TBS-behandeling geprofileerd; een gestructureerde ... - WODC

4.1 Sociotherapie en therapeutische behandelmilieus
Binnen de forensische psychiatrie spelen de uitgangspunten van het
sociaalpsychiatrisch gedachtegoed een grote rol in hoe de behandeling en
het therapeutisch milieu zijn vormgegeven. Dit betekent dat wordt gekeken
op welke wijze - en in welke onderlinge wisselwerking - biologische,
psychologische en sociale factoren bijdragen aan de beperkingen en
mogelijkheden van tbs-patiënten. 24 De theoretische fundering wordt hierbij
primair gelegd vanuit de biologische psychiatrie, milieutherapie,
groepsdynamica, cognitieve gedragstherapie, systeemtherapie, psychodynamische
benadering, en (arbeids)rehabilitatie. Het leefmilieu, de
therapeutische behandelmilieus en de sociale context spelen een belangrijke
rol in de totaalbehandeling van terbeschikkinggestelden. Werken vanuit
een sociaalpsychiatrisch gedachtegoed betekent dat de professional de
verantwoordelijkheid van zorg en behandeling deelt met de patiënt, zijn sociale
context en met de bredere samenleving (familieleden, belangenverengingen,
welzijnsinstellingen, etc.). Binnen het sociaalpsychiatrisch gedachtegoed
kunnen vier fasen worden onderscheiden (zie bijvoorbeeld Mos & Van
Weeghel, 1999).
Fase 1: Vaststellen van beperkingen, mogelijkheden en zorgbehoefte van patiënten
In de eerste fase staat, naast de forensisch psychiatrische en psychologische
diagnostiek, ook de ‘sociale’ diagnostiek, de delictanalyse en de zorgbehoefte
van de patiënt voorop. Het belangrijkste doel van deze fase is om inzicht te
krijgen in de beperkingen, mogelijkheden en de hulpvraag van de patiënt.
Samen met de patiënt wordt de hulpvraag verduidelijkt en wordt een
behandelings- en/of begeleidingsplan opgesteld.
Fase II: Ondersteuning geven bij het dagelijks functioneren van patiënten
De belangrijkste doelstelling van deze fase is om de zelfredzaamheid van
24
Deze principes worden vaak geschaard onder het Bio Psychosociaal Model; zie
bijvoorbeeld Van Binsbergen en collega’s, 2007.
68