07.03.2015 Views

jaarverslag 2005 - Zuyd

jaarverslag 2005 - Zuyd

jaarverslag 2005 - Zuyd

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

jrvrslg|05<br />

ZUYD<br />

HOGESCHOOL


JAARVERSLAG <strong>2005</strong><br />

HOGESCHOOL ZUYD


INHOUDSOPGAVE<br />

• Verslag van de Raad van Toezicht 4<br />

• Bericht van het College van Bestuur 6<br />

1. Hogeschool <strong>Zuyd</strong> 8<br />

1.1 Profiel 8<br />

1.2 Instelling 10<br />

1.3 Governance 20<br />

1.4 Hogeschool <strong>Zuyd</strong> - toppers 23<br />

2. Kernactiviteiten 30<br />

2.1 onderwijs: going concern 30<br />

2.2 onderwijs: verbetering en 46<br />

vernieuwing<br />

2.3 onderzoek: going concern 54<br />

2.4 onderzoek: verbetering en 57<br />

vernieuwing<br />

3. Bedrijfsvoering 62<br />

3.1 Personeel 62<br />

3.2 ICT 66<br />

3.3 Huisvesting 72<br />

3.4 Financiën 73<br />

3.5 ARBO en milieu 76<br />

3.6 Mededeling bedrijfsvoering 80<br />

4. Financieel <strong>jaarverslag</strong> 82<br />

4.1 Algemene financiële beschouwing 82<br />

4.2 Exploitatierekening en balans 83<br />

4.3 Kasstroomoverzicht 85<br />

4.4 Overige relevante overzichten 85<br />

4.5 Accountantsverklaring 88<br />

5. Bijlagen 92<br />

1 Samenstelling Raad van Toezicht 92<br />

2 Samenstelling College van Bestuur 94<br />

3 Medezeggenschapsraad 95<br />

4 Gegevens inzake personeel 96<br />

5 Financiële kengetallen 102<br />

6 Huisvesting 104<br />

7 Jaarverslag Commissie Vertrouwenspersonen 106<br />

Ongewenste Omgangsvormen<br />

8 Jaarverslag College van Beroep Examens en 107<br />

College van Beroep Bijzonder Onderwijs<br />

9 Jaarverslag Ombudsman 108<br />

10 Lijst van afkortingen 108<br />

Colofon 110<br />

Interviews<br />

1. Onderzoek en samenwerking<br />

met universiteiten 21<br />

Paul Borm<br />

2. Euregionale cultuurverschillen 29<br />

Norbert Zimmermann<br />

3. Studeren in het buitenland 39<br />

Marissa Geurts van Kessel<br />

4. Ondernemerschap bij studenten 49<br />

Geert Hintzen en Stefan van Neer<br />

5. Onderwijsvernieuwing 61<br />

Wim Veen, Wim Goossens, Ellen<br />

Siebenlist, Geer Hoppenbrouwers<br />

6. Veranderende docentenrol 69<br />

Josine Marell<br />

7. Dienstverlening 77<br />

Roel van der Neut<br />

8. Ondersteuning vanuit<br />

expertisecentra 91<br />

Math Gulpers


4<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> | verslag van de Raad van Toezicht<br />

Verslag van de Raad van Toezicht<br />

Naast het externe toezicht dat berust bij de minister van OCW kent de<br />

hogeschool ook een orgaan voor intern toezicht, namelijk de Raad van<br />

Toezicht. Deze raad heeft tot taak toezicht te houden op het beleid<br />

van het College van Bestuur en op de algemene gang van zaken in de<br />

hogeschool. De Raad van Toezicht bewaakt tevens de doelstelling en de<br />

grondslagen van de Stichting Hogeschool <strong>Zuyd</strong>. Statutair is bepaald dat<br />

een aantal besluiten van het College van Bestuur ter goedkeuring moeten<br />

worden voorgelegd aan de Raad van Toezicht. Hiertoe behoren de goedkeuring<br />

van de begroting en van het <strong>jaarverslag</strong>, inclusief de jaarrekening.<br />

De Raad van Toezicht is gevormd op 1 januari 2001, de datum waarop de<br />

voormalige Hogeschool Limburg en de voormalige Hogeschool Maastricht<br />

zijn gefuseerd tot de Hogeschool <strong>Zuyd</strong>. De zittingstermijn van de leden<br />

van de Raad van Toezicht bedraagt in principe vier jaren. Ieder lid is eenmaal<br />

herbenoembaar.<br />

Conform het rooster van aftreden waren de heren J. Fransen van de Putte<br />

en L. Zwiers op 1 januari <strong>2005</strong> aftredend. Beiden werden herbenoemd<br />

voor een periode van vier jaren. De raad kent sinds 1 januari <strong>2005</strong> twee<br />

vacatures. De samenstelling van de Raad van Toezicht alsmede de functies<br />

en nevenactiviteiten van de leden zijn weergegeven in bijlage 1 van<br />

dit <strong>jaarverslag</strong>.<br />

In het verslagjaar vergaderde de Raad van Toezicht op 24 mei, 14 juni, 25<br />

oktober en 13 december. Hieronder zijn de belangrijkste onderwerpen, die<br />

de Raad in <strong>2005</strong> behandelde, naar aandachtsgebied gerubriceerd:<br />

Omgeving<br />

• prestatieafspraken van Hogeschool <strong>Zuyd</strong> met Ministerie OCW<br />

• lange termijn strategische positie Hogeschool <strong>Zuyd</strong> / Europees<br />

Ondernemerschap als ‘brand’ van de hogeschool (goedkeuring verleend)<br />

Onderwijs en onderzoek<br />

• uitkomsten accreditatie van opleidingen Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

Financiële zaken<br />

• <strong>jaarverslag</strong> en jaarrekening 2004 (goedkeuring verleend)<br />

• aanbesteding externe accountant en contractering met Deloitte<br />

(getekend)<br />

• stand van zaken extern bekostigingsonderzoek<br />

• stand van zaken financiën<br />

Processen & middelen<br />

• nieuw rooster van aftreden voor de leden van de Raad van Toezicht<br />

vanaf <strong>2005</strong> (vastgesteld)<br />

• profiel Raad van Toezicht (herijkt)<br />

• toekomstige samenstelling Raad van Toezicht en wervingsprocedure<br />

nieuwe leden Raad van Toezicht i.v.m. twee vacatures<br />

• branchecode governance HBO (geratificeerd)<br />

• stuurgetallen Hogeschool <strong>Zuyd</strong> voor 2006 (vastgesteld)<br />

• stand van zaken ken- en stuurgetallen per faculteit<br />

• functioneren College van Bestuur


verslag van de Raad van Toezicht | Hogeschool <strong>Zuyd</strong> 5<br />

• uitwerking programma’s van het Innovatieplan Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

<strong>2005</strong> – 2008<br />

• stand van zaken nieuwbouw in Sittard<br />

Organisatieontwikkeling<br />

• stand van zaken nieuwe faculteit ICT<br />

Een van de moeilijkste beslissingen waarvoor de Raad van Toezicht zich<br />

in <strong>2005</strong> geplaatst zag, betrof de voorgenomen beëindiging van het<br />

dienstverband met de heer K. van Mierlo per 1 mei 2006. Betrokkene was<br />

op 1 januari <strong>2005</strong> aangetrokken als lid van het College van Bestuur. De<br />

Raad van Toezicht heeft geconstateerd dat de hogeschoolorganisatie niet<br />

de organisatie is, waar de heer Van Mierlo zijn kwaliteiten het beste tot<br />

uitdrukking kan laten komen. Op 1 november <strong>2005</strong> heeft de heer Van<br />

Mierlo zijn werkzaamheden de facto stopgezet.<br />

Naast zijn reguliere vergaderingen heeft de Raad van Toezicht op 14<br />

juni <strong>2005</strong> kennis gemaakt met de lectoren van de hogeschool en van<br />

gedachten gewisseld over het functioneren van de lectoraten / kenniskringen.<br />

Verder woonden de leden van de Raad van Toezicht verschillende<br />

hogeschoolevenementen bij, zoals de jaarlijkse manifestatie Kennis in<br />

Bedrijf op 24 november <strong>2005</strong>. De heer L. Zwiers, lid van de Raad van<br />

Toezicht, was op deze dag bovendien juryvoorzitter van de HS<strong>Zuyd</strong> Kennis<br />

in Bedrijf Prijs.<br />

De hogeschool sluit het verslagjaar af met een positief resultaat en<br />

beschikt over een goed onderbouwde financiële positie en dat stemt<br />

tot tevredenheid. Toch hecht de Raad van Toezicht eraan om zijn<br />

bezorgdheid uit te spreken over de effecten van de efficiency-korting<br />

door het ministerie van OCW op de rijksbijdrage per student. Hoewel<br />

de hogeschool erin slaagt om de effecten hiervan op de bedrijfsvoering<br />

grotendeels te compenseren door groei in de studentenaantallen, daalt<br />

noodzakelijkerwijs de beschikbare onderwijstijd per student en dat is een<br />

zorgelijke ontwikkeling.<br />

Tot slot wenst de Raad van Toezicht graag een bijzonder woord van dank<br />

te richten aan allen die een bijdrage hebben geleverd aan de behaalde<br />

resultaten in <strong>2005</strong> en met name in de richting van alle medewerkers.<br />

Raad van Toezicht,<br />

9 juni 2006<br />

drs. J.W.E. Neervens, voorzitter<br />

mr. S.W.M.J. Kuijer, vice-voorzitter<br />

drs. W.G.J.M. Blind RA, lid<br />

mr. J.J. Fransen van de Putte, lid<br />

drs. L. Zwiers, lid


6<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> | bericht van het College van Bestuur<br />

Bericht van het College van Bestuur<br />

<strong>2005</strong> was voor Hogeschool <strong>Zuyd</strong> om<br />

twee redenen een markant jaar: in dat<br />

jaar startte zij met haar Innovatieplan<br />

<strong>2005</strong>-2008 en bovendien bestond de<br />

hogeschool eind <strong>2005</strong> vijf jaar.<br />

• Eerste jaar van het Innovatieplan <strong>2005</strong>-2008<br />

In het verslagjaar ging Hogeschool <strong>Zuyd</strong> van start met een ambitieus en<br />

verstrekkend vernieuwingsprogramma, neergelegd in haar Innovatieplan<br />

<strong>2005</strong>-2008. Met dit plan wil Hogeschool <strong>Zuyd</strong> antwoord geven op de<br />

maatschappelijke ontwikkelingen en inspelen op de voornaamste nationale<br />

en internationale trends in het onderwijs. Op basis van het Innovatieplan<br />

<strong>2005</strong>-2008 heeft de hogeschool de zwaartepunten aangegeven<br />

voor haar innovatiebeleid gedurende de planperiode.<br />

In <strong>2005</strong> zijn de diverse programma’s van het Innovatieplan <strong>2005</strong>-2008<br />

van start gegaan nadat in de 2e helft van 2004 reeds belangrijke randvoorwaarden<br />

zoals programmamanagement en programmafinanciering<br />

duidelijk waren geworden. In dit <strong>jaarverslag</strong> informeren wij de lezer nader<br />

over de opzet van de vernieuwingsprogramma’s, de gestelde doelen en de<br />

behaalde resultaten in het eerste jaar van het Innovatieplan: <strong>2005</strong>.<br />

Een van de kritieke succesfactoren bij de lancering van dergelijke brede<br />

vernieuwingsprogramma’s is de mate waarin zij erin slagen enthousiasme<br />

en betrokkenheid bij grote groepen van medewerkers teweeg te brengen.<br />

Immers vernieuwingen op het vlak van maatwerkonderwijs, internationalisering,<br />

relaties met het beroepenveld, HRM, ICT en transparantie vereisen<br />

een breed draagvlak in de organisatie. Gelet op de verschillen in aard en<br />

cultuur van de diverse organisatie-onderdelen zal hier de komende jaren<br />

nog de nodige aandacht naar uitgaan.


Bericht van het College van Bestuur | Hogeschool <strong>Zuyd</strong> 7<br />

• Hogeschool <strong>Zuyd</strong> vijf jaar jong<br />

Op de voorzijde van dit <strong>jaarverslag</strong> is de hand van een vijfjarig kind<br />

afgebeeld. De vijf gespreide vingers geven op symbolische wijze weer dat<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> op het eind van het verslagjaar vijf jaar jong was. Totstandgekomen<br />

op 1 januari 2001 vormde Hogeschool <strong>Zuyd</strong> het resultaat<br />

van een fusieproces dat leidde tot samenbrenging van vele opleidingen<br />

en faculteiten in de Limburgse steden Heerlen, Maastricht en Sittard.<br />

Inmiddels neemt Hogeschool <strong>Zuyd</strong> zowel landelijk als in de (Eu)regio een<br />

herkenbare en gewaardeerde plaats in. De hogeschool vierde haar eerste<br />

lustrum op feestelijke wijze op 15 mei 2006. Tijdens deze lustrumviering<br />

liet zij zien waar Hogeschool <strong>Zuyd</strong> voor staat in de volle breedte van de<br />

organisatie. Het thema van de lustrumviering was “Hoger onderwijs in<br />

Europa”.<br />

• College van Bestuur<br />

Voor het College van Bestuur zelf vormde <strong>2005</strong> een turbulent jaar. De<br />

Raad van Toezicht besloot in het najaar het dienstverband met Klaas van<br />

Mierlo, lid van het college vanaf 1 januari <strong>2005</strong>, te beëindigen. Aan het<br />

eind van het jaar nam John Bijsmans, die sinds de totstandkoming van<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> deel uitmaakte van het College van Bestuur, in verband<br />

met gebruikmaking van FPU, op feestelijke wijze afscheid van Hogeschool<br />

<strong>Zuyd</strong>.<br />

• Functie <strong>jaarverslag</strong><br />

Met haar <strong>jaarverslag</strong> treedt de Hogeschool <strong>Zuyd</strong> uitdrukkelijk naar buiten.<br />

Zij plaatst dit document in het kader van haar verantwoordelijkheid om<br />

openheid van zaken te bieden. Maar zij ziet haar <strong>jaarverslag</strong> ook als een<br />

uitnodiging aan haar omgeving tot dialoog. Dit <strong>jaarverslag</strong> doet mede<br />

daarom niet alleen verslag van wat er in <strong>2005</strong> bereikt is maar tevens van<br />

resultaten die in de komende periode verder verbeterd moeten worden.<br />

Behalve dat dit <strong>jaarverslag</strong> <strong>2005</strong> zoals gebruikelijk via Internet beschikbaar<br />

komt voor medewerkers en studenten verspreiden wij de gedrukte<br />

versie op ruime schaal onder de externe stakeholders: alumni, bedrijven<br />

en instellingen, voortgezet onderwijs, middelbaar beroepsonderwijs,<br />

gemeenten, provincie en anderen.<br />

Met dit <strong>jaarverslag</strong> wordt tevens voldaan aan artikel V-1b van de CAO<br />

Hoger beroepsonderwijs <strong>2005</strong> inzake het sociaal <strong>jaarverslag</strong>.<br />

Tot slot willen wij als College van Bestuur iedereen dank betuigen die in<br />

<strong>2005</strong> heeft bijgedragen aan de inspanningen en resultaten van de Hogeschool<br />

<strong>Zuyd</strong>.<br />

9 juni 2006<br />

drs. Marianne Dunnewijk<br />

Voorzitter College van Bestuur


8<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> | profiel<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> bestaat vijf jaar:<br />

Nadat bij de start van Hogeschool <strong>Zuyd</strong> de faculteiten<br />

aanvankelijk in stand bleven zoals ze in de voormalige<br />

hogescholen bestonden, kwam er in 2002 een<br />

nieuwe indeling van 24 faculteiten. Al vrij snel daarna<br />

bleken verdergaande samenvoegingen van faculteiten<br />

gewenst, met name in de sociaal-agogische, de gezondheidszorg-,<br />

de management- en de ICT-opleidingen. Dit<br />

proces van herschikking zal per ultimo 2006 afgerond<br />

worden.<br />

Ook werd er niet lang na de start van de hogeschool<br />

een aantal lectoraten annex kenniskringen ingericht;<br />

uitbreiding hiervan vindt nog steeds plaats. Het ziet<br />

ernaar uit dat de lectoraten hun plaats binnen de hogeschool<br />

vinden en zullen bijdragen aan zowel verbetering<br />

van de onderwijskwaliteit als aan een krachtiger maatschappelijke<br />

oriëntatie van de hogeschool. De in <strong>2005</strong><br />

voorbereide expertisecentra vervullen daar eveneens<br />

een belangrijke rol in.<br />

1. Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

1.1 | Profiel<br />

De Hogeschool <strong>Zuyd</strong> heeft met de publicatie van haar Innovatieplan<br />

<strong>2005</strong>-2008 een nadere invulling gegeven aan haar missie om ‘Euregionale<br />

kennispoort’ te zijn. Deze missie luidt:<br />

“Hogeschool <strong>Zuyd</strong> is een kennisonderneming. Zij ontwerpt inspirerende,<br />

studentgerichte leeromgevingen voor initieel en post-initieel hoger beroepsonderwijs.<br />

De studiemogelijkheden die zij biedt zijn veelzijdig, qua inhoud<br />

en qua vorm. In haar nationaal en internationaal georiënteerde beroepsopleidingen<br />

legt de hogeschool de nadruk op kwaliteit en innovatie.<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> heeft een vitale functie voor de ontwikkeling van kennis,<br />

kunst en cultuur in haar omgeving - de Euregio. Zij verricht praktijkgericht<br />

onderzoek, ontwikkelt en verspreidt expertise. Zij functioneert binnen maatschappelijke<br />

netwerken en neemt deel aan cultuuruitingen voor diverse<br />

doelgroepen. De hogeschool is een flexibele organisatie, met aandacht<br />

voor mensen. Zij is inventief in het produceren van ideeën, effectief in het<br />

nastreven van toetsbare doelen”.


profiel | Hogeschool <strong>Zuyd</strong> 9<br />

Ten behoeve van de beheersing van aantal en complexiteit van plannen<br />

en voornemens in haar Innovatieplan <strong>2005</strong>-2008 heeft de hogeschool<br />

besloten de realisatie met behulp van programmamanagement te laten<br />

verlopen. In het Innovatieplan <strong>2005</strong>-2008 worden de volgende zes programma’s<br />

onderscheiden:<br />

• Euregionale kennispoort<br />

• Grensverleggend onderwijs<br />

• <strong>Zuyd</strong>gebieden<br />

• Corporate Governance<br />

• Medewerkers<br />

• ICT<br />

In het najaar van <strong>2005</strong> zijn de <strong>Zuyd</strong>gebieden van de Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

vastgesteld en daarmee was het doel van het programma <strong>Zuyd</strong>gebieden<br />

gerealiseerd. Dit programma is daarmee als afgerond beschouwd. De<br />

twee <strong>Zuyd</strong>gebieden betreffen Ondernemerschap en Internationalisering.<br />

Omdat deze onderwerpen deelprogramma’s vormden van het programma<br />

Euregionale Kennispoort en tevens twee programmalijnen in het programma<br />

Grensverleggend Onderwijs, is besloten het programma Euregionale<br />

Kennispoort te vervangen door drie nieuwe programma’s: Expertisecentra<br />

(voormalige programmalijn van Euregionale Kennispoort), Ondernemerschap<br />

en Internationalisering.<br />

De hogeschool heeft haar doelen van <strong>2005</strong> per programma geformuleerd.<br />

In hoofdstuk 1.4 wordt stilgestaan bij het programma Corporate<br />

Governance. De doelen en de realisatie van de programma’s Expertisecentra,<br />

Grensverleggend Onderwijs en Internationalisering worden besproken<br />

in hoofdstuk 2.2, het programma Medewerkers in hoofdstuk 3.1 en het<br />

programma ICT in hoofdstuk 3.2. Het programma Ondernemerschap staat<br />

nog in de startblokken.<br />

Een ander belangrijk beoogd resultaat binnen het programma Euregionale<br />

Kennispoort betrof de invoering van een systeem van professioneel<br />

relatiemanagement. Van 1 januari tot 1 september <strong>2005</strong> zou een nieuw<br />

relatiemanagementsysteem worden ingevoerd en uitgetest door 5 pilotgroepen<br />

binnen de hogeschool. Aan het einde van <strong>2005</strong> was een nulmeting<br />

ten aanzien van de klanttevredenheid voorzien.<br />

Over de realisatie hiervan kan worden vastgesteld dat de hogeschool het<br />

systeem Axapta heeft gekozen. Er bleek afstemming noodzakelijk met<br />

andere gebruikers zoals met betrekking tot projectmanagement, financieel<br />

en personeelsmanagement, waardoor de feitelijke aanschaf pas in<br />

<strong>2005</strong> werd gerealiseerd. Het project heeft aanzienlijke vertraging opgelopen<br />

waardoor het project naar verwachting eerst medio 2006 afgerond<br />

kan worden.


10<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> | instelling<br />

1.2 | Instelling<br />

Organisatie Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

De Hogeschool <strong>Zuyd</strong> is gevestigd in de drie Limburgse steden Heerlen,<br />

Maastricht en Sittard. Zij telt bijna 13.500 studenten, in totaal bijna 1600<br />

medewerkers en verzorgt meer dan 50 opleidingen, verdeeld over de<br />

sectoren Economie, Gedrag & Maatschappij, Gezondheidszorg, Kunsten,<br />

Onderwijs en Techniek.<br />

De opleidingen van Hogeschool <strong>Zuyd</strong> werden in <strong>2005</strong> verzorgd door 22<br />

faculteiten. In 2006 zullen er dit - als gevolg van herschikking - nog 19<br />

zijn. De leiding van een faculteit berust bij de faculteitsdirecteur. Deze is<br />

integraal verantwoordelijk voor de primaire processen en het strategisch<br />

beleid van de faculteit, alsmede voor de bedrijfsvoering. De directeur<br />

oefent zijn taken en bevoegdheden uit binnen de managementafspraken<br />

die zijn gemaakt met het College van Bestuur. Deze afspraken zijn o.a.<br />

gebaseerd op de kaders van het strategisch beleidsplan van de hogeschool<br />

en de jaarlijkse beleidsbrief van het college.<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> telt tien lectoraten en daarmee verbonden kenniskringen.<br />

Deze ressorteren rechtstreeks onder het College van Bestuur.<br />

De hogeschool kent bestuursdiensten en ondersteunende diensten. De<br />

bestuursdiensten omvatten het bestuurssecretariaat, de Beleidsadviesgroep<br />

en de Audit & Control Groep. De Beleidsadviesgroep ondersteunt<br />

het College van Bestuur bij de totstandkoming van beleid op vrijwel alle<br />

terreinen. De Audit & Control Groep ondersteunt college en management<br />

bij planning & control en kwaliteitszorg. De drie bestuursdiensten opereren<br />

als zelfsturende teams.<br />

Naast de bestuursdiensten opereren tevens ondersteunende diensten, ten<br />

behoeve van het goed functioneren van onderwijs, onderzoek en organisatie.<br />

De leiding van deze diensten berust bij de manager ondersteunende<br />

diensten die rechtstreeks verantwoording aflegt aan het College van<br />

Bestuur. De ondersteunende diensten zijn onderverdeeld in frontoffice- en<br />

backoffice diensten. Frontoffice diensten hebben taken die direct met de<br />

vrager (de klant) van een dienst te maken hebben. Backoffice diensten<br />

hebben taken in de sfeer van planning, beheer, onderhoud en ontwikkeling<br />

van systemen. De frontoffice diensten werken in teams en staan<br />

onder leiding van locatiemanagers.<br />

De backoffice diensten met een relatief grote omvang worden aangestuurd<br />

door een hoofd van dienst. De diensten met een kleine omvang<br />

- Kennismanagement, Studentenadministratie, Interne/externe communicatie,<br />

Bestuurlijk-juridische zaken en het Projectenbureau - werken met<br />

een teamcoördinator.<br />

Het College van Bestuur heeft besloten in 2006 een al eerder voorgenomen<br />

dienst Studentenzaken (frontoffice) in te richten. In het organogram hiernaast<br />

is de interne organisatie van de hogeschool globaal weergegeven.


Instelling | Hogeschool <strong>Zuyd</strong> 11<br />

Raad van Toezicht<br />

CAO-overleg<br />

Collge van Bestuur<br />

Centrale MedezeggenschapsRaad<br />

(CMR)<br />

Bestuur BV<br />

Contracting<br />

Secretaris CvB<br />

Bestuurssecretariaat<br />

Beleidsadviesgroep<br />

Audit & Control group<br />

Business Units<br />

Lectoren<br />

Faculteitsdirecties<br />

DeelMedezeggenschapsRaad<br />

(DMR)<br />

Management<br />

ondersteunende diensten<br />

Dienstenraad<br />

Expertisecentra


12<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> | instelling<br />

Herschikking opleidingen over faculteiten<br />

Het bestuur en beheer van de hogeschool als geheel berusten bij het<br />

College van Bestuur. Op 1 januari <strong>2005</strong> trad de heer drs. N.H.J.E.C. van<br />

Mierlo toe tot het college.<br />

De portefeuilleverdeling tijdens de periode januari t/m oktober <strong>2005</strong> was<br />

als volgt:<br />

• mevrouw drs. M.H. Dunnewijk- Budé (voorzitter): coördinatie hogeschoolbeleid,<br />

HRM (inclusief management development), vastgoed en<br />

facilitaire zaken.<br />

• de heer ir. J.M.J. Bijsmans (lid): ICT en ondersteunende diensten<br />

• de heer drs. N.H.J.E.C. van Mierlo (lid): kwaliteitszorg, marketing en<br />

externe vertegenwoordiging, programmamanagement Euregionale<br />

Kennispoort en <strong>Zuyd</strong>gebieden<br />

• de heer dr. J.M.H.M. Willems (lid): onderwijs, onderzoek, financiële<br />

zaken, studentenzaken en studentenvoorzieningen.<br />

In periode november en december <strong>2005</strong> werden de portefeuilles van de<br />

heer van Mierlo behartigd door mw. Dunnewijk en de heer Willems.<br />

De Raad van Toezicht is belast met het toezicht op het beleid van het College<br />

van Bestuur en op de algemene gang van zaken in de hogeschool.<br />

In de loop van het verslagjaar hebben er herschikkingen van faculteiten<br />

of voorbereidingen daarop plaatsgevonden:<br />

• er zijn voorbereidingen getroffen voor samenvoeging van de faculteiten<br />

Verpleegkunde en Ergotherapie en toevoeging van de opleiding<br />

Logopedie aan de faculteit Gezondheid & Techniek. Er zijn geen consequenties<br />

voor de vestigingsplaats.<br />

• tevens is er het voornemen om per 1 september 2006 de opleiding<br />

Management in Zorg & Dienstverlening samen met de opleidingen<br />

Personeel & Arbeid en Management, Economie & Recht samen te<br />

voegen tot één faculteit Business Administration met een gelijknamige<br />

brede bachelor. Beoogde vestigingsplaats is Sittard.<br />

• de drie sociaal-agogische faculteiten SPH Sittard, SPH Maastricht<br />

en Sociaal Werk worden per 1 januari 2006 samengevoegd tot een<br />

nieuwe faculteit Sociale Studies. Het voornemen is om de faculteit in<br />

de vestigingsplaats Sittard te concentreren. De opleiding Creatieve<br />

Therapie is sinds 1 januari <strong>2005</strong> ondergebracht bij de faculteit Ergotherapie<br />

en zal in de loop van 2006 naar Heerlen verhuizen.<br />

Opleidingen en lectoraten van de Hogeschool <strong>Zuyd</strong> in 2004<br />

Tabel CROHO-geregistreerde bachelor (Bc) en master (Ma) opleidingen<br />

Ë


instelling | Hogeschool <strong>Zuyd</strong> 13<br />

Faculteit<br />

Ergotherapie (Heerlen)<br />

Gezondheid & Techniek (Heerlen)<br />

Logopedie (Heerlen)<br />

Verpleegkunde (Heerlen)<br />

Bouw (Heerlen)<br />

Life Science (Heerlen)<br />

ICT (Sittard, Heerlen, Maastricht)<br />

Techniek (Heerlen)<br />

Facility Management (Heerlen)<br />

Opleiding (bc=bachelor; ma=master)<br />

Bc-Ergotherapie<br />

Bc-Creatieve Therapie<br />

Bc-Biometrie<br />

Bc-Fysiotherapie<br />

Bc-Logopedie<br />

Bc-Management in zorg en dienstverlening<br />

Bc-Verpleegkunde<br />

Bc-Maatschappelijke Gezondheidszorg<br />

Ma-Advanced Nursing Practice (ANP)<br />

Bc-Bouwkunde<br />

Bc-Bouwtechnische Bedrijfskunde<br />

Bc-Civiele Techniek<br />

Bc-Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek<br />

Bc-Chemie<br />

Bc-Chemische Technologie<br />

Bc-Bedrijfskundige Informatica (Sittard)<br />

Bc-Communication and Multimedia Design (Heerlen)<br />

Bc-Informatica (Heerlen)<br />

Bc-InformatieDienstverlening & -Management (Maastricht)<br />

Bc-Netwerk Infrastructuur Design (Heerlen)<br />

Bc-Technische Informatica (Sittard)<br />

Kort-HBO Informatica (Heerlen)<br />

Bc-Elektrotechniek<br />

Bc-Technische Bedrijfskunde<br />

Bc-Werktuigbouwkunde<br />

Bc-Facility Management<br />

Ontwikkelingen in <strong>2005</strong> en 2006<br />

In 2006 zal deze faculteit worden samengevoegd<br />

met faculteit Verpleegkunde<br />

In 2006 zal de opleiding Logopedie aan deze<br />

faculteit worden toegevoegd<br />

Zie Faculteit Gezondheid & Techniek.<br />

In 2006 zal de managementopleiding samen<br />

met de opleidingen Management Economie &<br />

Recht alsmede Personeel & Arbeid een nieuwe<br />

Faculteit Business Administration vormen<br />

Zie faculteit Ergotherapie<br />

Ó


14<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> | instelling<br />

Onderwijs (Heerlen, Maastricht)<br />

Internationale Communicatie (Maastricht)<br />

SPH Maastricht<br />

SPH Sittard<br />

Sociaal Werk (Sittard)<br />

Hoge Hotelschool Maastricht<br />

Conservatorium Maastricht<br />

Academie voor Beeldende Kunsten Maastricht<br />

Toneelacademie Maastricht<br />

Academie van Bouwkunst Maastricht<br />

Arbeid & Recht (Sittard)<br />

HEAO Financieel Management (Sittard)<br />

HEAO Marketing Management (Sittard)<br />

Bc-Leraar Basisonderwijs (Heerlen)<br />

Bc-Leraar Basisonderwijs (Maastricht)<br />

Bc-Hogere Europese Beroepen Opleiding<br />

Bc-International Business and Languages<br />

Bc-Oriëntaalse Talen en Communicatie<br />

Bc-Vertaalacademie<br />

Bc-Sociaal Pedagogische Hulpverlening<br />

Bc-Sociaal Pedagogische Hulpverlening<br />

Bc-Culturele en Maatschappelijk Vorming<br />

Bc-Maatschappelijk Werk en Dienstverlening<br />

Bc-Hoge Hotelschool Maastricht<br />

Bc-Docent Muziek<br />

Bc-Muziek<br />

Voortgezette Opleiding Muziek<br />

Bc-Autonome Beeldende Kunst<br />

Bc-Vormgeving<br />

Bc-Docent Beeldende Kunst en Vormgeving<br />

Bc-Docent Drama<br />

Bc-Theater<br />

Ma-Architectuur<br />

Bc-Personeel & Arbeid<br />

Bc-Sociaal Juridische Dienstverlening<br />

Bc-Accountancy<br />

Bc-Bedrijfseconomie<br />

Bc-International Business and Management Studies<br />

Bc-Commerciële Economie<br />

Bc-Food and Business<br />

Bc-Management, Economie en Recht<br />

Bc-Small Business and Retail Management<br />

In 2006 zullen deze drie faculteiten worden<br />

samengevoegd tot één faculteit Sociale<br />

Studies<br />

In 2006 start de brede opleiding ‘Hogere<br />

Juridische Opleiding’, met als uitstroomprofiel<br />

Sociaal Juridische Dienstverlening


instelling | Hogeschool <strong>Zuyd</strong> 15<br />

Tabel: niet CROHO-geregistreerde bachelor (Bc) en masters (Ma) Opleidingen<br />

Faculteit<br />

Logopedie (Heerlen)<br />

Verpleegkunde (Heerlen)<br />

SPH-Maastricht<br />

Ergotherapie<br />

Hoge Hotelschool Maastricht<br />

Academie voor Beeldende Kunsten Maastricht<br />

Opleiding (bc=bachelor; ma=master)<br />

MBA-Personal Leadership in Innovation & Change<br />

Inservice-opleidingen met Bc-niveau:<br />

• Operatieassistent en Anesthesiemedewerker<br />

• Radiodiagnostisch Laborant<br />

Ma- Comparative European Social Studies<br />

Ma-Vaktherapiën<br />

Ma-Innovative Hospitality Management<br />

Ma-MBA Hotel and Tourism Management<br />

Ma-Postgraduate Course in Scientific Illustration<br />

(i.s.m. UM)<br />

Ontwikkelingen in <strong>2005</strong> en 2006<br />

Tabel: lectoraten en lectoren<br />

Lectoraat<br />

Lector<br />

Ontwikkelingen in <strong>2005</strong> en 2006<br />

Nieuwe Theatraliteit<br />

Kennisorganisaties en Kennismanagement<br />

Autonomie en Participatie<br />

Comparative European Research and Theory<br />

Kennisontwikkeling Vaktherapieën<br />

Toerisme en Cultuur<br />

Geïnspreerd Leren (i.s.m. Hogeschool Drenthe en Hogeschool Helicon)<br />

Infonomie en Nieuwe Media<br />

Life Scienes<br />

Duurzame Ontwikkeling (i.s.m. Universiteit Maastricht en Open Universiteit Nederland)<br />

Dr. M. Kattenbelt<br />

Drs. F. Lekanne Deprez<br />

Dr. L. de Witte<br />

Dr. N. Reverda<br />

Dr. H. Smeijsters<br />

Dr. W. Munsters<br />

Dr. M. Dolk<br />

Drs. H. Sangen<br />

Prof. Dr. P. Borm<br />

Prof. Dr. P. Martens<br />

Naam lectoraat vanaf 1-1-2006:<br />

Autonomie en Openbaarheid in de Kunsten<br />

Naam lectoraat vanaf 2006: Nieuwe Media<br />

In 2006 wordt mevrouw Dr. Geja Hageman<br />

benoemd tot (co-)lector


16<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> | instelling<br />

Kerncijfers Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

Aantal studenten Hogeschool <strong>Zuyd</strong> 1<br />

Verdeling studenten Hogeschool <strong>Zuyd</strong> <strong>2005</strong> naar sector 2<br />

14.000<br />

13.500<br />

13.000<br />

12.500<br />

12.000<br />

11.500<br />

11.000<br />

2001 2002 2003 2004 <strong>2005</strong><br />

HEO<br />

HGZO<br />

HPO<br />

HSAO<br />

HTNO<br />

KUO<br />

Landelijk marktaandeel aantal studenten<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> 3<br />

Student/personeelratio Hogeschool <strong>Zuyd</strong> 4<br />

14<br />

3,85%<br />

13,5<br />

3,80%<br />

3,75%<br />

3,70%<br />

3,65%<br />

3,60%<br />

2001 2002 2003 2004 <strong>2005</strong><br />

13<br />

12,5<br />

12<br />

11,5<br />

11<br />

10,5<br />

2001 2002 2003 2004 <strong>2005</strong><br />

Hs<strong>Zuyd</strong><br />

HBO-landelijk<br />

1<br />

Bron: www.hbo-raad.nl<br />

3<br />

Bron: www.hbo-raad.nl<br />

2<br />

Bron: www.hbo-raad.nl<br />

4<br />

Bron: Management Informatie Systeem Hogeschool <strong>Zuyd</strong> en www.hbo-raad.nl. Landelijke gegevens over <strong>2005</strong> thans nog niet bekend.


instelling | Hogeschool <strong>Zuyd</strong> 17<br />

1600<br />

1400<br />

1200<br />

1362<br />

Aantal medewerkers: docenten / ondersteunende medewerkers 5<br />

(excl. externe deskundigen en gedetacheerden)<br />

1418<br />

1505<br />

1512<br />

1000<br />

800<br />

876<br />

897<br />

944<br />

926<br />

600<br />

400<br />

200<br />

486<br />

521<br />

561<br />

586<br />

Doc.<br />

Onderst.<br />

Tot.<br />

0<br />

2002 2003 2004 <strong>2005</strong><br />

1600<br />

Aantal medewerkers Hogeschool <strong>Zuyd</strong>: m/v 6<br />

(excl. externe deskundigen en gedetacheerden)<br />

1400<br />

1200<br />

1362<br />

1409<br />

1505<br />

1512<br />

1000<br />

800<br />

600<br />

400<br />

200<br />

796<br />

566<br />

812<br />

597<br />

856<br />

649<br />

840<br />

672<br />

M<br />

V<br />

Tot.<br />

0<br />

2002 2003 2004 <strong>2005</strong><br />

5<br />

Bron: Management Informatie Systeem Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

6<br />

Bron: Management Informatie Systeem Hogeschool <strong>Zuyd</strong>


NAAM:<br />

FUNCTIE:<br />

OVER:<br />

PAUL BORM<br />

LECTOR LIFE SCIENCES<br />

ONDERZOEK EN SAMENWERKING MET<br />

UNIVERSITEITEN<br />

ONDERZOEK OP HBO AGENDA<br />

Onderzoek moet op de hogeschoolagenda komen, zo wordt landelijk<br />

bepleit. De ambities op onderzoeksgebied wekken bij Nederlandse<br />

universiteiten echter nogal eens wrevel op, merkt lector<br />

Paul Borm. Op hoog niveau dan. “In de formele contacten, want<br />

onderzoekers werken samen voor de inhoud.”<br />

Als lector Life Sciences heeft Paul Borm het thema onderzoek<br />

binnen de faculteit inmiddels op de agenda gekregen. Nog niet<br />

zoals hij graag zou zien. Hij mist de eagerness bij docenten om<br />

met onderzoeksresultaten aan de slag te gaan. “Er wordt nog<br />

geen prioriteit aan gegeven.” Studenten zowel als docenten die<br />

meedoen in het Center of Excellence Life Sciences van Hogeschool<br />

<strong>Zuyd</strong> werken thans mee aan verschillende internationale<br />

studies naar fijnstof. Met universiteiten in Nederland, Zweden,<br />

België en Duitsland. Wat hem daarbij opvalt, is dat buitenlandse<br />

universiteiten gemakkelijker heen stappen over het feit dat het<br />

Center of Excellence deel uitmaakt van <strong>Zuyd</strong> University zoals de<br />

officiële benaming in buitenlandse contacten luidt. “In de relatie<br />

met buitenlandse partners, of met bedrijven, zijn de machts- en<br />

krachtsverschillen niet aanwezig. Daar is de samenwerking gebaseerd<br />

op inhoud. Die prevaleert.” En dat is in Nederland wel eens<br />

anders, constateert de lector. Hier spelen concurrentiegevoelens<br />

en machtsverhoudingen vaak een rol. Universiteiten zitten volgens<br />

hem in een spagaat: ze worden afgerekend op hun wetenschappelijke<br />

performance maar de maatschappij vraagt relevant<br />

maatschappelijk werk. “Die twee zijn niet altijd verenigbaar.”<br />

KEUZES MAKEN<br />

Borm vindt dat Hogeschool <strong>Zuyd</strong> haar plek in de onderzoekswereld<br />

moet claimen. En verdienen op basis van inhoud. Dat kan,<br />

gelooft hij. “Maar dan moet de hogeschool wel keuzes maken. Qua<br />

thema’s, want je kunt niet op alle terreinen onderzoek gaan doen.<br />

Dan val je uiteindelijk overal buiten de boot.” Paul Borm noemt<br />

thema’s als life sciences en nieuwe energie waar Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

voor zou kunnen kiezen. “Dat zijn actuele thema’s in de regio.”<br />

Help sectoren problemen te identificeren en pak die dan aan middels<br />

onderzoek.<br />

EFFECT OP ONDERWIJS<br />

Dat zo’n keuze uiteindelijk een positief effect heeft op het onderwijs,<br />

lijdt voor hem geen twijfel. Hij noemt het onderzoek naar fijnstof<br />

als voorbeeld. “Dankzij de Interreg gelden hebben we onderzoeksapparatuur<br />

kunnen kopen voor celkweek. Via het onderwijsbudget<br />

zou dat nooit gelukt zijn. Die hefboomconstructie moet het<br />

HBO nog veel meer benutten.” Enthousiasme over het fijnstofonderzoek<br />

en de investeringen in geavanceerde apparatuur, hebben<br />

voor momentum rond Life Sciences gezorgd. Paul Borm is ervan<br />

overtuigd dat dit de start van een nieuwe opleiding nanotechnologie<br />

(gepland voor 2006) vergemakkelijkt heeft. “Mensen zien<br />

kansen, zien de lijn naar de kenniskring en krijgen feedback uit hun<br />

omgeving, zowel in- als extern. Daardoor ontstaat er momentum<br />

en krijgt zo’n idee voor een nanotechnologie-opleiding kans.”<br />

19


20 Hogeschool <strong>Zuyd</strong> | Governance<br />

1.3 | Governance<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> bestaat vijf jaar:<br />

Governance in de betekenis van degelijk onderwijsbestuur<br />

kent twee voedingsbronnen. Enerzijds volgde op<br />

de richtlijnen voor beursgenoteerde ondernemingen<br />

in de USA (Sarbanes-Oxley act) de code Tabaksblat<br />

in Nederland in 2003. Daarnaast wierp de zogeheten<br />

HBO-fraude, ontstaan tussen 1995 en 2003 en door de<br />

commissie Schutte gedocumenteerd, de vraag op naar<br />

preventie. Hogeschool <strong>Zuyd</strong> wil van transparantie en<br />

integriteit speerpunten van haar beleid maken. Zij doet<br />

dit vanaf 2004 door middel van een hogeschoolbrede<br />

programmatische aanpak, die deel uitmaakt van haar<br />

Innovatieprogramma <strong>2005</strong>-2008.<br />

Als instelling voor hoger onderwijs dient de Hogeschool <strong>Zuyd</strong> haar<br />

maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen. Om hieraan te kunnen<br />

voldoen is een stelsel van regels van goed bestuur noodzakelijk. Daarmee<br />

moet de hogeschool in staat zijn op transparante manier verantwoording<br />

af te leggen aan de Raad van Toezicht, aan het Ministerie van OCW en<br />

aan overige belanghebbenden. Dit stelsel dient tevens voldoende garanties<br />

te bieden voor resultaatgerichte besturing van de organisatie, voor<br />

efficiënte en effectieve bedrijfsvoering en voor beïnvloedingsmogelijkheden<br />

door belanghebbenden. Betrouwbaarheid en transparantie van de<br />

bedrijfsinformatie is in dit verband een noodzakelijke voorwaarde voor<br />

goede sturing en voor verantwoording over de resultaten, zoals onder<br />

andere gebeurt door middel van dit <strong>jaarverslag</strong>. De ontwikkelingen op het<br />

gebied van governance in het verslagjaar worden hierna nader toegelicht.<br />

Transparantie<br />

Het is de wens van de Hogeschool <strong>Zuyd</strong> om haar bestuurlijk handelen zo<br />

transparant mogelijk te maken. Daartoe heeft zij eind 2004 het thema<br />

‘governance’ op haar agenda gezet. Eén van de strategische programma’s<br />

uit haar Innovatieplan <strong>2005</strong>-2008 is geheel gewijd aan ‘corporate<br />

governance’. In de loop van <strong>2005</strong> is een uitwerking gemaakt van het<br />

centrale doel van dit programma. De ontwikkeling van instrumenten voor<br />

kwaliteitszorg en planning & control heeft een directe band met veel van<br />

de vernieuwingen die binnen het programma ‘corporate governance’ worden<br />

geïnitieerd. Er vindt een intensieve samenwerking plaats tussen het<br />

programma ‘corporate governance’ en de Audit & Control Groep.


Governance | Hogeschool <strong>Zuyd</strong> 21<br />

Programma corporate governance<br />

De concreet uitgewerkte plannen zijn gebundeld in een drietal programmalijnen:<br />

beheersing, sturing en verantwoording. Ten aanzien van het<br />

toezicht omarmt de Hogeschool de principes en best practices van de in<br />

<strong>2005</strong> tot stand gekomen Branchecode Governance van de HBO-Raad.<br />

De programmalijn ‘beheersing’ groepeert projecten op het gebied van verbetering<br />

van bedrijfsvoering (AO/IC), ontwikkeling van een systematiek<br />

van risicomanagement en kwaliteitsverhoging van de onderwijsondersteuning.<br />

De programmalijn ‘sturing’ richt zich op verdere doorontwikkeling<br />

van de bestaande besturingscyclus en de daarbij te hanteren prestatiemeting.<br />

De programmalijn ‘verantwoording’ ontwikkelt nieuwe - aanvullende<br />

- methoden om belanghebbenden van de hogeschool gericht te informeren<br />

en mogelijkheden te bieden om mee te denken over het onderwijs- en<br />

onderzoeksbeleid van de hogeschool en haar onderdelen. De gedefinieerde<br />

projecten zijn door de Raad van Toezicht geaccordeerd en conform<br />

de ontwikkelde planning in gang gezet.<br />

Interne kwaliteitszorg en planning & control<br />

Enkele kritieke succesfactoren en bijbehorende prestatie-indicatoren, ontwikkeld<br />

ten behoeve van eenduidige sturing en prestatiemeting, zijn in de<br />

loop van <strong>2005</strong> ingepast in de instrumenten van de jaarlijkse planning- &<br />

controlcyclus van de hogeschool.<br />

Daarnaast is uitvoerig van gedachten gewisseld over de verhouding tussen<br />

de doelen en de werklast van de verschillende stuurmechanismen op<br />

het gebied van kwaliteitszorg en planning & control. Als direct belanghebbenden<br />

zijn daarbij een aantal budgethouders, het College van Bestuur<br />

en de Audit & Control Groep betrokken. Centraal hierin staat het streven<br />

om de verschillende meetsystemen en indicatoren zoveel mogelijk in<br />

elkaars verlengde te leggen. Het in 2006 op te leveren resultaat hiervan<br />

moet onder meer inhouden: een betere balans tussen de instrumenten van<br />

planning & control enerzijds en het systeem van accreditatie van de NVAO<br />

anderzijds. De manier waarop het instrument interne audit daarbij wordt<br />

ingezet zal eveneens onderwerp van heroverweging zijn. Aldus probeert<br />

de hogeschool volgens de principes van een lerende organisatie werk te<br />

maken van de PDCA-verbetercyclus rond besturing van de organisatie.<br />

Managementinformatie<br />

Na afronding van een meerjarige projectperiode heeft de hogeschool aan<br />

het eind van het verslagjaar besloten verzameling en beheer van hoogwaardige<br />

managementinformatie onder te brengen in de reguliere organisatie<br />

van de hogeschool. Hiertoe heeft zij een productgroep managementinformatie<br />

in het leven geroepen. De managementinformatie bevat onder<br />

meer ken- en stuurgetallen die op afroep en als maatwerk beschikbaar zijn<br />

voor het College van Bestuur en de budgethouders, ter ondersteuning van<br />

hun verantwoordingsactiviteiten. De productgroep verricht haar werkzaamheden<br />

in samenwerking met informatieleverende diensten als Studentenadministratie,<br />

de facultaire Bureaus Onderwijs, de Dienst personeel &<br />

Organisatie en de Dienst Financieel Economische Zaken.<br />

Inhoudelijke bewaking en doorontwikkeling van de set van stuur- en kengetallen<br />

is de verantwoordelijkheid van het College van Bestuur, ondersteund<br />

door de Audit & Control Groep. Ter facilitering daarvan stemt het<br />

programma ICT de bijbehorende verschillende huidige en nieuw te ontwikkelen<br />

geautomatiseerde informatiesystemen op elkaar af.


22<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> | Governance<br />

Tevredenheid van studenten en medewerkers<br />

Belangrijke instrumenten in het kader van kwaliteitsmeting en transparantie<br />

zijn de studentenmonitor en personeelsmonitor die Hogeschool<br />

<strong>Zuyd</strong> al sinds haar oprichting in 2001 jaarlijks organiseert.<br />

De studentenmonitor van Hogeschool <strong>Zuyd</strong> vertoont een groeiend deelnamepercentage:<br />

44% tegenover 32% vorig jaar. In <strong>2005</strong> waren voor het<br />

eerst studenten van alle 22 faculteiten vertegenwoordigd. In hun rapportage<br />

over <strong>2005</strong> meldden 20 van de 22 faculteiten dat zij intern over de<br />

uitkomsten communiceren en maatregelen ter verbetering inrichten.<br />

De respons bij de personeelsmonitor kende in <strong>2005</strong> een dip: van 59% in<br />

2004 naar 42% in <strong>2005</strong>. Ook hier namen 20 van de 22 faculteiten zich<br />

voor met de doelgroep over de uitkomsten te communiceren en daaraan<br />

actie te verbinden. Zie ook hoofdstuk 2.1.4.<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> bestaat vijf jaar:<br />

Als nu de balans wordt opgemaakt slaat die beslist<br />

positief door. Hogeschool <strong>Zuyd</strong> wil een kennispoort<br />

zijn. De eerste editie van “Kennis in Bedrijf” is wat dat<br />

betreft een hoogtepunt geweest. Daar is gebleken dat<br />

je kenniscirculatie voelbaar kunt maken. Een van de<br />

uitdagingen voor de komende tijd is die kennispoort<br />

verder uitbouwen en een ondernemende mentaliteit<br />

creëren. Andere hoogtepunten zijn de prijzen en prestaties<br />

van studenten en alumni. De afgelopen jaren<br />

werden steeds meer regionale maar vooral ook nationale<br />

en internationale prijzen van betekenis door studenten<br />

en alumni in de wacht gesleept.


Hogeschool <strong>Zuyd</strong> - toppers | Hogeschool <strong>Zuyd</strong> 23<br />

1.4 | Hogeschool <strong>Zuyd</strong> - toppers<br />

Van een hogeschool met meer dan 13.000 studenten en bijna 1600<br />

werknemers, verdeeld over een grote diversiteit van opleidingen, is het<br />

ondoenlijk een volledige lijst met hoogtepunten in het verslagjaar samen<br />

te stellen. In het onderstaande wordt dan ook volstaan met een beperkt<br />

overzicht van bijzondere gebeurtenissen die afgelopen jaar binnen en/of<br />

buiten de hogeschool nieuws vormden.<br />

Manifestaties<br />

In <strong>2005</strong> organiseerde Hogeschool <strong>Zuyd</strong> voor de vierde keer op rij de succesvolle<br />

manifestatie ‘Kennis in Bedrijf’. Ondanks iets minder externe<br />

bezoekers dan in 2004 bood dit evenement weer een prima mogelijkheid<br />

om externe relaties kennis te laten nemen van de vele onderzoeksactiviteiten<br />

die de hogeschool voor het MKB en voor maatschappelijke en<br />

culturele organisaties uitvoert.<br />

Met het initiatief Studium Generale Parkstad, dat in het najaar van 2004<br />

van start ging, brengt Hogeschool <strong>Zuyd</strong> samen met een aantal andere<br />

kennisinstituten uit de regio enkele lezingencycli per jaar. Een uitstekende<br />

mogelijkheid om het intellectuele klimaat in de regio te stimuleren maar<br />

ook om kennis te delen met belangstellenden uit de omgeving. Ook dit<br />

jaar werden de lezingen goed bezocht.<br />

Tijdens de 11e kunstmanifestatie ‘Coup Maastricht’ presenteerden de<br />

kunststudenten van Hogeschool <strong>Zuyd</strong> zich weer aan een breed publiek.<br />

Deze keer werd de Maastrichtse wijk Tongerse Poort ingeschakeld bij de<br />

activiteiten. De vele voorstellingen, exposities en presentaties waren van<br />

goede kwaliteit en werden ook dit jaar weer druk bezocht.<br />

Symposia en lezingen<br />

Evenals in voorgaande jaren organiseerde Hogeschool <strong>Zuyd</strong> in <strong>2005</strong><br />

verschillende symposia en lezingen waaraan het MKB, bedrijven en instellingen,<br />

alumni en andere externe en interne belangstellenden actief<br />

deelnamen, zoals: een Euregionaal Symposium rond Ergotherapie over<br />

de ‘Zorg om Thuis’, ‘De zin en onzin van kunst- en cultuureducatie’, de<br />

gevolgen van de strenge fijnstofnorm voor de Limburgse economie, maatwerk-onderwijs<br />

in uitvoering, een vierdaags internationaal symposium<br />

over vertalen, een seminar over de toekomst van de maakindustrie, een<br />

symposium over sensorisch onderzoek en bijeenkomsten met als titel:<br />

Leiderschap: alles (z)onder controle? en Managing Chaos and Complexity,<br />

Essential for Management and Organization?<br />

Externe oriëntatie, innovatie en onderzoek<br />

Stage-opdrachten, onderzoek van kenniskringen en afstudeerprojecten<br />

voor bedrijven en instellingen zorgden verder voor een versteviging van de<br />

kennisrelatie met de omgeving. Enkele voorbeelden:<br />

• De Kenniskring Comparative European Social Research and Theory<br />

(CESRT) participeert van <strong>2005</strong> tot en met 2007 in een onderzoek<br />

naar armoede en sociale uitsluiting in de Euregio. Vijf praktijkinstellingen<br />

en vijf hogescholen c.q. universiteiten uit de respectieve deelgebieden<br />

van de Euregio werken hierin samen.


24<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> | Hogeschool <strong>Zuyd</strong> - toppers<br />

• Twee studenten Commerciële Economie, Carlo Schijnemaekers en<br />

Jesper van Thor, onderzochten hoe je jongeren pensioenbewust kunt<br />

maken. Zij stelden voor het ABP een plan op om jongeren te motiveren<br />

om over hun noodzakelijke oudedagsvoorziening na te denken.<br />

• Laurens Faessen, deeltijdstudent Bedrijfskundige Informatie, onderzocht<br />

voor zijn afstudeeropdracht in hoeverre ‘offshoring’ van IT-activiteiten<br />

een kans of bedreiging is voor de IT-industrie. Hij deed dit<br />

voor zijn werkgever Atos Origin.<br />

• Léon Spijkers van de opleiding Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek<br />

deed mee aan onderzoek van Maastricht Radiation Oncology<br />

(MaastrRO) naar de mogelijkheid om tumoren te bestrijden met<br />

bacteriën. Hij heeft in het kader daarvan een methode ontwikkeld<br />

om bacteriën en hun werking zichtbaar te maken, zonder operatief<br />

ingrijpen.<br />

• De kenniskring Toerisme & Cultuur heeft voor de Limburgse fusiegemeenten<br />

Maasbracht, Thorn en Heel een gezamenlijke cultuurtoeristische<br />

visie ontwikkeld. Onderzocht werd hoe toerisme een drijfveer kan<br />

zijn voor de economische motor van een stad of gemeente.<br />

• Check5, een nog jong particulier instituut voor huiswerkbegeleiding,<br />

had te maken met een enorme groei in zeer korte tijd, waardoor het<br />

zich zorgen begon te maken over de handhaving van de kwaliteit van<br />

zijn dienstverlening. Willemien de Jong heeft, als studente van de<br />

opleiding Management Economie en Recht, voor het bedrijf een kwaliteitsmodel<br />

uitgewerkt en ingevoerd.<br />

• Technologie kan uitkomst bieden voor de zorgsector, maar zorginstellingen<br />

staan er nog huiverig tegenover. De faculteit ICT van Hogeschool<br />

<strong>Zuyd</strong> heeft daarom van ICT in de zorg een speerpunt gemaakt.<br />

De opleiding wil de zorgsector ondersteunen op het gebied van communicatie,<br />

veiligheid en alarmering. Zo hebben studenten voor<br />

Thuiszorg Midden-Limburg een pilot opgezet om te onderzoeken of<br />

wijkverpleegkundigen met een PDA foto’s kunnen maken van wonden<br />

die ze doorsturen naar de arts.<br />

• Een studentenprojectteam van de Hoge Hotelschool Maastricht<br />

ontwikkelde concepten en schreef een marketingplan voor een uniek<br />

woonzorgpark voor Nederlandse 55-plussers in Spanje.<br />

• Het Maaslandziekenhuis in Sittard-Geleen bouwt aan het ziekenhuis<br />

van de 21e eeuw. Hospitality en patiëntgecentreerde zorg staan<br />

naast digitalisering hoog op de agenda. Om dat alles te realiseren<br />

heeft het ziekenhuis toenadering gezocht tot Hogeschool <strong>Zuyd</strong>. Hogeschool<br />

<strong>Zuyd</strong> ondersteunt het ziekenhuis bij het vertalen van het concept<br />

naar realiteit. Er zijn gezamenlijke werkgroepen gevormd rond de<br />

thema’s hospitality en patiëntgecentreerde zorg, logistiek en ICT als<br />

kerncompetentie, zorgmarketing en leren en de lerende organisatie.<br />

• De Kenniskring Life Sciences van Hogeschool <strong>Zuyd</strong> nam ook in <strong>2005</strong><br />

deel aan een groots opgezet Euregionaal project dat onderzoek doet<br />

naar de effecten van fijnstof en naar mogelijke oplossingen van fijnstofproblematiek<br />

(INTERREG III Project).


Hogeschool <strong>Zuyd</strong> - toppers | Hogeschool <strong>Zuyd</strong> 25<br />

• Derdejaars studenten Textiel- en Modevormgeving van de Academie<br />

Beeldende Kunsten Maastricht, ontwierpen een gemeenschappelijke<br />

collectie weefsels, materiaalhanteringen en dessins. De studenten<br />

mochten deze collectie tonen tijdens de Première Vision in Parijs, de<br />

mondiale beurs voor stoffen en accessoires voor de mode-industrie<br />

(februari 2006). Voor deze beurs zorgden zij zelf voor de presentatie.<br />

Prijzen en prestaties van studenten en alumni<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> reikte prijzen uit aan de beste afstudeerders. Daarnaast<br />

ontvingen studenten en alumni ook extern prijzen, zoals:<br />

• Bieke Geenen, net afgestudeerd bij Creatieve Therapie, heeft op de<br />

manifestatie ‘Kennis in bedrijf’ de Hogeschool <strong>Zuyd</strong> Prijs gekregen. Ze<br />

ontving de prijs voor haar afstudeerproject met Filippijnse getraumatiseerde<br />

weeskinderen.<br />

• De tweede prijs die tijdens ‘Kennis in Bedrijf’ werd uitgereikt is de<br />

‘ABP-ICT Prijs <strong>2005</strong>’. Deze gaat naar een student in de informaticarichting<br />

die volgens de jury de beste afstudeerscriptie heeft geschreven.<br />

Dit keer heeft Rob Prickaerts de prijs gewonnen.<br />

• Voor het eerst is ook de Parkstad Limburg Cultuurprijs uitgereikt.<br />

Deze prijs gaat naar één of meerdere studenten die op een bijzondere<br />

manier een positieve bijdrage leveren aan de jongerencultuur in Parkstad<br />

Limburg. Deze prijs bedraagt € 7000. De jury beoordeelt de projecten<br />

op basis van innovatie, externe gerichtheid, originaliteit, niveau<br />

en realiseerbaarheid. De prijs is gewonnen door Fernand Smeets en<br />

Tom Walter. Beiden zijn afgestudeerd aan de opleiding Communication<br />

and Multimedia Design.<br />

• Een mini-onderneming van Hogeschool <strong>Zuyd</strong> deed het bijzonder goed<br />

in <strong>2005</strong>. De studentcompany ‘Crew8’ van de Academie Beeldende<br />

Kunsten Maastricht heeft de landelijke wedstrijd en de Europese<br />

finale van de wedstrijd ‘jong ondernemen’ gewonnen. Deze laatste<br />

vond plaats in Boekarest (Roemenië), waar 20 Europese Student Companies<br />

met elkaar de strijd aangingen.<br />

• Kris Kuppen en Arlon Luijten van de Toneelacedemie Maastricht hebben<br />

de Henriëtte Hustinxprijs gewonnen. Deze prijs, groot € 5000,<br />

gaat jaarlijks naar een bijzonder getalenteerde student van een van<br />

de kunstvakopleidingen van Hogeschool <strong>Zuyd</strong>.


26<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> | Hogeschool <strong>Zuyd</strong> - toppers<br />

• Altvioliste Dana Zemstov (12) heeft de Premio Assoluto gewonnen bij<br />

de Internationale wedstrijd Citta di Barletta. Ze was de enige van het<br />

grote aantal deelnemers (circa 200) uit 15 landen die de maximale<br />

100 punten behaalde. Dana studeert altviool in de voorbereidende<br />

klas bij de virtuoso Mikhail Kugel aan het Conservatorium Maastricht.<br />

Davide Montagne, ook een leerling van Mikhail Kugel aan het Conservatorium<br />

Maastricht, won de tweede prijs van deze wedstrijd.<br />

• Susann Neumann, Anja Glaeser en Susanne Heybach, drie Duitse<br />

studenten Ergotherapie, hebben in Duitsland een prijs gewonnen. De<br />

drie hebben aan Hogeschool <strong>Zuyd</strong> hun bacheloropleiding afgerond,<br />

aansluitend op hun Duitse ergotherapie-studie. Hiervoor hebben ze<br />

onderzoek gedaan onder getraumatiseerde vluchtelingen. Met dit<br />

onderzoek hebben ze een prijs van € 4000 gewonnen, uitgeloofd<br />

door de Duitse uitgever Borgman Verlag.<br />

• Rob Meijers won de Music Award Maastricht <strong>2005</strong>. Hij ontving een<br />

bedrag van € 4500 voor verdere studie en ontwikkeling van zijn<br />

stem.<br />

• Rick Lormans, Roel Kaldenhoven en Casper Rieter, drie studenten die<br />

afgelopen zomer afgestudeerd zijn in de richting Civiele Techniek, zijn<br />

de grote winnaars van de Afstudeerprijs voor het technische HBO.<br />

KIVI NIRIA reikte deze prijs uit. De drie mochten een bedrag van<br />

€ 2000 in ontvangst nemen. Ze hebben een innovatief concept ontwikkeld<br />

om complete woonwijken op het water te bouwen. Een idee<br />

dat heel wel technisch haalbaar is volgens de jury.<br />

• Henry Smeets van de opleiding Facility Management heeft dit jaar de<br />

FM-Scriptieprijs gewonnen. Hij heeft de prijs gekregen voor zijn onderzoek<br />

naar cliëntgerichte prestatie-indicatoren voor een facilitaire<br />

organisatie in de verpleging en verzorging.<br />

• Sophie van Winden, net afgestudeerd aan de Toneelacademie Maastricht,<br />

heeft het Gouden Kalf gewonnen. Ze heeft deze prestigieuze<br />

Nederlandse filmprijs gekregen voor de beste vrouwelijke bijrol. Sophie<br />

vervult de bijrol in de Nederlandse film Leef!<br />

• Inge Scholten heeft dit jaar de Faculteit Techniek Afstudeerprijs<br />

gewonnen. De studente Werktuigbouwkunde heeft de prijs ontvangen<br />

voor haar afstudeerwerk bij Dutch Space te Leiden, een bedrijf dat<br />

actief is in de ruimtevaartindustrie.<br />

Kroonjuwelen<br />

Onder de bovenbeschreven “Hogeschool <strong>Zuyd</strong>-toppers” bevinden zich drie<br />

onderwijs- en onderzoeksactiviteiten die in het landelijk HBO worden aangemerkt<br />

als zogenaamde kroonjuwelen:<br />

• het onderzoek naar de effecten van fijnstof op de gezondheid door de<br />

kenniskring Life Sciences;<br />

• de strategische en duurzame samenwerking tussen Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

en het Maaslandziekenhuis in Sittard-Geleen;<br />

• de presentatie van studenten van de Academie van Beeldende Kunsten<br />

Maastricht tijdens Première Vision in Parijs, de mondiale beurs<br />

voor stoffen en accessoires.


Innovatielijn<br />

Kennislijn<br />

Succeslijn<br />

Groeilijn<br />

Euregiolijn


NAAM:<br />

FUNCTIE:<br />

OVER:<br />

NORBERT ZIMMERMANN<br />

FUNCTIE: FACHDIENSTLEITER CARITAS<br />

BEHINDERTENWERK / STUDENT MBA<br />

EUREGIONALE CULTUURVERSCHILLEN<br />

SAMENWERKEN ROND DRIELANDENPUNT<br />

In een provincie als Limburg lijken er geen grenzen te bestaan.<br />

Onderweg passeer je er in een vloek en een zucht landsgrenzen<br />

met België en Duitsland. Toch bestaan er binnen de Euregio<br />

nog altijd verschillen. Culturele verschillen. En die kunnen groot<br />

zijn, hebben de deelnemers aan de MBA ‘Personal Leadership in<br />

Innovation and Change’ tijdens het blok Internationaal en Multicultureel<br />

Management ervaren.<br />

“Het was alsof ik een andere wereld binnen stapte”, herinnert<br />

Norbert Zimmermann zich, Fachdienstleiter bij Caritas Behindertenwerk<br />

in Alsdorf. Onderdeel van de MBA was een uitwisseling<br />

met de Duitse masteropleiding ‘Leitung und Management in<br />

multiprofessionellen Gesundheits- und Sozialdiensten’, georganiseerd<br />

door de Katholische Fachhochschule Nordrhein-Westfalen.<br />

Zimmermann en zijn mede-studenten bezochten Maasveld, een<br />

instelling voor mensen met een verstandelijke handicap. Daar<br />

heeft hij vooral naar de stijl van leidinggeven gekeken. “Managen<br />

betekent in Nederland vooral coachen. Medewerkers worden<br />

er vanuit HRM-perspectief als een waardevolle bron gezien. In<br />

Duitsland zijn we meer de top down mentaliteit gewend.”<br />

NIET VERWACHT<br />

Norbert Zimmermann had dergelijke grote verschillen niet<br />

verwacht. Vanuit zijn woonplaats rijdt hij in een half uur naar<br />

Maastricht, maar het verschil in cultuur is veel groter dan dat<br />

met München, een dagreis ver. “Verschillen zijn geen kwestie<br />

van afstand, maar van hoe je je werk inricht”, denkt hij. Daarnaast<br />

mag je de culturele erfenis van een volk niet uitvlakken.<br />

Die culturele erfenis stamt bij de oosterburen uit het Pruisische<br />

tijdperk, waar hiërarchie telde. “Wie hoger in de hiërarchie staat<br />

is beter, is meer waard. Dat denken wij nog steeds, hoewel ik veranderingen<br />

hierin merk.”<br />

LESSEN<br />

Norbert Zimmermann is door het uitwisselingsprogramma<br />

doordrongen van de noodzaak dat instellingen zo dichtbij elkaar<br />

meer moeten gaan samenwerken. Hij heeft er al een idee voor:<br />

een reisbureau voor mensen met een verstandelijke handicap.<br />

“Ik had al contact met een Belgische instelling. Nu heb ik ook<br />

contact met een Nederlandse. We moeten in het drielandenpunt<br />

toch concreet aan een project kunnen samenwerken.”<br />

29


30 Kernactiviteiten | onderwijs: going concern<br />

2. Kernactiviteiten<br />

Uitgangspunten voor beleid<br />

In haar Innovatieplan <strong>2005</strong>-2008 werkt de hogeschool haar missie uit in<br />

zeven strategische uitgangspunten, waarvan vijf direct invloed hebben op<br />

onderwijs en onderzoek:<br />

1 oriëntatie op Europa en binding met de Euregio<br />

2 toename aantal afgestudeerden: via grotere, gevarieerde deelname en<br />

betere doorstroom naar meer uitstroom<br />

3 opleidingsaanbod Hogeschool <strong>Zuyd</strong>: hoogvlakte met toppen<br />

4 keuze voor zelfstandige positie en samenwerking<br />

5 onderzoek als kwaliteitsimpuls.<br />

Dit hoofdstuk beschrijft de twee kernactiviteiten van de hogeschool:<br />

onderwijs en onderzoek. Paragraaf 2.1 handelt over het operationele<br />

proces (‘going concern’) van onderwijs en paragraaf 2.2 over innovatie.<br />

Ook voor onderzoek is deze tweedeling in ‘going concern’ en verbetering/<br />

vernieuwing gebruikt. Bij alle onderdelen staat centraal of de realisatie in<br />

overeenstemming is met de gestelde doelen en wordt, waar nodig, vooruit<br />

gekeken naar 2006.<br />

2.1 | Onderwijs: going concern<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> bestaat vijf jaar:<br />

In de afgelopen vijf jaren nam het aantal studenten<br />

toe van 12102 in 2001 tot 13428 in <strong>2005</strong>. Het aantal<br />

buitenlandse studenten groeide van 10% naar 14%.<br />

In de eerste jaren vernieuwde Hogeschool <strong>Zuyd</strong> haar<br />

aanbod met nieuwe opleidingen op nieuwe domeinen.<br />

Vanaf <strong>2005</strong> ontwikkelt de hogeschool brede bachelors<br />

met verschillende afstudeerprofielen. Binnen<br />

landelijke rankings bevindt Hogeschool <strong>Zuyd</strong> zich<br />

steeds in de topgroep van de grotere hogescholen.<br />

De aangevraagde accreditaties zijn alle behaald en<br />

meestal zeer overtuigend. De studierendementen na<br />

vijf jaar liggen twee tot vier procent boven het landelijk<br />

gemiddelde.


onderwijs: going concern | Kernactiviteiten 31<br />

Nieuwe Hogere Juridische Opleiding<br />

2.1.1 | Aanbod opleidingen<br />

Voorbereiding ‘brede bachelors’<br />

In <strong>2005</strong> is onderzoek gestart naar brede bacheloropleidingen en de<br />

accreditatie daarvan. Redenen daarvoor waren de ontwikkeling van het<br />

competentiegerichte onderwijs, het zoeken naar maatwerk binnen opleidingen<br />

(maiors en minors) en het streven naar efficiëntie. Het betreft de<br />

brede bachelors<br />

1. Social Work (vanuit de opleidingen SPH Maastricht, SPH Sittard, Culturele<br />

& Maatschappelijke Vorming en Maatschappelijk Werk & Dienstverlening)<br />

2. Information Management (vanuit de opleidingen Informatie Dienstverlening<br />

& Management en Bedrijfskundige Informatica)<br />

3. Gebouwde Omgeving (vanuit de opleidingen Bouwkunde, Civiele Techniek/Milieutechniek<br />

en Bouwtechnische Bedrijfskunde)<br />

4. Bachelor of Commerce (vanuit de opleidingen Food & Business, Commerciële<br />

Economie en Small Business & Retailmanagement)<br />

5. Bachelor of Business Administration (vanuit de opleidingen Management<br />

in Zorg & Dienstverlening, Management Economie & Recht en<br />

Personeel & Arbeid).<br />

De hogeschool heeft in <strong>2005</strong> bij de NVAO een zogenaamde Toets Nieuwe<br />

Opleiding aangevraagd voor haar bacheloropleiding ‘Hogere Juridische<br />

Opleiding’ (voltijds en deeltijds). Deze opleiding beoogt het gehele<br />

domein ‘Law’ te bestrijken. De huidige opleiding Sociaal Juridische Dienstverlening<br />

(SJD) wordt omgebouwd tot een van de afstudeerprofielen.<br />

Begin 2006 heeft de NVAO positief op deze aanvraag gereageerd. Indien<br />

ook de doelmatigheidstoets van het Ministerie van OCW positief uitvalt<br />

zal deze opleiding per 1 september 2006 van start gaan.<br />

Masteropleidingen<br />

Tot dusverre studeren slechts 189 studenten van Hogeschool <strong>Zuyd</strong> (1,5%<br />

van haar totaal aantal ingeschreven studenten) aan een bekostigde en<br />

geaccrediteerde masteropleiding (Master Advanced Nursing Practice en<br />

Master Architectuur) of aan de Voortgezette Opleiding Muziek. Naast de<br />

genoemde opleidingen biedt de hogeschool tevens zes niet bekostigde<br />

opleidingen op masterniveau aan. Twee daarvan verlenen aan de studenten<br />

een masterdiploma dat erkend wordt door een buitenlandse universiteit.<br />

Vier daarvan zijn daarentegen niet geaccrediteerd. In totaal tellen<br />

deze zes opleidingen bijna 100 studenten.


32<br />

Kernactiviteiten | onderwijs: going concern<br />

In de loop van <strong>2005</strong> heeft het College van Bestuur nader beleid voor<br />

masteropleidingen vastgesteld. Van belang is dat elke student van de<br />

hogeschool die dat wil of kan een masteropleiding moet kunnen volgen.<br />

Daartoe moet elke bacheloropleiding tenminste één formele overeenkomst<br />

sluiten met een interne of externe HBO- of WO- masteropleiding.<br />

In <strong>2005</strong> beschikken nog slechts vier opleidingen over een dergelijke<br />

overeenkomst. Daarnaast zal de hogeschool in de nabije toekomst alleen<br />

masteropleidingen aanbieden die geaccrediteerd zijn door de NVAO, een<br />

gerenommeerde buitenlandse accreditatieorganisatie of een erkende buitenlandse<br />

universiteit. Niet geaccrediteerde opleidingen op post-graduate<br />

niveau zullen voortaan ‘post-graduate course’ worden genoemd.<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> registreert (nog) niet hoeveel studenten na het afronden<br />

van de bacheloropleiding aan een masteropleiding beginnen. Uit haar<br />

onderzoek onder alumni in <strong>2005</strong> bleek dat 37% van haar afgestudeerden<br />

een vervolgstudie heeft gedaan. 14% is een HBO-master of een WO-studie<br />

(bachelor of master) gaan volgen.<br />

2.1.2 | Instroommanagement: resultaten van het doelgroepenbeleid<br />

Instroom<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> streeft naar een grotere en meer gevarieerde deelname<br />

van studenten. Haar verwachting in 2008 14.000 studenten te tellen lijkt<br />

uit te komen: het aantal ingeschreven studenten groeide tussen 2001 en<br />

<strong>2005</strong> van 12.102 tot 13.428. Het marktaandeel van de hogeschool in het<br />

totaal aantal in het landelijk HBO ingeschreven studenten (streefwaarde<br />

3,8) schommelt al enige jaren tussen 3,73% en 3,8% en was in het<br />

verslagjaar 3,73 (zie hfdst.1.2). De lichte daling houdt verband met een<br />

daling in de instroom met 4,4%. De instroom in het landelijk HBO is licht<br />

gestegen, het marktaandeel van de Hogeschool is gedaald tot 3,5.<br />

tabel: instroom Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

% deeltijd opleidingen<br />

% duale opleidingen<br />

% voltijd opleidingen<br />

totaal aantal instromers<br />

marktaandeel Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

Bron: www.hbo-raad.nl<br />

Bovenstaande tabel laat tevens zien dat de instroom in het deeltijd- en<br />

het duale onderwijs in de hogeschool daalt.<br />

Buitenlandse studenten<br />

2001<br />

10,3%<br />

3,9%<br />

85,8%<br />

3517<br />

3,4%<br />

2002<br />

11,4%<br />

3,8%<br />

84,9%<br />

3733<br />

3,7%<br />

2003<br />

8,4%<br />

2,8%<br />

88,8%<br />

3865<br />

3,6%<br />

2004<br />

7,0%<br />

2,8%<br />

90,1%<br />

4079<br />

3,7%<br />

<strong>2005</strong><br />

5,6%<br />

2,1%<br />

92,2%<br />

3901<br />

3,5%<br />

Het aandeel buitenlandse studenten aan Hogeschool <strong>Zuyd</strong> vertoont de<br />

laatste vijf jaren een overtuigende groei. Dit is in overeenstemming met<br />

het beleid van de hogeschool: zij hanteert als streefwaarde 15%.<br />

tabel: aandeel buitenlandse studenten in totaal aantal studenten Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

2001<br />

10,0%<br />

2002<br />

12,0%<br />

2003<br />

12,8%<br />

Bron: Management Informatie Systeem Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

2004<br />

13,1%<br />

<strong>2005</strong><br />

13,9%


onderwijs: going concern | Kernactiviteiten 33<br />

De meeste buitenlandse studenten zijn te vinden in de kunstfaculteiten,<br />

in de gezondheidszorgfaculteiten, de Hoge Hotelschool en de Engelstalige<br />

opleiding International Business and Management Studies. Gezien de<br />

perifere ligging van de regio Zuid-Limburg in ons land biedt internationale<br />

instroom voor Hogeschool <strong>Zuyd</strong> een goede mogelijkheid om grenzen<br />

te verleggen.<br />

Geslacht, leeftijd en werkervaring<br />

Evenals in 2004 bestond de studentenpopulatie in <strong>2005</strong> voor 53% uit<br />

vrouwen en voor 47% uit mannen. De verdeling van mannen en vrouwen<br />

over de faculteiten bleef traditioneel: weinig mannen aan de PABO, de<br />

meeste sociale faculteiten en de faculteit Internationale Communicatie.<br />

Weinig vrouwen in de faculteiten Techniek, Chemie, Bouw, Informatica en<br />

in de economische faculteiten.<br />

De gemiddelde leeftijd van 1e jaarsstudenten is 20,3 jaar en van 2e<br />

jaarsstudenten 21,5 jaar. Slechts 10% van de 1e jaars en 13% van de<br />

2e jaars is 24 jaar of ouder. Wat dit betreft lijkt de beoogde variatie in<br />

de deelname aan het Hoger Onderwijs nog niet te worden bereikt. Toch<br />

heeft 20% van de studenten voorafgaande aan de studie een baan<br />

gehad, vakantiewerk en bijbaantjes niet meegerekend. De hogeschool zal<br />

de trend in deze gegevens blijven volgen.<br />

HAVO-, VWO- en MBO-instroom<br />

De instroom vanuit het HAVO, VWO en MBO blijft stabiel. De ontwikkeling<br />

van de instroom uit het MBO vertoont over de faculteiten heen een<br />

gedifferentieerd beeld.<br />

vooropleiding<br />

onbekend<br />

HAVO<br />

VWO<br />

MBO<br />

HBO en WO<br />

overig<br />

eindtotaal<br />

Bron: www.hbo-raad.nl<br />

2003<br />

10<br />

39<br />

14<br />

21<br />

5<br />

11<br />

100<br />

2004<br />

9<br />

38<br />

12<br />

22<br />

7<br />

11<br />

99<br />

<strong>2005</strong><br />

10<br />

40<br />

13<br />

22<br />

4<br />

11<br />

100<br />

Boven zagen wij dat de instroom in deeltijd opleidingen de laatste jaren<br />

aanzienlijk daalde. Dit geldt met name voor de instroom van studenten<br />

met een MBO- en HAVO-vooropleiding. Het aantal MBO’ers nam af van<br />

gemiddeld 40% van de instroom voor 2001 t/m 2003 tot 34% in 2004<br />

en 33% in <strong>2005</strong>. Het aantal Havisten daalde van 17% van de instroom<br />

in 2001 tot 12% in <strong>2005</strong>.<br />

Het studiesucces van Havisten is kleiner dan dat van VWO’ers en<br />

MBO’ers. Zie ook hoofdstuk 2.1.3.<br />

Samenwerking met ROC’s en VO<br />

De samenwerking met ROC’s in de regio is in <strong>2005</strong> uitgebreid, met het<br />

oog op inhoudelijke afstemming en doorlopende studieloopbaanbegeleiding.<br />

In verband met de afschaffing van de verwantschapsregeling MBO-<br />

HBO en de overgang naar competentiegericht onderwijs in het MBO per


34 Kernactiviteiten | onderwijs: going concern<br />

2007/8 is er meer ruimte gekomen voor aansluiting op basis van competenties.<br />

Dit heeft geleid tot een nieuwe impuls voor sectoraal werkoverleg<br />

met de drie ROC’s (Gilde Opleidingen, Arcus College en Leeuwenborgh<br />

Opleidingen).<br />

De samenwerking leverde de beoogde resultaten op:<br />

• facilitering doorstroom van MBO-administratie naar HBO-Bedrijfseconomie<br />

• samenwerking van faculteit Verpleegkunde met Sevagram Zorgcentra<br />

en Arcus College in een Zorg Innovatie Centrum<br />

• doorlopende leerwegen MBO-HBO in de sociale sector<br />

• samenwerkingsprojecten van studenten en docenten van de faculteiten<br />

Bouw en Life Sciences met Arcus College en Leeuwenborgh Opleidingen.<br />

Ook de samenwerking van Hogeschool <strong>Zuyd</strong> met het VO groeit. Deelname<br />

aan het landelijke project HAVO Competent (HACO) leidde tot een competentieprofiel<br />

voor de overgang van HAVO naar HBO (publicatie voorzien<br />

in maart 2006) op basis waarvan Hogeschool <strong>Zuyd</strong> met regionale<br />

VO-scholen de discussie over aansluiting kan voortzetten.<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong>-docenten uit de sector Techniek waren betrokken bij<br />

het project Begeleiding Profielwerkstukken in de tweede fase van het VO<br />

(9 deelnemende VO-scholen). De kunstfaculteiten hebben een alliantie<br />

gesloten met zes ‘cultuurprofielscholen’ in het VO. Doel hiervan is de<br />

samenwerking tussen kunstvakdocenten te bevorderen en leerlingen die<br />

geïnteresseerd en getalenteerd zijn op het gebied van de kunst te stimuleren<br />

tot doorstroom naar het kunstvakonderwijs. Binnen het netwerk van<br />

de kunstfaculteiten is het project ‘Stedelijke identiteit versus het geheugen<br />

van de stad’ in voorbereiding: start september 2006. Doel hiervan is<br />

te komen tot een verdieping van CKV-activiteiten.<br />

Aansluitingsonderzoek<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> is in <strong>2005</strong> gestart met een groot regionaal aansluitingsonderzoek,<br />

waaraan alle ROC’s en vrijwel alle VO-scholen deelnemen.<br />

Leerlingen in de laatste jaren van het MBO en het VO en HBO-studenten<br />

in de propedeuse wordt gevraagd naar hun mening over doorstuderen<br />

in het HBO. De respons was bij de 1e jaarsstudenten HBO 26% (837<br />

studenten) en bij de 2e jaars 17% (546 studenten). De helft van deze studenten<br />

vindt dat de manier van leren tijdens de vooropleiding niet past<br />

bij de huidige opleiding. De studenten besteden meer tijd aan zelfstudie<br />

en minder aan hoor- en werkcolleges (klassikaal onderwijs) dan bij de<br />

vooropleiding. Daarnaast blijkt dat studenten uit het MBO meer dan studenten<br />

uit het VO vinden dat de communicatieve vaardigheden in de vooropleiding<br />

nuttig waren en dat hun vooropleiding goed aansluit wat betreft<br />

het evalueren van de eigen rol en de rol van medestudenten in het groepsproces,<br />

van de producten van medestudenten en van het eigen leerproces.<br />

Studenten uit het VO vinden de aansluiting beter wat betreft zelfstandig<br />

werken, schriftelijke vaardigheden, informatievaardigheden, hoeveelheid<br />

leerstof en aansluiting van de vakken, vooral de exacte vakken.<br />

Toelating en selectie<br />

De hogeschool past bij twee opleidingen een instellingsfixus toe. Bij<br />

de opleiding Fysiotherapie bedraagt de fixus voor de instroom 80. De<br />

instroom is 76. Selectie vindt hier plaats met behulp van assessment. Bij de<br />

opleiding Communication and Multimedia Design (CMD) is de fixus 84 en<br />

de instroom in de propedeuse 79. Deze instroom komt tot stand na gewogen<br />

loting (centraal in Groningen). Enkele opleidingen voeren aanvullend<br />

onderzoek uit om geschikte kandidaten voor de instroom te selecteren.


onderwijs: going concern | Kernactiviteiten 35<br />

tabel: instroom bij opleidingen met een aanvullend geschiktheidonderzoek<br />

Opleidingen<br />

Opleidingen Academie voor Beeldende Kunsten<br />

Opleidingen Conservatorium<br />

Opleidingen Toneelacademie<br />

Hoge Hotelschool<br />

Logopedie<br />

Bron: www.hbo-raad.nl<br />

Allochtone studenten<br />

Instroom <strong>2005</strong><br />

244<br />

152<br />

46<br />

317<br />

95<br />

Sinds een aantal jaren bevordert de hogeschool de in- en doorstroom van<br />

allochtone studenten (MIDAS-project). Er is een taaltraining Nederlands<br />

(schrijven/spreken) opgezet en uitgevoerd, gericht op allochtone HBO-studenten.<br />

Hieraan hebben ± 40 studenten deelgenomen, die allen een of<br />

meer taalniveaus zijn gestegen. Deze taaltraining zal ook in de komende<br />

jaren als standaardvoorziening aan studenten worden aangeboden.<br />

Studenten van de hogeschool hebben ongeveer 20 MBO4-deelnemers uit<br />

de sectoren Dienstverlening en Welzijn, Techniek en Zorg begeleid opdat<br />

zij zich beter kunnen oriënteren op een HBO-studie. Een groot deel van<br />

deze studenten heeft daadwerkelijk voor een vervolgstudie aan de Hogeschool<br />

<strong>Zuyd</strong> gekozen.<br />

Er is een buddy-systeem opgestart in de propedeuse van de sectoren<br />

Sociaal Werk en Techniek, waarbij een 20-tal studenten zijn begeleid door<br />

ouderejaarsstudenten met als doel de (sociale) integratie te bevorderen.<br />

In 2006 zal de hogeschool bezien in welke mate zij deze vorm van begeleiding<br />

kan uitbreiden.<br />

De hogeschool registreert allochtone studenten op vrijwillige basis, primair<br />

ten behoeve van begeleiding. Zij hanteert geen doelstellingen inzake<br />

het aantal allochtone studenten. Wel stelt zij zich ten doel dat allochtone<br />

studenten zo weinig mogelijk extra studiebelemmeringen ondervinden<br />

en dat hun opleidingsrendement vergelijkbaar is met dat van autochtone<br />

studenten.<br />

Studenten met functiebeperkingen<br />

In 2004 heeft de hogeschool de ‘Routeplanner’ ontwikkeld, een digitale<br />

informatiebron op Infonet (intranet van Hogeschool <strong>Zuyd</strong>) en op de website<br />

van de hogeschool. Studenten en docenten vinden er informatie over<br />

studiebelemmeringen als gevolg van functiebeperkingen.<br />

Routeplanner is het resultaat van een project dat met ‘Impuls-gelden’<br />

van het Ministerie van OCW is gefinancierd. De hogeschool heeft het<br />

project uitgevoerd binnen haar Kenniskring ‘Autonomie en Participatie’, in<br />

samenwerking met het iRv Kenniscentrum voor Revalidatie & Handicap.<br />

De hogeschool registreert niet of studenten te maken hebben met een<br />

functiebeperking. Zij biedt informatie en voorzieningen aan. Het initiatief<br />

ligt vervolgens grotendeels bij de student die daar behoefte aan heeft.


36<br />

Kernactiviteiten | onderwijs: going concern<br />

2.1.3 | Bereikte onderwijsresultaten: in cijfers<br />

Geslaagden, studiestakers en bindend afwijzend advies<br />

In <strong>2005</strong> steeg het aantal afgestudeerden licht. Het aantal studiestakers<br />

nam met 4% toe ten opzichte van 2004. In verhouding tot het totaal<br />

aantal instromers in het voorafgaande jaar bleef het aantal studiestakers<br />

echter constant. Het aantal verstrekte bindend afwijzende studieadviezen<br />

steeg tot 15% bij voltijdse opleidingen. Bij deeltijdse en duale opleidingen<br />

bleef dit percentage met 7% stabiel.<br />

tabel: aantal geslaagden, aantal studiestakers en percentage negatief bindend studieadvies<br />

vertrokken met diploma<br />

vertrokken zonder diploma<br />

% studiestakers van instroom in<br />

voorafgaand jaar<br />

% negatief bindend studieadvies<br />

(voltijdse studenten)<br />

2002<br />

2340<br />

1494<br />

37,5%<br />

15%<br />

Bron: Management Informatie Systeem Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

2003<br />

2352<br />

1409<br />

31,6%<br />

11%<br />

2004<br />

2526<br />

1393<br />

33,4%<br />

14%<br />

<strong>2005</strong><br />

2539<br />

1458<br />

33,2%<br />

15%<br />

Ook in het verslagjaar varieerde het aantal bindend afwijzende adviezen<br />

sterk: van 0% (b.v. bij de Academie voor Beeldende Kunsten en de<br />

opleiding Biometrie) tot 43% (bij de Vertaalacademie). T.b.v. eenheid van<br />

beleid heeft de hogeschool per 1 september <strong>2005</strong> een algemene regeling<br />

inzake het studieadvies ingevoerd; in 2006 zal zij de wijze van uitvoering<br />

daarvan onderzoeken.<br />

Doorstroom en opleidingsrendement<br />

Over het algemeen zijn de opleidingen van de hogeschool efficiënt. Bij 47<br />

van de 51 voltijdse opleidingen is de gemiddelde inschrijvingsduur van<br />

afgestudeerden lager dan 4,5 jaar. Slechts bij zes voltijdse opleidingen is<br />

de gemiddelde inschrijvingsduur van studiestakers hoger dan 1,35 jaar.<br />

De hogeschool beschouwt studierendement als een belangrijke succesfactor,<br />

al heeft zij nog geen precies streefcijfer bepaald. Haar algemene<br />

studierendement na 5 jaar is vrij fors gedaald van 55,5 voor cohort 1997<br />

naar 52,3 voor cohort 2000. Echter, doordat het landelijk studierendement<br />

voor die cohorten daalde van 51,3 naar 48,3 blijft de hogeschoolscore<br />

4% gunstiger dan de landelijke. Uit onderstaande tabel blijkt dat<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> in al haar sectoren een gunstiger score realiseert, met<br />

uitzondering van de sector techniek.


onderwijs: going concern | Kernactiviteiten 37<br />

tabel: studierendement na 5 jaar<br />

1997 1998 1999 2000<br />

HEO<br />

HGZO<br />

HPO<br />

HSAO<br />

HTNO<br />

KUO<br />

totaal<br />

Hs<strong>Zuyd</strong><br />

53,3%<br />

65,6%<br />

63,6%<br />

56,6%<br />

52,1%<br />

51,4%<br />

55,5%<br />

HBO-landelijk<br />

44,1%<br />

63,1%<br />

55,3%<br />

53,4%<br />

52,9%<br />

46,8%<br />

51,3%<br />

Hs<strong>Zuyd</strong><br />

50,1%<br />

66,4%<br />

65,8%<br />

54,7%<br />

53,7%<br />

47,0%<br />

54,2%<br />

HBO-landelijk<br />

45,2%<br />

62,9%<br />

58,4%<br />

54,1%<br />

51,1%<br />

47,3%<br />

51,5%<br />

Hs<strong>Zuyd</strong><br />

49,3%<br />

74,3%<br />

60,1%<br />

53,9%<br />

48,6%<br />

55,1%<br />

54,1%<br />

HBO-landelijk<br />

41,6%<br />

63,4%<br />

56,6%<br />

51,8%<br />

51,1%<br />

50,6%<br />

50,0%<br />

Hs<strong>Zuyd</strong><br />

48,5%<br />

65,9%<br />

58,7%<br />

55,8%<br />

42,6%<br />

57,4%<br />

52,3%<br />

HBO-landelijk<br />

39,8%<br />

61,5%<br />

54,6%<br />

50,7%<br />

48,3%<br />

50,7%<br />

48,3%<br />

Bron: www.hbo-raad.nl<br />

Doorstroom en rendement naar vooropleiding<br />

Het studiesucces van Havisten is kleiner dan dat van VWO’ers en MBO’ers. Havisten zijn ondervertegenwoordigd in de groep afgestudeerden. VWO’ers<br />

behoren minder vaak en MBO’ers juist vaker tot de uitvallers.<br />

tabel: propedeuserendementen <strong>2005</strong> naar vooropleiding (in %)<br />

HAVO<br />

VWO<br />

MBO<br />

propedeuserendement na 1 jaar (cohort 2003)<br />

37%<br />

55%<br />

43%<br />

propedeuserendement na twee jaar (cohort 2004)<br />

56%<br />

70%<br />

62%<br />

Bron: Management Informatie Systeem Hogeschool <strong>Zuyd</strong>


NAAM:<br />

FUNCTIE:<br />

OVER:<br />

MARISSA GEURTS VAN KESSEL<br />

AFGESTUDEERD PERSONEEL & ARBEID<br />

STUDEREN IN HET BUITENLAND<br />

INVESTEREN IN JEZELF<br />

Alsmaar meer studenten vinden de weg naar het buitenland. Het<br />

merendeel voor een stage of afstudeeropdracht, een enkeling<br />

voor een vervolgstudie. Marissa Geurts van Kessel, afgestudeerd<br />

Personeel en Arbeid, heeft dat laatste gedaan. Dankzij een VSBbeurs<br />

heeft ze een jaar kunnen studeren aan de Europese Hogeschool<br />

(EHSAL) in Brussel.<br />

“Zo’n jaartje buitenland doe je vooral voor jezelf. Voor je eigen<br />

ontwikkeling”, zegt Marissa Geurts van Kessel. Het positieve<br />

effect op je persoonlijke ontwikkeling, dat beschouwt zij als<br />

de grootste winst van zo’n jaartje buitenland. Je verlegt daardoor<br />

grenzen, leert gemakkelijker met verschillende culturen<br />

omgaan, leer snel nieuwe contacten te leggen en ontdekt nieuwe<br />

dingen. “Tijdens mijn studie in Sittard heb ik nooit geweten dat je<br />

naast je studie zoveel andere dingen kunt doen als je je tijd goed<br />

gebruikt.” Een grotere zelfstandigheid, een ruimere blik op de<br />

wereld, een breed internationaal netwerk, dat is de meerwaarde<br />

die de studie in Brussel Marissa heeft opgeleverd, naast de<br />

inhoudelijke kennis die ze heeft opgedaan.<br />

NIET ALLEEN OP JE CV<br />

Je zou misschien denken dat je dit vooral doet omdat het goed<br />

op je CV staat, zo’n jaartje buitenland. Marissa Geurts van Kessel<br />

vindt dat het om méér gaat. Enkele maanden nadat ze terug<br />

kwam uit Brussel, heeft ze werk gevonden als adviseur bij een<br />

advies- en interimbureau op het gebied van personeel en organisatie.<br />

Tijdens het solliciteren heeft ze gemerkt dat zo’n buitenlandse<br />

ervaring veel betekent voor werkgevers. “Je hebt een<br />

streepje voor.” Nu, in haar werk, plukt ze er ook nog dagelijks de<br />

vruchten van. “Ik heb in Brussel veel levenservaring opgedaan.<br />

Geleerd op mensen en instanties af te stappen. Nu moet ik dat<br />

ook doen. Op mijn werk kom ik met organisaties in contact met<br />

mensen op hoog niveau. Daar ben ik nu niet meer bang voor, ik<br />

heb in Brussel mijn grenzen verlegd. Dankzij dat jaar in Brussel<br />

ben ik gegroeid.”<br />

BEDRIJFSLEVEN<br />

Zo’n buitenlandse studie is een goede investering in jezelf, vindt<br />

de oud-studente. Dat zouden meer studenten moeten doen. Dat<br />

promoten is nog een braakliggend terrein voor de hogeschool.<br />

Net zoals het talenonderwijs. Daar wordt in haar ogen te weinig<br />

aandacht aan besteed. Terwijl talen er echt toe doen als je het<br />

bedrijfsleven in wilt.<br />

39


40<br />

Kernactiviteiten | onderwijs: going concern<br />

tabel: Havisten, VWO’ers en MBO’ers als % van de uitstroom <strong>2005</strong><br />

HAVO<br />

VWO<br />

MBO<br />

Overig<br />

Niet bekend<br />

Totaal<br />

Totaal aantal ingeschreven studenten<br />

42,8%<br />

15,0%<br />

18,7%<br />

21,6%<br />

1,9%<br />

100,1%<br />

Uitstroom met diploma<br />

37,7%<br />

16,7%<br />

18,3%<br />

27,3%<br />

0,0%<br />

100,1%<br />

Uitstroom zonder diploma<br />

42,5%<br />

8,1%<br />

21,4%<br />

26,9%<br />

1,2%<br />

100,0%<br />

Bron: Management Informatie Systeem Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

Arbeidsmarktsucces<br />

In <strong>2005</strong> heeft Flycatcher Internet Research in opdracht van Hogeschool<br />

<strong>Zuyd</strong> een onderzoek verricht onder afgestudeerden van de hogeschool<br />

die zich geregistreerd hebben op haar alumni-website. 662 afgestudeerden<br />

hebben de enquête ingevuld. Ruim de helft van de afgestudeerden<br />

vindt direct een baan die aan de wensen en de ambities voldoet. Bijna<br />

iedereen heeft betaald werk gevonden. Een op de twintig afgestudeerden<br />

doet er anderhalf jaar of langer over om een baan te vinden die aansluit<br />

op wat men wil. Opvallende conclusies zijn verder dat twee derde<br />

van hen een vaste baan heeft. 60% werkt in Limburg, de rest daarbuiten.<br />

Hun gemiddelde werkweek bedraagt 35 uur en daarvoor krijgen zij<br />

gemiddeld € 2506 bruto per maand uitbetaald. Slechts 27 van de 662<br />

respondenten (4%) zijn werkloos.<br />

Financiële ondersteuning studenten<br />

In <strong>2005</strong> deden 38 studenten een beroep op de regeling financiële ondersteuning<br />

(evenveel als in 2004). Er waren 24 toezeggingen en twee<br />

afwijzingen. Twaalf aanvragen zijn aangehouden. De uitbetaalde ondersteuning<br />

bedroeg € 58.070 tegenover € 48.617 in 2004.


onderwijs: going concern | Kernactiviteiten 41<br />

studenten<br />

personeel<br />

2.1.4 | Bereikte onderwijsresultaten: kwaliteit van onderwijs<br />

en maatwerk<br />

Studentenmonitor en personeelsmonitor<br />

In april <strong>2005</strong> heeft de hogeschool weer haar jaarlijkse studentenmonitor<br />

afgenomen. 5759 studenten (44% van alle studenten) gaven gemiddeld<br />

een rapportcijfer van 6,67 voor de totale kwaliteit van hun opleiding, iets<br />

lager dan de 6,73 in 2004. De hoogste faculteitsscore was 8,00 (Toneelacademie)<br />

en de laagste score was 6,08. Het meest tevreden blijken<br />

studenten over het niveau van het onderwijs, het stimulerende karakter<br />

ervan, de studeerbaarheid en de docenten. Het minst tevreden zijn zij over<br />

de vraag of er iets met de evaluaties wordt gedaan, over de interne organisatie<br />

van de opleiding en over de tentamens. Ook ‘onderwijs op maat’<br />

scoort vrij laag.<br />

Aan de personeelsmonitor <strong>2005</strong> namen 500 medewerkers deel: 42% van<br />

het personeelsbestand (in 2004: 59%). Het oordeel van het personeel<br />

over de totale kwaliteit van hun opleiding was gelijk aan vorig jaar: een<br />

gemiddeld rapportcijfer van 7. De uitkomsten van zowel de studentenmonitor<br />

als de personeelsmonitor zijn te zien in onderstaande grafiek.<br />

Grafiek: totaal oordeel personeel en studenten per faculteit<br />

Total<br />

Academie van Bouwkunst<br />

Toneelacademie<br />

ABK<br />

Conservatorium<br />

Sociaal Werk<br />

SPH Sittard<br />

SPH Maastricht<br />

SPH<br />

Arbeid en Recht<br />

HEAO Mark. Man.<br />

HEAO Fin. Man.<br />

Int. Communicatie<br />

Hoge Hotelschool<br />

Facility Management<br />

ICT<br />

Techniek<br />

Life Sciences<br />

Bouw<br />

Onderwijs<br />

Verpleegkunde<br />

Logopedie<br />

Gezondheid en Techniek<br />

Ergotherapie<br />

5,00 5,50 6,00 6,50 7,00 7,50 8,00 8,50 9,00<br />

Bron: Bureau Onderzoeksverwerking van de Audit & Control<br />

Groep Hogeschool <strong>Zuyd</strong>


42 Kernactiviteiten | onderwijs: going concern<br />

Uit de <strong>jaarverslag</strong>en van de faculteiten blijkt dat uitkomsten van deze<br />

beide interne monitoren bij alle faculteiten leiden tot communicatie met<br />

studenten en medewerkers hierover en bij 18 van de 20 faculteiten tot<br />

verbetermaatregelen.<br />

Keuzegids Hoger Onderwijs<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> scoorde ook in <strong>2005</strong> gemiddeld goed in de landelijke<br />

Keuzegids Hoger Onderwijs. Haar verschillende vestigingen behaalden de<br />

12e (Sittard), 15e (Heerlen) en 24e (Maastricht) plaats op een lijst van 51<br />

hogescholen. Negen (clusters) van opleidingen van Hogeschool <strong>Zuyd</strong> zijn<br />

volgens het studentenoordeel de beste van het land. Dit zijn de opleidingen<br />

International Business and Languages / Hoger Europese Beroepen<br />

Opleiding (totaalpunt 7,04); Sociaal Pedagogische Hulpverlening Maastricht<br />

(7,29), Cultureel Maatschappelijke Vorming (6,98); Sociaal Juridische<br />

Dienstverlening (6,98); Fysiotherapie (7,29); Ergotherapie (7,06);<br />

Chemie en Chemische Technologie (7,09); Bouwkunde (6,86) en Theater<br />

en Docent Drama (7,71). Daarnaast staat één studie op een tweede plek:<br />

Creatieve Therapie (6,97).<br />

De opleiding Chemische Technologie heeft de Runner-up Cup ontvangen<br />

bij de officiële viering van 10 jaar Keuzegids Hoger Onderwijs: de opleiding<br />

is erin geslaagd vanuit een positie als hekkensluiter in 1995 door te<br />

groeien naar een koppositie thans. In de nieuwe Keuzegids <strong>2005</strong> wordt<br />

deze opleiding door de studenten als beste van het land genoemd.<br />

Elsevier<br />

Ook het weekblad Elsevier heeft het hoger onderwijs in Nederland weer<br />

langs de meetlat gelegd. Uit de jaarlijkse enquête onder 14.000 studenten<br />

en 2.000 docenten en professoren komt Hogeschool <strong>Zuyd</strong> op een vijfde<br />

plaats van hogescholen die volgens de studenten over de hele breedte<br />

het beste scoren. Ze moet daarbij slechts Avans Hogeschool uit Den<br />

Bosch en vier kleine hogescholen vóór laten gaan. De opleidingen Ergotherapie<br />

en Fysiotherapie van Hogeschool <strong>Zuyd</strong> eindigen in dit onderzoek<br />

op de eerste plaats. Dit betekent dat deze opleidingen zowel in het Elsevier<br />

onderzoek als in de Keuzegids als de beste worden genoemd. Andere<br />

opleidingen die gunstig scoren zijn SPH (tweede van 18 opleidingen);<br />

Logopedie (vierde van 7), International Business and Languages (vierde<br />

van 12), Small Business & Retail Management (vierde van 11). Een minder<br />

gunstige score behaalden de Pabo (20e plaats van 31 opleidingen) en<br />

Facility Management (8e plaats van 9 opleidingen in het land).<br />

2.1.5. | Visitaties ‘oude stijl’ en bestuurlijke maatregelen<br />

In <strong>2005</strong> liepen nog enkele trajecten ‘visitatie oude stijl’, d.w.z. bestuurlijke<br />

reacties en bestuurlijke maatregelen voortvloeiend uit visitatierapporten<br />

die vóór of in 2004 zijn verschenen.


onderwijs: going concern | Kernactiviteiten 43<br />

Academie voor Beeldende Kunsten<br />

De Academie voor Beeldende Kunsten Maastricht informeerde de NVAO<br />

eind 2004 over de stand van zaken binnen haar opleidingen, sinds de verschijning<br />

van het kritische visitatierapport in 2002. In april <strong>2005</strong> achtte<br />

de NVAO de genomen maatregelen bestuurlijk adequaat en verklaarde zij<br />

de ‘evaluatie bestuurlijke hantering’ daarmee als afgerond. Toch wees de<br />

NVAO de hogeschool erop dat zij in de komende jaren bijzondere aandacht<br />

moet besteden aan de verdere explicitering van de onderwijsinhouden<br />

en koppeling daarvan aan de eindtermen, aan de feitelijke studielast,<br />

de toetssystemen, de registratie van primaire rendementsgegevens, het<br />

betrekken van de rendementsgegevens bij selectie en verwijzing, personeelsbeleid<br />

en professionalisering en tenslotte aan interne kwaliteitszorg.<br />

Al met al een forse taakstelling die de academie vóór de volgende accreditatie<br />

(uiterlijk december 2008) zal moeten afronden.<br />

Accountancy<br />

In 2002 verscheen eveneens een kritisch visitatierapport over de opleiding<br />

Accountancy. O.a. vanwege de ontwikkelingen inzake de problematiek<br />

van het ‘dubbel’ toezichtregime (door NVAO én landelijke examenbureaus<br />

AA en RA) achtte de NVAO het in 2004 en <strong>2005</strong> niet meer zinvol<br />

per afzonderlijke hogeschool de aard en mate van verbeteringen op te<br />

vragen. Zij verzocht alle betrokken hogescholen voor 15 februari 2006<br />

een stand-van-zaken notitie te schrijven op basis van de verbeterpunten<br />

die door de visitatiecommissie werden voorgesteld. Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

heeft in de tussentijd gewerkt aan de maatregelen uit haar bestuurlijke<br />

reactie (2003): het ombouwen van de opleiding tot een volledig competentiegerichte<br />

opleiding op basis van het beroepsprofiel ‘de Bachelor<br />

Accountancy’ (1999), de herijking van het Thematisch Studentgericht<br />

Onderwijs en van het toetsbeleid, de versterking van het HRM-beleid met<br />

bijzondere aandacht voor de werkbeleving van docenten en de verdere<br />

uitbouw van de kwaliteitszorg.<br />

International Business and Languages, Vertaalacademie en<br />

Oriëntaalse Talen en Communicatie<br />

In 2004 zijn de visitatierapporten van drie van de vier opleidingen van<br />

de faculteit Internationale Communicatie verschenen. Op verzoek van de<br />

NVAO zal de hogeschool vóór november 2006 stand-van-zaken notities<br />

schrijven. Zij schenkt daarbij vooral aandacht aan substantiële punten van<br />

verbetering. Bij de opleiding International Business and Languages zijn<br />

dat instroom en aansluiting, studievoortgang, wetenschappelijke oriëntatie<br />

en personeelsbeleid. Bij de opleiding Vertaalacademie zijn dat buitenschools<br />

curriculum, bewaking kwalificaties, stagebegeleiding, kwalitatieve<br />

resultaten, personeelsbeleid en interne kwaliteitszorg. De meeste punten<br />

van verbetering moeten worden aangebracht bij de opleiding Oriëntaalse<br />

Talen en Communicatie: binnenschools curriculum, buitenschools curriculum,<br />

samenhang in curriculum, gerealiseerde kwalificaties, HBO-niveau,<br />

stagebegeleiding, kwalitatieve resultaten, personeelsbeleid en interne<br />

kwaliteitszorg.


44<br />

Kernactiviteiten | onderwijs: going concern<br />

2.1.6 | Accreditaties<br />

Accreditaties <strong>2005</strong><br />

In <strong>2005</strong> heeft Hogeschool <strong>Zuyd</strong> voor 12 bacheloropleidingen de gevraagde<br />

accreditatie bij de NVAO aangevraagd en verkregen. Het betreft de<br />

opleidingen Informatica, Informatiedienstverlening en -Management,<br />

Bedrijfskundige Informatica, Facility Management, Chemie, Chemische<br />

Technologie, Biologie en Medisch Laboratorium Onderwijs, Bouwkunde,<br />

Civiele Techniek, SPH-Sittard, SPH-Maastricht en Personeel & Arbeid. De<br />

NVAO oordeelde op alle zes criteria positief: doelstellingen, programma,<br />

medewerkers, voorzieningen, kwaliteitszorg en resultaten. Deze zes criteria<br />

omvatten in totaal 21 facetten. Het best scoort de opleiding SPH-Maastricht<br />

(op de 21 facetten scoort zij een keer excellent en 18 keer goed).<br />

Het positieve oordeel over de opleiding Personeel & Arbeid kwam pas tot<br />

stand nadat een NVAO-verificatiecommissie nader onderzoek had gedaan<br />

naar vier specifieke facetten en constateerde dat deze in de periode na de<br />

visitatie in voldoende mate waren verbeterd.<br />

Visitaties ter voorbereiding op accreditatie in 2006<br />

Vijf opleidingen zijn in <strong>2005</strong> gevisiteerd door een panel van NQA (de visiterende<br />

en beoordelende instelling): Food & Business, Hoge Hotelschool<br />

Maastricht, Fysiotherapie, Ergotherapie en Werktuigbouwkunde. Op grond<br />

van de beoordeling door NQA (geen enkel facet onvoldoende) verwacht<br />

de hogeschool dat de NVAO al deze opleidingen zal accrediteren.<br />

Met name de opleiding Fysiotherapie scoorde zeer hoog: twee facetten<br />

excellent en 19 facetten goed. De kans is groot dat de NVAO bij deze<br />

opleiding ‘zelfstandigheid en zelfsturing’ en ‘wetenschappelijke oriëntatie’<br />

als bijzondere kwaliteitskenmerken zal aanmerken.<br />

tabel: gemiddelde beoordeling (in %) van de 21 facetten bij visitatie en accreditatie<br />

accreditatie <strong>2005</strong>:<br />

12 opleidingen<br />

voorlopig oordeel<br />

visitaties <strong>2005</strong>:<br />

5 opleidingen<br />

onvoldoende<br />

3,5%<br />

0%<br />

Bron: Audit & Control Groep Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

voldoende<br />

53,2%<br />

29,5%<br />

goed<br />

42,8%<br />

68,5%<br />

Zelfevaluaties ter voorbereiding op accreditatie in<br />

2007 en 2008<br />

excellent<br />

0,3%<br />

1,9%<br />

In <strong>2005</strong> zijn vier opleidingen gestart met een zelfevaluatie ter voorbereiding<br />

op de accreditatie in 2007: Communication and Multimedia Design,<br />

HBO-Verpleegkunde, International Business and Management Studies en<br />

de brede bacheloropleiding Sociale Studies. De laatstgenoemde opleiding<br />

omvat de huidige studies Culturele & Maatschappelijke Vorming (CMV),


onderwijs: going concern | Kernactiviteiten 45<br />

Maatschappelijk Werk & Dienstverlening (MWD) en Sociaal Pedagogische<br />

Hulpverlening (SPH, in <strong>2005</strong> geaccrediteerd). Ook de Voortgezette Opleiding<br />

Muziek startte met een zelfevaluatie ter voorbereiding van een accreditatieaanvraag<br />

ten behoeve van de master Opleiding in 2008.<br />

De BV Contracting als totaal heeft een heel lichte winst gemaakt, de<br />

meeste onderdelen bevinden zich rond het break-even punt.<br />

tabel: resultaat na belasting BV Contracting<br />

2.1.7 | BV Hogeschool <strong>Zuyd</strong> Contracting<br />

Bereikte resultaten<br />

jaar<br />

2003<br />

2004<br />

<strong>2005</strong><br />

resultaat na belasting van BV Contracting<br />

€ 212.578,- positief<br />

€ 85.859,- negatief<br />

€ 35.586,- positief<br />

De markt van contractactiviteiten kenmerkte zich in <strong>2005</strong> door een<br />

geringe opleidingsvraag. Deze situatie duurt al enige jaren voort en<br />

houdt verband met de economische recessie. De vraag van het bedrijfsleven<br />

naar ondersteuning van innovatie vertoont een lichte groei. Dit<br />

komt mede door de toegenomen contacten van Hogeschool <strong>Zuyd</strong> met<br />

de markt en de focus op adviesopdrachten met inzet van studenten en<br />

medewerkers. De realisatie van de BV Contracting viel iets lager uit dan<br />

de prognose en de begroting. De productiewaarde (ex- en intern gegenereerde<br />

omzet, inclusief de omzet van reeds eerder lopende projecten)<br />

ontwikkelde zich als volgt:<br />

tabel: inkomsten contracting<br />

jaar<br />

2003<br />

2004<br />

<strong>2005</strong><br />

productiewaarde van de business units<br />

€ 3.330.449,-<br />

€ 2.290.103,-<br />

€ 2.355.080,-<br />

Bron: Dienst Financieel Economische Zaken Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

De orderportefeuille is bij het afsluiten van het verslagjaar relatief klein<br />

van omvang, is minder dan aan het begin van het jaar en heeft duidelijk<br />

aandacht en aanvulling nodig.<br />

De focus op het vermarkten van het “traditionele” contractonderwijs door<br />

middel van ‘hard sales’ maakt gaandeweg plaats voor de nieuwe strategie.<br />

Veel aandacht is uitgegaan naar het opzetten van ‘expertisecentra’<br />

met de bijbehorende interne structuur. Daarnaast werd de oriëntatie<br />

verlegd naar het aangaan van structurele relaties met het werkveld en het<br />

verwerven van adviesopdrachten. Deze verandering zal op termijn (na de<br />

investeringsperiode) tot de gewenste sterkere vervlechting van het onderwijs<br />

met de praktijk en een hogere kwaliteit van onderwijs moeten leiden.<br />

Zie voor meer informatie over de expertisecentra hoofdstuk 2.2.2<br />

Bron: Dienst Financieel Economische Zaken Hogeschool <strong>Zuyd</strong>


46 Kernactiviteiten | onderwijs: verbetering en vernieuwing<br />

2.2 | Onderwijs: verbetering en vernieuwing<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> bestaat vijf jaar:<br />

In haar vijfjarig bestaan heeft Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

hard gewerkt aan de vernieuwing van het onderwijs<br />

onder de naam Vraaggestuurd Competentiegericht<br />

Maatwerkonderwijs. De leervraag van de student<br />

staat centraal. Het onderwijs is gericht op beroepscompetenties<br />

en krijgt vorm in maatwerk. Er is veel<br />

aandacht voor instroommanagement, studieloopbaanbegeleiding<br />

en een flexibel en transparant aanbod van<br />

onderwijsprogramma’s. Een belangrijk element van<br />

flexibiliteit en maatwerk is de externe gerichtheid.<br />

Beroepscompetenties zijn samen met het beroepenveld<br />

vastgesteld en het werkplekleren neemt een<br />

steeds belangrijker plaats in.<br />

In haar Innovatieplan <strong>2005</strong>-2008 beschrijft Hogeschool <strong>Zuyd</strong> haar<br />

beleidsvoornemens op het gebied van onderwijs, met name in de programma’s<br />

‘Grensverleggend Onderwijs’ en ‘Euregionale Kennispoort’. Het<br />

laatste programma was zeer breed van opzet en is in de tweede helft van<br />

<strong>2005</strong> omgezet in drie afzonderlijke programma’s: Internationalisering,<br />

Expertisecentra en Ondernemerschap. De voortgang van de programma’s<br />

Grensverleggend Onderwijs en Internationalisering wordt in deze<br />

paragraaf besproken. Het programma Expertisecentra kwam in hoofdstuk<br />

2.2 al aan de orde en het programma Ondernemerschap staat nog<br />

in de startblokken.<br />

In zijn beleidskaders <strong>2005</strong> concretiseerde het College van Bestuur het<br />

innovatiebeleid.<br />

2.2.1 | Programma Grensverleggend Onderwijs<br />

In september <strong>2005</strong> is de doelstelling van het oorspronkelijke programma<br />

Maatwerk (het realiseren van vraaggestuurd, competentiegericht maatwerk<br />

in 2008) uitgebreid met doelstellingen t.a.v. internationalisering,<br />

ondernemerschap en praktijkgericht onderzoek. Deze uitbreiding van<br />

de doelstellingen wordt weergegeven in de nieuwe naam van het programma:<br />

‘Grensverleggend Onderwijs’. De thema’s waarop in de eerste<br />

helft van <strong>2005</strong> de focus lag zijn vertaald naar programmalijnen, zodat<br />

continuïteit in het proces van onderwijsinnovatie gewaarborgd bleef.<br />

Deze programmalijnen zijn: Vraagsturing en studieloopbaanbegeleiding,<br />

Competentiegericht leren en leerbedrijven, Proeve van bekwaamheid en<br />

toetsen, Integraal Vraaggestuurd Competentiegericht Maatwerkonderwijs<br />

en Organisatie van maatwerkonderwijs.


onderwijs: verbetering en vernieuwing | Kernactiviteiten 47<br />

In het kader van het nieuwe programma Grensverleggend Onderwijs zijn<br />

daaraan toegevoegd: Ondernemendheid en Ondernemerschap, Internationalisering<br />

en Praktijkonderzoeker. Activiteiten binnen deze drie programmalijnen<br />

staan vooral na <strong>2005</strong> gepland.<br />

Studieloopbaanbegeleiding<br />

Het beleid inzake studieloopbaanbegeleiding is hogeschoolbreed vastgesteld.<br />

Een team van het programma Maatwerk heeft samen met de<br />

opleidingen gewerkt aan de implementatie van studieloopbaanbegeleiding<br />

binnen het curriculum en aan de daarbij aansluitende coaching van<br />

en door docenten. Door middel van scholing van 87 medewerkers op het<br />

gebied van training, studieloopbaanbegeleiding en het instrument portfolio<br />

werd een start gemaakt met de formatie van een lerend netwerk op<br />

het gebied van coachvaardigheden. De medewerkers waren afkomstig uit<br />

allerlei faculteiten dwars door de organisatie heen.<br />

Competentieleren<br />

In het onderwijsconcept ‘vraaggestuurd, competentiegericht maatwerkonderwijs’<br />

vervult de docent naast de rol als vakdeskundige onder andere<br />

ook rollen op het gebied van coaching en onderwijsontwikkeling. 59<br />

docenten van de faculteiten Logopedie, Life Sciences en HEAO Financieel<br />

Management werden geschoold in het ontwikkelen en aanbieden van<br />

authentieke leertaken, competentieleren, onderwijskunde en toetsing. Het<br />

scholingsaanbod 2006 is uitgebreid en neergelegd in een brochure.<br />

Werkplekleren<br />

Door middel van het netwerk Praktijkweb heeft de hogeschool aandacht<br />

gevraagd voor praktijkleren. Er is een monitor ontwikkeld en getest om<br />

het praktijkleren van Hogeschool <strong>Zuyd</strong> in beeld te brengen. In juni is<br />

een intern symposium georganiseerd over beoordeling door de praktijkbegeleider.<br />

Er vonden bijeenkomsten plaats met expertisemanagers en<br />

praktijkcoördinatoren om activiteiten af te stemmen, o.a. over de samenwerking<br />

met leerbedrijven. 16 van de 20 faculteiten hebben in reactie op<br />

de beleidskaders <strong>2005</strong> van het College van Bestuur structurele afspraken<br />

over praktijkleren gemaakt met bedrijven, instellingen of organisaties.<br />

Toetsen geschikt voor ‘Vraaggestuurd, Competentiegericht<br />

Maatwerkonderwijs’<br />

Op het gebied van toetsing nemen 39 leden van examencommissies van<br />

vele opleidingen deel aan een lerend netwerk in de hogeschool. Met een<br />

cursus Praktijkweb, beoordelen door de praktijk (33 deelnemers uit de<br />

hele hogeschool), een bijscholing op het gebied van toetsing (60 deelnemers<br />

uit drie faculteiten) en facultaire consultatie zijn faculteiten ondersteund<br />

bij het ontwikkelen van hun toetsbeleid. 13 van de 20 faculteiten<br />

hebben conform de beleidskaders <strong>2005</strong> toetsbeleid ontwikkeld dat past<br />

bij maatwerkonderwijs (assessment). Ook bij de overige faculteiten is dit<br />

beleid in ontwikkeling. Over dit onderwerp mocht Hogeschool <strong>Zuyd</strong> tijdens<br />

het Nationaal Onderwijscongres Toetsen een workshop verzorgen.


NAAM:<br />

FUNCTIE:<br />

OVER:<br />

GEERT HINTZEN EN STEFAN VAN NEER<br />

EIGENAREN GENIO AUTOMOTIVE / AFGESTUDEERD<br />

STUDENTEN COMMERCIËLE ELEKTROTECHNIEK<br />

ONDERNEMERSCHAP BIJ STUDENTEN<br />

ONDERNEMERSCHAP<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> stimuleert ondernemerschap. Niet voor niets<br />

staat in haar Innovatieplan <strong>2005</strong>-2008 de term ondernemende<br />

hogeschool. Ondernemend ook door studenten de kans te bieden<br />

tijdens hun afstuderen hun eigen bedrijf te starten. Zoals Genio<br />

Automotive, opgericht door Geert Hintzen en Stefan van Neer,<br />

afgestudeerd in de richting Commerciële Elektrotechniek.<br />

Het tunen van Franse auto’s is het gat in de markt dat ze ontdekt<br />

denken te hebben. Geert: “In Frankrijk zitten enkele fabrikanten<br />

van kwalitatief hoogwaardige onderdelen om je Franse auto mee<br />

aan te kleden. In Nederland is er slechts weinig materiaal verkrijgbaar.<br />

Een van de Franse bedrijven bleek toevallig op zoek te zijn<br />

naar een importeur voor Nederland.” Met hun importeurschap<br />

van P&A Tuning richten ze zich vooral op de business to business<br />

markt. Via hun webshop bedienen ze de consumentenmarkt. Kwaliteit<br />

is een voorwaarde om een product in het assortiment op te<br />

nemen. Klantgerichtheid is een tweede pijler onder het bedrijf.<br />

HBO-NIVEAU<br />

Stefan en Geert zijn nu ruim anderhalf jaar bezig met Genio Automotive.<br />

De eerste tien maanden zijn ze vooral met hun businessplan<br />

bezig geweest en het leggen van contacten met leveranciers<br />

en zakelijke afnemers. De laatste maanden, sinds ze afgestudeerd<br />

zijn, is het menens. “En het HBO-denkniveau dat je tijdens de studie<br />

verwerft, blijkt nu goed van pas te komen. Daardoor overzie je<br />

veel sneller het totale plaatje: wat gaat goed, wat moet anders?”<br />

De verwachtingen die ze in het businessplan hebben aangegeven,<br />

komen tot nog toe dan ook redelijk goed uit. Ze liggen met hun<br />

plan op schema. Stilaan durven ze dan ook al verder in de toekomst<br />

te kijken. “Een importeurschap voor de Benelux zou goed<br />

zijn. En we willen eigen producten gaan maken voor met name<br />

de Engelse markt. Want daar besteden de mensen veel meer geld<br />

aan het tunen van hun auto. En op een eigen product kun je een<br />

hogere marge halen.” Voorlopig runnen ze hun bedrijf vanuit het<br />

Business centrum <strong>Zuyd</strong>, pal tegenover de hogeschool. Dat levert<br />

niet alleen een in de opstartfase welkome kostenbesparing op,<br />

maar ook de nabijheid van een netwerk aan ondersteuning vanuit<br />

de hogeschool.<br />

49


50 Kernactiviteiten | onderwijs: verbetering en vernieuwing<br />

Ontwikkelen naar integraliteit<br />

In <strong>2005</strong> hanteerde de hogeschool de integrale aanpak van ‘vraaggestuurd,<br />

competentiegericht maatwerkonderwijs’ als voorwaarde voor<br />

subsidieverstrekking aan de faculteiten vanuit het programma Grensverleggend<br />

Onderwijs. Integrale aanpak betekent dat het onderwijs wordt<br />

afgestemd op de vragen en belangen van studenten, docenten, werkgevers<br />

en bestuurders en dat experts/onderzoekers invloed hebben op de<br />

programma’s. Een substantieel deel van de faculteiten voldeed aan deze<br />

voorwaarde.<br />

Instrumentatie van ‘vraaggestuurd, competentiegericht<br />

maatwerkonderwijs’<br />

Ook de organisatorisch-logistieke kant vergt aandacht, immers vraagsturing<br />

impliceert dat studenten kunnen deelnemen aan programma-onderdelen<br />

van andere faculteiten. Er is veel aandacht uitgegaan naar hulpmiddelen<br />

als een standaard Onderwijs- en Examenregeling en het nieuwe<br />

studentvolgsysteem Osiris. Dit systeem maakt het mogelijk individuele<br />

leerwegen te registreren en te volgen. Verdere uitbouw van dit systeem<br />

naar competentieleren blijft cruciaal. Omdat Osiris ook de mogelijkheden<br />

aan maatwerkroutes inzichtelijk dient te maken is de cursus- en curriculumdatabase<br />

‘<strong>Zuyd</strong>catalogus’ er als module aan toegevoegd.<br />

E-learning in relatie tot de didactiek van ‘vraaggestuurd, competentiegericht<br />

maatwerkonderwijs’ wordt bevorderd in de context van het consortium<br />

E-Merge (zie ook hfdst. 3.2). Voorbereidingen zijn in volle gang, maar<br />

de feitelijke start is voorzien in 2006.<br />

Organisatie van ‘vraaggestuurd, competentiegericht maatwerkonderwijs’:<br />

maiors en minors<br />

Over de ontwikkeling van brede bachelors en het maior-minorsysteem<br />

is beleid overeengekomen met de faculteitsdirecteuren. Vooral minors<br />

bieden opleidingen extra kansen te differentiëren en meer keuzes aan te<br />

bieden uit het totale programma-aanbod in de hogeschool. De faculteiten<br />

hebben echter over het algemeen nog geen maiors en minors opgenomen<br />

in hun opleidingsregeling <strong>2005</strong>-2006 (een onderdeel van de beleidskaders<br />

<strong>2005</strong> van het College van Bestuur).<br />

Associate Degrees<br />

Associate Degree-programma’s bieden een andere vorm van differentiatie<br />

in het onderwijsaanbod. Associate degrees zijn korte studies op HBOniveau<br />

met een eigen civiel effect. Zij vormen een deel van bachelor-opleidingen.<br />

De hogeschool heeft 6 aanvragen voor Assocate Degree-opleidingen<br />

ingediend bij de NVAO. Deze zijn echter afgewezen of niet ontvankelijk<br />

verklaard. Niettemin gaat de hogeschool verder met de ontwikkeling<br />

van Associate Degrees, vooral omdat zij hiermee haar onderwijsaanbod<br />

kan diversifiëren en nieuwe doelgroepen kan aanspreken.<br />

Externe profilering van het programma<br />

In <strong>2005</strong> heeft professor Joseph Kessels onderzoek verricht naar gerealiseerde<br />

vormen van maatwerkonderwijs binnen Hogeschool <strong>Zuyd</strong>: ‘Parelvissen<br />

in de <strong>Zuyd</strong>zee’. Het onderzoek bevestigde de realiseerbaarheid van<br />

‘vraaggestuurd, competentiegericht maatwerkonderwijs’ in al zijn afzonderlijke<br />

facetten. Hierbij werd de totaalaanpak en de voorziene samenwer-


onderwijs: verbetering en vernieuwing | Kernactiviteiten 51<br />

king tussen student, werkveld en docent als cruciaal erkend.<br />

Tijdens het Nationaal Onderwijscongres verzorgde Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

samen met professor Kessels een presentatie en een eendaagse workshop<br />

over het ontwerpen en implementeren van maatwerkonderwijs.<br />

2.2.2 | Programma Expertisecentra<br />

Expertisecentra vormen samenwerkingsverbanden van faculteiten, lectoraten/kenniskringen<br />

en contractactiviteiten. Zij dragen er zorg voor dat<br />

de bij de hogeschool aanwezige kennis toegankelijk wordt voor de externe<br />

omgeving en tevens dat kennis uit deze omgeving als input voor innovatie<br />

binnen de hogeschool wordt gehaald. Hiermee bouwt de hogeschool de<br />

al eerder opgedane ervaring met haar Expertisecentrum ICT verder uit. Zij<br />

heeft hieraan de organisatorische consequentie verbonden dat de verantwoordelijkheid<br />

voor contractactiviteiten en onderzoek bij de faculteitsdirecties<br />

en de lectoren zal komen te liggen.<br />

Voor het jaar <strong>2005</strong> gold als beoogd resultaat dat het College van Bestuur<br />

tenminste 5 tot 7 nieuwe expertisecentra zou vaststellen, inclusief functies,<br />

kaders en randvoorwaarden, en zou starten met de implementatie<br />

hiervan. Tevens moest in <strong>2005</strong> duidelijk worden welke lectoraten/kenniskringen,<br />

faculteiten en business units contractactiviteiten bij deze expertisecentra<br />

betrokken zijn. Daarnaast werd voor <strong>2005</strong> als streven geformuleerd<br />

dat 70% van de faculteiten en lectoraten/kenniskringen met elkaar<br />

en met de business units contractactiviteiten samenwerkt in bestaande<br />

expertisecentra of hiertoe structurele initiatieven heeft genomen.<br />

Met betrekking tot de realisatie kan het volgende worden geconstateerd.<br />

In februari <strong>2005</strong> is gestart met de voorbereiding van de inrichting van<br />

een zestal aangewezen expertisecentra, te weten ‘Ondernemen’, ‘ICT’,<br />

‘Creative City’, ‘Technology & Design’, ‘Quality of Life’ en ‘Gebouwde<br />

Omgeving’. De expertisecentra nemen verschillende posities in binnen<br />

hun samenwerkingsverband. Het expertisecentrum ICT werkt specifiek<br />

samen met één faculteit en beschikt al over een aantal operationele<br />

leer-/werkbedrijven. Een ander expertisecentrum, Quality of Life, is een<br />

samenwerkingsverband van meer dan 12 partners waaronder vijf lectoraten.<br />

De overige expertisecentra opereren tussen deze twee uitersten.<br />

Afstemming binnen expertisecentra waaraan veel organisatieonderdelen<br />

van de hogeschool deelnemen vergt meer inspanning en verloopt trager<br />

dan gehoopt. Deze complexiteit kan echter noodzakelijk zijn wanneer<br />

ook de dienstverlening van de maatschappelijke instellingen complex en<br />

ketengeoriënteerd is (b.v. gezondheidszorg/welzijn en Quality of Life). De<br />

managers van de expertisecentra werken samen met de faculteitsdirecties<br />

aan een proces van cultuurverandering gericht op kanteling van de<br />

organisatie naar de samenleving en op versterking van ondernemerschap.<br />

Niet bij elk expertisecentrum zijn al bestaande contractactiviteiten opgenomen.<br />

De financiële kaders van de expertisecentra zijn in <strong>2005</strong>, zij het met enige<br />

vertraging, uitgewerkt. De centra hebben een aantal gemeenschappelijke<br />

methodieken en werkwijzen ontwikkeld. Zo heeft voor elk centrum een<br />

marktverkenning plaatsgevonden door middel van onder meer ronde<br />

tafelgesprekken met experts en sleutelfiguren uit de betreffende domeinen.<br />

Ook is er in- en extern gecommuniceerd over de doelstellingen en de<br />

positionering van de centra.<br />

Daarmee heeft de hogeschool de doelen voor <strong>2005</strong> behaald. De ervaringen<br />

maken ook duidelijk dat er nog een hele weg te gaan is eer de<br />

expertisecentra breed geaccepteerd zullen zijn in de maatschappelijke<br />

omgeving en binnen de hogeschoolorganisatie.


52<br />

Kernactiviteiten | onderwijs: verbetering en vernieuwing<br />

2.2.3 | Programma Internationalisering<br />

Internationale positionering<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> denkt de uitdagingen waar zij in de nabije toekomst<br />

voor staat beter te kunnen oppakken als zij samenwerkt met andere<br />

instellingen in internationaal verband. Zo heeft het College van Bestuur<br />

in 2004 samenwerking georganiseerd met twee strategische partners,<br />

te weten de Fachochschule Köln (D) en de Katholieke Industriële Hogeschool<br />

Limburg (KIHL) in Hasselt (B). Voor <strong>2005</strong> werden twee voornemens<br />

geformuleerd (in het Jaarplan Hogeschool <strong>Zuyd</strong> <strong>2005</strong>):<br />

• Het eerste voornemen betreft het maken van afspraken met de<br />

strategische partners. In verband met de toenemende verzelfstandiging<br />

van het Duitse hoger onderwijs kreeg het partnerschap met de<br />

Fachhochschule Köln in <strong>2005</strong> vooral gestalte in verder overleg over<br />

ondersteunende diensten en organisatievorm. Hoewel er inhoudelijk<br />

al veel samenwerking met de KIHL plaatsvond, werden de strategische<br />

afspraken pas in het voorjaar van 2006 in een samenwerkingsovereenkomst<br />

vastgelegd.<br />

• 70% van de faculteiten zou beleid ontwikkelen inzake gewenste<br />

internationale positionering. In feite hebben 11 van de 20 faculteiten<br />

een dergelijk beleid geheel of deels ontwikkeld.<br />

Internationale uitwisselingsprogramma’s<br />

Daarnaast heeft de hogeschool zich ten doel gesteld de kwaliteit en de<br />

kwantiteit van deelname aan Europese uitwisselingsprogramma’s te verhogen.<br />

Er is geen sprake van verhoging van de kwaliteit van deelname:<br />

deelname aan Intensieve Programma’s (IP) en aan programma’s Curriculum<br />

Development (CD). Wel is de kwantitatieve deelname van de Europese<br />

uitwisselingsprogramma’s Erasmus en Leonardo toegenomen,<br />

vooral dankzij het uitstekend verloop van het stageprogramma Leonardo<br />

da Vinci. De deelname van Hogeschool <strong>Zuyd</strong> aan Erasmus is aanzienlijk<br />

groter dan de gemiddelde deelname van andere instellingen voor hoger<br />

onderwijs. Fluctuaties zijn echter niet ondenkbaar. Er is geen gebruik<br />

gemaakt van het uitwisselingsprogramma Tempus, hoewel de hogeschool<br />

hieraan bekendheid heeft gegeven. De hogeschool zal vanaf 2006 via de<br />

<strong>jaarverslag</strong>en van de faculteiten tevens het aantal inkomende studenten<br />

per uitwisselingsprogramma gaan registreren.


onderwijs: verbetering en vernieuwing | Kernactiviteiten 53<br />

Uitgaande mobiliteit Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

120<br />

100<br />

80<br />

60<br />

40<br />

20<br />

0<br />

2002 2003 2004 <strong>2005</strong><br />

start jaar<br />

Bron: Bureau Internationalisering Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

Erasmus<br />

Leonardo<br />

Programma Internationalisering<br />

Het internationaliseringsbeleid van de hogeschool is sterk in ontwikkeling.<br />

Eind <strong>2005</strong> is de programmalijn internationalisering binnen de hogeschool<br />

dan ook opgewaardeerd tot een zelfstandig programma. In december is<br />

een eerste voorstel tot het opzetten van een samenhangende reeks projecten<br />

ingediend.<br />

Internationale website<br />

Internationale erkenning van studiepunten van andere<br />

instellingen<br />

Alle opleidingen werken met het European Credits Transfer System (ECTS).<br />

Dit is van belang voor internationale uitwisseling. Zowel studenten van<br />

de hogeschool als buitenlandse studenten sluiten daartoe een Learning<br />

Agreement (Erasmus). Het Bureau Internationalisering van Hogeschool<br />

<strong>Zuyd</strong> treedt hierin ondersteunend op.<br />

In het voorjaar van <strong>2005</strong> is een eerste versie van de internationale website<br />

geactiveerd. Deze is bedoeld voor buitenlandse studenten aan de hogeschool,<br />

voor internationale partners en voor uitwisselingsstudenten en<br />

-docenten. De website maakt gebruik van de architectuur van de website<br />

van Hogeschool <strong>Zuyd</strong> maar moet voor veel faculteiten en voorzieningen<br />

nog worden ingevuld met Engelstalige ‘content’.


54 Kernactiviteiten | onderzoek: going concern<br />

2.3.1 | Lectoraten en kenniskringen<br />

2.3 | Onderzoek: going concern<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> bestaat vijf jaar:<br />

De start van Hogeschool <strong>Zuyd</strong> was tevens de start van<br />

een systematische aanpak van onderzoeksactiviteiten.<br />

De hogeschool kent momenteel tien lectoraten.<br />

Daarnaast zullen er drie in 2006 worden gestart en<br />

zijn er twee in voorbereiding. De lectoraten en hun<br />

kenniskringen leveren een effectieve bijdrage aan het<br />

curriculum van bachelor- en masteropleidingen en aan<br />

professionalisering van de medewerkers. Zij onderhouden<br />

structurele contacten met (internationale)<br />

instellingen voor onderzoek en kennisontwikkeling<br />

en zij dragen zorg voor kennisuitwisseling met het<br />

bedrijfsleven.<br />

De hogeschool beschouwt onderzoek als haar tweede kernactiviteit. Hierbij<br />

is een belangrijke rol weggelegd voor lectoraten die de kennisinnovatie<br />

in het HBO moeten vergroten: ontwikkeling, overdracht en circulatie van<br />

kennis. Zij verrichten maatschappelijk relevant toegepast onderzoek en<br />

adviseren bedrijven en instellingen. Met lectoraten wil de hogeschool<br />

beter aansluiten op ontwikkelingen in het beroepenveld, bijvoorbeeld<br />

door aan te haken op speerpunten van regionale overheden of landelijke<br />

ontwikkelingen.<br />

Lectoraten staan onder leiding van een lector, een hooggekwalificeerde<br />

deskundige met ruime ervaring in onderwijs en onderzoek in een bepaald<br />

vakgebied. Rondom de lector wordt een kenniskring gevormd, bestaande<br />

uit een aantal docenten. In <strong>2005</strong> telde Hogeschool <strong>Zuyd</strong> tien lectoraten.<br />

65 docenten zijn lid van een kenniskring. Vier lectoraten betrekken externen<br />

intensief bij het werk van de kenniskring: Nieuwe Theatraliteit, Autonomie<br />

en Participatie, Infonomie & Nieuwe Media en Toerisme & Cultuur.<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> participeert tevens aan het lectoraat ‘Geïnspireerd<br />

Leren’. Dit <strong>jaarverslag</strong> besteedt hier echter geen aandacht aan omdat<br />

Hogeschool Drenthe penvoerder terzake is.<br />

Inauguratie lector Comparative European Social research<br />

and Theory<br />

Op 17 juni <strong>2005</strong> hield dr. Nol Reverda zijn inaugurale rede als lector voor<br />

de kenniskring Comparative European Social Research and Theory (CES-<br />

RT): ‘Social Work Research in a comparative and European context’.


onderzoek: going concern | Kernactiviteiten 55<br />

In deze rede hield hij onder andere een pleidooi voor praktijkgerichtheid<br />

van het onderzoek en voor het actief hierbij betrekken van doelgroepen,<br />

zodat de onderzoeksresultaten de sociale praktijk beïnvloeden en niet in<br />

de la verdwijnen.<br />

2.3.2 | Resultaten <strong>2005</strong><br />

Bijdragen aan curricula<br />

De lectoraten leverden belangrijke bijdragen aan de curricula van de<br />

opleidingen. De lectoraten Duurzame Ontwikkeling, Infonomie & Nieuwe<br />

Media en Kennisorganisaties & Kennismanagement ontwikkelden generieke<br />

onderwijsmodules die in verschillende faculteiten kunnen worden<br />

ingezet. Vaak ontwikkelden de lectoraten specifieke modules voor<br />

bepaalde opleidingen: CESRT voor de opleiding Ma-cess, Automie & Participatie<br />

voor de gezondheidszorgfaculteiten (bachelor en master), Ken-<br />

Vak voor de opleiding vaktherapieën (masterniveau). Het lectoraat Life<br />

Sciences ontwikkelde zelfs een complete ‘opleiding’ Nanotechnologie die<br />

als afstudeervariant zal worden aangeboden aan studenten van de faculteit<br />

Life Sciences. De lectoraten Autonomie & Participatie en KenVak<br />

boden daarnaast verschillende cursussen onderzoeksmethodologie aan,<br />

zowel voor beginners als voor gevorderden. Tenslotte boden de meeste<br />

lectoraten de studenten de mogelijkheid deel te nemen aan onderzoek<br />

en zorgden zij voor begeleiding daarbij.<br />

Bijdragen aan professionalisering<br />

Alle lectoraten leverden een bijdrage aan de professionalisering van de<br />

leden van de kenniskring en de meeste ook aan die van andere docenten<br />

in faculteiten. De lectoraten Toersime & Cultuur, CESRT en KenVak<br />

deden dit via seminars of studiedagen. Het lectoraat Life Sciences koppelde<br />

de scholing van docenten aan de ontwikkeling van het curriculum<br />

Nanotechnologie. Binnen het lectoraat Nieuwe Theatraliteit gingen<br />

onderzoek van theatrale uitingsvormen, ontwikkeling van curriculumonderdelen<br />

en professionalisering van personeel hand in hand met<br />

experimentele onderwijsprojecten. In de traditie van de Toneelacademie<br />

werden daar veel externe theatermakers en performers bij betrokken.<br />

Externe wetenschappelijke contacten<br />

Alle lectoraten onderhielden intensieve contacten met andere kennisinstellingen,<br />

de meeste in Nederland; CESRT, KenVak en Life Sciences ook<br />

in het buitenland. Vier andere lectoraten deden dit eveneens, maar in<br />

mindere mate.


56<br />

Kernactiviteiten | onderzoek: going concern<br />

Externe opdrachten<br />

De meeste opdrachten (in totaal bijna 90) komen uit het binnenland,<br />

vooral uit de regio. De verdeling tussen betaalde en onbetaalde opdrachten<br />

is fifty-fifty. Toerisme & Cultuur heeft in vergelijking met de andere<br />

lectoraten zeer veel opdrachten (22). Deze zijn nagenoeg alle betaald<br />

maar vrij klein van omvang. Dit lectoraat beschikt over een uitgebreid<br />

regionaal netwerk.<br />

tabel: baten en lasten van de 9 lectoraten van Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

Totale kosten<br />

Baten totaal<br />

Subsidie SKO<br />

Bijdragen externe partijen<br />

Eigen middelen Hogeschool<br />

2004<br />

€ 1.404.000<br />

€ 1.387.000<br />

Bron: Dienst Financieel Economische Zaken Hogeschool <strong>Zuyd</strong>.<br />

Publicaties, presentaties en promoties<br />

<strong>2005</strong><br />

€ 1.966.144<br />

€ 1.966.144<br />

€ 1.507.605<br />

€ 232.448<br />

€ 226.091<br />

De lectoraten en kenniskringen publiceerden vele onderzoeksrapporten<br />

in het kader van projecten, 67 artikelen en drie boeken. Bij de meeste<br />

kenniskringen ligt, in overeenstemming met de beoogde praktijkgerichtheid,<br />

de nadruk op onderzoeksrapporten. Het lectoraat Life Sciences<br />

maakt een duidelijk onderscheid tussen gewone en peer-reviewed<br />

publicaties en verantwoordt daarmee op een transparante manier de<br />

geleverde kwaliteit. De professionalisering binnen de lectoraten blijkt<br />

succesvol: bij zes lectoraten is niet alleen de lector maar ook een groot<br />

aantal leden van de kenniskring verantwoordelijk voor de publicaties. Er<br />

zijn vier kenniskringen waar lector en leden vele externe presentaties verzorgen.<br />

Binnen de kenniskringen werken vijf docenten van de hogeschool<br />

aan een promotieonderzoek. Vier leden van kenniskringen bevinden zich<br />

in een voorbereidend stadium daarvan.<br />

Externe evaluatie<br />

In mei <strong>2005</strong> publiceerde de landelijke Stichting Kennisontwikkeling<br />

(SKO) het rapport ‘Succesfactoren voor Lectoraten’ van de commissie<br />

Karssen, naar aanleiding van evaluatieonderzoek bij 30 lectoraten die<br />

ten tijde van het onderzoek twee jaar functioneerden. Daaronder waren<br />

drie lectoraten van Hogeschool <strong>Zuyd</strong>: Autonomie & Participatie, Kennisorganisaties<br />

& Kennismanagement en Comparative European Social<br />

Research and Theory. De conclusie was dat het over het algemeen de<br />

goede kant op gaat: meer acceptatie van onderzoek binnen hogescholen,<br />

lectoraten ontplooien steeds meer activiteiten op alle relevante terreinen:<br />

onderzoek, curriculumontwikkeling, professionalisering en kenniscirculatie.<br />

Bovendien maken lectoraten steeds meer integraal deel uit van<br />

beleid en dienstverlening in hogescholen. Toch zijn er ook zorgpunten:<br />

afstemming tussen lectoraten en faculteiten wat betreft de roosters en<br />

de inzet van de medewerkers laat te wensen over, onderzoek staat nog in<br />

de kinderschoenen, relaties met kennisinstellingen, bedrijven en organisaties<br />

zijn weinig structureel en, tenslotte, inkomsten uit contractactiviteiten<br />

en toegepast onderzoek zijn veel lager dan voorzien. Deels gelden<br />

deze bevindingen ook voor de lectoraten van Hogeschool <strong>Zuyd</strong>. Mede


onderzoek: verbetering en vernieuwing | Kernactiviteiten 57<br />

op grond van deze bevindingen zullen de lectoraten CESRT en Kennisorganisaties<br />

& Kennismanagement in 2006 een externe adviesraad in het<br />

leven roepen. Autonomie & Participatie zal in 2006 een evaluatie van<br />

het lectoraat uitvoeren door middel van gesprekken met sleutelpartijen<br />

uit de omgeving. Kennisorganisaties & Kennismanagement zal bovendien<br />

extra energie steken in het verhogen van inkomsten uit de markt.<br />

2.4 | Onderzoek: verbetering en vernieuwing<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> bestaat vijf jaar:<br />

De aanwijzing van onderzoek als een van de twee<br />

kernactiviteiten is een essentieel onderdeel van de<br />

innovatie van Hogeschool <strong>Zuyd</strong>. Daardoor sluit de<br />

kennisontwikkeling in Hogeschool <strong>Zuyd</strong> steeds meer<br />

aan bij maatschappelijke speerpuntontwikkelingen.<br />

Een recente ontwikkeling is dat de aanvraag van nieuwe<br />

lectoraten plaats vindt na consultatie van sleutelfiguren<br />

in de regio. In <strong>2005</strong> werkten alle faculteiten van<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> aan de totstandkoming van eigen<br />

onderzoeksbeleid.<br />

Met behulp van zijn beleidskaders <strong>2005</strong> droeg het College van Bestuur<br />

zorg voor de afstemming van de jaarplannen van de lectoraten op het<br />

Innovatieplan <strong>2005</strong>-2008. Daarnaast heeft het college specifieke onderzoeksbeleidskaders<br />

vastgesteld en besloten het aantal lectoraten uit te<br />

breiden.<br />

Beleidskaders <strong>2005</strong> en realisatie<br />

De beleidskaders <strong>2005</strong> voor lectoraten hadden betrekking op samenwerking<br />

met de omgeving en faculteiten in expertisecentra, op het<br />

stimuleren van grensverleggend onderwijs, waar mogelijk in relatie met<br />

leerbedrijven, en op planmatige deskundigheidsbevordering binnen de<br />

kenniskring. Bij enkele lectoraten bleek de samenwerking nog niet via<br />

expertisecentra te verlopen. Echter alle lectoraten onderhielden planmatige<br />

contacten met faculteiten en met de relevante omgeving. Zij<br />

boden bachelor- of mastermodules aan bij tenminste twee opleidingen.<br />

Tenminste vijf lectoraten ondersteunden faculteiten in het leggen van<br />

contacten met leerbedrijven. Alle lectoraten maakten vorderingen in de<br />

ontwikkeling van hun onderzoeksprogramma en zes lectoraten waren<br />

nauw betrokken bij de ontwikkeling van het onderzoeksbeleid van de<br />

faculteiten. Deskundigheidsbevordering voor de kenniskring en voor de<br />

individuele kenniskringleden verliep bij alle lectoraten systematisch.<br />

Ook samenwerking met buitenlandse instellingen voor kennisontwikkeling<br />

en onderzoek en met buitenlandse bedrijven dient volgens het<br />

beleidskader planmatig te verlopen. Geen enkel lectoraat heeft er echter<br />

voor gekozen de gewenste relaties en de planmatige ontwikkeling daarvan<br />

in een document te beschrijven.


NAAM:<br />

FUNCTIE:<br />

OVER:<br />

WIM VEEN, WIM GOOSSENS, ELLEN SIEBENLIST,<br />

GEER HOPPENBROUWERS<br />

HOOGLERAAR EN DOCENTEN<br />

ONDERWIJSVERNIEUWING<br />

ZAPPEN OF OUDERWETS LEREN<br />

De zappende student; maatwerk onderwijs; competentieleren. De<br />

nieuwe begrippen in het onderwijs lijken zich sneller te ontwikkelen<br />

dan de onderwijsvormen zelf. Voor de Delftse hoogleraar Wim<br />

Veen gaat het vooral om de inhoud. De homo zappiens, zoals hij<br />

de huidige generatie jongeren bestempelt, kun je niet meer boeien<br />

met een uit de 19e eeuw stammend onderwijsconcept.<br />

De huidige e-generatie gaat gemakkelijk met verbrokkelde informatie<br />

om. Ze is multitasking. Chatten, telefoneren en muziek luisteren<br />

gaat tegelijkertijd. Lezen is verworden tot scannen. En tot<br />

slot gebruikt de e-generatie niet-lineaire methoden om kennis te<br />

verwerven. In gewoon Nederlands: ze pakt niet de handleiding om<br />

iets op te zoeken, maar gaat e-mailen, chatten of op internetfora<br />

zoeken. Het denken over leren is echter nog steeds gekoppeld aan<br />

disciplines, inhoud en curricula. Docenten onderwijzen zekerheden,<br />

rijtjes, regels, wetten. “Met name in het voortgezet onderwijs<br />

is het leren vooral gebaseerd op het uit je hoofd leren en het<br />

inslijten van stramienen en heuristieken (methoden om een probleem<br />

op te lossen, red.). Je kunt echter ook gebruik maken van<br />

onbewuste kennis. Dit proces heeft een sterk associatief karakter<br />

en leidt tot creatieve ideeën en nieuwe kennis. Computerspelletjes<br />

spreken dat deel van de kennis veel meer aan,” zegt Wim Veen.<br />

COMBINATIE<br />

Docenten van Hogeschool <strong>Zuyd</strong> zien wel iets in Veens’ ideeën.<br />

Maar er zijn grenzen. Wim Goossens, docent Maatschappelijk werk<br />

en Dienstverlening in Sittard, vindt het de plicht van docenten om<br />

jongeren wegwijs te maken in digitale leerwegen. “Didactisch werk<br />

vereist dat je weet hoe je doelgroep informatie tot zich neemt.<br />

Daarbij moeten we ze vooral leren filteren, omdat ze anders risico<br />

lopen te verdwalen.” Ook Ellen Siebenlist, docente Pedagogiek<br />

en Onderwijskunde in Maastricht, waarschuwt voor overload.<br />

“Een deel van mijn studenten is wel toe aan een nieuwe manier<br />

van leren. Veel meer eigen verantwoording en gebruik maken van<br />

e-informatiebronnen. Voorwaarde is dan wel dat de ‘opleider’ de<br />

leerling leert kritisch te kijken naar datgene dat hij krijgt voorgeschoteld.”<br />

Geer Hoppenbrouwers, docent ICT-toepassingen en<br />

Wiskunde in Maastricht, vindt de karakterisering van de huidige<br />

student door Veen subliem en herkenbaar. “Maar ik vraag me af of<br />

we onze leermethoden hier volledig op moeten afstemmen. Volgens<br />

mij moet de student heel wat in huis hebben om na zijn studie<br />

aan de slag te kunnen. Dat zal voor een deel op ‘ouderwetse<br />

en gedisciplineerde wijze’ moeten worden aangeleerd. Een goede<br />

combinatie, daar moeten we dus naar toe.”<br />

59


60 Kernactiviteiten | onderzoek: verbetering en vernieuwing<br />

Onderzoeksbeleid<br />

Het College van Bestuur heeft in <strong>2005</strong> specifieke beleidskaders vastgesteld<br />

voor het geleidelijk verder ontwikkelen van onderzoek. Deze zijn<br />

gebaseerd op de missie en de beleidsuitgangspunten van het ‘Innovatieplan<br />

<strong>2005</strong>-2008’. Dit betekent dat het onderzoeksbeleid gericht is op de<br />

praktijkbehoefte van de omgeving. Daarnaast is het gericht op de leervragen<br />

van studenten en medewerkers. Het onderzoeksbeleid besteedt<br />

niet alleen aandacht aan het onderwijs maar ook aan HRM, financiën,<br />

voorzieningen en kwaliteitszorg.<br />

Van de faculteiten werd in <strong>2005</strong> verwacht dat zij, samen met de lectoren,<br />

een eerste onderzoeksbeleidsplan zouden ontwikkelen. 15 van de 20<br />

faculteiten gaven daar gehoor aan. Daarnaast maakte Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

een begin met promovendibeleid. De hogeschool ambieert dat een groeiend<br />

deel van haar docenten en lectoren gepromoveerd zal zijn: in 2008<br />

vijf tot zeven procent, in 2010 zeven tot acht procent, in 2012 negen tot<br />

elf procent en in 2014 11 tot 14 procent.<br />

Nieuwe lectoraten<br />

Lectoraten dienen nauw aan te sluiten bij de behoeften van de<br />

(Eu)regionale omgeving en alle faculteiten moeten kunnen profiteren<br />

van de kennisontwikkeling binnen tenminste één lectoraat. In mei<br />

<strong>2005</strong> heeft het College van Bestuur twee bijeenkomsten belegd met 20<br />

gezaghebbende vertegenwoordigers van het regionale werkveld. Mede<br />

op basis van de prioriteiten die in deze bijeenkomsten werden aangegeven<br />

heeft het college zich voorgenomen nieuwe lectoraten in te stellen.<br />

Hiermee krijgen ook de technische en de HEAO-faculteiten toegang tot<br />

kennisontwikkeling binnen een lectoraat:<br />

2006: Technologie in de Zorg<br />

2006: Innoverend Ondernemen & Risicomanagement<br />

2006: Nieuwe Energie<br />

2007: Gebouwde Omgeving & Regionale Ontwikkeling<br />

2007: Internationale Communicatie en Business<br />

In 2006 zal de hogeschool onder andere aandacht besteden aan het<br />

opnemen van onderzoek in de curricula van de opleidingen, aan de<br />

onderzoekscompetenties in de kenniskringen en bij docenten, aan subsidiemogelijkheden<br />

via instellingen als NWO, KNAW, EU en WHO en aan<br />

(de)centrale voorzieningen voor onderzoek. Het bestaande systeem van<br />

kwaliteitszorg zal, waar nodig, worden uitgebreid met peerevaluations,<br />

klantevaluaties en evaluaties door medewerkers.


62 Bedrijfsvoering | personeel<br />

3. Bedrijfsvoering<br />

3.1 | Personeel<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> bestaat vijf jaar:<br />

In de loop van haar vijfjarig bestaan heeft Hogeschool<br />

<strong>Zuyd</strong> enkele saillante ontwikkelingen op HRM-gebied<br />

doorgemaakt: het aantal medewerkers groeide van<br />

ruim 1300 naar bijna 1600, functioneringsgesprekken<br />

maakten plaats voor competentiegerichte jaargesprekken,<br />

loopbaanadvisering, ARBO-zorg en werkplekadvisering<br />

werden als voorziening verankerd, er<br />

kwam een jaarlijkse personeelsmonitor om de tevredenheid<br />

van de medewerkers te meten, een traject<br />

van management development voor high potentials<br />

ging van start, en een nieuwe functie-ordening kwam<br />

tot stand.<br />

3.1.1 | Beleidsdoelen<br />

Op grond van haar onderwijsvisie ziet de hogeschool graag dat docenten<br />

verschillende rollen vervullen: aanbieder van vakkennis, ontwerper van<br />

studietaken en leeractiviteiten, begeleider van leerprocessen, beoordelaar<br />

van vakkennis en competenties, accountmanager van opleidingspakketten,<br />

onderzoeker respectievelijk begeleider van onderzoek en<br />

gesprekspartner van practici en toepassers. Kortom: ambassadeur van de<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong>. In het verlengde hiervan vindt de hogeschool dat ook<br />

medewerkers van ondersteunende diensten ondernemend moeten zijn en<br />

op een klantgerichte houding beoordeeld moeten worden.<br />

Om vaart te zetten achter deze gewenste ontwikkeling heeft Hogeschool<br />

<strong>Zuyd</strong> in haar Innovatieplan <strong>2005</strong>-2008 (gepubliceerd in december 2004)<br />

een omvangrijk en meerjarig Programma Medewerkers gelanceerd. Dit<br />

heeft als belangrijkste doel dat personeelsleden werken aan de realisatie<br />

van zes centrale competenties: resultaatgerichtheid, klantgerichtheid,<br />

gerichtheid op samenwerking, omgevingsbewustzijn, materiedeskundigheid<br />

en veranderingsgezindheid. In een persoonlijk ontwikkelingsplan<br />

maken medewerkers zichtbaar hoe zij hieraan werken.<br />

Het Programma Medewerkers valt uiteen in zes programmalijnen. Hieronder<br />

wordt daar nader op ingegaan.


personeel | Bedrijfsvoering 63<br />

3.1.2 | Beoogde resultaten <strong>2005</strong> en de realisatie ervan<br />

Voor elk van de zes programmalijnen zijn beoogde resultaten voor het jaar<br />

<strong>2005</strong> benoemd.<br />

Hieronder volgt een overzicht daarvan en wordt de realisatie beschreven.<br />

• programmalijn 1: personeelsplanning<br />

Beoogd: minstens 70% van alle decentrale organisatie-eenheden<br />

(faculteiten en ondersteunende diensten) zal aan het eind van <strong>2005</strong><br />

beschikken over een personeelsplan dat inzicht verschaft in de<br />

kwantitatieve en kwalitatieve behoeften aan personeel in de periode<br />

<strong>2005</strong> - 2008.<br />

Realisatie: dit resultaat is slechts gedeeltelijk behaald, namelijk door<br />

9 van de 23 organisatie-eenheden ofwel 39%. Het opstellen van<br />

een dergelijk plan blijkt geen sinecure. Inmiddels zijn er aanvullende<br />

afspraken gemaakt om in de eerste helft van 2006 een 100%-score<br />

te realiseren.<br />

• programmalijn 2: competentiemanagement<br />

Beoogd: in <strong>2005</strong> zullen zowel voor het docerend als het ondersteunend<br />

personeel ‘competentiewoordenboeken’ gereed komen, die<br />

gebruikt worden in competentiegerichte jaargesprekken.<br />

Realisatie: deze competentiewoordenboeken alsmede een gespreksformulier<br />

zijn gereed gekomen in het verslagjaar. Alle organisatieonderdelen<br />

van de hogeschool worden geacht per 1 januari 2006<br />

deze instrumenten te hanteren.<br />

• programmalijn 3: coördinatie deskundigheidsbevordering<br />

Beoogd: in <strong>2005</strong> zal de hogeschool een intern loket inrichten om<br />

interne processen van vraag en aanbod van deskundigheidsbevordering<br />

zichtbaar te maken en af te stemmen.<br />

Realisatie: dit resultaat is behaald door onderbrenging van de<br />

loketfunctie bij <strong>Zuyd</strong>kompas, het interne loonbaancentrum van de<br />

hogeschool. Kernwoorden hier zijn vraagsturing en competentiegerichtheid.<br />

De hogeschool verwacht dat de zes programma’s van<br />

haar Innovatieplan <strong>2005</strong>-2008 alsook de personeelsplannen van de<br />

diverse organisatie-onderdelen tal van aanwijzingen zullen opleveren<br />

voor trajecten op het gebied van deskundigheidsbevordering.<br />

• programmalijn 4: Arbo/welzijn<br />

Beoogd: vanaf <strong>2005</strong> zal de hogeschool in relatie tot de externe<br />

Arbo-dienst een grotere eigen verantwoordelijkheid op zich nemen<br />

met betrekking tot arbo-zorg. Risico-inventarisaties zullen door de<br />

hogeschool zelf verricht worden en de rol van de hogeschool bij verzuimpreventie<br />

en -begeleiding zal toenemen.<br />

Realisatie: dit resultaat is in zoverre behaald dat de hogeschool een<br />

nieuwe Arbo-dienstverlener voor de periode vanaf 1 januari 2006<br />

heeft gecontracteerd: Human Capital Care. Tevens verwacht de<br />

hogeschool door afsluiting van een werkgeversverzekering bij Zilveren<br />

Kruis Achmea de kosten voor arbeidsgerelateerde zorg binnen de<br />

perken te houden.<br />

• programmalijn 5: professionalisering Dienst P&O<br />

Beoogd: in <strong>2005</strong> zal begonnen worden met een belangrijke accentverschuiving<br />

in de taakstelling van de dienst: van beheersing naar<br />

advisering.<br />

Realisatie: de dienst heeft in het verslagjaar teams van personeelsadviseurs<br />

opgericht, waarin steeds twee adviseurs over een bepaald<br />

onderwerp samenwerken en expertise opbouwen. Omdat echter het<br />

beoogde resultaat niet nader geoperationaliseerd is kan niet duidelijk<br />

worden vastgesteld of en in hoeverre dit is gerealiseerd. In 2006<br />

zal hieraan verder gewerkt worden.


64 Bedrijfsvoering | personeel<br />

• programmalijn 6: arbeidsvoorwaarden<br />

Beoogd: in <strong>2005</strong> zal de voorbereiding ter hand worden genomen van<br />

de invoering van de levensloopregeling, de versobering van de FPU,<br />

de invoering van het eigenrisicodragerschap WIA/WGA, de afronding<br />

van de functie-ordening alsmede de invoering van een beooordelingssysteem.<br />

Realisatie: de invoering van de levensloopregeling kan pas in 2006<br />

gerealiseerd worden na bekendmaking van collectieve afspraken<br />

terzake door de HBO-Raad. De versobering van de FPU is gerelateerd<br />

aan de invoering van de levensloopregeling en medewerkers zijn<br />

hierover <strong>2005</strong> geïnformeerd. Tot invoering van het eigenrisicodragerschap<br />

WIA/WGA kan eerst per 1 januari 2007 worden overgegaan<br />

wegens de betreffende wetgeving; de voorbereidingen hiervan worden<br />

in 2006 verder uitgevoerd. De functie-ordening is per 21 december<br />

<strong>2005</strong> afgerond. De invoering van het beoordelingsysteem zal in<br />

2006 plaatsvinden, nadat in het verslagjaar overleg hierover met de<br />

medezeggenschapsraad en de CAO-partners heeft plaatsgevonden.<br />

3.1.3 | Overige ontwikkelingen<br />

Management development<br />

In het traject management development voor potentials zijn de deelnemers<br />

aan deze driejarige opleidingsroute in <strong>2005</strong> de 2e fase ingegaan.<br />

Deze fase is vooral gericht op verwerving van deskundigheid in bedrijfsmatig<br />

werken. Zij bestaat uit een theoretisch gedeelte en een praktijkdeel<br />

op een werkervaringsplek in de hogeschool. Inmiddels zijn er evaluaties<br />

gehouden die hebben geleid tot programmatische verbetervoornemens.<br />

Belangrijke conclusie was dat er in het traject meer maatwerk gewenst is.<br />

Daarnaast kent de hogeschool een traject management development voor<br />

directeuren. Dit traject bevat drie maal per jaar een management development-dag,<br />

intervisiegroepen en individuele coaching.<br />

Tevredenheid medewerkers<br />

De jaarlijkse personeelsmonitor is ook in <strong>2005</strong> afgenomen. De uitkomsten<br />

per organisatie-onderdeel zijn beschikbaar gesteld aan de betreffende<br />

managers. Van hen wordt verwacht dat zij deze bespreken met<br />

hun medewerkers, waar nodig verbetervoornemens formuleren en deze<br />

opnemen in hun jaarplan 2006.<br />

Gezien over de gehele hogeschool blijkt de tevredenheid van faculteitsmedewerkers<br />

in <strong>2005</strong> enigszins te zijn teruggelopen ten opzichte van<br />

vorig jaar, met name over de facultaire organisatie, het management en<br />

de kwaliteitszorg. De tevredenheid van medewerkers van centrale ondersteunende<br />

diensten ging vooruit t.o.v. het jaar 2004, vooral wat betreft<br />

het management en de materiële randvoorwaarden.<br />

Bij nadere analyse werd als voornaamste oorzaak van de teruggelopende<br />

respons en waardering de invoering van de nieuwe functie-ordening eind<br />

2004 aangemerkt. Deze operatie heeft veel commotie in de organisatie<br />

teweeggebracht (zie verderop in dit hoofdstuk).


personeel | Bedrijfsvoering 65<br />

Verzuim<br />

Het verzuim onder medewerkers in <strong>2005</strong> bedroeg gemiddeld 4,86 %.<br />

tabel: verzuim medewerkers, uitgesplitst naar docenten/ondersteunende medewerkers en<br />

naar m/v<br />

verzuim %<br />

mannen<br />

vrouwen<br />

totaal<br />

docenten<br />

4,90<br />

5,40<br />

5,06<br />

ondersteunende medewerkers<br />

4,37<br />

4,86<br />

4,59<br />

Bron: Management Informatie Systeem Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

totaal<br />

4,70<br />

5,13<br />

4,86<br />

Het gemiddelde verzuimpercentage van de laatste vijf jaren was variërend.<br />

tabel: verzuim Hogeschool <strong>Zuyd</strong>, vergeleken met verzuim HBO-landelijk<br />

jaar<br />

verzuim % Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

verzuim % HBO landelijk<br />

2001<br />

6,54<br />

2002<br />

3,41<br />

3,6<br />

2003<br />

4,84<br />

4,9<br />

2004<br />

4,71<br />

4,7<br />

<strong>2005</strong><br />

4,86<br />

Bron: Management Informatie Systeem Hogeschool <strong>Zuyd</strong> en Arboservicepunt HOO.<br />

Landelijke cijfers vóór 2002 zijn niet vergelijkbaar vanwege definitieverschillen. Landelijk<br />

cijfer <strong>2005</strong> nog niet bekend.<br />

Vanaf 1 januari <strong>2005</strong> beschikken de managers over verzuimgegevens die<br />

kunnen worden gehanteerd als managementinformatie (met het oog op<br />

sturing, met behulp van landelijke referenties). Tot de gegevens behoren<br />

statistische verzuimoverzichten waaronder verzuimfrequentie, verzuimduur,<br />

verzuimpercentage, 12-maands voortschrijdende gemiddelden en<br />

trends.<br />

De Dienst P&O is in najaar <strong>2005</strong> overgegaan tot harmonisatie van verzuimbegeleiding<br />

in de hogeschool, met name wat betreft het overleg<br />

tussen manager, bedrijfsarts en Dienst P&O. Dit mede met het oog op de<br />

gewijzigde inrichting van arbo-zorg vanaf 2006 waarin meer nadruk zal<br />

liggen op preventie.<br />

functie-ordening<br />

Reeds in 2004 heeft de hogeschool alle voorkomende functies opnieuw<br />

beschreven, geordend in functiegroepen en toegewezen. Gelet op de commotie<br />

die deze operatie teweeg bracht - aan het eind van 2004 waren er<br />

249 bezwaarschriften ingediend - heeft de hogeschool in <strong>2005</strong> aan de<br />

bezwaren veel aandacht en zorg besteed. De (interne) bezwarencommissie<br />

heeft de procedures nog voor de zomer van <strong>2005</strong> afgehandeld.<br />

loopbaancentrum<br />

De hogeschool kent een loopbaancentrum dat medewerkers adviseert<br />

over hun carrière-ontwikkeling en begeleiding biedt aan nieuwe<br />

medewerkers. Tevens verzorgt het centrum, tegen vergoeding door de<br />

vragende faculteit of ondersteunende dienst, psychologisch onderzoek,<br />

competentie-onderzoek en -training en coaching. Na de vernieuwing van<br />

dit loopbaancentrum onder de naam <strong>Zuyd</strong>kompas in 2004 heeft de


66<br />

Bedrijfsvoering | personeel<br />

hogeschool hier in <strong>2005</strong> tevens de coördinatie van deskundigheidsbevordering<br />

belegd.<br />

Het aantal aanvragen van individuele medewerkers bij <strong>Zuyd</strong>kompas ontwikkelde<br />

zich de laatste jaren als volgt:<br />

tabel: aantal aanvragen bij intern loopbaancentrum<br />

jaar<br />

aantal aanvragen<br />

2001<br />

32<br />

Bron: Bureau <strong>Zuyd</strong>kompas Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

2002<br />

35<br />

2003<br />

47<br />

2004<br />

61<br />

klachtencommissie ongewenste omgangsvormen<br />

<strong>2005</strong><br />

65<br />

Uit onderzoek blijkt dat ongewenste omgangsvormen overal voorkomen,<br />

in grote en kleine ondernemingen, bij overheid, bedrijfsleven en ook op<br />

scholen. Iedereen kan slachtoffer worden: studenten, personeelsleden,<br />

mannen of vrouwen. Ongewenste omgangsvormen kunnen betrekking<br />

hebben op opmerkingen, aanrakingen, “grappen” en soms ook agressie,<br />

geweld, aanranding of verkrachting. Het betreft altijd gedrag dat één<br />

van de partijen als ongewenst ervaart.<br />

Als een student of personeelslid in Hogeschool <strong>Zuyd</strong> in aanraking is<br />

gekomen met een ongewenste omgangsvorm kan deze zich wenden tot<br />

een van de vertrouwenspersonen van de hogeschool of tot de klachtencommissie.<br />

De commissie staat onder voorzitterschap van een externe,<br />

onafhankelijke jurist.<br />

In het verslagjaar is er slechts één klachtmelding binnengekomen bij de<br />

commissie. Zie ook bijlage 6 inzake vertrouwenspersonen ongewenste<br />

omgangsvormen.<br />

3.2 | ICT<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> bestaat vijf jaar:<br />

Het realiseren van hogeschooldoelstellingen op vrijwel<br />

alle terreinen is in toenemende mate afhankelijk<br />

van een goede ICT-ondersteuning. Met de electronische<br />

leeromgeving Blackboard, het studievolgsysteem<br />

Osiris en de ICT- infrastructuur heeft de hogeschool<br />

een belangrijke stap gezet op weg naar flexibiliteit en<br />

maatwerk in haar onderwijs. In de afgelopen jaren is<br />

een managementinformatiesysteem ontwikkeld. Het<br />

‘werken onder architectuur’ en de aanpassing van de<br />

ICT-organisatie moeten ervoor zorgen dat ondanks de<br />

toenemende complexiteit de samenhang in de informatievoorziening<br />

tot stand komt en bewaard blijft.


ICT | Bedrijfsvoering 67<br />

Beleidsdoelen<br />

Informatie- en communicatietechnologie (ICT) is een kritieke succesfactor<br />

voor de innovatie van het onderwijs en de organisatie daarvan. Niet<br />

alleen de aanbieding van inhoudelijk cursusmateriaal maar ook de leeromgeving<br />

en de ondersteuning daarvan kunnen door ICT sterk verbeterd<br />

worden. Zo maakt ICT individuele leerroutes inzichtelijk door digitale<br />

portfolio’s. Hierin wordt onder andere vastgelegd welke competenties<br />

de student nastreeft en eventueel heeft verwezenlijkt. Daarnaast maken<br />

elektronische leeromgevingen (ELO’s), de combinatie van “face-to-face”<br />

leren en leren op afstand mogelijk. ICT is tevens van groot belang voor<br />

de verbetering van andere bedrijfsprocessen, zoals relatiebeheer, managementinformatiesystemen<br />

en kennismanagement.<br />

Het eerste meerjarenplan van Hogeschool <strong>Zuyd</strong> (Koers <strong>Zuyd</strong>, 2001-<strong>2005</strong>)<br />

sprak hoge verwachtingen uit ten aanzien van ICT-ondersteuning bij het<br />

verbeteren van onderwijs en leerproces, besturingsprocessen en ondersteunende<br />

processen.<br />

In haar tweede meerjarenplan (Innovatieplan <strong>2005</strong>-2008) en in het bijzonder<br />

in het Programma ICT, sluit de hogeschool daarop aan door een<br />

deel van deze verwachtingen in concrete programmalijnen om te zetten.<br />

De hogeschool hecht groot belang aan een goede leeromgeving. Hier<br />

vindt de complexe interactie plaats tussen studenten onderling en tussen<br />

studenten en medewerkers. De hogeschool wil deze interactie door technologie<br />

voeden en versterken en richt haar investeringen terzake sterk op<br />

de kwaliteitsbeleving van de student. Daarbij streeft zij naar een zekere<br />

toekomstbestendigheid: de investeringen dienen anticipatie op toekomstige<br />

onderwijsontwikkelingen mogelijk te maken. Zo dient een studentvolgsysteem<br />

de administratie van de individuele leerweg mogelijk te maken.<br />

Belangrijke ICT-toepassingen zijn groupware en informatiesystemen, maar<br />

ook de ontsluiting van de thuiswerkplek. Hogeschool <strong>Zuyd</strong> kiest dus voor<br />

een leeromgeving waarin ICT een essentiële rol vervult. Dit betekent dat<br />

de ICT-faciliteiten zeer betrouwbaar moeten zijn.<br />

Beoogde resultaten <strong>2005</strong> en de realisatie daarvan<br />

Voor <strong>2005</strong> zijn enkele concrete beoogde resultaten geformuleerd, afgeleid<br />

van het Innovatieplan <strong>2005</strong>-2008. Ze zijn uitgewerkt in een projectenportfolio<br />

van ruim 40 projecten, verdeeld over 7 programmalijnen. Hiervan<br />

zijn 22 projecten in <strong>2005</strong> gestart.<br />

Het gaat om de volgende speerpunten:<br />

• doorstart van het project electronische leeromgeving (ELO) gericht op<br />

de stimulering van het gebruik van ELO in het onderwijs waardoor de<br />

flexibiliteit (tijd- en plaatsonafhankelijkheid) toeneemt<br />

• vervanging van de bestaande studievolgsystemen door Osiris teneinde<br />

maatwerkonderwijs te ondersteunen<br />

• afronding van het pilot-onderzoek naar de toepasbaarheid van Live<br />

Link als documentbeheerssysteem, ter ondersteuning van centrale<br />

bestuursprocessen.<br />

• mogelijke implementatie van Axapta als ERP-tool voor de hogeschool,<br />

met name voor financiën, HRM, projectmanagement en CRM.<br />

• verdere professionalisering van de ICT-beheersorganisatie<br />

• implementatie van Virtual Clearinghouse (Studielink)<br />

• standaardisering van de ICT-infrastructuur<br />

• deelname aan het consortium E-merge dat tot doel heeft het voorbereiden<br />

en realiseren van ICT- gerelateerde onderwijsinnovaties. Door<br />

samenwerking wordt kwaliteitsverbetering bereikt en wordt financieel<br />

draagvlak gecreëerd om deze innovaties mogelijk te maken.


NAAM:<br />

FUNCTIE:<br />

OVER:<br />

JOSINE MARELL<br />

DOCENTE IDM EN LID KENNISKRING INFONOMIE EN<br />

NIEUWE MEDIA<br />

VERANDERENDE DOCENTENROL<br />

UITDAGINGEN BUITEN HET KLASLOKAAL<br />

Josine Marell houdt van afwisseling in haar werk. “Elke vijf tot<br />

zeven jaar ben ik aan een nieuwe uitdaging toe.” Als werk routine<br />

wordt, is dat voor haar een signaal naar iets nieuws om te zien.<br />

De huidige ontwikkelingen in het HBO bieden ook de docent meer<br />

kansen buiten het klaslokaal.<br />

“Eigenlijk heb ik altijd voor andere activiteiten naast het docentschap<br />

gekozen,” vertelt Josine Marell. Daarbij heeft ze altijd<br />

geprobeerd externe partijen in het onderwijs te halen. “Het<br />

competentiegericht onderwijs versterkt dat.” Sinds de docente<br />

betrokken is bij onderzoeksprojecten van de kenniskring Infonomie<br />

en Nieuwe Media wordt ze steeds meer extern gericht. Door<br />

extern met projecten bezig te zijn, ontstaat er meer diepgang.<br />

Studenten die bij dit soort projecten betrokken worden, leren er<br />

effectief veel, is haar ervaring.<br />

BALANS BEWAKEN<br />

Maar de medaille heeft ook een keerzijde. Het is niet altijd even<br />

gemakkelijk de balans te bewaken tussen onderwijs- en projecttaken.<br />

Josine Marell heeft daarbij nog het geluk dat ze in het thematisch<br />

onderwijs sommige perioden vrijgeroosterd is. “De projecten<br />

kosten echter veel tijd omdat je de kwaliteit wilt bewaken. De<br />

begeleiding is intensief. Je moet oppassen dat je door je enthousiasme<br />

niet teveel vrije tijd in zo’n project steekt.” Haar lesrooster<br />

is wisselend. Tussen de onderwijsactiviteiten door plande ze<br />

haar projectwerk. “Maar als je veel externe contacten hebt, moet<br />

je goed oppassen dat het primair proces niet naar de achtergrond<br />

verdwijnt. Soms heb je ook nog een les voor te bereiden. Dan moet<br />

je jezelf beschermen.”<br />

COMBINATIE NODIG<br />

Sinds kort plant Josine Marell bewust twee dagen in de week voor<br />

de kenniskring. Dan is ze fysiek aanwezig in het Technohouse<br />

waar de kenniskring zetelt. Weg van het onderwijs in Maastricht.<br />

Die scheiding vindt ze prettig. “Blijf ik in Maastricht, dan blijven<br />

studenten me aanspreken. Ze kunnen niet zien dat ik die dag een<br />

andere pet op heb, een andere rol vervul.” Een jaartje geen onderwijs<br />

en alleen projecten doen, dat lijkt haar geen onaantrekkelijk<br />

idee. Maar uiteindelijk zul je toch onderwijs en onderzoek<br />

moeten combineren om kennis van buiten terug te sluizen naar<br />

het onderwijs.<br />

MULTIDISCIPLINAIR<br />

Josine Marell coördineert thans projecten op het gebied van ICT<br />

in de zorg. Daardoor heeft ze veel contacten met andere faculteiten,<br />

zoals de technische en verpleegkunde. Dat multidisciplinaire<br />

karakter vindt ze een pluspunt. “Je leert doordat mensen vanuit<br />

verschillende invalshoeken naar zaken kijken. Ook als docent kun<br />

je multidisciplinair werken. Daar steek je veel van op. Er gebeurt<br />

buiten je opleiding veel goeds wat je vaak helemaal niet weet.”<br />

69


70<br />

Bedrijfsvoering | ICT<br />

Bij onderstaande beschrijving van de realisatie van ICT-doelstellingen<br />

worden de programmalijnen van het programma ICT gevolgd.<br />

Architectuur<br />

In <strong>2005</strong> zijn geen concrete projecten gepland rond de architectuur van<br />

de informatievoorziening; deze zullen volgen in 2006. De vóór <strong>2005</strong><br />

al vastgestelde architectuurprincipes, vastgelegd in een Informatieplan<br />

(december 2004), spelen op de achtergrond echter wel een rol in diverse<br />

andere projecten en vormen in die zin een belangrijk uitgangspunt in de<br />

gehele projectenportfolio.<br />

Onderwijs en ICT<br />

Rond elektronische leeromgeving, e-portfolio en cursus/curriculum-database<br />

zijn belangrijke keuzes gemaakt. Met name door de uitbreiding van<br />

Blackboard met contentmanagement-functionaliteit en portfoliomogelijkheden<br />

is een krachtige leeromgeving gecreëerd.<br />

De deelname van Hogeschool <strong>Zuyd</strong> aan het consortium E-merge heeft in<br />

<strong>2005</strong> geresulteerd in een goede kennisuitwisseling. Voor de hogeschool<br />

was de vergelijkende studie Livelink vs Blackboard van belang.<br />

Inzake het toetsservicesysteem, dat feitelijk eerst voor 2006 was gepland,<br />

zijn ook al stappen gezet in de vorm van de tool QMP, die tevens in de<br />

hogeschool als enquêtemiddel wordt ingezet.<br />

Hoewel de projecten op zich als succesvol zijn te beschouwen zijn de doelen<br />

van onderwijs en ICT hiermee nog niet daadwerkelijk bereikt. Er zijn<br />

systemen geselecteerd en geïmplemementeerd, maar deze worden nog<br />

niet overal in de hogeschool gebruikt. Hiertoe zal verdere ondersteuning<br />

en invoering in de hogeschool nodig zijn, hetgeen deels wordt vormgegeven<br />

in productgroepen, deels in projecten in andere programma’s.<br />

Communicatie en ICT<br />

Binnen deze lijn is de portal van de Hogeschool <strong>Zuyd</strong> tot stand gekomen,<br />

een webapplicatie die gepersonaliseerd kan worden door de gebruiker<br />

en die toegang geeft tot diverse achterliggende informatiesystemen. Een<br />

andere succesvolle innovatie is het creëren van sms-diensten voor toetsresultaten<br />

en roosterwijzigingen.<br />

Bedrijfsvoering en ICT<br />

• De vervanging van de bestaande studievolgsystemen door Osiris.<br />

Een belangrijk project in <strong>2005</strong> was Osiris. Het systeem is geïmplementeerd<br />

en het beschikken over een modern standaard Student<br />

Informatie Systeem is op zich al winst. De meningen over het project<br />

zijn nog divers. Het pakket, en met name de wijze waarop het wordt<br />

ingezet, geeft aanleiding tot andere manieren van werken en dat leidt<br />

(nog) niet overal binnen de organisatie tot positieve beeldvorming.<br />

• Studielink (oude naam: virtual clearing house)<br />

Het project Studielink - een landelijk project dat inschrijving van<br />

studenten in het HBO beoogt te verbeteren - is ingezet maar heeft<br />

vertraging opgelopen bij de aansluiting op de IB-Groep. De projectresultaten<br />

zullen in 2006/2007 gestalte krijgen.


ICT | Bedrijfsvoering<br />

71<br />

• Managementinformatie<br />

Het project Management Informatie Systeem heeft diverse resultaten<br />

opgeleverd die ons toegang geven tot informatie die voordien niet<br />

of met moeite boven tafel te krijgen was. Het project is inmiddels<br />

afgesloten en de werkzaamheden zijn ondergebracht in de reguliere<br />

organisatie, namelijk bij de opgerichte productgroep ‘Managementinformatie’.<br />

• De mogelijke implementatie van Axapta als ERP-tool<br />

In <strong>2005</strong> zijn diverse (deel)projecten gestart rond het ERP-pakket<br />

Axapta: het gaat daarbij om modules voor CRM, HRM, Financiën<br />

en Projectadministratie. In feite staat het pakket zelf in deze fase<br />

niet centraal. Eerst moet duidelijk worden hoe processen binnen de<br />

hogeschool zich voltrekken en welke gegevens er zullen worden bijgehouden.<br />

Dit blijkt een moeizame stap te zijn en zal in 2006 nog veel<br />

aandacht vergen.<br />

• toepasbaarheid van Live Link<br />

Tijdens een pilotonderzoek bij de bestuursdiensten bleek onvoldoende<br />

draagvlak voor het werken met Live Link. In 2006 wordt besloten<br />

welk systeem ingezet kan worden ter ondersteuning van centrale<br />

bestuursprocessen.<br />

ICT en infrastructuur.<br />

Betrouwbare ICT-faciliteiten vormen een belangrijke ambitie in het Innovatieplan<br />

<strong>2005</strong>-2008. Er kan gesteld worden dat in deze programmalijn<br />

de fusie van de hogeschool op gebied van infrastructuur wordt doorgevoerd:<br />

een randvoorwaarde voor vrijwel alle andere ICT-projecten.<br />

Er is in <strong>2005</strong> goed nagedacht over het ontwerp van deze infrastructuur en<br />

vervolgens zijn activiteiten in gang gezet. Deze draaien met name om de<br />

invoering van één netwerkoperating systeem (Windows2003) op een centraal<br />

serverpark en de aanleg van het glasvezelnetwerk Isidoor. Dit glasvezelnetwerk<br />

heeft vertraging ondervonden, echter zonder dat dit majeure<br />

gevolgen voor het infrastructuurproject als geheel heeft gehad.<br />

Ondanks de nodige problemen die zich hebben voorgedaan en die zich bij<br />

de verwezenlijking in 2006 nog ongetwijfeld zullen voordoen, is de richting<br />

waarin een en ander zich ontwikkelt positief te noemen.<br />

In <strong>2005</strong> is de hogeschool tevens tot geïntegreerde print- en kopieerfaciliteiten<br />

gekomen. Hoewel er op de betreffende werkzaamheden als project<br />

het nodige viel aan te merken is er tevredenheid over de voorzieningen<br />

die thans bereikt zijn.<br />

ICT en dienstverlening<br />

• Verdere professionalisering van de ICT beheersorganisatie: met de<br />

herinrichting van de dienst ICTOS heeft de hogeschool een stap gezet<br />

naar een meer gestroomlijnde dienstverlening op ICT-gebied. De<br />

geformuleerde voornemens zullen nog goeddeels in praktijk moeten<br />

worden gebracht.<br />

• Regiegroep ICT: deze regiegroep is de opvolger van de vroegere Stuurgroep<br />

Integrale InformatieVoorziening, met als taken onder meer het<br />

bewaken van de voortgang van lopende projecten, het bewaken van<br />

de samenhang en architectuur, de planning en toewijzing van middelen.<br />

Hierdoor kan een zo goed mogelijke afstemming van ICT- middelen<br />

op de behoeften van de organisatie gerealiseerd worden.


72<br />

Bedrijfsvoering | huisvesting<br />

3.3 | Huisvesting<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> bestaat 5 jaar:<br />

Sinds haar totstandkoming beschikt Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

over in totaal negen onderwijsgebouwen, in Heerlen,<br />

Maastricht en Sittard. In de afgelopen jaren is gewerkt<br />

aan de ontwikkeling van een strategisch huisvestingsplan.<br />

Er zijn diverse gebouwen gerenoveerd. Op het<br />

vlak van de verbetering van de bedrijfsvoering is in de<br />

afgelopen periode veel tot stand gekomen. Zo zijn er<br />

modellen ontwikkeld voor de doorbelasting aan faculteiten<br />

van huisvestingskosten, schoonmaakonderhoud,<br />

catering, repro en lange termijn-planning van<br />

groot onderhoud.<br />

In 2004 heeft het College van Bestuur zijn goedkeuring gegeven aan het<br />

strategisch huisvestingsplan van de Hogeschool <strong>Zuyd</strong> 2004, genaamd<br />

“Koers huisvesting”. De investeringskosten zijn geraamd op € 48 miljoen.<br />

Er is een aantal scenario’s ontwikkeld voor de huisvesting op de korte<br />

en middellange termijn, waarbij vraag en aanbod van de huisvesting op<br />

elkaar zijn afgestemd. De uitwerking van deze scenario’s is ter hand genomen<br />

en zal in 2006 haar afronding krijgen.<br />

Het meest ingrijpende scenario betreft de herhuisvesting van de sectoren<br />

HEO en HSAO in Sittard. In <strong>2005</strong> zijn voorstellen geformuleerd voor<br />

huisvesting in het centrum van Sittard, aan het terrein ‘Dobbelsteen’. De<br />

besluitvorming zal in het voorjaar van 2006 plaatsvinden.<br />

De verbouwing van de hoeve “Overste Doevenrade” in Heerlen is in <strong>2005</strong><br />

gestart en zal voorjaar 2006 zijn afgerond. Andere uitvoeringsprojecten<br />

op basis van het strategisch huisvestingsplan zijn in voorbereiding.<br />

Het verkrijgen van gebruiksvergunningen ‘brandveilig gebruik’ voor de<br />

hogeschoollocaties in Sittard en Maastricht blijkt uitermate moeilijk en<br />

tijdrovend. Dat ligt o.a. aan de complexe eisen die op basis van de uiteenlopende<br />

wet- en regelgeving gesteld worden: naast de Arbo-wetgeving<br />

zijn tevens het Bouwbesluit, regelgeving vanwege Monumentenzorg en<br />

bijbehorende gemeentelijke regelgeving van toepassing. Het College van<br />

Bestuur van Hogeschool <strong>Zuyd</strong> is bezorgd over de extreem strenge brandveiligheidseisen<br />

en daaruit voortvloeiende hoge investeringskosten i.v.m.<br />

haar bestaande locaties in Sittard en Maastricht. Een andere oorzaak van<br />

de vertraging in dit proces is gelegen in de verschillen van inzicht tussen<br />

hogeschool en beide gemeenten over de technische oplossingen om<br />

brandveiligheid te waarborgen.


financiën | Bedrijfsvoering 73<br />

3.4.1 | Inkomstenbronnen als financieel kader<br />

De hogeschool heeft haar onderhoudsplanning inzake de verschillende<br />

locaties verder geprofessionaliseerd en een verdere stap gezet op het<br />

gebied van maincontracting voor installaties en beveiliging.<br />

Bijlage 5 van dit <strong>jaarverslag</strong> biedt een totaaloverzicht van de in het verslagjaar<br />

in gebruik zijnde gebouwen van de Hogeschool <strong>Zuyd</strong>.<br />

3.4 | Financiën<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> bestaat vijf jaar:<br />

Vanaf het begin heeft Hogeschool <strong>Zuyd</strong> een proces<br />

ingezet om de financiële autonomie van haar organisatieonderdelen<br />

te versterken en de toename van projectmatig<br />

werken te bevorderen. De hogeschool heeft<br />

aan deze verandering vorm gegeven door de ontwikkeling<br />

van bijpassende interne budgettering en rapportagesystematiek.<br />

Voor de nabije toekomst komt<br />

het erop aan deze systematiek ook operationeel te<br />

maken. In <strong>2005</strong> is hiertoe het project Administratieve<br />

Organisatie en Interne Controle (AO/IC) gestart.<br />

Rijksbijdrage<br />

De rijksbijdrage per student is gedaald door uiteenlopende overheidsmaatregelen.<br />

Voor de normatieve rijksbijdrage was deze daling 2%. Daarnaast<br />

was er een inhouding (sanctie) van 1% op de rijksbijdrage i.v.m. de<br />

conclusies van de Commissie Rekenschap. Tegenover deze daling van 3%<br />

staat de groei van het aantal bekostigde hogeschoolstudenten met 5%,<br />

zodat de normatieve rijksbijdrage per saldo 2% is gestegen.<br />

Voor de rijksbijdrage huisvesting bedroeg de daling 7% tegenover de<br />

groei van het aantal bekostigde hogeschoolstudenten met 5%. Per saldo<br />

dus een daling van 2%.<br />

Inkomsten uit contractactiviteiten<br />

In <strong>2005</strong> is beleid ontwikkeld voor de positionering van de contractactiviteiten<br />

van Hogeschool <strong>Zuyd</strong>. Kern van dit beleid is het onderbrengen van<br />

contractactiviteiten van de BV Contracting bij de faculteiten. Faculteiten<br />

nemen vanaf het begrotingsjaar 2006 de begroting van de contractactiviteiten<br />

op in hun begroting.<br />

3.4.2 | Financiële sturing<br />

De financiële sturing van de Hogeschool <strong>Zuyd</strong> vindt plaats op solvabiliteit,<br />

liquiditeit en exploitatieresultaat.<br />

Solvabiliteit is een belangrijke graadmeter voor continuïteit. Op basis<br />

van een in 2004 uitgevoerde analyse heeft de hogeschool streefwaarden


74<br />

Bedrijfsvoering | financiën<br />

vastgesteld voor de absolute en relatieve omvang (solvabiliteit) van haar<br />

eigen vermogen. Deze streefwaarden zijn leidend voor de financiële sturing<br />

op lange termijn. De ondergrens van het eigen vermogen is<br />

K€ 30.000, die van de solvabiliteit 25%. De streefwaarden zijn respectievelijk<br />

K€ 45.000 en 33%. Het eigen vermogen van de Hogeschool<br />

<strong>Zuyd</strong> op 31 december <strong>2005</strong> bedroeg K€ 44.000, met een solvabiliteit<br />

van 33%.<br />

Liquiditeit is de graadmeter voor het op tijd kunnen voldoen aan betalingsverplichtingen.<br />

Als norm voor de liquiditeitsfactor hanteert de hogeschool<br />

dat deze zich beweegt tussen 80% en 120%. Eind <strong>2005</strong> lag ze<br />

op 99%. Sinds 2003 is de liquiditeit afgenomen van 112% naar 99%.<br />

Het exploitatieresultaat van Hogeschool <strong>Zuyd</strong> komt steeds meer onder<br />

druk te staan. In <strong>2005</strong> sloten 16 (begroot slechts 12) van de 22 faculteiten<br />

en de ondersteunende diensten af met een negatief exploitatieresultaat.<br />

Het gecumuleerde negatieve resultaat van de organisatie-onderdelen<br />

werd gecompenseerd doordat op centraal niveau een reserve werd<br />

gecreëerd ten behoeve van een hogeschoolreserve die als weerstandsvermogen<br />

moet gaan fungeren.<br />

3.4.3 | Investeringsbeleid<br />

In het financieel beleid van Hogeschool <strong>Zuyd</strong> is vastgelegd dat het<br />

exploitatiebudget voor huisvesting gemaximeerd wordt op 15% van<br />

de rijksbijdragen en collegegelden. Als afgeleide hiervan is het investeringsbudget<br />

voor huisvesting bepaald op K€ 53.000. Dit bedrag is in<br />

een latere fase naar aanleiding van korting op de rijksbijdragen teruggebracht<br />

tot K€ 48.000. De investering in <strong>2005</strong> bedroeg K€ 660. In het<br />

in 2004 opgestelde strategisch huisvestingsplan zijn de huisvestingsprojecten<br />

voor komende jaren vastgelegd.<br />

In 2006 zal het strategisch huisvestingsplan worden aangepast aan<br />

recente ontwikkelingen en inzichten. Belangrijkste onderdeel daarvan is<br />

de voorgenomen nieuwbouw in Sittard. Zodra er meer helderheid bestaat<br />

over deze nieuwbouw zal de realisatie verder worden onderzocht. Naast<br />

traditionele realisatievarianten zal de hogeschool daarbij ook kijken naar<br />

publiek-private samenwerkingsmogelijkheden.<br />

3.4.4 | Financiële instrumenten<br />

Planning- & controlcyclus<br />

De ontworpen plannings- en begrotingscyclus 2006 - 2009 voorziet<br />

in koppeling van de jaarlijkse begroting aan het jaarplan van de hogeschool.<br />

Hiermee wordt beoogd het realiteitsgehalte van de begroting<br />

verder te vergroten. De financiële kwartaalrapportages zijn in <strong>2005</strong><br />

opnieuw ingericht. Kern hiervan is de rapportage van de organisatieonderdelen<br />

aan het College van Bestuur over de budgetrealisatie, inclusief<br />

de levering van een onderbouwde eindejaarsprognose (forecasting).<br />

In hun <strong>jaarverslag</strong> tenslotte rapporteren de organisatie-onderdelen over<br />

hun financiële resultaten aan het College van Bestuur.<br />

Methoden en technieken<br />

Er zijn tijdens het verslagjaar vier hoofdprocessen aangewezen welke<br />

vanaf 2006 de indelingsgrondslag zullen vormen voor jaarplannen en<br />

begrotingen: onderwijs & onderzoek, innovatie, contractactiviteiten en<br />

overhead. Oogmerk hiervan is de verbetering van het financieel inzicht


financiën | Bedrijfsvoering 75<br />

(en de vraag te beantwoorden: waar gaat het geld naar toe?).<br />

Vanaf <strong>2005</strong> hebben de organisatie-onderdelen meer eigen financiele<br />

verantwoordelijkheid gekregen voor hun ruimtegebruik. Enerzijds<br />

beschikken zij over een genormeerd huisvestingsbudget, anderzijds vindt<br />

er doorbelasting plaats van hun feitelijk ruimtegebruik.<br />

Tevens is in <strong>2005</strong> is gestart met de ontwikkeling van een uniform<br />

systeem voor het volgen en bewaken van de ontwikkelingen in de personeelsformatie.<br />

Hiermee kunnen de organisatie-onderdelen beter personeelsmanagement<br />

voeren.<br />

In het verslagjaar is een eind 2004 gestart BTW-onderzoek door de<br />

belastingdienst afgerond. Onderwerp van onderzoek was voornamelijk<br />

BTW-heffing op externe detacheringen van medewerkers. Naar<br />

aanleiding van een oorspronkelijke claim van K€ 800 heeft de fiscus<br />

uiteindelijk een naheffingsaanslag op basis van schikking opgelegd van<br />

€ 350.000. In haar jaarrekening 2004 had de hogeschool hiervoor een<br />

voorziening getroffen van K€ 400.<br />

Eind <strong>2005</strong> zijn belastingdienst en bedrijfsvereniging een onderzoek<br />

gestart naar de toepasselijkheid van loonbelasting en sociale premies<br />

voor gastdocenten en onkostenvergoedingen. Het onderzoek zal in 2006<br />

worden afgesloten. Op basis van voorlopige inschatting heeft de hogeschool<br />

in de jaarrekening <strong>2005</strong> een bedrag van K€ 450 voorzien ter dekking<br />

van een te verwachten naheffingsaanslag.<br />

In het kader van de treasuryfunctie is gewerkt aan het instellen van een<br />

treasurycommissie met statuut, het aanbesteden van het huisbankierschap<br />

en het voorbereiden van het met rente-instrumenten afdekken van<br />

de renterisico’s op de leningen onroerend goed.<br />

De marktwaarde van de beleggingsportefeuille bedroeg aan het eind<br />

van het verslagjaar K€ 5.613. De verkrijgingsprijs ligt op K€ 5.482.<br />

Het bedrag aan leningen onroerend goed bedroeg einde verslagjaar K€<br />

39.880.<br />

3.4.5 | Financiële risico’s<br />

De terugvorderingen rijksbijdrage van K€ 180 en K€ 520 hebben de<br />

hogeschool gebracht tot het nemen van preventieve maatregelen. Deze<br />

maatregelen heeft zij vastgelegd in een Actieplan Rekenschap en desgevraagd<br />

toegezonden aan het Ministerie van OCW.<br />

3.4.6 | Financieel toezicht<br />

De Raad van Toezicht agendeerde in <strong>2005</strong> de volgende financiële documenten<br />

en keurde ze zo nodig goed:<br />

• jaarrekening Hogeschool <strong>Zuyd</strong> 2004<br />

• jaarrekening BV Hogeschool <strong>Zuyd</strong> Contracting 2004<br />

• jaarrekening BV Hogeschool <strong>Zuyd</strong> Detacheringen 2004<br />

• rapportage t/m 3 e kwartaal <strong>2005</strong><br />

• raming jaarresultaat <strong>2005</strong> Hogeschool <strong>Zuyd</strong> d.d. 3 november <strong>2005</strong>.<br />

In het voorjaar <strong>2005</strong> vond er een aanbesteding plaats met betrekking<br />

tot de externe accountancy. Hiervoor nodigde de hogeschool de vier<br />

grote kantoren in Nederland uit. Op basis van vooraf opgestelde selectiecriteria<br />

en oriëntaties van de selectiecommissie besloot de Raad van<br />

Toezicht de relatie met Deloitte voort te zetten.


76<br />

Bedrijfsvoering | arbo en milieu<br />

Arbo<br />

3.5 | Arbo en milieu<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> bestaat 5 jaar:<br />

In de afgelopen vijf jaar is veel energie gaan zitten<br />

in de harmonisatie van arbo- en milieubeleid voor<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong>. Over de volle breedte van de organisatie<br />

hebben risico-inventarisaties en -evaluaties<br />

plaatsgevonden. Bij het oplossen van arbo-knelpunten<br />

is gestreefd naar een preventieve en integrale aanpak.<br />

Een stimulerend voorbeeld is de RSI- preventie en<br />

daarop afgestemde werkplekinrichting. In 2004 heeft<br />

de hogeschool het lectoraat Duurzame Ontwikkeling<br />

ingericht. Hiermee draagt Hogeschool <strong>Zuyd</strong> duurzaamheid<br />

uit via onderwijs, onderzoek en voorlichting.<br />

In <strong>2005</strong> is intensief nagedacht over de wijze waarop de totale arbo-zorg<br />

van Hogeschool <strong>Zuyd</strong> in de nabije toekomst ingericht moet worden. Basis<br />

voor de gedachtevorming waren de modellen die ontwikkeld zijn door het<br />

Arboservicepunt Hoger Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek (HOO)<br />

en bureau Falke & Verbaan. Hierin wordt het beleid gericht op primaire<br />

en secundaire preventie met behulp van eigen expertise. Herinrichting<br />

van de arbo-zorg is noodzakelijk i.v.m. de wijziging van de Arbo-wet <strong>2005</strong><br />

naar aanleiding van uitspraken van het Europees Hof en de in 2006 voorziene<br />

evaluatie en wijziging van de Arbo-wet 1998. Met het oog hierop<br />

heeft de hogeschool besloten per 1 januari 2006 contracten af te sluiten<br />

met nieuwe externe arbo-dienstverleners. Daarin zal de hogeschool een<br />

grotere eigen verantwoordelijkheid op zich nemen met betrekking tot<br />

arbo-zorg. Risico-inventarisaties zullen door de hogeschool zelf verricht<br />

worden en de rol van de hogeschool bij verzuimpreventie en -begeleiding<br />

zal toenemen.<br />

Het in 2000 gestarte proces van risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E)<br />

is in <strong>2005</strong> afgerond, in samenwerking met de Arbodienst ArboNed. Het<br />

laatste rapport RI&E is aangeboden aan de directeuren van de locatie<br />

Brusselseweg in Maastricht. Bovendien heeft ArboNed de resterende plannen<br />

van aanpak RI&E goedgekeurd. Diverse bouwgerelateerde arbo-knelpunten<br />

in Maastrichtse hogeschoollocaties (luchtventilatie, vluchtwegen<br />

e.d.) wachten nog op een oplossing. Deze is afhankelijk van definitieve<br />

besluitvorming over verhuis- en verbouwactiviteiten. Het College van<br />

Bestuur acht het wenselijk dat faculteiten en ondersteunende diensten in<br />

de toekomst meer tijd investeren in arbo-preventiewerk. Daarbij zullen zij<br />

voor planvorming en uitvoering gaan werken met jaarlijkse verbetercycli.


arbo en milieu | Bedrijfsvoering 77<br />

In het verslagjaar zijn diverse werkruimten in hogeschoolgebouwen heringericht,<br />

in verband met de huidige ergonomische eisen en arbo-voorschriften.<br />

De totale investeringen voor deze herinrichting bedroegen ruim<br />

€ 600.000.<br />

Werkplekonderzoek door de preventiemedewerker heeft inmiddels een<br />

vaste plaats in de hogeschoolorganisatie. Ook in <strong>2005</strong> is deze medewerker<br />

nauw betrokken geweest bij diverse (kleine) verbouwactiviteiten en<br />

heeft hij individuele (RSI-) klachten van medewerkers afgehandeld.<br />

De calamiteitenplannen binnen de hogeschool zijn onder één noemer<br />

gebracht. Tevens zijn de BHV-hulpmiddelen geüniformeerd en op peil<br />

gebracht.<br />

Milieu<br />

Met de bekrachtiging van de Arbo- en Milieubeleidsverklaring heeft het<br />

bestuur in 2004 tevens de basis gelegd voor verdere uitbouw van milieuzorg<br />

in Hogeschool <strong>Zuyd</strong>. Milieuzorg maakt als zorgsysteem inmiddels<br />

onderdeel uit van de planning- en controlcyclus in de hogeschool.<br />

De afspraken over energiebesparing in een convenant met het Ministerie<br />

van Economische Zaken (sinds 1996) hebben ook in <strong>2005</strong> hun invulling<br />

gekregen. Zo heeft het bestuur het Energiebesparingsplan 2004-2008<br />

goedgekeurd. Dit plan is gebaseerd op MJA-2, het convenant tussen<br />

bedrijven, instellingen, branche-organisaties en overheid over energie-efficiency<br />

om doelstellingen van het (inter)nationaal klimaatbeleid (Kyoto) te<br />

realiseren.<br />

In <strong>2005</strong> is het milieuzorgsysteem voor de locatie Heerlen operationeel<br />

geworden. Krachtens de milieuvergunning heeft de hogeschool terzake<br />

een verantwoordings<strong>jaarverslag</strong> opgesteld dat medio <strong>2005</strong> door de<br />

gemeente Heerlen is goedgekeurd.<br />

Tot nu toe was milieuzorg in Hogeschool <strong>Zuyd</strong> vooral een thema voor de<br />

ondersteunende diensten en enkele technische faculteiten, met name van<br />

de locatie Heerlen. Echter ook in het onderwijs neemt nu de aandacht<br />

voor milieuzorg duidelijk toe. De in 2004 benoemde lector professor dr.<br />

P. Martens heeft binnen de kenniskring Duurzame Ontwikkeling een start<br />

gemaakt met het ontwerpen en uitzetten van studiemateriaal over milieuzorg<br />

voor de diverse studierichtingen van de hogeschool.<br />

Vanaf januari 2006 zal de hogeschool deelnemen in het wereldwijd netwerk<br />

van regionale expertisecentra op het gebied van duurzame ontwikkeling.<br />

De coördinatie van dit netwerk ligt bij het hoofdkantoor van de<br />

United Nations University in Tokyo. Daartoe heeft de hogeschool samen<br />

met de Open Universiteit Nederland het Regional Centre of Expertise<br />

(RCE) Rhine-Meuse opgericht.<br />

Er zijn in het verslagjaar initiatieven genomen tot een onderzoek naar<br />

duurzame catering. In 2006 zal een pilot van start gaan samen met<br />

Hogeschool Leiden en de Haagse Hogeschool.<br />

De parkeerdruk rondom de locatie Nieuw Eijkholt te Heerlen, en daarmee<br />

tevens in de woonwijk Welten, is in <strong>2005</strong> verder toegenomen. De hogeschool<br />

is in overleg met de Gemeente Heerlen over deelname in de aanleg<br />

van een parkeergarage naast het hogeschoolgebouw. Bovendien heeft<br />

de hogeschool een contract met de firma Baggen afgesloten voor de huur<br />

van parkeerplaatsen. In het voorjaar van 2006 hoopt de hogeschool voorstellen<br />

gereed te hebben voor harmonisering van haar vervoerbeleid voor<br />

alle medewerkers.


NAAM:<br />

FUNCTIE:<br />

OVER:<br />

ROEL VAN DER NEUT<br />

RECEPTIONIST/TELEFONIST<br />

LOCATIE NIEUW EYCKHOLT<br />

DIENSTVERLENING<br />

DE SCHOOL OP EEN SERVEERBLAD<br />

“Waarmee kan ik u helpen? Dat klinkt toch iets gemoedelijker dan<br />

waarmee kan ik u van dienst zijn. Niet soms?” Roel van der Neut<br />

is één van de drie medewerkers op de locatie Nieuw Eyckholt die<br />

de telefooncentrale bemannen. Afwisselend met de receptie in de<br />

grote entreehal. Anderhalf uur receptiewerk, anderhalf uur aan de<br />

telefoon. “Afwisseling is leuker. Maar het heeft ook te maken met<br />

regeltjes rond beeldschermwerk”, legt Roel uit. “En tegenwoordig<br />

is telefoneren beeldschermwerk.”<br />

Vriendelijkheid is voor hem een vereiste als je dit werk goed wilt<br />

doen. “Wij zijn het visitekaartje van de school, zowel voor mensen<br />

van extern als intern. Vriendelijk zijn en tegelijkertijd effectief in<br />

het verwijzen naar de juiste persoon.” Zowel van buiten de hogeschool<br />

als intern klopt menigeen hier het eerst aan. Middelbare<br />

scholieren, studenten, de medewerkers, bezoekers. En steeds<br />

vaker mensen uit het bedrijfsleven, merkt Roel. “Die melden zich<br />

alsmaar vaker, zeker sinds de expertisecentra zich nadrukkelijker<br />

naar buiten profileren.” Als telefonist/receptionist heb je dan een<br />

wegwijsfunctie, vindt hij. Ook als iemand eigenlijk ergens anders<br />

moet zijn, vindt Roel dat je de mensen zoveel mogelijk moet proberen<br />

te helpen. “Als iemand zich meldt met een vraag die eigenlijk<br />

voor het Bewonersservicepunt bedoeld is, verwijzen we door.<br />

Kijk, ook voor de mensen hier is het elkaar even uithelpen net<br />

genoeg om het geheel zo soepel mogelijk te laten verlopen.<br />

Ze weten dat ze bij deze balie terecht kunnen. Dus als je het antwoord<br />

weet, geef je dat. Anders verwijs je door. Ik vind dat je in<br />

dit werk goed gemutst moet zijn. Dat mis ik wel eens bij andere<br />

bedrijven. Verpak de boodschap op een leuke manier, dan is het ijs<br />

gebroken. Kijk, als ze zich melden voor het parkeerterrein en dat<br />

zit vol, dan reik ik ze direct een alternatief aan waar ze wel kunnen<br />

parkeren. Daarmee neem je niet weg dat het vervelend voor de<br />

mensen is dat ze niet hier kunnen parkeren, maar je helpt ze wel<br />

verder.”<br />

BEREIKBAARHEID<br />

Zeker in een onderwijsorganisatie wil bereikbaarheid nogal eens<br />

een probleem zijn. Dankzij de moderne communicatiemiddelen<br />

verbetert de bereikbaarheid echter constant. E-mail, mobiele<br />

telefoons, het maakt steeds minder uit waar iemand zich bevindt.<br />

“Soms zitten medewerkers in het buitenland en kom je daar pas<br />

achter als je ze aan de mobiele telefoon hebt. Daarom bellen we<br />

ze altijd eerst zelf om te vragen of het uitkomt. Dan pas verbinden<br />

we door.” Een enkele keer verzucht aan de andere kant van de lijn<br />

de student dat SMS-en en e-mailen niet helpt. “Dan zeg ik altijd:<br />

gebruik eens een grote gekleurde letter in je mail. Dat helpt misschien.<br />

Zo probeer ik wat optimisme terug te brengen. Dat is ook<br />

de bedoeling van een visitekaartje: je legt de school op een serveerblad<br />

en reikt dat aan.”<br />

79


80 Bedrijfsvoering | mededeling bedrijfsvoering<br />

3.6 | Mededeling bedrijfsvoering<br />

De mededeling bedrijfsvoering is een verklaring van het College van<br />

Bestuur inzake de interne beheersing van de bedrijfsprocessen van de<br />

hogeschool. De mededeling bedrijfsvoering is min of meer vergelijkbaar<br />

met het ‘in control statement’ in particuliere ondernemingen zoals aanbevolen<br />

in de ‘code Tabaksblat’.<br />

De mededeling bedrijfsvoering betreft alle bedrijfsprocessen van de<br />

hogeschool. Dus niet alleen de faciliterende processen zoals beschreven<br />

in de vijf voorgaande paragrafen van dit hoofdstuk maar ook de primaire<br />

processen van onderwijs en onderzoek.<br />

Onderzoek naar de kwaliteit en het ‘in control’ zijn van de bedrijfsvoering<br />

vindt in de Hogeschool <strong>Zuyd</strong> al enkele jaren met een bepaalde frequentie<br />

plaats. Dat gebeurt vanuit verschillende invalshoeken: de externe<br />

accountant controleert jaarlijks bepaalde aspecten van de bedrijfsvoering,<br />

de Audit & Control Groep voert regelmatig audits uit bij organisatie-onderdelen<br />

en toetst de jaarplannen en <strong>jaarverslag</strong>en van faculteiten<br />

en diensten.<br />

De accountant legt zijn bevindingen, conclusies en adviezen vast in een<br />

managementletter, de Audit & Control Groep verricht audits en stelt<br />

kwaliteitsrapportages op. Er is in het verslagjaar een begin gemaakt met<br />

samenwerking tussen ‘internal audit’ en ‘external audit’, met name op<br />

het vlak van <strong>jaarverslag</strong>legging en risicomanagement.<br />

In het verslagjaar heeft de hogeschool op verschillende onderdelen van<br />

interne beheersing verbeteracties verricht of in gang gezet:<br />

• inbedding van risicomanagement in de lijn als onderdeel van de<br />

planning- en controlcyclus<br />

• versterking en aanscherping van het begrotingsproces<br />

• gebruikmaking van ken- en stuurgetallen zowel op het vlak van de<br />

(maatschappelijke) opbrengsten als van de bedrijfseconomische<br />

resultaten<br />

• inrichting van een productgroep managementinformatie<br />

• de start van een vierjarig veelomvattend programma ‘corporate<br />

governance’. Hiervan maakt een project AO/IC deel uit, met als doel<br />

de verbetering en uniformering van de processen van administratie<br />

en informatieverzorging.<br />

Niet gerealiseerd is de invoering van interne EDP-auditing.<br />

Op basis van de tot nu toe opgedane ervaringen en inzichten stelt het<br />

college van bestuur vast dat de Hogeschool <strong>Zuyd</strong> in <strong>2005</strong> vooruitgang<br />

heeft geboekt op het gebied van doelmatigheid. Zij beheerst de interne<br />

bedrijfsprocessen in toenemende mate.


82<br />

Financieel <strong>jaarverslag</strong> | algemene financiële beschouwing<br />

4. Financieel <strong>jaarverslag</strong><br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> bestaat 5 jaar:<br />

De financiële situatie van de hogeschool is in de vijf jaar van haar<br />

bestaan relatief stabiel gebleken. De financiële resultaten waren<br />

over alle jaren positief. Wel is er een duidelijk neerwaartse trend in<br />

de resultaten. Was in 2001 het resultaat nog € 2,5 miljoen positief,<br />

in <strong>2005</strong> was dit € 382 duizend positief. Het eigen vermogen van de<br />

hogeschool heeft zich ontwikkeld van € 41 miljoen eind 2001 tot €<br />

44 miljoen eind <strong>2005</strong>. De hogeschool voldeed over alle jaren ruimschoots<br />

aan de landelijk vastgestelde solvabiliteitsnorm. De liquiditeit<br />

ontwikkelt zich negatief. Bedroeg deze eind 2001 nog 106%,<br />

eind <strong>2005</strong> is ze gedaald naar 98% en blijft hiermee binnen de door<br />

de hogeschool gestelde bandbreedte van 80% - 120%.<br />

4.1 | Algemene financiële beschouwing n.a.v. het<br />

resultaat <strong>2005</strong><br />

De Hogeschool <strong>Zuyd</strong> behaalde in <strong>2005</strong> een positief resultaat van K€<br />

382 tegenover een begroot negatief resultaat van K€ 264. Het resultaat<br />

is samengesteld uit het resultaat van Hogeschool <strong>Zuyd</strong> (K€ 347 positief)<br />

en dat van de BV Hogeschool <strong>Zuyd</strong> Contracting (K€ 35 positief).<br />

Het resultaat van de hogeschool, inclusief de BV Contracting, ligt K€<br />

646 hoger dan begroot. Dit is vooral toe te schrijven aan de hogere<br />

baten (K€ 3.448) en een hoger positief resultaat op de renterekening<br />

(K€ 261) tegenover hogere lasten uit de operationele bedrijfsvoering<br />

(K€ 3.063).<br />

Belangrijkste component van de hogere baten zijn de hogere rijksbijdragen<br />

(K€ 2.707). Dit bedrag bestaat voor K€ 1.200 uit een eenmalige<br />

vergoeding i.v.m. afschaffing van de ZKOO (wijziging zorgstelsel) en<br />

voor het overige uit prijscompensatie. De rijksbijdrage is aan de andere<br />

kant gekort met een bedrag van K€ 530 i.v.m. de claim in het kader van<br />

het Onderzoek Rekenschap. Bij de baten is er een opvallende terugloop<br />

van de extern verworven contractopbrengsten ten opzichte van het jaar<br />

2004 met K€ 310.<br />

De hogere lasten bestaan goeddeels (K€ 2.783) uit hogere personeelslasten<br />

i.v.m. prijsaanpassing en een substantiële dotatie aan de personeelsvoorziening.<br />

Daarnaast is in <strong>2005</strong> een bedrag van K€ 450 gereserveerd ter dekking<br />

van een mogelijke claim van de Belastingdienst/UWV naar aanleiding<br />

van een lopend onderzoek in de loonheffingensfeer.<br />

De korting van de rijksbijdrage in verband met het Onderzoek Rekenschap<br />

en de reservering voor de mogelijke claim van de Belastingdienst/<br />

UWV (totaal K€ 980) worden ruimschoots gecompenseerd door de eenmalige<br />

vergoeding in verband met de afschaffing van de ZKOO.<br />

Met de nodige inspanningen is de hogeschool erin geslaagd haar financiële<br />

situatie op peil te houden. Echter de al jaren voortdurende overheidsbezuinigingen<br />

op het hoger onderwijs - in de vorm van stelselmatig<br />

dalende rijksbijdragen per student - kunnen op den duur niet zonder<br />

gevolgen blijven voor de onderwijskwaliteit en het studierendement aan<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong>.


alans en exploitatierekening | Financieel <strong>jaarverslag</strong> 83<br />

4.2 | Balans en exploitatierekening<br />

Hieronder volgt een weergave van de financiële positie en het financieel<br />

resultaat van Hogeschool <strong>Zuyd</strong>.<br />

Geconsolideerde balans per 31 december <strong>2005</strong> (bedragen x € 1.000)<br />

In het financieel beleid van Hogeschool <strong>Zuyd</strong> is een ondergrens van<br />

25% gesteld. De conclusie is dat de solvabiliteit op een ruim voldoende<br />

niveau ligt.<br />

Activa<br />

Vaste activa<br />

Vlottende activa<br />

Totaal activa<br />

<strong>2005</strong><br />

103.166<br />

30.120<br />

133.286<br />

2004<br />

105.631<br />

27.647<br />

133.278<br />

jaar<br />

2004<br />

<strong>2005</strong><br />

solvabiliteit<br />

33 %<br />

33 %<br />

jaar<br />

2004<br />

<strong>2005</strong><br />

liquiditeit<br />

101<br />

98<br />

Passiva<br />

Eigen vermogen: reserves<br />

Eigen vermogen: egalisatierekening inv.<br />

subsidies<br />

Vreemd vermogen<br />

Totaal passiva<br />

30.723<br />

13.202<br />

89.361<br />

133.286<br />

30.341<br />

13.863<br />

89.074<br />

133.278<br />

Solvabiliteit<br />

De solvabiliteit wordt weergegeven als de verhouding tussen het eigen<br />

vermogen en het totale vermogen 1 . Hierbij wordt het eigen vermogen<br />

gezien als het totaal van de reserves en de egalisatierekening investeringssubsidies.<br />

Liquiditeit<br />

De liquiditeit wordt bepaald door de verhouding tussen de vlottende activa,<br />

inclusief de financiële vaste activa, en de verplichtingen op korte termijn.<br />

In haar financieel beleid heeft de hogeschool voor liquiditeit een norm<br />

gesteld tussen 80 en 120%. De liquide middelen zijn in <strong>2005</strong> gedaald<br />

met € 1.444.000. Het kasstroomoverzicht in par. 4.3. geeft een specificatie<br />

van de “oorzaken” van de daling. Duidelijk is dat de positieve kasstromen<br />

uit operationele resultaten (waaronder het exploitatieresultaat)<br />

de negatieve kasstroom uit investerings- en financieringsactiviteiten niet<br />

compenseren.<br />

1<br />

Conform de voorschriften van het Financieel Vangnet Wachtgelden HBO, waaraan alle hogescholen<br />

deelnemen. Dit vangnet is in 1999 opgericht met als doel toe te zien op de financiële<br />

gezondheid van de hogescholen in ons land.


84<br />

Financieel <strong>jaarverslag</strong> | balans en exploitatierekening<br />

Resultaat <strong>2005</strong><br />

Het (geconsolideerde) resultaat <strong>2005</strong> uit de gewone bedrijfsvoering is<br />

vastgesteld op € 382.000 en is daarmee € 646.000 positiever dan<br />

begroot. De geconsolideerde exploitatierekening <strong>2005</strong> ziet er als volgt uit:<br />

bedragen x € 1.000<br />

Baten:<br />

Rijksbijdragen OCW<br />

Vrijval egalisatie investeringssubsidie<br />

Collegegelden<br />

Baten werk i.o.v. derden<br />

Overige baten<br />

Totaal baten<br />

Lasten:<br />

Personele lasten<br />

Afschrijvingen<br />

Overige instellingslasten<br />

Totaal lasten<br />

Saldo baten en lasten<br />

Financiële baten en lasten:<br />

Rentebaten<br />

Rentelasten<br />

Saldo financiële baten en lasten<br />

Exploitatieresultaat<br />

realisatie<br />

<strong>2005</strong><br />

72.164<br />

661<br />

18.412<br />

3.506<br />

10.499<br />

105.242<br />

75.085<br />

6.857<br />

21.356<br />

103.298<br />

1.944<br />

621<br />

2.183<br />

-1.562<br />

382<br />

begroting<br />

<strong>2005</strong><br />

69.457<br />

661<br />

18.212<br />

2.767<br />

10.698<br />

101.795<br />

72.302<br />

7.373<br />

20.558<br />

100.233<br />

1.562<br />

715<br />

2.541<br />

-1.826<br />

-264<br />

realisatie<br />

2004<br />

71.370<br />

675<br />

17.313<br />

2.050<br />

11.009<br />

102.417<br />

71.375<br />

6.501<br />

21.805<br />

99.681<br />

2.736<br />

815<br />

2.282<br />

-1.467<br />

1.269<br />

Niet uit de balans blijkende verplichtingen<br />

• Het aandeel van Hogeschool <strong>Zuyd</strong> in het Financieel Vangnet Wachtgelden<br />

HBO bedraagt M€ 0,4.<br />

• Ten gunste van Technohouse Heerlen BV is een bankgarantie afgegeven<br />

van K€ 76.<br />

• Ten gunste van het Waarborgfonds HBO zijn voor een totaalbedrag<br />

van K€ 498 bankgaranties afgegeven.<br />

• Er is een borgstelling voor de Stichting Waarborgfonds HBO. Ingevolge<br />

de gesloten standaardovereenkomst van borgtocht artikel 7 heeft<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> zich verbonden niet zonder voorafgaande schriftelijke<br />

toestemming van de Stichting Waarborgfonds HBO aan de hogeschool<br />

toebehorende registergoederen te vervreemden of met enig<br />

recht te bezwaren. Voorts dient de hogeschool, indien zij haar verplichtingen<br />

uit de geborgde overeenkomsten niet kan nakomen, een recht<br />

van hypotheek aan de Stichting Waarborgfonds HBO te verstrekken tot<br />

zekerheid van het regresrecht van de Stichting Waarborgfonds HBO.<br />

• Voor onderhoud en dienstverlening zijn contracten met een middellange<br />

looptijd afgesloten.<br />

• Hogeschool <strong>Zuyd</strong> vormt samen met de BV Hogeschool <strong>Zuyd</strong> Contracting<br />

en BV Hogeschool <strong>Zuyd</strong> Detacheringen een fiscale eenheid voor<br />

de omzetbelasting en is hierdoor aansprakelijk voor de belastingschulden<br />

van de fiscale eenheid.<br />

• In het kader van het Onderzoek Rekenschap van het Ministerie van<br />

OCW is een voorziening opgenomen van K€ 530 betreffende de verslagjaren<br />

2000 t/m 2003.<br />

Het in de jaarrekening 2004 opgenomen bedrag van K€ 188 betreffende<br />

het verslagjaar 1999 is door OCW verrekend.<br />

• Vooruitlopend op de afloop van een boekenonderzoek door de Belastingdienst<br />

en bedrijfsvereniging is een voorziening opgenomen van<br />

K€ 450.


kasstroomoverzicht | Financieel <strong>jaarverslag</strong> 85<br />

4.3 | Kasstroomoverzicht<br />

Onderstaand kasstroomoverzicht geeft inzicht in de ontwikkeling van de<br />

liquide middelen.<br />

bedragen x € 1.000<br />

4.4 | Overige relevante overzichten<br />

Eigen vermogen en resultaatbestemming<br />

Het eigen vermogen en de resultaatbestemming kunnen als volgt worden<br />

gespecificeerd<br />

Kasstroom uit:<br />

- operationele activiteiten<br />

- uit investeringsactiviteiten<br />

- uit financieringsactiviteiten<br />

Mutatie liquide middelen<br />

Beginstand liquide middelen<br />

Eindstand liquide middelen<br />

<strong>2005</strong><br />

4.764<br />

-4.392<br />

-1.816<br />

-1.444<br />

16.495<br />

15.051<br />

2004<br />

7.460<br />

-9.292<br />

-1.795<br />

-3.627<br />

20.122<br />

16.495<br />

bedragen x € 1.000.000<br />

eigen vermogen<br />

faculteitsreserves<br />

centrale reserve<br />

BV Contracting<br />

egalisatierekening<br />

investeringssubsidies<br />

saldo<br />

31-12-2004<br />

5.1<br />

24.8<br />

0,5<br />

13.9<br />

44,3<br />

bestemming<br />

resultaat<br />

-1,5<br />

1,8<br />

0,1<br />

0,4<br />

overige<br />

mutaties<br />

-0,7<br />

-0,7<br />

saldo<br />

31-12-<strong>2005</strong><br />

3,6<br />

26,6<br />

0,6<br />

13.2<br />

44,0<br />

De in 2003 ingezette trend van afname van de liquide middelen heeft<br />

zich in 2004 en <strong>2005</strong> voortgezet.<br />

Een nadere toelichting op de oorzaken is gegeven onder het kopje ‘liquiditeit’<br />

in dit hoofdstuk.


86<br />

Financieel <strong>jaarverslag</strong> | overige relevante overzichten<br />

Voorzieningen<br />

Het overzicht voorzieningen geeft inzicht in de toekomstige verplichtingen.<br />

Evenals in 2004 zijn de onttrekkingen in <strong>2005</strong> significant hoger dan<br />

de dotaties. Met name geldt dit voor de personeelsvoorziening.<br />

bedragen x € 1.000<br />

Voorziening<br />

onderhoud gebouwen<br />

personeel<br />

waarborgfonds<br />

afstudeerfonds<br />

t o t a a l<br />

saldo 31-12-2004<br />

1.648<br />

9.626<br />

498<br />

589<br />

12.361<br />

dotaties <strong>2005</strong><br />

1.336<br />

2.568<br />

3.904<br />

onttrekkingen <strong>2005</strong><br />

1.724<br />

3.090<br />

58<br />

4.872<br />

vrijval <strong>2005</strong><br />

346<br />

346<br />

saldo 31-12-<strong>2005</strong><br />

1.260<br />

8.758<br />

498<br />

531<br />

11.047<br />

Overzicht in verband met helderheid in bekostiging<br />

In het kader van de regelgeving Helderheid Bekostiging hebben de faculteiten<br />

in hun <strong>jaarverslag</strong> aan het College van Bestuur melding gemaakt<br />

van activiteiten en gebeurtenissen die in verband daarmee relevant zijn.<br />

De meldingen zijn gerubriceerd naar vier van toepassing zijnde thema’s,<br />

nl. uitbesteding van onderwijsprogramma’s, aanwending van rijksbijdragegelden<br />

voor private activiteiten, bekostiging buitenlandse studenten<br />

en bekostiging van maatwerktrajecten. Intern zijn deze inventarisaties<br />

beoordeeld door de Audit & Control Groep en de Commissie Helderheid<br />

Bekostiging. De voorliggende vraag daarbij was in hoeverre deze al dan<br />

niet strijdig zijn met de genoemde regelgeving. De conclusie van deze<br />

beoordeling is dat genoemde activiteiten en gebeurtenissen niet strijdig<br />

zijn met de van toepassing zijnde regelgeving. De verantwoordingsinformatie<br />

terzake is t.b.v. controledoeleinden opgenomen in de bijlagen bij<br />

de jaarrekening <strong>2005</strong>, bestemd voor het agentschap CFI van het Ministerie<br />

van OCW.


overige relevante overzichten |Financieel <strong>jaarverslag</strong> 87<br />

Beloning bestuurders<br />

Naam<br />

drs. M.H. Dunnewijk-Budé<br />

ir. J. M.J. Bijsmans<br />

drs. N.H.J.E.van Mierlo<br />

dr. J.M.H.M. Willems<br />

t o t a a l<br />

Functie<br />

voorz. college van bestuur<br />

lid college van bestuur<br />

lid college van bestuur<br />

lid college van bestuur<br />

Totaal vast inkomen<br />

€ 132.398<br />

€ 125.001<br />

€ 111.733<br />

€ 116.601<br />

Variabel inkomen<br />

€ 8.000<br />

€ 5.000<br />

€ 7.000<br />

Vergoedingen en<br />

werkgeverslasten<br />

€ 35.686<br />

€ 28.136<br />

€ 30.779<br />

€ 30.112<br />

overig<br />

€ 57.719<br />

Totaal<br />

€ 176.086<br />

€ 158.137<br />

€ 142.513<br />

€ 153.714<br />

€ 630.450<br />

belastbaar<br />

loon<br />

€ 121.719<br />

€ 123.365<br />

€ 102.506<br />

€ 112.834<br />

Totaal vast inkomen: Het totaal vast inkomen is het totale gegarandeerde jaarinkomen en kan, naast de maand- of periodesalarissen, uit elementen<br />

zoals vakantietoeslag, dertiende maand en vaste gratificatie bestaan.<br />

Variabel inkomen: Het variabele inkomen is het niet-gegarandeerde inkomen dat op enigerlei wijze afhankelijk is van prestaties.<br />

Vergoedingen en werkgeverslasten: Hierbij gaat het om vergoeding ziektekostenverzekering, werkgeversbijdrage sociale lasten, vaste onkostenvergoeding,<br />

verhuiskostenvergoeding e.d.<br />

Overig: Betreft de kosten van de afkoopregeling m.b.t. de heer van Mierlo.<br />

Honorering toezichthouders<br />

Naam<br />

drs. J. W.E. Neervens<br />

mr. S. W.M.J. Kuijer<br />

drs. L. Zwiers<br />

drs. W.G.J.M. Blind RA<br />

mr. J.J. Fransen van de Putte<br />

t o t a a l<br />

Functie<br />

voorzitter raad van toezicht<br />

lid raad van toezicht<br />

lid raad van toezicht<br />

lid raad van toezicht<br />

lid raad van toezicht<br />

Totaal<br />

€ 6.150<br />

€ 5.125<br />

€ 5.125<br />

€ 5.125<br />

€ 5.125<br />

€ 26.650


88<br />

Financieel <strong>jaarverslag</strong> | acountantsverklaring<br />

Deloitte Accounttants B.V.<br />

Kantoren Parkweg<br />

Parkweg 22<br />

6212 XN Maastricht<br />

Postbus 1864<br />

6201 BW Maastricht<br />

Tel: (043) 3513513<br />

Fax: (043) 3513500<br />

ww.deloitte.nl<br />

Datum Behandeld door Kenmerk<br />

16 mei 2006 L.M.M.H. Banser RA RC ACC-JLB-789740-2152<br />

4.6 | Accountantsverklaring<br />

Wij hebben de in hoofdstuk 4 van het <strong>jaarverslag</strong> <strong>2005</strong> opgenomen financiële gegevens over <strong>2005</strong> van Stichting Hogeschool<br />

<strong>Zuyd</strong> te Heerlen gecontroleerd. Deze financiële gegevens zijn ontleend aan de door ons gecontroleerde jaarrekening <strong>2005</strong> van<br />

Stichting Hogeschool <strong>Zuyd</strong>. Bij de jaarrekening <strong>2005</strong> van Stichting Hogeschool <strong>Zuyd</strong> hebben wij op 16 mei 2006 een goedkeurende<br />

accountantsverklaring verstrekt.<br />

De in hoofdstuk 4 van het <strong>jaarverslag</strong> <strong>2005</strong> opgenomen financiële gegevens over <strong>2005</strong> zijn opgesteld onder verantwoordelijkheid<br />

van het College van Bestuur van de instelling. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake deze financiële<br />

gegevens over <strong>2005</strong> te verstrekken.


acountantsverklaring | Financieel <strong>jaarverslag</strong> 89<br />

Wij zijn van oordeel dat de in hoofdstuk 4 van het <strong>jaarverslag</strong> <strong>2005</strong> opgenomen financiële gegevens over <strong>2005</strong> van Stichting<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong> op alle van materieel belang zijnde aspecten in overeeenstemming zijn met de jaarrekening waaraan deze zijn<br />

ontleend. Voor het inzicht dat vereist is voor een verantwoorde oordeelsvorming omtrent de financiële positie en de resultaten van<br />

de instelling en voor een toereikend inzicht in de reikwijdte van onze controle dienen de financiële gegevens over <strong>2005</strong> te worden<br />

gelezen in samenhang met de volledige jaarrekening waaraan deze zijn ontleend, alsmede met de door ons op 16 mei 2006 vertrekte<br />

goedkeurende accountantsverklaring.<br />

Maastricht, 16 mei 2006<br />

Deloitte Accountants B.V.<br />

L.M.M.H. Banser RA RC<br />

J.L.C. Bours RA<br />

Deloitte Accountants B.V. is ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel te<br />

Rotterdam onder nummer 24362853<br />

Member of<br />

Deloitte Touche Tohmatsu


NAAM:<br />

FUNCTIE:<br />

OVER:<br />

MATH GULPERS<br />

DIRECTEUR VERPLEEGHUIS LÜCKERHEIDE<br />

OMDERSTEUNING VANUIT EXPERTISECENTRA<br />

SCHERP BLIJVEN<br />

Informatie- en Communicatie Technologie (ICT) kan veel meer<br />

betekenen in de zorg dan nu het geval is. Het Kerkraadse verpleeghuis<br />

Lückerheide is een van de voorlopers op dit vlak. Op<br />

allerlei manieren probeert men er door doelgericht ICT-toepassingen<br />

in te zetten, de zorg te verbeteren en efficiënter te<br />

maken. Het Expertisecentrum ICT toetste verleden jaar het ICTbeleid<br />

van het verpleeghuis.<br />

Studenten van Hogeschool <strong>Zuyd</strong> hebben samen met docenten<br />

binnen het E-ICT het ICT-beleid van Lückerheide van alle kanten<br />

bekeken. Wordt state-of-the art technologie gebruikt? Worden<br />

de mogelijkheden voldoende benut? Hoe zit het met juridische<br />

aspecten van cliënten? “We wilden onszelf testen of we op de<br />

goede weg zijn. Tegelijkertijd kwam er het aanbod vanuit de<br />

hogeschool. Beide vielen goed samen. Het is heel aardig als je<br />

ziet hoe de studenten zich hierin vastbijten en ons kritisch bevragen.<br />

Dat houdt je scherp”, zegt Math Gulpers, directeur.<br />

BETERE ZORG<br />

Het verpleeghuis Lückerheide investeert veel in technologie en<br />

ICT. Directeur Math Gulpers denkt dat dit enerzijds het antwoord<br />

kan zijn op de groeiende zorgvraag door de vergrijzing. Anderzijds<br />

denkt hij daarmee de kwaliteit van zorg op een hoger peil<br />

te brengen. Neem het aspect bewegingsvrijheid: hekken zijn een<br />

oplossing om te voorkomen dat patiënten weg lopen. Maar met<br />

camera’s en akoestische bewakingssystemen, misschien in de<br />

toekomst zelfs een GPS-systeem, krijgen patiënten veel meer<br />

bewegingsvrijheid terwijl ze toch voortdurend op de bescherming<br />

kunnen rekenen die ze nodig hebben.<br />

Math Gulpers denkt dat technologie en ICT in de zorg meerdere<br />

doelen kunnen dienen. Aan de ene kant is er het probleem van de<br />

ontgroening, er zijn straks minder mensen beschikbaar die hulp<br />

en zorg kunnen bieden en de andere kant is de vergrijzing waar<br />

iedereen het over heeft. Daarnaast zal de vraag naar zorg zo sterk<br />

gaan groeien, dat lang niet al die mensen in verpleeghuizen opgenomen<br />

kunnen worden. En dat hoeft ook niet, denkt hij. Dankzij<br />

bewakingssystemen op afstand kunnen mensen veel langer in<br />

hun eigen, vertrouwde omgeving blijven. Een derde doel dat hij<br />

nastreeft, is de kwaliteit van leven van zijn cliënten te verbeteren.<br />

“Als we de ouderenzorg kunnen verbeteren met ICT, moeten we<br />

dat eveneens doen. Dat zijn we verplicht.”<br />

91


92<br />

Bijlage 1 | samenstelling Raad van Toezicht<br />

5. Bijlage 1 | Samenstelling van de Raad van Toezicht in <strong>2005</strong><br />

Naam<br />

Drs. J.W.E. Neervens<br />

(voorzitter)<br />

Mr. S.W.M.J. Kuijer<br />

(vice-voorzitter)<br />

Functie<br />

voorzitter directieraad<br />

Stichting Pensioenfonds ABP<br />

lid Raad van Bestuur<br />

Academisch Ziekenhuis Maastricht<br />

Nevenfuncties<br />

- Voorzitter Raad van Toezicht Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

- President Commissaris DELA<br />

- Lid Raad van Toezicht Universiteit Maastricht<br />

- Lid Raad van Commissarissen N.V. Nederlandse Spoorwegen<br />

- Lid Raad van Commissarissen Loyalis NV<br />

- Lid Bestuur Orlando-Festival<br />

- Lid Bestuur Stichting Instituut GAK<br />

- Voorzitter Raad van Advies Pensioen Bestuur & Management<br />

- lid Raad van Toezicht Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

- voorzitter Raad van Commissarissen Roda JC BV<br />

- diverse adviesfuncties


samenstelling Raad van Toezicht | Bijlage 1 93<br />

Drs. W.G.J.M. Blind RA<br />

Mr. J.J. Fransen van<br />

de Putte<br />

Drs. L. Zwiers<br />

- oud-voorzitter Kamer van Koophandel Zuid-Limburg<br />

- oud-voorzitter Raad van Bestuur SNS Bank Nederland<br />

directeur DSM<br />

Limburg<br />

algemeen secretaris Limburgse Werkgeversvereniging<br />

- lid Raad van Toezicht Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

- lid Raad van Toezicht Open Universiteit Nederland<br />

- vice-voorzitter Raad van Commissarissen Stienstra Holding NV<br />

- lid Raad van Commissarissen JansenHahnraths Group<br />

- vice-voorzitter Bestuur Stichting Bijzondere Woon- en leefomgeving Limburg<br />

- lid Bestuur Stichting Jumping Indoor Maastricht<br />

- lid Bestuur Stichting Jahnsen Hahnraths Foundation<br />

- voorzitter Bestuur Stichting Starterscoördinatie Maastricht<br />

- penningmeester Bestuur Stichting Universiteitsfonds Maastricht<br />

- lid Raad van Toezicht Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

- vice-voorzitter Limburgse Werkgevers Vereniging<br />

- lid Raad van Commissarissen FAVINI BV<br />

- lid Raad van Toezicht Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

- lid Raad van Toezicht Rabobank Roermond<br />

- lid Raad van Toezicht Pepijn & Pauluskliniek Sittard<br />

- lid Dagelijks Bestuur Sociale Werkvoorziening Westrom Roermond<br />

- lid Raad van Toezicht ROC Arcus Heerlen<br />

- lid Raad van Toezicht Stichting Onderwijs Midden-Limburg<br />

- secretaris Limburgs Centrum voor Personeel & Organisatie (PCL)


94 Bijlage 2 | Samenstelling College van Bestuur<br />

Bijlage 2 | Samenstelling College van Bestuur<br />

Naam<br />

mw. drs. Marianne Dunnewijk-Budé,<br />

voorzitter College van Bestuur<br />

ir. John Bijsmans,<br />

lid College van Bestuur<br />

drs. Klaas van Mierlo,<br />

lid College van Bestuur<br />

dr. Jos Willems,<br />

lid College van Bestuur<br />

Nevenfuncties<br />

- lid Bestuur HBO-raad, portefeuilles gezondheidszorg en ICT<br />

- lid AB en DB Stichting SURF<br />

- lid Bestuur Vereniging Ontwikkelingsmaatschappij Parkstad Limburg<br />

- voorzitter Stichting Hora Est<br />

- lid bestuur Infonomics<br />

- lid bestuur Hogeschool <strong>Zuyd</strong> Contracting BV<br />

- lid bestuur Hogeschool <strong>Zuyd</strong> Detacheringen BV<br />

- voorzitter bestuur Stichting Hogeschool voor de Kunsten van Fontys en <strong>Zuyd</strong><br />

- voorzitter bestuur Hoger onderwijs voor Volwassenen Limburg (HOVO )<br />

- vice-voorzitter AB en DB van Technocentrum Zuid-Limburg<br />

- voorzitter bestuur Stichting IHOL<br />

- lid bestuur Dubo-centrum<br />

- lid/vereffenaar Stichting EICT<br />

- penningmeester bestuur Infonomics<br />

- lid bestuur Hogeschool <strong>Zuyd</strong> Contracting BV<br />

- lid bestuur Hogeschool <strong>Zuyd</strong> Detacheringen BV<br />

- lid stuurgroep Wellness gemeente Heerlen<br />

- lid stuurgroep Derde Leeftijd Parkstad Limburg<br />

- lid bestuur VOR divisie Hoger Onderwijs (Vereniging voor Onderwijs Research<br />

- lid bestuur VUBM (Vereniging voor Bestuur en Management in het Hoger Onderwijs)<br />

- lid bestuur Hogeschool <strong>Zuyd</strong> Contracting BV<br />

- lid bestuur Hogeschool <strong>Zuyd</strong> Detacheringen BV<br />

- lid bestuur Stichting Studentenhuisvesting Maastricht<br />

- lid bestuur Stichting Hogeschool voor de Kunsten van Fontys en <strong>Zuyd</strong>


medezeggenschapsraad | Bijlage 3 95<br />

Bijlage 3 | Medezeggenschapsraad<br />

De Hogeschool <strong>Zuyd</strong> kent een centrale medezeggenschapsraad alsmede<br />

deelraden voor de afzonderlijke organisatie-onderdelen.<br />

De centrale medezeggenschapsraad was in het verslagjaar als volgt<br />

samengesteld:<br />

• voor de geleding personeel: de heer Nico Foppen (voorzitter),<br />

de heer Jan Bertholet | de heer Ulrich Welter | de heer Han van de<br />

Staay | de heer Pierre Wielders | de heer Jack Claessen |<br />

mevrouw Marie-José van den Beuken | de heer Jo Nüsser en mevrouw<br />

Riet Voorbraak.<br />

• voor de geleding studenten: de heer Joost van Willigenburg.<br />

Toegetreden in <strong>2005</strong>: de heer Rob Senden | mevrouw Petra Beckers,<br />

mevrouw Sima Seyed Zadeh | de heer Bart Willems | de heer Paul<br />

Sukel | de heer Tuur Thijssens en de heer Hiske Stalpers.<br />

Afgetreden in <strong>2005</strong>: mevrouw Winnie-Nanda van Dijk | de heer Dirk-<br />

Jan van Helmond | de heer Jos Pletzers | de heer Ralf Gijsbers | de<br />

heer René de Wit | de heer Peter van Helmond en mevrouw Anita<br />

Dirkx.<br />

De voornaamste onderwerpen die de centrale medezeggenschapsraad in<br />

<strong>2005</strong> behandelde waren:<br />

op het terrein van onderwijs & onderzoek<br />

• accreditaties<br />

• expertisecentra<br />

• verbreding bacheloropleidingen en invoering maior-/minorstelsel<br />

• Standaard Onderwijs en Examen Reglement<br />

• diverse samenwerkingsverbanden<br />

• programma’s Innovatieplan <strong>2005</strong>-2008 Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

op het terrein van studenten<br />

• studentenmonitor <strong>2005</strong><br />

• communicatie met studenten<br />

• studentenrelatiebeheersysteem Osiris<br />

• studentenstatuut en bijbehorende regelingen<br />

op het terrein van personeel & organisatie<br />

• functiehuis<br />

• sollicitatieprocedure managers<br />

• totstandkoming faculteit Sociale Studies<br />

• overgang opleiding Creatieve Therapie naar Faculteit Ergotherapie<br />

• personeelsmonitor <strong>2005</strong><br />

• verhuisbewegingen<br />

• Arbo-documenten<br />

op het terrein van materiële aangelegenheden<br />

• begroting <strong>2005</strong> en meerjarenbegroting<br />

• treasury statuut<br />

• omgang met beleidsreserves en exploitatieresultaten<br />

• budgetbewakingssysteem<br />

• doorbelasting huisvestingskosten<br />

• basispakketten ondersteunende diensten


96 Bijlage 4 | gegevens inzake personeel<br />

Bijlage 4: Gegevens inzake personeel<br />

In onderstaande vier tabellen zijn de personeelsleden onderscheiden op basis van drie categorieën arbeidsovereenkomsten:<br />

• conform art. D-2 van de CAO: voor onbepaalde tijd (art. D-2)<br />

• conform art. D-3 van de CAO: voor bepaalde tijd met uitzicht op onbepaalde tijd (art. D-3)<br />

• conform art. D-4 / D-5 / D-6 van de CAO: voor bepaalde tijd / voortgezette dienstbetrekking / uitbreiding betrekking (art. D-4 t/m D-6)<br />

Personeelsleden bij werkgever Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

Personeelsleden<br />

Verdeling onderwijsgevend<br />

/ onderwijsondersteunend personeel<br />

onderwijsgevend personeel<br />

onderwijsondersteunend personeel<br />

Verdeling mannen en vrouwen<br />

mannen onderwijsgevend personeel<br />

mannen onderwijsondersteunend personeel<br />

vrouwen onderwijsgevend personeel<br />

vrouwen onderwijsondersteunend personeel<br />

art. D-2 in fte’s<br />

980,9<br />

581,1<br />

399,8<br />

395,8<br />

213,4<br />

185,3<br />

186,4<br />

art. D-3 in fte’s<br />

1,0<br />

1,0<br />

0,0<br />

1,0<br />

art. D-4 t/m D-6 in fte’s<br />

54,7<br />

35,1<br />

19,6<br />

16,0<br />

11,1<br />

19,2<br />

8,5<br />

totaal in fte’s<br />

1036,6<br />

617,2<br />

419,4<br />

412,7<br />

224,5<br />

204,5<br />

194,9<br />

totaal in personen<br />

1302<br />

803<br />

499<br />

512<br />

236<br />

291<br />

263<br />

Personeelsleden bij werkgever BV Hogeschool <strong>Zuyd</strong> Contracting (gedetacheerd)<br />

Personeelsleden<br />

Verdeling onderwijsgevend<br />

/ onderwijsondersteunend personeel<br />

onderwijsgevend personeel<br />

onderwijsondersteunend personeel<br />

Verdeling mannen en vrouwen<br />

mannen onderwijsgevend personeel<br />

mannen onderwijsondersteunend personeel<br />

vrouwen onderwijsgevend personeel<br />

vrouwen onderwijsondersteunend personeel<br />

art. D-2 in fte’s<br />

19<br />

2,8<br />

16,0<br />

5,5<br />

2,8<br />

10,5<br />

art. D-3 in fte’s<br />

13,8<br />

4,4<br />

9,4<br />

0,9<br />

5,0<br />

3,5<br />

4,4<br />

art. D-4 t/m D-6 in fte’s<br />

80,5<br />

46,2<br />

34,3<br />

23,6<br />

17,3<br />

22,5<br />

17,0<br />

totaal in fte’s<br />

113,1<br />

53,3<br />

59,8<br />

24,5<br />

27,8<br />

28,8<br />

31,9<br />

totaal in personen<br />

210<br />

123<br />

87<br />

58<br />

34<br />

65<br />

53


gegevens inzake personeel | Bijlage 4 97<br />

Externe deskundigen en gedetacheerden<br />

Personeelsleden<br />

Verdeling onderwijsgevend /<br />

onderwijsondersteunend personeel<br />

onderwijsgevend personeel<br />

onderwijsondersteunend personeel<br />

art. D-2 in fte’s<br />

0,0<br />

art. D-3 in fte’s<br />

0,0<br />

art. D-4 t/m D-6 in fte’s<br />

11,7<br />

9,9<br />

1,9<br />

totaal in fte’s<br />

11,7<br />

9,9<br />

1,9<br />

totaal in personen<br />

66<br />

62<br />

4<br />

Totaal aantal personeelsleden Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

Personeelsleden<br />

Verdeling onderwijsgevend /<br />

onderwijsondersteunend personeel<br />

onderwijsgevend personeel<br />

onderwijsondersteunend personeel<br />

art. D-2 in fte’s<br />

999,7<br />

583,8<br />

415,8<br />

art. D-3 in fte’s<br />

14,8<br />

5,4<br />

9,4<br />

art. D-4 t/m D-6 in fte’s<br />

146,9<br />

91,2<br />

55,7<br />

totaal in fte’s<br />

1161,4<br />

680,4<br />

481,0<br />

totaal in personen<br />

1578<br />

988<br />

590<br />

Mobiliteit Hogeschool <strong>Zuyd</strong> inclusief BV Contracting (gedetacheerden)<br />

Interne doorstroming<br />

Vertrokken personeelsleden in <strong>2005</strong><br />

onderwijsgevend personeel<br />

ondersteunend personeel<br />

Nieuwe personeelsleden in <strong>2005</strong><br />

onderwijsgevend personeel<br />

ondersteunend personeel<br />

in fte’s<br />

58,3<br />

34,5<br />

in fte’s<br />

43,9<br />

35,0<br />

in personen<br />

124<br />

45<br />

in personen<br />

101<br />

54<br />

onderwijsgevend personeel<br />

ondersteunend personeel<br />

in fte’s<br />

15,3<br />

25,7<br />

in personen<br />

21<br />

27


98<br />

Bijlage 4 | gegevens inzake personeel<br />

Ratio medewerkers in vaste / tijdelijke dienst<br />

Verdeling docenten en overig<br />

onderwijsgevend personeel<br />

ondersteunend personeel<br />

In fte’s vast<br />

1014,5<br />

589,2<br />

425,3<br />

In fte’s totaal<br />

1149,7<br />

670,5<br />

479,2<br />

Ratio<br />

88,2%<br />

87,9%<br />

88,8%<br />

Leeftijd personeelsleden<br />

Ziekteverzuim naar leeftijdscategorie<br />

Leeftijdsopbouw<br />

Gemiddelde leeftijd<br />

mannen<br />


gegevens inzake personeel | Bijlage 4 99<br />

Personeelslasten<br />

mannen 01 - 04<br />

05 - 08<br />

09 - 10<br />

11<br />

12<br />

13<br />

14 - 15<br />

16 - 18<br />

vrouwen 01 - 04<br />

05 - 08<br />

09 - 10<br />

11<br />

12<br />

13<br />

14 - 15<br />

16 - 18<br />

T o t a a l<br />

Bezold.schaal<br />

onderwijsgevend<br />

personeel<br />

23<br />

38<br />

121<br />

364<br />

23<br />

4<br />

6<br />

78<br />

117<br />

150<br />

3<br />

927<br />

Functieschaal<br />

onderwijsgevend<br />

personeel<br />

25<br />

40<br />

317<br />

178<br />

12<br />

2<br />

7<br />

78<br />

213<br />

53<br />

3<br />

928<br />

Bezold.schaal<br />

ondersteunend<br />

personeel<br />

39<br />

118<br />

30<br />

7<br />

22<br />

24<br />

25<br />

6<br />

58<br />

206<br />

20<br />

5<br />

11<br />

9<br />

5<br />

1<br />

586<br />

Functieschaal<br />

ondersteunend<br />

personeel<br />

42<br />

116<br />

32<br />

13<br />

15<br />

25<br />

22<br />

6<br />

59<br />

206<br />

22<br />

6<br />

8<br />

8<br />

5<br />

1<br />

586<br />

Bezoldigingsschaal<br />

totaal<br />

39<br />

141<br />

68<br />

128<br />

386<br />

47<br />

29<br />

6<br />

58<br />

212<br />

98<br />

122<br />

161<br />

12<br />

5<br />

1<br />

1513<br />

Functieschaal<br />

totaal<br />

42<br />

141<br />

72<br />

330<br />

193<br />

37<br />

24<br />

6<br />

59<br />

213<br />

100<br />

219<br />

61<br />

11<br />

5<br />

1<br />

1514<br />

Gemiddelde personeelslast per fte<br />

onderwijsgevend personeel<br />

€ 67.633<br />

ondersteunend personeel<br />

€ 50.161<br />

totaal personeel<br />

€ 60.315


100 Bijlage 4 | gegevens inzake personeel<br />

Enkele trends naar aanleiding van de gegevens inzake personeel:<br />

• het aantal personeelsleden (excl. externe deskundigen en externe gedetacheerden) is de<br />

laatste 4 jaren toegenomen:<br />

jaar 2002<br />

1362<br />

jaar 2003<br />

1409<br />

jaar 2004<br />

1505<br />

jaar <strong>2005</strong><br />

1512<br />

• de ratio aantal docenten / totaal aantal personeelsleden (jn FTE) schommelt de laatste 4<br />

jaren rond 60:<br />

jaar 2002<br />

60,0<br />

jaar 2003<br />

60,3<br />

jaar 2004<br />

59,6<br />

jaar <strong>2005</strong><br />

58,6<br />

• de ratio aantal studenten / aantal docenten in FTE is de laatste 4 jaren licht gestegen:<br />

• het % vrouwen in de hogere functies is de laatste drie jaren niet gestegen:<br />

categorie<br />

onderwijsgevend personeel in functieschalen 05 t/m 13<br />

onderwijsgevend personeel in functieschalen 14 en 15<br />

ondersteunend personeel in functieschalen 01 t/m 10<br />

ondersteunend personeel in functieschalen 11 t/m 13<br />

ondersteunend personeel in functieschalen 14 en 15<br />

bestuur<br />

raad van toezicht<br />

2003<br />

37%<br />

0%<br />

58%<br />

36%<br />

15%<br />

33%<br />

20%<br />

2004<br />

38%<br />

0%<br />

58%<br />

34%<br />

14%<br />

33%<br />

20%<br />

<strong>2005</strong><br />

38%<br />

0%<br />

60%<br />

29%<br />

19%<br />

25%<br />

0%<br />

jaar 2002<br />

18,6<br />

jaar 2003<br />

18,8<br />

jaar 2004<br />

19,1<br />

jaar <strong>2005</strong><br />

19,3<br />

• het totaal % fte vrouwen in functies vanaf schaal 13 en hoger verdient in vergelijking<br />

met het landelijk beeld nog een inhaalslag:<br />

• de gemiddelde leeftijd van personeelsleden is de laatste drie jaren ongewijzigd gebleven:<br />

jaar 2002<br />

46,9<br />

jaar 2003<br />

46,2<br />

jaar 2004<br />

46,2<br />

jaar <strong>2005</strong><br />

46,2<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

HBO landelijk<br />

2002<br />

14,1%<br />

18,1%<br />

2003<br />

16,5%<br />

19,4%<br />

2004<br />

17,1%<br />

21,3%<br />

Bron: Management Informatie Systeem Hogeschool <strong>Zuyd</strong> en www.hbo-raad.nl<br />

<strong>2005</strong><br />

15,0%<br />

nog niet bekend


gegevens inzake personeel | Bijlage 4 101<br />

CAO-overleg<br />

Van werknemerszijde werd er in <strong>2005</strong> aan het CAO-overleg van Hogeschool<br />

<strong>Zuyd</strong> deelgenomen door de Algemene Onderwijsbond (AOb), de<br />

Onderwijsbond CNV, de Centrale voor Middelbare en Hogere Functionarissen/<br />

Nederlandse Federatie Tertiair Onderwijs (CMHF/NFTO) en de<br />

ABVAKABO FNV.<br />

In het verslagjaar vond dit overleg vijf maal plaats. Er werd overeenstemming<br />

bereikt over de volgende aangelegenheden:<br />

• splitsing van het overleg over de expertisecentra: reorganisatie<br />

bespreken met de medezeggenschapsraad en personele gevolgen<br />

bespreken met de CAO-partners<br />

• de te hanteren procedure inzake de bezwarencommissie<br />

• financiering van kinderopvang voor 1/6 gedeelte. Alleen financiering<br />

van ouderschapsverlof indien geen gebruik wordt gemaakt van<br />

kinderopvang.<br />

• continuering beleid 2004 inzake decentrale arbeidsvoorwaardenmiddelen:<br />

financiering van fiscale ruimte van reiskosten en toekenning<br />

van deze kostenbijdrage aan medewerkers.<br />

• personeelsplannen van organisatie-onderdelen (inclusief formatieplannen)<br />

voorleggen aan de deelraden.<br />

• over de functies, vastgesteld in het kader van het functiewaarderingssysteem<br />

(FUWASYS) niet opnieuw overleggen met de medezeggenschapsraad<br />

of met CAO-partijen. Wel zal de hogeschool de CAOpartijen<br />

informeren over het onderhoud van het nieuwe functiehuis.<br />

In het CAO-overleg werd tevens van gedachten gewisseld over de volgende<br />

onderwerpen:<br />

• functieordening en behandeling van bezwaren terzake<br />

• besteding van decentrale arbeidsvoorwaardenmiddelen<br />

• kinderopvang<br />

• invoering van beoordelingssysteem<br />

• expertisecentra<br />

• samenbrenging opleidingen SPH in Sittard


102 Bijlage 5 | financiele kerngetallen<br />

Besteding decentrale arbeidsvoorwaardenmiddelen <strong>2005</strong><br />

Ouderenbeleid<br />

loopbaancentrum <strong>Zuyd</strong>kompas<br />

ouderenbeleid lange termijn<br />

Jongerenbeleid<br />

kinderopvang<br />

belastingvermindering<br />

Raming<br />

275.000<br />

275.000<br />

200.000<br />

70.000<br />

130.000<br />

Realisatie<br />

62.501<br />

62.501<br />

94.606<br />

niet meer<br />

sinds <strong>2005</strong><br />

94.606<br />

Bijlage 5: Financiele kerngetallen<br />

bedragen x € 1.000<br />

solvabiliteit:<br />

eigen vermogen in % vreemd vermogen<br />

eigen vermogen in % balanstotaal<br />

eigen vermogen in % totale lasten<br />

<strong>2005</strong><br />

49%<br />

33%<br />

42%<br />

2004<br />

49%<br />

33%<br />

43%<br />

bezoldigd ouderschapsverlof<br />

Alle leeftijden<br />

Arbo-preventie<br />

reiskosten woon werkverkeer<br />

Budgetten<br />

Beginbalans<br />

dotatie<br />

totaal mutaties<br />

saldo voorziening<br />

120.000<br />

250.000<br />

65.000<br />

165.000<br />

230.000<br />

755.000<br />

-572.991<br />

-349.960<br />

-922.951<br />

337.675<br />

-585.277<br />

24.772<br />

119.379<br />

155.796<br />

155.796<br />

337.675<br />

eigen vermogen per student<br />

liquiditeit:<br />

vlottende activa in % vlottende passiva<br />

exploitatie:<br />

baten per student:<br />

lasten per student:<br />

marge per student:<br />

marge per fte:<br />

materiele lasten per student:<br />

personele lasten per student:<br />

omzet uit contractactiviteiten<br />

ontwikkeling derde geldstroom in %<br />

3.271<br />

98<br />

7.884<br />

7.856<br />

28<br />

332<br />

2.101<br />

5.592<br />

3.506<br />

4<br />

3.324<br />

101<br />

7.762<br />

7.666<br />

95<br />

1.105<br />

2.128<br />

5.367<br />

3.372<br />

-8<br />

Bron: Dienst Financieel Economische Zaken Hogeschool <strong>Zuyd</strong>


104 Bijlage6 | huisvesting<br />

Bijlage 6: Huisvesting<br />

Overzicht m 2 vloeroppervlakte <strong>2005</strong><br />

locatie<br />

status<br />

gebouw<br />

bruto m 2<br />

nuttig m 2<br />

bruto/nuttig<br />

HEERLEN<br />

Nieuw Eyckholt 300<br />

6419 DJ<br />

SITTARD<br />

Havikstraat 5<br />

Sportcentrumlaan 35<br />

MAASTRICHT<br />

Academie van Bouwkunst<br />

Academie voor Beeldende Kunsten<br />

eigendom<br />

eigendom<br />

eigendom<br />

eigendom<br />

eigendom<br />

eigendom<br />

eigendom<br />

huur<br />

eigendom<br />

eigendom<br />

eigendom<br />

eigendom<br />

huur<br />

eigendom<br />

eigendom<br />

eigendom<br />

eigendom<br />

Gebouwdeel A<br />

Gebouwdeel B<br />

Gebouwdeel C<br />

Gebouwdeel D<br />

Gebouwdeel E<br />

Gebouwdeel O<br />

Totaal Nieuw Eyckholt<br />

Hoeve<br />

Technohouse<br />

Totaal onderwijsruimte<br />

Hoofdgebouw<br />

G-Gebouw<br />

Totaal onderwijsruimte<br />

Hoofdgebouw<br />

Sporthal<br />

Totaal onderwijsruimte<br />

Tongersestraat 49a<br />

Herdenkingsplein<br />

Aretzvleugel<br />

Stuersgebouw<br />

Totaal onderwijsruimte<br />

Dienstwoning<br />

Totaal locatie<br />

7.724<br />

9.772<br />

8.093<br />

9.788<br />

2.527<br />

137<br />

38.041<br />

778<br />

1.356<br />

40.176<br />

7.998<br />

718<br />

8.716<br />

9.362<br />

1.358<br />

10.720<br />

445<br />

6.860<br />

3.394<br />

1.892<br />

12.146<br />

12.146<br />

6.575<br />

6.213<br />

4.333<br />

6.749<br />

1.520<br />

102<br />

25.492<br />

562<br />

1.139<br />

27.193<br />

5.336<br />

510<br />

5.846<br />

5.534<br />

1.195<br />

6.729<br />

298<br />

4.404<br />

2.673<br />

1.330<br />

8.406<br />

8.406<br />

1,17<br />

1,57<br />

1,87<br />

1,45<br />

1,66<br />

1,35<br />

1,49<br />

1,48<br />

1,19<br />

1,48<br />

1,50<br />

1,41<br />

1,49<br />

1,69<br />

1,14<br />

1,59<br />

1,49<br />

1,56<br />

1,27<br />

1,42<br />

1,44<br />

1,44<br />

CMD 2e fase<br />

huur<br />

Brusselsestraat 89<br />

700<br />

425<br />

1,65


huisvesting | Bijlage 6 105<br />

locatie<br />

status<br />

gebouw<br />

bruto m 2<br />

nuttig m 2<br />

bruto/nuttig<br />

Conservatorium<br />

Toneelacademie<br />

Brusselseweg<br />

Lambertuslaan 19<br />

Hoge Hotelschool Maastricht<br />

Campus<br />

eigendom<br />

eigendom<br />

huur<br />

eigendom<br />

eigendom<br />

eigendom<br />

eigendom<br />

eigendom<br />

eigendom<br />

eigendom<br />

eigendom<br />

eigendom<br />

eigendom<br />

eigendom<br />

eigendom<br />

eigendom<br />

eigendom<br />

eigendom<br />

eigendom<br />

eigendom<br />

Bonnefantenstraat<br />

Fr. Romanusweg<br />

Heksenstraat<br />

Totaal onderwijsruimte<br />

Lenculenstraat 31- 33<br />

Hoofdgebouw<br />

Noviciaat<br />

Tuinhuis<br />

Totaal onderwijsruimte<br />

Dienstwoning<br />

Totaal locatie<br />

Guesthouse<br />

Kasteel<br />

Onderwijsgebouw<br />

Campusgebouw<br />

Technische Dienst<br />

Studentensociëteit<br />

Totaal onderwijsruimte<br />

Geulflat<br />

Jekerflat<br />

Kanjelflat<br />

Maasflat<br />

Totaal Stud.huisvesting<br />

Dienstwoning<br />

Guesthouse<br />

Totaal locatie<br />

4.234<br />

1.963<br />

200<br />

6.396<br />

4.872<br />

14.175<br />

938<br />

340<br />

15.453<br />

242<br />

15.695<br />

592<br />

3.353<br />

7.674<br />

553<br />

140<br />

383<br />

12.103<br />

2.607<br />

1.017<br />

812<br />

812<br />

5.249<br />

252<br />

94<br />

17.698<br />

2.470<br />

1.242<br />

170<br />

3.882<br />

3.006<br />

8.790<br />

524<br />

226<br />

9.540<br />

9.540<br />

281<br />

1.916<br />

4.852<br />

362<br />

128<br />

303<br />

7.562<br />

1.300<br />

516<br />

438<br />

438<br />

2.693<br />

66<br />

10.320<br />

1,71<br />

1,58<br />

1,18<br />

1,65<br />

1,62<br />

1,61<br />

1,79<br />

1,50<br />

1,62<br />

1,65<br />

2,11<br />

1,75<br />

1,58<br />

1,53<br />

1,09<br />

1,26<br />

1,60<br />

2,01<br />

1,97<br />

1,85<br />

1,85<br />

1,95<br />

1,43<br />

1,71<br />

Totaal vloeroppervlak Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

Totaal nuttige vloeroppervlak onderwijsruimte<br />

118.157<br />

111.727<br />

75.927<br />

72.887<br />

Bron: Dienst Vastgoedbeheer & Facilitaire Zaken Hogeschool <strong>Zuyd</strong>


106 Bijlage 7 | <strong>jaarverslag</strong> vertrouwenspersonen ongewenste omgangsvormen<br />

Bijlage 7: Jaarverslag Vertrouwenspersonen<br />

Ongewenste Omgangsvormen<br />

Bij de totstandkoming van de Hogeschool <strong>Zuyd</strong> is een Commissie van<br />

Vertrouwenspersonen opgericht. Deze heeft tot doel het omgaan met<br />

en het voorkomen van ongewenste omgangsvormen in de hogeschool<br />

verder te professionaliseren.<br />

In <strong>2005</strong> waren 12 vertrouwenspersonen actief aan de Hogeschool <strong>Zuyd</strong>.<br />

Het streven is dat elke lokatie over minstens één vertrouwenspersoon<br />

beschikt. In de laatste vacature, aan de Academie Beeldende Kunsten/<br />

Toneelacademie, zal per 1 januari 2006 worden voorzien.<br />

De commissie heeft haar berichtgeving aan alle studenten en medewerkers<br />

over het werk van de vertrouwenspersonen in <strong>2005</strong> herhaald. Tevens<br />

heeft zij op de diverse lokaties affiches opgehangen.<br />

Voor studenten en medewerkers van de hogeschool is meer informatie<br />

over de vertrouwenspersonen te vinden op het intranet van de hogeschool<br />

via http://gedrag.hszuyd.nl<br />

Tot slot volgt hieronder het jaarlijkse overzicht van behandelde casus.<br />

In het kader van voorlichting en preventie wordt jaarlijks voor alle eerstejaarsstudenten<br />

door de Stichting Educatief Theater een toneelstuk<br />

opgevoerd waarin de problematiek rond ongewenste omgangsvormen<br />

voor het voetlicht wordt gebracht.<br />

In <strong>2005</strong> is deze voorstelling door een vernieuwde organisatie met een<br />

geheel nieuwe inhoud en nieuwe acteurs opgevoerd. De reacties waren<br />

zeer positief.<br />

casus in <strong>2005</strong><br />

student<br />

medewerker<br />

totaal<br />

man<br />

vrouw<br />

man<br />

vrouw<br />

klacht<br />

1<br />

1<br />

melding<br />

13<br />

12<br />

4<br />

5<br />

34<br />

consult<br />

4<br />

2<br />

3<br />

9<br />

ondersteuning<br />

3<br />

7<br />

10<br />

verwijzing<br />

2<br />

4<br />

6


<strong>jaarverslag</strong> college van beroep voor de examens en voor bijzonder onderwijs | Bijlage 8 107<br />

Bijlage 8: Jaarverslag Colleges van beroep voor de<br />

examens en voor bijzonder onderwijs<br />

Voor de rechtsbescherming van studenten en extraneï heeft het College<br />

van Bestuur op grond van de WHW (art. 7.60 en 7.68) een College van<br />

beroep examens en een College van beroep bijzonder onderwijs in het<br />

leven geroepen.<br />

Het College van beroep examens biedt rechtsbescherming tegen beslissingen<br />

over een beoordeling van het kennen en kunnen van een student die<br />

een examen of toets heeft afgelegd.<br />

Het College van beroep bijzonder onderwijs neemt kennis van alle beslissingen<br />

van het bestuur over inschrijving van (aanstaande) studenten en<br />

extraneï, alsmede over financiële ondersteuning van studenten.<br />

Beide colleges bestaan uit twee kamers met elk drie leden. Om een minimale<br />

juridische deskundigheid te waarborgen is bepaald dat de voorzitters<br />

moeten voldoen aan de eisen voor benoembaarheid tot rechter van<br />

een arrondissementsrechtbank. Om te verzekeren dat er in het college<br />

voldoende ervaring is met examineren is voorgeschreven dat het college<br />

(buiten de voorzitter) voor tenminste de helft bestaat uit docenten.<br />

Uitspraken van de colleges van beroep voor de examens en bijzonder<br />

onderwijs zijn voor partijen bindend.<br />

Hieronder een overzicht van het aantal bij de colleges aangemelde zaken<br />

in de afgelopen jaren.<br />

2002<br />

25<br />

2003<br />

41<br />

De afhandeling van de aangemelde zaken in <strong>2005</strong> was als volgt:<br />

gegrond verklaard: 3<br />

ongegrond verklaard: 5<br />

vooraf een schikking getroffen: 4<br />

zaak ingetrokken: 6<br />

verwezen naar een andere instantie: 2<br />

2004<br />

22<br />

<strong>2005</strong><br />

20


108 Bijlage 9 | <strong>jaarverslag</strong> ombudsman<br />

Bijlage 9: Jaarverslag Ombudsman<br />

De ombudsman is een onafhankelijk en onpartijdig persoon in Hogeschool<br />

<strong>Zuyd</strong> op wie studenten een beroep kunnen doen wanneer zij een<br />

klacht hebben over de hogeschool, de faculteit, de opleiding of de medewerkers.<br />

In het jaar <strong>2005</strong> werd 28 keer een beroep gedaan op de ombudsman,<br />

iets meer dan vorig jaar (25). Dit varieerde van ernstige klachten over de<br />

onderwijskwaliteit - waar een uitgebreid onderzoek uikomst moest bieden<br />

- tot kleine vragen om informatie.<br />

Studenten benaderden de ombudsman voor uiteenlopende zaken. Veel<br />

van de onderwerpen lagen op het gebied van communicatie en bejegening<br />

waaronder te weinig aandacht voor functiebeperkingen van<br />

studenten. Verder werd er nog al eens geklaagd over de toepassing van<br />

examen- en tentamenregelingen. Een derde veel voorkomend onderwerp<br />

was de onderwijsorganisatie waarbij met name de organisatie rondom<br />

stages vaker genoemd werd.<br />

In vier van de gevallen stelde de ombudsman een onderzoek in. In zes<br />

gevallen werd bemiddeld, in de andere gevallen werden studenten geadviseerd<br />

of doorverwezen.<br />

Bij het behandelen van de zaken kwamen enkele verontrustende ontwikkelingen<br />

naar voren. Studenten blijken vaak bang te zijn voor negatieve<br />

gevolgen als uitkomt dat ze bij de ombudsman zijn geweest of gebruik<br />

hebben gemaakt van een andere klachtenregeling; het is gebleken dat<br />

die angst soms ook terecht was. Verder blijken (ernstige) klachten vaker<br />

voor te komen bij nieuw gestarte studierichtingen of differentiaties.<br />

De hogeschool heeft een inspanningsverplichting op zich genomen ten<br />

aanzien van studenten die de propedeuse hebben gehaald. Wanneer een<br />

student echter later in de opleiding alsnog onverhoopt tegenslag krijgt<br />

blijkt deze verplichting door opleidingen niet altijd serieus genomen te<br />

worden.<br />

Soms wordt de ombudsman ook ingeschakeld bij het omgaan met ‘lastige’<br />

studenten of hun ouders. Aandacht en een onafhankelijke opstelling<br />

blijken hierbij belangrijk te zijn.


lijst van afkortingen | Bijlage 10 109<br />

Bijlage 10: Lijst van afkortingen<br />

ABP Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds<br />

ARBO Arbeidsomstandigheden<br />

AO/IC Administratieve organisatie / internal control<br />

AOC Agrarisch opleidingencentrum<br />

ARBO Arbeidsomstandigheden<br />

CKV Culturele en kunstzinnige vorming<br />

CROHO Centraal Register Opleidingen Hoger Onderwijs<br />

CRM Customer Relationship Management<br />

CWI Centrum voor Werk en Inkomen<br />

DUBO Duurzaam bouwen<br />

EDP Electronic Data Processing<br />

ERP Enterprise Resource Planning<br />

EU Europese Unie<br />

FTE Full Time Equivalent<br />

FUWASYS Functie Waarderings Systeem<br />

HBO Hoger beroepsonderwijs<br />

HEO Hoger Economisch Onderwijs<br />

HGZO Hoger Gezondheidszorgonderwijs<br />

HOVO Hoger Onderwijs voor Volwassenen<br />

HPO Hoger Pedagogisch Onderwijs<br />

HSAO Hoger Sociaal-Agogisch Onderwijs<br />

HTNO Hoger Technisch Onderwijs<br />

HRM Human Resources Management<br />

IB Groep Informatie Beheer Groep<br />

ICT Informatie- en communicatietechnologie<br />

INK Instituut voor Nederlandse Kwaliteit<br />

IHOL Infostructuur Hoger Onderwijs Limburg<br />

KNAW Koninklijke Academie van Wetenschappen<br />

KUO Kunstonderwijs<br />

MBO Middelbaar beroepsonderwijs<br />

MIS Management Informatie Systeem<br />

MKB Midden- en kleinbedrijf<br />

NQA Netherlands Quality Agency<br />

NVAO Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie<br />

NWO Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek<br />

OCW Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (Ministerie van)<br />

OUNL Open Universiteit Nederland<br />

PDCA Plan – Do – Check - Act<br />

P&C-cyclus Planning- en controlcyclus<br />

ROC Regionaal Opleidingencentrum<br />

SKO Stichting Kennisontwikkeling<br />

SOML Stichting Onderwijs Midden-Limburg<br />

SPH Sociaal-pedagogische hulpverlening<br />

UWV Uitvoeringsorganisatie voor reïntegratie en tijdelijk inkomen<br />

VBI Validerende en beoordelende instelling<br />

VO Voortgezet onderwijs<br />

VSNU Vereniging van Universiteiten<br />

WHO World Health Organization<br />

WHW Wet op het hoger onderwijs en het wetenschappelijk onderzoek<br />

ZKOO Ziektekosten en inkomenstoeslag onderwijs- en onderzoekspersoneel


Redactie:<br />

Audit & Control Groep, Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

Interviews:<br />

Franc Coenen Publiciteit, Stein<br />

Fotografie:<br />

Wim Smeets (interviews) | Dierk Hendriks<br />

Artworx:<br />

Stoere Binken Design, Maastricht<br />

Drukwerk:<br />

SchrijenLippertzHuntjens, Voerendaal / Stein<br />

HOGESCHOOL<br />

ZUYD<br />

Hogeschool <strong>Zuyd</strong><br />

Postbus 550<br />

6400 AN Heerlen<br />

www.hszuyd.nl


“HOGESCHOOL ZUYD is een kennisonderneming.<br />

Zij ontwerpt inspirerende, studentgerichte leeromgevingen<br />

voor initieel en post-initieel hoger beroepsonderwijs.<br />

De studiemogelijkheden die zij biedt zijn veelzijdig - qua<br />

inhoud en qua vorm. In haar nationaal en internationaal<br />

georiënteerde beroepsopleidingen legt de hogeschool de<br />

nadruk op kwaliteit en innovatie. Hogeschool <strong>Zuyd</strong> heeft<br />

een vitale functie voor de ontwikkeling van kennis, kunst<br />

en cultuur in haar omgeving - de Euregio. Zij verricht praktijkgericht<br />

onderzoek, ontwikkelt en verspreidt expertise.<br />

Zij functioneert binnen maatschappelijke netwerken en<br />

neemt deel aan cultuuruitingen voor diverse doelgroepen.<br />

De hogeschool is een flexibele organisatie, met aandacht<br />

voor mensen. Zij is inventief in het produceren van<br />

ideeën, effectief in het nastreven van toetsbare doelen”.


112 Hogeschool <strong>Zuyd</strong> | Profiel

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!