Commissie Mans: De tijd is rijp - Omgevingsdienst NL

Samenvatting
Het stelsel van handhaving van de VROM-regelgeving
De handhaving van de regelgeving op het gebied van het omgevingsrecht laat
te wensen over. Dat blijkt uit onderzoek. Er is weliswaar sprake van
verbeteringen en zowel op rijksniveau (inspecties) als decentraal niveau (o.a.
intergemeentelijke diensten) wordt samengewerkt. Ook tussen OM en
bestuurlijke instanties zijn afspraken gemaakt. Maar in het licht van enerzijds
de verdergaande decentralisatie en integratie van taken en bevoegdheden op
dit terrein en anderzijds de toenemende Europeanisering en
internationalisering van de omgevingsrechtelijke regelgeving, lijken die
initiatieven en afspraken ontoereikend. Daarom heeft de minister van VROM
het Onderzoeksteam Herziening Handhavingsstelsel VROM-regelgeving
gevraagd onderzoek te doen naar de houdbaarheid van het bestaande stelsel
van de handhaving en het toezicht op de naleving van de VROM-regelgeving op
de langere termijn (met inbegrip van de huidige bevoegdheidsverdeling) en de
aanpassingen die nodig zijn in het belang van een effectieve, efficiënte en
doelgerichte handhaving van de VROM-regelgeving. In het bijzonder zou
moeten worden gekeken naar de deelproblemen ketenhandhaving,
afstemming bestuursrecht-strafrecht, domeintoezicht en “level playing field”.
Het onderzoeksteam, hierna aangeduid als commissie, heeft tussen half
februari en begin juli 2008 onderzoek verricht en haar rapport geschreven. Zij
heeft daartoe een grote hoeveelheid schriftelijk materiaal
(onderzoeksrapporten, beleidsstukken e.d.) bestudeerd en een reeks
gesprekken met personen werkzaam op het terrein van de handhaving van het
omgevingsrecht gevoerd.
Bedreigingen en risico’s; motieven voor naleving en handhaving
In het omgevingsrecht gaat het om regels die neveneffecten van menselijke
activiteit, die schadelijk zijn voor de veiligheid en de gezondheid van mensen en
van het leefmilieu, moeten voorkomen of beperken. De hedendaagse wijzen
van produceren en consumeren bevatten veel bedreigingen van de veiligheid
en de gezondheid van mensen en dieren en bedreigingen van de leefbaarheid,
de duurzaamheid en de kwaliteit van onze leefomgeving. Veel activiteiten gaan
gepaard met verontreiniging, aantasting en uitputting van het milieu.
Regulering, in de vorm van wetgeving, vergunningverlening, beleidsregels,
richtlijnen en zelfregulering, is nodig om de bedreigingen van de veiligheid, de
Commissie Herziening Handhavingsstelsel VROM-regelgeving | 5