique Meeussen, Willien van
Wieringen, Ted Konings
Jongerenredactie: Sander van Aarle, Emy Jansons-van
Steekelenburg, Thom Oosterveer
Aan dit nummer werkten verder mee:
Marinus van den Berg (column), Nina Blanken, Walther
Burgering, Henri Dingjan, Peter Dullaert, Ad van der Helm, Wim
Hoefman, Ted van Luijk, Jan Maasen, Michael Machielse, Henk
Schoot, Margrit Stijger, Adrie Stokman - Koeleman, Evelyne
Verheggen, Martijn de Waal, Jolanda de Wolf, Jasper Zandvliet
Redactie en abonnementenadministratie:
Koningin Emmaplein 3, 3016 AA Rotterdam,
Tel: 010 - 281 51 71, Fax: 010 - 436 71 90
E: tussenbeide@bisdomrotterdam.nl
I: www.bisdomrotterdam.nl
Postgiro: 464304
Vormgeving:
Halewijn NV, Halewijnlaan 92, B-2050 Antwerpen
Fotografie:
Ramon Mangold, Bart Maltha, Peter van Mulken, Thom
Oosterveer, Ton Snepvangers, Jasper Zandvliet
Drukkerij:
Halewijn NV, Halewijnlaan 92, B-2050 Antwerpen
Abonnementen:
€ 1,50 per jaar (voor parochies)
€ 10 per jaar (individueel abonnement incl. porto)
Abonnementen kunnen elk gewenst moment
ingaan en worden automatisch verlengd, tenzij minimaal
vier weken voor het verstrijken van de abonnementstermijn
schriftelijk wordt opgezegd.
Advertenties:
Borgerpark Media
Marion Polmans - Paus, Postbus 8027, 6060 AA Posterholt
T: 0475 - 711 362
E: info@borgerparkmedia.nl
I: www.borgerparkmedia.nl
Overnemen:
Artikelen uit Tussenbeide mogen met bronvermelding,
vrij worden overgenomen in parochiebladen.
Illustraties en foto’s mogen alleen worden gebruikt als
vooraf toestemming is verleend door de redactie.
nummer 3 • 2013 15

jong!
De pagina Jong! wordt samengesteld door een jonge redactie, met Shirleni Blanken, Emy Jansons - van Steekelenburg, Thom Oosterveer, Sander van Aarle en Ted Konings.
M25 Rotterdam breidt uit
Het gaat nu toch gebeuren: M25 Rotterdam wordt oecumenisch! Dat betekent
dat het een samenwerking wordt met andere kerken. De eerste vier
jaar was M25 voornamelijk een katholiek project.
Na de zomervakantie zullen jongeren uit de protestantse kerken mee gaan
doen. Stichting Mara, dat M25 Rotterdam sinds 2009 ondersteunt, is hiervoor
gaan samenwerken met de protestants-christelijke stichting KSA/GCW.
Erik Maan, consulent bij KSA/GCW, is druk bezig om kerken warm te
krijgen om mee te gaan doen. Erik is zelf heilssoldaat en heeft ook een
scoutingachtergrond. Ook neemt hij tijdens elke schoolvakantie kansarme
kinderen mee op dagjes uit. Het was voor hem dus niet zo moeilijk om zich
in te passen bij M25.
Wie tips heeft voor hem, of wie jongeren kent die met hem in contact
willen komen, kan zich melden via: erik.maan@stichtingksa-gcw.nl. We
hopen uiteindelijk ook een instroom van jongeren te krijgen uit migrantenkerken
en samen te gaan werken met islamitische jongeren via Spior.
Al met al wordt het weer een vernieuwend jaar voor M25 Rotterdam.
Vreugde en geluk
in Rio - via Suriname
De reis van de bisdommen
Rotterdam en Breda naar de
Wereldjongerendagen in Rio, toepasselijk
getiteld Binding, had zijn start in
Paramaribo. Toepasselijk, omdat sinds
2005 het bisdom Rotterdam samen met
jongeren uit Suriname op weg is gegaan
naar de Wereldjongerendagen.
Dit jaar ontmoetten we dus de
Surinaamse jongeren in hun eigen land.
Ik heb ook prachtige dingen gezien in
de natuur, bijzondere groepsgesprekken
gehad en leerzame catecheses meegemaakt.
Mgr. Van den Hende sprak
bijvoorbeeld uitvoerig over het doopsel.
Hoe dat een geschenk is, waarbij je een
nieuwe schepping wordt, verbonden
met de Heer.
Ik heb in Suriname geweldige dagen
beleefd en heb bijna al mijn vrienden
uit Suriname van 2005 en 2011 weer
ontmoet, in een zelf georganiseerde
reünie bij het slotfeest voor het vertrek
naar Rio. Ondanks het feit dat er
normaal gesproken een oceaan tussen
ons ligt, was de binding nog sterk. De
hereniging met mijn Surinaamse vrienden
vond ik een hoogtepunt van het
voorprogramma.
Plezier
Dan, op 20 juli: op weg naar Rio. De
plek waar ik de afgelopen twee jaar
naartoe heb geleefd. Vanuit Suriname
is dat toch wel een dag reizen, met
vele keren overstappen, maar Rio
was het dubbel en dwars waard. Zoals
te verwachten werd het een enorm
geloofsfeest. Vooral merkbaar in de
grote getale jongeren om mij heen,
maar ook in de warmte en vriendelijkheid
van de Braziliaanse vrijwilligers
en bij het parochiefeest op 22 juli. De
parochianen van de buurt waar we verbleven,
hadden een feest georganiseerd
om ons en de andere pelgrims in de
buurt te verwelkomen. Dat feest was een
ander hoogtepunt, niet in het minst
vanwege de vrolijke christelijke muziek
die werd gespeeld, op het ritme van de
samba. Het deed me denken aan thuis.
Aan de Antilliaanse vieringen waar ik
aan deelneem. Zoveel vreugde, zo’n
eenheid, gewoon lekker jezelf zijn en
genieten van ons geloof en de mensen
om je heen. De energie die ik daar
voelde bewaar ik voor altijd in mijn hart
en ik gebruik het om het plezier van
ons geloof uit te stralen naar anderen.
Hierna volgde het hoofdprogramma
van de WJD. De catecheses, ook weer
heel bijzonder. Alle sprekers waren
zo inspirerend. Of het nou jongeren
waren die een getuigenis gaven, of
de bisschoppen of de paus zelf. Ieder
die aan het woord was, gaf mij een
goede bemoediging. Er waren soms
momenten dat ik zelfs tranen voelde
opkomen, zo geraakt werd ik. Een paus
die zo hartelijk en vriendelijk is, alsof
hij persoonlijk met je aan het praten is.
Wij jongeren zijn helden in zijn ogen.
Bisschoppen die je willen helpen om
jou richting te geven in jouw geloof
en opdracht (het thema van de WJD:
maak leerlingen van alle volkeren). Een
getuigenis van een vriendin, die in haar
parochiegemeenschap na het overlijden
van haar moeder, vele moeders erbij
heeft gekregen. Ja, als je het zo bekijkt
is het waar wat bisschop Mutsaerts zei.
‘Christenen zijn niet beter dan andere
mensen, maar wel beter af.’
Missie
Na zo’n ervaring als de
Wereldjongerendagen in Rio voel ik
dat zeker. Het is niet altijd makkelijk
om christen te zijn. Het is ook niet
altijd makkelijk om jouw missie in het
leven uit te voeren zoals Jezus dat van
ons vraagt. Maar leven met de hoop in
Christus, met God waar je altijd op terug
kan vallen. Dat brengt ware vreugde en
geluk. Dat zorgt ervoor dat ik met blijdschap
Gods liefde kan verspreiden en als
missionair aan de slag kan.
Shirleni Blanken
Meer over de WJD is te lezen op pagina
4 en 5. Voor wie alles nog eens terug wil
beleven: www.mobielehelder.nl
Gouwe handjes gezocht
Gezocht: Rotterdamse jongeren die hun handen uit de mouwen willen steken. Deze
gouwe handjes zijn onmisbaar op de bedevaart naar Lourdes die de parochies van
Rotterdam organiseren.
Naar verwachting zo’n driehonderd pelgrims arriveren op 28 september met vliegtuig,
bus en speciaal ziekenvervoer in het Zuid-Franse stadje. Maar zonder mensen
die rolstoelen duwen, kerkbanken rechtzetten, kleine verzorgende werkzaamheden
doen en willen luisteren naar anderen, komt er van de bedevaart weinig terecht.
Studenten, jonge verpleegkundigen, scholieren op maatschappelijke stage, zij zijn
allemaal van harte uitgenodigd om een bijdrage te zijn. De organisatoren noemen
de reis dan ook een bedevaart voor Rotterdammers, zieken en gezonden, een reis
waar generaties en culturen elkaar begroeten en ontmoeten.
Meer informatie over de bedevaart naar Lourdes, of over die naar Banneux: 010 -
4116085. Naar het Belgische Banneux wordt in het weekend van 28 en 29 september
een speciale jubileumbedevaart voor jongeren gehouden.
Jongeren in Banneux
Studentenleven
De ontvangstweek, El-Cid, introductiedagen; het jaarlijkse fenomeen waarin
jongeren kennismaken met hun nieuwe studentenstad kent vele namen. Een
nieuwe periode in het leven van de jonge mensen breekt aan, een periode die
vormend is voor een leven. Studiekeuze, op je zelf wonen, nieuwe vriendschappen,
borrels en sport. Maar jongeren willen meer: ze zijn ook op zoek naar hun
plek in de maatschappij en op zoek in hun relatie met God. In verschillende
studentensteden zoeken katholieke jongeren elkaar op om deze weg met God
te gaan. www.rkstudent.nl verbindt deze groepen met elkaar.
Ga je nu studeren en wil je naast het algemene studentenleven ook uitzoeken
wat geloven in je studententijd inhoudt? Kom dan op 19 augustus naar de
seizoensopening van de RKJ Delft of kijk op www.jpleiden.nl of een van de
andere website die via rkstudent.nl te vinden zijn.
16 nummer 3 • 2013