Zorgzwaartepakketten in de praktijk - Landelijk Platform GGz

3.3.3 Wat valt onder de AWBZ?
Een tweede consequentie van de ZZP‟s is dat organisaties kritisch gaan kijken naar
welke zorg strikt genomen onder de AWBZ valt. Nu wordt bijvoorbeeld de was gratis
gedaan en heeft de cliënt kosteloos toegang tot een internetaansluiting.
Deze zaken zullen in de toekomst niet meer vanzelfsprekend onder het ZZP vallen.
Eén organisatie geeft aan servicepakketten te gaan creëren waarin dit type diensten
valt. Cliënten moeten dan gaan betalen voor deze service of moet ervoor beroep doen
op de mantelzorg.
Vanzelfsprekend is dat lastig voor de meeste cliënten; zij hebben immers overwegend
een laag inkomen en ontvangen weinig mantelzorg. De begeleiders onderkennen dit
knelpunt. Tegelijk attenderen ze op een andere kant van de medaille: een kleinere
kans dat de cliënt wordt „gehospitaliseerd‟. Juist vanwege deze kritische blik krijgen
cliënten een stimulans om zelf te gaan koken en zelf de was te doen. Het ZZP en het
bijbehorend aantal uren gaat er immers ook vanuit dat zij dit zelfstandig kunnen.
3.3.4 Samenvattend
De invoering van zorgzwaartepakketten betekent voor organisaties dat zij op een
nieuwe wijze geld krijgen toegewezen. Nog niet alle organisaties bekostigen hun
locaties al op basis van de ZZP‟s. Voor sommige organisaties is dit een bewuste
keuze, omdat de overgang lastig is; en niet alle locaties kostendekkend zijn op basis
van de nieuwe systematiek.
Een gevolg van deze nieuwe bekostigingswijze is dat organisaties bezien hoe ze het
personeel meer flexibel kunnen inzetten; bijvoorbeeld meer tijdelijke contracten aan
bieden, andere functiedifferentiatie
Een ander gevolg is dat organisaties kritisch gaan kijken welke diensten onder het
ZZP vallen en wat in de toekomst voor eigen rekening van de cliënt moet komen.
3.4. Van ZZP naar persoonlijke zorg
Wanneer cliënten een ZZP hebben, moet dit vertaald worden naar persoonlijke zorg. In
deze paragraaf bezien we die vertaalslag. We beschrijven hoe organisaties de dialoog
aangaan met cliënten, hoe zij werken met productenboeken, tijdregistratie en hoe ze
komend tot arrangementen.
3.4.1 Dialoog met de cliënt
De basisgedachte achter de ZZP‟s, namelijk de cliënt meer regie geven over de zorg,
impliceert dat organisaties uitgebreider in gesprek gaan met de cliënt. Het beleid rond de
ZZP‟s veronderstelt zelfregie.
Organisaties signaleren dat zij problemen ervaren bij het aangaan van de dialoog met hun
cliënten over de invulling van de zorg. Niet alle cliënten kunnen of willen bijvoorbeeld de
regie over hun zorg voeren. Specifieke cliëntgroepen in de ggz geven extra problemen;
bijvoorbeeld zorgmijders, of chronisch psychotische patiënten.
“De emancipatiegedachte vanuit een zorgzwaartepakket is dat je zelf kan kiezen, dat jij weet
waar je aan wilt werken en jij weet dat jij je aanmeldt bij deze organisatie omdat je daarin
ondersteund wilt worden. Ik bedoel het absoluut niet denigrerend. Ik zie dat er cliënten zijn
die vooral denken „het zal wel‟. Als we maar goed geholpen worden.” Manager ZZP
“Het heeft absoluut een meerwaarde dat mensen zich bewust worden welke zorg wil ik hebben
en wat kost dat eigenlijk. Dat vind ik de meerwaarde, ook al past het niet bij de GGZ
doelgroep.” Verantwoordelijke manager ZZP
20