Het verlagen van de kiesgerechtigde leeftijd tot 16 jaar - Universiteit ...
Het verlagen van de kiesgerechtigde leeftijd tot 16 jaar - Universiteit ... Het verlagen van de kiesgerechtigde leeftijd tot 16 jaar - Universiteit ...
drag. Het is niet duidelijk of dit nu wordt veroorzaakt door het verkregen stemrecht of door de uitvoerige campagne. Er kan niet worden ontkend dat discussies over het voorgenomen stemgedrag niet zouden zijn gevoerd als men geen stemrecht zou hebben gehad. Maar of jongeren na de verlaging van de kiesgerechtigde leeftijd meer informatie over de campagne, of over de beloften van partijen krijgen, dan voor de invoering van het kiesrecht voor minderjarigen is alleen vast te stellen bij door de tijd vergelijkend onderzoek. Dit soort onderzoek is niet uitgevoerd. 4.4 Oostenrijkse nationale verkiezingen 2008 Rond de parlementsverkiezingen van 2008 zijn twee grote studies uitgevoerd. Een studie onder jongeren en het Oostenrijkse nationale kiezersonderzoek. Helaas was het Oostenrijkse kiezersonderzoek op het moment dat we dit rapport voltooiden (eind 2009) nog niet beschikbaar. De verkiezingen kwamen voor kiezersonderzoekers wat te vroeg en het veldwerkbureau bleek problemen te hebben met het opleveren van de data. Bovendien bleek bij oplevering van de data dat de veldwerkorganisatie een verkeerde steekproef had getrokken en dat er nauwelijks 18- jarigen waren geïnterviewd en geen enkele 17-jarige. De studie onder jongeren is van SORA Institute for Social Research and Analysis. 131 In het onderzoeksverslag wordt gesuggereerd dat de opkomst onder jongeren gelijk is aan het nationale percentage, maar harde cijfers ontbreken. Opkomst is lastig te meten in enquêtes. Bovendien zijn populatiegegevens uitgesplitst naar leeftijdsgroepen in Oostenrijk niet beschikbaar. Hoewel SORA geen expliciete vergelijking maakt tussen jongeren en andere kiezers, valt vooral op dat jongeren in de bestudeerde opzichten niet zoveel verschillen van landelijke gemiddelden. 4.5 Over de resultaten van de secundaire data analyse In hoofdstuk 3 van dit onderzoek is een groot aantal empirische veronderstellingen naar voren gebracht. In hoeverre bevestigt of ontkracht het beschikbare onderzoek deze veronderstellingen? Zowel de kwantiteit als de kwaliteit van empirisch onderzoek naar verlaging van de kiesgerechtigde leeftijd blijken al met al gering. Vooral onderzoek naar veronderstelde lange termijn effecten is volstrekt afwezig. Verschillende onder- 44
zoeken richten zich alleen op jongeren en maken geen vergelijking met oudere kiezers en geen enkel onderzoek richt zich op electorale veranderingen: het gaat altijd om een beschrijving van slechts één verkiezing. Uit het meeste onderzoek komt naar voren dat de steun onder de bevolking voor het verlagen van de kiesgerechtigde leeftijd niet overweldigend groot is (ook onder jongeren niet). We hebben echter eerder in dit rapport aangegeven dat dit geen doorslaggevend argument kan zijn in de discussie over die verlaging van de kiesgerechtigde leeftijd. In discussies waar wordt beweerd dat er wel steun is voor verlaging, blijkt men vaak te verwijzen naar selectief samengestelde groepen, zoals insprekers tijdens een debat over dit onderwerp. Verder blijkt uit het onderzoek dat de opkomst onder 16- en 17-jarigen iets lager is dan de gemiddelde opkomst, maar waarschijnlijk wel weer hoger dan de opkomst onder 18- tot 24-jarigen, waarschijnlijk door de relatief stabiele woonen leefsituatie van 16- en 17-jarigen. Of dit ook invloed heeft op het cohort (en of die groep later relatief vaker zou gaan stemmen dan het geval zou zijn geweest zonder kiesrecht op jeugdige leeftijd, zoals wordt verondersteld in argument 8) of dat het een leeftijdseffect is (omdat jongeren die thuis wonen nu eenmaal vaker gaan stemmen, maar zich daarna gewoon gaan gedragen als 18- en 19-jarigen op dit moment ook al doen) kan op basis van het bestaande onderzoek niet worden vastgesteld. Hoewel afwijkingen in stemgedrag ook nauwelijks zijn onderzocht, lijkt er van afwijkend stemgedrag eigenlijk geen sprake. Jongeren stemmen zeker niet eenduidig linkser of rechtser dan andere kiezers. Ze zijn wellicht wel iets radicaler in hun stemgedrag. Ook in andere opzichten lijken er geen grote verschillen te bestaan tussen jongere kiezers en de overige kiezers. Al met al is het lastig eenduidige conclusies te trekken uit empirisch onderzoek naar veranderingen in de kiesgerechtigde leeftijd. We zullen dus moeten leren leven met het feit dat we van veel van de empirische veronderstellingen die ten grondslag liggen aan de in hoofdstuk 3 gepresenteerde argumenten niet weten of ze kloppen of niet. 45
- Page 1: Het verlagen van de kiesgerechtigde
- Page 4 and 5: © 2010 H. van der Kolk, C.W.A.M. A
- Page 6 and 7: 4.3 Oostenrijkse deelstaatverkiezin
- Page 8 and 9: overzicht van de landen waar een de
- Page 10 and 11: Zoals we al eerder gesteld hebben,
- Page 12 and 13: Discussies in Ierland Indonesië Ne
- Page 14 and 15: 2.2 Selectie en analyse methode voo
- Page 16 and 17: parlement waarin wordt voorgesteld
- Page 18 and 19: lende rechten en plichten van jonge
- Page 20 and 21: voor het kiesrecht van buitenlander
- Page 22 and 23: Als SPÖ en ÖVP na de verkiezingen
- Page 24 and 25: maanden uitgebreid met diverse orga
- Page 26 and 27: omdat ze geen binding hebben ontwik
- Page 28 and 29: voornamelijk nationaal of regionaal
- Page 30 and 31: empirische bewering wordt eerst beo
- Page 32 and 33: Hoewel dit argument veel wordt gebr
- Page 34 and 35: Argument 4a: In een democratie moet
- Page 36 and 37: Als specificatie van het argument d
- Page 38 and 39: discussieerde relatie tussen kiesge
- Page 40 and 41: Naast argumenten die specifiek betr
- Page 42 and 43: 3.3 Argumenten gebaseerd op verwach
- Page 45 and 46: 4 Maken jongeren gebruik van hun ni
- Page 47: 4.3 Oostenrijkse deelstaatverkiezin
- Page 52 and 53: vragen is gebruik gemaakt van besta
- Page 54 and 55: Simon, J., & Merrill, B.D. (1989).
- Page 56 and 57: Alle gegevens zijn gecontroleerd do
- Page 58 and 59: 40. Dat het stuk bij het schrijven
- Page 60 and 61: 72. Kamerstuk 14223, bevattende gro
- Page 62 and 63: 100. Een volledig verslag van dit d
- Page 64: aangeven wanneer mensen in diverse
zoeken richten zich alleen op jongeren en maken geen vergelijking met ou<strong>de</strong>re<br />
kiezers en geen enkel on<strong>de</strong>rzoek richt zich op electorale veran<strong>de</strong>ringen: het gaat<br />
altijd om een beschrijving <strong>van</strong> slechts één verkiezing.<br />
Uit het meeste on<strong>de</strong>rzoek komt naar voren dat <strong>de</strong> steun on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> bevolking<br />
voor het <strong>verlagen</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> kiesgerechtig<strong>de</strong> <strong>leeftijd</strong> niet overweldigend groot is (ook<br />
on<strong>de</strong>r jongeren niet). We hebben echter eer<strong>de</strong>r in dit rapport aangegeven dat dit<br />
geen doorslaggevend argument kan zijn in <strong>de</strong> discussie over die verlaging <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
kiesgerechtig<strong>de</strong> <strong>leeftijd</strong>. In discussies waar wordt beweerd dat er wel steun is voor<br />
verlaging, blijkt men vaak te verwijzen naar selectief samengestel<strong>de</strong> groepen, zoals<br />
insprekers tij<strong>de</strong>ns een <strong>de</strong>bat over dit on<strong>de</strong>rwerp.<br />
Ver<strong>de</strong>r blijkt uit het on<strong>de</strong>rzoek dat <strong>de</strong> opkomst on<strong>de</strong>r <strong>16</strong>- en 17-jarigen iets lager<br />
is dan <strong>de</strong> gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> opkomst, maar waarschijnlijk wel weer hoger dan <strong>de</strong><br />
opkomst on<strong>de</strong>r 18- <strong>tot</strong> 24-jarigen, waarschijnlijk door <strong>de</strong> relatief stabiele woonen<br />
leefsituatie <strong>van</strong> <strong>16</strong>- en 17-jarigen. Of dit ook invloed heeft op het cohort (en of<br />
die groep later relatief vaker zou gaan stemmen dan het geval zou zijn geweest<br />
zon<strong>de</strong>r kiesrecht op jeugdige <strong>leeftijd</strong>, zoals wordt veron<strong>de</strong>rsteld in argument 8) of<br />
dat het een <strong>leeftijd</strong>seffect is (omdat jongeren die thuis wonen nu eenmaal vaker<br />
gaan stemmen, maar zich daarna gewoon gaan gedragen als 18- en 19-jarigen op<br />
dit moment ook al doen) kan op basis <strong>van</strong> het bestaan<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rzoek niet wor<strong>de</strong>n<br />
vastgesteld.<br />
Hoewel afwijkingen in stemgedrag ook nauwelijks zijn on<strong>de</strong>rzocht, lijkt er <strong>van</strong><br />
afwijkend stemgedrag eigenlijk geen sprake. Jongeren stemmen zeker niet eenduidig<br />
linkser of rechtser dan an<strong>de</strong>re kiezers. Ze zijn wellicht wel iets radicaler in<br />
hun stemgedrag. Ook in an<strong>de</strong>re opzichten lijken er geen grote verschillen te bestaan<br />
tussen jongere kiezers en <strong>de</strong> overige kiezers.<br />
Al met al is het lastig eenduidige conclusies te trekken uit empirisch on<strong>de</strong>rzoek<br />
naar veran<strong>de</strong>ringen in <strong>de</strong> kiesgerechtig<strong>de</strong> <strong>leeftijd</strong>. We zullen dus moeten leren<br />
leven met het feit dat we <strong>van</strong> veel <strong>van</strong> <strong>de</strong> empirische veron<strong>de</strong>rstellingen die<br />
ten grondslag liggen aan <strong>de</strong> in hoofdstuk 3 gepresenteer<strong>de</strong> argumenten niet weten<br />
of ze kloppen of niet.<br />
45
Change language