Het verlagen van de kiesgerechtigde leeftijd tot 16 jaar - Universiteit ...

More documents

Recommendations

Info

4.3 Oostenrijkse deelstaatverkiezingen in Burgenland 2002 en Wenen 2005 43 4.4 Oostenrijkse nationale verkiezingen 2008 44 4.5 Over de resultaten van de secundaire data analyse 44 5 Conclusies 47 Bronnen 49 Noten 51
1 Inleiding en hoofdvragen De kiesgerechtigde leeftijd in Nederland ligt sinds 1972 op 18 jaar. Daarmee voegt Nederland zich naar een van de meest opvallende constanten op het gebied van kiesrecht en kiesstelsels, want in de meeste andere landen is de leeftijd waarop men mag stemmen momenteel ook 18 jaar (Blais, Massicotte, & Yoshinaka, 2001). 1 Slechts een klein aantal landen wijkt van deze constante af door die leeftijdsgrens één of twee jaar lager dan wel één tot drie jaar hoger te stellen. De leeftijdsgrens van 18 jaar staat in verschillende landen echter wel ter discussie. In Engeland bijvoorbeeld wordt al sinds halverwege de jaren tachtig met enige regelmaat gedebatteerd over het verlagen van de kiesgerechtigde leeftijd tot 16 jaar. Sommige andere deelstaten en landen hebben de kiesgerechtigde leeftijd inmiddels verlaagd. In enkele Duitse deelstaten bijvoorbeeld, wordt bij lokale verkiezingen een leeftijdsgrens gehanteerd van 16 jaar. In Oostenrijk wordt deze grens zelfs gehanteerd voor alle verkiezingen, inclusief de Europese. Mede naar aanleiding van vragen van het Eerste Kamerlid Thissen (Groen- Links) heeft Staatssecretaris Bijleveld-Schouten op 17 juni 2008 toegezegd na te denken over het kiesrecht voor 16- en 17-jarigen. 2 Om de gedachtevorming over dit onderwerp te ondersteunen en te stimuleren is onderzoek gedaan naar debatten in diverse landen over het verlagen van de kiesgerechtigde leeftijd tot 16 jaar, naar de argumenten die in die debatten worden uitgewisseld, naar het feitelijk gebruik van dat kiesrecht van 16- en 17-jarigen op plaatsen waar zij al mogen stemmen en naar de consequenties van het verlagen van de kiesgerechtigde leeftijd. Dit rapport is de neerslag van dat onderzoek. De eerste hoofdvraag die in dit rapport wordt beantwoord, is in welke landen het debat over het verlagen van de kiesgerechtigde leeftijd tot 16 jaar is of wordt gevoerd, waar dat debat uit bestond en waar dit debat toe leidde. 3 Om die vragen te beantwoorden, inventariseren we eerst in welke landen een debat is gevoerd. Dat zijn allereerst de landen en deelstaten die de kiesgerechtigde leeftijd al hebben verlaagd. We gaan na in welke andere landen een debat is gevoerd, en of het zin heeft en mogelijk is het debat nader te analyseren. Op basis van deze inventarisatie selecteren we enkele landen voor nadere analyse. Met behulp van krantenartikelen, websites, partijprogramma’s en parlementaire verslagen wordt een beeld geschetst van deze geselecteerde debatten. De dataverzameling in dit deel van het onderzoek is afgesloten op 1 december 2009. Dit deel resulteert in een 3
Page 1: Het verlagen van de kiesgerechtigde
Page 4 and 5: © 2010 H. van der Kolk, C.W.A.M. A
Page 8 and 9: overzicht van de landen waar een de
Page 10 and 11: Zoals we al eerder gesteld hebben,
Page 12 and 13: Discussies in Ierland Indonesië Ne
Page 14 and 15: 2.2 Selectie en analyse methode voo
Page 16 and 17: parlement waarin wordt voorgesteld
Page 18 and 19: lende rechten en plichten van jonge
Page 20 and 21: voor het kiesrecht van buitenlander
Page 22 and 23: Als SPÖ en ÖVP na de verkiezingen
Page 24 and 25: maanden uitgebreid met diverse orga
Page 26 and 27: omdat ze geen binding hebben ontwik
Page 28 and 29: voornamelijk nationaal of regionaal
Page 30 and 31: empirische bewering wordt eerst beo
Page 32 and 33: Hoewel dit argument veel wordt gebr
Page 34 and 35: Argument 4a: In een democratie moet
Page 36 and 37: Als specificatie van het argument d
Page 38 and 39: discussieerde relatie tussen kiesge
Page 40 and 41: Naast argumenten die specifiek betr
Page 42 and 43: 3.3 Argumenten gebaseerd op verwach
Page 45 and 46: 4 Maken jongeren gebruik van hun ni
Page 47 and 48: 4.3 Oostenrijkse deelstaatverkiezin
Page 49: zoeken richten zich alleen op jonge
Page 52 and 53: vragen is gebruik gemaakt van besta
Page 54 and 55: Simon, J., & Merrill, B.D. (1989).
Page 56 and 57:
Alle gegevens zijn gecontroleerd do
Page 58 and 59:
40. Dat het stuk bij het schrijven
Page 60 and 61:
72. Kamerstuk 14223, bevattende gro
Page 62 and 63:
100. Een volledig verslag van dit d
Page 64:
aangeven wanneer mensen in diverse
show all

Het verlagen van de kiesgerechtigde leeftijd tot 16 jaar - Universiteit ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?