06.03.2015 Views

04 Stamouers.pdf - familiestories.co.za

04 Stamouers.pdf - familiestories.co.za

04 Stamouers.pdf - familiestories.co.za

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Hoofstuk 2<br />

<strong>Stamouers</strong> in Koos en Annie se<br />

voorgeslagte<br />

Die Vereenigde Oostindische Compagnie<br />

(VOC)<br />

Oriëntering<br />

As Suid-Afrikaanse stamouers word geneem diegene wat die<br />

eerste geslag was wat in Suid-Afrika kinders gehad het of met<br />

kinders in die Kaap aangekom het. In sommige gevalle, soos met<br />

die slawe, is dit dikwels moeilik om die eerstes wat hier kinders<br />

gehad het, te bepaal.<br />

Van die Suid-Afrikaanse stamouers se voorgeslagte in hulle lande<br />

van herkoms, is tot ‘n sekere mate reeds bekend. Daar mag hier<br />

en daar na hierdie voorsate verwys word, maar hierdie storie<br />

word beperk tot die Suid-Afrikaanse stamouers.<br />

Die VOC het vanaf 1602 tot 1799 bestaan.<br />

Dit het die Kaap as ‘n verversingpos<br />

tussen Nederland en die VOC se Oosterse<br />

besittings, met Batavië as hoofkwartier,<br />

gestig in 1652.<br />

Die VOC het ook Ceylon, Java, Malakka<br />

(Maleisië), Makassar, Ternate, Banda en<br />

Ambon beheer. Hy het handelstasies in<br />

Ceylon, Bengale, Soerat, Thailand en aan<br />

die Persiese Golf gehad.<br />

Die VOC het die Kaap regeer. Hier was ‘n<br />

Politieke Raad wat die hoogste<br />

gesagsliggaam was. Afhangende van rang<br />

het die Kaapse Goewerneur of iemand op<br />

die besoekende skepe as voorsitter van<br />

die Politieke Raad opgetree.<br />

Die Raad van Justisie het<br />

regsaangeleenthede hanteer. Strawwe<br />

wat die VOC kon oplê, het die doodstraf<br />

ingesluit.<br />

Die VOC het ook sake soos die toekenning<br />

van grond aan nedersetters en die heffing<br />

van belastings hanteer.<br />

In 1799 het die VOC ontbind a.g.v. sy<br />

bankrotskap en die bates en laste is deur<br />

die Nederlandse Regering oorgeneem.<br />

As die voorouers van Koos en Annie geneem word en telkens<br />

weer die man en vrou van die voorgeslagte, kom ‘n mens by baie<br />

stamouers. In ‘n redelik geslote gemeenskap, soos aan die Kaap,<br />

kom dieselfde stamouers dikwels meer as een keer in ’n<br />

voorouerlys voor.<br />

Koos en Annie se voorouerlys<br />

Heelwat persone wat familiegeskiedenis navors, stel ‘n<br />

voorouerlys op. Dit bestaan meesal uit die name en genealogiese<br />

gegewens van al die betrokke voorouers. So ‘n voorouerlys word<br />

nie hier verstrek vir Koos en Annie nie en wel om die volgende<br />

redes:<br />

o<br />

Dit kan nie op een bladsy uiteengesit word. Inderdaad<br />

kan dit baie bladsye met baie gegewens beslaan wat vir<br />

die gewone leser verwarrend kan wees.<br />

o Die genealogiese gegewens oor die persone in so ‘n<br />

voorouerlys is in ‘n groot mate reeds beskikbaar in<br />

navorsing oor bepaalde vanne of algemene publikasies<br />

soos die Suid-Afrikaanse Geslagsregisters. Om al die<br />

gegewens hier te verstrek sal in die meeste gevalle ‘n<br />

herhaling wees van wat reeds beskikbaar is.<br />

o<br />

Dit val nie binne die bestek van hierdie navorsingsprojek<br />

om die voorouerlys met al sy gegewens na te vors en op<br />

te stel nie.<br />

© A. M. Martin, J. J. Martin en R. J. du Preez Koos en Annie se <strong>Stamouers</strong><br />

Eerste Konsep


Gedeelte van Voorouerlys van Koos en Annie van der Walt se<br />

kinders<br />

Hieronder is ‘n gedeelte van die voorouerlys van Koos en Annie se oudste dogter. Daar is by hulle die oudste<br />

dogter begin om gegewens oor beide Koos en Annie in te sluit. Soos uit die voorbeeld gesien kan word, word<br />

die ouers van iemand telkens verstrek. So hou die lys aan vertak tot by die stamouers. Afhangende van die<br />

getal geslagte wat daar in die land was, kan die lys voorsiening vir 1022, 2<strong>04</strong>4, ens. moontlikhede vir voorouers<br />

maak. Daar sal egter nie soveel verskillende voorouers wees nie, omdat dieselfde voorouers op verskeie plekke<br />

voorkom.<br />

1<br />

1. Johanna<br />

M S D<br />

2. Tjaart<br />

Petrus<br />

3. Aletta S<br />

4. Anna M<br />

5. Ja<strong>co</strong>bus<br />

6. Aletta<br />

Sophia<br />

7. Anna<br />

Maria<br />

8. Ja<strong>co</strong>ba<br />

Johanna<br />

9. Sarel<br />

Ja<strong>co</strong>b<br />

10. Anna<br />

Catharina<br />

11. Anna<br />

Catharina<br />

12. Martha<br />

Johanna<br />

13. Ja<strong>co</strong>bus<br />

Johannes<br />

14. Maria<br />

Cornelia<br />

15. Andries<br />

Johannes<br />

Harm<br />

2<br />

Koos<br />

Ja<strong>co</strong>bus<br />

Johannes<br />

Van der Walt<br />

g5<br />

3<br />

Annie<br />

Anna Maria<br />

Venter<br />

g4<br />

4<br />

Tjaart Petrus<br />

van der Walt<br />

f3<br />

5<br />

Aletta Sophia<br />

Venter<br />

f11<br />

6<br />

Sarel Ja<strong>co</strong>b<br />

Venter<br />

f6<br />

7<br />

Johanna<br />

Maria Sophia<br />

Dorothea<br />

De Kock<br />

f7<br />

8<br />

16<br />

Stephanus Tjaart van der Tjaart van der Walt d1<br />

Walt e7 17<br />

Anna Francina Buys d2<br />

9<br />

18<br />

Anna Catharina Venter e? Tjaart Pertrus Venter d8<br />

10<br />

Ja<strong>co</strong>bus Johannes Venter e8<br />

11<br />

Anna Catharina Jansen van<br />

19<br />

Anna Catharina Venter e6<br />

20<br />

Jan Adriaan Venter d10<br />

21<br />

Margaretha Johanna Louw f3<br />

22 Stephanus Petrus Jansen van<br />

Vuuren e3<br />

Vuuren f3 23<br />

Cornelia Maria van der Merwe f5<br />

12<br />

24<br />

Ja<strong>co</strong>bus Johannes Venter e8 Jan Adriaan Venter d10<br />

25<br />

Margaretha Johanna Louw f3<br />

13<br />

26 Stephanus Petrus Jansen van<br />

Anna Catharina Jansen van Vuuren e3<br />

Vuuren f3 27<br />

Cornelia Maria van der Merwe f5<br />

14<br />

28<br />

Andries Johannes Harmse de Daniel Ja<strong>co</strong>bus de Kock d5<br />

Kock e2 29<br />

15<br />

Anna Maria Venter e3<br />

Hester Hendrina van der Walt d2<br />

30<br />

Frederik Ja<strong>co</strong>bus Venter d14<br />

31<br />

Anna Sophia Venter e8<br />

Koos en Annie se <strong>Stamouers</strong>


Suid-Afrikaanse <strong>Stamouers</strong> wat van Koos en Annie se voorouers is.<br />

Koos en Annie se voorouers wat ook Suid-Afrikaans stamouers is, word in die tabel hieronder weergegee.<br />

Notas:<br />

o<br />

o<br />

o<br />

o<br />

Die kolomme vir die man en vrou dui die stamouers aan, ongegeag daarvan of hulle getroud was of<br />

nie. Heelwat van die stamouers het meer as een huwelik aangegaan, maar hier word slegs die man en<br />

vrou genoem wat die ouers van die voorsate van Koos en Annie was.<br />

In die eerste twee kolomme word alternatiewe name ook aangedui en die tydstip waarop die<br />

betrokkenes in die Kaap aangekom het.<br />

Die kolomme “VDW” en “VEN” verwys na Van der Walt en Venter . Die kolom waarin daar ‘n kruisie<br />

voorkom dui aan aan wie van Koos en Annie se kante van die gesin die voorouers is.<br />

Die kolomme oor die herkoms dui aan waarvandaan die persone afkomstig was. Grense het baie<br />

gewissel oor tyd. So het dele van Vlaandere op verskillende tye onder verskillende lande ressorteer en<br />

is dele daarvan tans in België, Frankryk en Nederland.<br />

KOOS EN ANNIE SE STAMOUERS IN SUID-AFRIKA<br />

MAN VROU VDW VEN Herkoms<br />

Man<br />

Herkoms<br />

Vrou<br />

Bezuidenhout, Wynand<br />

Leenderts<br />

Kaap: Vermeld in 1668<br />

Boschouwer, Pieter 1<br />

Reeds in 1683 in Kaap<br />

Bosman, Hermanus<br />

Kaap: 1707<br />

Botha, Frederik (Both)<br />

Kaap: 1678<br />

Bouwer, Johann Ludwig<br />

(Bauer)<br />

Kaap: 1724<br />

Burger, Barend<br />

(Berndt Burcherdt)<br />

Kaap: Vermeld in 1691<br />

Buys, Barend<br />

Kaap: 1715<br />

Campher, Lourens (Lorenz)<br />

Kaap: Vermeld in 1690<br />

Cloete, Gerrit b2<br />

Gerrits, Jannetje X X Nederland Nederland<br />

Gabrielsz, Adriaenje X X Nederland Kaap<br />

De Villiers, Eli<strong>za</strong>beth X Nederland Kaap<br />

Kickers, Maria<br />

X X Duitsland Nederland<br />

Weesmeisie<br />

Burger, Cornelia X X Duitsland Kaap<br />

Van der Merwe, Maria<br />

(Marritje)<br />

X X Nederland Kaap<br />

Van den Berg, Alida X X Duitsland Kaap<br />

Angela van die Kaap X Duitsland<br />

(Poolse gebied ?) 2<br />

Kaap<br />

Harmans, Catharina X X Duitsland Nederland<br />

Kaap: Nie vermeld<br />

Cloete, Ja<strong>co</strong>b<br />

Raderootjes, Sophia (Fijtje) 4 X X Duitsland Duitsland<br />

c. 1680. 3<br />

Kaap: c. 1657 en weer<br />

Coetzee, Dirk<br />

Van der Schulp, Sara X Nederland Nederland<br />

Kaap: 1679<br />

Cordier, Louis<br />

Kaap: 1688<br />

De Kock, Servaas<br />

Kaap: 1707<br />

De Savoye, Jacques<br />

Kaap: 1688<br />

Martinet, Fran<strong>co</strong>ise X X Frankryk Frankryk<br />

Van Booven, Susanna X Nederland Kaap<br />

Du Pont, Christina X Frankryk Frankryk<br />

Koos en Annie se <strong>Stamouers</strong>


KOOS EN ANNIE SE STAMOUERS IN SUID-AFRIKA<br />

MAN VROU VDW VEN Herkoms<br />

Man<br />

Herkoms<br />

Vrou<br />

De Villiers, Abraham<br />

Gardiol, Susanna X Frankryk Frankryk<br />

Kaap: 1689<br />

De Vries, Hendrik Abraham Zaaiman, Maria X Nederland Mauritius<br />

Kaap: 1708<br />

Des Pres, Hercules<br />

D’Athis, Cecilia X X Frankryk Frankryk<br />

Kaap: 1688<br />

Du Buys, Jean<br />

Sara Ja<strong>co</strong>bs b6 X X Frankryk Frankryk<br />

Kaap: Vermeld in 1688<br />

Du Plessis, Jean Prieur Menanteau, Madeleine X X Frankryk Frankryk<br />

Kaap: 1688<br />

Du Toit, Fran<strong>co</strong>is<br />

Seugnet, Susanna X X Frankryk Frankryk<br />

Kaap: 1686<br />

Fouche, Philip<br />

Souchay, Anna X X Frankryk Frankryk<br />

Kaap: 1688<br />

Fourie, Louis<br />

Jordaan, Anna X X Frankryk Kaap<br />

Kaap: c. 1688<br />

Gabrielse, Pn<br />

Catharina van Malabar X X Onbekend Malabar, Indië<br />

Nie getroud met Catharina (c. 1637 – c. 1706 - 9)<br />

Gerrits, Caspar<br />

Speldenbergh, Elsje X X Duitsland Kaap<br />

Kaap: Vermeld in 1695<br />

Helm, Hans<br />

Willemse, Geertuy X X Nederland Nederland<br />

Kaap: 1671<br />

Ja<strong>co</strong>b, Pierre<br />

De Vos, Susanne X X Frankryk Frankryk<br />

Kaap: 1688<br />

Jordaan (Jourdan), Pierre Fouche, Anna X X Frankryk Frankryk<br />

Kaap: 1688<br />

Kemp, Ni<strong>co</strong>laas<br />

Swerisse, Cecilia 5 X X Batavië Kaap<br />

(Nie getroud met Cecilia<br />

Swerisse nie.)<br />

Kaap: Nie vermeld<br />

Kruger, Ja<strong>co</strong>b<br />

Kemp, Jannetje X X Duitsland Kaap<br />

Kaap: 1713<br />

Louw, Jan Pietersz<br />

Weijman (Weijan), Beatrice 6 X X Nederland Nederland<br />

Kaap: Aan Kaap vermeld 1658<br />

Louw, Pieter<br />

Wendels, Eli<strong>za</strong>beth (Lijsabeth<br />

Wintdsel) 7 X X Kaap Nederland<br />

Malan Jacques<br />

Kaap: 1688<br />

Maree, Ignace (Ignatius)<br />

Kaap: Nie vermeld<br />

Mostert, Jan<br />

Kaap: 1672 aan Kaap vermeld.<br />

Myburgh, Jan Lamberts<br />

Kaap: 1667<br />

Myburgh, Lambert Lamberts<br />

Kaap: 1667<br />

Nel, Guillaume (Neel)<br />

Kaap:


KOOS EN ANNIE SE STAMOUERS IN SUID-AFRIKA<br />

MAN VROU VDW VEN Herkoms<br />

Man<br />

Herkoms<br />

Vrou<br />

Olivier, Ockert Corneliszoon Verwey, Aletta b2 X X Nederland Nederland<br />

Kaap: 1671<br />

Olivier, Hendrik Cornelisz Verwey, Beatrix b1 X Nederland Nederland<br />

Kaap: 1661<br />

Otto, Michiel (Michael) Siek, Anna Margaretha X Duitsland Kaap<br />

Kaap: 1714<br />

Pal, Helmer<br />

Van Norden, Ja<strong>co</strong>ba X Duitsland Nie verstrek<br />

Kaap: Omstreeks 1692 het hy<br />

skynbaar met sy gesin na<br />

Batavia vertrek, maar kort<br />

daarna teruggekeer. In 1699<br />

verlaat hy die Kaap alleen.<br />

Pasman, Wemmer<br />

Campenaar, Cornelia<br />

X X Duitsland Nederland<br />

1690: Vermeld aan Kaap (Kempenaar)<br />

Piek, Johann Caspar<br />

Hartog, (Maria) Margaretha X X Duitsland Nederland<br />

Kaap: 1712<br />

Prevot, Charles<br />

Le Febre, Maria X X Frankryk Frankryk<br />

Kaap: 1688<br />

Putter, Dietrich (Potter) Visser, Zacharia X Duitsland Kaap<br />

Kaap:


KOOS EN ANNIE SE STAMOUERS IN SUID-AFRIKA<br />

MAN VROU VDW VEN Herkoms<br />

Man<br />

Van der Westhuyzen, Pieter<br />

Kaap: 1662<br />

Van Booven, Jesaias<br />

Kaap: Vermeld 1692<br />

Van Leeuwen, Cornelis<br />

Kaap: 1717<br />

Van Marseveen, Pieter Jansz<br />

Kaap: Nie vermeld.<br />

Van Meerhoff, Pieter<br />

Kaap: Nie vermeld.<br />

Van Vuuren, Gerrit Jansz<br />

Kaap: 1687<br />

Van Wijk, Roelof Adriansz<br />

1677: Vermeld aan Kaap<br />

Van Zyl, Willem<br />

Kaap: 1699<br />

Verwey, Gysbert Dirks<br />

Kaap:


Klasse mense aan die Kaap<br />

“Die Kaap het die Kompanjie se administratiewe strukture in die Ooste oorgeneem.” 15 Dit was kleurblind en<br />

was gebaseer op die volgende werklike statusgroepe: Kompanjieamptenare, burgers en slawe met 'n<br />

tussengroep van vryswartes – vrygestelde slawe.<br />

Saam met die onderskeid tussen Christen en heiden, Europeër en Nie-Europeër “...het die onderskeie<br />

statusgroepe die belangrikste invloed uitgeoefen op die manier waarop die mense in die Kompanjie se gebiede<br />

oor hul plek in die samelewing gedink het.” 16<br />

Die KhoiKhoi was beskou as ‘n groep mense buite die “Nederlandse” gemeenskap en die Hollandse regstelsel<br />

was ook nie op hulle van toepassing nie.<br />

1 Nie in SAG-reeks nie.<br />

2 Kowalski, Mariusz. 2006. Polish Boer Families. Familia Jaargang 43 nr. 2. Bl. 38<br />

3 Booyens, Harry. 2009. Ja<strong>co</strong>b and Fijtje Cloeten “van Ut in ‘t Land van Ceulen”. Familia Volume 46/2009 nr. 1. Bl. 24 en 40.<br />

Ja<strong>co</strong>b Cloete het omstreeks 1671 teruggekeer na Europa en weer omstreeks 1680 in die Kaap aangekom.<br />

4 Booyens, Harry. 2009. Ja<strong>co</strong>b and Fijtje Cloeten “van Ut in ‘t Land van Ceulen”. Familia Volume 46/2009 nr. 1. Bl. 37. Haar<br />

van is op verskillende wyses gespel, waaronder Radegoertgens.<br />

5 Cecilia Swerisse: Moontlik die dogter van Lourens Sweris. Sy trou te Kaapstad op 10.11.1709 Ja<strong>co</strong>b Jans van Vliet van<br />

Harlingen. SAG 4, bl. 236.<br />

6 Robertson, Delia A. Compiler. The First Fifty Years Project. Geraadpleeg 2010. Webwerf http://www.e-family.<strong>co</strong>.<strong>za</strong>/ffy.<br />

Geraadpleeg 2012<br />

7 Robertson, Delia A. Compiler. The First Fifty Years Project. Geraadpleeg 2010. Webwerf http://www.e-family.<strong>co</strong>.<strong>za</strong>/ffy.<br />

Geraadpleeg 2012.<br />

8 Robertson, Delia A. Compiler. The First Fifty Years Project. Geraadpleeg 2010. Webwerf http://www.e-family.<strong>co</strong>.<strong>za</strong>/ffy.<br />

Geraadpleeg 2012.<br />

9 Volgens die omskrywing van stamouers wat in die hoofstuk toegepas word, is Hans Christoffel Snijder en Catharina van<br />

Paliacatta die Snyman stamouers.<br />

10 Christoffel Snyman word vry algemeen as die stamouer van die Snymans aangetoon en daarom word sy naam hier<br />

verstrek. Volgens die omskrywing van stamouers wat in die hoofstuk toegepas word, is Hans Christoffel Snijder en<br />

Catharina van Paliacatta die Snyman stamouers.<br />

11<br />

Robertson, Delia A. Compiler. The First Fifty Years Project. Geraadpleeg 2010. Webwerf http://www.e-family.<strong>co</strong>.<strong>za</strong>/ffy.<br />

12 Rinken, Lucas G: Electronic SA Genealogical Index e-SAGI - V5.0: DVD. Daar word volgens ‘n bron op e-SAGI aangedui dat<br />

Heinrich Weyers gebore is te Olfen, Nordrheim-Wesfale, Duitsland. SAG I6 dui egter aan dat hy van Epe in Nederland<br />

afkomstig was..<br />

13 Colenbrander, H. T. 1964. De Afkomst der Boeren. Ble. 106 -127.<br />

14 Heese, H. F. 1984. Groep Sonder Grense. Kaapstad: Universiteit van Kaapstad. Bl. 5.<br />

15 Giliomee, Hermann. 20<strong>04</strong>. Die Afrikaners: ‘n Biografie. Kaapstad: Tafelberg Uitgewers. ISBN 0 624 <strong>04</strong>181 6. Bl. 4.<br />

16 Giliomee, Hermann. Die Afrikaners: ‘n Biografie. Bl. 4.<br />

Koos en Annie se <strong>Stamouers</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!