Handboek voor begeleiders van vluchtelingen en ... - Stichting ROS

staatsgevangenissen en -detentiecentra voor migranten. Er worden verschillende namen
gebruikt om deze plaatsen te omschrijven, als “opvangcentra”, “verwijderingscentra” en
“detentiecentra”.
iii.
Statistieken over de administratieve detentie van vluchtelingen,
asielzoekers en migranten
Het is moeilijk om het aantal vluchtelingen, asielzoekers en migranten die om
migratiegebonden redenen in de Europese Unie zijn opgesloten met enige zekerheid te
bepalen. In bepaalde landen worden er statistieken bijgehouden die beschikbaar zijn voor het
publiek. In het Verenigd Koninkrijk, waar meer dan 2 700 bedden beschikbaar zijn voor
administratieve detentie, worden de statistieken over het aantal niet-burgers in
verwijderingscentra over het hele land gepubliceerd. 2 In heel wat landen wordt deze
informatie echter niet regelmatig bijgehouden of bekendgemaakt voor het publiek.
Immigratiestatistieken over detentie in heel de Europese Unie zijn moeilijk te verkrijgen.
iv.
Detentie als afschrikking
Zowel de toename van het aantal detentiegevallen in de Europese Unie als de manier waarop
de detentie gebeurt, baart ons zorgen. Door de toename van het aantal detentiegevallen is het
aantal asielaanvragen verminderd. In 2004 kregen de EU-landen 19% minder asielaanvragen
dan het jaar daarvoor. In Duitsland en het Verenigd Koninkrijk, de landen met de hoogste
detentiecijfers, daalde het aantal aanvragen respectievelijk met 30% en 31%. Tijdens dezelfde
periode echter ondervonden de nieuwe lidstaten aan de grens van Europa, Malta en Cyprus,
een stijging van meer 100% van het aantal aanvragen. 3 Velen zijn het erover eens dat de
daling van het aantal aanvragen niet noodzakelijk betekent dat er minder vluchtelingen in
Europa aankomen die bescherming nodig hebben. Door het toenemende gebruik van detentie
en de gebrekkige asielsystemen worden steeds meer vluchtelingen en asielzoekers er namelijk
toe gedwongen in de “illegaliteit” te leven.
Bij verschillende groepen groeit de bezorgdheid over het gebruik van detentie, die ongepast is
en een schending van de regionale en internationale mensenrechten betekent, om
vluchtelingen en asielzoekers af te schrikken. Bovendien hebben verschillende groepen en
individuen hun bezorgdheid uitgedrukt over het feit dat vluchtelingen, asielzoekers en
migranten, die geen enkele misdaad hebben gepleegd, willekeurig worden vastgehouden
zonder voldoende wettelijke verklaring, zonder kans op regelmatige en automatische
gerechtelijke herziening van hun detentie, zonder goed geïnformeerd te worden over hun
rechten op een manier en in een taal die zij begrijpen en ondergebracht worden in
onhygiënische, wrede en onmenselijke omstandigheden. Dit gebeurt allemaal binnen de
grenzen van de Europese Unie waarvan de lidstaten alle belangrijke
mensenrechtenverklaringen en -documenten hebben ondertekend en de talrijke richtsnoeren
2 Voor statistieken over detentie in België, zie:
http://www.dofi.fgov.be/nl/activiteitenrapport/Activiteitenrapport_2004.pdf
3 Zie: UNHCR Global Report 2004, blz. 450, 451.
16