Commissie Mans: De tijd is rijp - Omgevingsdienst NL

Regulering, naleving en handhaving
Regulering, in de vorm van wetgeving, vergunningverlening, beleidsregels,
richtlijnen en zelfregulering, is nodig om de bedreigingen van de veiligheid, de
gezondheid en de orde in onze leefomgeving het hoofd te bieden.
Hedendaagse discussies over regelzucht en regeldruk doen wel eens vergeten
dat regelgeving een belangrijke maatschappelijke functie heeft. Regels zijn over
het algemeen niet de hersenspinsels van op regelgeving beluste ambtenaren,
maar het antwoord op de ervaring met bedreigingen in het verleden. Goede
regels zijn vanzelfsprekend, voor goedwillende en goedgeïnformeerde burgers.
Dat wil niet zeggen dat er geen problemen zijn rond regelgeving. In tegendeel,
wetgeving en regulering is moeilijk werk, bestaande regelgeving kan snel
achterhaald worden door nieuwe technische en maatschappelijke
ontwikkelingen, de maatschappelijke kosten en de baten van regulering
moeten steeds nauwlettend in het oog worden gehouden en alternatieven
voor regelgeving dienen steeds bij die afwegingen te worden betrokken. Dit
alles neemt niet weg dat goede regels noodzakelijk en onvermijdelijk zijn, wil
de doelstelling van een veilige, gezonde en duurzame leefomgeving
verwezenlijkt kunnen worden.
Regels hebben alleen dan maatschappelijk nut als zij ook worden nageleefd,
dat wil zeggen, indien burgers en bedrijven zich gedragen overeenkomstig de
desbetreffende wetten en voorschriften. De beste regels zijn regels die voor de
goedwillende en goed geïnformeerde burger vanzelfsprekend zijn. Een bedrijf
bijvoorbeeld, dat zijn interne milieuzorgsysteem goed op orde heeft,
minimaliseert de vervuiling, aantasting en uitputting van het leefmilieu die met
de bedrijfsvoering gepaard gaat. Een bedrijf dat de veiligheid van zijn
medewerkers en zijn omgeving niet in gevaar wil brengen zorgt voor een
veiligheidsbewakingssysteem dat de interne en externe veiligheid
optimaliseert. De vereisten van de milieuwetgeving of veiligheidswetgeving zijn
dan in hun bedrijfsprocessen ingebakken. Naleving is een vanzelfsprekendheid.
Naleving van regelgeving gebeurt echter lang niet altijd zo natuurlijk. Het
is inmiddels een uitgemaakte zaak dat een tankstation voorzien moet zijn van
een vloeistofdichte ondergrond; niemand die daaraan nog zou willen tornen.
Over de vloeistofdichte vloer voor de werkplaats van de fietsenmaker wordt
echter nog steeds gemopperd. Uit het voorgaande blijkt al dat burgers en
bedrijven goed op de hoogte moeten zijn van de risico’s en gevaren en van de
manier waarop geldende regels die gevaren inperken. Permanente voorlichting
en nalevingsondersteuning zijn daarom belangrijke instrumenten om naleving
te bevorderen.
Commissie Herziening Handhavingsstelsel VROM-regelgeving | 23