BESAFE Magazine 33
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
P708831 | Afgiftekantoor Gent X | Verschijnt 5x per jaar<br />
<strong>33</strong> <strong>BESAFE</strong><br />
Inspiratie voor uw lokaal<br />
veiligheids – en preventiebeleid<br />
FEBRUARI 2015<br />
DOSSIER<br />
SOCIALE MEDIA<br />
Een politiezone, een brandweerkorps,<br />
een preventiedienst. Hoe gebruiken zij<br />
Twitter en Facebook?<br />
4 Brandweer Antwerpen:<br />
‘Facebook is ideale kanaal voor<br />
brandweergevoel’<br />
5 Politiezone Mons-Quévy: ‘Een<br />
directe communicatielijn naar de<br />
bevolking’<br />
6 Preventiedienst Menen: ‘Snelheid<br />
van sociale media is groot voordeel’<br />
Brandweermajoor Bert<br />
Brugghemans: ‘We streven<br />
naar een evenwicht<br />
tussen leuke berichten<br />
die ons nieuwe volgers<br />
opleveren en nuttige<br />
berichten die vaak minder<br />
likes of views krijgen.’<br />
FOTO © JASPER LEONARD<br />
‘Authentiek en eerlijk<br />
communiceren’<br />
‘Als openbare dienst moet je sociale media gebruiken. Je kan kanalen<br />
waar zo veel burgers zitten niet zomaar negeren.’ Dat zegt Bert<br />
Brugghemans, majoor bij de Brandweer Antwerpen. Hij is zelf al<br />
jaren actief op diverse sociale media en stond mee aan de wieg van<br />
de Twitter- en Facebookaccounts van de Antwerpse brandweer.<br />
‘Brandweer-, politie- en<br />
gemeentelijke preventiediensten<br />
hebben de plicht om te<br />
communiceren met burgers<br />
over hun werkzaamheden. Als<br />
brandweer kiezen we ervoor<br />
om dit te doen via alle kanalen<br />
waar burgers zich ophouden,<br />
dus ook via sociale media.’<br />
Volgens Brugghemans zijn sociale media eenvoudig<br />
te beheren en heel dynamisch. ‘Ze leiden vaak<br />
naar publicaties in de ‘earned’ media, zoals de pers,<br />
waardoor je een nog groter bereik krijgt. Ze laten<br />
monitoring toe en geven een accuraat beeld van<br />
het effectieve bereik, in tegenstelling tot bijvoorbeeld<br />
een advertentie in de krant.’<br />
‘Het grootste voordeel van sociale media is dat je je<br />
boodschap ongefilterd en snel bij de burger krijgt.<br />
Sociale media zijn een doeltreffend middel om een<br />
boodschap over te brengen, ook bij crisiscommunicatie.<br />
Soms kunnen we onze boodschap sneller via<br />
sociale media verspreiden dan we fysiek aanwezig<br />
kunnen zijn. Zo kunnen we bijvoorbeeld tijdens een<br />
druk koopweekend mensen actief oproepen om<br />
ruimte te maken voor de brandweer bij interventies<br />
in de binnenstad.’<br />
Ook bron van informatie<br />
Sociale media kunnen ook een bron van informatie<br />
zijn. ‘Wij halen er informatie uit over en voor<br />
interventies. Maar we gebruiken die informatie<br />
bijvoorbeeld ook om onze preventiecampagnes<br />
te sturen. Op basis van wat mensen online zetten,<br />
analyseren we waar ze mee bezig zijn en waar de<br />
interesses liggen op vlak van brandveiligheid.’<br />
Als openbare dienst is het volgens Brugghemans<br />
essentieel om zo authentiek en eerlijk mogelijk te<br />
communiceren. ‘Er zijn trucjes om snel veel volgers te<br />
krijgen, maar die zijn niet duurzaam en leiden vaak tot<br />
negatieve ervaringen. Als betrouwbare brandweer-,<br />
politie- of gemeentedienst blijven we daar beter van<br />
weg. We streven wel naar een evenwicht tussen de<br />
‘leuke’ berichten die ons nieuwe volgers opleveren en<br />
de nuttige berichten die vaak minder likes of views<br />
krijgen. Door het aantal volgers systematisch op te<br />
krikken krijgen we immers automatisch een groter<br />
bereik voor onze preventieboodschappen.’<br />
VERDER<br />
IN DIT NUMMER:<br />
2 BRANDPREVENTIE-<br />
MONITOR<br />
Kennis over rookdetector blijft<br />
beperkt<br />
3 WONINGINBRAKEN<br />
• Europees Rapport Domestic Burglary<br />
• Diefstal in woningen gemonitord<br />
7 BELEIDSNOTA<br />
VEILIGHEID EN<br />
BINNENLANDSE ZAKEN<br />
Klemtonen in het veiligheidsbeleid<br />
van de komende jaren<br />
8 GAS-PLATFORM<br />
ADVP zoekt input en output over<br />
GAS-toepassing<br />
POSTUUM: JO VANHECKE<br />
Zet uw gemeente<br />
in de kijker<br />
Hebt u een inventief<br />
veiligheidsplan? Of een boeiend<br />
preventieproject? Of een<br />
interessante case die uw<br />
collega’s kan inspireren?<br />
Laat het ons weten.<br />
Mail uw verhaal naar<br />
besafe@ibz.fgov.be en we<br />
werken het verder uit.<br />
<strong>BESAFE</strong> 1
ESAFE<br />
Brandpreventiemonitor<br />
B<br />
Burgemeesters, brandweermannen en<br />
preventiemedewerkers hebben nog heel<br />
wat werk om de bevolking vertrouwd te<br />
maken met de risico’s van brand. Eén Belg<br />
op drie denkt nooit aan brandveiligheid,<br />
al zijn er wel grote regionale verschillen.<br />
Dat blijkt uit de jongste editie van de<br />
brandpreventiemonitor, een tweejaarlijks<br />
rapport van ANPI i.s.m. de FOD<br />
Binnenlandse Zaken.<br />
Kennis over<br />
rookdetector<br />
blijft beperkt<br />
Eerst het goede nieuws: het gaat de<br />
goede kant op met de communicatie<br />
over het noodnummer 112. Het nummer<br />
raakt stilaan ingeburgerd, de helft van de<br />
Belgen zou het bellen als ze geconfronteerd<br />
worden met een brand. Maar terwijl de<br />
communicatie over het noodnummer wel<br />
aanslaat, blijven er nog altijd gaten in de<br />
informatievoorziening rond brandpreventie<br />
en de kennis bij de bevolking. Daar kunnen<br />
gemeentebesturen, preventieambtenaren en<br />
brandweerkorpsen vlot op inspelen.<br />
Veel meer rookmelders<br />
Uit de brandpreventiemonitor blijkt dat het<br />
aantal rookmelders de voorbije jaren sterk<br />
gestegen is. Zes op de tien woningen zijn<br />
nu uitgerust met een rookmelder, vier jaar<br />
geleden was dat nog maar 47%. Die stijging<br />
is vooral te danken aan de toename van het<br />
aantal rookmelders in Vlaanderen. Maar daar<br />
was dan ook nog veel achterstand goed te<br />
maken: in Vlaanderen is nog altijd maar 43%<br />
van de woningen uitgerust met een rookmelder,<br />
en dat is net niet de helft van het aantal<br />
woningen in Wallonië (84%). In Brussel is<br />
er een rookmelder te vinden in 74% van de<br />
woningen.<br />
Toch blijft de kennis over rookdetectors<br />
beperkt. 1 Belg op 10 vindt rookmelders niet<br />
belangrijk. Van degenen die een rookmelder<br />
hebben, onderhoudt 40% hem niet, slechts<br />
één op de drie test zijn of haar rookmelder<br />
soms, en nog te veel bezitters zijn zich niet<br />
bewust van de beperkte levensduur van de<br />
batterijen in de rookmelder.<br />
Beperkte kennis over<br />
brandveiligheid<br />
Ook aan de overige kennis over brand bij de<br />
Belgen kan nog heel wat geschaafd worden.<br />
1 Belg op 10 weet niet of de elektrische<br />
installatie in zijn woning is uitgerust met<br />
automatische zekeringen en of de installatie<br />
gecontroleerd werd. Slechts 1 op de 10 Belgen<br />
weet dat sprinklers in een woning kunnen<br />
worden opgehangen om brand te beperken.<br />
En slechts 1 op 5 die zelf een woning heeft<br />
gebouwd, heeft het met zijn architect over<br />
brandpreventie gehad.<br />
Huurders, ouderen en de<br />
lagere sociale klassen<br />
scoren in zowat alle<br />
categorieën het slechtst.<br />
Informatiecampagnes over<br />
brandveiligheid houden<br />
daar best rekening mee.<br />
Uit de brandpreventiemonitor blijkt dat er nog<br />
heel wat aspecten van brandveiligheid zijn<br />
waarover de bevolking te weinig informatie<br />
heeft. Zo is er in 3 op de 10 woningen geen<br />
enkel preventiemiddel aanwezig: 70% heeft<br />
geen brandblusser in huis, 75% heeft nog<br />
geen branddeken, en slechts 15% heeft een<br />
evacuatieplan, al heeft de meerderheid dat<br />
nooit uitgeprobeerd. In 30% van de Belgische<br />
woningen zijn er nog niet-geaarde stekkers<br />
aanwezig, 20% van de elektrische installaties<br />
zijn niet gekeurd, en 6% van de Belgische<br />
bevolking zou een brandende frietketel nog<br />
altijd proberen te doven met water.<br />
Preventieboodschappen<br />
Dat campagnes wel degelijk zin hebben,<br />
blijkt uit het feit dat 63% van de Belgische<br />
bevolking het afgelopen jaar een of meerdere<br />
brandpreventieboodschappen heeft opgemerkt.<br />
Bovendien blijkt uit de brandpreventiemonitor<br />
dat Belgen meer en meer kiezen<br />
voor beschermende producten met een<br />
erkend label of norm. Bij de aankoop ervan<br />
beroepen ze zich niet alleen op informatie die<br />
ze krijgen van kennissen, maar hechten ze ook<br />
veel belang aan het waardeoordeel van de<br />
brandweer. Uit de monitor blijkt overigens dat<br />
14% van de Belgen de voorbije vijf jaren met<br />
de brandweer in contact kwam.<br />
2<br />
<strong>BESAFE</strong>
ESAFE<br />
Woninginbraken<br />
Twee initiatieven rond<br />
inbraakpreventie<br />
Elk uur worden er in ons land<br />
acht inbraken geregistreerd.<br />
En dat hoge aantal vinden<br />
we ook terug in de andere<br />
Europese landen. Alarmerend<br />
en verontrustend, zegt de<br />
Algemene Directie Veiligheid<br />
en Preventie (ADVP) over die<br />
cijfers. Voldoende om er twee<br />
projecten rond te bouwen.<br />
Woninginbraken behoren tot de<br />
grootste criminaliteitsproblemen<br />
in ons land. Niet alleen<br />
omwille van het hoge aantal, ze hebben<br />
ook belangrijke psychologische gevolgen<br />
voor de slachtoffers ervan. Maar ondanks<br />
de verschillende beleidsplannen en de<br />
vele (preventieve) acties, blijft het aantal<br />
inbraken toenemen. Meer zelfs, cijfers<br />
over diefstallen in woningen tonen aan<br />
dat het fenomeen nog niet voldoende is<br />
aangepakt.<br />
Europees project en actieplan Domestic Burglary<br />
Niet alleen ons land heeft te maken met een<br />
toenemend aantal woninginbraken. Het<br />
fenomeen doet zich ook voor in de andere<br />
Europese landen. Daarom zette ADVP, met<br />
de steun van de Europese Commissie, een<br />
Europees project op poten. Dat kreeg de<br />
naam An integral methodology to develop an<br />
information-led and community-orientated<br />
policy to tackle domestic burglary, kortweg<br />
A methodology to tackle burglary. Het project<br />
werd eind vorig jaar afgerond en voorgesteld,<br />
de resultaten zijn nu ook beschikbaar.<br />
De bedoeling van het project was om de<br />
lidstaten, hun beleidsmakers en de actoren<br />
op het terrein – lokale politiemensen,<br />
gemeentebesturen, preventiediensten en<br />
privépartners – meer te sensibiliseren voor<br />
het fenomeen woninginbraken en hun kennis<br />
hieromtrent te verhogen. Op die manier moet<br />
er een dynamisch inbraakpreventiebeleid<br />
in de hele Europese Unie tot stand komen.<br />
Daartoe ontwikkelde het projectteam een<br />
methodologisch stappenplan. Dat kwam tot<br />
stand via de organisatie van adviesraden,<br />
focusgroepen, terreinbezoeken en een World<br />
Café. Daarmee wil het projectteam de andere<br />
lidstaten ondersteunen door talrijke methodes<br />
te ontwikkelen om hun eigen nationale beleid<br />
te optimaliseren. Het actieplan in het kader<br />
van dit project fungeert als voorbeeld van een<br />
goede praktijk en kan bijgevolg de beleidsmakers<br />
van de andere lidstaten inspireren.<br />
i<br />
Het volledige actieplan en de verslagen<br />
van de adviesraden, de focusgroepen, de<br />
terreinbezoeken en het World Café die met<br />
het project gepaard gingen, kunt u nalezen op<br />
www.domesticburglary.eu.<br />
Het plan streeft<br />
naar een dynamisch<br />
inbraakpreventiebeleid<br />
in de hele Europese<br />
Unie<br />
Monitor Diefstal in Woningen<br />
Inbraken en diefstallen in woningen zijn niet<br />
alleen een hardnekkig maar ook een veelzijdig<br />
probleem. Daar komt nog bij dat de gegevens<br />
over diefstallen in woningen verspreid<br />
bewaard worden. Dat maakt het niet altijd<br />
gemakkelijk om een goed overzicht te krijgen.<br />
Daarom ontwikkelde de ADVP een monitor<br />
waarin verschillende gegevens met betrekking<br />
tot de diefstallen in woningen gecentraliseerd<br />
worden bewaard. Die gegevens houden<br />
allemaal verband met het aantal diefstallen<br />
in woningen. De monitor bevat ook gegevens<br />
De gegevens kunnen worden opgevraagd op alle<br />
verschillende niveaus van ons land, van het lokale<br />
tot het nationale niveau<br />
over het aantal alarmsystemen, het aantal<br />
diefstalpreventieadviseurs (DPA’s) en het<br />
aantal burtinformatienetwerken (BIN’s).<br />
Op termijn moet er ook ruimte komen voor<br />
de gegevens over de aanpak van de verschillende<br />
actoren, zoals het aantal adviezen van<br />
de DPA’s en de tips die de BIN’s doorgeven.<br />
Ook de acties die verbonden zijn aan de<br />
verzekeringsmaatschappijen en eventuele<br />
andere partijen moeten er op termijn hun<br />
plaats krijgen.<br />
De bundeling van de gegevens maakt het<br />
voor de gebruikers mogelijk om de resultaten<br />
te consulteren op één centrale plaats. De<br />
ADVP maakt hiervan gebruik om de resultaten<br />
te analyseren. Burgemeesters, politiezones en<br />
andere personen die de monitor raadplegen,<br />
kunnen die analyse gebruiken om gerichtere<br />
sensibilisatieacties uit te voeren.<br />
i<br />
De monitor kan worden geraadpleegd op de<br />
website van Besafe (https://www.besafe.<br />
be/diw/belgi-belgique). De ADVP staat<br />
ook open voor voorstellen om de monitor<br />
nog verder uit te breiden en te optimaliseren.<br />
Wie een voorstel heeft, kan dat mailen naar<br />
bianca.boeckx@ibz.fgov.be.<br />
<strong>BESAFE</strong> 3
ESAFE<br />
Dossier social media<br />
Social media, uw twuddy<br />
Preventiediensten, burgemeesters, brandweerkorpsen, politiezones en<br />
gemeentebesturen weten het al langer: sociale media zijn onontbeerlijk<br />
in de communicatiemix. Voor heel wat politiezones is dat geen nieuws,<br />
veel van hen sprongen al van bij de start van Twitter mee op de kar.<br />
En daarna volgden de andere openbare diensten die op lokaal vlak<br />
betrokken zijn bij het veiligheids- en preventiebeleid. Besafe stak zijn<br />
licht op bij de preventiedienst van Menen, de brandweer van Antwerpen<br />
en de politiezone Mons-Quévy.<br />
Preventiedienst Menen<br />
‘Snelheid van sociale media is groot voordeel’<br />
Preventiedienst Menen zette behoorlijk vroeg de stap naar sociale media.<br />
Al in juni 2009 werd het eerste Twitterbericht gepost, in november 2011<br />
volgde een Facebookaccount. ‘We zijn ervan overtuigd dat via sociale<br />
media een groot publiek bereiken, maar we blijven ook sterk inzetten op de<br />
klassieke communicatiekanalen’, zegt diensthoofd Luc Claeys.<br />
Diensthoofd Luc Claeys:<br />
‘We stemmen onze<br />
berichtgeving af op het<br />
type sociale media en<br />
het doelpubliek.’<br />
FOTO © PREVENTIEDIENST MENEN<br />
Aanvankelijk<br />
waren de<br />
berichten van<br />
de preventiedienst<br />
aankondigingen van<br />
activiteiten zoals<br />
fietslabelmomenten<br />
en diefstalpreventieacties.<br />
Geleidelijk<br />
is de berichtgeving<br />
gevarieerder<br />
geworden. ‘Sommige<br />
onderwerpen komen het hele jaar door aan<br />
bod, zoals computerbeveiliging en brandveiligheid,<br />
andere horen meer bij een bepaalde<br />
periode, zoals vuurwerk in de aanloop naar<br />
eindejaar of inbraakpreventie tijdens de<br />
donkere maanden’, aldus Luc Claeys. ‘In het<br />
begin postten we ook vaak berichten over de<br />
buurtinformatienetwerken in de politiezone<br />
Grensleie, waar Menen deel van uitmaakt.<br />
Dat heeft de BIN-gemandateerden de ogen<br />
geopend. Sinds 2012 is ook BIN Groot Menen<br />
gestart met de verspreiding van berichten via<br />
Twitter, een jaar later verscheen het eerste<br />
Facebookbericht.’<br />
Is jullie aanpak voor Twitter en Facebook<br />
verschillend?<br />
‘Op Facebook zijn onze volgers voornamelijk<br />
burgers, veelal inwoners van Menen. Onze<br />
Twittervolgers zijn echter vooral collega’s uit<br />
het ruime werkveld preventie. Denk daarbij<br />
aan andere preventiediensten, collegapreventieambtenaren,<br />
politiezones, hulpverleners,<br />
enzovoort. We zien dezelfde trend in<br />
wie wij zelf volgen op Twitter: hoofdzakelijk<br />
professionals actief in de sector veiligheid en<br />
preventie, buitenlandse preventieprojecten,<br />
journalisten en nieuwsaccounts. Het is dus<br />
logisch dat we de berichtgeving afstemmen<br />
op het type sociale media en het doelpubliek.’<br />
Hoe past de communicatie via sociale media<br />
binnen jullie ruimere preventieaanpak?<br />
‘Binnen onze informatieverspreiding naar<br />
de burger zijn het slechts twee van de vele<br />
communicatiekanalen die we inzetten om een<br />
zo groot mogelijk publiek te bereiken. Hoewel<br />
we ervan overtuigd zijn dat we via Twitter en<br />
Facebook een groot publiek bereiken, blijven<br />
we ook de klassieke kanalen gebruiken, zoals<br />
de stadskrant, de website van Menen, de<br />
lokale pers, affiches, brochures, enzovoort. Het<br />
grote voordeel van berichtgeving via sociale<br />
media zit hem in de snelheid. Die snelheid<br />
is heel belangrijk bij BIN-berichten, maar<br />
Onze Twittervolgers zijn<br />
vooral collega’s, op Facebook<br />
zijn dat voornamelijk burgers.”<br />
Diensthoofd Luc Claeys<br />
bijvoorbeeld ook bij berichtgeving over cybercriminaliteit<br />
(nepmails, oplichting, phishing,<br />
…). We hebben al meerdere keren snel kunnen<br />
inspelen op zogenaamde internethoaxen,<br />
bijvoorbeeld over een valse waardebon van<br />
500 euro voor IKEA.’<br />
Hoe zijn de reacties van burgers? Is er vaak<br />
interactie?<br />
‘Op onze Facebookaccount wordt er weinig<br />
gedebatteerd in de reactievelden, maar we<br />
merken wel dat onze berichten vaak gedeeld<br />
worden. De impact hiervan is enorm. De<br />
kracht van sociale media zit hem in het gigantische<br />
netwerk waarbinnen berichten zich als<br />
een lopend vuur kunnen verspreiden.’<br />
Hebben jullie tips voor collega’s die de stap<br />
nog niet gezet hebben?<br />
‘De belangrijkste tip is volgens mij: stem de<br />
boodschap af op de doelgroep en het kanaal.<br />
Huldig daarbij het KISS-principe (Keep It<br />
Simple Stupid). Soms zegt een beeld meer dan<br />
duizend woorden. In onze huidige maatschappij<br />
waarin communicatie vluchtiger wordt, is<br />
het belangrijk om een boodschap te laten nazinderen.<br />
Probeer na te denken over manieren<br />
om dit te bereiken. Afbeeldingen kunnen een<br />
handige trigger zijn.’<br />
facebook.com/Preventiedienstmenen<br />
twitter.com/preventiedienst<br />
4<br />
<strong>BESAFE</strong>
<strong>BESAFE</strong><br />
Dossier social media<br />
Brandweer Antwerpen<br />
‘Facebook is ideale kanaal voor<br />
brandweergevoel’<br />
De Antwerpse brandweer is<br />
sinds 2011 actief op Facebook<br />
en Twitter. Daarnaast hebben ze<br />
een YouTube-kanaal. Ze kiezen<br />
bewust voor een beperkt aantal<br />
kanalen, die ze dezelfde lookand-feel<br />
geven en heel goed<br />
beheren.<br />
‘In het verleden werd via de klassieke kanalen<br />
al heel sterk ingezet op preventiecampagnes.<br />
De boodschappen van toen zijn nog steeds<br />
actueel’, zegt Bert Brugghemans, majoor bij<br />
Brandweer Antwerpen. ‘De inhoud is dus<br />
altijd voorhanden. Campagnes worden zo<br />
breed mogelijk getrokken om een maximaal<br />
bereik te realiseren. Preventiecommunicatie,<br />
maatschappelijke preventie en brandveilig<br />
samenleven worden daarom getrokken vanuit<br />
zowel de communicatiedienst als de preventiedienst.’<br />
De Antwerpse brandweer communiceert het<br />
hele jaar door over bijvoorbeeld rookmelders<br />
en evacuatie. In de winter focussen ze daarnaast<br />
op CO-intoxicaties en in de zomer op<br />
open vuren. Ze proberen ook in te spelen op<br />
de actualiteit en koppelen boodschappen aan<br />
belangrijke gebeurtenissen.<br />
Website voor meer<br />
achtergrond<br />
Bert Brugghemans: ‘Elk kanaal dat de communicatiedienst<br />
gebruikt, wordt anders ingezet.<br />
Twitter wordt eerder als ‘lokkanaal’ gebruikt.<br />
We plaatsen een eenvoudige wervende<br />
boodschap en verwijzen naar meer inhoud op<br />
de website. Facebook kan iets meer content<br />
bevatten, hoewel onderzoek uitwijst dat je<br />
ook daar de berichten beter beperkt houdt.<br />
Een link naar de website is nog steeds de<br />
Onze onthaalmedewerkers krijgen de informatie van de operationelen en vertalen dit naar een vlot leesbaar<br />
en leuk bericht dat begrijpbaar is voor de burger.<br />
Facebook is voor<br />
crisiscommunicatie beter<br />
geschikt dan Twitter.”<br />
Bert Brugghemans,<br />
majoor bij Brandweer Antwerpen<br />
beste manier om de geïnteresseerde lezer<br />
meer achtergrond te geven.’<br />
Behalve bij de maandelijkse rookmeldertest<br />
gebruikt de Antwerpse brandweer Twitter<br />
amper voor preventie. ‘Facebook is dan weer<br />
het kanaal bij uitstek om ‘het brandweergevoel’<br />
weer te geven. Zo bind je mensen aan<br />
je ‘merk’ en krijgt je preventieboodschap<br />
automatisch meer impact. Beide kanalen<br />
worden ook gebruikt voor crisiscommunicatie.<br />
In tegenstelling tot wat de meeste mensen<br />
denken is Facebook daarvoor beter geschikt<br />
dan Twitter.’<br />
Te volgen<br />
Liken, delen en retweeten zorgen ervoor dat uw boodschap<br />
nog meer aandacht krijgt. Wie een twitteraccount onderhoudt,<br />
weet dat boodschappen retweeten even belangrijk is als<br />
eigen berichten verspreiden. Wie inspiratie zoekt, vindt die<br />
bijvoorbeeld op de talrijke accounts van politiezones en<br />
brandweerkorpsen. Ook Besafe heeft een twitteraccount:<br />
@BeSafe_tweet. U vindt er allerlei tips die u kunnen<br />
inspireren. Op @speelntmetvuur vindt u honderden<br />
tips over brandveiligheid en brandpreventie. U kunt deze<br />
twitteraccounts integreren in uw eigen website.<br />
Sociale media zijn niet gratis<br />
‘Het is volgens mij wel een misvatting dat sociale<br />
media ‘gratis’ zijn. Een goed bereik krijgen<br />
kost vaak toch wat inspanningen op langere<br />
termijn of zelfs investeringen in ‘aangekocht’<br />
bereik. Zo werken we bij de Antwerpse brandweer<br />
steeds meer met betalende Facebookberichten.<br />
Dat is een bewuste keuze om met een<br />
beperkt budget toch een heel grote impact te<br />
hebben. Om dit te illustreren: ooit hebben we<br />
met een post die als target ‘Antwerpen’ had, de<br />
helft van de Antwerpse bevolking bereikt. Bij<br />
een nakende storm maken we onze stormlijn<br />
bijvoorbeeld wel eens bekend via een betalend<br />
bericht. Af en toe zetten we betalende<br />
berichten ook in bij grote preventiecampagnes,<br />
bijvoorbeeld naar studenten. We doen dit<br />
wel gericht, doordacht en met mate, want we<br />
willen mensen uiteraard niet spammen’, zegt<br />
Bert Brugghemans.<br />
Vlot leesbare berichten<br />
Veel berichten van de openbare diensten zijn<br />
ouderwets geschreven of doordrongen van<br />
een bepaald jargon. De Antwerpse brandweer<br />
kiest er bewust voor om Facebook en Twitter<br />
te laten beheren door twee onthaalmedewerkers<br />
die geen uren preventiecursus hebben<br />
gevolgd. Ze krijgen de informatie van de<br />
operationelen en vertalen dit naar een vlot<br />
leesbaar en leuk bericht dat begrijpbaar is<br />
voor de burger.<br />
facebook.com/brandweerantwerpen<br />
twitter.com/BWAntwerpen<br />
FOTO © BRANDWEER ANTWERPEN<br />
<strong>BESAFE</strong> 5
ESAFE<br />
Dossier social media<br />
B<br />
Politiezone Mons-Quévy<br />
‘Een directe communicatielijn<br />
naar de bevolking’<br />
Ruim 10.000 volgers heeft de politiezone van Mons-Quévy op haar<br />
socialemediakanalen. Dat is meer dan tien procent van het aantal<br />
inwoners van Mons. ‘Een mooi resultaat, maar er is meer dan alleen<br />
maar het aantal volgers’.<br />
Stéphanie Coupez:<br />
‘Het grote voordeel<br />
van delen en<br />
retweeten is dat<br />
iedereen dezelfde<br />
uniforme boodschap<br />
brengt.’<br />
De politiezone Mons-Quévy heeft 1.400 volgers<br />
op Twitter en 9.000 op Facebook. ‘Dat is<br />
op zich al behoorlijk veel, maar het werkelijke<br />
aantal personen dat onze boodschappen<br />
leest, ligt uiteraard hoger, omdat veel boodschappen<br />
gedeeld of geretweet worden. Op<br />
die manier worden ze ook door niet-volgers<br />
gelezen. En we bereiken vooral veel jongeren,<br />
een groep die veeleer internet gebruikt dan<br />
traditionele media zoals kranten, radio of tv’,<br />
vertelt Stéphanie Coupez, pr-verantwoordelijke<br />
bij de politiezone Mons-Quévy.<br />
Charlie Hebdo<br />
Dat de berichten geretweet of doorgestuurd<br />
worden, heeft trouwens nog een groot voordel.<br />
‘Na de aanslagen tegen Charlie Hebdo<br />
in Parijs vroegen onze politiemensen om<br />
een algemene boodschap te sturen om hun<br />
medeleven te betuigen met alle slachtoffers<br />
en met hun Parijse collega’s. De boodschap die<br />
we daarover postten, werd veel gedeeld. Het<br />
grote voordeel bij zo’n actie is dat iedereen<br />
dezelfde uniforme boodschap brengt.’<br />
Mons 2015<br />
De organisatie van Mons 2015 is ook een<br />
mooie kans om de socialemediakanalen van<br />
de politiezone volop in te zetten. ‘De organisatie<br />
brengt een hoop praktische problemen<br />
met zich mee. Via Twitter en Facebook kunnen<br />
Waar is Instagram?<br />
Instagram is een social medium dat zich uitstekend leent om foto’s<br />
te delen. Ideaal dus voor tips over preventie en veiligheid. Toch valt<br />
het op dat geen enkele Belgische politiezone of brandweerkorps<br />
een instagram-account heeft. In Nederland wordt Instagram<br />
wel ijverig gebruikt. De politie van Noord-Nederland startte<br />
in november vorig jaar met een proefproject met als duidelijk<br />
omschreven doel ‘burgers en ondernemers via Instagram te<br />
betrekken bij de veiligheid in de buurt, om zodoende samen<br />
criminaliteit aan te pakken’. De instagrampagina is terug te vinden<br />
op http://instagram.com/politienoordnederland en heeft<br />
1500 volgers. De instagrampagina van de politiezone Maarssen<br />
heeft zelfs bijna 1900 volgers.<br />
Vroeger stuurden we<br />
veel persberichten, nu<br />
communiceren we rechtstreeks<br />
aan de bevolking.”<br />
Stéphanie Coupez,<br />
communicatieverantwoordelijke<br />
we heel wat richtlijnen communiceren. Op<br />
Twitter is dat kort en beperkt zich dat tot een<br />
boodschap met een link naar een artikel op de<br />
website van de stad, de organisatie, de politie<br />
of zelfs de pers. Op Facebook mag dat wat<br />
meer body hebben. Je kunt er de folder aan<br />
toevoegen of een link om de volledige pdf te<br />
downloaden.’<br />
Feedback<br />
De onderwerpen van de boodschappen op<br />
beide socialemediakanalen zijn trouwens heel<br />
verscheiden. ‘Snelheidscontroles vermelden<br />
we altijd, maar we posten ook tips over diefstalpreventie,<br />
mobiliteit, algemene informatie,<br />
anekdotes, tips, informatie over nieuwe wetten<br />
en nieuwe maatregelen. Dikwijls spelen<br />
we in op de actualiteit. Zo communiceerden<br />
we onlangs verschillende keren rond de plaag<br />
van diefstallen met list. In de zomer sporen we<br />
de volgers herhaaldelijk aan om hun huizen<br />
veilig achter te laten wanneer ze op vakantie<br />
gaan. Ze kunnen dan aan de politie vragen<br />
om een oogje in het zeil te houden in de buurt<br />
van hun huis. Een klein berichtje met een link<br />
naar de website waar men die aanvraag moet<br />
doen, meer is het vaak niet.’<br />
‘Mijn collega’s leveren me soms input en<br />
ideeën voor de boodschappen die ik post,<br />
maar ik haal ook inspiratie uit de feedback of<br />
uit de vragen die we krijgen van onze volgers.<br />
Hoe pakt de stad de parkeerproblemen aan nu<br />
ze Culturele Hoofdstad wordt? Hoe zit het met<br />
parkeren voor de buurtbewoners? Meestal<br />
hadden we daarover al eerder gecommuniceerd,<br />
maar sommigen hadden die communicatie<br />
blijkbaar niet gezien en dus berichten we<br />
daar opnieuw over. Het is belangrijk dat de berichten<br />
meermaals herhaald en geïntegreerd<br />
worden op de verschillende kanalen.’<br />
Autonomie<br />
Stéphanie Coupez kan de berichten waarover<br />
ze communiceert volledig zelf kiezen. ‘Ik werk<br />
met het volle vertrouwen van mijn directe<br />
verantwoordelijke en hij laat me dan ook<br />
volledig autonoom werken; maar hij houdt de<br />
berichten natuurlijk wel in het oog.’<br />
Die zelfstandigheid heeft een pr-verantwoordelijke<br />
ook nodig, want twee van de belangrijkste<br />
eigenschappen van sociale media zijn<br />
efficiëntie en snelheid. ‘Twitter en Facebookberichten<br />
zijn efficiënter dan persberichten,<br />
omdat de pers die berichten gemakkelijk<br />
oppikt’, zegt Stéphanie Coupez. ‘Vroeger<br />
stuurden we veel meer persberichten rond via<br />
mail. Het nadeel daarvan was dat journalisten<br />
de boodschappen soms zodanig herwerkten<br />
dat ze niet helemaal meer overeenstemden<br />
met de oorspronkelijke bedoeling. Dankzij de<br />
sociale media hebben we nu één directe communicatielijn<br />
naar de bevolking. Ideaal.’<br />
facebook.com/PoliceMonsQuevy<br />
twitter.com/PoliceMonsquevy<br />
6<br />
<strong>BESAFE</strong>
ESAFE<br />
Beleidsnota Veiligheid en Binnenlandse Zaken<br />
‘Veiligheid vraagt om een totaalaanpak. We werken daarom een integraal veiligheidsbeleid uit, gericht<br />
op samenwerking, preventie en een doortastend optreden van de veiligheidsdiensten.’ Dat staat te lezen<br />
in de Algemene beleidsnota Veiligheid en Binnenlandse Zaken die minister Jan Jambon in december<br />
2014 presenteerde. Hieronder zetten we enkele passages op een rij die van belang zijn voor het lokale<br />
veiligheids- en preventiebeleid.<br />
Klemtonen in het veiligheidsbeleid<br />
van de komende jaren<br />
Strategische veiligheids- en<br />
preventieplannen<br />
De strategische veiligheids- en preventieplannen<br />
(SVPP) zullen worden geëvalueerd. Dat moet leiden<br />
tot het optimaliseren van de samenhang tussen<br />
de acties, het in kaart brengen en ontplooien<br />
van de goede praktijken en het garanderen van<br />
een doeltreffende aanwending van de openbare<br />
middelen. De evaluatie zal afgerond worden vóór<br />
de verlenging van de plannen in 2017.<br />
Camerawetgeving<br />
De wetgeving voor het gebruik van bewakingscamera’s<br />
is aan een evaluatie en herziening toe.<br />
De minister streeft naar een flexibel wetgevend<br />
kader dat technologische evoluties toelaat in het<br />
vaststellen en opsporen van criminaliteit. Hierbij<br />
wordt er gezorgd voor een evenwicht tussen<br />
effectiviteit, efficiëntie en de bescherming van de<br />
private levenssfeer.<br />
Vergunningen voor<br />
ondernemingen<br />
De lokale bestuurlijke overheden worden<br />
geconfronteerd met schijnbedrijven en malafide<br />
drankslijterijen. Daarom moeten ze, conform het<br />
regeerakkoord, kunnen beschikken over verschillende<br />
soorten informatie van gerechtelijke en<br />
administratieve overheden. Op die manier kunnen<br />
ze de malafide ondernemingen weren in het<br />
kader van een bestuurlijke aanpak, bijvoorbeeld<br />
door het weigeren van vergunningen. In 2015 zal<br />
de minister de nodige wetgevende initiatieven<br />
laten onderzoeken en voorbereiden.<br />
GAS<br />
Op basis van een evaluatie van de GAS-reglementering<br />
zullen de noodzakelijke correcties<br />
worden doorgevoerd. Hierbij wordt ook rekening<br />
gehouden met het arrest van het Grondwettelijk<br />
Hof, dat binnenkort uitspraak zal doen over de<br />
GAS-regelgeving. Bovendien zal het wettelijk<br />
vereiste tweejaarlijkse verslag aan het parlement<br />
over de toepassing van deze wet in overleg met<br />
de commissie eind 2015 of begin 2016 voorgelegd<br />
worden.<br />
Voetbal<br />
Via de Voetbalcel zal de komende jaren alles<br />
in het werk gesteld worden zodat mensen op<br />
een veilige en aangename manier een voetbalevenement<br />
kunnen bijwonen. De overgrote<br />
meerderheid van goedmenende supporters mag<br />
volgens de minister niet het slachtoffer worden<br />
van (potentieel) wangedrag van een minderheid.<br />
Daarom wordt werk gemaakt van een geïntegreerde<br />
en integrale aanpak, gekoppeld aan een<br />
lik-op-stuk beleid voor zij die zich niet kunnen<br />
gedragen zoals het hoort. Daarnaast wordt de<br />
strijd tegen het racisme voortgezet. Een proportionele<br />
private-publieke inspanning inzake de<br />
veiligheidsinspanningen moet het uitgangspunt<br />
zijn. Omdat geregeld ernstige problemen opduiken<br />
in lagere afdelingen, inclusief het jeugdvoetbal,<br />
zal een gecoördineerd beleid worden<br />
uitgewerkt om de veiligheid en het respect bij<br />
sportwedstrijden te verhogen.<br />
Taakverdeling publieke en<br />
private actoren<br />
Zowel publieke als private actoren staan in voor<br />
de veiligheid van de burger. Er zal gezocht worden<br />
naar een betere taakverdeling tussen beiden<br />
en er zullen samenwerkingsverbanden worden<br />
opgezet. De reglementering betreffende de private<br />
veiligheid zal geëvalueerd worden in samenwerking<br />
met de sector en andere betrokkenen.<br />
Op basis van die evaluatie en het kerntakendebat<br />
bij de politie zal er een nieuwe en vereenvoudigde<br />
wetgeving worden voorgesteld.<br />
Radicalisering en terrorisme<br />
De regering zal werk maken van een integrale<br />
aanpak van radicalisering en terrorisme, waarbij<br />
zowel reactief als preventief wordt opgetreden.<br />
Daarbij wordt gestreefd naar meer samenwerking<br />
met de deelstaten, zullen er expertvergaderingen<br />
met alle actoren worden georganiseerd<br />
en wordt het coördinatieoverleg met het lokale<br />
beleid en de praktijk versterkt. De vertegenwoordiging<br />
in nationale, Europese en internationale<br />
overlegstructuren wordt voorgezet.<br />
De lokale overheden zullen, als regisseurs van<br />
het lokale veiligheidsbeleid, worden gecoacht<br />
bij de uitwerking van hun preventiebeleid<br />
inzake gewelddadige radicalisering. Ze kunnen<br />
hiervoor rekenen op ondersteuning vanuit een<br />
methodologische insteek, het ter beschikking<br />
stellen van bewezen praktijken en/of financiële<br />
impulsen, meer bepaald via pilootprojecten.<br />
Bovenop de lokale aanspreekpunten voor de<br />
steden en gemeenten in het kader van SVPP<br />
komen er regiocoördinatoren, die in een tweede<br />
lijn de gemeenten en regio’s kunnen adviseren en<br />
faciliteren.<br />
De geïntegreerde politie moet volgens de minister<br />
kunnen beschikken over het luik bestuurlijke<br />
politie van de Algemene Nationale Gegevensbank.<br />
Op die manier wordt een standaardregistratie<br />
en proactieve gegevensuitwisseling<br />
tussen relevante veiligheidspartners mogelijk.<br />
De betrokkenheid van en de informatiedoorstroming<br />
naar de lokale politiezones wordt versterkt,<br />
onder meer door de oprichting van gemengde<br />
teams met de federale politie en door specifieke<br />
opleidingsprogramma’s.<br />
Brandpreventie<br />
Er wordt een kader gecreëerd waarin federale<br />
overheden, gewesten en gemeenschappen constructief<br />
overleggen over een uniforme aanpak<br />
van de reglementering inzake brandpreventie,<br />
zodat de basisnormen uit het koninklijk besluit<br />
van 7 juli 1994 en de specifieke normen inzake de<br />
brandpreventie van de deelstaten beter op elkaar<br />
zijn afgestemd. Er wordt ook gezorgd voor efficiente<br />
handhaving van de brandpreventienormen<br />
door de invoering van administratieve sancties<br />
om inbreuken op deze voorschriften te bestraffen<br />
en door een extern nazicht van het ontwerp en<br />
de uitvoering van specifieke brandveiligheidssystemen.<br />
Er komt ook een actieplan voor<br />
brandpreventie dat de aandacht vestigt op zowel<br />
bewustmaking van de burger als adviesverlening<br />
en controle van de regelgeving.<br />
Volledige nota<br />
Dit is slechts een zeer beknopte weergave van<br />
de beleidsnota Veiligheid en Binnenlandse<br />
Zaken. De volledige nota vindt u op<br />
www.dekamer.be: klik op ‘Documenten’<br />
- ‘Parlementaire stukken van de Kamer’ -<br />
‘Volledig overzicht’ en ga dan naar document<br />
588 - 016. Op de website van de Kamer is<br />
ook de Beleidsverklaring Veiligheid, Politie en<br />
Binnenlandse Zaken beschikbaar (document<br />
20 - 025), die aandacht heeft voor onder andere<br />
de hervorming van het politiestatuut.<br />
<strong>BESAFE</strong> 7
ESAFE<br />
GAS-platform<br />
Sinds eind vorig jaar bestaat er een federaal<br />
overlegplatform rond de gemeentelijke<br />
administratieve sancties (GAS).<br />
Dat platform kwam er op initiatief van de FOD<br />
Binnenlandse Zaken. ‘Via dat overlegplatform<br />
willen we enerzijds informatie vergaren en<br />
input krijgen over de toepassing van de GASwetgeving<br />
in de gemeenten en anderzijds<br />
die informatie ook verspreiden’, zegt Ann De<br />
Backer van ADVP (FOD Binnenlandse Zaken).<br />
‘En het is ook de bedoeling dat via het platform<br />
goede praktijken tussen gemeenten en<br />
tussen sanctionerende ambtenaren worden<br />
uitgewisseld.’<br />
Deelnemers<br />
In het platform zetelen de verschillende<br />
gesprekspartners die de GAS-wetgeving op<br />
het terrein mee vorm geven. ‘In de eerste<br />
plaats nemen de vertegenwoordigers van<br />
de verschillende verenigingen van steden en<br />
gemeenten deel.’ Voor Vlaanderen is dat de<br />
Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten<br />
(VVSG), voor Wallonië de Union des Villes<br />
et Communes de Wallonie (UVCW) en voor<br />
Brussel de Vereniging van de Stad en de<br />
Gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk<br />
Gewest (VSGB). Daarnaast zetelen ook de<br />
dossierbeheerders ‘bemiddeling’ van de Cel<br />
Grootstedenbeleid bij de POD Maatschappelijke<br />
Integratie in het platform en een vertegenwoordiger<br />
van de Vaste Commissie van de<br />
Lokale Politie. Ten slotte nemen er ook nog<br />
sanctionerende ambtenaren aan het platform<br />
deel. Wat betreft de steden wordt dat aantal<br />
Input en output over<br />
GAS-toepassing<br />
beperkt tot één vertegenwoordiger van een<br />
grote en één vertegenwoordiger van een middelgrote<br />
stad, telkens zowel voor Vlaanderen<br />
als voor Wallonië. Ook de provinciale sanctionerende<br />
ambtenaren zetelen in het GASoverlegplatform.<br />
Voor de Vlaamse provincies<br />
zijn dat de drie sanctionerende ambtenaren<br />
van de provincies die zo’n ambtenaar hebben,<br />
voor Wallonië is dat een vertegenwoordiger<br />
van de Vereniging van de Waalse Provincies.<br />
Het overlegplatform wil informatie vergaren en<br />
input krijgen over de toepassing van de GASwetgeving<br />
Communicatie<br />
Voor de verspreiding van de informatie die in<br />
het platform wordt samengebracht, rekent het<br />
platform op de verenigingen van de steden en<br />
gemeenten. ‘Zij hebben goede contacten met<br />
hun leden en eigen informatiekanalen<br />
Het overlegplatform kwam een eerste keer<br />
samen op 18 november van vorig jaar.<br />
Voortaan wil het twee of drie keer per ja ar<br />
samenkomen.<br />
FOTO © BETTY BEX<br />
Postuum<br />
Jo Vanhecke, de man die van voetbal weer een feest maakte<br />
Jo Vanhecke, het belang<br />
van zijn inzet kan moeilijk<br />
overschat worden<br />
Op 9 januari overleed Jo Vanhecke, directeur<br />
van de voetbalcel van Binnenlandse Zaken.<br />
Hij was niet alleen een gewaardeerd expert<br />
voetbalveiligheid in binnen- en buitenland,<br />
hij was ook voorzitter van het Standing<br />
Committee of the European Convention on<br />
Spectator Violence.<br />
Jo had een duidelijk motto: voetbal<br />
moest een feest zijn en dat voor de hele<br />
familie. Daarvoor werkte hij sinds 2002<br />
een zeer succesvol beleid uit. Zo leidde<br />
een zeer consequente toepassing van de<br />
voetbalwet tot een efficiëntere inzet van<br />
de politiediensten met een daling van de<br />
politiekosten als gevolg. Minder amokmakers<br />
in en rond de stadions kwam ook de<br />
sfeer ten goede. Er kwam meer volk, ook<br />
vrouwen en kinderen, naar de stadions en<br />
daar werden de clubs dan weer beter van.<br />
Kenmerkend voor Jo’s beleid was zijn<br />
eeuwige zoektocht naar het evenwicht<br />
tussen de belangen van alle partners. Ook<br />
die van supporters die zich verenigden<br />
in o.a. een Belgische supportersfederatie.<br />
De veiligheid van de supporters stond<br />
immers altijd centraal. Jo liet de controles<br />
uitvoeren in de stadions van eerste- en<br />
tweedeklasseclubs. Zo wees hij de organisatoren<br />
op hun verantwoordelijkheid voor<br />
de veiligheid van de toeschouwers. Een<br />
van zijn aandachtpunten was trouwens<br />
de toegankelijkheid voor mensen met een<br />
beperking.<br />
Maar ook hier was overleg met de clubs<br />
belangrijk. Hij ondersteunde hen met<br />
medewerking inzake veiligheid bij de<br />
realisatie van plannen rond nieuwe voetbalstadions.<br />
Preventie kreeg een belangrijke plaats in<br />
Jo’s visie. Hij werkte samen met clubs in<br />
hun campagnes tegen o.a. spreekkoren<br />
en racisme. Hij begreep de meerwaarde<br />
van de sociale rol die voetbal in de buurt<br />
kon leveren. Onder zijn impuls ontstond<br />
het Fairplaykrediet, later overgenomen<br />
door de football+ foundation, een subsidie<br />
die clubs ondersteunde bij hun sociale<br />
inspanningen.<br />
Op Europees niveau streefde Jo naar een<br />
uniform beleid. Hij stond mee aan de basis<br />
van het National Football Information<br />
Point, dat er toe leidde dat voetbalbeleid<br />
een van de meest vooruitstrevende en effectieve<br />
domeinen was voor internationale<br />
politiesamenwerking.<br />
Jo sprong er uit omwille van zijn passie<br />
en toewijding voor het grote doel dat hij<br />
voor ogen had: veilig voetbal, toegankelijk<br />
voor iedereen. Dat doel heeft hij voor een<br />
groot deel ook bereikt. Zijn collega’s en de<br />
partners zullen er nu alles aan doen om<br />
in zijn herinnering zijn levenswerk verder<br />
te zetten.<br />
Colofon<br />
Abonnement en redactieadres: FOD Binnenlandse Zaken, Algemene Directie Veiligheid en Preventie, Ann Cossement, Waterloolaan 76,<br />
1000 Brussel, ann.cossement@ibz.fgov.be, 02 557 <strong>33</strong> 05 Verantwoordelijke uitgever: Philip Willekens, directeur-generaal Veiligheid en<br />
Preventie, Waterloolaan 76, 1000 Brussel Teksten en realisatie: Wolters Kluwer (Tom Depla, Catherine Goffaux, Sofie Strubbe, Johan<br />
Papen) Redactieraad: Bianca Boeckx, Ann Cossement, Ann De Backer, Tim Renders, Ailien Stove<br />
www.besafe.be