Foto's Tony Heller - Falw.vu

Tonny Heller
Aan het begin van het schooljaar 1958 kwam Tonny Heller in de
Voorbereidende klas op Ravensbos in Valkenburg.
Geboren en getogen in het Drentse Barger-Compascuum werd
hij als dertien- jarige knul bijna letterlijk uit het Drentse veen
getrokken en na een lange dagreis, ver van huis in de
Limburgse löss gepoot. De familie Heller heeft een familieband
met de paters Herman en Ben de Vries, die van origine ook uit
die omgeving komen en zo is het heel goed verklaarbaar dat
Tonny de weg naar Ravensbos heeft weten te vinden.
De eerste vier jaar op Ravensbos verliepen ogenschijnlijk voor ieder die hem kende,
heel gewoon. Hij deed overal aan mee en was een vrolijke klasgenoot die met
iedereen goed overweg kon en veel plezier beleefde aan o.a. toneelspelen.
Toen kwam er een kentering. Na een vakantie is hij een hele poos thuis gebleven
met vage en onduidelijke klachten. Doktersbezoeken, ook in het Emmense
ziekenhuis, leverde geen duidelijk beeld of diagnose op. Thuis werd hij in het gezin
opgevangen en door broer en zwager meegenomen naar hun dagelijkse
werkzaamheden in de bouw. Het was misschien wel goed als hij zich lichamelijk
eens flink kon inspannen en zijn gedachten kon verzetten.
Tonny wilde echter terug naar Valkenburg en zo kwam hij na een trimestervakantie
weer op Ravensbos onder zijn klasgenoten die van hem hoorden dat hij zich weer
helemaal oké voelde. De paters zullen van hem ongetwijfeld hetzelfde gehoord
hebben en verder was er niets om zich ongerust over te maken.
Het gewone alledaagse leven hernam zijn loop maar in het laatste schooljaar op
Ravensbos 1964 – 1965 ging het helemaal mis. Tonny kreeg meer en meer last van
evenwichtstoornissen. Aanvankelijk probeerde hij dat te camoufleren of met een
kwinkslag weg te wuiven. Hij wilde het voor zichzelf en vooral voor zijn klasgenoten
niet weten en als die er al iets van zeiden werd Tonny heel boos. Of Tonny zelf met
klachten naar de “zieken”-pater is gegaan of dat hij met zijn oncontroleerbare
bewegingen de aandacht van één van de paters heeft getrokken, is niet duidelijk
maar Tonny kwam onder doktersbehandeling en uiteindelijk voor onderzoek in het
Heerlense ziekenhuis. Daar kreeg hij enkele keren bezoek van zijn broers en zussen
die op een zaterdagochtend vanuit Barger-Compascuum met een huurauto vroeg op
pad gingen naar het Heerlense ziekenhuis. Een lange dag onderweg om Tonny
tijdens het middagbezoek even te kunnen bezoeken (er waren stipte bezoektijden!).
Een andere zus met zwager deden het nog een keer per openbaar vervoer. Dat hield
in dat ze ’s-ochtends in alle vroegte per fiets 15 km van Barger-Compascuum naar
het station in Emmen fietsten, daar de eerste trein namen en afreisden naar Heerlen
om Tonny daar in het ziekenhuis nauwelijks een uurtje te kunnen bezoeken. Ook
voor hen gold natuurlijk de stipte bezoektijd. Zij konden precies binnen het NSdienstrooster
met de laatste trein in Emmen terugkomen om tenslotte per fiets in het
holst van de nacht door het pikdonkere en uitgestrekte veengebied naar huis te
trappen, terug naar Barger-Compas.
Na een paar onderzoeksweken in het ziekenhuis was de diagnose bekend: MS.
De leiding van Ravensbos werd hiervan op de hoogte gesteld en zij trok haar
conclusies. De paters hoorden dat Tonny een ongeneeslijke ziekte had, zijn
klasgenoten en andere leerlingen hoorden NIETS.
Tonny werd uit het ziekenhuis ontslagen en . . . . . ook op Ravensbos. Hij kon naar
huis vertrekken. Niet om te herstellen maar het was duidelijk dat er voor hem geen

OMI-toekomst was weggelegd en dan hoorde je op Ravensbos niet meer thuis.
Tonny kwam thuis met de boodschap dat één van de paters langs zou komen om zijn
ouders te informeren. Een broer, zwager en twee zussen beweerden nog niet zo lang
geleden dat die pater-boodschapper ruim 6 weken na thuiskomst van Tonny, zijn
ouders op de hoogte kwam stellen van wat er met Tonny aan de hand was en dat
daarom door de leiding van Ravensbos was besloten dat hij vanwege die ziekte niet
meer op Ravensbos kon / mocht zijn.
Daarmee begon voor Tonny eigenlijk een dubbele lijdensweg. Zijn ideaal, priester
worden, wilde hij niet loslaten en hij zou graag doorgaan op die weg zodra hij weer
beter was. Maar zijn fysieke kwaal MS had zijn verwoestende werking als een
onontkoombaar proces in gang gezet. Tonny bleef optimistisch, hij geloofde vast dat
hij toch wel weer beter zou worden …….
Vijf jaar duurde zijn strijd en het proces van afnemende mobiliteit en steeds meer
uitvalsverschijnselen van lichaamsfuncties. Geheel aangewezen op de verzorging
door zijn ouders, broers en zussen met aanhang en andere familieleden is Tonny na
een lang ziekbed tenslotte overleden op 28 november 1970. Hij ligt begraven op het
kerkhof in Barger-Compascuum, het Drentse veendorp waarover hij met trots kon
vertellen tegen zijn klasgenoten op Ravensbos.
Tijdens zijn hele ziekteperiode heeft hij één keer, een paar maanden voor zijn
overlijden, bezoek gehad van een klasgenoot, Jos van Neer. Tonny correspondeerde
een enkele keer met Jos en zo kwam er van zijn situatie toch nog iets naar zijn
klasgenoot(-en) doorsijpelen. Van Ravensbos heeft de familie Heller niets of niemand
meer gezien of gehoord.
In het voorjaar van 1980 kwam ik toevallig door Barger-Compascuum en bij het binnenrijden van het
dorp passeerde ik het kerkhof. Ik kon het niet laten en moest even kijken; het is niet zo groot en het
graf van Tonny was dan ook snel gevonden. Naast hem lag zijn vader begraven.
Bij het verlaten van het kerkhof kon ik iemand aanspreken en vragen naar Mevrouw Heller, Tonny’s
moeder. Die woonde vlak bij. Toch even van de gelegenheid gebruikmaken om een bezoekje te
brengen aan de moeder van een oud-klasgenoot. Zij bleek echter op dat moment niet aanspreekbaar
te zijn en lag te rusten. Aangezien ik een paar ongeduldige kinderen in de auto had zitten moest ik
verder, misschien een volgende keer . . . . . . .
10 Jaar later ben ik voor de tweede keer in Barger-Campascuum geweest en heb opnieuw een
bezoekje aan het graf van Tonny Heller gebracht. Ook zijn moeder bleek inmiddels overleden.
Medio 2006 kreeg ik een mailtje van Arnoud Langen, een neef van Tonny Heller. Hij
had in familiekring verhalen over zijn oom opgevangen en daarin kwam vaak de
naam Ravensbos voor. Op internet werd de website “Ravensbos” gevonden. Dat
werd een eye-opener voor de familie die het Ravensbos alleen maar kenden van
enkele foto’s in Tonny’s foto-album en van zijn verhalen.
Ergens op de site is ook mijn emailadres te vinden en zo kwam ik alsnog in contact
met de fam. Heller en de fam. Langen-Heller.
Begin november 2007 stond ik samen met zijn broer, 2 zussen, zwager en
schoonzus, voor de 3 e keer op het kerkhof van Barger-Compascuum bij het graf van
Tonny Heller en zijn ouders.
De familie Heller heeft een aantal foto’s uit het foto-album van Tonny uit zijn
Ravensbos-periode gedigitaliseerd en voor de site beschikbaar gesteld. Ook het
gedachtenisprentje aan Tonny Heller is hierbij gevoegd.
Paul van de Meulengraaf

Uit het fotoalbum van Tonny Heller:

Tonny Heller, Tinie Cloïn, Gerard van de Laak, ,

Tinie Cloïn, Gerard van de Laak, Tonny Heller, Piet van Heerwaarden

Tonny Heller, , Gerard van de Laak, Tinie Cloïn

De paters A. Koot, M. Schram, A. Defever

Kees Verhaar, Gerrit Damhuis, Antoon Claassen, Tonny Heller, wim van Baalen, Frans
Polman, Paul van de Meulengraaf, Ben Scheen
Paul Jansink, Nol Huijben, Jan Koch, Hans Baggen

Binnenkomst van sinterklaas (1963) Leo Thijssen bij de Cercle

Sinterklaas bij de Cercle 1963
Herman Kötte, Leo Thijsen, Tonny Heller

Tonny Heller en br. Jean Huijdts

De paters A. Defever, M. Schram, B. de Vries

Herman Kötte, Tonny Heller, Paul Janssink

Tonny Heller, Joep de Vos, Paul Jansink, Huub Eusen

Harrie Bielders, Bob Caspari, Gerard Langendijk, Piet Hoerbers, p. A. Kusters, Tonny Heller

. J. Huijdts en p. A. Defever

Frans Polman, Huub Eusen, Tonny Heller

Herman de tuinman bezig met de sloop van de laatste van de 2 kassen die aan de voorzijde
van het klooster stonden

Het schoonborstelen van de gevel van de “Duitse”-vleugel

Met witte cement de gevel van de “duitse”-vleugel ‘schilderen’ door brs. J. Huyben, H. van de
Zwaan en Pierre Verheggen

Thomas Stüger mag de vergeten plekjes nalopen

Paters , W. Cartens, A. Defever

Antoon claassen, Herman Kötte, Tonny Heller en Paul Jansink

Het “droomelftal”

, Wim de Heer, Peter Jungerius, Leo Thijsen, Ben Scheen, Herman Kötte, Tonny Heller

Staande: Hans Baggen en Tom Graat
Harry van Heeswijk, Piet-Hein Köllmann, pater W. Tromp,Tonny Heller, Jos van Neer en
Jos Schabbink fotograaf: Paul van de Meulengraaf

Tom Graat, Tonny Heller en p. W. Bauwhuis

Tonny Heller, Frans van der Brugge, Gerard Jansink

Tom Graat, Gerard Jansink, br. J. Huyben, p. . Bauwhuis, br. M. Jungsleger, Joep de Vos,
Tonny Heller, Frans Polman, Frans van der Brugge

Tonny Heller, Tom Graat

Tonny Heller en Joep de vos

Frans van der Brugge en Tonny Heller

Tonny Heller
1oktober 1945 - 28 november 1970