KEW ALS SMEEROLIE VOOR WONINGMARKT - CDA
KEW ALS SMEEROLIE VOOR WONINGMARKT - CDA
KEW ALS SMEEROLIE VOOR WONINGMARKT - CDA
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
1288 Weekblad fiscaal recht . 6971 . 11 oktober 2012<br />
steld om de schenkingsfaculteit uit te breiden van € 50.000<br />
naar € 100.000 en de leeftijdsgrens voor de ontvangende<br />
partij te verhogen naar 45 jaar. Voorts is door Schonis<br />
(2012) 9 voorgesteld om de regeling ook voor kleinkinderen<br />
te laten gelden. Schonis (2012) wijst er ook op dat een specifieke<br />
aanwending van de schenkingsfaculteit voor een bepaald<br />
doel (aflossing van een hypothecaire schuld) administratief<br />
complex is en juridisch kwetsbaar kan zijn. Meer in<br />
zijn algemeenheid geldt dat voorstellen om de marginale<br />
belastingtarieven naar beneden te krijgen, zoals een sociale<br />
vlaktaks, de prikkels voor overbelening in het fiscale systeem<br />
wegnemen en daarmee tot aflossen aanzetten. Een<br />
sociale vlaktaks verdient ook vanuit andere overwegingen<br />
aanbeveling (zie Gradus (2009)). 10<br />
Ook kan de positie van starters op de woningmarkt versterkt<br />
worden door aanpalend beleid. Daarbij is het denkbaar<br />
om starters in 35 of 40 jaar hun woning te laten aflossen.<br />
Als de aflossingstermijn op veertig jaar wordt<br />
gesteld betekent dit dat de facto 50% is afgelost na dertig<br />
jaar (zoals ook eerder bepleit door Bovenberg en<br />
Schoenmaker (2012)). 11 In dat geval zal er dus geen verzwaring<br />
van de maandlasten voor nieuwe woningbezitters<br />
optreden. Nadeel is wel dat de budgettaire opbrengst<br />
fors lager zal worden dan in het ingeboekte bedrag uit<br />
het Lenteakkoord. Ook kunnen vergelijkbaar met Duitsland<br />
initiatieven worden genomen om bouwsparen voor<br />
de aanschaf van de woning fiscaal te faciliteren en wordt<br />
ook gewezen op de mogelijkheid om de bestaande regels<br />
voor starters minder strak te interpreteren. 12 Deze startersmaatregelen<br />
grijpen overigens niet aan bij de bestaande<br />
schuldenproblematiek. 13<br />
9 H. Schonis (2012). De schenkbelasting en de komende lastenverzwaring,<br />
fTV 2012, mei 2012, p. 3-4.<br />
10 R. Gradus, ‘De charme van eenvoud: naar een sociale vlaktaks<br />
en een loonbegrip’, WFR 2009/1103, p. 1103-1106.<br />
11 L. Bovenberg en D. Schoenmaker, ‘Een betere woningmarkt<br />
in zes stappen’, www.mejudice.nl, 23 februari 2012.<br />
12 De mogelijkheden voor banken om rekening te houden met<br />
de specifieke situatie van huishoudens (comply or explain)<br />
zijn sinds de invoering van de nieuwe Gedragscode Hypothecaire<br />
Financieringen van augustus 2011 sterk ingeperkt. Afwijken<br />
van de gedragscode is een uitzondering geworden (de<br />
AFM ziet hierop toe). De risico-inschatting van bankiers<br />
heeft plaatsgemaakt voor een juridische inschatting van de<br />
toezichthouder. Het nadeel is echter dat bankiers niet meer<br />
op grond van hun kennis en kunde een inschatting kunnen<br />
maken van het risico. De gehanteerde normen zijn zodoende<br />
strenger dan nodig. Vooral starters kunnen door deze aanscherpingen<br />
veel minder lenen dan in het verleden. Hun lagere<br />
leencapaciteit zet de prijzen aan de onderkant van de<br />
markt onder druk, die doorwerkt naar boven.<br />
13 Voor de doorstroming is ook het dichten van de kloof tussen<br />
kopen en huren van belang (zie R. Gradus en E. van Hijum,<br />
‘Verkiezingen gaan te weinig over problemen op de woningmarkt’,<br />
www.mejudice.nl, 7 september 2012).<br />
6 Conclusies<br />
Het is van groot belang dat de woningmarkt in beweging<br />
komt en er meer afgelost gaat worden op onze hypotheekschulden.<br />
De afspraak om voor nieuwe gevallen de fiscale<br />
aftrek te beperken tot een annuïtair aflossingsschema<br />
grijpt bij het laatste aan maar heeft wel als nadeel dat het<br />
insider-outsiderproblematiek vergroot en daarmee de woningmarkt<br />
onvoldoende in beweging brengt en de schuld<br />
van bestaande gevallen ongemoeid laat.<br />
Een andere behandeling van de <strong>KEW</strong> biedt mogelijkheden<br />
om de woningmarkt in beweging te brengen. Door het <strong>KEW</strong>saldo<br />
aan te wenden voor tussentijdse aflossing van de lening<br />
wordt de doorstroming bevorderd. De niet-doorstromende<br />
hypotheekhouder heeft echter weinig prikkels om de<br />
gespaarde gelden te gebruiken, zodat de schuldenproblematiek<br />
daarmee niet wordt opgelost. Daarvoor bevat dit artikel<br />
vier varianten. Zo is het denkbaar de verdere aangroei van<br />
de <strong>KEW</strong> als aflossing van de hypotheekschuld te beschouwen.<br />
De stijging van de maandlasten is beperkt, indien de<br />
hoofdsom van de hypotheek wordt verminderd door de aflossing.<br />
Dit betekent wel dat een nieuw regime wordt toegevoegd.<br />
Ook is een uitvoeringstechnisch minder gecompliceerde<br />
variant denkbaar, waarbij de aflossing van de <strong>KEW</strong><br />
wordt gecombineerd met een overgang in de tijd naar een<br />
annuïtaire stand. De <strong>KEW</strong> kan dan gebruikt worden om de<br />
stijging van de maandlasten te beperken. Tevens is een variant<br />
mogelijk waarin de vrijstelling van de <strong>KEW</strong> vervalt. Indien<br />
de beide regimes voor de aftrek blijven bestaan, dan is<br />
de prikkel tot aflossen beperkt en blijft het insideroutsiderprobleem<br />
bestaan. Gebaseerd op een duiding van<br />
diverse varianten lijkt een gelijkschakeling van bestaande<br />
en nieuwe gevallen met een aanzienlijke overgangsperiode,<br />
zodat reeds een aanzienlijk deel van de bestaande kapitaalverzekeringen<br />
is afgelost, het meest voor de hand te liggen.<br />
Daaraan voorafgaand is het aanbevelingswaardig om tussentijdse<br />
aflossing mogelijk te maken.<br />
Dit beleid om de woningmarkt in beweging te brengen zal<br />
aan kracht winnen, indien het gecombineerd worden met<br />
aanpalend beleid dat het aflossen verder stimuleert en/of<br />
de positie van starters verstevigt. Hierbij verdient het aanbeveling<br />
om de bijleenregeling aan te passen. Meer structureel<br />
is een beleid om overbelening tegen te gaan via een<br />
verlaging van de marginale tarieven of een sociale vlaktaks<br />
aanbevelingswaardig. De budgettaire opbrengst van een<br />
(mogelijke) beperking kan daarvoor gebruikt worden.