Wilt u deze tekst in opgemaakte vorm lezen met foto's, klik dan deze ...

De logistieke organisatie rond de HSL bovenbouw
Op tijd op de juiste
plaats
In het artikel ‘Niet minder,
maar ook niet meer dan
de dagplanning’, elders
in dit nummer, worden
de werkzaamheden aan
de bovenbouw van de
Hogesnelheidslijn (HSL)
uiteen gezet. Maar minstens
zo complex als de techniek
van dit project, was de
logistieke organisatie waar
de twee betrokken wapeningsbedrijven
mee te maken
hadden. Een gesprek met de
uitvoerders Rinus Deijkers
(MVM Betonstaal) en Ben
Brevé (Van Noordenne
Wapeningsstaal).
MVM Betonstaal uit Montfoort en Van
Noordenne Wapeningsstaal uit Hardinxveld-Giessendam
hebben in de wapeningscombinatie
WMN intensief samengewerkt
aan het project. Dat was ook
nodig, want de vervaardiging van de
HSL bovenbouw betekende een enorm
werk dat veel vergde van de technische
en organisatorische vaardigheden van de
betrokken bedrijven. De HSL loopt van
Hoofddorp tot aan de Belgische grens en
beslaat zodoende een traject van 2 x 80
km (heen en terug). In totaal is 16.000
ton wapening in het werk verwerkt.
Het gehele werk was verdeeld in drie
onderdelen, die ieder onder de verantwoordelijkheid
van een speciaal team
viel: ZVP (zettingsvrije plaat, 2 bouwstromen),
tunnels (4 bouwstromen), wissels
(4 bouwstromen). Naderhand werd er
een ontsporingsbalk, met een lengte van
in totaal 90 km verdeeld over het hele
traject, aangelegd. Ieder onderdeel had
zo de eigen knelpunten. Met name de
logistiek zorgde voor veel hoofdbrekens.
Nummering
Om de juiste wapening op de juiste plek
te krijgen, was elke slab genummerd.
De nummering kwam overeen met de
plek waar de wapening moest worden
toegepast. Het traject werd hiertoe in
drie delen gespitst, elk met een eigen
nummer. Met een centrale plaats als
vertrekpunt (in zone 1, het traject tussen
Rotterdam en Hoofddorp lag dat in
Rotterdam) werden de slabs per kilometer
opeenvolgend genummerd. Zo kon
geen verwarring ontstaan over de plaats
van de toe te passen wapening. Het was
belangrijk dat de wapening ook inderdaad
op de juiste plek (en op het juiste
tijdstip) werd afgeleverd, want nadien
was het niet meer mogelijk met een
kraan of een vrachtwagen op de bouwplaats
te komen. De wapening moest
in geval van vergissingen handmatig
worden versleept.
16

De logistieke organisatie rond de HSL bovenbouw
Tunnels
In het traject zijn vier tunnels aangelegd, namelijk de tunnels
onder de Oude Maas en de Dordtse Kil, de Groene Harttunnel
en de TRN (Tunnel Rotterdam Noord). Moeilijkheid hier was
het op tijd aanleveren van de wapening. Brevé: ‘De planning
diende bijzonder goed te worden uitgedacht omdat alle bouwpartijen
gebonden waren aan een minimum hoeveelheid per
dag. Als één partij uit de pas zou lopen, zou de gehele bouw
stagneren. De wapening moest dan ook in de juiste hoeveelheid
precies op het juiste tijdstip en op de juiste plaats worden
afgeleverd.’
‘Met name bij de tunnels was dit geen eenvoudige opgave,’
vertelt Brevé. ‘De Groene Harttunnel, bijvoorbeeld, heeft een
lengte van 8 km en er werd zo`n 800 ton wapening per buis
in verwerkt. Het heeft nogal wat voeten in aarde om daar de
wapening af te leveren. Eén tunnelbuis is nog niet zo`n probleem
omdat men dan de andere tunnelbuis kan gebruiken
voor de aanvoer van materialen. Als er echter één af is, moet
alle wapening bovengronds, grotendeels via de openbare weg
worden aangevoerd. Het ging dan om behoorlijke afstanden:
om van de ene toerit naar de andere te komen via de openbare
weg kwam neer op een tocht van ruim 20 km.’
Deijkers voegt toe: ‘Dat is ook de reden waarom wij ons
gedeelte van de Groene Harttunnel grotendeels ’s nachts hebben
uitgevoerd. Zo veroorzaakten wij de minste overlast voor
het overige verkeer en konden we het beste doorrijden.’
Communicatie
De logistiek diende dus vooraf gedetailleerd te worden gepland,
dit gaf echter geen garanties dat de toevoer van wapening
vlekkeloos zou plaatsvinden. Deijkers: ‘We hebben dikwijls van
tevoren het traject verkend en plannen gemaakt over de te
nemen route, maar enkele dagen later kon de situatie alweer
totaal veranderd zijn. De communicatie verliep in dit opzicht
niet altijd even soepel, dat is ook niet mogelijk. Dit werd mede
veroorzaakt doordat er zeer veel bouwpartijen op grote afstand
van elkaar werkten. Ook was men op sommige plaatsen nog
bezig met de onderbouw, terwijl de werkzaamheden voor de
bovenbouw elders al in volle gang waren. Al die verschillende
ploegen konden onmogelijk contact met elkaar blijven onderhouden
over bijvoorbeeld de toegangswegen, dus het kon best
zo zijn dat men die had afgesloten op het moment dat wij de
wapening kwamen brengen.’
Ontsporingsbalk
Pas in een laat stadium is besloten dat op bepaalde delen van
het traject een zogeheten ontsporingsbalk aangebracht diende
te worden. Deze balk werd in het midden van de rails aangelegd,
en moet ervoor zorgen dat de hogesnelheidstrein, mocht
deze om de één of andere reden uit de rails schieten, niet
verder ontspoort. Deze ontsporingsbalk was niet op het gehele
traject nodig, in tunnels kan de balk bijvoorbeeld achterwege
blijven omdat de trein daar door de tunnelwanden wordt
tegengehouden). Toch is in totaal zo’n 90 km van het traject
met de balk uitgevoerd.
Brevé: ‘De moeilijkheid hier was dat de plek waar de balk
moest worden gestort nog maar slecht te bereiken was. De
wapening werd met behulp van een krol (een kraan op een
rails) op de juiste plek gelegd waarna het kon worden gevlochten.
Het storten vond vervolgens plaats met behulp van een
kubel. De wissels vormden een vergelijkbare uitdaging. Naast
de reguliere wissels waren er voor de werkzaamheden twee
tijdelijke wissels aangelegd. Het verwijderen van deze wissels
nadat het werk was voltooid en het afwerken van de rails was
geen eenvoudige klus.'
Nu het werk vrijwel is afgerond kijken de beide heren tevreden
terug op de werkzaamheden. ‘Tijdens de werkzaamheden
realiseer je je de omvang van het werk niet, het is allemaal
onderdeel van het dagelijkse werk.’ vertelt Brevé. ‘Maar als je
er op terugkijkt, duizelt het af en toe wel eens wat er allemaal
is gebeurd.’ Ook Deijkers heeft een voldaan gevoel: ‘Het was
niet altijd even gemakkelijk en we hebben natuurlijk ook met
tegenslagen te kampen gehad. Maar het is mooi om aan een
dergelijk project een bijdrage te kunnen leveren.’
■
17