Onderzoek funderingen - Gemeente Dordrecht

Woningen op houten palen
Wareco geeft ook aan dat een lage grondwaterstand schade veroorzaakt bij houten
paalfunderingen, wanneer de grondwaterstand beneden het bovenste funderingshout daalt of
wanneer een deel van het funderingshout zich boven de grondwaterstand bevindt. Het
funderingshout kan in dat geval door aërobe organismen worden aangetast (houtrot). Uit
praktijk onderzoek blijkt dat aërobe aantasting (houtrot) in 8 tot 12 jaar 107 tot volledige
aantasting van de houten funderingen kan leiden. 108 Dit leidt uiteindelijk tot verval van de
draagconstructie. Van funderingen op houten palen is Wareco niet altijd zeker of zij hun
draagvermogen ontlenen aan stuit van de paalvoet of aan positieve kleef.
Ook geeft Wareco blijk van kennis over anaërobe (bacteriële) aantasting (onder de
grondwaterspiegel). “Deze verloopt daarentegen veel langzamer, terwijl alleen het spinthout
van de palen wordt aangetast”. VII
Daarnaast bestaan ook funderingstypen met houten palen met betonoplangers.
Woningen op overige funderingstypen
Wareco noemt betonnen palen als funderingsmogelijkheid. Daarnaast trof Wareco een fundering
aan van ‘teertonnen gevuld met slieten’. Dit is volgens Wareco vergelijkbaar met een fundering
op staal. Ook trof Wareco op één locatie een fundering op houten tonnen aan. Het bovenste
hout hiervan is geheel vergaan. Het gewicht van de bebouwing wordt via de vulling (zand) van
de tonnen en de ophooglaag op de ondergrond overgedragen.
Betrouwbaarheid archiefgegevens
Wareco geeft in haar grondwateronderzoeken geregeld aan “dat de oude archiefgegevens niet
altijd een betrouwbaar beeld geven van de werkelijke situatie van de funderingen” of dat
funderingsgegevens ontbreken. In het grondwateronderzoek in Merwestein Noord bijvoorbeeld
blijkt uit de archiefgegevens dat bouw- en woningtoezicht in de jaren twintig een maximale
hoogte van de bovenzijde van het funderingshout van NAP -1,60 meter voorschreef. Uit de
bouwtekeningen en uit verslagen van het heien van proefpalen blijkt soms dat mogelijk, een
van dit voorschrift afwijkende hoogte, is aangehouden. De archiefgegevens over hoogte van de
bovenkant van houten palen zijn hierdoor niet betrouwbaar en geven slechts een indicatie van
de werkelijke hoogte.
In haar brochure ‘aantasting houten paalfunderingen van woningen’, staat het ministerie van
VROM hier ook bij stil (juli 2000). “Met enige regelmaat worden overigens bij
funderingsonderzoek ook woningblokken aangetroffen waarvan moet worden geconcludeerd dat
bij de aanleg een bouwfout is gemaakt.” Het niveau van het funderingshout is dan
onverklaarbaar hoog en mist elk verband met de historische grondwaterstand.
Resultaten grondwateronderzoek
Wareco kan dus niet altijd op basis van het archiefonderzoek met zekerheid vaststellen op
welke hoogte de houten funderingspalen zich bevinden. In haar rapporten beveelt Wareco dan
VII Het duurt zeventig tot negentig jaar voordat het dragend vermogen is aangetast, aldus Professor Frits van
Tol, hoogleraar Funderingstechniek TU-Delft.
37