Commissie Mans: De tijd is rijp - Omgevingsdienst NL

(aanwezigheid van deskundigheid, van specialismen etc.) een zekere schaal
nodig. Kwalitatief goede handhaving wordt ook door bedrijven (met name bij
toezicht) dringend gewenst. De gewenste schaal om aan bedoelde
kwaliteitsmaatstaf te voldoen, is in veel gemeenten thans niet aanwezig.
Gemeenten missen vaak de kritische massa die nodig is om voldoende
gekwalificeerde en gespecialiseerde mensen in dienst te hebben en te houden;
dat is eenvoudig weg niet betaalbaar. Grotere uitvoeringsorganisaties,
bijvoorbeeld regionale of provinciale, kunnen die schaal wel hebben. Die schaal
moet anderzijds ook weer niet groter zijn dan nodig is, gelet op de aard van de
overtredingen waartegen handhavend moet worden opgetreden. Het voordeel
van bijvoorbeeld regionale organisaties boven een landelijke organisatie is de
relatief korte afstand (geografisch, bestuurlijk, psychologisch) tussen de
deelnemende decentrale overheden en de uitvoeringsorganisatie. Een
voordeel van een zekere opschaling is voorts dat het aantal gevallen waarin
afzonderlijke organisaties moeten samenwerken aldus beperkter wordt en de
informatieverstrekking en –uitwisseling gemakkelijker, ook die tussen
bestuurlijke en justitiële organisaties.
De handhaving van sommige delen van het omgevingsrecht echter
vereist naar het oordeel van de commissie een landelijke aanpak. Dat geldt om
te beginnen voor activiteiten die regelmatig (of zelfs doorgaans) de grens van
een regio of het land overschrijden. Waar sprake is van
regiogrensoverschrijdende activiteiten is minimaal een bovenregionale
handhaving nodig, bij landsgrensoverschrijdende handel is een internationale
aanpak aangewezen. Voor de organisatie op Nederlands grondgebied brengt
dit dan, om redenen van doeltreffendheid en doelmatigheid, in elk geval voor
de laatste categorie, de noodzaak van een landelijke organisatie mee. Een
bijkomend voordeel van het organiseren van de handhaving op zowel lokaal,
regionaal als landelijk niveau is gelegen in de aansluiting bij de politiële
opsporing die inmiddels ook op deze niveaus is georganiseerd. 13
Een landelijke schaal is ook nodig voor de handhaving van enkele
specifieke nationale deelgebieden, zoals ‘externe veiligheid’, in het bijzonder
het Besluit risico’s zware ongevallen (BRZO). Daarbij is niet primair sprake van
grensoverschrijdende effecten (hoewel die er wel kunnen zijn) en ook niet van
criminele bedoelingen van de overtreders. Hier zijn de technische know how en
het relatief geringe aantal ‘gevallen’ bepalend voor de keuze voor een
landelijke organisatie. De huidige versnippering van bevoegdheden over tal van
organen staat momenteel aan een adequate handhaving op deze terreinen in
de weg. Deze versnippering is niet alleen voor de overheid zelf een probleem,
13 Dan moet nog wel gekozen worden voor de positionering van de aanpak van de
internationale georganiseerde milieucriminaliteit op landelijk niveau.
Commissie Herziening Handhavingsstelsel VROM-regelgeving | 43