Commissie Mans: De tijd is rijp - Omgevingsdienst NL

1 Inleiding
1.1 Aanleiding en onderzoeksvraag
De handhaving van het omgevingsrecht is voor verbetering vatbaar. In de
notitie ‘Samen werken aan toezicht en handhaving’ 1 heeft de minister van
VROM een aantal knelpunten benoemd. Er is bij een aantal organisaties sprake
van onvoldoende aandacht, menskracht, kennis en deskundigheid voor het
uitvoeren van deze taak, het ontbreekt hier en daar aan een professionele, op
handhaving gerichte cultuur, er is soms onvoldoende bereidheid tot
samenwerking, te weinig probleemgerichtheid en onvoldoende aansluiting van
de bestuurlijke op de strafrechtelijke handhaving op elkaar. Dit alles is des te
problematischer nu de complexiteit en de dynamiek van de te handhaven
omgevingsregelgeving groot zijn. De afgelopen jaren zijn tal van initiatieven
gestart om tot verbetering van de uitvoering van de handhaving te komen,
zoals de vrijwillige intergemeentelijke samenwerking, de verbeterprogramma’s
en het instellen van het Landelijk Overleg Milieuhandhaving. Toch is het, in het
licht van enerzijds de verdergaande decentralisatie van taken en
bevoegdheden op dit terrein en anderzijds de toenemende Europeanisering en
internationalisering van de omgevingsrechtelijke regelgeving, de vraag of alle
(in de notitie opgesomde) genomen initiatieven toereikend zijn.
De minister van VROM heeft mede namens haar collega van Justitie, na overleg
met de vaste commissie voor VROM van de Tweede Kamer, daarom op 11
februari 2008 het Onderzoeksteam Herziening Handhavingsstelsel VROMregelgeving
ingesteld (hierna aangeduid als ‘de commissie’) met de opdracht
‘onderzoek te doen naar de houdbaarheid van het bestaande stelsel van de
handhaving en het toezicht op de naleving van de VROM-regelgeving op de
langere termijn (met inbegrip van de huidige bevoegdheidsverdeling) en de
aanpassingen die nodig zijn in het belang van een effectieve, efficiënte en
doelgerichte handhaving van de VROM-regelgeving. Het gaat hierbij niet alleen
om de handhaving van de milieuregelgeving maar uitdrukkelijk ook om de
handhaving van de regelgeving op het terrein van bouwen en ruimte.’ 2
1 Aangeboden aan de Tweede Kamer bij brief van 20 december 2007 (Kamerstukken II
2007-2008, 29 83, nr. 83).
2 Aldus de opdrachtbrief van 11 februari 2008 aan de leden van de commissie. Wat het
toezicht betreft, gaat het in deze opdracht om het zogenoemde eerstelijnstoezicht van
Commissie Herziening Handhavingsstelsel VROM-regelgeving | 11