Toetsingsadvies - Commissie voor de milieueffectrapportage

2.4.2 Natuur
De huidige woonkernen worden omgeven door zeer waardevolle natuur. Een
aantal belangrijke natuuraspecten is niet terug te vinden in het plan-MER. De
belangrijkste omissie is het ontbreken van de passende beoordeling vanwege
mogelijke significante gevolgen op de Natura 2000-gebieden Leekstermeer en
eventueel ook het Fochterloërveen. De passende beoordeling moet minimaal
voor het voorkeursalternatief in het IGS worden uitgevoerd. Overigens wordt
in het MER zelf geconcludeerd dat een passende beoordeling moet worden
opgesteld. 9 Hierbij wordt terecht opgemerkt dat in de passende beoordeling
rekening moet worden gehouden met cumulatieve effecten. De passende beoordeling
moet onderdeel uitmaken van het plan-MER. 10 De Commissie geeft
hierbij voor de vervolgbesluitvorming alvast mee dat, indien daaruit blijkt dat
significante gevolgen niet kunnen worden uitgesloten, de ADC-fase dient te
worden doorlopen. Dat betekent dus dat in de toekomst wellicht bekeken
moet worden of er alternatieven zijn die geen of minder significante gevolgen
voor de Natura 2000-gebieden hebben. Dit kunnen de alternatieven uit het
plan-MER zijn, maar dit kunnen ook andere alternatieven zijn.
■ Significante gevolgen op de Natura 2000-gebieden Leekstermeer en Fochterloërveen
zijn (nog) niet uit te sluiten. Daarom moet eerst een passende beoordeling worden
uitgevoerd. Deze moet onderdeel zijn van het plan-MER.
Een aanvulling van het MER dan wel nieuw MER moet naast de passende
beoordeling de volgende ontbrekende (dan wel nu nog onvolledig beschreven)
aspecten bevatten om op dit planniveau een afgewogen beslissing te nemen
over de (deel)locaties:
de botanische waarden in het gebied 11 ;
doeltypen en doelsoorten in relatie tot de landschapsecologische typen; In
natuurgebieden geven beide inzicht in ontwikkelingsmogelijkheden voor
de natuur. De potenties worden daarmee expliciet gemaakt en betrokken
in de milieuafweging. Het is van belang inzicht te verschaffen in welke mate
de planontwikkeling doeltypen en doelsoorten kan frustreren. Koppeling
van doeltypen en -soorten aan landschapsecologische typen is van
belang om de gevoeligheid voor verschillende ingrepen, scherp te krijgen;
indicatorsoorten voor met name grondwater, kwel en basenrijkdom; het is
noodzakelijk om een goed inzicht te geven in de geologische opbouw en
bodemopbouw, de daardoor bepaalde (grond)watersstromingen en de
daarvan afhankelijke natuurwaarden. Alleen op deze wijze kan de eventuele
aantasting van natuurwaarden goed worden meegewogen in de besluitvorming
over het bebouwen van de deellocaties.
Tot slot wordt nog opgemerkt dat bij de bepaling van effecten op de Ecologische
Hoofdstructuur ten onrechte niet naar verdroging is gekeken. Grondwaterstandsverlaging
leidt in dit gebied snel tot verdroging en verzuring, omdat
de ondiepe potklei dunne oppervlakkige aquifers bevat en een ‘pH-verhogend’
effect heeft op het grondwater.
■ De Commissie beveelt aan om de botanische waarden in het gebied, de doeltypen
en doelsoorten in relatie tot de landschapecologische typen en indicatorsoorten
beter te beschrijven.
9 Zie p. 106 van het plan-MER.
10 Dit is een verplichting die rechtstreeks uit de wet voortvloeit (artikel 7.2, tweede lid, Wet milieubeheer).
11 Door dit niet te doen, kan geen onderscheid worden gemaakt tussen effecten op actuele en potentiële waarden.
-4-