Grondwaterpeil rond het Museumplein in kaart gebracht - Platform ...

Grondwaterpeil rond het
Museumplein in kaart gebracht
Voor u ligt een samenvatting van een
uitvoerig rapport over de grondwaterstanden
rondom het Museumplein.
Stadsdeel Oud-Zuid heeft mede naar
aanleiding van vragen van bezorgde
bewoners, uitgebreid onderzoek laten
doen naar de grondwaterstanden. Dit
is gedaan door deskundigen van het
Ingenieursbureau Amsterdam, in
samenspraak met Waternet en de
afdeling Bouw- en woningtoezicht van
het stadsdeel.
Hierbij is speciale aandacht geweest
voor de mogelijke effecten op de
grondwaterstand van nieuwe (ondergrondse)
constructies en drainagesystemen.
Als verantwoordelijk portefeuillehouder
informeer ik u met deze
folder graag over de uitkomsten en
zeg u toe dat het stadsdeel de grondwaterstanden
ook in de toekomst
blijft monitoren.
Egbert de Vries,
Stadsdeelvoorzitter
deel eventueel bij een renovatie de
drainagesystemen aanpassen.
Eventuele individuele problemen kunnen
met dergelijke studies nooit worden
ondervangen, daarvoor is het
onderzoek te grofmazig.
De stand van het grondwater wordt
voor geheel Amsterdam in de gaten
gehouden door Waternet. In het
stadsdeel zelf zijn op diverse plaatsen
zogeheten peilbuizen geplaatst,
waarmee de grondwaterstand kan
worden afgelezen. Ook deze buizen
worden door Waternet in de gaten
gehouden. Vanzelfsprekend is natuurlijk
dat het grondwaterpeil ook afhankelijk
is van veel of weinig neerslag.
De effecten van de klimaatverandering
zijn overigens zeer klein in vergelijking
met de invloed die afkomstig is
van ondergrondse constructies, drainagesystemen
en rioleringen.
Meer informatie
Als u meer wilt weten over het onderzoek,
dan kunt u het gehele rapport
downloaden via onze website:
www.oudzuid.amsterdam.nl.
GRONDWATERNORM
Er is een gemeentelijke grondwaternorm. De norm is opgesteld om grondwateroverlast
te voorkomen. In de norm staat dat bij nieuw in te richten gebieden
hooguit een keer in de twee jaar een grondwaterstand mag voorkomen
die minder dan een halve meter onder maaiveld staat (bij woningen zonder
kruipruimte) of 0,90 m onder maaiveld (bij bouwwerken met kruipruimte).
Deze situatie mag maximaal vijf aaneengesloten dagen voorkomen. In
bestaande gebieden waar niet aan deze norm wordt voldaan geldt bij kleinschalige
nieuwbouwplannen dat ‘geen of slechts verwaarloosbare’ verslechtering
op mag treden. Zo kan worden voorkomen dat kelders onderlopen of dat
houten funderingen te lang droog komen te staan en kunnen wegrotten.
COLOFON
Productie:
Vormgeving:
Fotografie:
Afdeling Communicatie, Stadsdeel Oud-Zuid
Floppy Design, Amsterdam
Stadsdeel Oud-Zuid

Effectenstudie naar grondwaterstanden Museumplein en omgeving
Grondwaterpeil rond het
Museumplein in kaart gebracht
0408
Stadsdeel Amsterdam Oud-Zuid heeft een studie gedaan naar de effecten
van de uitbreiding van ondergrondse constructies en drainagesystemen op
de grondwaterstanden in de omgeving van het Museumplein. Hieruit blijkt
kortweg, dat de standen weliswaar enigszins stijgen en dalen, maar dat dit
geen grote effecten heeft. Wel vindt het stadsdeel het heel belangrijk om
de grondwaterstanden te blijven volgen. Op die manier kan - als daar
reden voor is - tijdig worden ingegrepen.

Met de gegevens uit het onderzoek,
kan het stadsdeel in de toekomst
adequaat inspelen op mogelijke nieuwe
ontwikkelingen, zoals het aanleggen
van ondergrondse constructies
en de keuze voor een bepaalde drainagemethode.
Eén van de overwegingen
om bijvoorbeeld een bouwvergunning
voor een kelder te verlenen
of te weigeren, is de invloed op
de grondwaterstanden. Dankzij dit
onderzoek, én de continue metingen,
kan het stadsdeel dit nu veel beter
beoordelen.
Door de aanleg van kelders of het
plaatsen van damwanden kúnnen de
grondwaterstanden en de grondwaterstroming
veranderen. Ze vormen
een barrière voor het grondwater, dat
een omweg moet maken en met
meer weerstand te maken krijgt. Het
gevolg is dat de stand van het grondwater
aan één kant van de constructie
hoger en aan de andere kant van
de constructie lager wordt. Ook
eventuele kapotte rioolleidingen en
nieuwe drainagesystemen
(Museumplein) hebben invloed op de
grondwaterstand.
Omdat de grondwaterstanden voortdurend
aan enige veranderingen
onderhevig zijn, het regent nu eenmaal
met tussenpozen in ons land,
voert Waternet - continu metingen
uit. Overigens, alleen in Amsterdamcentrum
gebeurt dat net zo grondig
als in Oud-Zuid.
Overzichten gebieden
Bij de studie is teruggekeken naar de
situatie in 1990, is de huidige stand
Met meetbouten in de gevel kan het stadsdeel monitoren of er verzakkingen plaatsvinden.
In vrijwel elk huizenblok in Oud-Zuid is tenminste één meetbout te vinden.
Het projectgebied voor het grondwateronderzoek omgeving Museumplein
wordt begrensd door het Vondelpark, Singelgracht, Boerenwetering, Nicolaas
Maesstraat en de Jacob Obrechtstraat.
van zaken in kaart gebracht en zijn
modellen opgesteld voor 2030.
Hoewel niet per individuele kavel de
situatie kan worden vastgesteld, zijn
er wel overzichten gemaakt voor de
verschillende delen van het onderzochte
gebied.. Op die manier wordt
duidelijk waar zich mogelijke risico’s
kunnen voordoen met betrekking tot
een te hoge en een te lage grondwaterstand.
Het stadsdeel kan daar bij
verdere negatieve ontwikkelingen
door wijziging van het bestemmingsplan
en het bouwvergunningen op
inspelen. Uit de studie is naar voren
gekomen dat in de periode 1990-
2007 - door de aanleg van ondergrondse
constructies - de gemiddelde
grondwaterstand lokaal maximaal
15 centimeter stijgt en op andere
plekken maximaal 25 centimeter
daalt.
Gevolgen van te hoog en te laag
grondwater
Bij te hoog grondwater (grondwateroverlast)
kunnen kelders onderlopen
en kunnen woningen dus last krijgen
van vocht. In het uiterste geval komt
er water op straat te staan. Bij te laag

grondwater (grondwateronderlast)
kunnen houten paalfunderingen
droogvallen en na een tijd gaan rotten,
of kunnen er extra krachten ontstaan
op de funderingen.
Effect drainagesystemen
Veranderingen aan de drainagesystemen
hebben ook effect op de grondwaterstanden.
Zo hebben de aanleg
van drainage in de tuinen tussen de
P.C. Hooftstraat en de Jan
Luijkenstraat,en in de westelijke en
noordelijke tuin van het Rijksmuseum
en de veranderingen aan de drainage
op het Museumplein lokaal een groter
effect op de grondwaterstanden
dan bijvoorbeeld de realisatie van
ondergrondse constructies.
De stijging van het grondwater komt
voornamelijk voor in de gebieden ten
oosten/zuiden/westen van het
Museumplein tot aan de Wouwermanstraat.
De daling vindt voornamelijk
plaats in het gebied tussen de P.C.
Hooftstraat, Hobbemastraat, Paulus
Potterstraat en de vd Veldestraat.
Het advies- en ingenieursbureau van
de gemeente Amsterdam heeft - als
onderdeel van het onderzoek – uitgewerkte
rekenmodellen gemaakt,
waarbij is uitgegaan van een natte,
droge en een gemiddelde situatie. In
deze modellen is rekening gehouden
met ondergrondse constructies, zoals
kelders en parkeergarages en is ook
gekeken naar de drainagesystemen
en de grondsamenstelling.
Het stadsdeel Oud-Zuid controleert regelmatig de grondwaterstanden
met behulp van zogenoemde peilbuizen.
Bij uitbreiding van de ondergrondse
constructies tot het jaar 2030 zal het
gebied, waar de gemiddelde waterstand
daalt, groter worden. De
grondwaterstand kan ten opzichte
van 1990 tot 30 centimeter dalen in
een droge periode. In de natte situatie
zal uitbreiding van de ondergrondse
constructies juist een afname van
de grootte van het stijgingsgebied te
zien geven. Voor de natte en droge
situatie geldt ook in 2030 dat de
effecten aan de in het gebied liggende
drainagesystemen een groter
effect op de grondwaterstand hebben
dan de aanleg van ondergrondse
constructies.
Funderingen
De funderingen van de Amsterdamse
huizen hebben niet het eeuwige
leven. Afhankelijk van de kwaliteit
ervan, gaat een fundering zo’n 100
tot 150 jaar mee. Als huiseigenaar is
het belangrijk om de kwaliteit van de
fundering in de gaten te houden.
Hiervoor is een aantal manieren: let
op (toenemende-) scheurvorming in
de muren knellende deuren of ramen
lekkage door scheuren in kelders
De afdeling bouwtoezicht van het
stadsdeel houdt, met u, toezicht op
funderingen. Dat gebeurt door het
aanbrengen en controleren van zogenoemde
meetbouten (bouten in de
gevels. Daarbij wordt de zakking
gemeten ten opzichte van een vast
referentiepunt.. Het stadsdeel zit ‘vol’
met meetbouten. Als er aanwijzingen
zijn dat er iets met uw fundering aan
de hand is, kunt u het stadsdeel om
advies vragen. De meetbouten worden
met enige regelmaat ingemeten.
Er is, gelet op de kosten, echter geen
vast patroon. Zo kan worden nagegaan
hoe groot het probleem eventueel
is en of het erger wordt of niet.
Bij een te hoge grondwaterstand is er
kans op grondwater in de kelders. Of
dit bij uw woning het geval is, hangt
af van de kwaliteit van de keldervloer
en -wand. In principe moeten deze
waterdicht zijn. Bij een te lage stand
komt het hout van de palen droog te
staan. Als dat, opgeteld, langer dan
een periode van twee jaar het geval
is, ontstaat er schade, zo wordt over
het algemeen aangenomen.
Grip op grondwaterstanden
Het stadsdeel heeft nu - meer dan
ooit – grip op de grondwaterstanden,
omdat de mogelijke ontwikkelingen
in kaart zijn gebracht. Het grondwater
is op zich niet te beïnvloeden
door het stadsdeel. Op basis van de
effectenstudie en voortschrijdend
inzicht kan in een later stadium eventueel
het bestemmingsplan voor een
bepaald gebied worden aangepast,
zodat het bijvoorbeeld niet meer
mogelijk is om kelders of parkeergarages
te bouwen. Ook kan het stads-