Het boekhoudkundig model
Het boekhoudkundig model
Het boekhoudkundig model
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
Hoofdstuk1<br />
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
Aan de hand van het <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong> worden in dit hoofdstuk, in het<br />
kort, de diverse fasen in de boekhouding besproken. Deze bespreking<br />
geschiedt in de vorm van een casus, waarin we startend ondernemer Joop<br />
Simons als voorbeeld nemen.<br />
Doel van het boekhouden<br />
1 Iedere onderneming heeft behoefte aan informatie. Informatie die nodig is om:<br />
• beleidsbeslissingen te kunnen nemen<br />
• bedrijfsprocessen te kunnen beheersen<br />
• verantwoording te kunnen afleggen.<br />
Als het verzamelen, vastleggen, verwerken en verstrekken van deze informatie<br />
systematisch gebeurt, spreken we van administreren.<br />
Verzamelen en<br />
vastleggen<br />
Gegevens<br />
Gegevens-<br />
verwerking<br />
Informatie<br />
Ter voorziening<br />
in informatiebehoeften<br />
Afb. 1. Verzamelen, vastleggen, verwerken en en verstrekken van informatie.<br />
De boekhouding is slechts een (belangrijk) onderdeel van het totale administratieve<br />
proces. De boekhouding richt zich op de financiële feiten van de<br />
onderneming en registreert systematisch en regelmatig, alle in geld uit te<br />
drukken veranderingen in de bezittingen, de schulden en het vermogen van de<br />
onderneming. De boekhouding wordt dan ook vaak de financiële administratie<br />
genoemd.<br />
2 Volgens de wet is iedere onderneming verplicht een duidelijke boekhouding bij<br />
te houden en minimaal een keer per jaar een balans op te maken.<br />
<strong>Het</strong> is niet alleen wettelijk verplicht, maar ook zeer nuttig om een boekhouding<br />
bij te houden.<br />
Als ondernemer moet u namelijk inzicht hebben in:<br />
• de grootte en de samenstelling van de bezittingen<br />
• de grootte en samenstelling van de schulden<br />
• de grootte en samenstelling van het (eigen) vermogen<br />
• de opbrengsten en de kosten (inzicht in het resultaat).<br />
Casus Joop Simons<br />
Joop Simons is momenteel werkzaam als elektrotechnisch ingenieur bij een<br />
middelgroot installatiebureau in het zuiden van het land. In zijn vrije tijd<br />
repareert hij mobiele telefoontjes, eerst alleen voor familieleden en kennissen,<br />
maar nu ook steeds meer voor derden. Ook wordt hem steeds vaker om advies<br />
gevraagd bij de aankoop van een mobiele telefoon. Dit heeft er weer toe geleid<br />
500F1.FM<br />
1.1
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
dat hij zelf mobiele telefoons en bijbehorende accessoires is gaan inkopen en<br />
verkopen. Daarvoor heeft hij aan zijn privéwoning, met geleend geld, een<br />
kleine verkoop- annex reparatieruimte laten bouwen en inrichten.<br />
Inventaris/beginbalans<br />
Tijdens de kerstdagen van 20.. neemt Joop een resoluut besluit.<br />
Hij wil zelfstandig ondernemer worden en een eigen zaak beginnen in mobiele<br />
telefonie.<br />
Per 1 januari 20.. neemt hij dan ook ontslag bij zijn huidige werkgever en start<br />
per deze datum zijn eigen bedrijf onder de handelsnaam ”<strong>Het</strong> Mobieltje”.<br />
Inventaris 3 Op 1 januari 20.. stelt hij een lijst samen van al zijn bezittingen en al zijn<br />
schulden (inventaris). Deze lijst ziet er als volgt uit:<br />
Bezittingen:<br />
Verkoop/reparatieruimte € 50.000,–<br />
Inventaris - 10.000,–<br />
Gereedschappen - 5.000,–<br />
Auto - 7.500,–<br />
Voorraad handelsgoederen:<br />
5 mobieltjes type Samsung X-450 à € 71,97 € 359,85<br />
3 mobieltjes type Nokia 7260 à € 185,95 - 557,85<br />
4 mobieltjes Sony Ericsson à € 679,95 - 2.719,80<br />
5 mobieltjes Philips 355 à € 129,55 - 647,75<br />
Subtotaal € 4.285,25<br />
accessoires - 399,75<br />
onderdelen (t.b.v. reparaties) - 575,–<br />
- 5.260,–<br />
Nog te ontvangen van afnemers (Joops klanten):<br />
Zwemvereniging ”De Mijnstreek” € 598,25<br />
Familie Krom - 165,75<br />
Piet van Wessel - 123,65<br />
Frituur ”<strong>Het</strong> hartige Hapje” - 372,35<br />
- 1.260,–<br />
Kas - 380,–<br />
Postbank (saldo tegoed) - 3.600,–<br />
Totaal van de bezittingen € 83.000,00<br />
Schulden:<br />
Hypotheek o/g € 50.000,–<br />
Lening o/g - 5.000,–<br />
Nog te betalen aan leveranciers:<br />
Firma Beltoon bv - 3.000,–<br />
Totaal der schulden € 58.000,–<br />
1.2
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
Toelichting:<br />
Nog te ontvangen van afnemers<br />
Deze post ontstaat als we aan onze afnemers (klanten) goederen en/of diensten<br />
leveren, die pas over enige tijd hoeven te worden betaald (er wordt dus niet<br />
contant betaald).<br />
We noemen deze afnemers debiteuren.<br />
Hypotheek o/g<br />
4 Een hypothecaire schuld is een lening op lange termijn met een onroerend<br />
goed als onderpand. o/g = opgenomen geld, dat wil zeggen dat Joop geld<br />
geleend heeft.<br />
In dit geval is de aangebouwde verkoop/reparatieruimte het onderpand.<br />
Lening o/g<br />
Joop heeft voor de financiering van de inventaris en de gereedschappen geld<br />
geleend van zijn ouders (o/g = opgenomen geld).<br />
Hij moet deze lening in 5 jaar tijd aflossen.<br />
Eigen vermogen<br />
Nog te betalen aan leveranciers<br />
Deze post ontstaat als we onze leveranciers voor de door hen geleverde<br />
goederen en/of diensten pas over enige tijd hoeven te betalen. We noemen deze<br />
leveranciers crediteuren.<br />
Joop heeft zelf € 25.000,– in zijn zaak geïnvesteerd. We noemen dit het eigen<br />
vermogen.<br />
Dit eigen vermogen wordt als volgt berekend:<br />
<strong>Het</strong> totaal van de bezittingen minus het totaal van de schulden is het eigen<br />
vermogen.<br />
In geld: € 83.000,– minus € 58.000,– = € 25.000,–.<br />
Schrijven we de inventaris op in de vorm van een balans (in scontrovorm), dan<br />
ziet deze er als volgt uit:<br />
<strong>Het</strong> Mobieltje: balans per 1 januari 20.. (= beginbalans)<br />
Debet € Credit €<br />
Verkoop/reparatieruimte 50.000,– Eigen vermogen 25.000,–<br />
Inventaris 10.000,–<br />
Gereedschappen 5.000,– Hypotheek o/g 50.000,–<br />
Auto 7.500,– Lening o/g 5.000,–<br />
Voorraad handelsgoederen 5.260,–<br />
Debiteuren 1.260,– Crediteuren 3.000,–<br />
Kas 380,–<br />
Postbank 3.600,–<br />
83.000,– 83.000,–<br />
Evenwicht<br />
Groeperen<br />
Aan de linkerzijde staan de bezittingen; de linkerzijde noemen we de debetzijde.<br />
Aan de rechterzijde staan de schulden en het eigen vermogen; de rechterzijde<br />
noemen we de creditzijde. De balans moet altijd in evenwicht zijn!<br />
De in deze balans opgenomen posten kunnen als volgt worden gegroepeerd:<br />
500F1.FM<br />
1.3
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
<strong>Het</strong> Mobieltje: balans per 1 januari 20.. (= beginbalans)<br />
Activa € Passiva €<br />
Vaste activa<br />
Eigen vermogen<br />
Verkoop/reparatieruimte 50.000,– Eigen vermogen 25.000,–<br />
Inventaris 10.000,–<br />
Gereedschappen 5.000,– Vreemd vermogen op lange termijn<br />
Auto 7.500,– Hypotheek o/g 50.000,–<br />
Lening o/g 5.000,–<br />
Vlottende activa<br />
Voorraad handelsgoederen 5.260,– Vreemd vermogen op korte termijn<br />
Debiteuren (te ontvangen van<br />
afnemers)<br />
1.260,– Crediteuren (te betalen aan leveranciers)<br />
3.000,–<br />
Liquide middelen<br />
Kas 380,–<br />
Postbank 3.600,–<br />
83.000,– 83.000,–<br />
Activa 5 Aan de debetzijde staan de activa. De activa worden als volgt onderverdeeld:<br />
• vaste activa: bezittingen die langer meegaan dan één jaar<br />
• vlottende activa: bezittingen die binnen een jaar weer omgezet worden in<br />
geld<br />
• liquide activa of liquide middelen: de betalingsmiddelen in de kas of op de<br />
bank.<br />
Officieel behoren de liquide middelen tot de vlottende activa. Vaak worden ze,<br />
op praktische gronden, toch als aparte groep benoemd.<br />
Passiva<br />
Aan de creditzijde staan de passiva. De passiva worden als volgt onderverdeeld:<br />
• eigen vermogen: het bedrag dat de eigenaar (eigenaren) in de onderneming<br />
heeft (hebben) geïnvesteerd<br />
• schulden op lange termijn: schulden met een looptijd van langer dan één jaar<br />
• schulden op korte termijn: schulden met een looptijd van korter dan één jaar.<br />
Mutaties (financiële feiten)<br />
Boekingsdocumenten/bescheiden<br />
De balans is een overzicht van de bezittingen, de schulden en het eigen<br />
vermogen van de onderneming op één bepaald moment.<br />
Zodra er mutaties (financiële feiten) plaatsvinden, veranderen ook de posten<br />
op de balans.<br />
Mutaties (financiële feiten) blijken uit boekingsstukken, ook wel boekingsdocumenten<br />
of boekingsbescheiden genoemd.<br />
Voorbeelden van boekingsdocumenten zijn:<br />
• de inkoopfactuur<br />
• de verkoopfactuur<br />
• de dagafschriften (rekeningoverzichten) van de bank en/of de Postbank<br />
• de kasbewijzen voor ontvangsten en uitgaven<br />
• documenten die niet behoren tot een van de hiervoor genoemde boekingsdocumenten;<br />
deze noemen we diverse posten of memoriaalposten.<br />
Op 2 januari 20.. plaatst Joop een grotere bestelling bij Sony Nederland bv.<br />
Op 8 januari 20.. ontvangt hij de goederen en twee dagen later de inkoopfactuur.<br />
1.4
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
Inkoopfactuur<br />
Deze ziet er als volgt uit:<br />
Sony Nederland bv<br />
Afdeling Telecommunicatie<br />
Rekening voor: factuurnummer: 2007075<br />
<strong>Het</strong> Mobieltje: factuurdatum: 8 januari 20..<br />
t.a.v. de heer Simons<br />
Zandbergsweg 111<br />
6432 CC HOENSBROEK<br />
Wegens:<br />
Aan u geleverd:<br />
Aantal Omschrijving Btw Prijs per stuk Totaal<br />
10 Sony-Ericsson K-700I 19% 221,75 € 2.217,50<br />
5 Sony-Ericsson P-910I 19% 450,50 - 2.252,50<br />
20 Sony Ericsson F-500 19% 95,75 - 1.915,–<br />
Goederenbedrag € 6.385,–<br />
Btw-bedrag - 1.213,15<br />
Factuurbedrag € 7.598,15<br />
Door dit financiële feit veranderen (muteren) de volgende balansposten:<br />
- Voorraad handelsgoederen (rekening van bezit; het bezit neemt toe met<br />
€ 6.385,–)<br />
- Te verrekenen btw (rekening van bezit; het bezit neemt toe met € 1.213,15)<br />
- Crediteuren (rekening van schuld, de schuld neemt toe met € 7.598,15).<br />
Rekeningafschrift<br />
Inmiddels heeft Joop bij de ABN-AMRO-bank een rekening geopend.<br />
Op 20 januari 20.. valt het eerste dagafschrift (rekeningafschrift) in de bus. Dit<br />
ziet er als volgt uit:<br />
ABN-AMRO<br />
Rekeningafschrift Afschriftnummer 1<br />
Soort rekening Totaal afgeschreven Datum vorige afschrift Vorig saldo<br />
ZAKELIJKE REKENING 447,50 Tegoed 0,00<br />
Rekeningnummer Totaal bijgeschreven Datum nieuw afschrift Nieuw saldo<br />
44.80.88.970 721,90 20-01-20.. Tegoed 274,40<br />
Omschrijving Rente d.d. Debet/af Credit/bij<br />
Zwemvereniging ”De Mijnstreek”<br />
factuurnummer 25 20-1 598,25<br />
Piet van Wessel; factuurnummer 30 20-1 123,65<br />
Beltoon bv; factuurnummer 2006899 20-1 447,50<br />
Door dit financiële feit veranderen (muteren) de volgende balansposten:<br />
• Debiteuren (rekening van bezit; het bezit neemt af met € 721,90)<br />
• Crediteuren (rekening van schuld; de schuld neem af met € 447,50)<br />
• Bank (rekening van bezit; het bezit neemt toe met € 274,40).<br />
500F1.FM<br />
1.5
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
Ook heeft de volgende kasmutatie plaatsgevonden:<br />
Kasbewijs<br />
KASBEWIJS ONTVANGST NR 01<br />
datum: 05-01<br />
Betaald aan<br />
Ontvangen van:<br />
Familie Krom<br />
betreft: Betaling openstaande rekening € 165,75<br />
specificatie: Betreft rekeningnummer 27<br />
Door dit financiële feit veranderen (muteren) de volgende balansposten:<br />
• Debiteuren (rekening van bezit; het bezit neemt af met € 165,75)<br />
• Kas (rekening van bezit; het bezit neemt toe met € 165,75).<br />
Met de tot nu toe beschreven mutaties wijzigt de grootte van het eigen<br />
vermogen niet.<br />
Op 12 januari 20.. levert Joop aan een middelgroot beveiligingsbedrijf<br />
20 mobiele telefoons van het merk Sony. Dezelfde dag nog stelt hij de volgende<br />
verkoopfactuur samen.<br />
Verkoopfactuur<br />
<strong>Het</strong> mobieltje<br />
Uw partner in mobiele telefonie<br />
Factuur voor: factuurnummer: 2007001<br />
Superveilig bv factuurdatum : 12 januari 20..<br />
Postbus 55<br />
5479 UT MAASTRICHT<br />
Aan u geleverd:<br />
Aantal Omschrijving Prijs per stuk Totaal<br />
10 Sony-Ericsson K-700I 369,50 € 3.695,–<br />
5 Sony-Ericsson P-910I 750,75 - 3.753,75<br />
Goederenbedrag € 7.448,75<br />
Btw 19% - 1.415,26<br />
Totaal € 8.864,01<br />
Door deze verkoop treden er wel veranderingen op in de grootte van het eigen<br />
vermogen.<br />
De mobiele telefoons brengen op (excl. btw) € 7.448,75<br />
Voor deze telefoons heeft Joop (excl. btw) betaald:<br />
10 Sony-Ericsson K-700I à € 221,75 € 2.217,50<br />
5 Sony Ericsson P-910I à € 450,50 - 2.252,50<br />
- 4.470,–<br />
Toename van het eigen vermogen € 2.978,75<br />
1.6
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
Deze toename noemen we de brutowinst; deze komt geheel ten goede van Joop.<br />
Door dit financiële feit veranderen (muteren) de volgende balansposten:<br />
• Voorraad Handelsgoederen (rekening van bezit; het bezit neemt af met<br />
€ 4.470,–)<br />
• Verschuldigde btw (rekening van schuld; de schuld neemt toe met<br />
€ 1.415,26)<br />
• Debiteuren (rekening van bezit, het bezit neemt toe met € 8.864,01)<br />
• Eigen vermogen (het eigen vermogen neemt toe met € 2.978,75).<br />
Ook heeft de volgende kasuitgave plaatsgevonden:<br />
Kasbewijs<br />
KASBEWIJS UITGAVE NR 02<br />
datum: 07-01<br />
Ontvangen van:<br />
Betaald aan:<br />
betreft: Reclamedrukwerk € 119,–<br />
<strong>Het</strong> Kopietje<br />
specificatie: 1.000 flyers voor huis-aan-huisbezorging € 100,–<br />
Btw 19% € 19,–<br />
Diverse posten<br />
Door dit financiële feit veranderen (muteren) de volgende balansposten:<br />
• Eigen vermogen (het eigen vermogen neemt af met € 100,–)<br />
• Te verrekenen btw (rekening van bezit; het bezit neemt toe met € 19,–)<br />
• Kas (rekening van bezit; het bezit neemt af met € 119,–).<br />
Op 27 januari 20.. neemt Joop een mobieltje van het type Nokia 7260 uit de<br />
voorraad en schenkt dit aan zijn kleinzoon die die dag jarig is (= privéopname).<br />
De inkoopwaarde bedraagt € 185,95<br />
Btw 19% van € 185,95 = - 35,33<br />
€ 221,28<br />
Door dit financiële feit veranderen (muteren) de volgende balansposten:<br />
• Eigen vermogen (het eigen vermogen neemt af met € 221,28)<br />
• Verschuldigde btw (rekening van schuld; de schuld neemt toe met € 35,33)<br />
• Voorraad handelsgoederen (rekening van bezit; het bezit neemt af met<br />
€ 185,95).<br />
Dubbel boekhouden 6 Wanneer we:<br />
• de veranderingen in de samenstelling van het eigen vermogen registreren en<br />
• de oorzaken die leiden tot veranderingen in de grootte van het eigen<br />
vermogen<br />
spreken we over het systeem van dubbel boekhouden.<br />
<strong>Het</strong> grootboek<br />
Om niet voor elk financieel feit een nieuwe balans te hoeven samenstellen,<br />
leggen we voor iedere bezitting, voor iedere schuld en voor het eigen vermogen<br />
een grootboekrekening aan.<br />
Een verzameling van alle grootboekrekeningen noemen we grootboek. <strong>Het</strong><br />
grootboek kan letterlijk een gebonden boek zijn. Dit komt echter niet veel meer<br />
500F1.FM<br />
1.7
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
Scontrovorm<br />
voor. <strong>Het</strong> kan ook bestaan uit een bak met kaarten of uit computeruitdraaien.<br />
In al die gevallen blijven we echter spreken over grootboek en grootboekrekening.<br />
We onderscheiden:<br />
a. grootboekrekeningen in scontrovorm<br />
debet naam van de grootboekrekening credit<br />
datum omschrijving bedrag debet datum omschrijving bedrag credit<br />
Gewijzigde scontrovorm<br />
b. grootboekrekeningen in de gewijzigde scontrovorm.<br />
naam van de grootboekrekening<br />
datum omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
7 Vervolgens moet het grootboek worden geopend. Daartoe nemen we het<br />
bedrag van de beginbalans over op de desbetreffende grootboekrekening en<br />
wel als volgt:<br />
• voor een rekening van bezit wordt de desbetreffende grootboekrekening<br />
geopend aan de debetzijde<br />
• voor een rekening van schuld wordt de desbetreffende grootboekrekening<br />
geopend aan de creditzijde<br />
• de rekening van eigen vermogen wordt geopend aan de creditzijde.<br />
Aan de hand van de beginbalans van ”<strong>Het</strong> Mobieltje” zullen we, als voorbeeld,<br />
de volgende grootboekrekeningen openen:<br />
• Voorraad handelsgoederen<br />
• Hypotheek o/g<br />
• Eigen vermogen.<br />
Openen grootboekrekeningen<br />
Voorraad handelsgoederen<br />
datum omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 1 Van beginbalans € 5.260,–<br />
Hypotheek o/g<br />
datum omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 1 Van beginbalans € 50.000,–<br />
Eigen vermogen<br />
datum omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 1 Van beginbalans € 25.000,–<br />
Nadat de beginbalans is overgenomen op de diverse grootboekrekeningen,<br />
kunnen we de mutaties (financiële feiten) die hebben plaatsgevonden gaan<br />
registreren op de grootboekrekeningen.<br />
1.8
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
Boekingsregels 8<br />
Voor het vastleggen van de mutaties (financiële feiten) zijn boekingsregels<br />
opgesteld. Deze luiden:<br />
Rekening van bezit<br />
• een rekening van bezit wordt gedebiteerd bij ontstaan of toename<br />
• een rekening van bezit wordt gecrediteerd bij tenietgaan of afname.<br />
Rekening van schuld<br />
• een rekening van schuld wordt gecrediteerd bij ontstaan of toename<br />
• een rekening van schuld wordt gedebiteerd bij tenietgaan of afname.<br />
Eigen vermogen<br />
• het eigen vermogen wordt gecrediteerd bij ontstaan of toename<br />
• het eigen vermogen wordt gedebiteerd bij tenietgaan of afname.<br />
Bijwerken grootboekrekeningen<br />
Aan de hand van de inkoopfactuur die ”<strong>Het</strong> Mobieltje” ontvangen heeft van<br />
Sony Nederland bv wordt het grootboek als volgt bijgewerkt:<br />
Welke rekeningen veranderen<br />
De grootboekrekening Voorraad handelsgoederen.<br />
De grootboekrekening Te verrekenen btw.<br />
De grootboekrekening Crediteuren.<br />
• Voorraad handelsgoederen; rekening van bezit; het bezit neemt toe met<br />
€ 6.385,– dus debiteren<br />
• Te verrekenen btw; rekening van bezit; het bezit neemt toe met € 1.213,15<br />
dus debiteren.<br />
• Crediteuren; rekening van schuld, de schuld neemt toe met € 7.598,15 dus<br />
crediteren.<br />
Voorraad handelsgoederen<br />
datum omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 1 Van beginbalans € 5.260,–<br />
Jan. 8 Inkoopfactuur € 6.385,–<br />
Te verrekenen BTW<br />
datum Omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 8 Inkoopfactuur € 1.213,15<br />
Crediteuren<br />
datum omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 1 Van beginbalans € 3.000,–<br />
Jan. 8 Inkoopfactuur € 7.598,15<br />
Aan de hand van de verkoopfactuur die ”<strong>Het</strong> Mobieltje” verzonden heeft aan<br />
Superveilig bv wordt het grootboek als volgt bijgewerkt:<br />
Welke rekeningen veranderen<br />
- De grootboekrekening Voorraad: rekening van bezit; het bezit neemt af met<br />
€ 4.470,–, dus crediteren.<br />
- De grootboekrekening Verschuldigde btw: rekening van schuld; de schuld<br />
neemt toe met € 1.415,26, dus crediteren.<br />
- De grootboekrekening Debiteuren: rekening van bezit, het bezit neemt toe<br />
met € 8.864,01, dus debiteren.<br />
500F1.FM<br />
1.9
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
- De grootboekrekening Eigen vermogen: het eigen vermogen neemt toe met<br />
€ 2.978,75, dus crediteren.<br />
Voorraad handelsgoederen<br />
datum omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 1 Van beginbalans € 5.260,–<br />
Jan. 8 Inkoopfactuur € 6.385,–<br />
Jan. 12 Verkoopfactuur € 4.470,–<br />
Verschuldigde BTW<br />
datum omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 12 Verkoopfactuur € 1.415,26<br />
Debiteuren<br />
datum omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 1 Van beginbalans € 1.260,–<br />
Jan. 12 Verkoopfactuur € 8.864,01<br />
Eigen vermogen<br />
datum omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 1 Van beginbalans € 25.000,–<br />
Jan. 12 Verkoopfactuur € 2.978,75<br />
Hulprekeningen van<br />
het eigen vermogen<br />
9 Om de grootboekrekening eigen vermogen overzichtelijk te houden, worden<br />
voor posten die het eigen vermogen veranderen aparte grootboekrekeningen<br />
aangelegd.<br />
Omdat deze grootboekrekeningen ons iets vertellen over de veranderingen in<br />
het eigen vermogen, noemen we ze hulprekeningen van het eigen vermogen.<br />
Boekingsregels 0<br />
De boekingsregels voor de hulprekeningen van het eigen vermogen zijn gelijk<br />
aan de boekingsregels van het eigen vermogen, dus:<br />
Hulprekeningen van het eigen vermogen<br />
• een hulprekening van het eigen vermogen wordt gecrediteerd bij toename<br />
van het eigen vermogen<br />
• een hulprekening van het eigen vermogen wordt gedebiteerd bij afname<br />
van het eigen vermogen.<br />
De verkoopfactuur die ”<strong>Het</strong> Mobieltje” verzonden heeft aan Superveilig bv<br />
leidt tot een toename van het eigen vermogen.<br />
De verkochte mobiele telefoons leveren (excl. btw) op € 7.448,75<br />
We noemen dit de omzet.<br />
Voor deze telefoons heeft ”<strong>Het</strong> Mobieltje” (excl. btw) betaald<br />
- 4.470,–<br />
We noemen dit de inkoopwaarde.<br />
<strong>Het</strong> verschil = de brutowinst € 2.978,75<br />
We leggen nu voor de posten die het eigen vermogen veranderen aparte grootboekrekeningen<br />
aan, te weten:<br />
Voor de omzet → De grootboekrekening Opbrengst verkopen.<br />
1.10
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
Voor de inkoopwaarde → De grootboekrekening Inkoopwaarde van de<br />
verkopen.<br />
Dus:<br />
Eigen vermogen<br />
datum omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 1 Van beginbalans € 25.000,–<br />
Jan. 12 Verkoopfactuur € 2.978,75<br />
Wordt:<br />
Eigen vermogen<br />
datum Omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 1 Van beginbalans € 25.000,–<br />
Opbrengst Verkopen<br />
datum Omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 12 Verkoopfactuur € 7.448,75<br />
Inkoopwaarde van de Verkopen<br />
datum Omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 12 Verkoopfactuur € 4.470,–<br />
Privé<br />
Ook de privéonttrekkingen en privétoevoegingen leiden tot veranderingen in<br />
het eigen vermogen.<br />
Op 27 januari 20.. neemt Joop een mobieltje van het type Nokia 7260 uit de<br />
voorraad en schenkt dit aan zijn kleinzoon die die dag jarig is (= privéopname).<br />
De inkoopwaarde bedraagt € 185,95<br />
Btw 19% van € 185,95 = - 35,33<br />
€ 221,28<br />
Door dit financiële feit veranderen (muteren) de volgende balansposten:<br />
• Eigen vermogen; het eigen vermogen neemt af met € 221,28, dus debiteren.<br />
• Verschuldigde btw; rekening van schuld; de schuld neemt toe met € 35,33,<br />
dus crediteren.<br />
• Voorraad handelsgoederen; rekening van bezit; het bezit neemt af met<br />
€ 185,95, dus crediteren.<br />
We leggen nu voor de post die het eigen vermogen verandert een aparte grootboekrekening<br />
aan, te weten de grootboekrekening Privé.<br />
Dus:<br />
Eigen vermogen; het eigen vermogen neemt af met € 221,28, dus debiteren.<br />
Wordt:<br />
Privé is een hulprekening van het eigen vermogen. Door deze privéopname<br />
neemt het eigen vermogen af. De hulprekening van het eigen vermogen Privé<br />
wordt dan ook gedebiteerd.<br />
500F1.FM<br />
1.11
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
Decimale rekeningstelsel<br />
q<br />
<strong>Het</strong> is verstandig om grootboekrekeningen die aan elkaar verwant zijn zo veel<br />
mogelijk bij elkaar te plaatsen.<br />
Daartoe is het decimale rekeningstelsel ontwikkeld.<br />
<strong>Het</strong> decimale rekeningstelsel rangschikt de grootboekrekeningen in tien<br />
hoofdgroepen, rubrieken genaamd. De tien rubrieken zijn:<br />
0. rekeningen van vaste activa, eigen vermogen en schulden op lange termijn<br />
1. rekeningen van vorderingen en schulden op korte termijn en betalingsmiddelen<br />
2. tussenrekeningen<br />
3. rekeningen van voorraden grondstoffen en hulpstoffen<br />
4. hulprekeningen van het eigen vermogen; zijnde de kostenrekeningen<br />
5. rekeningen van indirecte kosten<br />
6. fabricagerekeningen<br />
7. rekeningen van voorraden handelsgoederen (bij handelsondernemingen)<br />
8. hulprekeningen van het eigen vermogen; zijnde de verkooprekeningen<br />
9. hulprekeningen van het eigen vermogen; zijnde rekeningen voor bijzondere<br />
resultaten.<br />
Subgrootboeken<br />
Behalve het kennen van de bedragen van de grootboekrekening is het voor de<br />
onderneming ook belangrijk te weten hoeveel er nog van een bepaalde afnemer<br />
te vorderen is; hoeveel aan een bepaalde leverancier verschuldigd is en hoeveel,<br />
per artikel, de waarde van de voorraad is. Hiertoe wordt voor de debiteuren,<br />
crediteuren en de voorraad een subadministratie opgezet.<br />
De grootboekrekeningen debiteuren, crediteuren en voorraad worden ook wel<br />
collectieve grootboekrekeningen genoemd. Een subgrootboek is een boek dat<br />
een specificatie geeft van de boekingen op een (collectieve) grootboekrekening.<br />
w<br />
Debiteurenboek<br />
<strong>Het</strong> debiteurenboek geeft de specificatie van de (collectieve) grootboekrekening<br />
debiteuren.<br />
We noemen het debiteurenboek ook wel het subgrootboek debiteuren of de<br />
debiteurenadministratie. In de debiteurenadministratie wordt voor elke<br />
debiteur een overzicht gemaakt.<br />
Voorbeeld (scontrovorm)<br />
Debiteur Zwemvereniging ”de Mijnstreek”<br />
datum omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 1 Van beginbalans € 598,25<br />
Jan. 20 ABN-AMRO-bank afschrift 1 € 598,25<br />
Jan. 29 Verkoopfactuur 2007003 € 523,30<br />
Vorenstaande subgrootboekrekening wordt bijgehouden in dezelfde vorm als<br />
de grootboekrekening debiteuren. De boekingsregels zijn ook hetzelfde als<br />
voor de grootboekrekening debiteuren:<br />
- bij toename van de vordering (= bezit) wordt de subgrootboekrekening<br />
gedebiteerd<br />
- bij afname van de vordering (= bezit) wordt de subgrootboekrekening<br />
gecrediteerd.<br />
1.12
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
<strong>Het</strong> nadeel van het gebruik van de scontrovorm is dat niet op elk moment het<br />
te vorderen bedrag van de debiteur kan worden afgelezen. Daarom gebruikt<br />
men meestal de gewijzigde staffelvorm. Er komt dan een kolom bij voor het<br />
saldo.<br />
Debiteur Zwemvereniging ”de Mijnstreek”<br />
datum omschrijving bedrag debet bedrag credit Saldo<br />
Jan. 1 Van beginbalans € 598,25 € 598,25<br />
Jan. 20 ABN-AMRO-bank afschrift 1 € 598,25 € 0,–<br />
Jan. 29 Verkoopfactuur 2007003 € 523,30 € 523,30<br />
Bij de gewijzigde staffelmethode is het te vorderen bedrag elk moment af te<br />
lezen.<br />
Crediteurenboek<br />
<strong>Het</strong> crediteurenboek geeft de specificatie van de (collectieve) grootboekrekening<br />
crediteuren.<br />
We noemen het crediteurenboek ook wel het subgrootboek crediteuren of de<br />
crediteurenadministratie. In de crediteurenadministratie wordt voor elke<br />
crediteur een overzicht gemaakt.<br />
Voorbeeld (gewijzigde staffelvorm)<br />
Crediteur Beltoon bv<br />
datum omschrijving bedrag debet bedrag credit saldo<br />
Jan. 1 Van beginbalans € 3.000,– € 3.000,–<br />
Jan. 20 ABN-AMRO-bank afschr. 1 € 447,50 € 2.552,50<br />
Jan. 27 Inkoopfactuur 12 € 2.529,88 € 5.082,38<br />
Vorenstaande subgrootboekrekening wordt bijgehouden in dezelfde vorm als<br />
de grootboekrekening Crediteuren. De boekingsregels zijn ook hetzelfde als<br />
voor de grootboekrekening Crediteuren:<br />
- bij toename van de schuld wordt de subgrootboekrekening gecrediteerd<br />
- bij afname van de schuld wordt de subgrootboekrekening gedebiteerd.<br />
Voorraadboek<br />
<strong>Het</strong> voorraadboek geeft de specificatie van de (collectieve) grootboekrekening<br />
Voorraad handelsgoederen.<br />
We noemen het voorraadboek ook wel het subgrootboek voorraad of de<br />
voorraadadministratie.<br />
In de voorraadadministratie wordt voor elk artikel een subgrootboekrekening<br />
gemaakt.<br />
Voorbeeld (gewijzigde staffelvorm)<br />
Voorraad Samsung X-450 (inkoopprijs € 71,97)<br />
500F1.FM<br />
1.13
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
datum omschrijving bedrag debet bedrag credit saldo<br />
Jan. 1 Van beginbalans € 359,85 € 359,85<br />
Jan. 18 Verkoopfactuur 2007002 € 215,91 € 143,94<br />
Jan. 27 Inkoopfactuur 8 € 719,70 € 863,64<br />
Vorenstaande subgrootboekrekening wordt bijgehouden in dezelfde vorm als<br />
de grootboekrekening Voorraad handelsgoederen De boekingsregels zijn ook<br />
hetzelfde als voor de grootboekrekening Voorraad handelsgoederen:<br />
• bij toename van de voorraad (= bezit) wordt de subgrootboekrekening<br />
gedebiteerd<br />
• bij afname van de voorraad (= bezit) wordt de subgrootboekrekening<br />
gecrediteerd.<br />
Bijboek e Vaak wordt de voorraadadministratie alleen bijgehouden in hoeveelheden (op<br />
voorraadkaarten). We spreken dan van een bijboek.<br />
Een bijboek is een subgrootboek in een bijzondere vorm.<br />
Voorbeeld<br />
Voorraad Samsung X-450 (inkoopprijs € 71,97)<br />
datum omschrijving bij af saldo<br />
Jan. 1 Beginvoorraad 5<br />
Jan. 18 Verkoopfactuur 2007002 3 2<br />
Jan. 27 Inkoopfactuur 8 10 12<br />
Journaliseren<br />
Van elk financieel feit wordt opgeschreven welke grootboekrekening(en)<br />
gedebiteerd moet(en) worden en welke grootboekrekening(en) gecrediteerd<br />
moet(en) worden. Door dit op een eenduidige en systematische wijze te doen,<br />
is het voor iedereen duidelijk op welke manier de financiële feiten in het<br />
grootboek moeten worden ingevoerd. <strong>Het</strong> opschrijven noemen we journaliseren,<br />
de vorm waarin dit gebeurt noemen we een journaalpost. Een journaal<br />
is een overzicht van alle mutaties die in de grootboekberekeningen worden<br />
aangebracht. We leggen dit uit aan de hand van de inkoopfactuur die ”<strong>Het</strong><br />
Mobieltje” ontvangen heeft van Sony Nederland bv.<br />
Welke rekeningen veranderen<br />
• De grootboekrekening Voorraad handelsgoederen: rekening van bezit; het<br />
bezit neemt toe met € 6.385,–, dus debiteren.<br />
• De grootboekrekening Te verrekenen btw: rekening van bezit; het bezit<br />
neemt toe met € 1.213,15, dus debiteren.<br />
• De grootboekrekening Crediteuren: rekening van schuld, de schuld neemt<br />
toe met € 7.598,15, dus crediteren.<br />
Nu schrijven we dit op in de vorm van een journaalpost. De vorm van de<br />
journaalpost sluit aan bij de vorm van de grootboekrekening.<br />
Journaalpost<br />
datum grootboekrekening bedrag debet bedrag credit<br />
08-01-20.. Voorraad handelsgoederen € 6.385,–<br />
08-01-20.. Te verrekenen btw - 1.213,15<br />
08-01-20.. aan Crediteuren € 7.598,15<br />
1.14
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
Eerst vermelden we de grootboekrekening(en) die gedebiteerd moet(en)<br />
worden en vervolgens de grootboekrekening(en) die gecrediteerd moet(en)<br />
worden.<br />
Daarbij is het gebruikelijk om voor de grootboekrekening(en) die gecrediteerd<br />
moet(en) worden het woordje ”aan” te zetten.<br />
Zo luidt de journaalpost van de verkoopfactuur die ”<strong>Het</strong> Mobieltje” verzonden<br />
heeft aan Superveilig bv:<br />
datum grootboekrekening bedrag debet bedrag credit<br />
12-01-20.. Debiteuren € 8.864,01<br />
12-01-20.. aan Verschuldigde btw € 1.415,26<br />
12-01-20.. aan Opbrengst verkopen - 7.448,75<br />
En<br />
12-01-20.. Inkoopwaarde van de verkopen € 4.470,–<br />
12-01-20.. aan Voorraad handelsgoederen € 4.470,–<br />
Rekeningschema <strong>Het</strong><br />
Mobieltje<br />
Aan het einde van dit hoofdstuk is het rekeningschema van ”<strong>Het</strong> Mobieltje”<br />
opgenomen.<br />
Let op: in dit rekeningschema zijn de voorraden, de opbrengsten en de inkoopwaarden<br />
van de opbrengsten gesplitst naar artikelsoort.<br />
Dezelfde journaalposten, maar nu met vermelding van het grootboekrekeningnummer:<br />
datum grootboekrek.nr./omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
08-01-20.. 700 Voorraad mobiele telefoons € 6.385,–<br />
08-01-20.. 170 Te verrekenen btw - 1.213,15<br />
08-01-20.. 140 aan Crediteuren € 7.598,15<br />
datum grootboekrek.nr./omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
12-01-20.. 130 Debiteuren € 8.864,01<br />
12-01-20.. 176 aan Verschuldigde btw € 1.415,26<br />
12-01-20.. 850 aan Opbrengst verkopen mobiele<br />
telefoons<br />
- 7.448,75<br />
En<br />
12-01-20.. 800 Inkoopwaarde van de verkopen € 4.470,–<br />
12-01-20.. 700 aan Voorraad handelsgoederen € 4.470,–<br />
Als het grootboek is bijgewerkt, kunnen we op enig moment een balans samenstellen<br />
en een overzicht van de opbrengsten en kosten maken: de resultatenrekening.<br />
r Dit gebeurt door het opstellen van een kolommenbalans. De kolommenbalans<br />
bestaat uit vier overzichten, te weten:<br />
Kolommenbalans • de proefbalans<br />
• de saldibalans<br />
• de winst-en-verliesrekening<br />
• de eindbalans.<br />
500F1.FM<br />
1.15
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
De kolommenbalans ziet er als volgt uit:<br />
nr. grootboekrekening<br />
grootboekrekeningomschrijving<br />
proefbalans saldibalans resultatenrekening balans<br />
debet credit debet credit debet credit debet credit<br />
De proefbalans<br />
De proefbalans komt als volgt tot stand:<br />
• van elke grootboekrekening worden de bedragen aan de debetzijde (dit zijn<br />
de debetmutaties inclusief de eventuele beginbalanspost) opgeteld. Evenzo<br />
de bedragen aan de creditzijde (dit zijn de creditmutaties inclusief de<br />
eventuele beginbalanspost)<br />
• de totaalbedragen worden overgebracht naar de proefbalans<br />
• alle debetbedragen van alle grootboekrekeningen worden bij elkaar<br />
opgeteld; hetzelfde gebeurt met de creditbedragen.<br />
<strong>Het</strong> totaal van de debetzijde moet gelijk zijn aan het totaal van de creditzijde.<br />
Aan het einde van januari 20.. zien een aantal 1 grootboekrekeningen van<br />
”<strong>Het</strong> Mobieltje” er als volgt uit:<br />
700 Voorraad mobiele telefoons<br />
datum Omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 1 Van beginbalans € 4.285,25<br />
Jan. 8 Inkoopfactuur 5 € 6.385,–<br />
Jan. 9 Inkoopfactuur 8 € 2.579,55<br />
Jan. 12 Verkoopfactuur 2007001 € 4.470,–<br />
Jan. 18 Verkoopfactuur 2007002 € 7.991,10<br />
Jan. 27 Inkoopfactuur 12 € 2.125,95<br />
Jan. 27 Nokia 7260 voor privédoeleinden € 185,95<br />
Jan. 29 Verkoopfactuur 2007003 € 263,85<br />
130 Debiteuren<br />
datum Omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 1 Van beginbalans € 1.260,–<br />
Jan. 5 Kas 01 (Fam. Krom) € 165,75<br />
Jan. 12 Verkoopfactuur 2007001 (Superveilig) € 8.864,01<br />
Jan. 18 Verkoopfactuur 2007002 (Rinkens) € 15.849,02<br />
Jan. 20 ABN-AMRO bank 1 (De Mijnstreek) € 598,25<br />
Jan. 20 ABN-AMRO bank 1 (Van Wessel) € 123,65<br />
Jan. 29 Verkoopfactuur 2007003 (De Mijnstreek) € 523,30<br />
140 Crediteuren<br />
datum omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 1 Van beginbalans € 3.000,–<br />
Jan. 8 Inkoopfactuur 5 (Sony) € 7.598,15<br />
Jan. 9 Inkoopfactuur 8 (Samsung) € 3.069,66<br />
Jan. 20 ABN-AMRO bank 1 (Beltoon bv) € 447,50<br />
Jan. 27 Inkoopfactuur 12 (Beltoon bv) € 2.529,88<br />
1. Alleen de grootboekrekeningen waarop mutaties hebben plaatsgevonden.<br />
1.16
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
850 Opbrengst verkopen mobiele telefoons<br />
datum omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 12 Verkoopfactuur 2007001 € 7.448,75<br />
Jan. 18 Verkoopfactuur 2007002 € 13.318,50<br />
Jan. 29 Verkoopfactuur 2007003 € 439,75<br />
800 Inkoopwaarde mobiele telefoons<br />
datum Omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 12 Verkoopfactuur 2007001 € 4.470,–<br />
Jan. 18 Verkoopfactuur 2007002 € 7.991,10<br />
Jan. 29 Verkoopfactuur 2007003 € 263,85<br />
051 Privé Joop Simons<br />
datum omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 27 Nokia 7260 voor kleinzoon € 221,28<br />
470 Verkoopkosten<br />
datum omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 7 02 Per kas betaald 1.000 flyers € 100,–<br />
100 Kas<br />
datum omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 1 Van beginbalans € 380,–<br />
Jan. 5 Kasbewijs 01 Fam. Krom € 165,75<br />
Jan. 7 Kasbewijs 02 <strong>Het</strong> Kopietje 1.000 flyers € 119,–<br />
110 ABN-AMRO-bank<br />
datum Omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 20 Afschrift 1 De Mijnstreek € 598,25<br />
Jan. 20 Afschrift 1 Van Wessel € 123,65<br />
Jan. 20 Afschrift 1 Beltoon bv € 447,50<br />
Van grootboekrekening<br />
naar proefbalans<br />
700 Voorraad mobiele telefoons<br />
Debetzijde<br />
Beginbalans € 4.285,25<br />
Mutaties: € 6.385,–<br />
- 2.579,55<br />
- 2.125,95<br />
- 11.090,50<br />
Totaal van de debetmutaties (inclusief beginbalanspost) € 15.375,75 (I)<br />
Creditzijde<br />
Mutaties: € 4.470,–<br />
- 7.991,10<br />
- 185,95<br />
- 263,85<br />
€ 12.910,90<br />
Totaal van de creditmutaties € 12.910,90 (II)<br />
500F1.FM<br />
1.17
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
grootboekrekening- grootboekrekeningomschrijving proefbalans<br />
nummer<br />
debet<br />
700 Voorraad mobiele telefoons (I)<br />
€ 15.375,75<br />
credit<br />
(II)<br />
€ 12.910,90<br />
De gehele proefbalans van ”<strong>Het</strong> Mobieltje” ziet er op 31 januari 20.. als volgt<br />
uit:<br />
grootboekrekeningnummer<br />
grootboekrekeningomschrijving<br />
De debetzijde is gelijk aan de creditzijde!<br />
proefbalans<br />
debet<br />
€<br />
credit<br />
€<br />
010 Verkoop/reparatieruimte 50.000,–<br />
020 Inventaris 10.000,–<br />
030 Bedrijfsauto’s 7.500,–<br />
040 Gereedschappen 5.000,–<br />
050 Eigen vermogen 25.000,–<br />
051 Privé Joop Simons 221,28<br />
070 Hypotheek o/g 50.000,–<br />
071 Lening o/g 5.000,–<br />
100 Kas 545,75 119,–<br />
110 ABN-AMRO-bank 721,90 447,50<br />
120 Postbank 3.600,–<br />
130 Debiteuren 26.496,33 887,65<br />
140 Crediteuren 447,50 16.197,69<br />
179 Af te dragen btw 1.938,47<br />
470 Verkoopkosten 100,–<br />
700 Voorraad mobiele telefoons 15.375,75 12.910,90<br />
710 Voorraad accessoires 399,75<br />
720 Voorraad onderdelen 575,–<br />
800 Inkoopwaarde mobiele telefoons 12.724,95<br />
850 Opbrengst verkopen mobiele telefoons 21.207,–<br />
Totaal 133.708,21 133.708,21<br />
De saldibalans<br />
Op de saldibalans worden de saldi van de grootboekrekeningen opgenomen.<br />
Daartoe wordt per grootboekrekening het saldo bepaald tussen het totaalbedrag<br />
van de debetzijde en het totaalbedrag van de creditzijde.<br />
• Is de debetzijde groter dan de creditzijde, dan wordt het saldo in de toegevoegde<br />
kolom ”debet” geplaatst.<br />
• Is de creditzijde groter dan de debetzijde, dan wordt het saldo in de toegevoegde<br />
kolom ”credit” geplaatst.<br />
<strong>Het</strong> zal duidelijk zijn dat de totaaltelling van de debetzijde van de saldibalans<br />
gelijk moet zijn aan de totaaltelling van de creditzijde.<br />
Van proefbalans naar<br />
saldibalans<br />
700 Voorraad mobiele telefoons<br />
Debettelling proefbalans € 15.375,75<br />
Credittelling proefbalans € 12.910,90<br />
Debettelling is groter dan de credittelling, dus in de kolom Debet van de saldibalans<br />
vermelden we: € 15.375,75 minus € 12.910,90 = € 2.464,85 (III).<br />
1.18
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
Kas<br />
Op 31 januari 20.. telt Joop het aanwezige kasgeld. De uitkomst hiervan vergelijkt<br />
hij met administratieve kassaldo, zoals dit vermeld staat op de proef/saldibalans.<br />
grootboekrek.nummeomschrijving<br />
grootboekrekening-<br />
proefbalans<br />
saldibalans<br />
debet<br />
€<br />
credit<br />
€<br />
credit<br />
€<br />
credit<br />
€<br />
010 Verkoop/reparatieruimte 50.000,– 50.000,–<br />
020 Inventaris 10.000,– 10.000,–<br />
030 Bedrijfsauto’s 7.500,– 7.500,–<br />
040 Gereedschappen 5.000,– 5.000,–<br />
050 Eigen vermogen 25.000,– 25.000,–<br />
051 Privé Joop Simons 221,28 221,28<br />
070 Hypotheek o/g 50.000,– 50.000,–<br />
071 Lening o/g 5.000,– 5.000,–<br />
100 Kas 545,75 119,– 426,75<br />
110 ABN-AMRO-bank 721,90 447,50 274,40<br />
120 Postbank 3.600,00 3.600,–<br />
130 Debiteuren 26.496,33 887,65 25.608,68<br />
140 Crediteuren 447,50 16.197,69 15.750,19<br />
179 Af te dragen btw 1.938,47 1.938,47<br />
470 Verkoopkosten 100,– 100,–<br />
700 Voorraad mobiele telefoons 15.375,75 12.910,90 (III) 2.464,85<br />
710 Voorraad accessoires 399,75 399,75<br />
720 Voorraad onderdelen 575,– 575,–<br />
800 Inkoopwaarde mobiele telefoons 12.724,95 12.724,95<br />
850 Opbrengst verkopen mobiele telefoons 21.207,– 21.207,–<br />
Totaal 133.708,21 133.708,21 118.895,66 118.895,66<br />
De debetzijde is gelijk aan de creditzijde!<br />
Controle<br />
De diverse posten op de proef/saldibalans moeten, alvorens we de kolommenbalans<br />
verder kunnen uitwerken, gecontroleerd worden met tellingen- en<br />
saldilijsten.<br />
Enkele voorbeelden:<br />
Debiteuren<br />
Uit de debiteurenadministratie stelt Joop per 31 januari 20.. de saldilijst op. Op<br />
deze saldilijst wordt per debiteur het saldo vermeld. Dit saldo geeft aan welk<br />
bedrag Joop nog te vorderen heeft van de desbetreffende afnemer. De saldilijst<br />
ziet er als volgt uit:<br />
Zwemvereniging ”De Mijnstreek” € 523,30<br />
Frituur ”<strong>Het</strong> hartige hapje” - 372,35<br />
Superveilig bv - 8.864,01<br />
Rinkens - 15.849,02<br />
Totaal € 25.608,68<br />
500F1.FM<br />
1.19
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
<strong>Het</strong> totaal van deze saldilijst (€ 25.608,68) moet gelijk zijn aan het saldo<br />
debiteuren zoals dit vermeld staat op de proef/saldibalans (€ 25.608,68).<br />
Conclusie: het totaal van de saldilijst debiteuren is gelijk aan het saldo van de<br />
grootboekrekening debiteuren.<br />
Crediteuren<br />
Ook uit de crediteurenadministratie stelt Joop per 31 januari 20.. de saldilijst<br />
op. Op deze saldilijst wordt per crediteur het saldo vermeld. Dit saldo geeft aan<br />
welk bedrag Joop nog moet betalen aan de betrokken leverancier. De saldilijst<br />
ziet er als volgt uit:<br />
Beltoon bv € 5.082,38<br />
Sony - 7.598,15<br />
Samsung - 3.069,66<br />
Totaal € 15.750,19<br />
<strong>Het</strong> totaal van deze saldilijst (€ 15.750,19) moet gelijk zijn aan het saldo crediteuren<br />
zoals dit vermeld staat op de proef/saldibalans (€ 15.750,19). Conclusie:<br />
het totaal van de saldilijst crediteuren is gelijk aan het saldo van de grootboekrekening<br />
crediteuren.<br />
Voorraden<br />
Ook van de voorraden maakt Joop een lijst met de saldi van elk artikel. We<br />
spreken nu niet van een saldilijst, maar van een voorraadstaat. Voor de<br />
voorraad mobiele telefoons ziet deze er als volgt uit:<br />
Samsung X-450 € 863,64<br />
Sony Ericsson F-500 - 1.915,–<br />
Etc.<br />
etc.<br />
Totaal € 2.464,85<br />
<strong>Het</strong> totaal van de voorraadstaat moet gelijk zijn aan het saldo voorraad mobiele<br />
telefoons, zoals dit vermeld staat op de proef/saldibalans.<br />
De resultatenrekening en de (eind)balans<br />
Nadat de proef- en saldibalans zijn opgemaakt, worden de resultatenrekening<br />
en de balans samengesteld. De hulprekeningen van het eigen vermogen gaan<br />
naar de resultatenrekening.<br />
De resultatenrekening wordt ook wel aangeduid als winst-en-verliesrekening<br />
of verlies-en-winstrekening.<br />
• Kostenrekeningen komen debet op de resultatenrekening.<br />
• Opbrengstrekeningen komen credit op de resultatenrekening.<br />
De balansrekeningen gaan naar de eindbalans balans, en wel als volgt:<br />
• rekeningen van bezit komen aan de debetzijde van de balans<br />
• rekeningen van schuld komen aan de creditzijde van de balans<br />
• het eigen vermogen komt aan de creditzijde van de balans.<br />
De rekening Privé komt niet op de resultatenrekening en ook niet op de balans.<br />
Van saldibalans naar<br />
(eind)balans<br />
700 Voorraad mobiele telefoons<br />
Voorraad mobiele telefoons is een balansrekening en een rekening van bezit en<br />
komt dus debet op de (eind)balans (IV).<br />
1.20
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
Let op afronding<br />
NB: Bedragen zijn afgerond op gehele euro’s.<br />
grootb. grootboekrek. omschrijving saldibalans resultatenrekening balans<br />
rek. nr.<br />
debet<br />
€<br />
credit<br />
€<br />
debet<br />
€<br />
credit<br />
€<br />
debet<br />
€<br />
credit<br />
€<br />
010 Verkoop/reparatieruimte 50.000 50.000<br />
020 Inventaris 10.000 10.000<br />
030 Bedrijfsauto’s 7.500 7.500<br />
040 Gereedschappen 5.000 5.000<br />
050 Eigen vermogen 25.000 33.161<br />
051 Privé Joop Simons 221<br />
070 Hypotheek o/g 50.000 50.000<br />
071 Lening o/g 5.000 5.000<br />
100 Kas 427 427<br />
110 ABN-AMRO-bank 274 274<br />
120 Postbank 3.600 3.600<br />
130 Debiteuren 25.609 25.609<br />
140 Crediteuren 15.750 15.750<br />
179 Af te dragen btw 1.938 1.938<br />
470 Verkoopkosten 100 100<br />
700 Voorraad mobiele telefoons 2.465 (IV) 2.465<br />
710 Voorraad accessoires 399 399<br />
720 Voorraad onderdelen 575 575<br />
800 Inkoopwaarde mobiele telefoons<br />
12.725 12.725<br />
850 Opbrengst verkopen mobiele<br />
21.207 21.207<br />
telefoons<br />
Nettowinst 8.382<br />
Totaal 118.895 118.895 21.207 21.207 105.849 105.849<br />
Nettowinst of nettoverlies<br />
Nettowinst of nettoverlies<br />
<strong>Het</strong> verschil tussen de debetzijde van de resultatenrekening en de creditzijde<br />
van de resultatenrekening noemen we de nettowinst of het nettoverlies.<br />
Telling debetzijde (kosten = verlies) € 12.825,–<br />
Telling creditzijde (opbrengsten = winst) - 21.207,–<br />
Per saldo winst (nettowinst) € 8.382,–<br />
Deze winst wordt in de resultatenrekening opgenomen, zodat de debet- en<br />
creditkolom van de resultatenrekening weer in evenwicht zijn. Aangezien het<br />
bedrag van de creditzijde hoger is dan het bedrag van de debetzijde wordt het<br />
bedrag van de nettowinst in de debetkolom van de resultatenrekening<br />
opgenomen. De nettowinst komt geheel ten goede van het eigen vermogen.<br />
Privé<br />
<strong>Het</strong> bedrag van de rekening 051 Privé Joop Simons gaat niet naar de resultatenrekening<br />
en ook niet naar de balans. <strong>Het</strong> saldo van de rekening Privé komt ten<br />
laste of ten goede van het eigen vermogen.<br />
500F1.FM<br />
1.21
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
Eigen vermogen<br />
Aan het begin van dit boekjaar bedroeg het eigen vermogen<br />
van ”<strong>Het</strong> Mobieltje” € 25.000,–.<br />
Bij: de nettowinst over januari 20.. - 8.382,–<br />
Af: Privéopname in januari 20.. - 221,–<br />
Aan het eind van januari 20.. bedraagt het eigen vermogen<br />
van ”<strong>Het</strong> Mobieltje” € 33.161,–<br />
We vullen dit bedrag nu in de creditkolom van de balans. Vervolgens tellen we<br />
de debet- en creditkolom van de balans op. <strong>Het</strong> zal duidelijk zijn dat de totaaltelling<br />
van de debetposten van de balans gelijk moet zijn aan de totaaltelling<br />
van de creditposten.<br />
Afsluiten van grootboekrekeningen<br />
Om in een nieuwe periode te kunnen beginnen, wordt eerst de vorige periode<br />
afgesloten. Daartoe worden alle grootboekrekeningen afgesloten. Meestal<br />
gebeurt het afsluiten éénmaal per jaar op 31 december. Voor ”<strong>Het</strong> Mobieltje”<br />
sluiten we, om deze voorbeeldcyclus af te ronden, de grootboekrekeningen af<br />
per 31 januari 20..<br />
Heropenen Balansrekeningen worden weer heropend, in dit geval dus per 1 februari 20..<br />
Rekening van bezit<br />
• Een rekening van bezit wordt afgesloten aan de creditzijde van de grootboekrekening<br />
met de omschrijving Naar balans. <strong>Het</strong> bedrag waarmee wordt<br />
afgesloten, staat op de eindbalans aan de debetzijde. <strong>Het</strong> afsluiten vindt dus<br />
plaats aan de ”verkeerde” kant. De tellingen van de grootboekrekeningen<br />
zijn hiermee in evenwicht.<br />
• Een rekening van bezit wordt heropend aan de debetzijde van de grootboekrekening.<br />
Voorbeeld:<br />
700 Voorraad mobiele telefoons<br />
datum omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 1 Van beginbalans € 4.285,25<br />
Jan. 8 Inkoopfactuur 5 - 6.385,00<br />
Jan. 9 Inkoopfactuur 8 - 2.579,55<br />
Jan. 12 Verkoopfactuur 2007001 € 4.470,00<br />
Jan. 18 Verkoopfactuur 2007002 - 7.991,10<br />
Jan. 27 Inkoopfactuur 12 - 2.125,95<br />
Jan. 27 Nokia 7260 voor privédoeleinden - 185,95<br />
Jan. 29 Verkoopfactuur 2007003 - 263,85<br />
Jan. 31 Naar balans - 2.464,85<br />
€ 15.375,75 € 15.375,75<br />
Febr. 1 Balans € 2.464,85<br />
Rekening van schuld<br />
• Een rekening van schuld wordt afgesloten aan de debetzijde van de balans<br />
met de omschrijving: Naar balans. <strong>Het</strong> bedrag staat op de eindbalans aan de<br />
creditzijde. <strong>Het</strong> bedrag waarmee wordt afgesloten staat op de eindbalans<br />
aan de creditzijde. <strong>Het</strong> afsluiten vindt dus plaats aan de ”verkeerde” kant.<br />
• De tellingen van de grootboekrekeningen zijn hiermee in evenwicht.<br />
1.22
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
• Een rekening van schuld wordt heropend aan de creditzijde van de grootboekrekening.<br />
Voorbeeld<br />
140 Crediteuren<br />
datum omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 1 Van beginbalans € 3.000,–<br />
Jan. 8 Inkoopfactuur 5 (Sony) - 7.598,15<br />
Jan. 9 Inkoopfactuur 8 (Samsung) - 3.069,66<br />
Jan. 20 ABN-AMRO-bank 1 (Beltoon bv) € 447,50<br />
Jan. 27 Inkoopfactuur 12 (Nokia) - 2.529,88<br />
Jan. 31 Naar balans - 15.750,19<br />
€ 16.197,69 € 16.197,69<br />
Febr. 1 Balans € 15.570,19<br />
Resultatenrekening (winst)<br />
• Een winstrekening wordt afgesloten aan de debetzijde van de grootboekrekening<br />
met de omschrijving: Naar resultatenrekening. <strong>Het</strong> bedrag staat op<br />
de resultatenrekening aan de creditzijde. <strong>Het</strong> afsluiten vindt dus plaats aan<br />
de ”verkeerde” kant. De tellingen van de grootboekrekeningen zijn hiermee<br />
in evenwicht.<br />
• Een winstrekening is een hulprekening van het eigen vermogen en wordt<br />
niet heropend.<br />
Voorbeeld:<br />
850 Opbrengst verkopen mobiele telefoons<br />
datum omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 12 Verkoopfactuur 2007001 € 7.448,75<br />
Jan. 18 Verkoopfactuur 2007002 - 13.318,50<br />
Jan. 29 Verkoopfactuur 2007003 - 439,75<br />
Jan. 31 Naar resultatenrekening € 21.207,–<br />
€ 21.207,– € 21.207,–<br />
Resultatenrekening (verlies)<br />
• Een verliesrekening wordt afgesloten aan de creditzijde van de grootboekrekening<br />
met de omschrijving: naar Resultatenrekening. <strong>Het</strong> bedrag staat<br />
op de resultatenrekening aan de debetzijde. <strong>Het</strong> afsluiten vindt dus plaats<br />
aan de ”verkeerde” kant. De tellingen van de grootboekrekeningen zijn<br />
hiermee in evenwicht.<br />
• Een verliesrekening is een hulprekening van het eigen vermogen en wordt<br />
niet heropend.<br />
Voorbeeld:<br />
800 Inkoopwaarde mobiele telefoons<br />
datum Omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 12 Verkoopfactuur 2007001 € 4.470,–<br />
Jan. 18 Verkoopfactuur 2007002 - 7.991,10<br />
Jan. 29 Verkoopfactuur 2007003 - 263,85<br />
Jan. 31 Naar resultatenrekening € 12.724,95<br />
€ 12.724,95 € 12.724,95<br />
500F1.FM<br />
1.23
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
Privé<br />
• Een debetsaldo van de rekening Privé wordt overgebracht naar de debetzijde<br />
van de rekening Eigen vermogen. De rekening Privé wordt credit<br />
afgesloten met de omschrijving: Naar Eigen vermogen.<br />
• Een creditsaldo van de rekening Privé wordt overgebracht naar de creditzijde<br />
van de rekening Eigen vermogen. De rekening Privé wordt debet<br />
afgesloten met de omschrijving: Naar Eigen vermogen.<br />
Voorbeeld:<br />
051 Privé Joop Simons<br />
datum omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 27 Nokia 7260 voor kleinzoon € 221,28<br />
Jan. 31 Naar Eigen vermogen € 221,28<br />
€ 221,28 € 221,18<br />
t<br />
Eigen vermogen<br />
De nettowinst verhoogt het eigen vermogen en wordt dus aan de creditzijde<br />
genoteerd.<br />
• De privéopname vermindert het eigen vermogen en wordt dus aan de<br />
debetzijde genoteerd.<br />
• De rekening Eigen vermogen wordt afgesloten aan de debetzijde van de<br />
grootboekrekening met de omschrijving: Naar balans.<br />
• <strong>Het</strong> bedrag staat op de eindbalans aan de creditzijde. <strong>Het</strong> afsluiten vindt dus<br />
plaats aan de ”verkeerde” kant. De tellingen van de grootboekrekeningen<br />
zijn hiermee in evenwicht.<br />
• De rekening Eigen vermogen wordt heropend aan de creditzijde van de<br />
grootboekrekening.<br />
Voorbeeld:<br />
Eigen vermogen<br />
datum omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 1 Van beginbalans € 25.000,–<br />
Jan. 31 Nettowinst - 8.382,05<br />
Jan. 31 Privé € 221,28<br />
Jan. 31 Naar balans - 33.160,77<br />
€ 33.382,05 € 33.382,05<br />
Slotopmerking<br />
Dagboeken<br />
In deze case zijn maar enkele boekingsdocumenten binnengekomen, het moge<br />
duidelijk zijn dat in een gezonde onderneming dagelijks vele boekingsdocumenten<br />
binnenkomen en ontstaan. De boekingsdocumenten worden dan eerst<br />
gesorteerd naar mutatiesoort. Met andere woorden alle inkoopfacturen bij<br />
elkaar, alle verkoopfacturen bij elkaar etc. Wordt de boekhouding nog<br />
handmatig gevoerd, dan worden de mutaties/financiële feiten om praktische<br />
redenen eerst genoteerd in een dagboek en vanuit het dagboek, in totalen,<br />
gejournaliseerd.<br />
In dit kader onderscheiden we onder andere de volgende dagboeken:<br />
• Inkoopboek<br />
• Verkoopboek<br />
1.24
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
• (Post)bankboek<br />
• Kasboek<br />
• Diverse postenboek.<br />
Is de boekhouding geautomatiseerd, dan worden de boekingsdocumenten<br />
eveneens gesorteerd naar mutatiesoort. Vervolgens worden de mutaties/financiële<br />
feiten via de dagboeken geboekt, maar nu niet in totalen, maar post voor<br />
post.<br />
Samenvatting<br />
In dit hoofdstuk is, aan de hand van een casus, de gehele <strong>boekhoudkundig</strong>e<br />
cyclus nog eens behandeld en daarmee is een goede basis gelegd voor het<br />
vervolg van deze cursus.<br />
Doel van het boekhouden<br />
Iedere onderneming heeft behoefte aan informatie. Informatie die nodig is om:<br />
• beleidsbeslissingen te kunnen nemen<br />
• bedrijfsprocessen te kunnen beheersen<br />
• verantwoording te kunnen afleggen.<br />
Dubbel boekhouden<br />
Dubbel boekhouden doen we als we:<br />
• de veranderingen in de samenstelling van het eigen vermogen registreren<br />
• de oorzaken die leiden tot veranderingen in de grootte van het eigen<br />
vermogen.<br />
<strong>Het</strong> openen van grootboekrekeningen<br />
Daartoe nemen we het bedrag van de beginbalans over op de desbetreffende<br />
grootboekrekening en wel als volgt:<br />
• voor een rekening van bezit wordt de desbetreffende grootboekrekening<br />
geopend aan de debetzijde<br />
• voor een rekening van schuld wordt de desbetreffende grootboekrekening<br />
geopend aan de creditzijde<br />
• de rekening van eigen vermogen wordt geopend aan de creditzijde.<br />
Boekingsregels<br />
Rekening van bezit<br />
• een rekening van bezit wordt gedebiteerd bij ontstaan of toename<br />
• een rekening van bezit wordt gecrediteerd bij tenietgaan of afname<br />
Rekening van schuld<br />
• een rekening van schuld wordt gecrediteerd bij ontstaan of toename<br />
• een rekening van schuld wordt gedebiteerd bij tenietgaan of afname<br />
Eigen vermogen<br />
• het eigen vermogen wordt gecrediteerd bij ontstaan of toename<br />
• het eigen vermogen wordt gedebiteerd bij tenietgaan of afname<br />
500F1.FM<br />
1.25
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
Boekingsregels voor de hulprekeningen van het eigen vermogen<br />
Hulprekeningen van het eigen vermogen<br />
• een hulprekening van het eigen vermogen wordt gecrediteerd bij toename<br />
van het eigen vermogen<br />
• een hulprekening van het eigen vermogen wordt gedebiteerd bij afname<br />
van het eigen vermogen<br />
<strong>Het</strong> afsluiten van grootboekrekeningen<br />
Rekening van bezit<br />
• Een rekening van bezit wordt afgesloten aan de creditzijde van de grootboekrekening<br />
met de omschrijving Naar Balans. <strong>Het</strong> bedrag waarmee wordt<br />
afgesloten, staat op de eindbalans aan de debetzijde. <strong>Het</strong> afsluiten vindt dus<br />
plaats aan de ”verkeerde” kant. De tellingen van de grootboekrekeningen<br />
zijn hiermee in evenwicht.<br />
• Een rekening van bezit wordt heropend aan de debetzijde van de grootboekrekening.<br />
Rekening van schuld<br />
• Een rekening van schuld wordt afgesloten aan de debetzijde van de balans<br />
met de omschrijving: Naar balans. <strong>Het</strong> bedrag staat op de eindbalans aan de<br />
creditzijde. <strong>Het</strong> bedrag waarmee wordt afgesloten, staat op de eindbalans<br />
aan de creditzijde. <strong>Het</strong> afsluiten vindt dus plaats aan de ”verkeerde” kant.<br />
De tellingen van de grootboekrekeningen zijn hiermee in evenwicht.<br />
• Een rekening van schuld wordt heropend aan de creditzijde van de grootboekrekening.<br />
Resultatenrekening (winst)<br />
• Een winstrekening wordt afgesloten aan de debetzijde van de grootboekrekening<br />
met de omschrijving: Naar resultatenrekening. <strong>Het</strong> bedrag staat op<br />
de resultatenrekening aan de creditzijde. <strong>Het</strong> afsluiten vindt dus plaats aan<br />
de ”verkeerde” kant. De tellingen van de grootboekrekeningen zijn hiermee in<br />
evenwicht.<br />
• Een winstrekening is een hulprekening van het eigen vermogen en wordt<br />
niet heropend.<br />
Resultatenrekening (verlies)<br />
• Een verliesrekening wordt afgesloten aan de creditzijde van de grootboekrekening<br />
met de omschrijving: Naar resultatenrekening. <strong>Het</strong> bedrag staat<br />
op de resultatenrekening aan de debetzijde. <strong>Het</strong> afsluiten vindt dus plaats<br />
aan de ”verkeerde” kant. De tellingen van de grootboekrekeningen zijn<br />
hiermee in evenwicht<br />
• Een verliesrekening is een hulprekening van het eigen vermogen en wordt<br />
niet heropend.<br />
Privé<br />
• Een debetsaldo van de rekening Privé wordt overgebracht naar de debetzijde<br />
van de rekening Eigen vermogen. De rekening Privé wordt credit<br />
afgesloten met de omschrijving: Naar Eigen vermogen.<br />
• Een creditsaldo van de rekening Privé wordt overgebracht naar de creditzijde<br />
van de rekening Eigen vermogen. De rekening Privé wordt debet<br />
afgesloten met de omschrijving: Naar Eigen vermogen.<br />
1.26
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
Eigen vermogen<br />
• De nettowinst verhoogt het eigen vermogen en wordt dus aan de creditzijde<br />
genoteerd.<br />
• De privéopname vermindert het eigen vermogen en wordt dus aan de<br />
debetzijde genoteerd.<br />
• De rekening Eigen vermogen wordt afgesloten aan de debetzijde van de<br />
grootboekrekening met de omschrijving: Naar balans. <strong>Het</strong> bedrag staat op<br />
de eindbalans aan de creditzijde. <strong>Het</strong> afsluiten vindt dus plaats aan de<br />
”verkeerde” kant. De tellingen van de grootboekrekeningen zijn hiermee in<br />
evenwicht<br />
• De rekening Eigen vermogen wordt heropend aan de creditzijde van de<br />
grootboekrekening.<br />
Casus bij oefenopgaven<br />
Bas Dona is een fervent zeiler. Al jaren droomt hij ervan om een eigen zaak in<br />
watersportartikelen te beginnen. Op 1 januari 20.. is het dan zover, Bas hangt<br />
zijn oude beroep aan de wilgen en begint zijn eigen zaak, onder de<br />
handelsnaam BaDo Watersport. Naast de botenloods, die al eigendom is van<br />
Bas, huurt hij een kleine verkoopruimte.<br />
500F1.FM<br />
1.27
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
Op 1 januari 20.. stelt hij een lijst samen van al zijn bezittingen en al zijn<br />
schulden. Deze lijst (inventaris) ziet er als volgt uit:<br />
Bezittingen:<br />
Botenloods € 100.000,–<br />
Gereedschappen - 15.000,–<br />
Auto - 17.500,–<br />
Voorraad handelsgoederen<br />
Boten<br />
2 zeilboot Flying Junior 4,70 à € 3.750,– € 7.500,–<br />
1 zeilboot catamaran à € 4.500,– - 4.500,–<br />
2 voyager toerkayak à € 750,– - 2.250,–<br />
€ 14.250,–<br />
Scheepsartikelen<br />
3 ankerlamp à € 99,75 € 299,25<br />
5 Bolkompas Offshore 85 à € 125,75 - 628,75<br />
etc. - 2.822,–<br />
- 3.750,–<br />
* Onderdelen (t.b.v. reparaties) - 1.500,–<br />
- 19.500,–<br />
Nog te ontvangen van afnemers:<br />
Kanocentrum Giethoorn € 2.000,–<br />
Watersportvereniging Haringvliet - 1.750,–<br />
De heer J. Colenbrander - 375,25<br />
Mevr. O. Janssen - 1.024,75<br />
- 5.150,–<br />
Kas - 380,–<br />
Postbank (saldo tegoed) - 2.210,–<br />
ABN-AMRO-bank tegoed - 260,–<br />
Totaal van de bezittingen € 160.000,–<br />
Schulden:<br />
Hypotheek o/g € 85.000,–<br />
Lening o/g - 25.000,–<br />
Nog te betalen aan leveranciers:<br />
Firma Asa Boot € 3.250,–<br />
Technautic bv - 1.723,95<br />
Zodiac Belgium - 526,05<br />
- 5.500,–<br />
Totaal van de schulden € 115.500,–<br />
Aan het einde van dit hoofdstuk is het rekeningschema van BaDo Watersport<br />
opgenomen. Dit rekeningschema dient u te gebruiken voor de uitwerking van<br />
de volgende opgaven.<br />
1.28
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
Oefenopgave 1<br />
Bereken het eigen vermogen van BaDo Watersport op 1 januari 20..<br />
Oefenopgave 2<br />
Stel de balans per 1 januari 20.. van BaDo Watersport samen.<br />
Oefenopgave 3<br />
Stel de balans per 1 januari 20.. van BaDo Watersport samen maar nu gegroepeerd<br />
naar vaste activa; vlottende activa; liquide activa; eigen vermogen;<br />
vreemd vermogen op lange termijn en vreemd vermogen op korte termijn.<br />
Oefenopgave 4<br />
a. Leg voor de balansposten Voorraad boten; Postbank en Eigen vermogen<br />
een grootboekrekening aan.<br />
b. Open deze grootboekrekeningen.<br />
Op 5 januari 20.. ontvangt Bas de volgende inkoopfacturen:<br />
ASA-BOOT<br />
Rekening voor:<br />
BaDo Watersport<br />
Kruiskade 75<br />
8501 AS Joure<br />
Factuurdatum 4 januari 20..<br />
Factuurnummer 20076754<br />
Geleverd:<br />
3 zeilboot Flying junior à € 3.750,– € 11.250,–<br />
2 catamaran à € 4.500,– - 9.000,–<br />
€ 20.250,–<br />
Btw 19% - 3.847,50<br />
Te betalen € 24.097,50<br />
TECHNAUTIC bv<br />
Rekening voor:<br />
BaDo Watersport Factuurdatum 3 januari 20..<br />
Kruiskade 75 Factuurnummer 20123<br />
8501 AS Joure<br />
Geleverd:<br />
5 voyager toerkayak à € 750,– € 3.750,–<br />
2 opblaasboot 2,90 meter à € 500,– - 1.000,–<br />
€ 4.750,–<br />
Btw 19% - 902,50<br />
Te betalen € 5.652,50<br />
500F1.FM<br />
1.29
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
Oefenopgave 5<br />
Journaliseer deze 2 inkoopfacturen.<br />
Op 8 januari verstuurt Bas de volgende verkoopfacturen:<br />
BaDo Watersport Joure<br />
Rekening voor:<br />
Watersportvereniging Haringvliet Factuurdatum 5 januari 20..<br />
Kanaalweg 21 Factuurnummer 2007001<br />
3221 LK Hellevoetsluis<br />
Geleverd:<br />
2 zeilboot Flying junior à € 6.250,– € 12.500,–<br />
1 catamaran à € 7.500,– - 7.500,–<br />
€ 20.000,–<br />
Btw 19% - 3.800,–<br />
Te betalen € 23.800,–<br />
BaDo Watersport Joure<br />
Rekening voor:<br />
Reddingsbrigade Friesland Factuurdatum 5 januari 20..<br />
Laagveld 22 Factuurnummer 2007002<br />
8918 EW Leeuwarden<br />
Geleverd:<br />
3 voyager toerkayak à € 1.250,00 € 3.750,–<br />
1 Opblaasboot 2,90 meter à € 835,00 - 835,–<br />
€ 4.585,00<br />
Btw 19% - 871,15<br />
Te betalen € 5.456,15<br />
Oefenopgave 6<br />
a. Bereken per verkoopfactuur de inkoopwaarde van de verkopen.<br />
b. Journaliseer deze 2 verkoopfacturen.<br />
Op 15 januari 20.. ontvangt Bas het volgende rekeningafschrift van de ABN-<br />
AMRO-bank.<br />
1.30
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
ABN-AMRO<br />
Rekeningafschrift Afschriftnummer 1<br />
Soort rekening Totaal afgeschreven Datum vorige afschrift Vorig saldo<br />
ZAKELIJKE REKENING € 1.723,95 28-12-20.. Tegoed € 260,–<br />
Rekeningnummer Totaal bijgeschreven Datum nieuw afschrift Nieuw saldo<br />
44.80.88.970 € 3.024,75 15-01-20.. Tegoed € 1.560,80<br />
Omschrijving Rente d.d. Debet/af Credit/bij<br />
Kanocentrum Giethoorn factnr. 2006888 15-1 € 2.000,–<br />
Technautic bv factuurnr. 5678 15-1 € 1.723,95<br />
Mevr. Janssen factuurnummer 2006895 15-1 € 1.024,75<br />
Een dag later valt het afschrift van de Postbank op de deurmat.<br />
POSTBANK<br />
Afrekening girorekening Afschriftnummer 1<br />
Soort rekening Totaal afgeschreven Datum vorige afschrift Vorig saldo<br />
ZAKELIJKE REKENING € 3.250,– 29-12-20.. Tegoed € 2.210,–<br />
Rekeningnummer Totaal bijgeschreven Datum nieuw afschrift Nieuw saldo<br />
1370832 € 1.750,– 16-01-20.. Tegoed € 710,–<br />
Omschrijving Rente d.d. Debet/af Credit/bij<br />
ASA-boot factuurnummer 4312 16-1 € 3.250,–<br />
Watersportvereniging Haringvliet 2006898 16-1 € 1.750,–<br />
Oefenopgave 7<br />
Journaliseer deze 2 rekeningafschriften.<br />
Daarnaast vinden de eerste kasbetalingen/ontvangsten plaats.<br />
KASBEWIJS ONTVANGST NR 01<br />
datum: 07-01.<br />
Betaald aan<br />
Ontvangen van:<br />
betreft:<br />
Betaling openstaande rekening<br />
€ 375,25<br />
De heer Colenbrander<br />
specificatie: Betreft rekeningnummer 2006900<br />
500F1.FM<br />
1.31
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
KASBEWIJS UITGAVE NR 02<br />
datum: 10-01<br />
Ontvangen van:<br />
Betaald aan:<br />
betreft: Reclamedrukwerk € 595,–<br />
Drukkerij Van Riet<br />
specificatie:<br />
10.000 flyers voor huis-aan-huisbezorging<br />
€ 500,–<br />
Btw 19% € 95,–<br />
Oefenopgave 8<br />
Journaliseer deze 2 kasbewijzen.<br />
Op 28 januari 20.. neemt Bas een opblaasboot uit het magazijn. Deze geeft hij<br />
cadeau aan zijn kleindochter die geslaagd is voor haar zwemdiploma.<br />
Oefenopgave 9<br />
Journaliseer deze privéopname.<br />
Oefenopgave 10<br />
a. Breng de mutaties/financiële feiten voor zover ze betrekking hebben op<br />
Voorraad boten, Postbank en Eigen vermogen over naar het grootboek.<br />
b. Werk de subadministratie debiteuren bij; alleen voor debiteur Watersportvereniging<br />
Haringvliet.<br />
c. Werk de subadministratie voorraad bij; alleen voor de voorraad Flying<br />
Junior.<br />
d. Werk het bijboek voorraad bij; alleen voor de voorraad Catamaran.<br />
1.32
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
Oefenopgave 11<br />
Vul in de volgende proef/saldibalans van BaDO Watersport de ontbrekende<br />
gegevens van de grootboekrekeningen Voorraad boten, Postbank en Eigen<br />
vermogen in en verzorg tevens de totaaltellingen.<br />
BaDo Watersport<br />
grootboekrek.nromschrijving<br />
grootboekrekening-<br />
proefbalans<br />
saldibalans<br />
debet<br />
€<br />
credit<br />
€<br />
credit<br />
€<br />
credit<br />
€<br />
010 Botenloods 100.000,– 100.000,–<br />
030 Bedrijfsauto’s 17.500,– 17.500,–<br />
040 Gereedschappen 15.000,– 15.000,–<br />
050 Eigen vermogen<br />
051 Privé Bas Dona 595,– 595,–<br />
070 Hypotheek o/g 85.000,– 85.000,–<br />
071 Lening o/g 25.000,– 25.000,–<br />
100 Kas 755,25 595,– 160,25<br />
110 ABN-AMRO-bank 3.284,75 1.723,95 1.560,80<br />
120 Postbank<br />
130 Debiteuren 34.406,15 5.150,– 29.256,15<br />
140 Crediteuren 4.973,95 35.250,– 30.276,05<br />
170 Te verrekenen btw 4.845,– 4.845,–<br />
176 Verschuldigde btw 4.766,15 4.766,15<br />
470 Verkoopkosten 500,– 500,–<br />
700 Voorraad boten<br />
710 Voorraad scheepsartikelen 3.750,– 3.750,–<br />
720 Voorraad onderdelen 1.500,– 1.500,–<br />
800 Inkoopwaarde boten 14.750,– 14.750,–<br />
850 Opbrengst verkopen boten 24.585,– 24.585,–<br />
Totaal<br />
500F1.FM<br />
1.33
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
Oefenopgave 12<br />
Vul in volgende resultatenrekening en (eind)balans van BaDo watersport de<br />
ontbrekende gegevens van Voorraad boten en Postbank in.<br />
NB: Bedragen zijn afgerond op gehele euro’s.<br />
BaDo Watersport<br />
grootb. - grootboekrek.omschrijving<br />
saldibalans resultatenrekening balans<br />
rek.nr.<br />
debet<br />
€<br />
credit<br />
€<br />
debet<br />
€<br />
credit<br />
€<br />
debet<br />
€<br />
credit<br />
€<br />
010 Botenloods 100.000,– 100.000,–<br />
030 Bedrijfsauto 17.500,– 17.500,–<br />
040 Gereedschappen 15.000,– 15.000,–<br />
050 Eigen vermogen 44.500,–<br />
051 Privé Bas Dona 595,–<br />
070 Hypotheek o/g 85.000,– 85.000,–<br />
071 Lening o/g 25.000,– 25.000,–<br />
100 Kas 160,– 160,–<br />
110 ABN-AMRO-bank 1.561,– 1.561,–<br />
120 Postbank 710,–<br />
130 Debiteuren 29.256,– 29.256,–<br />
140 Crediteuren 30.276,– 30.276,–<br />
170 Te verrekenen btw 4.845,– 4.845,–<br />
176 Verschuldigde btw 4.766,– 4.766,–<br />
470 Verkoopkosten 500,– 500,–<br />
700 Voorraad boten 24.000,– 24.000,–<br />
710 Voorraad scheepsartikelen 3.750,–<br />
720 Voorraad onderdelen 1.500,– 1.500,–<br />
800 Inkoopwaarde boten 14.750,– 14.750,–<br />
850 Opbrengst verkopen boten 24.585,– 24.585,–<br />
Nettowinst<br />
Totaal 214.127,– 214.127,–<br />
Oefenopgave 13<br />
a. Bereken de nettowinst/het nettoverlies van BaDo Watersport over de<br />
periode 1 januari 20.. tot en met 31 januari 20..<br />
b. Bereken het eigen vermogen van BaDo Watersport per 31 januari 20..<br />
c. Vul de uitkomsten in in de resultatenrekening/(eind)balans zoals deze in<br />
oefenopgave 12 is opgenomen; verzorg de totaaltellingen en controleer nu<br />
of alle tellingen in evenwicht zijn.<br />
Oefenopgave 14<br />
Sluit en heropen de volgende grootboekrekeningen:<br />
• Voorraad boten<br />
• Eigen vermogen.<br />
1.34
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
Parate-kennisvragen<br />
1 Waarom heeft een onderneming behoefte aan informatie<br />
2 Waarom is het voor de onderneming ook zeer nuttig om een boekhouding bij<br />
te houden<br />
3 Wat wordt bedoeld met het begrip ”Inventaris”<br />
4 Wat is het verschil tussen een hypotheek o/g en een lening o/g<br />
5 Noem de onderverdeling van de vaste activa.<br />
6 Wanneer spreken we van het systeem van dubbel boekhouden<br />
7 Beschrijf hoe het grootboek moet worden geopend.<br />
8 Hoe luiden de boekingsregels voor het vastleggen van de mutaties/financiële<br />
feiten<br />
9 Beschrijf het begrip ”hulprekeningen van het eigen vermogen”.<br />
0 Hoe luiden de boekingsregels voor het vastleggen van de mutaties/financiële<br />
feiten op de hulprekeningen van het eigen vermogen<br />
q<br />
w<br />
e<br />
r<br />
t<br />
Waarom is het decimale rekeningstelsel ontwikkeld<br />
Wat is de functie van het debiteurenboek<br />
Wat is de functie van het bijboek voorraad<br />
Uit welke vier overzichten bestaat de kolommenbalans<br />
Beschrijf hoe de grootboekrekening Eigen vermogen wordt afgesloten en<br />
heropend.<br />
500F1.FM<br />
1.35
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
Uitwerking van de oefenopgaven<br />
Oefenopgave 1<br />
<strong>Het</strong> totaal van de bezittingen bedraagt € 160.000,–<br />
<strong>Het</strong> totaal van de schulden bedraagt - 115.500,–<br />
Bas heeft zelf in zijn zaak geïnvesteerd € 44.500,–<br />
We noemen dit het eigen vermogen.<br />
Oefenopgave 2<br />
BaDo Watersport balans per 1 januari 20.. (= beginbalans)<br />
debet € credit €<br />
Botenloods 100.000,– Eigen vermogen 44.500,–<br />
Gereedschappen 15.000,–<br />
Auto 17.500,– Hypotheek o/g 85.000,–<br />
Voorraad handelsgoederen 19.500,– Lening o/g 25.000,–<br />
Debiteuren 5.150,–<br />
Kas 380,– Crediteuren 5.500,–<br />
Postbank 2.210,–<br />
ABN-AMRO-bank 260,–<br />
160.000,– 160.000,–<br />
Aan de linkerzijde staan de bezittingen, aan de rechterzijde staan de schulden<br />
en het eigen vermogen.<br />
Oefenopgave 3<br />
De in deze balans opgenomen posten kunnen als volgt worden gegroepeerd:<br />
BaDo Watersport balans per 1 januari 20.. (= beginbalans)<br />
activa € passiva €<br />
Vaste activa<br />
Eigen vermogen<br />
Botenloods 100.000,– Eigen vermogen 44.500,–<br />
Gereedschappen 15.000,–<br />
Auto 17.500,– Vreemd vermogen op lange<br />
termijn<br />
Vlottende activa Hypotheek o/g 85.000,–<br />
Voorraad handelsgoederen 19.500,– Lening o/g 25.000,–<br />
Debiteuren 5.150,– Vreemd vermogen op korte<br />
termijn<br />
Liquide middelen Crediteuren 5.500,–<br />
Kas 380,–<br />
Postbank 2.210,–<br />
ABN-AMRO-bank 260,–<br />
160.000,– 160.000,–<br />
Oefenopgave 4<br />
010 Botenloods<br />
700 Voorraad boten<br />
datum omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 1 Van beginbalans € 14.250,–<br />
1.36
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
120 Postbank<br />
datum omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 1 Van beginbalans € 2.210,–<br />
050 Eigen vermogen<br />
datum omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 1 Van beginbalans € 44.500,–<br />
Oefenopgave 5<br />
datum grootboekrek.nromschrijving<br />
grootboek-<br />
debet credit<br />
4 jan. 700 Voorraad boten € 20.250,–<br />
170 Te verrekenen btw - 3.847,50<br />
140 aan Crediteuren € 24.097,50<br />
3 jan. 700 Voorraad boten € 4.750,–<br />
170 Te verrekenen btw - 902,50<br />
140 aan Crediteuren € 5.652,50<br />
Oefenopgave 6a<br />
Inkoopwaarde rekening Watersportvereniging Haringvliet<br />
2 zeilboot Flying junior 2 * € 3.750,– € 7.500,–<br />
1 catamaran 1 * € 4.500,– - 4.500,–<br />
€ 12.000,–<br />
Inkoopwaarde rekening Reddingsbrigade<br />
3 voyager toerkayak 3* € 750,– € 2.250,–<br />
1 opblaasboot 2,90 1* 500,– - 500,–<br />
€ 2.750,–<br />
Oefenopgave 6b<br />
datum grootboekrek.nromschrijving<br />
grootboek-<br />
debet credit<br />
5 jan. 130 Debiteuren € 23.800,–<br />
176 aan Verschuldigde btw € 3.800,–<br />
850 aan Opbrengst verkopen boten - 20.000,–<br />
800 Inkoopwaarde boten € 12.000,–<br />
700 aan Voorraad boten € 12.000,–<br />
5 jan. 130 Debiteuren € 5.456,15<br />
176 aan Verschuldigde btw € 871,15<br />
850 aan Opbrengst verkopen boten - 4.585,–<br />
800 Inkoopwaarde boten € 2.750,–<br />
700 aan Voorraad boten € 2.750,–<br />
500F1.FM<br />
1.37
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
Oefenopgave 7<br />
datum grootboekrek.nromschrijving<br />
grootboek-<br />
debet credit<br />
15 jan. 110 ABN-AMRO-bank € 2.000,–<br />
15 jan. 130 aan Debiteuren € 2.000,–<br />
15 jan. 110 ABN-AMRO-bank € 1.024,75<br />
15 jan. 130 aan Debiteuren € 1.024,75<br />
15 jan. 140 Crediteuren € 1.723,95<br />
15 jan. 110 aan ABN-AMRO-bank € 1.723,95<br />
16 jan. 120 Postbank € 1.750,–<br />
16 jan. 130 aan Debiteuren € 1.750,–<br />
16 jan. 140 Crediteuren € 3.250,–<br />
16 jan. 120 aan Postbank € 3.250,–<br />
Oefenopgave 8<br />
10 jan. 470 Verkoopkosten € 500,–<br />
10 jan. 170 Te verrekenen btw - 95,–<br />
10 jan. 100 aan Kas € 595,–<br />
Oefenopgave 9<br />
De inkoopprijs van deze opblaasboot bedraagt € 500,–; daar moet 19% btw<br />
worden bijgeteld.<br />
datum grootboekrek.nr.<br />
grootboekomschrijving debet credit<br />
7 jan. 100 Kas € 375,25<br />
7 jan. 130 aan Debiteuren € 375,25<br />
datum grootboekrek.<br />
grootboek-<br />
debet credit<br />
nr. omschrijving<br />
28 jan. 051 Privé Bas Dona € 595,–<br />
28 jan. 176 aan Verschuldigde btw € 95,–<br />
28 jan. 700 aan Voorraad boten - 500,–<br />
Oefenopgave 10a<br />
700 Voorraad boten<br />
datum omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 1 Van beginbalans € 14.250,–<br />
Jan. 4 Inkoopfactuur ASA-boot € 20.250,–<br />
Jan. 3 Inkoopfactuur Technautic bv € 4.750,–<br />
Jan. 5 Verkoopfactuur Watersport Vereniging € 12.000,–<br />
Jan. 5 Verkoopfactuur Reddingsbrigade € 2.750,–<br />
Jan. 28 Privéopname opblaasboot € 500,–<br />
120 Postbank<br />
datum omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 1 Van beginbalans € 2.210,–<br />
Jan. 16 Debiteur € 1.750,–<br />
Jan. 16 Crediteur € 3.250,–<br />
1.38
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
Debiteur Watersportvereniging Haringvliet<br />
datum omschrijving bedrag debet bedrag credit saldo<br />
Jan. 1 Van beginbalans € 1.750,– € 1.750,–<br />
Jan. 5 Verkoopfact. 2007001 € 23.800,– € 25.550,–<br />
Jan. 16 Postbank afschr. 1 € 1.750,– € 23.800,–<br />
Oefenopgave 10c<br />
Voorraad Flying Junior<br />
datum omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 1 Van beginbalans € 7.500,– € 7.500,–<br />
Jan. 4 ASA-boot € 11.250,– € 18.750,–<br />
Jan. 5 Verkoopfactnr. 2007001 € 7.500,– € 11.250,–<br />
Oefenopgave 10d<br />
Voorraad Catamaran<br />
datum omschrijving bij af Saldo<br />
Jan. 1 Beginsaldo 1<br />
Jan. 3 ASA-boot 2 3<br />
Jan. 5 Verkoopfactnr. 2007001 1 2<br />
Oefenopgave 11<br />
BaDo Watersport<br />
grootboek - grootboekrekeningomschrijving<br />
proefbalans<br />
saldibalans<br />
rek.nr.<br />
debet<br />
€<br />
credit<br />
€<br />
debet<br />
€<br />
credit<br />
€<br />
010 Botenloods 100.000,– 100.000,–<br />
030 Bedrijfsauto’s 17.500,– 17.500,–<br />
040 Gereedschappen 15.000,– 15.000,–<br />
050 Eigen vermogen 44.500,– 44.500,–<br />
051 Privé Bas Dona 595,– 595,–<br />
070 Hypotheek o/g 85.000,– 85.000,–<br />
071 Lening o/g 25.000,– 25.000,–<br />
100 Kas 755,25 595,– 160,25<br />
110 ABN-AMRO-bank 3.284,75 1.723,95 1.560,80<br />
120 Postbank 3.960,– 3.250,– 710,–<br />
130 Debiteuren 34.406,15 5.150,– 29.256,15<br />
140 Crediteuren 4.973,95 35.250,– 30.276,05<br />
170 Te verrekenen btw 4.845,– 4.845,–<br />
176 Verschuldigde btw 4.766,15 4.766,15<br />
470 Verkoopkosten 500,– 500,–<br />
700 Voorraad boten 39.250,– 15.250,– 24.000,–<br />
710 Voorraad scheepsartikelen 3.750,– 3.750,–<br />
720 Voorraad onderdelen 1.500,– 1.500,–<br />
800 Inkoopwaarde boten 14.750,– 14.750,–<br />
850 Opbrengst verkopen boten 24.585,– 24.585,–<br />
Totaal 245.070,10 245.070,10 214.127,25 214.127,25<br />
500F1.FM<br />
1.39
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
Oefenopgave 12<br />
NB: Bedragen zijn afgerond op gehele euro’s.<br />
BaDo Watersport<br />
grootb. - grootboekrek.- saldibalans resultatenrekening balans<br />
rek.nr. omschrijving<br />
debet<br />
€<br />
credit<br />
€<br />
debet<br />
€<br />
credit<br />
€<br />
debet<br />
€<br />
credit<br />
€<br />
010 Botenloods 100.000,– 100.000,–<br />
030 Bedrijfsauto 17.500,– 17.500,–<br />
040 Gereedschappen 15.000,– 15.000,–<br />
050 Eigen vermogen 44.500,–<br />
051 Privé Bas Dona 595,–<br />
070 Hypotheek o/g 85.000,– 85.000,–<br />
071 Lening o/g 25.000,– 25.000,–<br />
100 Kas 160,– 160,–<br />
110 ABN-AMRO-bank 1.561,– 1.561,–<br />
120 Postbank 710,– 710,–<br />
130 Debiteuren 29.256,– 29.256,–<br />
140 Crediteuren 30.276,– 30.276,–<br />
170 Te verrekenen btw 4.845,– 4.845,–<br />
176 Verschuldigde btw 4.766,– 4.766,–<br />
470 Verkoopkosten 500,– 500,–<br />
700 Voorraad boten 24.000,– 24.000,–<br />
710 Voorraad scheepsartikelen 3.750,– 3.750,–<br />
720 Voorraad onderdelen 1.500,– 1.500,–<br />
800 Inkoopwaarde boten 14.750,– 14.750,–<br />
850 Opbrengst verkopen<br />
24.585 24.585,–<br />
boten<br />
Nettowinst<br />
Totaal 214.127,– 214.127,–<br />
Oefenopgave 13a<br />
Telling debetzijde resultatenrekening € 15.250,–<br />
Telling creditzijde resultatenrekening - 24.585,–<br />
Nettowinst € 9.335,–<br />
Dit bedrag plaatsen we in de debetkolom van de resultatenrekening, zodat de<br />
telling van de debetkolom gelijk wordt aan de telling van de creditkolom; te<br />
weten € 24.585,–.<br />
Oefenopgave 13b<br />
Eigen vermogen op 1 januari 20.. € 44.500,–<br />
Af privéopname - 595,–<br />
€ 43.905,–<br />
Bij nettowinst - 9.335,–<br />
Eigen vermogen op 31 januari 20.. € 53.240,–<br />
Dit bedrag plaatsen we in de creditkolom van de (eind)balans, zodat de telling<br />
van de debetkolom gelijk wordt aan de telling van de creditkolom; te weten<br />
€ 198.282,–.<br />
1.40
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
Oefenopgave 13 c<br />
NB: Bedragen zijn afgerond op gehele euro’s.<br />
BaDo Watersport<br />
grootb. - grootboekrek.- saldibalans resultatenrekening balans<br />
rek.nr. omschrijving<br />
debet<br />
€<br />
credit<br />
€<br />
debet<br />
€<br />
credit<br />
€<br />
debet<br />
€<br />
credit<br />
€<br />
010 Botenloods 100.000,– 100.000,–<br />
030 Bedrijfsauto 17.500,– 17.500,–<br />
040 Gereedschappen 15.000,– 15.000,–<br />
050 Eigen vermogen 44.500,– 53.240,–<br />
051 Privé Bas Dona 595,–<br />
070 Hypotheek o/g 85.000,– 85.000,–<br />
071 Lening o/g 25.000,– 25.000,–<br />
100 Kas 160,– 160,–<br />
110 ABN-AMRO-bank 1.561,– 1.561,–<br />
120 Postbank 710,– 710,–<br />
130 Debiteuren 29.256,– 29.256,–<br />
140 Crediteuren 30.276,– 30.276,–<br />
170 Te verrekenen btw 4.845,– 4.845,–<br />
176 Verschuldigde btw 4.766,– 4.766,–<br />
470 Verkoopkosten 500,– 500,–<br />
700 Voorraad boten 24.000,– 24.000,–<br />
710 Voorraad scheepsartikelen 3.750,– 3.750,–<br />
720 Voorraad onderdelen 1.500,– 1.500,–<br />
800 Inkoopwaarde boten 14.750,– 14.750,–<br />
850 Opbrengst verkopen boten 24.585,– 24.585,–<br />
Nettowinst 9.335,–<br />
Totaal 214.127,– 214.127,– 24.585,– 24.585,– 198.282,– 198.282,–<br />
Oefenopgave 14<br />
700 Voorraad boten<br />
datum omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 1 Van beginbalans € 14.250,–<br />
Jan. 4 Inkoopfactuur ASA-boot - 20.250,–<br />
Jan. 3 Inkoopfactuur Technautic bv - 4.750,–<br />
Jan. 5 Verkoopfactuur Watersport Vereniging € 12.000,–<br />
Jan. 5 Verkoopfactuur Reddingsbrigade - 2.750,–<br />
Jan. 28 Privéopname opblaasboot - 500,–<br />
Jan. 31 Naar balans - 24.000,–<br />
€ 39.250,– € 39.250,–<br />
Febr. 1 Balans € 24.000,–<br />
050 Eigen vermogen<br />
datum omschrijving bedrag debet bedrag credit<br />
Jan. 1 Van beginbalans € 44.500,–<br />
Jan. 31 Privé € 595,–<br />
Jan. 31 Nettowinst - 9.335,–<br />
Jan. 31 Naar balans - 53.240,–<br />
€ 53.835,– € 53.835,–<br />
Febr. 1 Balans € 53.240,–<br />
500F1.FM<br />
1.41
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
Bijlage 1<br />
Grootboekrekeningschema ”<strong>Het</strong> Mobieltje”<br />
Rubriek 0<br />
010 Verkoop/reparatieruimte<br />
011 Afschrijving verkoop/reparatieruimte<br />
020 Inventaris<br />
021 Afschrijving inventaris<br />
030 Bedrijfsauto’s<br />
031 Afschrijving bedrijfsauto’s<br />
040 Gereedschappen<br />
041 Afschrijving gereedschappen<br />
050 Eigen vermogen<br />
051 Privé Joop Simons<br />
070 Hypotheek o/g<br />
071 Lening o/g<br />
Rubriek 1<br />
100 Kas<br />
110 ABN-AMRO-bank<br />
120 Postbank<br />
130 Debiteuren<br />
140 Crediteuren<br />
151 Nog te ontvangen bedragen<br />
156 Nog te betalen bedragen<br />
170 Te verrekenen btw<br />
176 Verschuldigde btw<br />
179 Af te dragen btw<br />
Rubriek 2<br />
200 Kruisposten<br />
Rubriek 4<br />
420 Afschrijvingskosten<br />
430 Interestkosten<br />
440 Porti- en administratiekosten<br />
450 Huisvestingskosten<br />
460 Transportkosten<br />
470 Verkoopkosten<br />
480 Verzekeringskosten<br />
490 Overige kosten<br />
498 Betalingsverschillen<br />
Rubriek 7<br />
700 Voorraad mobiele telefoons<br />
710 Voorraad accessoires<br />
720 Voorraad onderdelen<br />
Rubriek 8<br />
800 Inkoopwaarde mobiele telefoons<br />
801 Inkoopwaarde accessoires<br />
802 Inkoopwaarde onderdelen<br />
1.42
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
850 Opbrengst verkopen mobiele telefoons<br />
851 Opbrengst verkopen accessoires<br />
852 Opbrengst verkopen onderdelen<br />
Grootboekrekeningschema BaDo Watersport<br />
Rubriek 0<br />
010 Botenloods<br />
011 Afschrijving botenloods<br />
030 Bedrijfsauto’s<br />
031 Afschrijving bedrijfsauto’s<br />
040 Gereedschappen<br />
041 Afschrijving gereedschappen<br />
050 Eigen vermogen<br />
051 Privé Bas Dona<br />
070 Hypotheek o/g<br />
071 Lening o/g<br />
Rubriek 1<br />
100 Kas<br />
110 ABN-AMRO-bank<br />
120 Postbank<br />
130 Debiteuren<br />
140 Crediteuren<br />
151 Nog te ontvangen bedragen<br />
156 Nog te betalen bedragen<br />
170 Te verrekenen btw<br />
176 Verschuldigde btw<br />
179 Af te dragen btw<br />
Rubriek 2<br />
200 Kruisposten<br />
Rubriek 4<br />
420 Afschrijvingskosten<br />
430 Interestkosten<br />
440 Porti- en administratiekosten<br />
450 Huisvestingskosten<br />
460 Transportkosten<br />
470 Verkoopkosten<br />
480 Verzekeringskosten<br />
490 Overige kosten<br />
498 Betalingsverschillen<br />
Rubriek 7<br />
700 Voorraad boten<br />
710 Voorraad scheepsartikelen<br />
720 Voorraad onderdelen<br />
Rubriek 8<br />
800 Inkoopwaarde boten<br />
801 Inkoopwaarde scheepsartikelen<br />
802 Inkoopwaarde onderdelen<br />
850 Opbrengst verkopen boten<br />
500F1.FM<br />
1.43
<strong>Het</strong> <strong>boekhoudkundig</strong> <strong>model</strong><br />
851 Opbrengst verkopen scheepsartikelen<br />
852 Opbrengst onderdelen<br />
1.44