Bekijk een hoofdstuk

Eiwitten
In het bloed zelf komen ook eiwitten voor. Ook daar hebben ze een transportfunctie.
Zo wordt bijvoorbeeld ijzer gebonden aan een bloedeiwit.
Brandstof
Brandstof
Wanneer het lichaam de eiwitten niet nodig heeft voor de eerdergenoemde
functies, kunnen ze worden verbrand. Bij verbranding komt energie vrij. Deze
energie drukken we uit in kilojoules = kJ.
6 Bij verbranding van 1 gram eiwit komen er 17 kilojoules vrij. Dit komt overeen
met 4 kilocalorieën.
7 Hoewel de functies van eiwitten het voornaamste zijn, kan eiwit in uitzonderlijke
gevallen als brandstof worden gebruikt. Wanneer het lichaam energie
nodig heeft en er geen andere brandstoffen voorradig zijn (de vetten en koolhydraten),
gebruikt het de eiwitten vóór alles als brandstof. Dit gaat zelfs zover dat
het lichaam desnoods lichaamseiwitten gaat verbranden om maar aan de
benodigde energie te komen.
Vertering van eiwitten
Vertering
De afbraak van eiwitten begint pas in de maag. Het enzym pepsine splitst het
eiwit in kleinere brokstukken die polypeptiden worden genoemd. In de dunne
darm worden nog niet gesplitste eiwitten en de polypeptiden afgebroken tot
aminozuren door inwerking van de enzymen enterokinase en trypsine.
Gedenatureerd 8 Niet alleen de enzymen zijn actief in het afbraakproces. Ook de behandeling die
9 ons voedsel heeft ondergaan voordat we het eten, speelt daarbij een rol.
Eiwitten in voedingsmiddelen die zijn gekookt, gebakken of gebraden, zijn al
in zekere mate ”opengebroken”, zodat de enzymen gemakkelijker hun werk
kunnen doen. De eiwitten zijn dan al niet meer in hun oorspronkelijke staat.
We noemen dit gedenatureerde eiwitten. Gedenatureerd wil zeggen: van hun
natuurlijke eigenschappen ontdaan. Ook de inwerking van bepaalde stoffen
kan zorgen voor denaturatie van eiwitten. In de maag is het zoutzuur dat de
denaturatie bewerkstelligt.
Stofwisselingsproces
De aminozuren worden via de darmwandcel in het bloed opgenomen en door
de poortader naar de lever getransporteerd. Daar begint dan het stofwisselingsproces:
0 • De lever bouwt met behulp van enzymen (bloed)eiwitten op uit de aminozuren.
• De lever breekt eiwitten uit de voeding af tot aminozuren.
• De lever geeft aminozuren en eiwitten af aan het bloed en zorgt er zo voor
dat deze alle lichaamscellen kunnen bereiken.
• Ook de lichaamscellen zijn in staat uit aminozuren eiwitten op te bouwen
en eiwitten af te breken tot aminozuren. Dit proces verloopt eveneens met
behulp van enzymen en hormonen.
• Een overmaat aan eiwit in de voeding wordt omgezet in vetweefsel.
q
De opbouw en de afbraak van eiwitten in ons lichaam moeten in evenwicht
zijn. Het lichaam heeft een aantal mechanismen om dit te reguleren.
Een van deze mechanismen is het terugkoppelingssysteem. Met behulp van
enzymen en hormonen wordt uit aminozuren een bepaald eiwit opgebouwd.
Wanneer er voldoende van dat eiwit aanwezig is, wanneer er dus een bepaalde
concentratie van dat eiwit is bereikt, is dat het sein voor de enzymen en
1.4