40 Jr Frico - Zuivelhistorie Nederland

VOORWOORD
door TH. VAN WELDEREN
Baron RENGERS.
Toen de Friesche Coöperatieve Zuivel-Export-Vereeniging
voor 40 jaren ontstond, koesterden de oprichters
de hoop, dat eenmaal de geheele coöperatieve
zuivelproductie aan haar ten gemeenschappelijken
afzet zou worden overgedragen.
Dit ideaal is niet verwezenlijkt; maar niettemin
heeft de vereeniging op de ontwikkeling van de zuivelcoöperatie
een grooten invloed uitgeoefend.
Hare werkzaamheden om den afzet van boter en
kaas zoo voordeelig mogelijk te maken hebben zich
in den loop der jaren tot allerlei arbeid op aanverwant
gebied uitgebreid.
Zij zorgde er voor, dat de kwaliteit der producten verbeterde ; dat de aangesloten
fabrieken aan hooge eischen van inrichting voldeden ; zij zocht nieuwe
markten en nam de vervaardiging van nieuwe producten, van andere kaassoorten,
van caseïne, van melkpoeder ter hand en organiseerde een bedrijf
voor provinciale voorziening met consumptiemelk.
Zij is geworden tot een der belangrijkste handels- en industrie-ondernemingen
in de zuivelorganisatie en in wisselwerking dwong zij de mannen, die van nabij
of van verder-af haar werk moesten leiden, tot economische zelf-opvoeding en
tot het verwerven van een ruimeren blik op het algemeen economisch leven.
Dit is zoo noodig, omdat als er één landstreek is, voor wie autarkie armoe zou
beteekenen, dan is het Friesland, exporteerend landbouwgewest bij uitnemendheid.
Vóór de crisis, dus omstreeks 1930, kon men schatten, dat in den loop der
eerste dertig jaren van deze eeuw, de jaarlijksche waarde van den provincialen
landbouw-export geleidelijk was geklommen tot minstens 80 millioen gulden
boven het bedrag in den aanvang van dit tijdperk.
Men kan aannemen, dat hierin ongeveer 50 %v arbeidsbelooning van allerlei
aard steekt.
Men ziet wat uitvoer voor Friesland beteekent
De „Export” is in den loop der jaren de „Frico” geworden. Wie zich herinnert,
hoe eerst Dr. Posthuma en vervolgens Veeman voor een paar maanden de administratie
waarnamen in een uit tafel en stoel bestaande kantoorgelegenheid
en [004] daarna Jan Kuperus met behulp van zijn klerk te Akkrum bij zijn gewone
directeurswerk het beheer voerde, zal moeten erkennen, wanneer hij het
statige gebouwencomplex aan den Sneeker Trekweg beschouwt, dat de veertigjarige
in den loop der tijden voordeelig is gegroeid !
Heruitgave www zuivelhistorienederland.nl 5
© F.C.Z.E.V. 1938