40 Jr Frico - Zuivelhistorie Nederland
40 Jr Frico - Zuivelhistorie Nederland
40 Jr Frico - Zuivelhistorie Nederland
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
lánnen, untwikkelje hjar niear en mear ta in bihearskjende pesysje, de grounstoffenmerk<br />
bihearskjende en de distribusje en konsumpsje dêrnést yn hjar<br />
macht haldend. Ek by de suvel is det it gefal.<br />
Hwet scil de utkomst hjir wêze as dit frjemde greatbidriuw wint? As wy nei syn<br />
praktiken op oare plakken sjugge, kinne wy det witte. Dy utkomst scil dizze<br />
wêze, det men fis Fryske boeren bodzje litte scil fen moarns ier oant jouns let<br />
ta, sa as hja ek graech wolle en dogge, mar dy scil ek dit ynhalde, det fen hjar<br />
wirk de fortuten gean scille nei det frjemde greatkaptael en nei hjar lieders, en<br />
det hja sels krekt safolle krije scille om warbre bodders bliuwe to kinnen foar<br />
trêdden en dêrby op in oar syn groun en mei in oar syn fé. Ek hjir wolle wy it<br />
herhelje, det net allinnich de net koóperearjende boeren hjir steane oan 'e kant<br />
fen us tsjinstanners, mar ek, det hja, dy't allinnich koöperearje ten málke ta<br />
suvel, om fierders it produkt oan to bieden oan elts dy't gading makket, sunder<br />
ek mar de minste macht to foarmjen om tsjinoer dy ófnimmers sterk to stean,<br />
de boeresaek tsjinarbeidzje. Hjir stiet it wiere koóperative bidriuw, mei elkoar<br />
oparbeidzje by produksje en ófset, allinnich tsjin lauwen en fijánnen oer.<br />
Hjir leit yn it jier fen <strong>Frico</strong>'s fjirtichste jierdei it andert op 'e fraech, eft Fryslán<br />
in frije en tierige takomst tomjitte gean scil, ef net. Hjir moatte wy bigripe, det<br />
wy de grounstoffen málke en suvel yn us macht ha en hálde kinne, as wy det<br />
wolle! Mar den gjin sleauwens mear! Gjin hottefilerij oer lytse dingen, mar it<br />
greate doel for eagen halde en hannelie sa as sa dudlik unófwiisbre needsaek<br />
is. De boeren nei hjar eigen febriken. De febriken sunder utsúndering oan 'e<br />
<strong>Frico</strong>! As men det wol en docht, den bliuwe wy ek yn dit stik fen saken baes!<br />
Us álde pioniers hienen in heech doelwyt keazen. Hja koene net witte hwet<br />
hjar bihinderje scoe det doelwyt to birikken. Nou yn 1938 steane wy lykwols<br />
net njunken dy álderen, dy't de moedfearren hingje litte, mar wolle wy de wei<br />
nei it moarn forkenne om him dêrnei to gean. Wy scille fierder gean moatte op<br />
'e goede álde grounslaggen : bidriuwsforbettering en ófsetorganisaesje. Dêrby<br />
moatte wy lykwols bouwe oan it forwar tsjin it opkringjende „fortruste” greatbidriuw,<br />
det ek vn Frysláns suvelindustry mear en mear nei foaren komt. Dy<br />
striid scil hiel Fryslán for woun wirde moatte, omdet it in algemien Fryske saek<br />
oanbilanget.<br />
Trêd moatte wy fis nou noch óffreegje, eft wy er mei de suvelko~peraesje, ek<br />
mei in achttsjin kraet suvelko~peraesje: alle boeren en alle febriken mei produksje<br />
en ófset onifiemjend, wol komme scille. Wy moatte net forfalle yn de flaters<br />
fen íis foargongers, dy't to heech mikten.<br />
[092] Simder ek det noch utinoar to setten, wolle wy wol fêstlizze, det wy hjir<br />
wis stipe ut oare formiddens nedich hawwe scille om ta it doel te kommen : in<br />
wolstelde boerestán yn in wolsteld Fryslán. De wráld fen 1938 freget ta us doel<br />
mear as allinne in folmakke technysk-ekonomyske en kommersiéle organisaesje.<br />
t it fis den forstean, det wy oare organisaesjes, ta in breder doel ynsteld, nedich<br />
ha om fis eigen wirk feilich to stellen. En lit fis mei dy oare forienings<br />
Heruitgave www zuivelhistorienederland.nl 92<br />
© F.C.Z.E.V. 1938
Change language