Het verlagen van de kiesgerechtigde leeftijd tot 16 jaar - Universiteit ...

van de ‘demos’. Jongeren betalen belasting en hebben andere burgerlijke plichten.
Daarom moeten jongeren kunnen stemmen.
Het argument dat democratische rechten verbonden zijn aan burgerlijke plichten
speelde een belangrijke rol bij eerdere verlagingen van de kiesgerechtigde leeftijd.
Zo bestond voor mannen tijdens Nederlandse discussies over het verlagen van de
kiesgerechtigde leeftijd tot 18 jaar de dienstplicht nog. 114 Al heel lang kon men in
parlementaire debatten het argument horen dat het niet zo kon zijn dat de staat
mensen de plicht oplegde te kunnen sterven voor het vaderland, maar het recht
ontzegde te stemmen bij verkiezingen. Zo stelde Wiegel bij de debatten in 1971:
‘Mijn vijfde argument gaat over de dienstplichtvervulling, hetgeen een bekend verhaal is.
Als iemand (…) verplicht kan worden zijn land te verdedigen, mag hij dan alsjeblieft ook
over dat bestuur van dat land meestemmen?’ 115
Met het bereiken van de grens van 18 jaar en het afschaffen van de dienstplicht
heeft argument 3 aan belang ingeboet. Jongeren van 16 en 17 jaar zijn immers
niet verplicht het leger in te gaan. Dat neemt niet weg dat vooral in het Verenigd
Koninkrijk het feit dat jongeren van 16 en 17 jaar het leger in mogen, wel wordt
genoemd als reden om de kiesgerechtigde leeftijd te verlagen (zie de discussie
hiervoor rond argument 2: het consistentie argument, en later in de context van
argument 4a).
Dat jongeren van 16 en 17 jaar burgerlijke plichten hebben staat niet ter discussie,
ze betalen immers belasting. Veel voorstanders van verdere verlaging van
de kiesgerechtigde leeftijd gebruiken dit vervolgens als argument. Vaak wordt dan
een variant gebruikt van het aloude adagium dat belasting betalen betekent dat
men ook vertegenwoordigd moet worden: no taxation without representation. 116
Tegenstanders van verlaging wijzen er echter op dat ook jongeren onder de 16
jaar belasting betalen (in de vorm van BTW) (Cowley & Denver, 2004: 59), dat
veel (de meeste) jongeren van 16 en 17 jaar geen of nauwelijks belasting betalen,
maar wel geld ontvangen in de vorm van studiefinanciering en dat sommige mensen
boven de 18 jaar geen (inkomsten) belasting betalen terwijl vrijwel niemand
meer denkt dat deze mensen het stemrecht moet worden ontnomen.
In verschillende debatten speelt het idee dat jongeren al heel redelijk en volwassen
zijn een belangrijke rol. Argumenten die gebaseerd zijn op dit idee vallen in
twee typen uiteen:
29