Bestuursvoorstel - Hunze en Aa's
Bestuursvoorstel - Hunze en Aa's
Bestuursvoorstel - Hunze en Aa's
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Bestuursvoorstel</strong><br />
Onderwerp: Evaluatie hoogwater januari 2012<br />
Nummer: Bestuursstukk<strong>en</strong>\1023<br />
Ag<strong>en</strong>dapunt: 5<br />
DB: Ja<br />
12-3-2012<br />
BPP: Ja<br />
4-4-2012<br />
Workflow<br />
Opsteller:<br />
H<strong>en</strong>k van der Leij, 0598-693270<br />
Beleid, Project<strong>en</strong> <strong>en</strong> Geoinformatie<br />
FAZ: Ja<br />
4-4-2012<br />
Opdrachtgever:<br />
Jan van der Laan<br />
VVSW: Ja<br />
4-4-2012<br />
Portefeuillehouder:<br />
Harrie Prins<br />
AB: Ja<br />
25-4-2012<br />
Ondersteuning van de afdeling:<br />
Technisch<br />
Juridisch<br />
⌧ Financieel; Jan Schiphuis<br />
⌧ Staf; Janet Hidding<br />
⌧ Communicatie; Mieke Riezebos<br />
Externe betrokk<strong>en</strong><strong>en</strong>:<br />
Red<strong>en</strong>:<br />
Sam<strong>en</strong>vatting:<br />
Naar aanleiding van het hoogwater van begin dit jaar is nagegaan wat de leerpunt<strong>en</strong> zijn van deze<br />
periode voor onze organisatie om e<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>de keer nog beter voorbereid te zijn. Dit heeft geleid tot<br />
e<strong>en</strong> lijst met actiepunt<strong>en</strong>. Deze gaan in op de noodzakelijke verbetering<strong>en</strong> aan de kad<strong>en</strong> <strong>en</strong> het<br />
verloop van de interne <strong>en</strong> externe communicatie. Ook het verbeter<strong>en</strong> van de draaiboek<strong>en</strong> in het<br />
calamiteit<strong>en</strong>plan, het via onderzoek controler<strong>en</strong> van de stabiliteit van e<strong>en</strong> aantal kadetraject<strong>en</strong> langs<br />
het Winschoterdiep <strong>en</strong> het Eemskanaal, <strong>en</strong> het verbeter<strong>en</strong> van het (constructief) onderhoud aan<br />
kad<strong>en</strong> is in beeld gebracht.<br />
Ook zijn de directe kost<strong>en</strong> van de week hoogwater geraamd.<br />
Duurzaamheidsparagraaf: Nee.<br />
AB Voorstel:<br />
Het evaluatierapport voor k<strong>en</strong>nisgeving aannem<strong>en</strong>.<br />
Bijlag<strong>en</strong>: Ja<br />
- Kaartje van de belangrijkste verbeterpunt<strong>en</strong> in het gebied;<br />
Ter inzage (bestuursnet): Nee<br />
Onderwerp(<strong>en</strong>):<br />
Besluit/opmerking<strong>en</strong> bestuur:<br />
1
<strong>Bestuursvoorstel</strong><br />
Paraaf secretaris-directeur:<br />
2
<strong>Bestuursvoorstel</strong><br />
Inleiding<br />
E<strong>en</strong> droog voorjaar, e<strong>en</strong> natte zomer, e<strong>en</strong> droog najaar <strong>en</strong> vervolg<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> overgang van 2011 naar<br />
2012 met veel neerslag. In de eerste week van januari had het behoorlijk gereg<strong>en</strong>d. De waterstand<strong>en</strong><br />
war<strong>en</strong> hoger dan normaal. Door e<strong>en</strong> combinatie met e<strong>en</strong> ongunstige wind <strong>en</strong> slechte<br />
neerslagvoorspelling<strong>en</strong> kwam<strong>en</strong> we in e<strong>en</strong> calamiteit<strong>en</strong>situatie terecht In deze situatie, die afwijkt van<br />
het gemiddelde hebb<strong>en</strong> we onze kracht lat<strong>en</strong> zi<strong>en</strong>.<br />
De evaluatie van voornoemde hoogwatersituatie is in onderhavig rapport op bestuurlijk niveau<br />
weergegev<strong>en</strong>.<br />
Vanaf zondagavond 1 januari 2012 is door de boezembeheerder voorzi<strong>en</strong> dat er in de loop van de<br />
week hoge waterstand<strong>en</strong> op de boezem ging<strong>en</strong> kom<strong>en</strong>. Er was to<strong>en</strong> al <strong>en</strong>kele wek<strong>en</strong> veel neerslag<br />
gevall<strong>en</strong> <strong>en</strong> ons gebied was zeer nat. Met de eig<strong>en</strong> sluiz<strong>en</strong> werd al tij op tij gestroomd om het water uit<br />
het gebied kwijt te rak<strong>en</strong>.<br />
Vanaf 2 januari om 8 uur zijn er berek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> met het BOS-model (Beslissing Ondersteun<strong>en</strong>d<br />
Systeem bij Hoogwater) gemaakt om e<strong>en</strong> voorspelling van de kom<strong>en</strong>de week te mak<strong>en</strong>. De<br />
voorspelling<strong>en</strong> van maandag 2 januari war<strong>en</strong> gunstiger dan die van dinsdag 3 januari. Op basis van<br />
de voorspelling van 3 januari is beslot<strong>en</strong> het Waterschaps Operationeel Team (WOT) bije<strong>en</strong> te roep<strong>en</strong><br />
hetge<strong>en</strong> in de loop van de middag is gebeurd. Op basis van deze voorspelling <strong>en</strong> de uitkomst<strong>en</strong> van<br />
het WOT zijn de eerste afsprak<strong>en</strong> gemaakt voor de te ondernem<strong>en</strong> acties de dag<strong>en</strong> erna. Het<br />
calamiteit<strong>en</strong>plan di<strong>en</strong>de hierbij als basis.<br />
Deze evaluatie geeft e<strong>en</strong> analyse van wat er wel <strong>en</strong> niet goed ging in die periode. Hieraan gekoppeld<br />
word<strong>en</strong> oplossing<strong>en</strong> gepres<strong>en</strong>teerd.<br />
De evaluatie heeft plaatsgevond<strong>en</strong> door gesprekk<strong>en</strong> te voer<strong>en</strong> met medewerkers individueel <strong>en</strong><br />
groep<strong>en</strong>. Voor het deel communicatie heeft tev<strong>en</strong>s overleg plaatsgevond<strong>en</strong> met drie burgemeesters in<br />
ons beheergebied.<br />
In algem<strong>en</strong>e zin kan word<strong>en</strong> geconcludeerd dat het waterschap als geheel goed door deze<br />
hoogwaterperiode is gekom<strong>en</strong>. De kad<strong>en</strong>, voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> <strong>en</strong> draaiboek<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> goed gefunctioneerd<br />
<strong>en</strong> door de medewerkers is op alle niveaus uitstek<strong>en</strong>d <strong>en</strong> <strong>en</strong>thousiast gewerkt <strong>en</strong> sam<strong>en</strong>gewerkt. Met<br />
name op het punt van inzet <strong>en</strong> betrokk<strong>en</strong>heid verdi<strong>en</strong><strong>en</strong> de medewerkers e<strong>en</strong> groot complim<strong>en</strong>t.<br />
Uiteraard kan uit deze situatie geleerd word<strong>en</strong> <strong>en</strong> daarom zijn de belangrijkste leerpunt<strong>en</strong><br />
onderstaand beschrev<strong>en</strong>.<br />
De voorzitter van het WOT heeft in zijn evaluatieverslag e<strong>en</strong> chronologische weergave gegev<strong>en</strong> van<br />
periode van de hoogwatercalamiteit. Deze is reeds eerder op bestuursnet geplaatst.<br />
Leerpunt<strong>en</strong><br />
Hoogwater (voorspelling<strong>en</strong>) / waterbeheer<br />
De voorspelling<strong>en</strong> vanuit het BOS-model gav<strong>en</strong> e<strong>en</strong> goed beeld van het te verwacht<strong>en</strong> peil in de loop<br />
van de week. Dit model moet verbeterd word<strong>en</strong> om:<br />
- het effect van de inzet van bergingsgebied<strong>en</strong> beter te voorspell<strong>en</strong>;<br />
- de afwijking die het model in de eerste ur<strong>en</strong> na de berek<strong>en</strong>ing aangeeft te verklein<strong>en</strong>.<br />
3
<strong>Bestuursvoorstel</strong><br />
Er is nog niet in detail geanalyseerd of de voorspelling<strong>en</strong> vanuit het BOS overe<strong>en</strong> zijn gekom<strong>en</strong> met<br />
de werkelijke waterstand<strong>en</strong>.<br />
Door het Regionaal Operationeel Team (ROT) aan de Sontweg in Groning<strong>en</strong> <strong>en</strong> WOT in Ve<strong>en</strong>dam is<br />
goed met de onzekerhed<strong>en</strong> van het model omgegaan. Wel is het zaak om <strong>en</strong>kele ker<strong>en</strong> per jaar met<br />
het BOS-model te oef<strong>en</strong><strong>en</strong> om de resultat<strong>en</strong> goed in te kunn<strong>en</strong> schatt<strong>en</strong>.<br />
E<strong>en</strong> apart aandachtspunt is het bov<strong>en</strong>strooms vasthoud<strong>en</strong> van water via het opzett<strong>en</strong> van<br />
waterstand<strong>en</strong> via stuw<strong>en</strong> <strong>en</strong> gemal<strong>en</strong>. Met behulp van het BOS-model kunn<strong>en</strong> wij analyser<strong>en</strong> op welk<br />
mom<strong>en</strong>t het verhog<strong>en</strong> van de waterstand<strong>en</strong> in het bov<strong>en</strong>strooms gebied het meeste effect heeft. De<br />
organisatie van het aanpass<strong>en</strong> van de peil<strong>en</strong> moet vervolg<strong>en</strong>s exact word<strong>en</strong> vastgelegd (tijdsduur,<br />
aantal medewerkers <strong>en</strong> veiligheid van werk<strong>en</strong> in extreme omstandighed<strong>en</strong>).<br />
Actiepunt<strong>en</strong> hoogwatervoorspelling / waterbeheer:<br />
- BOS Hoog water verbeter<strong>en</strong> t<strong>en</strong> behoeve van e<strong>en</strong> juiste voorspelling vanaf de eerste ur<strong>en</strong> van<br />
de looptijd van de voorspelling;<br />
- Waterbergingsgebied<strong>en</strong> <strong>en</strong> de snelheid van volstrom<strong>en</strong> goed in het model zett<strong>en</strong>;<br />
- Algehele analyse van de voorspelling<strong>en</strong> in relatie tot de gemet<strong>en</strong> waterstand<strong>en</strong> <strong>en</strong> het verder<br />
verbeter<strong>en</strong> van het model hiermee;<br />
- Bov<strong>en</strong>strooms vasthoud<strong>en</strong> van water analyser<strong>en</strong> <strong>en</strong> verbeter<strong>en</strong> in de modell<strong>en</strong>;<br />
- Organiser<strong>en</strong> van het bov<strong>en</strong>strooms vasthoud<strong>en</strong> van water;<br />
- Alle actiepunt<strong>en</strong> gereed voor 1 oktober 2012.<br />
Installaties<br />
Gemaal Rozema.<br />
Vanaf maandag is er via de spuikokers in het Oosterhornkanaal naar gemaal Rozema geloosd. De<br />
geloosde hoeveelheid water is tot maximaal ruim 50 m 3 /s opgevoerd afhankelijk van de mogelijkhed<strong>en</strong><br />
om te spui<strong>en</strong> met de sluiz<strong>en</strong> in Delfzijl <strong>en</strong> Farmsum <strong>en</strong> de ruimte in de Oldambt boezem. Als gevolg<br />
van e<strong>en</strong> korte storing is één pomp <strong>en</strong>kele ur<strong>en</strong> uitgeschakeld geweest. Nagegaan wordt of er meer<br />
onderdel<strong>en</strong> op voorraad moet<strong>en</strong> ligg<strong>en</strong>. Ook wordt het pompr<strong>en</strong>dem<strong>en</strong>t van de afvoer bij hoog<br />
zeewater nader bekek<strong>en</strong>.<br />
Gemaal Duurswold.<br />
Via de rinkett<strong>en</strong> van de Groeve sluis is er ook tot 7 m 3 /s water naar gemaal Duurswold afgevoerd. De<br />
dieselmotor van gemaal Duurswold is in ploeg<strong>en</strong>di<strong>en</strong>st vroegtijdig <strong>en</strong> gedur<strong>en</strong>de de gehele<br />
hoogwatersituatie bijgezet. Ook bij deze motor<strong>en</strong> wordt het pompr<strong>en</strong>dem<strong>en</strong>t van de afvoer bij hoog<br />
zeewater beoordeeld.<br />
Afsluiting Borgercompagniesterdiep.<br />
E<strong>en</strong> aantal zijtakk<strong>en</strong> van het Winschoterdiep wordt bij hoogwater afgeslot<strong>en</strong> met behulp van e<strong>en</strong> schot<br />
voorzi<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> pomp. De afsluiting van het Borgercompagniesterdiep was kort voor de<br />
hoogwaterperiode zover gereed dat deze kon word<strong>en</strong> gebruikt. Na het plaats<strong>en</strong> van het schot met de<br />
pomp bleek dat de pomp niet aan de afvoereis<strong>en</strong> voldeed. Hierop is tijd<strong>en</strong>s de hoogwatersituatie<br />
geanticipeerd door het nem<strong>en</strong> van aanvull<strong>en</strong>de maatregel<strong>en</strong>.<br />
De werking van deze afsluiting wordt in overleg met de aannemer verbeterd.<br />
4
<strong>Bestuursvoorstel</strong><br />
Overige technische installaties.<br />
Alle overige technische installaties hebb<strong>en</strong> bij deze extreme afvoerperiode prima gefunctioneerd. Ook<br />
war<strong>en</strong> de monteurs in ploeg<strong>en</strong>di<strong>en</strong>st beschikbaar om ev<strong>en</strong>tuele storing<strong>en</strong> direct te verhelp<strong>en</strong>.<br />
Actiepunt<strong>en</strong> installaties.<br />
- Nagaan welke vitale onderdel<strong>en</strong> van installaties op voorraad moet<strong>en</strong> ligg<strong>en</strong>;<br />
- Van de zeegemal<strong>en</strong> de pomp karakteristiek<strong>en</strong> nagaan om te zi<strong>en</strong> of het r<strong>en</strong>dem<strong>en</strong>t bij hoog<br />
zeewater verbeterd kan word<strong>en</strong>;<br />
- Nagaan of de afvoer vanuit het Eemskanaal naar gemaal Duurswold verbeterd <strong>en</strong> verhoogd<br />
kan word<strong>en</strong>;<br />
- De actiepunt<strong>en</strong> zijn afgerond voor 1 oktober 2012.<br />
Kad<strong>en</strong><br />
Op e<strong>en</strong> aantal plaats<strong>en</strong> blek<strong>en</strong> de kad<strong>en</strong> in ons boezemsysteem minder waterdicht te zijn dan<br />
verwacht. Al deze plekk<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> we direct na het hoog water ingemet<strong>en</strong> zodat we ook deze zomer<br />
de exacte plaats goed terug kunn<strong>en</strong> vind<strong>en</strong>. De lekkages war<strong>en</strong> daar groter dan verwacht mocht<br />
word<strong>en</strong>, hetge<strong>en</strong> met name onrust bij de burgers tot gevolg had.<br />
E<strong>en</strong> waterdichte kade is opgebouwd uit kleigrond of voorzi<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> afsluit<strong>en</strong>de kleilaag van<br />
minimaal 80 cm dikte. E<strong>en</strong> dergelijke kleilaag is bij kadewerk<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>de om e<strong>en</strong> goede <strong>en</strong><br />
waterdichte kade te garander<strong>en</strong>. Dit is de goedkoopste manier om e<strong>en</strong> kade waterdicht te houd<strong>en</strong>.<br />
Andere oplossing<strong>en</strong> zijn de aanleg van e<strong>en</strong> harde constructie bestaande uit damwand tot de ker<strong>en</strong>de<br />
hoogte of de aankoop van veel grond om e<strong>en</strong> brede kade aan te legg<strong>en</strong>.<br />
E<strong>en</strong> aantal matige kadetraject<strong>en</strong> war<strong>en</strong> bij ons bek<strong>en</strong>d. Deze traject<strong>en</strong> langs de Westerwoldse Aa,<br />
e<strong>en</strong> deel van de kade langs het Ve<strong>en</strong>diep <strong>en</strong> e<strong>en</strong> traject langs de Borgsloot zijn voorzi<strong>en</strong> <strong>en</strong> staan in<br />
ons Meerjar<strong>en</strong>investeringsschema (MJI) voor groot onderhoud. De voorbereiding<strong>en</strong> van deze<br />
verbeterproject<strong>en</strong> zijn reeds vorig jaar in gang gezet als onderdeel van integrale project<strong>en</strong>.<br />
Met name langs het Ve<strong>en</strong>diep is tijd<strong>en</strong>s het hoogwater met behulp van grote inzet van m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
material<strong>en</strong> de kade gestabiliseerd.<br />
Daarnaast zal er ook meer inzet gepleegd moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong> om het constructief onderhoud (o.a.<br />
bestrijd<strong>en</strong> schadelijke dier<strong>en</strong>, herstel kleine verzakking<strong>en</strong> <strong>en</strong> herstel te<strong>en</strong> van de kad<strong>en</strong>) aan kad<strong>en</strong> te<br />
verbeter<strong>en</strong>. Hiertoe wordt mom<strong>en</strong>teel het Onderhoud Beheer Plan kad<strong>en</strong> (OBP kad<strong>en</strong>) uitgewerkt.<br />
De complete lijst met acties aan de kad<strong>en</strong> wordt de kom<strong>en</strong>de wek<strong>en</strong> verder uitgewerkt maar in<br />
hoofdlijn<strong>en</strong> zijn er drie verschill<strong>en</strong>de acties te onderscheid<strong>en</strong>.<br />
1. Onderzoek<strong>en</strong> of op onze kad<strong>en</strong> de goede kleigrond aanwezig is. Hierbij richt<strong>en</strong> wij ons met<br />
name op e<strong>en</strong> deel van het Winschoterdiep <strong>en</strong> e<strong>en</strong> deel van het Eemskanaal. Aan de hand van<br />
deze uitkomst<strong>en</strong> <strong>en</strong> waar nodig ondersteund door grondmechanisch onderzoek zal beslot<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> of aanpassing van de kade aldaar noodzakelijk is. Deze onderzoek<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
uitgevoerd voor 1 mei 2012;<br />
2. E<strong>en</strong> aantal kadetraject<strong>en</strong> di<strong>en</strong>t voor 1 oktober 2012 te word<strong>en</strong> hersteld om de veiligheid weer<br />
op het afgesprok<strong>en</strong> niveau te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. Dit zijn drie kadetraject<strong>en</strong> langs de Westerwoldse Aa,<br />
het stuk kade langs weerszijd<strong>en</strong> van het Ve<strong>en</strong>diep <strong>en</strong> de kade langs de Borgsloot. Indi<strong>en</strong> de<br />
herstelmaatregel<strong>en</strong> niet voor 1 oktober 2012 gereed zijn dan zijn er afdo<strong>en</strong>de tijdelijke<br />
maatregel<strong>en</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> om de veiligheid te waarborg<strong>en</strong>;<br />
5
<strong>Bestuursvoorstel</strong><br />
3. Schade aan de grasmat, het kadeprofiel <strong>en</strong> schade door dier<strong>en</strong> moet zo snel mogelijk hersteld<br />
word<strong>en</strong>. Met name de schade door moll<strong>en</strong>, muskusratt<strong>en</strong> <strong>en</strong> voss<strong>en</strong> kan ernstige lekkage van<br />
kad<strong>en</strong> tot gevolg hebb<strong>en</strong>. Gekek<strong>en</strong> moet word<strong>en</strong> hoe dergelijke schade aan de<br />
kadeconstructie kan word<strong>en</strong> voorkom<strong>en</strong>. Om de werkwijze <strong>en</strong> inzet voor het noodzakelijke<br />
onderhoud op de kad<strong>en</strong> goed op te zett<strong>en</strong> wordt er aan e<strong>en</strong> Onderhoud Beheer Plan kad<strong>en</strong><br />
(OBP kad<strong>en</strong>) gewerkt. Dit plan is in september 2012 gereed.<br />
Actiepunt<strong>en</strong> kad<strong>en</strong><br />
- Uitvoer<strong>en</strong> onderzoek (boring<strong>en</strong>, grondmechanisch onderzoek) voor 1 mei 2012;<br />
- Voorstel voor verbetering<strong>en</strong> in vervolg op deze onderzoek<strong>en</strong> voor half mei 2012;<br />
- Herstel van de onder 2 g<strong>en</strong>oemde traject<strong>en</strong> voor 1 oktober 2012;<br />
- Structurele verbetering constructief onderhoud kad<strong>en</strong> in het kader van het OBP kad<strong>en</strong>. Het<br />
OBP kad<strong>en</strong> wordt deze zomer uitgewerkt <strong>en</strong> is in september 2012 gereed.<br />
Bergingsgebied<strong>en</strong><br />
In de loop van de hoogwater week zijn er drie bergingsgebied<strong>en</strong> ingezet. Deze beheersmaatregel is<br />
ingezet om de hoogte van de waterstand<strong>en</strong> in de boezem te demp<strong>en</strong> (de Westerbroekstermadepolder,<br />
de Kropswolderbuit<strong>en</strong>polder langs het Dr<strong>en</strong>ts Diep <strong>en</strong> Hamdijk langs het B.L.Tijd<strong>en</strong>skanaal).<br />
De protocoll<strong>en</strong> voor de inzet van de bergingsgebied<strong>en</strong> word<strong>en</strong> verbeterd. Deze verbetering<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong><br />
o.a. betrekking op de voorbereiding<strong>en</strong> <strong>en</strong> de ontruiming (handeling<strong>en</strong> <strong>en</strong> tijdsduur), wijze van het<br />
op<strong>en</strong>grav<strong>en</strong>, de veiligheid van de medewerkers ter plaatse, de bek<strong>en</strong>dheid met de exacte locaties op<br />
de kad<strong>en</strong> <strong>en</strong> de k<strong>en</strong>nis van de ondergrond. De aangepaste protocoll<strong>en</strong> word<strong>en</strong> in het calamiteit<strong>en</strong>plan<br />
als bijlage opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. De voorbereiding <strong>en</strong> ontruiming tot aan het mom<strong>en</strong>t van het daadwerkelijk<br />
doorgrav<strong>en</strong> van de kade word<strong>en</strong> in het oef<strong>en</strong>programma opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />
De inzet van het Oldambtmeer als bergingsgebied bleek niet mogelijk door het te hoge waterpeil.<br />
Nagegaan moet word<strong>en</strong> wat hier de oorzaak van is geweest <strong>en</strong> op welke wijze dit in natte period<strong>en</strong><br />
voorkom<strong>en</strong> gaat word<strong>en</strong> zodat inzet van dit meer altijd mogelijk is.<br />
Daarnaast zijn de polders Lapp<strong>en</strong>voort <strong>en</strong> Winschot<strong>en</strong>-Zuid prev<strong>en</strong>tief ontruimd, maar niet ingezet.<br />
Voor Winschot<strong>en</strong>-Zuid wordt onderzoek uitgevoerd naar de veiligheid van inzet van dit gebied. Ook dit<br />
wordt in de verbetering<strong>en</strong> van protocoll<strong>en</strong> meeg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />
Ook is duidelijkheid vooraf nodig over de afsprak<strong>en</strong> van het vergoed<strong>en</strong> van schade die bij de inzet van<br />
bergingsgebied<strong>en</strong> ontstaat aangezi<strong>en</strong> daar mete<strong>en</strong> door derd<strong>en</strong> naar gevraagd wordt. In de praktijk<br />
bleek er onduidelijkheid te zijn over de status van reguliere berging versus noodberging. In de thans<br />
geld<strong>en</strong>de schaderegeling is duidelijk aangegev<strong>en</strong> wat wel <strong>en</strong> niet onder de schad<strong>en</strong>oemer valt. Op dit<br />
mom<strong>en</strong>t wordt alle schade na e<strong>en</strong> wateroverlastsituatie vergoed. Verduidelijkt moet word<strong>en</strong> dat<br />
nieuwe voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> die word<strong>en</strong> aangebracht niet onder de schaderegeling vall<strong>en</strong>. Dit betek<strong>en</strong>t in<br />
het kader van de omgekeerde bewijslast, zoals deze is opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in de regeling, dat duidelijkheid<br />
wordt geschap<strong>en</strong> in de verplichting<strong>en</strong> van alle partij<strong>en</strong> voorafgaande aan e<strong>en</strong> calamiteit.<br />
6
<strong>Bestuursvoorstel</strong><br />
Actiepunt<strong>en</strong> bergingsgebied<strong>en</strong>:<br />
- Verbeter<strong>en</strong> protocoll<strong>en</strong> bergingspolders voor 1 oktober 2012;<br />
- Duidelijkheid schepp<strong>en</strong> over de toepassing van de schaderegeling <strong>en</strong> de vormgeving hiervan<br />
voor 1 oktober 2012;<br />
- Uitwerk<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>tuele verbetervoorstel polder Winschot<strong>en</strong> Zuid voor 1 oktober 2012;<br />
- Inzet Oldambtmeer is vanaf 1 oktober 2012 mogelijk.<br />
Calamiteit<strong>en</strong>plan / calamiteit<strong>en</strong> organisatie.<br />
Calamiteit<strong>en</strong>plan.<br />
Tijd<strong>en</strong>s de hoogwaterperiode is ons calamiteit<strong>en</strong>plan de basis geweest voor ons handel<strong>en</strong>. In elk<br />
overleg is gesprok<strong>en</strong> over de voorspelling<strong>en</strong> <strong>en</strong> de voorbereiding of uitvoering van de handeling<strong>en</strong> die<br />
hierin b<strong>en</strong>oemd zijn.<br />
Het calamiteit<strong>en</strong>plan bleek op e<strong>en</strong> aantal punt<strong>en</strong> niet compleet, waardoor soms geïmproviseerd moest<br />
word<strong>en</strong>. Dit heeft niet tot problem<strong>en</strong> geleid maar de veiligheid is beter geborgd wanneer uit te voer<strong>en</strong><br />
acties bij voorzi<strong>en</strong>bare zak<strong>en</strong> ondubbelzinnig zijn vastgelegd.<br />
Dit geldt vooral voor de inzet van bergingsgebied<strong>en</strong>, de te legg<strong>en</strong> nooddijk<strong>en</strong> op de diverse plekk<strong>en</strong>,<br />
draaiboek<strong>en</strong> voor de verschill<strong>en</strong>de technische installaties <strong>en</strong> de werkwijze voor het stabiliser<strong>en</strong> van<br />
e<strong>en</strong> kade.<br />
Ook zal er periodiek (minimaal twee keer per jaar) geoef<strong>en</strong>d moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong> met de verschill<strong>en</strong>de<br />
voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> om medewerkers k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> ervaring met installaties <strong>en</strong> werkwijz<strong>en</strong> te lat<strong>en</strong> opdo<strong>en</strong>.<br />
Regionaal Operationeel Team (ROT)<br />
In het ROT werk<strong>en</strong> de organisaties in de veiligheidsregio sam<strong>en</strong> om de crisis te beheers<strong>en</strong>. Het doel<br />
hiervan is dat er korte lijn<strong>en</strong> ontstaan tuss<strong>en</strong> de diverse organisaties <strong>en</strong> e<strong>en</strong> gezam<strong>en</strong>lijke aanpak<br />
gekoz<strong>en</strong> wordt bij het bestrijd<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> regionale crisis. Het ROT zetelt aan de Sontweg in<br />
Groning<strong>en</strong> (brandweerkazerne). Onze secretaris-directeur <strong>en</strong> plv. secretaris-directeur word<strong>en</strong> hier<br />
vergezeld door e<strong>en</strong> planoloog in de rol van informatiemanager voor het waterschap. Het ROT<br />
adviseert het Regionaal Beleids Team (RBT) die wordt voorgezet<strong>en</strong> door de voorzitter van de<br />
veiligheidsregio.<br />
Het functioner<strong>en</strong> van het ROT <strong>en</strong> het RBT wordt door de veiligheidsregio geëvalueerd.<br />
Waterschap Operationeel Team (WOT)<br />
In het WOT zijn de diverse disciplines van het waterschap verteg<strong>en</strong>woordigd die direct bij de calamiteit<br />
betrokk<strong>en</strong> zijn. In elk WOT-overleg is teruggekek<strong>en</strong> naar de (effectiviteit van de) uitgevoerde<br />
handeling<strong>en</strong>, de voorspelling<strong>en</strong> van de waterstand<strong>en</strong> <strong>en</strong> de uit te voer<strong>en</strong> werkzaamhed<strong>en</strong> conform het<br />
calamiteit<strong>en</strong>plan.<br />
Het WOT heeft goed gefunctioneerd. Er zijn wel e<strong>en</strong> aantal leerpunt<strong>en</strong> naar vor<strong>en</strong> gekom<strong>en</strong><br />
gedur<strong>en</strong>de de hoogwaterweek. Deze zijn echter direct doorgevoerd <strong>en</strong> word<strong>en</strong> geformaliseerd in het<br />
calamiteit<strong>en</strong>plan. Gedacht moet hierbij word<strong>en</strong> aan zak<strong>en</strong> met betrekking tot de vergaderstructuur, de<br />
sam<strong>en</strong>stelling <strong>en</strong> de besluitvorming.<br />
Ook zal de informatiestroom vanuit het WOT naar het ROT meer gestructureerd <strong>en</strong> gestandaardiseerd<br />
word<strong>en</strong>. Het invoer<strong>en</strong> van gegev<strong>en</strong>s in het Landelijk Crisis Managem<strong>en</strong>t Systeem (LCMS) zal nader<br />
word<strong>en</strong> uitgewerkt. De uitkomst<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> in het draaiboek van het WOT in het calamiteit<strong>en</strong>plan word<strong>en</strong><br />
opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />
7
<strong>Bestuursvoorstel</strong><br />
Inzet medewerkers <strong>en</strong> derd<strong>en</strong>.<br />
Al vrij snel na het opschal<strong>en</strong> werd duidelijk dat het hoogwater <strong>en</strong>kele dag<strong>en</strong> zou gaan dur<strong>en</strong>. Onze<br />
personele omvang is onvoldo<strong>en</strong>de om 24 uur bezetting te hebb<strong>en</strong> voor de bedi<strong>en</strong>ing van <strong>en</strong>kele<br />
gemal<strong>en</strong>, de inspectie van de kad<strong>en</strong>, de inspectie van de zeedijk, bezetting van de zandzakmachine<br />
<strong>en</strong> het legg<strong>en</strong> van zandzakk<strong>en</strong> <strong>en</strong> kwelscherm<strong>en</strong> <strong>en</strong> overige werkzaamhed<strong>en</strong>. Wij hebb<strong>en</strong> daarom<br />
hulp ingeschakeld van (personeel van) loonwerkers, aannemers <strong>en</strong> medewerkers van waterschap Velt<br />
<strong>en</strong> Vecht om ons te assister<strong>en</strong> bij bov<strong>en</strong>staande werkzaamhed<strong>en</strong>. Ook dit zal nader in het<br />
calamiteit<strong>en</strong>plan word<strong>en</strong> aangegev<strong>en</strong>. Daarnaast will<strong>en</strong> wij nadere afsprak<strong>en</strong> met (buur)<br />
waterschapp<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> voor mogelijke uitwisseling van personeel <strong>en</strong> materieel in voorkom<strong>en</strong>de<br />
gevall<strong>en</strong>.<br />
Actiepunt<strong>en</strong> calamiteit<strong>en</strong>plan <strong>en</strong> calamiteit<strong>en</strong>organisatie:<br />
- Het calamiteit<strong>en</strong>plan aanvull<strong>en</strong> met draaiboek<strong>en</strong> voor noodvoorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> bij kad<strong>en</strong>,<br />
bergingspolders <strong>en</strong> oef<strong>en</strong>schema’s, gereed voor 1 oktober 2012;<br />
- De communicatie tuss<strong>en</strong> het ROT <strong>en</strong> het WOT, de mondelinge informatie uitwisseling <strong>en</strong> de<br />
invoer van gegev<strong>en</strong>s in het LCMS afsprek<strong>en</strong> <strong>en</strong> vastlegg<strong>en</strong>, gereed voor 1 oktober 2012<br />
- Overleg met collega waterschapp<strong>en</strong> met betrekking tot mogelijke uitwisseling. Geregeld voor 1<br />
oktober 2012.<br />
Communicatie<br />
Communicatie is e<strong>en</strong> speerpunt uit het bestuursprogramma. De hoog water periode in januari 2012 is<br />
e<strong>en</strong> natuurlijk mom<strong>en</strong>t om de communicatie te evaluer<strong>en</strong>. Tijd<strong>en</strong>s deze periode is er veel contact<br />
geweest met de pers <strong>en</strong> is er veel gecommuniceerd via digitale media. Het verschil met de hoog water<br />
periode uit 1998 was de snelheid van het nieuws door verander<strong>en</strong>de media.<br />
Interne communicatie<br />
Medewerkers:<br />
- De medewerkers werd<strong>en</strong> via intranet op de hoogte gehoud<strong>en</strong>. De Waterspiegel is geheel<br />
gewijd aan de hoog water periode;<br />
- E<strong>en</strong> extra mogelijkheid is e<strong>en</strong> mondelinge stand van zak<strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s lunchbije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> door<br />
de voorzitter van het WOT;<br />
- Buit<strong>en</strong>di<strong>en</strong>st is tevred<strong>en</strong> over communicatie via teamhoofd<strong>en</strong>.<br />
Bestuur:<br />
Bij de communicatie richting bestuur mak<strong>en</strong> we onderscheid tuss<strong>en</strong> dijkgraaf, dagelijks bestuur <strong>en</strong><br />
algeme<strong>en</strong> bestuur.<br />
Dijkgraaf<br />
De dijkgraaf heeft e<strong>en</strong> bijzonder beschrev<strong>en</strong> positie. De dijkgraaf is in geval van ‘gevaar’ voor<br />
waterstaatswerk<strong>en</strong> bevoegd tot het nem<strong>en</strong> van alle noodzakelijke maatregel<strong>en</strong> (om dat gevaar af te<br />
w<strong>en</strong>d<strong>en</strong> of te bestrijd<strong>en</strong>), zo nodig in afwijking van wettelijke voorschrift<strong>en</strong>, maar niet in afwijking van<br />
de Grondwet of verdrag<strong>en</strong>. Hij maakt deel uit van het Regionaal Beleidsteam (RBT). Communicatie<br />
8
<strong>Bestuursvoorstel</strong><br />
vanuit dit team vindt plaats door de voorzitter van het RBT, in casu de burgemeester van de geme<strong>en</strong>te<br />
Groning<strong>en</strong>. In eerste instantie zou <strong>en</strong>kel de voorzitter van de Veiligheidsregio het woord voer<strong>en</strong>.<br />
Later werd dit herroep<strong>en</strong> <strong>en</strong> werd afgesprok<strong>en</strong> dat de waterschapp<strong>en</strong> de operationele<br />
waterschapszak<strong>en</strong> communicatief voor hun rek<strong>en</strong>ing nam<strong>en</strong>. Dit is door de beide waterschapp<strong>en</strong><br />
verschill<strong>en</strong>d opgepakt. Bij Noorderzijlvest is deze taak bestuurlijk uitgevoerd <strong>en</strong> bij <strong>Hunze</strong> <strong>en</strong> Aa’s<br />
ambtelijk. De keuze hiervoor heeft zowel vanuit het eig<strong>en</strong> bestuur als ingeland<strong>en</strong> tot vrag<strong>en</strong> geleid. De<br />
dijkgraaf werd gemist inzake het naar vor<strong>en</strong> br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> van de situatie in het eig<strong>en</strong> beheergebied.<br />
Binn<strong>en</strong> het waterschap moet<strong>en</strong> afsprak<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gemaakt over de rol van onze dijkgraaf in e<strong>en</strong><br />
calamiteit<strong>en</strong>situatie. De onduidelijkheid over de communicatie vanuit de Veiligheidsregio is inmiddels<br />
ingebracht als evaluatiepunt bij de Veiligheidsregio.<br />
Dagelijks bestuur <strong>en</strong> algeme<strong>en</strong> bestuur<br />
De informatievoorzi<strong>en</strong>ing vanuit het waterschap naar het dagelijks bestuur was van dezelfde inhoud<br />
<strong>en</strong> frequ<strong>en</strong>tie als de informatie naar het algeme<strong>en</strong> bestuur. Het bestuur is structureel meermaals per<br />
dag geïnformeerd over de stand van zak<strong>en</strong> via het bestuursnet. De strategie achter de communicatie<br />
was dat de informatie het juiste bestuurlijke niveau/gehalte moest hebb<strong>en</strong>. Informatie van<br />
inhoudelijk/technische aard zal wellicht de interesse g<strong>en</strong>iet<strong>en</strong> van meerdere bestuursled<strong>en</strong>. Er is<br />
echter expliciet gekek<strong>en</strong> naar noodzakelijke informatie waarover e<strong>en</strong> bestuurder vanuit zijn of haar<br />
bestuurlijke positie moest beschikk<strong>en</strong>. In de praktijk werd de portefeuillehouder VVSW in detail<br />
geïnformeerd met de insteek van doorvertaling naar de andere DB-led<strong>en</strong>. Het dagelijks bestuur heeft<br />
zelf aangegev<strong>en</strong> graag over de WOT-verslag<strong>en</strong> te beschikk<strong>en</strong>. Uiteraard wordt hieraan voldaan.<br />
Hiermee is e<strong>en</strong> goede informatievoorzi<strong>en</strong>ing naar het dagelijks bestuur gewaarborgd. Indi<strong>en</strong> de<br />
situatie dit vraagt is daarbov<strong>en</strong> de dijkgraaf de persoon die het dagelijks bestuur maar ook het<br />
algeme<strong>en</strong> bestuur informeert.<br />
De aard <strong>en</strong> inhoud van de communicatie naar u wordt als voldo<strong>en</strong>de beschouwd. Dit geldt ook voor<br />
het gekoz<strong>en</strong> bestuursnet als middel.<br />
Externe communicatie<br />
Burgers:<br />
De communicatie naar de burgers verliep voornamelijk via de pers. De pers heeft ongeveer 210 maal<br />
contact met het waterschap opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Daarnaast verstuurde het waterschap twitter bericht<strong>en</strong> met<br />
links op de website. We groeid<strong>en</strong> in deze periode van e<strong>en</strong> kleine 700 volgers naar meer dan 1100.<br />
Het bereik is e<strong>en</strong> veelvoud van het g<strong>en</strong>oemde aantal door het doorstur<strong>en</strong> van deze bericht<strong>en</strong>.<br />
Belangrijk is dus de snelheid van de berichtgeving waarbij social media e<strong>en</strong> grote rol speelt. Social<br />
media is e<strong>en</strong> belangrijk middel van communicatie. We word<strong>en</strong> beoordeeld in de twitter sam<strong>en</strong>leving.<br />
Die schrijft vooral snelheid voor, maar ook e<strong>en</strong> op<strong>en</strong> communicatie met volgers <strong>en</strong> retweeters. We<br />
moet<strong>en</strong> ook actief berichtgeving via media of twitter van ander<strong>en</strong> volg<strong>en</strong> (omgevingsanalyse), zodat<br />
we daarop adequaat kunn<strong>en</strong> reager<strong>en</strong>.<br />
Onze informatieverstrekking via internet was vrij algeme<strong>en</strong>. Voor e<strong>en</strong> geïnteresseerde burger in het<br />
land was dit voldo<strong>en</strong>de. Echter inwoners van geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> geme<strong>en</strong>telijke organisaties hebb<strong>en</strong><br />
behoefte aan specifieke plaats afhankelijke informatie zowel vooraf (wat gaat er gebeur<strong>en</strong>) als<br />
actueel (wat is er aan de hand). Idealiter is de gebiedsgerichte informatie ook direct door te link<strong>en</strong><br />
naar de sites van de desbetreff<strong>en</strong>de geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. De uitdaging is om hier e<strong>en</strong> goede vorm voor te<br />
vind<strong>en</strong>.<br />
9
<strong>Bestuursvoorstel</strong><br />
Communicatie <strong>en</strong> woordvoering werd aangestuurd door het WOT. In het WOT heeft communicatie<br />
e<strong>en</strong> promin<strong>en</strong>te plek. In de praktijk is dat e<strong>en</strong> goede lijn. Het WOT bepaalt hoe, wanneer <strong>en</strong> door wie<br />
wordt gecommuniceerd danwel wie de woordvoering op zich neemt. De voorzitter van het WOT beslist<br />
op mom<strong>en</strong>t<strong>en</strong> dat het WOT niet in vergadering bije<strong>en</strong> is.<br />
Geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
Na de hoogwatersituatie hebb<strong>en</strong> er gesprekk<strong>en</strong> plaatsgevond<strong>en</strong> met burgemeesters van verschill<strong>en</strong>de<br />
geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. De burgemeesters vond<strong>en</strong> het vervel<strong>en</strong>d om burgers niet de noodzakelijke informatie te<br />
kunn<strong>en</strong> verstrekk<strong>en</strong> over hun geme<strong>en</strong>te. Indi<strong>en</strong> e<strong>en</strong> burger informatie w<strong>en</strong>st kan het niet zo zijn dat<br />
deze burger naar het waterschap voor informatie wordt verwez<strong>en</strong>. Hierbov<strong>en</strong> is de w<strong>en</strong>s (<strong>en</strong> voor ons<br />
de uitdaging) om gebied specifieke informatie te verstrekk<strong>en</strong> geformuleerd. In het calamiteit<strong>en</strong>plan zal<br />
word<strong>en</strong> aangegev<strong>en</strong> met wie per geme<strong>en</strong>te het contact verloopt (ambt<strong>en</strong>aar belast met op<strong>en</strong>bare orde<br />
<strong>en</strong> veiligheid) indi<strong>en</strong> er geme<strong>en</strong>tespecifieke zak<strong>en</strong> spel<strong>en</strong>. Indi<strong>en</strong> deze lijn goed wordt gevolgd <strong>en</strong> we<br />
zijn in staat om per internet geme<strong>en</strong>tespecifieke informatie te verstrekk<strong>en</strong> dan is hiermee aan de w<strong>en</strong>s<br />
van de geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> voldaan.<br />
Eig<strong>en</strong>ar<strong>en</strong> bergingsgebied<strong>en</strong> waaronder terreinbeheerders<br />
Over de mogelijke inzet van bergingsgebied<strong>en</strong> is vóór de inzet overleg gevoerd met onder meer de<br />
eig<strong>en</strong>ar<strong>en</strong> <strong>en</strong> beheerders van deze terrein<strong>en</strong>. Dit betrof naast particuliere eig<strong>en</strong>ar<strong>en</strong> onder meer<br />
Stichting Het Groninger Landschap (Westerbroekstermadepolder <strong>en</strong> Kropswolderbuit<strong>en</strong>polder),<br />
Natuurmonum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (Lapp<strong>en</strong>voort) <strong>en</strong> Staatsbosbeheer (Hamdijk). In zijn algeme<strong>en</strong>heid is het overleg<br />
met h<strong>en</strong> goed verlop<strong>en</strong>. Toch zijn er e<strong>en</strong> aantal punt<strong>en</strong> te verbeter<strong>en</strong> in geval van e<strong>en</strong> nieuwe<br />
hoogwatersituatie. Binn<strong>en</strong>kort zal daarom met h<strong>en</strong> e<strong>en</strong> evaluatiegesprek word<strong>en</strong> gevoerd.<br />
E<strong>en</strong> punt van aandacht hierin is de bescherming van dier<strong>en</strong> in geval van (nood)berging. In geval van<br />
aanpassing van de infrastructurele inrichting van e<strong>en</strong> gebied zoud<strong>en</strong> mogelijkhed<strong>en</strong> voor<br />
faunabescherming meeg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong>.<br />
Actiepunt<strong>en</strong> communicatie<br />
- Helder mak<strong>en</strong> van de rol van de dijkgraaf in e<strong>en</strong> calamiteit<strong>en</strong>situatie voor 1 oktober 2012;<br />
- Het gebruik van internet optimaliser<strong>en</strong> waaronder het vormgev<strong>en</strong> van het verstrekk<strong>en</strong> van<br />
plaats afhankelijke informatie voor 1 oktober 2012;<br />
- Bij aanpassing van de infrastructurele inrichting van e<strong>en</strong> gebied expliciet aandacht voor<br />
bescherming van de fauna.<br />
Financiën<br />
- Kadetraject<strong>en</strong> langs de Westerwoldse Aa, e<strong>en</strong> deel van de kade langs het Ve<strong>en</strong>diep <strong>en</strong> e<strong>en</strong> traject<br />
langs de Borgsloot zijn in voorbereiding <strong>en</strong> zijn opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in ons Meerjar<strong>en</strong>investeringsschema<br />
(MJI);<br />
- Tijd<strong>en</strong>s de calamiteit zijn kost<strong>en</strong> gemaakt voor de inzet van aannemers <strong>en</strong> materieel <strong>en</strong> de<br />
aanschaf van noodzakelijke material<strong>en</strong>. De kost<strong>en</strong> lop<strong>en</strong> op dit mom<strong>en</strong>t richting de € 325.000,-.<br />
Naar verwachting zijn de meeste kost<strong>en</strong> inmiddels in beeld;<br />
- Daarnaast zijn (met name) door de inzet (<strong>en</strong> voorg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> inzet) van de bergingsgebied<strong>en</strong><br />
schadeclaims binn<strong>en</strong>gekom<strong>en</strong>. Deze claims zull<strong>en</strong> in het kader van onze verzekering <strong>en</strong> de<br />
beleidsregel schadevergoeding bergingsgebied<strong>en</strong> 2010 word<strong>en</strong> beoordeeld. De verwachting is dat<br />
10
<strong>Bestuursvoorstel</strong><br />
deze kost<strong>en</strong> maximaal € 50.000,- gaan bedrag<strong>en</strong>;<br />
- De directe kost<strong>en</strong> van het hoogwater, nu geschat op € 375.000,- zull<strong>en</strong> in de voorjaarsrapportage<br />
2012 word<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Ook voor het onderzoek naar zwakke plekk<strong>en</strong> bij de traject<strong>en</strong> waar<br />
lekkage is geconstateerd zull<strong>en</strong> de kom<strong>en</strong>de wek<strong>en</strong> kost<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gemaakt. Dit zal naar<br />
verwachting maximaal <strong>en</strong>kele ti<strong>en</strong>duiz<strong>en</strong>d<strong>en</strong> euro gaan bedrag<strong>en</strong>, deze kost<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> naar het zich<br />
laat aanzi<strong>en</strong> uit de exploitatiebegroting kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gedekt;<br />
- Op basis van de uitkomst<strong>en</strong> van deze onderzoek<strong>en</strong> <strong>en</strong> naar aanleiding van het (versneld)<br />
herstell<strong>en</strong> van <strong>en</strong>kele kadetraject<strong>en</strong> zoals hiervoor staat aangegev<strong>en</strong> zal er uiterlijk in juni 2012 e<strong>en</strong><br />
separaat bestuursvoorstel aan u word<strong>en</strong> voorgelegd.<br />
Voorstel<br />
Het evaluatierapport voor k<strong>en</strong>nisgeving aannem<strong>en</strong>.<br />
nam<strong>en</strong>s het dagelijks bestuur,<br />
Harm Küpers<br />
secretaris-directeur<br />
Alfred van Hall<br />
dijkgraaf<br />
11