Onderzoek funderingen - Gemeente Dordrecht

3.7 Handboek aanschrijven
Het Expertisecentrum Aanschrijven heeft een handboek aanschrijven opgesteld. In dit
handboek, bedoeld voor ambtenaren bouw- en woningtoezicht, wordt specifiek aandacht
besteedt aan het onderwerp funderingen. Oorzaken van bouwtechnische gebreken kunnen
dikwijls alleen na destructief onderzoek worden waargenomen. En omdat alleen het college van
B en W op grond van de algemeen wet bestuursrecht (artikel 5:18) dergelijk onderzoek kunnen
uitvoeren, berust de onderzoeksplicht, volgens de opstellers van het handboek aanschrijven, in
het algemeen bij dit zelfde bestuursorgaan. 89 Wanneer bijvoorbeeld zettingsverschillen
ontstaan, zal het college hier onderzoek naar doen. Zij gaat dan na of de funderingspalen zijn
aangetast. Ook is het mogelijk dat de kespen of het langshout is gebroken. In haar handboek
geeft het expertisecentrum aan hoe een onderzoek naar de staat van funderingen kan worden
uitgevoerd. De inspecteur verzamelt gegevens over de opbouw van de funderingen uit het
archief, legt zettingsschade aan het casco vast in het opnamerapport, gaat na of de vloer
waterpas staat, onderzoekt de bodemgesteldheid, doet grondwateronderzoek en ontgraaft
tenslotte de fundering (inspectieput).
3.8 Overheidsaansprakelijkheid voor falend toezicht
In bovenstaande paragrafen betoogt de rekenkamer dat de wetgever aan het college van B en
W een toezichthoudende en handhavende taak heeft toebedeeld. In deze paragraaf zet de
rekenkamer uiteen wat mogelijke consequenties kunnen zijn wanneer het college deze taken
niet of onvoldoende uitvoert.
Aansprakelijkheid van de toezichthouder voor falend toezicht is een actueel maar ook
omstreden onderwerp.
Het is actueel omdat er in de afgelopen decennia talloze 'institutionele' toezichthouders bij zijn
gekomen (denk bijvoorbeeld aan de NMa, de AFM, OPTA, de Consumentenautoriteit et cetera)
en omdat die toezichthouders in toenemende mate aansprakelijk worden gesteld ingeval van
deconfitures III (denk bijvoorbeeld aan de aansprakelijkstelling van de toenmalige
Verzekeringskamer wegens falend toezicht op Vie d'Or). 90
Omstreden omdat wel gevreesd wordt dat de mogelijkheid van aansprakelijkheid van de
toezichthouder - die vaak ook is voorzien van de 'deepest pockets' - de aandacht kan afleiden
van de aansprakelijkheid van de eerst verantwoordelijke voor het onheil, de onder toezicht
gestelde die de schade daadwerkelijk heeft veroorzaakt of aan wie die schade primair moet
worden toegerekend.
De (civielrechtelijke) jurisprudentie inzake toezichthouderaansprakelijkheid is dan ook nogal
terughoudend, waarbij met name de beleids- en beoordelingsvrijheid van het bestuur en het
zogenaamde relativiteitsvereiste van art. 6:163 BW vaak het struikelblok vormt 91 , zulks in
III financiële ineenstorting.
28