China is ontwaakt

., China ontwaakk*al de aarde beven. Deze protische
woorden werden naar verluidt i "gesproke -
- do6?
% . . Napoleo
" -'a
. ,
L' I
1 b.' , i -q
daa )g aan.dat dR uit de kolonid tijd.
Pna
68. M.0,
tie en de rode
93
miljard inwone vsi,~bjkontwmkt,is.L;~~~~P d
"agelijks door m e handen. P& P~king'~n'0l~scne Spelen tisch restant uit een afgesloten tijdperk, maar nog altijd een heban
208 vwhemkB, &~~.~igtJgj$$~~~maakt voor de ,WereIC beding vaar toeristen.
ina' gaat wachten, dr nd met hun beroemd* Bk@., fotkMs- .
mt&nsMlina in &&dj-% .-h&&r een heza, ûf dat prijzig is, een reis naar China? Eigenlijk niet, As je n-.
.
nenlandse vlucht
_I_
Individueel rondreizen in dit enorme I )50.000-werdag
ideaal zijn ... Maar als westerling zijn we niet vertrouwd sen, hotels van uitstekende kwaliteit en volpension voor de hele
met de Chinese tekens, waardcsör we tijdens het reizen op een duur van het verblijf.
.m
vrijwel hopeloze taalbarrière stuiten. Op de plaatselijke bevolking
hnef je piet te rekenen, want die spreekt.alleen Mandarijn of een .. ,J, =
{die ontellsae Chinese dialecten. Zeker voor een eerste be- iha vergndert, en Roe. Alles _ _Jueert
zodk m a&Z#r&e#ennismaking is eeq&eprganiseerde trip du Shanghai. het ~ eYork k van de 21' eeuw. Het nieuwe stadsdeel
een must. Begin* .in alle nederigheid,"in':het besef dat de eer- Pudong, recht legenover Bund, is op amper 15 jaar tijd uit d
:e indrukkeu op'pqrvkj&kig en vluchtig zull6n zijn, en dat massa' grond gestampt. qitsluitend wolkenkra~bprs, HQk van de groot- .
[ragen onbeanwwr&ullen biijven. Leren B een pri&v~?rb&- sle-. mu~tins&flkal~;.~'tolecom~ca~n~~s: ' het ~n$lalr&im q
reiding van je ris. Zoek in de boekhandel, bi8(iotheek $~f@oo .van een nieuw$h@ d&@&$ .. ?e trappelen an zijn sternpel t%*. ,
op internet info over de zeer rijke geschieden'~~,~~ji,
- ~ ~ ~ e ~ b c 6 n ù h l c ~ ~
keizerlijke dynastieën die tot 1911 een onbetwiste heerschappij waaraan de zonen van Mao zich elke avond komen vergapen, bijuitoefenden.
Over de westerse concessies in Shanghai, die de eengepakt op de terrasjes van Bund. Een wereld die de Europe-
l - stad deden uitgroeien tot het machtigste economische centrum anen verontrust. al trachten ze hun graantje ervan mee te pi
- W--.
,v*
P-* ' *w
; .

azië A
*Al -i
darijnet? knopen zg w
borgen verleden dat ze trots fot
met mevrouw op de voorgrond. Het
-p.
ffd
. . *w
7%
4. . Fwude, melaatse wijken worden
discreet verborgen voor
de westerlingen, achter de grote
reclameborden. Je zult ze niet
te zien krijgen vanuit je auto met
. I(
het politieke China van van-
5
bew~rierfen
* i
lp@
pensioenen zijn miniem tot onbestaand,
'uizenden trekken ze naar en door de één-kindpolitiek van de v r o e d
, 7
*---
-. t .
.=b ',-
. .a+
+"*$@a Fi; d,.F+' .Cq
.+.I
i
'. ;d
' t; j
-e$ ,wiqgmkstdl&swi, Dat betekent verhuizen naat glders,.an:sg
der we& viriden, eventueel in -een t*-

26 explorer december 2036 - januari 2007
tandengeknars, weliswaar zachtjes, want Chinezen zijn sinds mensenheugenis ver- muziek van een geimproviseerd orkestje.
iedereen weet nog wat in 1989 op het zot op spelen. Tot 1993 waren geldspe- Wat later slaap je in met afwisselend beel-
Tien-an-Menplein gebeurde,
al wordt in de Chinese
schoolboeken oorverdovend
gezwegen over deze
«episode».
China verandert, alles
evolueert razendsnel
den van het eeuwige China
en het andere, wervelende
en verbijsterende China. Inderdaad,
beide bestaan, en
ze leven vredig naast elkaar.
Ondergaan ze het gelaten,
de Chinezen anno 2006? Heel zeker. Ze len - synoniem van drugs en prostitutie Handleiding Voor d8 toerist
leiden zo goed mogelijk hun dagelijkse leventje
dat steevast begint met een sessie
Tai Chi. En dus zie je vanaf het krieken van
de dag op straat het wat grappige beeld
van opa's en oma's die zich wagen aan
zachte turnoefeningen die voor een fysiek
en geestelijk evenwicht zorgen. Later op
de dag, na de werkuren, zie je ze weer in
de tempel of op de markt. Ik houd van die
Chinese markten met hun onvergelijkbare
geuren en kleuren. Alles is er te koop, alles
wordt er bereid. Ik ken niet alle vruchten
en groenten. Ik stel vragen. Zij antwoorden
geamuseerd, vriendelijk. Ik ontdek
'honderdjarige eieren', krekels in een kooitje,
wijze bonsais en lachende kinderen ...
Iets verder, in de schaduw van een boom,
spelen de mannen een partijtje mahjong.
- echter verboden. 's Avonds hoef je niet
bang te zijn om de gedempte luxe van je
nagelnieuwe hotel te ontvluchten en een
stapje in de Chinese wereld te zetten. In
de zomer is het dan wat frisser en leeft iedereen
op straat. En neen, er is geen gevaar,
als je maar in de grote straten blijft.
De politie waakt, ook zonder dat je het
merkt. Je ziet kinderen hun eerste stapjes
zetten in de moeilijke kunst van de kalligrafie
en vrouwen flaneren voor lingerieen
make-upboetieks, terwijl de mannen
hun ideeën spuien om de wereld Bn hun
dorp te verbeteren. Heerlijke geuren van
stoverij ontsnappen uit de enorme ketels
van de etenskraampjes. Misschien eindigt
je avond bij een kleine kiosk met het debuut
van een veelbelovend zangeresje of
Welke touroperator of reisagent je ook
kiest, het menu verschilt nauwelijks en
bevat op 15 dagen tijd een bezoek aan
Peking, Shanghai, Xi-an en meestal ook
Luoyang en Guilin. Wil je wat langer blijven,
dan komen ook Hongkong en eventueel
Kanton op het programma.
De gidsen lossen elkaar af volgens tijdstip
en plaats. Het zijn meestal jonge vrouwen
en ze spreken perfect Frans of Engels,
de taal die hen klaarblijkelijk werd opgelegd
aan de universiteit. Ze wisselen de
bezoeken af met interessante commentaar
over de onderwerpen uit het dagelijkse
leven die de toeristen interesseren.
Binnenlandse vliegreizen zijn het aangewezen
vervoermiddel gezien de afstanden
in dit enorme land. De trein heeft wel

azië J
eens vertraging. Toeristen die deel uitmaken
van een georganiseerde reis hebben
recht op eerste klasse, en daarom lopen
verkoopsters af en aan om je 1001 dingetjes
te doen eten, drinken of gewoon te
koop aan te bieden. Een bijzondere ervaring.
Alle hotels zijn zeer modern en comfortabel,
hoewel een beetje onpersoonlijk.
De lunch vindt meestal plaats in het restaurant
van een museum, van een grote
winkel voor buitenlanders of van een ambachtelijk
atelier dat voor of na de maaltijd
wordt bezocht. Op die manier leerden we
alles over de zijdecultuur, over de cultuur
van witte en zwarte parels in zoet water en
in volle zee, over jade, cloisonné, borduurwerk..
. En onze bagage werd haast ongemerkt
zwaarder en zwaarder.
Het avondmaal gebruikten we ofwel in het
hotel of vaker nog elders, in een ander hotel,
soms in een zaak die vooral door Chinezen
werd bezocht, of in een zaal waar
een spektakel gepland was. Op twee weken
tijd woonden we drie kwaliteitsvolle
avondvoorstellingen bij, al waren die bijna
exclusief voor toeristen bestemd. Een opvoering
door de opera van Peking in het
Liyuan-theater waar zwaar geschminkte
en schitterend geklede acteurs sketches
vertolkten die teruggaan tot de keizertijd;
een Tang-dansspektakel in Xi'An in
de Shaani Grand Opera waar choreografie
wedijvert met de pracht en praal van
de kostuums en een verbluffende circusvoorstelling
in Shanghai met menselijke
piramides, jongleurs en buitengewone,
halsbrekende acrobaten. Die voorstellingen
beginnen altijd vrij vroeg, rond 19 u,
zodat de avonden lang duren voor een
China-reiziger. Zelfs als er geen voorstelling
gepland is, zit je rond 18 u al aan tafel.
En omdat het avondmaal snel wordt afgehandeld,
voelt de rest van de avond soms
wat eenzaam en nutteloos aan.
Weet dat de maaltijden vijftien dagen
lang volgens een identiek ritueel verlopen:
met 8 tot 12 disgenoten rond een
ronde, ronddraaiende tafel. Het personeel
brengt eerst een reeks kleine koude
gerechtjes, daarna warme. Zo volgen een
twintigtal gerechtjes elkaar op: groenten,
vis, varkensvlees op zoetzure wijze, pikante
kip, rundvlees met uien, Kantonese
rijst. Iedereen bedient zich naar wens uit
met zijn stokjes de gemeenschappelijke
schotel. Dat went snel en het is meestal
heerlijk. Minder dan een uur later arriveert
de soep, en dat betekent meteen het
einde van de maaltijd. De Chinezen gebruiken
nooit een dessert aan tafel. Voor
westerlingen wordt echter altijd weer watermeloen
aangevoerd. Als drank is er
L__
thee, water of bier. De lokale tsingtao is
goedkoop en smaakt prima.
Niet te missen hits
De reis begint meestal in Bejing (Peking)
dat slechts 10 vlieguren verwijderd is van
Europa. Peking telt momenteel bijna 15
miljoen inwoners. Er is weinig overgebleven
van ons klassieke beeld van grote verkeersaders
vol fietsen en riksja's. Files zijn
nu dagelijkse kost, en het zal er niet op
verbeteren: elke dag doen 200 nieuwe auto's
de verkeersstroom verder aanzwellen.
De stad telt vandaag 3 metrolijnen, goed
voor 150 kilometer. Tegen 2008 - altijd
weer 2008! - zijn 13 extra lijnen gepland,
voor een extra 350 km. De luchthaven
(1 999) zal tegen de Olympische Spelen de
tweede grootste van de wereld zijn.
Je hebt minstens twee of drie dagen nodig
om de hoofdstad vluchtig te doorkruisen
en een idee te krijgen van de praal van de
keizers die hier regeerden van de 10" tot
het begin van de 20% eeuw. Onze eerste
stappen brachten ons naar de Verboden
Stad die 9.999 kamers telde en onderdak
verschafte aan 24 keizers en hun gezinnen.
Het complex wordt zeer druk bezocht
door de Chinezen zelf, zeker nu >
het één-kindbeleid
In 1949 telde China 400 miljoen ttmmws
en .eiste. de overheid meer geboortes. De
demografische golf die daarop volgde, deed
diezelfde overheid 30 jaar later het geweer
drastisch van schouder veranderen: er werd
slechts één kind per gezin meer toegestaan.
Dat leidde tot alle mogelijke rampzalige consequenties,
zeker als men weet dat iedereen
altijd een jongen wenst, om religieuze én economische
redenen. Eerste voelbare resultaat:
massa's abortussen zodra het geslacht van
het kind bekend was, om zich toch maar zeker
een jongen te garanderen. Vandaag telt China
112 jongens per 100 meisjes. Heel wat huwbare
mannen vinden dus geen vrouw meer.
Tweede resultaat: meisjes waarvoor nooit een
geboorteaangifte werd gedaan. Hun aantal
wordt geschat op 30 miljoen: jonge meisjes
die men .zwarte meisjes. noemt, die wettelijk
niet bestaan, die geen identiteitskaart of
paspoort hebben, die geen onderwijs hebben
gevolgd en die nooit kunnen trouwen of een
gezin stichten. \
december 2006 -januari 2007 explorer 27

-- 7-1 P.. -r
-7
I. R~stveId i4 de '+kek van Guilin
2. Wierookoffer'in een tempel in
Chengde
3. Shangai is nieuwe gezfcht van China
4. Tang-dansspektakel h de Shaani.
Grand Opera in Xí-an
5. Tuin met pavmeMJe$ [n Xi-an
& Het Zomerpaleis In Peking
7. De Tempel van Boeddha in Shangai
8. Een klein gedeeite van De Grote Muur
9. Het terracotta leger (Qin-dynastie-J
in Xiw
-
Situerina
Kasachstan
China
men ook toegang krijgt tot de ruimtes die
voorbehouden waren voor de keizer zijn
mandarijnen en zijn functionarissen, én tot
de appartementen van de vrouwen waar
zich menige intrige tussen concubines afspeelde.
Gigantisch! En dan de elegantie
van de paviljoenen met gebogen daken,
versierd met kleine mythologische dieren.
Enorme binnenplaatsen, frisse kleuren met
~Gng(Peking) c
Xi-an
Suzhou
Chengde
Shar
Korea
I
een overwicht aan geel, de kleur van de
keizer, en rood. In-druk-wek-kend!
Volgende halte is het Zomerpaleis van de
keizerlijke Qing-familie, op de rand van het
Kunming-meer, waar de herinnering voortleefl
aan keizerin-weduwe Cixi regeerde
zij. Aan het eind van de 1g8 eeuw regeerde
zij 48 jaar lang over China, per procuratie
voor haar zoon en haar neef. Zij spaarde
onder meer geen kosten voor de renovatie
van de marmeren boot aan het eind van de
overdekte houten galerij, versierd met 800
schitterende geschilderde motieven. Het is
vandaag een droombestemming voor gezinnen
die er kunnen waterfietsen, bootje varen
of kuieren in de beschermde omgeving.
Je mag uit Peking niet vertrekken zonder
een bezoek te brengen aan het Tien-an-
Menplein met de kenmerkende stijl van
zijn gebouwen, een ode aan de Sovjet-
Chinese vriendschap. Hier ligt het Paleis
van de Nationale Vergadering, equivalent
van ons Parlement, het Nationale Museum
en het mausoleum van Mao die hier na zijn
dood in 1976 werd begraven in een kristallen
lijkkist, bedekt met de nationale vlag.
Op het plein staat ook de gedenksteen

voor de helden van het volk, met acht bas- Ook de Grote Muur is niet ver weg en reis waard, alleen al om zijn twee bedrijvige
reliëfs die honderd jaar geschiedenis van mag in geen enkel bezoek ontbreken. Ze boeddhistische tempels te ontdekken en
het land samenvatten. Wij waren er op een is het enige menselijke bouwwerk dat van- vooral de Kleine Potala, geïnspireerd op
zomerse zondag. Het plein met zijn vele af de maan te zien is en behoort tot de de tempel van Lhassa.
fastfoodrestaurants krioelde van het volk. meest bezochte monumenten ter wereld. Je moet wat over hebben voor dit bezoek,
Jongelui, arm in arm, kinderen met hun De meeste bezoekers trekken hiervoor want het is een vermoeiende klim, maar
vlieger, militairen met een vrije dag, ge- naar Badaling, maar ook andere plaatsen als je 'Kuifje in Tibet' in het echt zou willen
zinnen die zich laten fotograferen op deze komen in aanmerking voor de beklimming zien, geeft dit alvast een treffende indruk.
historische plek. ervan. Wat vandaag te bewonderen valt, Een goed uur vliegen brengt ons naarXi-
De omgeving van de keizerlijke stad loopt dateert uit de 16" eeuw. De eerste aanzet an dat vooral bekend werd na de toeover
van belangrijke mo-
vallige maar fabelachtige
numenten zoals de Minggraftombes
en de Grote
Chinese Muur. De Graftom-
bes van de Ming-dynastie
liggen op 50 kilometer
van de stad (maar wat be-
tekent hier 50 km..
Weg der Geesten
.). Je bereikt ze via de
die afgeboord is met
beelden van functionarissen en mythische
en echte dieren zoals olifanten, paarden,
dromedarissen.. . Militairen, functionarissen
en mandarijnen sluiten de stoet. Het
is een heuse initiatie. Iets verderop zijn de
eigenlijke graftomben te bezichtigen, met
onder andere die van keizer Yongle die zijn
hoofdstad naar Peking verhuisde.
groot, tussen m en oud, tussen
a d s h ~ nen t plattelander
~
werd echter al lang vóór onze tijdrekening
gegeven. De muur is 6.700 kilometer lang
en heeft een gemiddelde hoogte van 7 tot
8 meter. Je hebt al een goede íysieke conditie
nodig om hier een wandeling van een
paar kilometer te maken. Voor de liefhebbers:
het is zelfs mogelijk een nacht door
te brengen in een van de uitkijktorens.
Het stadje Chengde, met de bus op

L azië
l
eens het achtste wereldwonder wordt genoemd
- te bekijken. Buitengewoon, allemaal
verschillend, met zoveel menselijke
uitdrukkingen, maar allemaal sereen en
zo toegewijd aan hun keizer. In de hangar
ernaast staan de gevleugelde paarden
die bronzen strijdwagens voorttrekken.
Ze werden niet ver van Xi-an ontdekt in
de Han-grafkelders.
Voor mij was Guilin, dat we bereikten met
de nachttrein, het hoogtepunt van deze
reis. Voor de cruise op de rivier Li Jiang
die, ongeveer zoals de Vietnamese Ha-
. long-baai, buitengewone karstformaties
in de vorm van suikerbroden onthult; voor
de tocht met een elektrisch treintje door
een weelderig landschap vol rijstvelden,
bamboe en pompelmoezen waar waterbuffels
aan het werk worden gezet; en
ook voor het kuieren door Yangshuo, een
Praktisch
\ Vliegtuig: 10 uur vliegen. Voortaan - en dit is
nieuw - zijn er regelmatige vluchten tussen
Brussel en Peking.
\ Papieren: een paspoort dat geldig is tot zes
maanden na terugkeer + visum (groepsvisum
= f 40 per persoon; individueel = E 55).
De politieformaliteiten bij aankomst in het
land kunnen lang duren.
\ Gezondheid: inentingen zijn niet vereist.
(Wees vooruitziend door uw medicatie en
een elementaire EHBO-kit mee te nemen. Uw
apotheker zal u wel helpen.)
\Wanneer bezoeken? Beste periode: van
april tot eind oktober. In het noorden heerst
een landklimaat, in het zuiden is het vochtig.
Wij waren er in juli: toen was het mistig,
warm en vochtig.
\Tijdverschil: +6 uur in de zomer, +7 in de
winter (Als het in België middag is, is het in
China 18 of 19 U.)
\ Geld: 1 yuan = 0,11 euro (24,60 BEF)
\ Gsm: OK
\ Hotels
Peking: Hotel Howard Johnson Paragon *"*
Luoyang: Hôtel Peony ****
Xi'an: Hôtel Royal Nikko ****
Guilin: Hôtel Plaza ****
Shanghai: Hôtel Jiulong***
Suzhou: Hötel Suzhou p ar den***
\ Restaurant
Peking: Bian Yi Fang (met .gelakte eendn
als specialiteit) \
7
beetje toeristisch, ja, maar erg charmant
en ideaal voor shopping.
Shanghai, de grootste stad ter wereld
(17 miljoen inwoners) en de grootste haven
van China, móét worden bezocht
omdat deze stad het nieuwe gezicht van
-.
China toont. .' . .
Aan de ene klai ei'~~"d met rijn oude
koloniale woningen in retrostijl die doen
denken aan dat andere avontuur van Kuifje
in 'De blauwe Lotus'. Aan de andere kant
ligt Pudong, de stad die op 15 jaar tijd als
een paddenstoel uit de grond is geschoten
en waar nu al voor grondverzakkingen
wordt gevreesd. Centraal ligt Nankin,
de plaatselijke ~Champs Elyséess waar 's
nachts duizenden neonlampen schitteren.
En dan die ultramoderne hotels. En dat hypermoderne
museum met, verspreid over
vier verdiepingen, de kostbaarste verzamelingen
beeldhouwkunst, schilderkunst,
keramiek, porselein of etnologie.
Wat tradities betreft, is er natuurlijk de
schitterende Tempel van Boeddha in jade
en de oude stadsbuurten bij de tuin van
Yuyuan en zijn theehuis.
Wie nog eens opnieuw wil onderduiken
in de sfeer van het eeuwige China,
hoeft geen moment te twijfelen. Ga naar
Suzhou, op nauwelijks twee uur van deze
grote metropool. Het Venetië van China zal
je verleiden met zijn kanalen, traditionele
huizen met rode lantarens en houten kooien
waarin kanaries uit volle borst zingen.
In de tuinen van ede meester der netten),
of van mandarijn Yu begrijp je de diepere
betekenis van het woord