De schakers centraal - Koninklijke Nederlandse Schaakbond

Hoofdstuk 4
De organisatie en doelgroepen
In dit hoofdstuk zal in paragraaf 4.1 de organisatie van de Koninklijke Nederlandse Schaakbond
behandeld worden. Dit zal gebeuren aan de hand van de statuten, bondsverslagen en
informatie van de schaakbond homepage (www.schaakbond.nl). In paragraaf 4.2 zal de
organisatie van de schaakclubs kort belicht worden.
4.1 Schaakbond
De Koninklijke Nederlandse Schaakbond is opgericht op 23 mei 1873 als Nederlandsche
Schaakbond en is daarmee één van de oudste sportbonden van Nederland. Eddy Schuyer is
bestuursvoorzitter. Het bondsbureau onder leiding van directeur IM Mark van der Werf, de
uitvoerende organisatie is gevestigd in Haarlem.
Geschiedenis
De Koninklijke Nederlandse Schaakbond is een van de oudste sportbonden van Nederland. De
bond werd op 23 mei 1873 opgericht onder de naam Nederlandsche Schaakbond. Er werd in
die jaren in Nederland her en der wel geschaakt, maar actief kan het schaakleven niet
genoemd worden. Om de activiteiten meer leven in te blazen en ook om iets meer structuur
aan te brengen, besloten enkele leden van de Haagse schaakvereniging Discendo Discimus tot
het oprichten van een bond, die als opdracht kreeg om jaarlijks een nationale wedstrijd uit te
schrijven. De beginnende bond telde bij zijn oprichting een kleine honderd leden, waaronder
twee dames. De meeste waren afkomstig uit de betere kringen.
De Nederlandsche Schaakbond kende in de eerste 25 jaar een geleidelijke groei, maar
spectaculair kan de ledenwinst niet genoemd worden. Aan het begin van deze eeuw waren er
ongeveer vijfhonderd leden. Belangrijk was wel dat de bond sinds 1893 over een eigen
tijdschrift beschikte, wat een positieve invloed had op de onderlinge band. Doordat bijna alle
Nederlandse topschakers vanaf het begin aan dit blad meewerkten, had het vanaf het ontstaan
een goed niveau.
De bond hield zich aan de opdracht van de beginjaren tot het organiseren van een jaarlijkse
wedstrijd. Vaak kwamen er maar enkele tientallen leden op zo'n wedstrijd af, maar toch, er was
sprake van continuïteit. Bovendien waren onder de deelnemers vaak sterke spelers te vinden,
zodat de winnaar van de bondswedstrijden, niet ten onrechte, officieus als Nederlands
kampioen werd beschouwd. Pas in 1909 kreeg de Nederlandsche Schaakbond haar eerste
officiële kampioen, in de persoon van A.G. Olland. Pas vanaf 1969 wordt er jaarlijks om de
Nederlandse titel gespeeld. Ondertussen bleven de jaarlijkse bondswedstrijden tot op de dag
van heden bestaan.
Twee gebeurtenissen hebben er in de 135-jarige geschiedenis van de bond voor gezorgd dat
het ledenaantal een flinke sprong voorwaarts maakte.
• In 1935 veroverde Max Euwe in een tweekamp tegen Alexander Aljechin de wereldtitel
schaken. Het leidde in Nederland tot een ware schaakeuforie en de nieuwe leden
stroomden toe. Heel wat schaakclubs werden in deze periode opgericht.
• Ook in het begin van de jaren zeventig zien we een forse toename van het aantal leden.
Toen was het de tweekamp tussen de Amerikaan Bobby Fischer en de Rus Boris
Spasski die voor grote publiciteit zorgde. De schaakclubs konden hun zegeningen tellen.
11