Commissie Mans: De tijd is rijp - Omgevingsdienst NL

Taakverdeling tussen bestuur en OM
Onder verwijzing naar de algemene vereisten voor een werkbare taakverdeling
(zie hiervoor in § 4.2 onder g), is de commissie van oordeel dat de
taakverdeling zo eenvoudig mogelijk moet zijn. Dat brengt een scheiding mee
voor alle situaties/handelingen waarvoor dat inhoudelijk verdedigbaar is.
Er wordt in de sfeer van de handhaving wel een onderscheid gemaakt
tussen specifieke rechtsbetrekkingen (“besloten context”) waarin
bijvoorbeeld een bedrijf een min of meer specifieke relatie met een
bestuursorgaan heeft doordat het daarvan een milieuvergunning heeft
gekregen, en algemene rechtsbetrekkingen (“open context”) die
ontstaan doordat algemene regels gelden voor niet specifiek aan te
duiden groepen personen of bedrijven; denk aan de verkeersregels. In de
besloten context zou dan het bestuur het voortouw bij de handhaving
moeten hebben, in de open context zou het primaat bij het strafrecht
moeten liggen (inclusief het nemen van bestuurlijke strafbeschikkingen).
De vraag is echter wat dit betekent voor de honderdduizenden amvbinrichtingen
(die geen milieuvergunning meer nodig hebben), de
bouwvergunningvrije bouwwerken en in de nabije toekomst de
gebruiksvergunningvrije gebouwen: kennen die een besloten context,
waarin ze altijd al zaten, of een open context, louter doordat de
reguleringstechniek is gewijzigd, zonder dat dit voor de
handhavingsinspanningen van gemeenten in negatieve zin iets mag
uitmaken Bovendien geschiedt het nemen van bestuurlijke
strafbeschikkingen weliswaar in een strafrechtelijk kader, maar gaat het
daarbij wel om bestuurlijke handhaving. De commissie kiest daarom voor
een enigszins andere benadering.
Er moet derhalve een verdeling komen waarin tegen aanzienlijk meer
omgevingsrechtelijke overtredingen/delicten in beginsel alleen door het
bestuur wordt opgetreden. De toepassing van de bestuurlijke strafbeschikking
maakt dat (mits deze mogelijkheid tamelijk ruim zal zijn) beter mogelijk dan nu
het geval is, omdat het bestuur alsdan een completer instrumentarium krijgt.
De verdeling moet robuust zijn; het strafrecht (exclusief de bestuurlijke
strafbeschikking) moet zoveel mogelijk worden gereserveerd voor de
(middel)zware criminaliteit. Uiteraard blijft ondersteuning van bestuurszijde
ook bij de (middel)zware criminaliteit nodig, bijvoorbeeld voor het aanleveren
van informatie en het opleggen van herstelsancties. Het middengebied, waar
bestuur én OM steeds gezamenlijk moeten handelen, moet niet groter zijn dan
Commissie Herziening Handhavingsstelsel VROM-regelgeving | 56