Handboek voor begeleiders van vluchtelingen en ... - Stichting ROS

Handboek voor begeleiders van vluchtelingen en ... - Stichting ROS Handboek voor begeleiders van vluchtelingen en ... - Stichting ROS

stichtingros.nl
from stichtingros.nl More from this publisher
07.03.2015 Views

Culturele universele waarden houden gewoonlijk in dat moord als universeel kwaad wordt aanzien en de levenscyclus als een recht. Er is gevoeligheid en duidelijkheid nodig bij het ontmoeten van een andere cultuur. Het is ook nodig bewust te zijn van onze eigen culturele houding die we vaak op anderen projecteren zonder dat we ons daarvan bewust zijn. Denk eraan, wanneer je een gedetineerde voor het eerst ontmoet, dat het misschien niet toegelaten is om hem of haar aan te raken, te omhelzen of jezelf uitgesproken te uiten. Een bezoek van een niet-vergezelde vrouw aan een man, kan als een verrassing komen. Zoek de toelating voor fysiek contact en hoe dicht je mag zitten door het simpelweg te vragen. Hoe wil de gedetineerde je noemen? Pakistani's en Indiërs tonen bijvoorbeeld respect voor ouderen door hen nooit bij hun voornaam te noemen. 4.3 Welke elementen moet je in overweging nemen om cultureel gevoelig te zijn? RUIMTE: Onze cultuur zegt ons een zekere afstand te bewaren. Hebben zij liever een dichter of een afstandelijker contact? OOGCONTACT: Is oogcontact tussen man en vrouw toegelaten? GROETEN: Ze aanzien je mogelijk als iemand met autoriteit en slaan daarom in het begin hun ogen neer in je bijzijn. Dat wil daarom nog niet zeggen dat ze depressief of ongeïnteresseerd in jou zijn. Het is een teken van respect. STATUS: varieert van cultuur tot cultuur. In sommige samenlevingen schudden mannen en vrouwen geen handen. Mannen dragen de autoriteit, vooral in de moslimcultuur. Mannen en vrouwen raken elkaar in deze cultuur niet aan in het openbaar. AANDACHT VRAGEN: Misschien zouden wij iemand aanraken om de aandacht op onszelf te vestigen. In Nigeria zou “shh’ of “pst’ gebruikt worden. In China is het erg beledigend om iemand’s hoofd aan te raken. MAAK GEEN VERONDERSTELLINGEN: Observeer de lichaamstaal en het oogcontact en vraag hen bij twijfel of je hen beledigd hebt of om iets te verduidelijken. Als je een tolk gebruikt, kan je van zijn of haar hulp gebruikmaken. VOLG BEWUST WIE DE CONVERSATIE DOMINEERT om een oprechte relatie op te bouwen. Denk eraan dat een goede weergave van de feiten de kansen vergroot een gedetineerde in het land van zijn of haar keuze te krijgen. 4.4 Wat moet je in gedachten houden wanneer je met mensen uit verschillende culturen werkt? • Zie jezelf niet als de expert: stel vragen om hun behoeften duidelijk te maken • Maak geen veronderstellingen. Verduidelijk alles wat jou of de gedetineerde dwarszit • Behoed jezelf voor stereotypering 61

• Bekijk de dingen ook vanuit het perspectief van de gedetineerde, vooral vanuit hun ervaring • Word bewust van wat je in de relatie brengt en hoe dit mogelijk grenzen creëert. • Richt je vooral op wat je allebei wilt bereiken • Ga bewust om met de impact van de taal die we gebruiken: verbaal, lichamelijk, met ondersteunende gebaren • Wees uitzonderlijk bewust van de macht in een relatie. Gedetineerden hebben weinig macht over hun eigen leven en hun keuzes zijn beperkt. • Stel je gevoelig op en geef feedback. Toon hoe we - hoewel de correcte etiquette niet altijd nageleefd wordt - elke persoon naar waarde schatten. • We zijn mensen en mogen dus fouten maken. • Mensen kunnen cultureel gevormd zijn in bijvoorbeeld medische aangelegenheden. • Verschillen zijn niet slecht. Ze kunnen ons begrip van wat menselijk is, verrijken. 4.5 Wat houdt een cultuurshock in? Een cultuurshock is een term die de psychologische en fysiologische spanningen beschrijft wanneer er niet langer vertrouwde tekens aanwezig zijn. Deze spanning is normaal in elke verontrustende situatie. Het kan zich mild of sterk voordoen en het kan enkele maanden duren of slechts vluchtig opduiken. Het is belangrijk je te vergewissen van het feit dat gedetineerden zich in een nieuwe situatie bevinden met onbekende sociale patronen, een vreemde taal misschien, verschillend voedsel en een grote portie stress die voortkomt uit hun situatie. Het is voor elke gedetineerde een andere ervaring omdat sommigen uit de gemeenschap komen terwijl anderen het gastland rechtstreeks binnenkomen vanuit hun thuisland. Mogelijke symptomen zijn: slaperigheid, apathie, depressie, dwangmatig eten of drinken, heimwee en een overdreven verlangen naar alle achtergelaten dingen, onzekerheid, paniek, een negatieve houding tegenover de nationale gastheer, angst om bedrogen te worden, een achteruitgang in doeltreffendheid, kleine aandoeningen en een obsessie voor properheid. Deze symptomen kunnen zich mild of sterk, afzonderlijk of in combinatie voordoen. Een sympathieke reactie op deze symptomen zal de gedetineerden al aardig op weg helpen hun stress en schok te boven te komen. Je kan hen steunen door: • Hen aan te moedigen hun problemen ter sprake te brengen en hen te helpen hun eigen opslossingen te vinden. • Hun positieve geest aan te wakkeren door hen te loven voor de moeite om zelf oplossingen te vinden, zoals bijvoorbeeld Frans of Engels te leren als dit een probleem zou zijn. • Te sporten of deel te nemen aan eender welke activiteit die gehouden wordt in het centrum. 62

Culturele universele waard<strong>en</strong> houd<strong>en</strong> gewoonlijk in dat moord als universeel kwaad wordt<br />

aanzi<strong>en</strong> <strong>en</strong> de lev<strong>en</strong>scyclus als e<strong>en</strong> recht.<br />

Er is gevoeligheid <strong>en</strong> duidelijkheid nodig bij het ontmoet<strong>en</strong> <strong>van</strong> e<strong>en</strong> andere cultuur. Het is ook<br />

nodig bewust te zijn <strong>van</strong> onze eig<strong>en</strong> culturele houding die we vaak op ander<strong>en</strong> projecter<strong>en</strong><br />

zonder dat we ons daar<strong>van</strong> bewust zijn.<br />

D<strong>en</strong>k eraan, wanneer je e<strong>en</strong> gedetineerde <strong>voor</strong> het eerst ontmoet, dat het misschi<strong>en</strong> niet<br />

toegelat<strong>en</strong> is om hem of haar aan te rak<strong>en</strong>, te omhelz<strong>en</strong> of jezelf uitgesprok<strong>en</strong> te uit<strong>en</strong>. E<strong>en</strong><br />

bezoek <strong>van</strong> e<strong>en</strong> niet-vergezelde vrouw aan e<strong>en</strong> man, kan als e<strong>en</strong> verrassing kom<strong>en</strong>. Zoek de<br />

toelating <strong>voor</strong> fysiek contact <strong>en</strong> hoe dicht je mag zitt<strong>en</strong> door het simpelweg te vrag<strong>en</strong>. Hoe wil<br />

de gedetineerde je noem<strong>en</strong>? Pakistani's <strong>en</strong> Indiërs ton<strong>en</strong> bij<strong>voor</strong>beeld respect <strong>voor</strong> ouder<strong>en</strong><br />

door h<strong>en</strong> nooit bij hun <strong>voor</strong>naam te noem<strong>en</strong>.<br />

4.3 Welke elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> moet je in overweging nem<strong>en</strong> om cultureel gevoelig te<br />

zijn?<br />

RUIMTE: Onze cultuur zegt ons e<strong>en</strong> zekere afstand te bewar<strong>en</strong>. Hebb<strong>en</strong> zij liever e<strong>en</strong> dichter<br />

of e<strong>en</strong> afstandelijker contact?<br />

OOGCONTACT: Is oogcontact tuss<strong>en</strong> man <strong>en</strong> vrouw toegelat<strong>en</strong>?<br />

GROETEN: Ze aanzi<strong>en</strong> je mogelijk als iemand met autoriteit <strong>en</strong> slaan daarom in het begin<br />

hun og<strong>en</strong> neer in je bijzijn. Dat wil daarom nog niet zegg<strong>en</strong> dat ze depressief of<br />

ongeïnteresseerd in jou zijn. Het is e<strong>en</strong> tek<strong>en</strong> <strong>van</strong> respect.<br />

STATUS: varieert <strong>van</strong> cultuur tot cultuur. In sommige sam<strong>en</strong>leving<strong>en</strong> schudd<strong>en</strong> mann<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

vrouw<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> hand<strong>en</strong>. Mann<strong>en</strong> drag<strong>en</strong> de autoriteit, <strong>voor</strong>al in de moslimcultuur. Mann<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

vrouw<strong>en</strong> rak<strong>en</strong> elkaar in deze cultuur niet aan in het op<strong>en</strong>baar.<br />

AANDACHT VRAGEN: Misschi<strong>en</strong> zoud<strong>en</strong> wij iemand aanrak<strong>en</strong> om de aandacht op onszelf<br />

te vestig<strong>en</strong>. In Nigeria zou “shh’ of “pst’ gebruikt word<strong>en</strong>. In China is het erg beledig<strong>en</strong>d om<br />

iemand’s hoofd aan te rak<strong>en</strong>.<br />

MAAK GEEN VERONDERSTELLINGEN: Observeer de lichaamstaal <strong>en</strong> het oogcontact <strong>en</strong><br />

vraag h<strong>en</strong> bij twijfel of je h<strong>en</strong> beledigd hebt of om iets te verduidelijk<strong>en</strong>. Als je e<strong>en</strong> tolk<br />

gebruikt, kan je <strong>van</strong> zijn of haar hulp gebruikmak<strong>en</strong>.<br />

VOLG BEWUST WIE DE CONVERSATIE DOMINEERT om e<strong>en</strong> oprechte relatie op te<br />

bouw<strong>en</strong>. D<strong>en</strong>k eraan dat e<strong>en</strong> goede weergave <strong>van</strong> de feit<strong>en</strong> de kans<strong>en</strong> vergroot e<strong>en</strong><br />

gedetineerde in het land <strong>van</strong> zijn of haar keuze te krijg<strong>en</strong>.<br />

4.4 Wat moet je in gedacht<strong>en</strong> houd<strong>en</strong> wanneer je met m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> uit verschill<strong>en</strong>de<br />

cultur<strong>en</strong> werkt?<br />

• Zie jezelf niet als de expert: stel vrag<strong>en</strong> om hun behoeft<strong>en</strong> duidelijk te mak<strong>en</strong><br />

• Maak ge<strong>en</strong> veronderstelling<strong>en</strong>. Verduidelijk alles wat jou of de gedetineerde dwarszit<br />

• Behoed jezelf <strong>voor</strong> stereotypering<br />

61

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!