Het hanteren van de wettenbundels

Hanteren van de wettenbundels
probleem waarover de zaak gaat. Als een zaak voor het eerst voor de rechter (of
kantonrechter of rechtbank) wordt gebracht, spreken we van rechtspraak in
eerste aanleg. Hierna volgen de nadere toelichtingen.
De eis in eerste aanleg wordt door eiser verwoord in de zg. conclusie van eis
(tegenwoordig is het een gewone dagvaarding). Gedaagde verwoordt zijn
verweer in de conclusie van antwoord. In de conclusie van antwoord kan hij
overigens ook een tegenvordering stellen, de eis in reconventie. In dat geval
heet de oorspronkelijke vordering: eis in conventie. Daarna volgen nog de
repliek en dupliek. De uitspraak van de kantonrechter of de rechtbank heet
vonnis, nl. eindvonnis of tussenvonnis. In het geval een procedure is aangevangen
met een verzoekschrift, wordt de uitspraak van de rechter een
beschikking genoemd. De rechter wijst een tussenvonnis (ook wel genoemd
interlocutoir vonnis) als hij bijvoorbeeld nader bewijs verlangt. Het
(eind)vonnis bestaat uit drie delen: de feitelijke overwegingen, de rechtsoverwegingen
en het dictum, d.w.z. de eigenlijke beslissing.
Wanneer een zaak in eerste aanleg bij de kantonrechter aanhangig is gemaakt,
kan men in hoger beroep gaan bij de rechtbank. Wanneer een zaak in eerste
aanleg bij de rechtbank aanhangig is gemaakt, kan men in hoger beroep gaan
bij het gerechtshof. In hoger beroep wordt de zaak in zijn geheel opnieuw
behandeld.
De uitspraak van de Hoge Raad heet arrest. Wanneer de Hoge Raad een cassatiemiddel
gegrond acht, volgt gehele of gedeeltelijke vernietiging van de
bestreden uitspraak. Wanneer naar de mening van de Hoge Raad na cassatie
nog nader onderzoek naar de feiten nodig is, kan de Hoge Raad de zaak terugwijzen
naar dezelfde rechter die de zaak in laatste feitelijke instantie heeft
berecht, of verwijzen naar een andere lagere rechter. Wanneer geen nader
onderzoek naar de feiten nodig is, doet de Hoge Raad de zaak zelf af.
In zaken waarin een onmiddellijke voorziening van de rechter wordt vereist,
kan men een kort geding voeren voor de President van de Rechtbank. Het is
een korte, informele procedure met als voornaamste kenmerk dat de beslissing
van de President een voorlopige voorziening, een voorlopige maatregel, is.
Het strafproces wordt aanhangig gemaakt door het uitbrengen van een
dagvaarding aan de verdachte. Evenals bij het burgerlijk proces moet de rechter
ter terechtzitting een aantal formele en een aantal materiële vragen onderzoeken.
Zoals: is het feit volgens de wet strafbaar Of, is de dader strafbaar
De Afdeling Bestuursrechtspraak is een afdeling van de Raad van State die is
belast met de behandeling van de bij de wet aan haar opgedragen geschillen. Als
in een bijzondere wet niet in een beroepsmogelijkheid is voorzien, geniet de
burger doorgaans krachtens de Algemene Wet Bestuursrecht bescherming
tegen overheidsbesluiten. Als een burger echter een besluit van een overheidsorgaan
wil aanvechten, schrijft de Algemene Wet Bestuursrecht voor dat het
aangevallen besluit eerst door het bestuursorgaan zelf moet worden beoordeeld,
voordat de rechter kan worden ingeschakeld. Dit noemt men administratief
bezwaar. Wordt een besluit van een bestuursorgaan vervolgens ter
toetsing voorgelegd aan een ander, doorgaans hoger, orgaan in de bestuursorganisatie,
dan noemt men dit administratief beroep. Na administratief bezwaar
en administratief beroep kan de administratieve rechter worden ingeschakeld
door middel van een beroepschriftprocedure.
396K1.FM
1.9