Screeningsinstrument Beginnende geletterdheid - Masterplan ...

Primair onderwijs | Leerling- en onderwijsvolgsysteem
Screeningsinstrument
Beginnende geletterdheid
Groep 2 en 3
• vroegtijdig opsporen van
kinderen met een risico op
leesproblemen
• voor groep 2 en 3
• twee computertoetsen, één op
papier
• meet fonologisch bewustzijn en
letterkennis
• eenvoudig en snel af te nemen

Nieuw: Screeningsinstrument
Beginnende geletterdheid
Dé voorspeller van leesvaardigheid voor kinderen
in groep 2 en 3
De leesvaardigheid al voorspellen bij kinderen in groep 2 en 3? Dat kan
met het nieuwe Screeningsinstrument Beginnende geletterdheid.
Aan de hand van een drietal toetsen signaleert u welke kinderen een
risico hebben op het ontwikkelen van leesproblemen of dyslexie.
Het Screeningsinstrument Beginnende geletterdheid meet het
fonologisch bewustzijn en de letterkennis – volgens onderzoek de
beste voorspellers van leesvaardigheid.
Het Screeningsinstrument Beginnende geletterdheid bestaat uit drie toetsen:
een digitale, adaptieve toets voor het meten van fonologisch bewustzijn, een
digitale toets voor receptieve letterkennis en, vanaf de tweede helft van
groep 3, een papieren toets voor productieve letterkennis. Het Screeningsinstrument
Beginnende geletterdheid is ontwikkeld door Cito en het
Expertisecentrum Nederlands, in opdracht van het Masterplan Dyslexie.
Toets fonologisch bewustzijn
Groep 2 en 3
De toets fonologisch bewustzijn meet het inzicht in de klankstructuur van de
gesproken taal en bevat vier soorten opgaven: rijm, identificatie van
beginfoneem, synthese en deletie. Kinderen die met een muis kunnen omgaan,
kunnen de toets helemaal zelfstandig maken. De computer geeft de instructie
en de kinderen antwoorden door op een van de plaatjes te klikken. Voordat de
toets begint, geeft de computer een aantal oefenopgaven. Eventueel kunt u de
kinderen van te voren al laten kennismaken met de opgaven door ze de extra
oefenopgaven in de leerkrachtmap voor te leggen. Het maken van de toets voor
fonologisch bewustzijn kost vijftien tot twintig minuten.

Voorbeeld van een opgave ‘Rijm’
Bij dit onderdeel moeten de kinderen het plaatje aanklikken dat rijmt op het
aangeboden woord.
buik kaal vuur
Opdracht: wat rijmt op muur?
Toets receptieve letterkennis
Groep 2 tot medio groep 3
De toets receptieve letterkennis bestaat net als de toets voor fonologisch
bewustzijn uit meerkeuze-opgaven en wordt via de computer afgenomen.
Ook met deze toets kunnen de muisvaardige kinderen helemaal zelfstandig
aan de slag. Tijdens het horen van een klank kunnen de kinderen steeds kiezen
uit vier letters die op het beeldscherm staan. De gekozen letter wordt
aangeklikt. Het maken van de toets voor receptieve letterkennis neemt
ongeveer tien minuten in beslag.
Toets productieve letterkennis
Vanaf medio tot eind groep 3
In de tweede helft van groep 3 wordt de toets receptieve letterkennis
vervangen door de toets productieve letterkennis. Dit is een papieren toets in
de vorm van een kaart met een letterreeks. Het is de bedoeling dat de kinderen
de letters op de kaart zo snel en zo goed mogelijk voorlezen. De toets voor
productieve letterkennis duurt, afhankelijk van de leessnelheid, ongeveer twee
minuten.

Leerkrachtmap
In de leerkrachtmap vindt u een
handleiding, een inhoudsverantwoording,
een leeskaart en een scoreformulier voor de
toets productieve letterkennis, evenals extra
oefenopgaven voor de toets fonologisch
bewustzijn. In de handleiding leest u hoe u
het materiaal kunt gebruiken en hoe u de
digitale toetsen op uw computer(s) kunt
installeren. Daarnaast reikt de handleiding
manieren aan waarop u kinderen met een
achterstand een extra steuntje kunt geven.
De rapportage gebeurt volledig digitaal, en
is na afname van de computertoetsen direct
beschikbaar. De resultaten van de toets
productieve letterkennis kunt u invullen in
de administratiemodule van het
programma.
Wanneer neemt u de toetsen af?
• Groep 2: medio oktober/november en
medio maart/april, bij alle kinderen
• Groep 3: medio oktober/november, bij alle
kinderen
• Extra: medio februari/maart en medio
mei/juni, bij kinderen met een achterstand
Het Screeningsinstrument Beginnende
geletterdheid is beschikbaar vanaf eind
oktober 2009.
Aanbevolen systeemeisen en
instellingen voor de
computertoetsen:
• Processor: Pentium 4, 2 GHz of
vergelijkbaar
• Intern geheugen: minimaal 512 MB
• Beeldschermresolutie: minimaal 800x600
• Kleurdiepte: minimaal 16 bits
(hoge kleuren)
• Besturingssysteem: Win98SE of hoger
Prijzen
Om het Screeningsinstrument Beginnende
geletterdheid bij leerlingen te kunnen
afnemen, schaft u eenmalig de leerkrachtmap
aan (€ 57,50). Daarna betaalt u voor de
afname van de toets fonologisch bewustzijn
€ 0,65 per leerling en eveneens € 0,65 per
leerling voor de afname van de toets
receptieve of productieve letterkennis.
Meer informatie
Wilt u meer informatie, kijk dan in de
webwinkel primair onderwijs op
www.cito.nl of neem contact op met onze
klantenservice.
Cito
Nieuwe Oeverstraat 50
Postbus 1034
6801 MG Arnhem
T (026) 352 11 11
F (026) 352 13 56
www.cito.nl
Klantenservice
T (026) 352 11 11
F (026) 352 11 35
klantenservice@cito.nl
Fotografie: Ron Steemers
2009068