Zorgzwaartepakketten in de praktijk - Landelijk Platform GGz

2. Kijk op zorgzwaartepakketten
Organisaties implementeren de ZZP‟s op verschillende manieren in hun organisatie.
Dit hangt sterk af van de manier waarop tegen het nieuwe systeem wordt aangekeken.
In de interviews met managers en begeleiders hebben we gevraagd naar de positieve en
eventuele negatieve kanten van de ZZP‟s. Deze punten komen in dit hoofdstuk aan bod.
We beschrijven vervolgens wat de effecten zijn van de ZZP‟s op de rol van cliënten. Tot
slot bespreken we in hoeverre de ZZP‟s aansluiten bij specifieke groepen binnen de ggz.
2.1. Visie
Over het algemeen geven managers aan dat de invoering van de ZZP‟s een tijdsintensieve
taak is. Tijd, die in hun ogen, soms beter besteed kan worden. We zien verder dat
organisaties van elkaar verschillen in de visie die zij hebben op de ZZP‟s. Een deel van de
organisaties ziet de ZZP‟s als een nieuwe manier om met de cliënt de dialoog aan te gaan
over de zorg die zij ontvangen. De meeste organisaties daarentegen zien de ZZP‟s alleen
als een andere wijze van bekostiging. Voor deze organisaties is de herstelvisie (zie kader)
een belangrijkere leidraad als het gaat om de inhoudelijke vormgeving van de zorg en de
dialoog met de cliënt over hun zorg.
Een aantal RIBW‟s en ggz-instellingen werkt al met de herstelvisie. GGZ Nederland is bij
deze ontwikkeling aangesloten; in het visiedocument “naar herstel en gelijkwaardig
burgerschap” van 2009 is de ambitie geformuleerd om het herstelconcept als leidend
principe te hanteren voor de langdurende zorg. Van de organisaties die participeren aan
het onderzoek werkt het merendeel vanuit de herstelvisie.
Herstel
Het begrip herstel verwijst naar het persoonlijke proces van mensen met
psychische kwetsbaarheid waarin zij de draad weer oppakken en hun leven
nieuwe vorm en inhoud geven.
Bij herstel gaat het er om dat cliënten proberen datgene waardoor ze zijn
overweldigd een plaats te geven, en dat ze het leven niet langer door de
symptomen laten beheersen. Niet accepteren dat ze onbehandelbaar of
uitbehandeld zijn, maar ook niet net doen of er niets aan de hand is.
Herstellen betekent durven zien wat er aan de hand is, accepteren dat er
extra werk te verzetten is en dat ook doen. Talenten en mogelijkheden
leren kennen, maar ook je kwetsbaarheden en onhebbelijkheden. Weer hoop
durven koesteren en de blik (ook) op de toekomst richten. Cliënten doen dat
in de eerste plaats zelf, op eigen kracht en op hun eigen manier.
Herstel hangt nauw samen met empowerment. Het betekent dat mensen met
psychische aandoeningen hun eigen kracht ontdekken en de controle over hun
bestaan herwinnen. Herstel vereist empowerment en leidt tot empowerment.
Het verwijst naar het vermogen van mensen om zich aan een hopeloze situatie
te ontworstelen en een nieuwe wending aan hun leven te geven. Daarbij bepalen
zij zelf hoe zij met de uitdagingen van hun leven omgaan en welke ondersteuning
zij willen hebben.
Empowerment betekent eigen keuzes maken, en in staat worden gesteld om iets
met die keuzes te doen. In die zin gaat het niet alleen om een psychologisch
proces, maar ook om erkenning van wensen en ambities.
Bron. www.hee-team.nl
8