Commissie Mans: De tijd is rijp - Omgevingsdienst NL

“aangepast optreden”. 4 Van de klassieke manier van regulering en handhaving:
“opleggen en afdwingen” (command and control is de Engelstalige uitdrukking)
is inmiddels wel duidelijk geworden dat die maar in beperkte mate effectief is.
Handhavers behoeven een veel ruimer arsenaal aan middelen voor
nalevingsbevordering en handhaving, middelen die kunnen worden ingezet al
naar gelang de houding en het gedrag van verschillende groepen
normadressaten. De organisatie van de handhaving dient dit gehele spectrum
van nalevingsstrategieën te ondersteunen.
3.2 De aard van de bedreigingen en risico’s
De houding en het gedrag van normadressaten behoort niet de enige
bepalende factor te zijn voor de aanpak en de organisatie van de handhaving
van omgevingsregelgeving. Tenminste drie andere omstandigheden dienen
daarbij ook een rol te spelen, te weten de verschillen met betrekking tot de
bron, het risico en de schaal van de bedreigingen.
Verschillen in bronnen
Eén manier om naar de bedreigingen van de leefomgeving te kijken is de
bronnen ervan in aanmerking te nemen.
Men heeft in de eerste plaats te maken met eenmalige activiteiten zoals
het oprichten van bouwwerken, het aanleggen van infrastructuur en
activiteiten als ontgrondingen en mijnbouw. Deze activiteiten en de resultaten
ervan moeten aan allerlei eisen van veiligheid voldoen, zoals
constructienormen en gebruiksveiligheidseisen. Bovendien moeten de te
bouwen of aan te leggen werken ingepast worden in de bestaande en
toekomstige ordening van de fysieke ruimte. Eenmalige activiteiten vergen
daarom specifieke vormen van regulering en handhaving zoals inspectie op de
werkplaats.
Een vaste bron is een onderdeel van een productiehuishouding of
consumptiehuishouding die allerlei vormen van afval voortbrengt. Emissies
naar de atmosfeer, lozingen via het riool of verwijdering via afvalverwerkende
bedrijven brengen het afval in de leefomgeving. Regulering van inrichtingen is
er op gericht de afvalproductie zoveel mogelijk te beperken. Een andere soort
bedreiging, die met name van productie-eenheden uitgaat, bestaat uit gevaren
als ontploffing, brand en giflozingen. Men spreekt dan over de externe
veiligheid van productieprocessen. Een ongewenst extern effect van
4 John Braithwaite, Restorative justice & responsive regulation, New York 2002. Men vindt
deze gedachten bijvoorbeeld terug in de nota Handhaven op niveau, Kamerstukken II 1999-
2000, 26 800 VI nr. 67, in de “Tafel van elf” (ministerie van justitie 2000), en in “Minder last,
meer effect, zes principes van goed toezicht”, kaderstellende visie op toezicht 2005.
Commissie Herziening Handhavingsstelsel VROM-regelgeving | 26