Wenk Rechtspraak Ondernemingsrecht 2012/3

echtspraak ondernemingsrecht RO 2012/17
geldt. Derhalve zal de voorzieningenrechter het
voorgenomen besluit tot benoeming van Sturkenboom
en Van Gaal als statutair bestuurders schorsen
voor een termijn zoals hierna in het dictum vermeld,
zodat de aandeelhouders de mogelijkheid behouden
om op basis van artikel 2:110 BW een verzoek te
doen tot het houden van een AvA, met als agendapunt
het vertrouwen in de RvC.
De vorderingen onder 3.1., II, III en V zullen gelet
op het hiervoor overwogene onder 4.8 worden afgewezen.
De vorderingen onder 3.1. IV en VI zijn te algemeen
geformuleerd om voor toewijzing in aanmerking
te komen. Bovendien heeft te gelden dat een
dergelijk verbod, dan wel gebod, eerst dan gerechtvaardigd
is als vast staat dat een reële dreiging van
toekomstig onrechtmatig handelen bestaat. Cruijff
c.s. hebben hun vorderingen op dat punt onvoldoende
onderbouwd, zodat deze zullen worden afgewezen.
4.14. De Vennootschap c.s. zullen als de grotendeels
in het ongelijk te stellen partij, gelijk gevorderd
hoofdelijk, in de proceskosten worden veroordeeld.
De kosten aan de zijde van eisers worden begroot
op:
— vaarding dag
€ 90,81
— overige explootkosten
€ 90,81
— griffierecht eiser
sub 1
€ 260
— griffierecht eisers
sub 2–14
€ 560
— salaris advocaat € 1.632 (2 × € 816)
Totaal € 2.633,62
5. De beslissing
De voorzieningenrechter
5.1. schorst het besluit tot de voorgenomen benoeming
van Sturkenboom en Van Gaal tot statutair
bestuurder (lid van de Hoofddirectie) van de Vennootschap
— voor een termijn van drie maanden na heden,
in het geval dat de RvC of de Hoofddirectie binnen
veertien dagen na heden een rechtsgeldige oproeping
doet uitgaan voor een AvA, die zal worden
gehouden op een termijn van zeven weken na de dag
van oproeping, met als agendapunt het al dan niet
opzeggen van het vertrouwen in de RvC, dan wel,
— voor een termijn van vijf maanden na heden,
behoudens de mogelijkheid van verlenging op vordering
in kort geding van de meest gerede partij,
in het geval dat gedaagden niet binnen veertien
dagen na heden aan het vorenstaande uitvoering
geven,
5.2. veroordeelt de Vennootschap c.s. hoofdelijk,
des dat de één betalend de anderen zullen zijn
gekweten, in de proceskosten, aan de zijde van
Cruijff c.s. tot op heden begroot op € 2.633,62,
5.3. verklaart dit vonnis tot zover uitvoerbaar
bij voorraad,
5.4. wijst het meer of anders gevorderde af.
RO 2012/17
RECHTBANK BREDA (VOORZIENINGENRECH-
TER)
23 november 2011, nr. 240951 / KG ZA 11-558
(Mr. Leijten)
BW art. 2:336
LJN BU5680
Uitstoting. Gedwongen aandelenoverdracht. Geschillenregeling.
Kort geding.
Kan een aandeelhouder in kort geding worden
gedwongen zijn of haar aandelen over te dragen
zonder tegenprestatie
P.A.B. Baremans Holding B.V. (Baremans Holding) en
U.J.W.M. Muijs Holding B.V. (Muijs Holding) houden
beiden 50% van de aandelen in de vennootschap Baremans-Muijs
Holding B.V. (de Vennootschap). Baremans
Holding en Muijs Holding zijn beide bestuurder
in de Vennootschap Uiteindelijk aandeelhouders van
Baremans Holding en Muijs Holding (de echtgenoot
respectievelijk de echtgenote) liggen in scheiding. Het
persoonlijke geschil tussen deze partijen resulteert in
zakelijke geschillen op het niveau van de Vennootschap.
Volgens Baremans Holding is de Vennootschap
door handelen van Muijs Holding in een impasse geraakt
en dreigt de opzegging van het krediet van de
ABN AMRO Bank (de Bank), het faillissement en het
verlies van werk voor het personeel. Baremans Holding
en de Vennootschap eisen in kort geding overdracht
van de administratie en overdracht van de aandelen
van de Vennootschap van Muijs Holding tegen een
waarde van € 1 aan eiseressen.
Vzr.: Een gedwongen overdracht van aandelen in kort
geding is slechts onder uitzonderlijke omstandigheden
mogelijk. Aan dergelijke omstandigheden is voldaan
wanneer door het handelen van de aandeelhouder het
belang van de vennootschap zodanig wordt geschaad
dat het voortduren van zijn aandeelhouderschap in
redelijkheid niet langer kan worden geduld. In de onderhavige
zaak is een dergelijke vergaande voorziening
gerechtvaardigd, nu de Bank het lopende krediet stopzet
indien de aandelen niet in handen komen van één
van de twee huidige aandeelhouders. Bij gebreke aan
een reconventionele vordering van Muijs Holding tot
overdracht van de aandelen aan haar, kunnen de aandelen
in de Vennootschap enkel worden toebedeeld
aan Baremans Holding.
Zie ook:
• Hof Amsterdam (OK) 30 maart 2010, ARO
2010/59; JOR 2010/221 (criteria voor uitstoting,
is evenwel geen kort geding procedure);
• Hof Amsterdam 11 maart 2004, JOR 2004/190,
m.nt. C.D.J. Bulten;
• Hof 's‐Gravenhage 31 januari 2006, JOR 2006/
175;
RO Afl. 3 - 2012 189

RO 2012/17
• Hof 's‐Hertogenbosch 19 september 2006, RO
2007/27;
• Rb. Breda 12 augustus 2009, RO 2009/70;
• Rb. Breda 13 maart 1998, JOR 1998/61;
• Rb. 's‐Gravenhage 24 maart 2010, RO 2010/51;
• Asser 2‐II, De naamloze en besloten vennootschap,
Deventer: W.E.J. Tjeenk Willink 2009, par.
724;
• C.D.J. Bulten, De geschillenregeling ten gronde,
(Serie vanwege het Van der Heijden Instituut deel
108), Deventer: Kluwer 2011, hoofdstuk VII.5.3;
• A.F.J.A. Leijten, ‘Tien jaar uitkoop- en geschillenregeling
(I)’, Ondernemingsrecht 1999, p. 238;
• J. Roest, Rechtspersonen, Art 336, aant. 5,
(2008) (losbl.).
Zie anders:
• Hof Amsterdam (OK) 9 augustus 2011, RO
2011/71;
• Rb. Leeuwarden 30 juni 2010, RO 2010/69;
• Rb. 's‐Gravenhage 24 maart 2010, RO 2010/51;
• Rb. Arnhem 19 september 2007, RF 2007/88;
JOR 2007/266;
• Rb. Breda 13 maart 1998, JOR 1998/61, m.nt. C.J
Groffen;
• K.M. Hassel, ‘Geschillenregeling in kort geding’,
in: G. van Solinge, M. Holtzer en A.F.J.A.
Leijten (red.), Geschriften vanwege de Vereniging
Corporate Litigation 2004-2005 (Serie vanwege
het Van der Heijden Instituut deel 82), 2005, p.
109-120.
Wenk:
De geschillenregeling is al 23 jaar opgenomen in
afdeling 1 titel 2:8 BW maar wordt weinig gebruikt
(zie A.F.J. A. Leijten, Conflicten rondom de
rechtspersoon (Monografieën vanwege het Van
der Heijden Congres, deel 62); A.E. Driessen, ‘De
geschillenregeling revisited’, Ondernemingsrecht
2003/581, p. 581-583 en C.D.J. Bulten, ‘Herziening
van de geschillenregeling: grondige verbouwing
of likje verf’, WPNR 2005/6605, p. 45-51). De
tendens om een aandeelhoudergeschil te beslechten
in een enquêteprocedure voor de Ondernemingskamer
lijkt nog steeds een aantrekkelijkere
optie dan de gang naar de bodemrechter met
een vordering uit hoofde van uitstoting of uittreding.
De voorgenomen herziening van het BVrecht
zoals vervat in het inmiddels door de
Tweede Kamer aangenomen wetsvoorstel ter
vereenvoudiging en flexibilisering van het BVrecht
beoogt ook ten aanzien van de geschillenregeling
een aantal wijzigingen door te voeren.
Deze wijzigingen betreffen in hoofdlijnen het vereenvoudigen
en versnellen van de huidige regeling
en de introductie van een procedure tot vereenvoudigde
uittreding. Wellicht dat deze wijzigingen
de geschillenregeling aantrekkelijker maken
(zie bijvoorbeeld A.R.J. Croiset van Uchelen,
‘De nieuwe geschillenregeling: een veelsnijdend
zwaard’, TOP 2007/6, p. 262 en J. Roest, ‘Geschillenregeling’,
WPNR 2007/6731, p. 965. Anders: J.
rechtspraak ondernemingsrecht
H.M. Willems, ‘Geschillen en exitmogelijkheden’,
in: J.M.M. Maeijer e.a., Flexibele rechtsvormen (Serie
vanwege het Van der Heijden Instituut deel
98), Deventer: Kluwer 2008, p. 90-92 en C.D.J.
Bulten, De geschillenregeling ten gronde, p. 29.) Of
deze wijzigingen daadwerkelijk de populariteit
van de geschillenregeling zullen vergroten, moet
de praktijk gaan uitwijzen.
De onderhavige casus betreft een uitstoot bij
wijze van voorlopige voorziening in kort geding.
Hoewel weinig toegepast, lijkt het een praktische
(en snellere) methode om uit een impasse te geraken
dan de reguliere geschillenregeling in een
bodemprocedure.
De voorzieningenrechter van de Rechtbank
Breda buigt zich — onder andere — over een
vordering tot voorlopige uitstoting van een medeaandeelhouder.
Het betreft een lang slepend conflict tussen
een in scheiding liggend echtpaar. Dit conflict had
zich uitgebreid tot de zakelijke sfeer. De echtgenoot
en echtgenote dreven een onderneming
(kledingwinkel) in de Vennootschap, waarin zij
beiden door middel van hun persoonlijke B.V.’s
50% van de aandelen hielden en beiden bestuurder
waren. Als medio 2011 de Bank aangeeft enkel
verdere kredietverlening te verstrekken, indien
financiële gegevens van de Vennootschap worden
verstrekt, escaleert het conflict tussen echtgenoot
en echtgenote. De echtgenote besluit een derde in
te schakelen voor de opstelling van de door de
Bank gevraagde financiële stukken. De identiteit
van deze derde houdt ze geheim voor zowel haar
echtgenoot als de Bank, maar het is geen AA of RA
accountant.
Voor de Bank is na deze gang van zaken de
maat vol. Bij brief van 7 oktober 2011 geeft zij aan
dat naar haar mening de enige oplossing voor het
conflict is dat alle aandelen in de Vennootschap
overgaan op één van de aandeelhouders. Ook de
franchisegever van de Vennootschap meldt zich
vervolgens bij brief van 18 oktober 2011 en geeft
aan dat indien er ‘intern geen orde op zaken
wordt gesteld’ de franchisegever zich het recht
voorbehoudt de franchiseovereenkomst op te
zeggen.
Baremans Holding en de Vennootschap stappen
vervolgens naar de voorzieningenrechter en
vorderen — zakelijk weergegeven — afgifte van de
volledige administratie van de Vennootschap en
daarnaast overdracht door Muijs Holding van de
aandelen in de Vennootschap aan Baremans Holding
tegen betaling van € 1. De voorzieningenrechter
wijst deze vorderingen toe.
De Vennootschap treedt overigens weliswaar
naast Baremans Holding als eiseres op, maar
neemt geen zelfstandige positie in. Op basis van
de wettekst (art. 2:336 lid 2 BW) kan een vordering
tot uitstoting niet worden ingesteld door de
vennootschap (zie voor de (historische) achtergrond
bijvoorbeeld: Kamerstukken 18 905, nr. 3
(MvT) p. 17; Rapport Cie Vennootschapsrecht
190 Afl. 3 - 2012 RO

echtspraak ondernemingsrecht RO 2012/17
(1975), p. 15-16, en W.D.H. Asser, ‘Het partijbegrip
en binding van uitspraken in vennootschappelijke
procedure’, in: P. van Schilfgaarde e.a.,
Rechtspleging in het ondernemingsrecht (Serie vanwege
het Instituut voor Ondernemingsrecht deel
26), Deventer: Kluwer 1997, p. 57-74). In de literatuur
wordt bepleit dat een vennootschap wel de
mogelijkheid heeft een uitstotingsvordering in te
stellen (zie bijvoorbeeld C.D.J. Bulten, De geschillenregeling
ten gronde, Deventer: Kluwer 2011, p.
119 met literatuurverwijzingen). De voorzieningenrechter
gaat echter voorbij aan dit punt.
Onderhavig vonnis met verstrekkende gevolgen
is gewezen in kort geding. Uitstoting in kort
geding wordt regelmatig afgewezen wegens
complexiteit van de zaak (zie bijvoorbeeld Rb.
Leeuwarden 30 juni 2010, RO 2010/69, Rb. 's‐Gravenhage
24 maart 2010, RO 2010/51 en Rb. Arnhem
19 september 2007, RF 2007/88). In deze
procedure wordt de vordering toegewezen, nu
naar het oordeel van de voorzieningenrechter de
situatie dusdanig dringend is dat een vergaande
voorlopige voorziening gerechtvaardigd: opzegging
van de kredietfaciliteit door de bank dreigt
en deze zal, daarover zijn partijen het eens, leiden
tot het faillissement van de Vennootschap. Het
laten meewegen van deze externe factor, die ziet
op de continuïteit van de Vennootschap, is in lijn
de rechtspraak ten aanzien van uitstoot in kort
geding.
De voorzieningenrechter anticipeert op een
eventuele uitkomst van een uitstotingsprocedure
ten gronde en maakt daarbij een opmerkelijke
afweging, nu uitdrukkelijk de positie van Muijs
Holding als bestuurder in overweging wordt genomen.
De voorzieningenrechter acht van doorslaggevend
belang de omstandigheid dat de echtgenote
voor het opstellen van de financiële stukken
een derde heeft ingeschakeld zonder deze
persoon bekend te maken . Hierdoor handelt de
echtgenote (strikt genomen; Muijs Holding) in
strijd met de essentiële verplichting van de gezamenlijke
bestuurders jegens elkaar. Dit gedrag van
de echtgenote zou echter — bij een strikte interpretatie
van de wettekst — geen rol mogen spelen.
Uit de toelichting op de wettekst van art. 2:336
BW volgt immers dat het gedrag in de hoedanigheid
van aandeelhouder voorligt voor beoordeling.
De strikte en vigerende interpretatie hiervan is
dat enkel het gedrag in hoedanigheid van aandeelhouder
tot uitstoting kan leiden (zie bijvoorbeeld
OK 10 april 2003, ARO 2003/71; JOR 2003/
144, m.nt Bulten (Hoffmann), OK 27 oktober 1994,
TVVS 1995, p. 76-77 (Muller/Muts) en OK 30 maart
2010, ARO 2010/59; JOR 2010/221 (Elf) en Rb.
Leeuwarden 30 juni 2010, RO 2010/69).
De voorzieningenrechter heeft evenwel voornamelijk
het gedrag van Muijs Holding in haar
hoedanigheid van bestuurder meegewogen.
Daarover zegt de voorzieningenrechter nog wel
dat een schorsing van Muijs Holding de impasse
toch niet zou oplossen, nu het conflict zich dan
naar de AVA zou verplaatsen. De vordering van
Baremans Holding tot schorsing van Muijs Holding
als bestuurder wordt dan ook niet toegewezen.
Wellicht ziet de voorzieningenrechter
daar een rol weggelegd voor Baremans Holding
na overdracht van alle aandelen aan haar.
Opgemerkt zij wel dat geen reconventionele
vordering was ingesteld door Muijs Holding tot
overdracht van de aandelen in de Vennootschap
van Baremans Holding aan haar, waardoor de
voorzieningenrechter zich niet hoefde te buigen
over de vraag welk van de twee aandeelhouders
van de Vennootschap het geheel aan aandelen
diende te verkrijgen. De voorzieningenrechter
merkt echter op dat voor de beantwoording van
de vraag naar wie de aandelen in de Vennootschap
moeten overgaan, de omstandigheden een
rol spelen dat 1. de echtgenoot altijd de feitelijke
leiding heeft gehad in de onderneming, 2. het
personeel in de onderneming enkel met de echtgenoot
verder willen en 3. de positie van de Vennootschap
kan worden versterkt, nu de echtgenoot
nog twee gelijke ondernemingen drijft.
Vonnis in kort geding van 23 november 2011
in de zaak van
1. P.A.B. Baremans Holding BV, te Etten-Leur,
2. Baremans-Muijs Holding BV, te Etten-Leur, eiseressen
in conventie, verweersters in reconventie,
adv. mr. J. van Oijen te Etten-Leur,
tegen
1. Gedaagde, te Etten-Leur,
2. U.J.W.M. Muijs Holding BV, te Etten-Leur,
3. Donella BV, te Etten-Leur, gedaagden in conventie,
eiseressen in reconventie, adv. mr. J.E. de Wijn te
Amsterdam.
Voorzieningenrechter:
(...)
2. Het geschil
2.1. Eiseressen vorderen in conventie, bij vonnis,
uitvoerbaar bij voorraad, na wijziging van eis:
I. gedaagden hoofdelijk, althans gedaagde, althans
Muijs Holding, althans Donella BV te veroordelen
om binnen acht dagen na betekening van dit
vonnis de volledige administratie van Baremans-
Muijs BV af te geven ten kantore van de accountant
van de vennootschap van Baremans Holding, DRV
Accountants en Belastingadviseurs aan het Cosunpark
20 te Breda, althans ten kantore van de raadsman
van eiseressen aan de Bredaseweg 161 te Etten-
Leur, welke administratie bestaat uit:
— alle inkoopfacturen en kostenfacturen met datum
1 januari 2010 t/m 31 december 2010 en met
datum 1 januari t/m de datum van dit vonnis;
— alle bankafschriften over 2010 en 2011, ABN
AMRO 6155.73.983;
— de kasbladen van de kas van 1 januari 2010 t/m
31 december 2010 en van 1 januari 2011 t/m de
datum van dit vonnis;
RO Afl. 3 - 2012 191

RO 2012/17
— alle kopieën van investeringen in 2010 en 2011;
— de voorraadlijst per 31 december 2010 tegen
inkoopwaarde goederen exclusief btw en per datum
van dit vonnis;
— het afschrift ter zake de lening ABN AMRO
55.94.37.161 per 31 december 2010 en per datum
van dit vonnis;
— openstaande postenlijst crediteuren per 31 december
2010 en per datum van dit vonnis;
— openstaande postenlijst debiteuren per 31 december
2010 en per datum van dit vonnis;
— kolommenbalans van 1 januari 2010 tot en met
31 december 2010 en van 1 januari 2011 t/m de
datum van dit vonnis;
— alle grootboekkaarten van 1 januari 2010 t/m 31
december 2010 en van 1 januari 2011 t/m de datum
van dit vonnis;
— de BTW aangiften 2010 en 2011 zoals tot op
heden ingediend bij de Belastingdienst;
— de loonjournaalpost 2010 en 2011;
— aangiftes loonheffing 2010 en 2011;
op verbeurte van een dwangsom van € 5.000 per
dag dat gedaagden in gebreke blijven om aan dit
vonnis te voldoen;
II. primair: Muijs Holding te veroordelen om
binnen acht dagen na betekening van dit vonnis alle
door haar gehouden geplaatste aandelen in het kapitaal
van Baremans-Muijs Holding aan Baremans
Holding te leveren voor een voorlopige koopsom
van € 1, op verbeurte van een dwangsom van
€ 5.000 voor iedere dag of iedere keer dat Muijs
Holding in gebreke blijft aan deze leveringsverplichting
te voldoen onder bepaling dat dit vonnis in
plaats kan treden van de voor de levering vereiste
(rechts-)handelingen, onder bepaling, dat in de leveringsakte
ten gunste van Muijs Holding een pandrecht
zal zijn gevestigd tot zekerheid van de betaling
van de koopsom die dient te worden vastgesteld op
basis van artikel 14 van de statuten van Baremans-
Muijs Holding waarbij eiseressen zullen worden gelast
hun medewerking te verlenen aan de prijsvaststelling;
subsidiair: Muijs Holding te veroordelen om binnen
acht dagen na betekening van dit vonnis alle
door haar gehouden aandelen in Baremans-Muijs
Holding over te dragen aan Baremans Holding ten
titel van beheer onder bepaling dat onder beheershandeling
tevens dient te worden begrepen het uitoefenen
van stemrechten op de betreffende aandelen,
waarbij de overdracht ten titel van beheer zal
plaatsvinden voor de duur van een door eiseressen
te entamener procedure ex artikel 2:336 BW, welke
procedure zal worden ingesteld binnen vier weken
na dagtekening van dit vonnis, totdat door de rechter
door middel van een in kracht van gewijsde gegaan
vonnis of arrest omtrent de vordering tot uitstoting
zal zijn beslist, onder bepaling dat dit vonnis
in de plaats kan komen van de voor overdrachtshandelingen
vereiste rechtshandelingen;
meer subisidiair: Muijs Holding te schorsen als
gezamenlijk bevoegd bestuurder van Baremans-
Muijs Holding BV voor de duur van de procedure ex
rechtspraak ondernemingsrecht
artikel 2:336 BW, totdat door een rechter door middel
van een in kracht van gewijsde gegaan vonnis
over de vordering van eiseressen is beslist, onder
bepaling dat Baremans Holding binnen vier weken
na dit vonnis een procedure ex artikel 2:336 BW
jegens Muijs Holding start en voorts onder bepaling
dat dit vonnis in de plaats treedt/kan treden van de
voor uitschrijving van Muijs Holding als gezamenlijk
bevoegd bestuurder van Baremans Muijs Holding uit
de Kamer van Koophandel benodigde (rechts-)handelingen;
III. gedaagden te veroordelen in de kosten van
de onderhavige procedure.
2.2. Gedaagde, Muijs Holding en Donnella BV
vorderen in reconventie, bij vonnis, uitvoerbaar bij
voorraad,
1. een peildatum vast te stellen in het belang van de
waardebepaling van aandelen van partijen in het
belang van een vermogensrechtelijke afrekening;
2. een constructief overleg tussenpartijen te gelasten
in bijzijn en gesteund door deskundigen en
daartoe de zaak aan te houden in het belang van
het uiteindelijke oordeel van de voorzieningenrechter;
3. te gelasten dat partijen de financiële onkosten
van het financieel onderzoek gezamenlijk dragen;
4. Baremans Holding en Baremans-Muijs Holding
te gelasten met onmiddellijke ingang na dagtekening
van dit vonnis de onttrokken kasgelden zoals
genoemd in productie 19 op de rekening van Baremans-Muijs
terug te storten;
5. Baremans Holding en Baremans-Muijs Holding
te veroordelen in de proceskosten van gedaagde,
Muijs Holding en Donnella BV inhoudende de onkosten
voor zowel de advocaat als de ondernemingsadviseur;
6. Baremans Holding en Baremans-Muijs Holding
te gelasten met een dwangsom van € 5.000 per dag
voor iedere keer dat zij geen gevolg geven aan het
nakomen van het vonnis na de dag van betekening.
2.3. Partijen hebben de vorderingen over en
weer gemotiveerd weersproken.
2.4. Op de stellingen van partijen wordt hierna,
voor zover van belang, nader ingegaan.
3. De beoordeling
3.1. Op grond van de niet of onvoldoende weersproken
stellingen en de overgelegde producties
wordt uitgegaan van de navolgende feiten:
— Baremans Holding wordt bestuurd door ‘Partner
van’. Baremans Holding houdt 50% van de aandelen
in Baremans-Muijs Holding. De overige 50% in Baremans-Muijs
Holding wordt gehouden door Muijs
Holding. Muijs Holding wordt bestuurd door haar
enig aandeelhouder, mevrouw gedaagde. Baremans
Holding en Muijs Holding zijn gezamenlijk bevoegd
bestuurder van Baremans-Muijs Holding.
— Baremans-Muijs Holding houdt het volledig geplaatste
aandelenkapitaal in Baremans-Muijs BV.
— Baremans-Muijs BV exploiteert de winkel ‘Gerry
Weber Bergen op Zoom BV’, binnen een franchise-
192 Afl. 3 - 2012 RO

echtspraak ondernemingsrecht RO 2012/17
formule op grond waarvan Gerry Weber kleding
wordt verkocht.
— De administratie van Baremans-Muijs BV wordt
verzorgd door Donnella BV, welke vennootschap
bestuurd wordt door gedaagde. Mevrouw Gedaagde
is enige aandeelhoudster van deze vennootschap.
— ‘Partner van’ en gedaagde zijn gehuwd, maar
leven gescheiden. Vanaf het najaar 2010 bevinden
‘Partner van’ en gedaagde zich in een diepgaand
conflict over hun kinderen. Zij schrijven elkaar in
dat kader over en weer een persoonlijkheidsstoornis
toe. Forensische mediation is in dit conflict ingezet
en nog lopende. Zeer kortgeleden is de echtscheidingsprocedure
gestart.
— Medio 2011 heeft de ABN AMRO Bank financiële
gegevens geëist als voorwaarde voor verdere kredietverlening
aan Baremans-Muijs BV.
— De financiële stukken van Baremans-Muijs BV
werden steeds opgesteld door DRV Accountants en
Belastingadviseurs.
— Gedaagde heeft zonder overleg met en zonder
toestemming van ‘Partner van’ in 2011 een derde
ingeschakeld voor de opstelling van de door de ABN
AMRO Bank gevraagde financiële stukken. Deze
derde is geen AA of RA accountant .
— Bij brief van 30 augustus 2011 heeft gedaagde de
concept financiële verslaglegging van Baremans-
Muijs BV over het boekjaar 2010 aan de ABN AMRO
Bank gezonden.
— Gedaagde heeft noch aan ‘Partner van’, noch aan
de ABN AMRO Bank bekend willen maken wie deze
stukken had opgesteld.
— Bij brief van 7 oktober 2011 heeft de ABN AMRO
aan Baremans-Muijs BV, ter attentie van de heer
‘Partner van’ en mevrouw gedaagde, het volgende
geschreven:
‘Als gevolg van relatieproblemen tussen u beiden,
waardoor er risico's zijn ontstaan ten aanzien
van de continuïteit van uw bedrijf, is de
kredietfaciliteit van Baremans-Muijs BV onder
speciale aandacht van de bank gekomen en dientengevolge
ondergebracht bij afdeling Bijzonder
Beheer. Inmiddels hebben er gesprekken plaatsgevonden
met u beiden waarin u ieder een eigen
strekking heeft gegeven over de actuele problematiek.
Wij hebben hierbij nadrukkelijk te kennen
gegeven beslist geen partij te willen worden
in het conflict, maar het wel noodzakelijk te
vinden dat er op heel korte termijn een oplossing
hiervoor wordt gevonden. De huidige conflictsituatie
heeft, zoals u allebei heeft aangegeven,
uitwerking op de ontwikkelingen in het bedrijf
wat wij al bank niet acceptabel vinden.
Wij hebben u dan ook verzocht uiterlijk 1 oktober
met een oplossing te komen. Naar onze mening
kan deze alleen bewerkstelligd worden als
alle aandelen naar één persoon overgaan. Inmiddels
is 1 oktober gepasseerd en hebben wij van u
nog niet vernomen op welke wijze u de huidige
impasse zult gaan doorbreken. De heer ‘Partner
van’ en de advocaat van de heer ‘Partner van’
hebben ons telefonisch benaderd en ons op de
hoogte gebracht van hun visie over de actuele
stand van zaken. Wij hebben hierna tot twee keer
toe getracht contact te krijgen met de heer J. Dols,
de raadsman van mevrouw gedaagde, maar wij
zijn ondanks toezeggingen niet door hem teruggebeld.
Nogmaals benadrukken wij dat wij geen rol in
het conflict tussen u beiden willen spelen waardoor
persoonlijke argumenten voor ons niet
meespelen in de besluitvorming ten aanzien
van voortzetting van de kredietfaciliteit. Het huidige
discontinuïteitsrisico van het bedrijf, wat
feitelijk door u beiden is aangegeven, vinden wij
echter niet langer acceptabel.
Wij verzoeken u dan ook ons uiterlijk binnen 2
weken, dat is 19 oktober a.s., te informeren over
op welke wijze de activiteiten binnen het bedrijf
voortgezet gaan worden. Indien wij hierop geen
(acceptabele) reactie hebben vernomen zullen
wij genoodzaakt zijn, in afwachting van een oplossing,
tot nader order het kredietgebruik te
blokkeren.
Wij hopen dat dit laatste niet nodig zal zijn.’
— Bij brief van 18 oktober 2011 heeft Gerry Weber
Nederland BV aan Baremans-Muijs BV, ter attentie
van de heer ‘Partner van’ en mevrouw gedaagde, het
volgende geschreven:
‘Namens jullie franchisegever Gerry Weber International
A.G. bericht ik jullie, dat uw franchisegever
zeer bezorgd is over de gang van zaken
binnen Baremans-Muijs BV. Jullie hebben ons op
de hoogte gebracht van het feit, dat de recentelijk
ontstane betalingsachterstanden zijn veroorzaakt,
door het feit dat jullie met elkaar als medebestuurders
niet meer door één deur kunnen.
Wij betreuren een en anders, maar wij wensen
natuurlijk niet het slachtoffer te worden van interne
verdeeldheid. Hoewel de ontstane betalingsachterstanden
tot op heden iedere keer
(deels) ongedaan zijn gemaakt na acties van
onze zijde, achten wij die betalingsachterstanden
niet langer acceptabel: een en ander zou
voor ons een te groot risico met zich kunnen
meebrengen.
Daarnaast zijn er verschillende inzichten in de
inkoop waardoor geen eenduidige afstemming is
en wellicht een reden is waarom de omzet onder
druk staat.
Resumerend: indien intern geen orde op zaken
wordt gesteld en er wederom betalingsachterstanden
ontstaan, dan behouden wij ons het
recht voor om de franchiseovereenkomst met
inachtneming van de contractuele bepalingen
op te zeggen.’
in conventie
Vordering tot overdracht van aandelen.
3.2. Aan de vordering tot overdracht van de
aandelen leggen eiseressen ten grondslag dat er
sprake is van zodanig uitzonderlijke omstandigheden
dat een gedwongen aandelenoverdracht gerechtvaardigd
en mogelijk is. Partijen verkeren
RO Afl. 3 - 2012 193

RO 2012/17
thans in een impasse, die moet worden doorbroken,
aldus eiseressen. Zij stellen daartoe dat bij een ongewijzigde
situatie opzegging volgt van het bankkrediet,
faillissement van de vennootschap en verlies
van werk voor het personeel.
3.3. De voorzieningenrechter stelt voorop dat
een gedwongen overdracht van aandelen in kort
geding slecht onder uitzonderlijke omstandigheden
mogelijk is. Aan dergelijke omstandigheden is voldaan
wanneer door het handelen van de aandeelhouder
het belang van de vennootschap zodanig
wordt geschaad dat het voortduren van zijn aandeelhouderschap
in redelijkheid niet langer kan
worden geduld.
3.4. De voorzieningenrechter zal allereerst de
vraag beantwoorden of de situatie dusdanig dringend
is dat een vergaande voorlopige voorziening
gerechtvaardigd is.
3.5. De brief van de ABN AMRO Bank van 7
oktober 2011 is helder. Vóór 19 oktober 2011 moest
er een passende oplossing zijn, waarbij de bank als
enige passende oplossing zag dat een van partijen de
aandelen aan de ander zou overdragen.
Gedaagden hebben aangevoerd dat de bank na
19 oktober de kredietfaciliteit is blijven bieden en
dat de bank dus kennelijk is teruggekomen op de
inhoud van genoemde brief.
Desgevraagd hebben gedaagden medegedeeld
dat de ABN AMRO Bank niet schriftelijk aan hen heeft
medegedeeld van standpunt te zijn veranderd. Inhoudelijk
hebben zij ook niet gesteld wie namens de
bank, wanneer en op welke wijze een gewijzigde
opstelling zou hebben overgebracht.
Eiseressen hebben gesteld dat zij de ABN AMRO
Bank hebben verzocht om de uitkomst van dit kort
geding af te wachten alvorens uitvoering te geven
aan genoemde brief. De bank zou hierin hebben
bewilligd, en dit vormt volgens hen de verklaring
voor het voortzetten van het krediet na 19 oktober
2011.
Nu nader afwijkend bericht van de ABN AMRO
Bank ontbreekt, is de gelding van die brief uitgangspunt
voor de beoordeling. De verklaring van eiseressen
voor de voortzetting van het bankkrediet na 19
oktober 2011 is aannemelijk.
Beide partijen stellen eensluidend dat opzegging
van het bankkrediet leidt tot faillissement van de
vennootschap Baremans-Muijs BV.
Gedaagden lijken te willen stellen, en met vordering
2 in reconventie te illustreren, dat herstel van de
verhoudingen mogelijk is op zakelijk niveau. Eiseressen
achten dit onmogelijk.
De voorzieningenrechter oordeelt deze verwachting
illusoir in het licht van de feiten. In het
zéér diepgaande conflict over de kinderen heeft zelfs
forensische mediation tot op heden niet geholpen. In
de akte van antwoord is gedaagde zelf wederom zeer
negatief over ‘Partner van’ en accentueert zij opnieuw
haar stelling over de persoonlijkheidsstoornis.
rechtspraak ondernemingsrecht
Bovendien ontbreekt de tijd om pogingen in die
richting te doen nu het ultimatum van de ABN AMRO
Bank er ligt en feitelijk al qua tijdsduur is opgerekt.
Daarmee is duidelijk dat een vergaande voorziening
gerechtvaardigd is.
Schorsing van Muijs Holding als bestuurder lost
de impasse niet op, want het conflict zal zich dan
naar de AVA verplaatsen.
Voor alle partijen in dit kort geding moet duidelijk
zijn geweest dat de kernvraag zou worden naar
wie van hen de aandelen zouden moeten overgaan.
In dat licht verdient aandacht dat gedaagden niet
hebben gevorderd de aandelen aan Muijs Holding te
doen overgaan. Zij hebben van hun kant dus géén
vordering ingesteld die het voortbestaan van de
vennootschap in deze concrete situatie veilig stelt.
Dit leidt op zich al tot de conclusie dat alleen de
gevorderde overdracht van de aandelen aan Baremans
Holding dit belang kan veilig stellen.
Ten positieve, en ten overvloede, pleiten daar
ook de navolgende onbetwiste omstandigheden
voor:
— ‘Partner van’ had en heeft altijd de feitelijke bedrijfsleiding
gevoerd in de winkel van Baremans-
Muijs BV in Bergen op Zoom.
— Het winkelpersoneel, een zestal personen, wil
niet met gedaagde, maar wel met ‘Partner van’ doorgaan.
— Toewijzing van de aandelen aan ‘Partner van’
versterkt de positie van de winkel, omdat voorraaduitwisseling
plaats kan vinden met de twee andere
kledingwinkels van ‘Partner van’ in Etten-Leur.
Onder deze omstandigheden is de in conventie gevorderde
overdracht van aandelen gerechtvaardigd.
In de eerste plaats als ordemaatregel die onontkoombaar
is in het belang van de vennootschap. In
de tweede plaats als beslissing die overeenkomt met
een te verwachten uitkomst van een procedure op
grond van art. 2:336 BW. Gronden voor deze verwachting
zijn:
— Baremans Holding bezit méér dan de vereiste
aandelen in Baremans-Muijs Holding.
— de ABN AMRO Bank heeft medio 2011 als voorwaarde
voor voortzetting van de kredietfaciliteit om
financiële stukken gevraagd, en gedaagde heeft zonder
overleg met en zonder toestemming van ‘Partner
van’ een derde ingeschakeld voor de opstelling van
deze financiële stukken, zonder aan de ABN AMRO
Bank en ‘Partner van’ bekend te willen maken wie
deze stukken had opgesteld. Dit gedrag van gedaagde
was in strijd met de verplichting tot gezamenlijke
besluitvorming op een zeer belangrijk onderwerp.
Bovendien stelde het de relatie met de ABN
AMRO Bank in gevaar. Enerzijds door de breuk met
het eerder ingeschakelde accountantskantoor, anderzijds
door de identiteit van de opsteller van de
gegevens niet te willen vermelden. Dit eenzijdig
handelen van gedaagde maakt ook aannemelijk dat
zij geen (volledige) openheid ter zake de administratie
van de vennootschap heeft verschaft aan
‘Partner van’. Ook dit was een essentiële verplichting
van de gezamenlijke bestuurders jegens elkaar.
194 Afl. 3 - 2012 RO

echtspraak ondernemingsrecht RO 2012/17
— Muijs Holding laat na om aan de rechter realistische
oplossingen aan te reiken die de vennootschap
zouden kunnen redden.
Dit zijn gedragingen van Muijs Holding die het belang
van de vennootschap zodanig schaden dat het
voortduren van haar aandeelhouderschap in redelijkheid
niet langer kan worden geduld.
Overdracht ten titel van beheer zou passend zijn
bij uitzicht op herstel van de verhouding of bij uitzicht
op toewijzing van aandelen aan Muijs Holding.
Het eerste is illusoir. Het tweede is niet gevorderd,
en, indien al ooit gevorderd, niet te verwachten.
Positief perspectief ontbreekt dus, waardoor deze
modaliteit niet passend voorkomt.
De vordering sub 1 is, op grond van het voorgaande,
toewijsbaar. Vermoedelijk hebben de over
te dragen aandelen een hogere waarde dan de voorlopige
koopsom van € 1. Beide partijen stellen immers
dat de onderneming levensvatbaar is. Dit zou
aanleiding kunnen geven voor het eisen van enig
bedrag aan depot onder de notaris, naast het pandrecht
tot zekerheid voor het eventuele restant van
de te bepalen koopsom. Anderzijds hebben gedaagden
hierover geen wensen geformuleerd. Een depot
wordt daarom niet ambtshalve als eis geformuleerd.
Vordering tot afgifte administratie.
3.6. Eiseressen leggen aan hun vordering tot
afgifte van de administratie ten grondslag dat het
belang van de vennootschap Baremans-Muijs BV
met zich meebrengt dat er thans een door een accountantskantoor
samengestelde jaarrekening
komt, zodat de financiële positie van deze vennootschap
duidelijk wordt. Om tot deze jaarrekening te
komen, dient de door de vennootschap aangewezen
accountant over de administratie te beschikken.
DRV is in het verleden door de vennootschap aangewezen
en de relatie met DRV is door de vennootschap
ook niet opgezegd, zodat DRV ook thans de
jaarrekening dient op te stellen.
Baremans Holding had en heeft uit hoofde van
het mede-bestuurderschap recht op toegang tot en
inzage in de volledige administratie van Baremans-
Muijs BV. Nu in het voorgaande is geoordeeld dat
Muijs Holding haar aandelen in Baremans-Muijs
Holding aan Baremans Holding dient over te dragen,
staat de bevoegdheid en noodzaak voor beide eiseressen
om te kunnen beschikken over de originele
administratie vast. Of, zoals gedaagden stellen, eiseressen
steeds afschriften hebben ontvangen verliest
daardoor belang. Zij hebben thans, na deze uitspraak,
recht op de originele administratie. Deze
vordering komt, bij gebrek aan verdere betwisting,
voor toewijzing in aanmerking.
3.7. Proceskosten.
gedaagde, Muijs Holding en Donnella BV zullen als
de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten
worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van
Baremans Holding en Baremans-Muijs Holding worden
begroot op:
— dagvaarding € 94,81
— griffierecht € 560
— salaris advocaat € 816
Totaal € 1.470,81
in reconventie
3.8. De vordering sub 1 is onvoldoende onderbouwd.
Gesteld noch gebleken is dat de bewuste
aandelen in Baremans-Muijs Holding deel uitmaken
van enige gemeenschap tussen de beide aandeelhouders,
twee vennootschappen. De personen ‘Partner
van’ en gedaagde zijn gehuwd, maar zijn juridisch
te onderscheiden van deze vennootschappen.
Bovendien staat onweersproken vast dat zij buiten
enige gemeenschap van goederen zijn gehuwd. Deze
vordering behoort te worden afgewezen.
Nu in conventie wordt bevolen dat gedaagden de
administratie aan eiseressen dienen af te geven alsmede
dat Muijs Holding haar aandelen in Baremans-
Muijs Holding dient over te dragen aan Baremans
Holding, komen de overige vorderingen in reconventie
reeds daarom al niet meer voor toewijzing in
aanmerking.
3.9. Gedaagde, Muijs Holding en Donnella zullen
als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten
worden veroordeeld. De kosten aan de zijde
van Baremans Holding en Baremans-Muijs Holding
worden begroot op nihil.
4. De beslissing
De voorzieningenrechter
in conventie
4.1. veroordeelt gedaagden hoofdelijk om binnen
acht dagen na betekening van dit vonnis de
volledige administratie van Baremans-Muijs BV af
te geven ten kantore van de accountant van de
vennootschap van Baremans Holding, DRV Accountants
en Belastingadviseurs aan het Cosunpark 20 te
Breda, althans ten kantore van de raadsman van
eiseressen aan de Bredaseweg 161 te Etten-Leur,
welke administratie bestaat uit:
— alle inkoopfacturen en kostenfacturen met datum
1 januari 2010 t/m 31 december 2010 en met
datum 1 januari t/m de datum van dit vonnis;
— alle bankafschriften over 2010 en 2011, ABN
AMRO 6155.73.983;
— de kasbladen van de kas van 1 januari 2010 t/m
31 december 2010 en van 1 januari 2011 t/m de
datum van dit vonnis;
— alle kopieën van investeringen in 2010 en 2011;
— de voorraadlijst per 31 december 2010 tegen
inkoopwaarde goederen exclusief btw en per datum
van dit vonnis;
— het afschrift ter zake de lening ABN AMRO
55.94.37.161 per 31 december 2010 en per datum
van dit vonnis;
— openstaande postenlijst crediteuren per 31 december
2010 en per datum van dit vonnis;
— openstaande postenlijst debiteuren per 31 december
2010 en per datum van dit vonnis;
— kolommenbalans van 1 januari 2010 tot en met
31 december 2010 en van 1 januari 2011 t/m de
datum van dit vonnis;
RO Afl. 3 - 2012 195

RO 2012/18
— alle grootboekkaarten van 1 januari 2010 t/m 31
december 2010 en van 1 januari 2011 t/m de datum
van dit vonnis;
— de BTW aangiften 2010 en 2011 zoals tot op
heden ingediend bij de Belastingdienst;
— de loonjournaalpost 2010 en 2011;
— aangiftes loonheffing 2010 en 2011;
4.2. veroordeelt gedaagden hoofdelijk om aan
eiseressen een dwangsom te betalen van € 5.000
voor iedere dag dat zij niet aan de in 4.1 uitgesproken
veroordeling voldoen, tot een maximum van
€ 50.000 is bereikt,
4.3. veroordeelt Muijs Holding BV om binnen
acht dagen na betekening van dit vonnis alle door
haar gehouden aandelen in Baremans-Muijs Holding
BV over te dragen aan Baremans Holding BV
voor een voorlopige koopsom van € 1, onder bepaling
dat in de leveringsakte ten gunste van Muijs
Holding BV een pandrecht zal zijn gevestigd tot
zekerheid van de betaling van de koopsom die dient
te worden vastgesteld op basis van artikel 14 van de
statuten van Baremans-Muijs Holding BV waarbij
eiseressen worden gelast hun medewerking te verlenen
aan de prijsvaststelling,
4.4. veroordeelt Muijs Holding BV om aan Baremans
Holding BV een dwangsom te betalen van
€ 5.000 voor iedere dag dat zij in gebreke blijft aan
de in r.o. 4.3 omschreven leveringsverplichting te
voldoen, tot een maximum van € 50.000 is bereikt,
4.5. bepaalt dat dit vonnis in plaats kan treden
van de voor de levering vereiste (rechts-) handelingen,
4.6. veroordeelt gedaagden in de proceskosten,
aan de zijde van eiseressen tot op heden begroot op
€ 1.470,81,
4.7. verklaart dit vonnis in conventie tot zover
uitvoerbaar bij voorraad,
in reconventie
4.8. wijst de vorderingen af,
4.9. veroordeelt eiseressen in de proceskosten,
aan de zijde van verweersters tot op heden begroot
op nihil,
RO 2012/18
RECHTBANK HAARLEM (VOORZIENINGENRECH-
TER)
9 december 2011, nr. 186265 / KG ZA 11-477
(Mr. Th. S. Röell)
BW art. 2:240
LJN BU7748
Vertegenwoordigingsbevoegdheid.
Kan een zelfstandig handelend bestuurder namens
de vennootschap een andere bestuurder in
rechte betrekken indien de bestuurders slechts
gezamenlijk vertegenwoordigingsbevoegd zijn
rechtspraak ondernemingsrecht
Sam Beheer B.V. en A Beheer B.V. zijn beiden zowel
aandeelhouder als bestuurder van RSVO Online B.V. Op
een bepaald moment komen Sam Beheer en A Beheer
overeen hun samenwerking via RSVO Online te beëindigen.
Nadat Sam Beheer in totaal voor een bedrag van
€ 57.850 namens RSVP Online overboekingen aan zichzelf
doet o.v.v. 'voorschot management vergoeding',
neemt A Beheer een bestuursbesluit waarbij namens
RSVO Online wordt besloten tot het instellen van een
incasso kort geding jegens Sam Beheer. Sam Beheer
verweert zich tegen de vordering van RSVO Online door
te stellen dat RSVO Online niet-ontvankelijk is, omdat
zij niet rechtsgeldig is vertegenwoordigd. Sam Beheer
doet hierbij een beroep op art. 17 lid 2 van de statuten
van RSVO Online waaruit volgt dat A Beheer en Sam
Beheer uitsluitend de gezamenlijke bevoegdheid tot
vertegenwoordiging hebben.
Rb.: In gevolge art. 2:240 BW vertegenwoordigt het
bestuur de vennootschap en komt die vertegenwoordigingsbevoegdheid
mede aan iedere bestuurder toe,
tenzij de statuten bepalen dat die bevoegdheid behalve
aan het bestuur slechts toekomt aan één of meerdere
bestuurders. De statuten van RSVO Online bepalen in
art. 17 lid 1 dat de vertegenwoordigingsbevoegdheid
aan twee gezamenlijk handelende bestuurders toekomt
en in lid 2 van dat artikel dat in alle gevallen
waarin de vennootschap een tegenstrijdig belang heeft
met één of meer bestuurders de vennootschap niettemin
alleen door twee gezamenlijk handelende bestuurders
kan worden vertegenwoordigd. De rechtbank
concludeert dan ook dat RSVO Online niet door
één bestuurder vertegenwoordigd kon worden. Het
argument van A Beheer dat een redelijke uitleg van de
statuten met zich brengt dat vertegenwoordiging door
één bestuurder plaats kan vinden nu er in plaats van
drie bestuurders (zoals bij oprichting van RSVO Online
het geval was) slechts twee bestuurders zijn, wordt
door de rechtbank niet gevolgd. Ook het standpunt
van A Beheer dat het overtreden van de vertegenwoordigingsbevoegdheid
slechts interne werking heeft,
vindt geen gehoor bij de rechtbank.
Zie ook:
• HR 9 juli 1990, NJ 1991/51 (Sluis);
• HR 5 januari 1979, NJ 1979/317 (Slijkerman/
Volkshogeschool 't Oldörp);
• E.E.G. Gepken-Jager, Sdu Commentaar Ondernemingsrecht,
Den Haag: Sdu 2008, BW art. 2:240;
• Asser/Maeijer/Van Solinge & Nieuwe Weme
2‐II*, De naamloze en besloten vennootschap, Deventer:
Kluwer 2009, nr. 396-399;
• VanAsser/
der Grinten/Maeijer 2 ‐II*, Vertegenwoordiging
en Rechtspersoon, Deventer: W.E.J.
Tjeenk Willink 1997, nr. 80-111 en 120-124;
• P. van Schilfgaarde/J. Winter, Van de BV en de
NV, Deventer: Kluwer 2009, p. 187-198;
• P. van Schilfgaarde, in: De dubbelrol in het
vennootschapsrecht, (Serie Instituut Ondernemingsrecht
Groningen, deel 16), Deventer: Kluwer
1993, p. 23-32.
196 Afl. 3 - 2012 RO