Het verlagen van de kiesgerechtigde leeftijd tot 16 jaar - Universiteit ...
Het verlagen van de kiesgerechtigde leeftijd tot 16 jaar - Universiteit ... Het verlagen van de kiesgerechtigde leeftijd tot 16 jaar - Universiteit ...
Zoals we al eerder gesteld hebben, hanteren de meeste van de bijna 200 staten in de wereld bij nationale verkiezingen een leeftijdsgrens van 18 jaar. Dat is duidelijk te zien in Tabel 1. In die tabel staan immers slechts de democratische landen genoemd die bij nationale verkiezingen een afwijkende leeftijdsgrens hanteren. Alle andere democratische landen hanteren een leeftijdsgrens van 18 jaar bij nationale verkiezingen. Het overzicht in Tabel 1 laat niet zien dat de kiesgerechtigde leeftijd bij nationale verkiezingen in sommige niet democratische landen lager 6 en soms zelfs veel lager is (geweest) 7 . Het overzicht laat ook niet zien dat bij referenda de gehanteerde kiesgerechtigde leeftijd soms anders is. 8 Ten slotte laat het overzicht niet zien dat de kiesgerechtigde leeftijd bij lokale verkiezingen soms anders is. Op dat laatste komen we later nog terug. Na deze eerste inventarisatie hebben we op brede wijze gezocht naar democratische landen waar een debat lijkt te zijn gevoerd. We hebben bij die inventarisatie onder meer gebruik gemaakt van websites van organisaties die pleiten voor het verlagen van de kiesgerechtigde leeftijd. Deze organisaties geven vaak aan dat zij niet alleen staan in hun streven en dat het debat ook in andere landen wordt gevoerd. 9 Vervolgens is kort nagegaan of dat debat inderdaad is gevoerd en waar dat debat dan uit bestond. Alleen als we door bijvoorbeeld parlementaire verslagen, of krantenartikelen bevestigd konden krijgen dat er in een bepaald land een debat is gevoerd, is dat land in de selectie betrokken. We zijn direct nagegaan welke documenten kunnen worden gebruikt om de casus te beschrijven. De resultaten van deze inventarisatie staat in Tabel 2. Deze tabel biedt dus een gedeeltelijk antwoord op de eerste onderzoeksvraag. Tabel 2 Democratische staten waar is gediscussieerd over het verlagen van de kiesgerechtigde leeftijd tot 16 jaar en de resultaten van de inventarisatie van documenten Discussies in Australië Resultaat van de globale inventarisatie van documenten Nadat een eerder voorstel in de deelstaat New South Wales mislukte 10 , en in 2007 ook een voorstel in Canberra werd verworpen 11 , is in september 2009 een beleidsdocument naar het nationale parlement gestuurd, dat mogelijk kan leiden tot een nationale wetswijziging. 12 Op zichzelf zijn voldoende bronnen aanwezig om dit debat in kaart te brengen. 6
Discussies in Brazilië Canada Denemarken 15 Duitsland Estland Finland Griekenland Resultaat van de globale inventarisatie van documenten Op 5 oktober 1988 werd de kiesgerechtigde leeftijd met een grondwetswijziging verlaagd tot 16 jaar. 13 Verdere informatie is op dit moment bij ons niet voorhanden. In 2005 werd een initiatiefvoorstel gedaan, maar dat werd in het Canadese parlement door een ruime meerderheid afgewezen. 14 Ook over dit debat zijn enkele documenten beschikbaar. Er is een debat gaande. 16 Er is bijvoorbeeld een Deense parlementariër die een voorstel indiende bij de Raad van Europa (zie hieronder) en is er een actieve jeugdgroep bezig met dit onderwerp. Ook iemand als Euroscepticus Bonde heeft zich voor verlaging uitgesproken. 17 Of dit alles ook heeft geleid tot parlementaire initiatieven is nog niet bekend. Nadere bronnen ontbreken. In Duitsland werd de kiesgerechtigde leeftijd bij lokale verkiezingen in Niedersachsen (in 1996), Schleswig-Holstein (in 1998), Mecklenburg-Vorpommern (in 1999), Nordrhein-Westfalen (in 1999), Sachsen-Anhalt (in 1999), en Bremen (2009) verlaagd tot 16 jaar. 18 In Hessen werd in 2001 ook een verlaging doorgevoerd, maar die werd al snel weer terug gedraaid. Enkele deelstaten zijn zeker relevant voor nadere studie. 19 Bronnen zijn ruimschoots voorhanden. Het Constitutionele Congres van Estland dat begin jaren 90 werd gevormd na het beëindigen van de Russische bezetting werd gekozen door iedereen van 16 jaar en ouder. 20 De kiesgerechtigde leeftijd werd daarna voor alle verkiezingen in Estland vastgesteld op 18 jaar. Dit lijkt een a-typische casus en bronnen zijn door de taal voor de onderzoekers niet toegankelijk. In Finland wordt verdere verlaging overwogen, maar op dit moment bereidt men waarschijnlijk slechts studies voor. Meest recente verwijzingen zijn uit 2008 van de minister van Justitie. 21 Het debat lijkt beperkt en bronnen zijn niet ruim beschikbaar. We zijn alleen gestuit op de verwijzing dat de Griekse Groenen voor verlaging van de kiesgerechtigde leeftijd zijn. 22 7
- Page 1: Het verlagen van de kiesgerechtigde
- Page 4 and 5: © 2010 H. van der Kolk, C.W.A.M. A
- Page 6 and 7: 4.3 Oostenrijkse deelstaatverkiezin
- Page 8 and 9: overzicht van de landen waar een de
- Page 12 and 13: Discussies in Ierland Indonesië Ne
- Page 14 and 15: 2.2 Selectie en analyse methode voo
- Page 16 and 17: parlement waarin wordt voorgesteld
- Page 18 and 19: lende rechten en plichten van jonge
- Page 20 and 21: voor het kiesrecht van buitenlander
- Page 22 and 23: Als SPÖ en ÖVP na de verkiezingen
- Page 24 and 25: maanden uitgebreid met diverse orga
- Page 26 and 27: omdat ze geen binding hebben ontwik
- Page 28 and 29: voornamelijk nationaal of regionaal
- Page 30 and 31: empirische bewering wordt eerst beo
- Page 32 and 33: Hoewel dit argument veel wordt gebr
- Page 34 and 35: Argument 4a: In een democratie moet
- Page 36 and 37: Als specificatie van het argument d
- Page 38 and 39: discussieerde relatie tussen kiesge
- Page 40 and 41: Naast argumenten die specifiek betr
- Page 42 and 43: 3.3 Argumenten gebaseerd op verwach
- Page 45 and 46: 4 Maken jongeren gebruik van hun ni
- Page 47 and 48: 4.3 Oostenrijkse deelstaatverkiezin
- Page 49: zoeken richten zich alleen op jonge
- Page 52 and 53: vragen is gebruik gemaakt van besta
- Page 54 and 55: Simon, J., & Merrill, B.D. (1989).
- Page 56 and 57: Alle gegevens zijn gecontroleerd do
- Page 58 and 59: 40. Dat het stuk bij het schrijven
Zoals we al eer<strong>de</strong>r gesteld hebben, hanteren <strong>de</strong> meeste <strong>van</strong> <strong>de</strong> bijna 200 staten in<br />
<strong>de</strong> wereld bij nationale verkiezingen een <strong>leeftijd</strong>sgrens <strong>van</strong> 18 <strong>jaar</strong>. Dat is dui<strong>de</strong>lijk<br />
te zien in Tabel 1. In die tabel staan immers slechts <strong>de</strong> <strong>de</strong>mocratische lan<strong>de</strong>n<br />
genoemd die bij nationale verkiezingen een afwijken<strong>de</strong> <strong>leeftijd</strong>sgrens hanteren.<br />
Alle an<strong>de</strong>re <strong>de</strong>mocratische lan<strong>de</strong>n hanteren een <strong>leeftijd</strong>sgrens <strong>van</strong> 18 <strong>jaar</strong> bij nationale<br />
verkiezingen.<br />
<strong>Het</strong> overzicht in Tabel 1 laat niet zien dat <strong>de</strong> kiesgerechtig<strong>de</strong> <strong>leeftijd</strong> bij nationale<br />
verkiezingen in sommige niet <strong>de</strong>mocratische lan<strong>de</strong>n lager 6 en soms zelfs<br />
veel lager is (geweest) 7 . <strong>Het</strong> overzicht laat ook niet zien dat bij referenda <strong>de</strong> gehanteer<strong>de</strong><br />
kiesgerechtig<strong>de</strong> <strong>leeftijd</strong> soms an<strong>de</strong>rs is. 8 Ten slotte laat het overzicht<br />
niet zien dat <strong>de</strong> kiesgerechtig<strong>de</strong> <strong>leeftijd</strong> bij lokale verkiezingen soms an<strong>de</strong>rs is.<br />
Op dat laatste komen we later nog terug.<br />
Na <strong>de</strong>ze eerste inventarisatie hebben we op bre<strong>de</strong> wijze gezocht naar <strong>de</strong>mocratische<br />
lan<strong>de</strong>n waar een <strong>de</strong>bat lijkt te zijn gevoerd. We hebben bij die inventarisatie<br />
on<strong>de</strong>r meer gebruik gemaakt <strong>van</strong> websites <strong>van</strong> organisaties die pleiten voor<br />
het <strong>verlagen</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> kiesgerechtig<strong>de</strong> <strong>leeftijd</strong>. Deze organisaties geven vaak aan dat<br />
zij niet alleen staan in hun streven en dat het <strong>de</strong>bat ook in an<strong>de</strong>re lan<strong>de</strong>n wordt<br />
gevoerd. 9 Vervolgens is kort nagegaan of dat <strong>de</strong>bat in<strong>de</strong>rdaad is gevoerd en waar<br />
dat <strong>de</strong>bat dan uit bestond. Alleen als we door bijvoorbeeld parlementaire verslagen,<br />
of krantenartikelen bevestigd kon<strong>de</strong>n krijgen dat er in een bepaald land een<br />
<strong>de</strong>bat is gevoerd, is dat land in <strong>de</strong> selectie betrokken. We zijn direct nagegaan<br />
welke documenten kunnen wor<strong>de</strong>n gebruikt om <strong>de</strong> casus te beschrijven. De resultaten<br />
<strong>van</strong> <strong>de</strong>ze inventarisatie staat in Tabel 2. Deze tabel biedt dus een ge<strong>de</strong>eltelijk<br />
antwoord op <strong>de</strong> eerste on<strong>de</strong>rzoeksvraag.<br />
Tabel 2<br />
Democratische staten waar is gediscussieerd over het <strong>verlagen</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> kiesgerechtig<strong>de</strong><br />
<strong>leeftijd</strong> <strong>tot</strong> <strong>16</strong> <strong>jaar</strong> en <strong>de</strong> resultaten <strong>van</strong> <strong>de</strong> inventarisatie <strong>van</strong><br />
documenten<br />
Discussies in<br />
Australië<br />
Resultaat <strong>van</strong> <strong>de</strong> globale inventarisatie <strong>van</strong> documenten<br />
Nadat een eer<strong>de</strong>r voorstel in <strong>de</strong> <strong>de</strong>elstaat New South Wales mislukte<br />
10 , en in 2007 ook een voorstel in Canberra werd verworpen<br />
11 , is in september 2009 een beleidsdocument naar het nationale<br />
parlement gestuurd, dat mogelijk kan lei<strong>de</strong>n <strong>tot</strong> een nationale<br />
wetswijziging. 12 Op zichzelf zijn voldoen<strong>de</strong> bronnen aanwezig om<br />
dit <strong>de</strong>bat in kaart te brengen.<br />
6
Change language