Zorgzwaartepakketten in de praktijk - Landelijk Platform GGz

Dit wordt gedaan door (meer) te werken met oproepkrachten en het aanbieden van
tijdelijke contracten. Organisaties kijken kritisch hoe de inzet van hun medewerkers
efficiënter kan zijn. Hun personele bezetting gaan ze op diverse manieren aanpassen.
Sommige organisaties kiezen ervoor om (een deel van) de verpleegkundige formatie
te vervangen met woonbegeleiders. Woonbegeleiders krijgen de taak om samen met
de cliënt de kamer schoon te maken, te koken of de was te doen terwijl dit voorheen
door verpleegkundigen werd gedaan. Een andere functiedifferentiatie is die tussen
woonbegeleiders en huishoudelijk begeleiders. Waarbij huishoudelijk begeleiders het
grove schoonmaakwerk doen en de woonbegeleiders samen met de cliënt koken en de
was doen. Een ander organisatie wil in de toekomst de behandelcomponent geheel
losmaken van de wooncomponent. Dit zijn locaties waar cliënten wonen met een C-
pakket en waar verpleegkundige zorg geboden wordt. Het is de bedoeling dat bij deze
locaties vanuit een flexibel team verpleegkundige zorg wordt geboden. Dit team staat
dus los van de afdeling. Vaak zien verpleegkundigen en cliënten hierin een positieve
ontwikkeling. Verpleegkundigen hopen dat zij het minder druk krijgen en meer ruimte
hebben voor de dingen waartoe zij zijn opgeleid.
Creatief omgaan met personeel
Een ggz-instelling werd mede vanwege de invoering van de zorgzwaartepakketten
gedwongen om goed te kijken naar de personele bezetting. De
verpleegkundigen voerden alle taken uit. De agenda van verpleegkundigen
liep hierdoor erg vol met allerlei ad-hoc zaken. De organisatie zag graag dat
de hulpvraag wat betreft niet complexe vragen op het gebied van begeleiding
niet meer alleen bij verpleegkundigen terecht kwam. Zodat zij zich kunnen
bezig houden met andere belangrijke zaken zoals behandeldoelen, het
netwerk, toekomstige woonsituatie, rehistoriceren (wat deed iemand vroeger,
heeft hij een opleiding gedaan, wat vond diegene leuk om te doen) etc. De
organisatie constateerde dat verpleegkundigen daar nu onvoldoende aan toe
komen binnen de AWBZ zorg, omdat zij heel veel bezig zijn met activiteiten
die voortkomen uit „het dagelijks leven‟. Daarnaast wilde de organisatie heel
graag dat cliënten meer betrokken zouden zijn bij het voedingsproces en een
stukje huishouding. Daarom werkt de organisatie nu met gastvrouwen, naast
verpleegkundigen. Gastvrouwen koken samen met cliënten en doen samen
met cliënten een stukje huishoudelijke taken zoals de was. Eerder werden de
warme maaltijden vanuit de centrale keuken besteld. De cliënten kunnen nu
zelf bepalen wat ze gaan eten. Daarnaast hebben deze gastvrouwen een vaste
caseload als het gaat om de huishoudelijke begeleiding. Hier zitten volgens de
organisatie twee voordelen aan zitten. Enerzijds ontstaat er zo meer
herstelgerichte zorg, omdat deze taken eerder van de cliënt werden
overgenomen terwijl ze nu samen met de cliënt worden uitgevoerd. Cliënten
worden zo zelfstandiger. Anderzijds ontstaat er veel meer een relatie met
cliënten. De gastvrouwen hebben geen opleiding in de zorg. Er zijn zeven
diensten per dag: vier overdag en drie in de avond.
Die ontwikkeling heeft ook een keerzijde. Zo signaleert een verpleegkundige van een
organisatie dat meer meldingen zijn gemaakt van incidenten sinds de verhouding van
woonbegeleiders ten opzichte van verpleegkundigen is toegenomen. Zij ziet hierin een
direct verband. Ze legt uit dat woonbegeleiders niet zijn opgeleid om cliënten met
ernstig gestoord gedrag te observeren, te signaleren en hierover te rapporteren.
Hierdoor kan niet op tijd met de juiste acties worden gereageerd.
19