Het verlagen van de kiesgerechtigde leeftijd tot 16 jaar - Universiteit ...

2.2 Selectie en analyse methode voor de casusbeschrijvingen
Voor veel landen zijn documenten beschikbaar die een meer gedetailleerde beschrijving
mogelijk maken. Omdat de tijd voor dit onderzoek beperkt was, hebben
we ons uitsluitend gericht op Europese debatten. Overigens bleek bij een globale
analyse van documenten uit bijvoorbeeld de Verenigde Staten en Australië, waarvan
we in het derde deel van dit rapport ook gebruik hebben gemaakt, dat toevoeging
van nog meer staten de analyse van het verloop van het debat of van de inventarisatie
van de gebruikte argumenten niet zou veranderen.
Er is besloten aandacht te besteden aan het debat en de besluitvorming in
Duitsland. Daarbij hebben we gekozen voor de eerste twee deelstaten die de kiesgerechtigde
leeftijd hebben verlaagd en voor Hessen dat de beslissing weer heeft
teruggedraaid. Ook de debatten in Nederland, Oostenrijk, het Verenigd Koninkrijk
(en de kanaaleilanden) en Zwitserland worden nader geanalyseerd.
Een deel van het debat over de verlaging van de kiesgerechtigde leeftijd speelt
zich af onder maatschappelijke groepen, voornamelijk jeugdorganisaties. Deze
extraparlementaire aspecten van het debat brengen we voor zover mogelijk eerst
in kaart. Dit deel van het debat is echter moeilijk te reconstrueren, mede omdat
veel informatie geen duidelijke tijdsaanduiding kent. Ook het belang van sommige
van de organisaties die meedoen aan het debat is moeilijk te achterhalen: iedereen
kan een website beginnen en claimen ook namens anderen te spreken. Bovendien
vroegen we ons gaandeweg het onderzoek steeds meer af of een nauwgezette reconstructie
van het verloop van het debat wel zinvol is. Kort gezegd blijkt vaak
dat vooral (politieke) jongerenorganisaties debatteren over het onderwerp, dat die
jongerenorganisaties via internet internationaal met elkaar informatie uitwisselen
en dat soms een genomen initiatief via een politieke partij op de politieke agenda
komt. Degenen die op een of ander moment bij de besluitvorming betrokken raken,
bedienen zich telkens van dezelfde argumenten en beelden (zie hoofdstuk 3
voor analyse van deze argumenten en beelden). De feitelijke uitkomst van de besluitvorming
hangt af van diverse factoren, zoals de coalitie die na de verkiezingen
gevormd wordt en de mogelijkheid om daarbinnen standpunten uit te ruilen.
Bij het in kaart brengen van de debatten die in de afgelopen jaren zijn gevoerd,
hebben we zoveel mogelijk gebruik gemaakt van de oorspronkelijke bronnen
zoals parlementaire verslagen en officiële publicaties van overheden en maatschappelijke
organisaties. Gegeven de aard van het onderwerp is echter ook regelmatig
teruggevallen op krantenberichten en websites. De gebruikte bronnen
staan in de voetnoten.
10