Bekijk een hoofdstuk

Hoofdstuk 1
Hoofdstuk 1
Voor u ligt het eerste hoofdstuk van de serie Bedrijfscorrespondentie II.
Hiervoor hebt u de leerstof van Effectieve bedrijfscorrespondentie Nederlands
doorgewerkt. U beschikt al over de nodige voorkennis.
Examentraining
Uitvoerige uitleg zult u in deze hoofdstukken niet veel tegenkomen, wel veel
oefeningen aan de hand waarvan u gewezen wordt op de probleemgevallen.
De hoofdstukken zijn met name bedoeld om u goed voor te bereiden op het
Praktijkexamen Schriftelijke Communicatie Nederlands (SCN) van de
Stichting Nederlandse Associatie voor Praktijkexamens of het examen
Bedrijfscorrespondentie Nederlands van Schoevers. U kunt ze beschouwen
als gerichte examentraining.
Het examen
Voordat we met de stof beginnen, is het voor u van belang te weten wat u op
het examen te wachten staat. Afhankelijk van de door u gekozen opleiding
leiden we u op voor de volgende twee examens:
- het examen Schriftelijke Communicatie Nederlands (SCN) van de Stichting
Nederlandse Associatie voor Praktijkexamens
- het examen Bedrijfscorrespondentie Nederlands van Schoevers.
SCN
Het examen Schriftelijke Communicatie Nederlands (SCN) van de Stichting
Nederlandse Associatie voor Praktijkexamens bevat de volgende onderdelen:
1. Telegramstijlopgave.
2. Case.
3. Spelling en stijl (taalvaardigheid).
De telegramstijlopgave en de case kunnen inhoudelijk met elkaar in verband
staan. Bij de case moet u uit een groot aantal gegevens die zaken selecteren die
van belang zijn voor de desbetreffende opgave. Een case kan niet alleen als
opdracht hebben een brief of circulaire te schrijven, maar er kan u ook gevraagd
worden om een toelichting te schrijven of een (klein) artikel of verslag.
Het onderdeel taalvaardigheid bestaat uit het verbeteren van een uitgebreide
tekst op spel- en stijlfouten.
Uitgebreide informatie over dit examen kunt u vinden op de website van de
Stichting Nederlandse Associatie voor Praktijkexamens: www.associatie.nl.
Schoevers
Het examen Bedrijfscorrespondentie Nederlands bestaat uit twee onderdelen:
1. Case.
2. Spelling en stijl (taalvaardigheid).
U schrijft een brief aan de hand van een case waarbij u uit een groot aantal
gegevens die zaken moet selecteren die van belang zijn voor de desbetreffende
opgave. Het onderdeel taalvaardigheid bestaat uit het verbeteren van een tekst
324B1.FM
5

Hoofdstuk 1
op spel- en interpunctiefouten. Bovendien krijgt u een aantal zinnen waaruit u
de stijlfouten moet verwijderen.
Bij de case mag de Woordenlijst der Nederlandse Taal (Groene boekje) worden
gebruikt. Bij het onderdeel spelling en stijl is dit niet toegestaan. Uw uitwerkingen
van de telegramstijlopgave en de case worden beoordeeld op basis van
formele criteria, opbouw, formulering, inhoud, spelling, stijl en interpunctie.
Taalvaardigheid
Cursusopbouw
In de onderdelen spelling en stijl behandelen we beknopt veelvoorkomende
problemen. Uw kennis van de spelling en stijl wordt op het examen getoetst
aan de hand van het verbeteren van een uitgebreide tekst op spel- en stijlfouten
(examen SCN), dan wel het verbeteren van een tekst op spel- en interpunctiefouten
en een aantal zinnen waaruit u de stijlfouten moet verwijderen (examen
Schoevers).
In elk hoofdstuk vindt u ook een stukje theorie over bepaalde stijlproblemen.
Dat kan betrekking hebben op zinsbouwfouten of op een verkeerde
woordkeus. Op het gebied van zinsbouw kunt u denken aan zaken zoals contaminaties,
foutieve samentrekking. Op het vlak van woordkeus kunt u denken
aan het verschil tussen omdat en doordat, mits en tenzij en het gebruik van
voorzetsels. In elk hoofdstuk zult u dan ook ter voorbereiding op het examen
oefenopgaven taalvaardigheid vinden. We geven dan de verbetering en
vermelden daarbij wat er niet juist was en waarom.
Correspondentie
In het onderdeel correspondentie nemen we steeds examenopgaven als
voorbeeld. We wijzen u dan op bepaalde moeilijkheden die er wellicht in
verscholen zitten, waarna de uitwerking volgt.
Aan de hand van de voorbeeldbrieven ontvangt u ook aanwijzingen voor goede
correspondentie.
Het is daarbij een goede oefening voor uzelf om eerst zelf te proberen de briefopgave
te maken, voordat u de uitwerking doorneemt.
Spelling
Werkwoordsvormen
We herhalen in dit hoofdstuk in het kort de werkwoordsvormen. Voor velen
van u is dit wellicht overbodig, maar de praktijk wijst uit, dat zo’n herhaling
voor een aantal cursisten beslist noodzakelijk is. Daarbij moet worden vermeld,
dat een fout in een werkwoordsvorm of in een daarvan afgeleide vorm in een
brief als dubbele fout telt. Zo nodig raadpleegt u de hoofdstukken 2, 3 en 4 van
de serie Effectieve bedrijfscorrespondentie.
Enkelvoud
Tegenwoordige tijd
De onvoltooid tegenwoordige tijd enkelvoud (o.t.t.) wordt gevormd door:
stam + t
Dus:
Maar:
behalve als ik onderwerp is
of wanneer jij of je als onderwerp achter het
werkwoord staat.
je vindt, hij/mijn collega vindt
ik vind, vind ik, vind jij
6

Hoofdstuk 1
Als u ter controle een werkwoord neemt waarvan de stam niet op een d of t
uitgaat, kunt u het verschil ook horen. Dat gaat bijvoorbeeld goed met het
werkwoord fietsen. Vergelijk:
je fietst, mijn collega fietst
ik fiets, fiets ik, fiets jij
Als je achter het werkwoord staat, schrijft u alleen de stam (zonder t) als je ook
echt de functie van onderwerp in de zin vervult. Anders gezegd: als je of jij
achter de persoonsvorm staat, schrijf je alleen de stam als je door jij vervangen
kan worden.
Rijd je met ons mee
Rijdt je vriend mee
Schaam je je
Je is onderwerp. We schrijven alleen de stam
omdat je door jij vervangen kan worden: Rijd
jij met ons mee
Je vriend is onderwerp en niet je alleen. We
schrijven stam + t omdat je niet door jij
vervangen kan worden:
*Rijd jij vriend met ons mee is immers geen
correcte zin.
Het eerste je is onderwerp. We schrijven alleen
de stam omdat je door jij vervangen kan
worden: Schaam jij je
Verleden tijd en voltooid deelwoord
In de onvoltooid verleden tijd (o.t.t.) moet u opletten of u te maken hebt met
een zwak of een sterk werkwoord.
Zwak werkwoord
Bij zwakke werkwoorden is de uitgang stam + de(n) of stam + te(n):
fietsen fiets + te(n) = fietste(n)
schrobben schrob + de(n) = schrobde(n)
’t kofschip Een bekend ezelsbruggetje om te bepalen of er te(n) of de(n) achter de stam
komt, is ’t kofschip. De uitgang te(n) of de(n) hangt af van de laatste letter van
het werkwoord als er en is afgehaald.
We nemen als voorbeeld het werkwoord fietsen. Als we en weghalen, is de
laatste letter een s. Deze letter komt voor in ’t kofschip en dus krijgen we in de
verleden tijd te(n) achter de stam van dit werkwoord.
Eindigt het werkwoord na het weghalen van en niet op een van de letters van
’t kofschip (bijvoorbeeld bij schrobben), dan schrijven we de(n) achter de stam.
Ook bij werkwoorden als verhuizen en geloven schrijft u eerst de stam (ikvorm)
op: verhuis en geloof. Vervolgens laat u van het hele werkwoord en weg.
U kijkt of de laatste letter in het ’t kofschip zit. Zo ja, dan komt er te(n) achter
de stam. Zo niet, dan schrijft u de(n) achter de stam:
verhuizen stam = verhuis, de laatste letter min en is een z,
dus verhuisde(n)
324B1.FM
7

Hoofdstuk 1
geloven stam = geloof, de laatste letter min en is een v,
dus geloofde(n)
Vergelijk ook:
golven
golfen
golfde(n) (van water)
golfte(n) (sport)
Pas op bij werkwoorden met de stam op d of t:
antwoorden
misten
antwoord + de(n) = antwoordde (twee d’s)
mist + te = mistte(n) (twee t’s)
Sterk werkwoord
Bij sterke werkwoorden is de verleden tijd gekenmerkt door klinkerverandering:
vinden
lijden
vond(en)
leed/leden
Voltooid deelwoord
bij zwakke werkwoorden
U kunt hier ook de regel van ’t kofschip gebruiken. U haalt en van het
werkwoord af en u kijkt of de laatste letter in ’t kofschip zit. Als dat zo is, schrijft
u het voltooid deelwoord met een t:
roken
vonnissen
gerookt
gevonnist
Is dit niet geval, dan schrijft u het voltooid deelwoord met een d:
bellen
rennen
gebeld
gerend
Voltooid deelwoord
als bijvoeglijk naamwoord
U weet dat we ”gewone” bijvoeglijke naamwoorden zo kort mogelijk schrijven,
dat wil zeggen, met één tussenletter: mooie, kleine, fijne enzovoort.
Wordt het voltooid deelwoord van een zwak werkwoord als een bijvoeglijk
naamwoord gebruikt, dan voegt u er alleen een e aan toe.
De d of t op het eind wordt dus niet verdubbeld, tenzij er uitspraakproblemen
ontstaan:
De weg is verbreed
De plant is verpot
de verbrede weg
de verpotte plant
Voltooid deelwoord
bij sterke en onregelmatige
werkwoorden
Het voltooid deelwoord van sterke en onregelmatige werkwoorden verandert
niet als het bijvoeglijk wordt gebruikt:
de aangeboden goederen
de gevonden voorwerpen
Oefenopgave 1
We toetsen uw vaardigheid in de werkwoordsvormen. Zet de tussen haakjes
geplaatste infinitiefvorm in de juiste vorm.
1. Reparatie van kapotte spullen ... (dulden) vaak geen uitstel, maar waar
vinden de gedupeerden zo gauw een betrouwbare vakman, die hen niet het
vel over de oren … (halen)
8

Hoofdstuk 1
2. Veel mensen grijpen naar de Gouden Gids als ze op stel en sprong een
reparateur nodig hebben.
3. Daarin ... (vinden) men snelreparateurs en dag-en-nachtservices te kust en
te keur, vaak ... (vergezellen) van de vermelding ”ook op zon- en feestdagen”.
4. De rekening van reparaties ... (vallen) nogal eens tegen en is vaak onvoldoende
... (specificeren).
5. Soms ... (schrijven) een bedrijf een rekening uit als het er niet of slechts
gedeeltelijk in is ... (slagen) het euvel te verhelpen.
6. In een onderzoek werd aan zo’n duizend consumenten ... (vragen) naar hun
ervaringen met reparaties aan huis.
7. Daaruit kon worden ... (concluderen), dat het daarmee droevig is ...
(stellen).
8. Een op de tien ondervraagden … (blijken) ontevreden over het resultaat of
de rekening.
9. Wel vinden de klanten in het algemeen dat de reparateurs flink hebben ...
(doorwerken) en voldoende hebben ... (uitleggen) wat er moest gebeuren
en waarom.
10.Consumentenorganisaties geven een aantal tips waarop de consument ...
(dienen) te letten bij ... (uitbesteden) reparaties.
11.Als de consument deze ter harte .. (nemen), is een vlekkeloze reparatie ...
(waarborgen).
Vreemde werkwoorden
Werkwoorden die afkomstig zijn uit een andere taal geven vaak problemen
voor wat betreft de vervoeging. Voorbeelden: hockeyen, faxen, deleten,
managen, coachen.
Deze werkwoorden vervoegen we op dezelfde wijze als de zwakke Nederlandse
werkwoorden: te(n) in de verleden tijd en t als laatste letter van het voltooid
deelwoord als de laatste klank van de stam overeenkomt met een van de
medeklinkers uit ’t kofschip. We schrijven de(n) in de verleden tijd en d aan het
eind van het voltooid deelwoord als dat niet het geval is:
coachen coachte gecoacht
faxen faxte gefaxt
plannen plande gepland
Tussen-e
Bij werkwoorden zoals bridgen, timen, managen, deleten schrijven we een e
tussen de stam en de uitgang. Deze bijna niet uitgesproken e blijft dus staan:
bridgen bridgede gebridged
timen timede getimed
managen managede gemanaged
deleten deletete gedeletet
Dubbele letter
Als het Engelse werkwoord eindigt op een dubbele medeklinker, vervalt er een
medeklinker als het werkwoord vernederlandst is. Dus: toste, yelde, floste.
Overheerst de Engelse uitspraak, dan wordt de dubbele medeklinker gehandhaafd.
Dus: hij passte (gaf een voorzet), paintballde.
324B1.FM
9

Hoofdstuk 1
Lastige werkwoorden
Ten slotte wijzen we nog op een categorie lastige werkwoorden. Bijvoorbeeld
werkwoorden die hetzelfde klinken en hetzelfde geschreven worden, maar die
in betekenis verschillen. In de verleden tijd worden deze werkwoorden dan ook
niet op dezelfde wijze vervoegd. Ook de voltooide deelwoorden zijn niet altijd
gelijk:
prijzen prijsde geprijsd (een prijskaartje erop doen)
prijzen prees geprezen (lof toezwaaien)
pluizen pluisde gepluisd (pluisjes achterlaten)
pluizen ploos geplozen (uitzoeken)
Ook het tegenover gestelde komt voor: één werkwoord heeft twee correcte
vervoegingen met precies dezelfde betekenis:
jagen jaagde gejaagd
joeg
gejaagd
Oefenopgave 2
Geef de juiste schrijfwijze van het vreemde werkwoord.
1. Tot ieders verbazing (finishen, verleden tijd) hij als eerste.
2. Vol overtuiging (promoten, verleden tijd) hij zijn voetbalclub.
3. Afgelopen zomer hebben we niet veel (midgetgolfen, voltooid deelwoord).
4. Ik heb mijn haar eens lekker (shampooën, voltooid deelwoord).
5. Veel producten worden tegenwoordig (recyclen, voltooid deelwoord)
6. Elke dag (saven, tegenwoordige tijd) hij zijn bestanden op zijn pc.
7. Zo-even is de wielerploeg door de straten (racen, voltooid deelwoord).
8. Jarenlang heeft hij in het eerste elftal (hockeyen, voltooid deelwoord).
9. De fusie van de twee ondernemingen was zorgvuldig (timen, voltooid
deelwoord).
10.Gisteren (barbecueën, verleden tijd) wij in de tuin bij de buren.
Oefenopgave 3
We sluiten het onderdeel spelling af met een pittige training in de werkwoordsvormen.
Op de opengelaten plaats ontbreekt telkens een werkwoordsvorm. Zet de
tussen haakjes geplaatste infinitief in de juiste vorm.
1. In Nederland moeten loden waterleidingen verdwijnen, omdat men de
Europese norm voor lood in drinkwater heeft ... (verlagen) van 50 tot
10 microgram per liter.
2. De Vereniging van Waterleidingbedrijven heeft ... (adviseren) alle dienstleidingen,
dat zijn de verbindingen met de hoofdleiding in de straat en de
meter in huis, binnen tien jaar te vervangen.
3. Men ... (veronderstellen) dat er alleen al in vooroorlogse wijken 400.000
leidingen liggen.
4. Als men die allemaal ... (opgraven), is hiermee een bedrag ... (moeien) van
honderden miljoenen guldens.
5. Nu is er een nieuwe methode ... (bedenken), waarvoor men onlangs een
aantal ... (uitbreiden) proefnemingen ... (starten).
6. Men ... (bekleden) de loden leidingen van binnen met een laagje plastic,
waarmee men ... (verhinderen) dat ... (verroesten) deeltjes in het water
komen.
10

Hoofdstuk 1
7. Een bedrijf, dat door de overheid wordt ... (subsidiëren), ... (ontwikkelen)
de methode op dit moment.
8. Men trekt een dun rietje van kunststof door een droge leiding en ...
(verwarmen) deze met water.
9. Daardoor … (vormen) de kunststof een dunne laag aan de binnenkant van
de loden buis, waarna het water niet meer in aanraking kan komen met het
metaal.
10.De nieuwe methode is veel goedkoper dan de ouderwetse, waarbij men een
sleuf ... (graven) en lood door koper of kunststof ... (vervangen).
Stijl
Geen onderwerp en
pv
Beknopte bijzin
Een bijzin is een zin die dienstdoet als zinsdeel van de hoofdzin.
U kunt een bijzin beknopt maken door er het onderwerp uit te verwijderen en
voor de persoonsvorm iets anders in de plaats te zetten, vaak een tegenwoordig
deelwoord, een voltooid deelwoord of te + infinitief. Van alle drie volgt nu een
voorbeeld.
Na geïnformeerd te hebben, vervolgde ik mijn weg.
Het parkeerterrein oprijdend, zag ik, dat er genoeg plek was.
Alvorens te gaan schilderen, plak ik het een en ander af.
Altijd ”oplossen”
Foutieve beknopte bijzin
Als we deze drie zinnen nog eens bekijken, zien we dat de beknopte bijzinnen
steeds betrekking hebben op het onderwerp in de hoofdzin. Het verzwegen
onderwerp in de beknopte bijzin moet overeenkomen met het onderwerp in de
hoofdzin. Zo niet, dan is er sprake van een foutieve beknopte bijzin. Is de
volgende zin goed volgens u
Aan het prikbord hangend, las hij het weekbericht.
Het antwoord is natuurlijk: nee! De bijzin zou moeten horen bij het onderwerp
hij, maar dat deze ”hij” aan een prikbord hangt, kunnen we moeilijk
aannemen.
Wat vindt u van de volgende zin
Gezellig over alles en nog wat pratend, vloog de avond om.
Deze zin is fout, want de bijzin zou iets moeten zeggen van het onderwerp ”de
avond”. Die kan ongetwijfeld gezellig zijn, maar praten kan deze niet.
Ernstig aan het hoofd gewond, bracht de ambulance de bejaarde man naar
het ziekenhuis.
Ook deze zin voldoet niet aan de eis dat het (verzwegen) onderwerp van de
beknopte bijzin overeen moet stemmen met het onderwerp van de hoofdzin.
Immers, niet het onderwerp ”de ambulance” is ernstig gewond, maar de
bejaarde man.
Verbeteren foutieve beknopte bijzin
Een foutieve beknopte bijzin is vaak op twee manieren te verbeteren.
324B1.FM
11

Hoofdstuk 1
Maak de beknopte
bijzin volledig
Als eerste kunt u de bijzin weer volledig maken om een grammaticale zin te
krijgen. Zowel de hoofd- als de bijzin hebben dan ieder hun eigen onderwerp.
Bijvoorbeeld:
Hij las het weekbericht dat aan het prikbord hing.
Pas onderwerp
hoofdzin aan
Ten tweede kunt u het onderwerp van de hoofdzin in overeenstemming
brengen met het (verzwegen) onderwerp van de bijzin. Bijvoorbeeld:
De ambulance bracht de bejaarde man, die ernstig aan het hoofd gewond
was, naar het ziekenhuis.
Oefenopgave 4
Verbeter – indien nodig – de beknopte bijzinnen.
1. Na koffie gedronken te hebben, reed de touringcar weer verder.
2. Volkomen uitgebrand, sloopte de brandweer het pand.
3. Na zijn vriendin innig gekust te hebben, reed de trein weg.
4. Het pand betredend, schrok de makelaar geweldig.
5. Na ons een uur verveeld te hebben, vertrok de docent eindelijk.
Vaste woorden en uitdrukkingen
Wie veel correspondeert, of dit nu een brief is of een e-mail, zal vaak ingeburgerde
woorden en uitdrukkingen tegenkomen, die kenmerkend zijn voor onze
taal. Daarom oefenen we in elk hoofdstuk met een opgave waarin u uw kennis
op dit gebied kunt toetsen. Ook in de voorafgaande hoofdstukken Effectieve
bedrijfscorrespondentie Nederlands kwam u regelmatig deze oefenopgaven al
tegen.
Oefenopgave 5
In deze oefenopgave ontbreekt op de opengelaten plaatsen telkens één woord.
Probeert u dit woord in te vullen. Kiest u daarbij uit de volgende woorden:
aanzien, afgesloten, baan, bres, deel, garanderen, gelegen, gepleegd, gevrijwaard,
lijn, naar, relatie, sprake, stand, tot, van, verluidt, verzekeren, voeten, werking.
1. Wij ... u, dat u voortaan ... zult zijn van storingen in de werking van het
apparaat.
2. Deze wijze van zakendoen tekent hem ten ... uit.
3. Hem is het geluk ten ... gevallen, dat hij veel sneller promotie heeft kunnen
maken, dan in de ... der verwachting lag.
4. Naar ... zullen de onderhandelingen spoedig worden hervat.
5. Wij zijn geenszins van plan nogmaals voor u in de ... te springen, nadat u al
tweemaal fraude hebt ....
6. Toen de nieuwe wet in ... trad, was er nog geen ... van medische verzorging
van de gezinsleden en van vrije dokterskeuze.
7. Hierdoor delen we u mede, dat we de ... met u verbreken, aangezien u zich
aan onze belangen niets ... hebt laten liggen.
8. Onder invloed van de vraag ... en het aanbod ... olie komt op de oliemarkt
de prijs van een vat olie tot stand.
9. Naar het zich laat .. zal de inflatie voorlopig... een aanvaardbaar percentage
beperkt blijven.
10.Dankzij de tussenkomst van de bemiddelaar zijn de onderhandelingen over
de cao met succes ...; de dreiging van een staking is daarmee ....
12

Hoofdstuk 1
Woordverwarring
Er zijn in onze taal nogal wat woorden die in betekenis of uiterlijk op elkaar
lijken. Soms zijn dan, door verwarring, fouten het gevolg.
We geven hier enige ”verwarrende” woorden die regelmatig in de correspondentie
voorkomen en waarvan we uit ervaring weten, dat ze herhaaldelijk
verkeerd worden gebruikt.
Wettelijk, wettig, gewettigd
Wettelijk wil zeggen iets wat in de wet is vastgesteld.
Wettig betekent volgens de bepalingen van de wet.
Gewettigd houdt in gerechtvaardigd.
Men is wettelijk verplicht zijn kinderen naar school te sturen.
Bankbiljetten en munten zijn wettige betaalmiddelen.
De vrees dat de olievoorziening zal stagneren, is gewettigd; er zijn immers
onvoldoende voorraden.
Onrechtmatig, onrechtvaardig
Onrechtmatig betekent in strijd met het recht.
Onrechtvaardig betekent in strijd met het rechtsgevoel.
Onrechtmatig verkregen goederen worden verbeurd verklaard.
Ik ben er zeker van, dat hij onrechtvaardig is gestraft.
Schijnbaar, blijkbaar, ogenschijnlijk
Bij schijnbaar ”lijkt het zo”, maar dat is niet het geval; de werkelijkheid is
anders.
Bij blijkbaar ”lijkt het zo” en dat is ook de realiteit, de werkelijkheid.
Bij ogenschijnlijk kan iets in strijd met de werkelijkheid zijn, maar het tegendeel
is ook mogelijk.
Ze had schijnbaar genoeg gebak gegeten, maar even later propte ze weer een
stuk gebak in haar mond.
Hij spreekt wartaal; blijkbaar heeft hij weer te veel gedronken.
Hij berustte ogenschijnlijk in zijn lot, maar bij hem weet je het maar nooit!
Aarzelen, weifelen, twijfelen
Aarzelen houdt in moeilijk tot een handeling of besluit kunnen komen, niet
goed durven.
Weifelen is wat sterker dan aarzelen.
Twijfelen is iets niet zeker weten.
Slechts aarzelend stemde hij toe.
Hij weifelde lang of hij mee zou gaan.
Hij twijfelde aan de oprechtheid van de concurrent.
Geneigd, genegen
Geneigd wijst op ”ertoe overhellen”.
Genegen kan min of meer vervangen worden door ”bereid”.
Ik ben geneigd, deze berichten te geloven.
Is deze firma genegen met ons in zee te gaan
324B1.FM
13

Hoofdstuk 1
Fungeren, functioneren
Fungeren heeft de betekenis van ”dienstdoen als”, als het personen betreft.
Functioneren is ongeveer ”werking vertonen” (heeft geen betrekking op
personen).
Onze wethouder fungeert nu tijdelijk als burgemeester.
Na de reparatie functioneert onze waterpomp weer uitstekend.
Verantwoordelijk, aansprakelijk
Verantwoordelijk zijn houdt in verantwoording afleggen.
Aansprakelijk is men, als men op schadevergoeding aangesproken kan worden.
Wie de leiding heeft, is verantwoordelijk voor de gang van zaken.
We stellen ons niet aansprakelijk voor de schade die tijdens het vervoer kan
ontstaan.
Oefenopgave 6
Vul de ontbrekende woorden in. Maak daarbij een keuze uit de zojuist onder
woordverwarring behandelde woorden.
1. Toen de kans voor het grijpen lag, ... hij geen moment.
2. De ozonlaag wordt steeds dunner; daarom is het ... dat er maatregelen
genomen worden.
3. ... studeert hij hard; in feite voert hij niets uit.
4. Hij heeft zich dit ... toegeëigend.
5. ... hebben de maatregelen van de minister succes; helemaal zeker zijn we er
echter niet van.
6. Voor het op tijd vervoeren van de goederen ben ik niet ....
7. Als je een auto wilt besturen, moet je een rijbewijs hebben; dat is ...
verplicht.
8. ... jullie verwarming beter dan de oude
9. Dat hij zo’n zware straf krijgt, vind ik ....
10.Sinds drie jaar ... zij als cursusleider.
Verbeterzinnen
Stijlfouten
Hierna laten we u een aantal foute zinnen zien. Probeert u eerst zelf of u kunt
ontdekken waar de fouten liggen, voordat u de toelichting leest. Op die manier
steekt u er het meest van op.
1. Tot ons genoegen kunnen we u mededelen, dat wij de productie van onze
artikelen weer hebben hervat.
2. Het betreurt ons, dat het leveringstermijn nog enigszins moet worden
verlengd.
3. Het besluit, wat onze directie de vorige maand nam, is het meest verstrekkendste
van alle besluiten die dit jaar genomen zijn.
4. Wij verzoeken u ons toestemming te willen geven om onze winkel ook op
zondagmiddag te mogen openen.
5. Wij danken u voor u brief van d.d. 23 augustus en verheugen ons dat u
begrip hebt voor ons ingenomen standpunt.
Toelichting Zin 1
In zin 1 komen we hervatten tegen. Dit woord houdt al ”opnieuw beginnen” in.
Het woordje weer is dus overbodig, want dan zou u tweemaal hetzelfde zeggen.
Deze stijlfout heet een tautologie ofwel een dubbelzegging.
14

Hoofdstuk 1
De verbetering kan zijn:
Tot ons genoegen kunnen we u mededelen, dat wij de productie van onze
artikelen hebben hervat.
Zin 2
Het betreurt ons is een verhaspeling van twee uitdrukkingen (contaminatie),
namelijk: het spijt ons en we betreuren het.
Leveringstermijn is een mannelijk woord. Het lidwoord het is dus fout.
De verbetering kan zijn:
Wij betreuren het, dat de leveringstermijn nog enigszins moet worden
verlengd.
Zin 3
Als een betrekkelijk voornaamwoord terugwijst naar een bepaald ”het-woord”,
gebruiken we dat. Wat in het besluit wat moet dus dat worden.
Als we een overtreffende trap willen gebruiken, hebben we de keus tussen
verstrekkendste en meest verstrekkende. In zin 2 staat een contaminatie van
beide, namelijk meest verstrekkendste en dat is dubbelop.
Verbetering:
Het besluit, dat onze directie de vorige maand nam, is het meest verstrekkende
van alle besluiten die dit jaar genomen zijn.
Zin 4
Als u het werkwoord verzoeken gebruikt in een zin als deze, is willen overbodig.
Hier wordt niet verzocht te willen, maar te geven.
Door het vragen om toestemming kan mogen weggelaten worden (tautologie).
Verbetering:
Wij verzoeken u ons toestemming te geven, (om) onze winkel ook op
zondagmiddag te mogen openen.
Zin 5
U brief moet zijn uw brief. Uw is een bezittelijk voornaamwoord.
De afkorting d.d. betekent: van de datum/daterend van. Van en d.d. is dus
dubbelop.
In we verheugen ons dat ontbreekt erover. Heel vaak laat men woorden als erop,
ervan en erover weg, waar ze toch nodig zijn. Wees daar alert op.
Ons ingenomen standpunt moet zijn: het door ons ingenomen standpunt. Ook
zou u ingenomen kunnen weglaten en alleen spreken over ons standpunt. Het
spreekt immers voor zich dat u dat inneemt (pleonasme).
Verbetering:
Wij danken u voor uw brief van 23 augustus en verheugen ons erover dat u
begrip hebt voor ons standpunt.
U zult gemerkt hebben dat bepaalde fouten regelmatig voorkomen. Vaak is er
een verkeerd voorzetsel gebruikt of klopt het verwijswoord niet. Ook
stijlfouten als foutieve inversie, foutieve samentrekking, tautologieën en contaminaties
komen regelmatig voor. Zoals we in dit hoofdstuk aandacht hebben
besteed aan de (foutieve) beknopte bijzin, komen in de overige hoofdstukken
telkens veelgemaakte stijlfouten aan de orde.
324B1.FM
15

Hoofdstuk 1
Oefenopgave 7
We sluiten het gedeelte over spelling en stijl af met een oefenopgave waarin u
uw kennis van spelling én stijl kunt toetsen. In de volgende tekst staan spel- en
stijlfouten. Neem de tekst in zijn geheel over en corrigeer daarbij de fouten.
Verander echter niet meer dan strikt noodzakelijk is. Voor uw gemak hebben we
het aantal fouten per zin erachter gezet.
1. Heel wat mensen kennen het probleem: de werkkamer, de zolder of het
kantoor is dichtgeslibt met papier, afdankertjes en andere prullaria’s. Ook
Marjon Daemen kent dat probleem. Haar zolderkamer was volkomen
helemaal verslonst. Ook de werkkamer van Annemiek Hein leek wel dichtgemetselt.
Pogingen om orde te scheppen in deze wilde chaos, stranden
herhaaldelijk. (5 spelfouten en 2 stijlfouten)
2. In zulke omstandigheden kun je tegenwoordig een beroep vragen op een
professionele organizer, zoals bijvoorbeeld Lies van Stockum. Dat vak is
overgewaait uit de Verenigde Staten. Daar burgerd het al aardig in
(2 spelfouten en 2 stijlfouten).
3. In Nederland kent Van Stockum reeds een tiental collega’s al, die zij in het
verleden zelf opleide. Enkele door haar bedachtte systemen van opruimen
vormt nu haar specialiteit. (2 spelfouten en 2 stijlfouten)
4. Marjon Daemen was verrasd. Van Stockum had bakken meegenomen in
alle soorten en maten, waarin al haar niet weggeworpen papperassen
werden gerangschikd. Het resultaat was bijzonder overzichtelijk.
(3 spelfouten)
5. Annemiek Hein vind nu dat ze haar goede humeur van de laatste tijd te
wijten heeft aan haar als nieuw ingerichtte huis. Zij beklemtoont dat hulp
van buitenaf noodzakelijk moet zijn voor een huisvrouw die nog extra taken
heeft, binnens of buitenshuis. (3 spelfouten en 1 stijlfout)
6. Daemen en Hein zijn het ermee eens, dat hulp van een organizer zeer van
nut kan komen. Met haar collega’s richte Van Stockum een beroepsvereniging
op, om hun beroep vastere grond onder de voeten te geven. Het
tijdperk van de organizer werd bij die gelegenheid feestelijk ingeluidt.
(2 spelfouten en 1 stijlfout)
Correspondentie
Brief of circulaire
Vormaspecten
Vorm en inhoud brieven
Zoals we in de inleiding al vermeldden, krijgt u – afhankelijk van welk examen
u aflegt – een of twee opgaven. Bij twee opgaven kunnen deze in elkaars
verlengde liggen. De tweede brief kan bijvoorbeeld een reactie op de eerste zijn.
Daarnaast is het mogelijk dat u gevraagd wordt een circulaire, een toelichting
of een klein artikel te schrijven.
Een brief is aan één geadresseerde gericht en een circulaire aan een groep van
geadresseerden (bijvoorbeeld een groep cursisten). Bij een toelichting of een
klein artikel behoeft u zich natuurlijk niet te houden aan het briefmodel. Vaak
wordt u wel gevraagd om een titel erboven te plaatsen.
De verschillen kunnen ook op het vlak van toon of vormgeving liggen.
Wat de vorm van een brief betreft, moet u letten op een juiste indeling en
opbouw, en op correct taalgebruik.
16

Hoofdstuk 1
Opbouw
Een brief bevat veelal de volgende onderdelen:
1. briefhoofd
2. dagtekening
3. adressering
4. betreftregel
5. aanhef
6. eigenlijke brief
7. slotformule
8. bijlage(n).
1. Briefhoofd
Het briefhoofd ofwel de afzender staat boven aan de brief. Op zakelijk briefpapier
staat dit al voorgedrukt. U vermeldt gegevens als naam, adres, postcode,
woonplaats (met hoofdletters) en eventueel telefoon, e-mail- en internetadres.
Onthoud dat de afzender zichzelf nooit de heer noemt. Mevrouw is wel toegestaan.
Leidse Onderwijsinstellingen
Leidsedreef 2
2352 BA LEIDERDORP
T (071) 549 19 11
F (071) 545 11 55
2. Dagtekening
De datum staat veelal in de opdracht. U schrijft eerst de plaatsnaam, dan een
komma en vervolgens de datum, en wel voluit. Bijvoorbeeld:
Leiderdorp, 10 januari ....
Bij een circulaire is de datering dikwijls algemener. Bijvoorbeeld:
Amsterdam, voorjaar ....
3. Adressering
U geeft bij de adressering de naam van de geadresseerde en het volledige adres,
met de postcode. Vermeld op een brief naar het buitenland tevens het land van
bestemming (in het Nederlands).
Ook in de adressering schrijft u de plaatsnaam en eventueel de naam van het
land van bestemming met hoofdletters.
Aanduidingen zoals Aantekenen, Per expresse plaatst u (met hoofdletters) direct
boven het adres. Bijvoorbeeld:
AANTEKENEN/PER EXPRESSE
United Trading Company
T.a.v. de heer P. van Someren
Havenkade 612
1008 CW AMSTERDAM
Bij een circulaire kan een complete adressering voorkomen, maar meer
algemeen is ook mogelijk. Bijvoorbeeld:
Aan de bewoners van dit huis
Aan de bewoners van de Bloemenbuurt
324B1.FM
17

Hoofdstuk 1
4. Betreftregel
Het onderwerp van de brief geeft u kort maar duidelijk aan in een betreftregel.
Na de dubbele punt begint u met een kleine letter. Maak van de betreftregel
geen zin en sluit deze evenmin af met een punt.
Betreft: schade auto
Betreft: uw brief van 23 september ....
Ook een circulaire kan een betreftregel hebben, maar vaak is deze vervangen
door een slagzin.
Bestel vandaag nog …
Profiteer van onze decemberaanbieding!
5. Aanhef
Let op dat de aanhef Mijne heren verouderd is. Beslist niet gebruiken dus!
Schrijft u aan één persoon of ter attentie van één persoon, dan gebruikt u
Geachte heer, of Geachte mevrouw, bij voorkeur met vermelding van de
achternaam. U zet in de aanhef nooit de voorletters! Schrijft u aan een bedrijf,
dan is gebruikelijk:
Geachte mevrouw, heer, of
Geachte mevrouw/heer,
Indien van toepassing is ook als aanhef mogelijk:
Geachte dames en heren,
Geacht bestuur,
Geachte directie,
Geacht college,
Bij een circulaire zien we vaak dat de aanhef ontbreekt. Toch kunt u – om de
doelgroep aan te spreken – beter wel gebruikmaken van een aanhef. Bijvoorbeeld:
Geachte bewoners,
Geachte leden,
6. Eigenlijke brief
Iedere brief bevat minimaal drie alinea’s:
- een (korte) inleiding, waarin u bijvoorbeeld wijst op een bepaalde voorgeschiedenis
- de ”boodschap”, dus de zaak waar het om gaat
- de afsluiting.
De boodschap zelf kan uit meer dan één alinea bestaan. U zet de onderdelen die
bij elkaar horen in één alinea. Let u vooral goed op een juiste, logische alineaindeling.
Iedere alinea behandelt een nieuw (deel)onderwerp of een nieuw aspect van
een onderwerp. Wat u zeker niet moet doen, is iedere zin op een nieuwe regel
laten beginnen. Op het examen wordt dat sterk afgekeurd.
18

Hoofdstuk 1
Inleidende zinnen
Inleidende zinnen van een brief zijn vaak moeilijk. Velen nemen daarom hun
toevlucht tot een constructie als:
*In antwoord op uw brief d.d. ... delen we u mede, dat wij na uitvoerig
overleg hebben besloten, dat ... ...
Het gevolg is dat u een buitensporige lange openingszin krijgt die grammaticaal
onjuist is en bovendien onleesbaar is geworden. Wees direct in uw woordkeus
en ... zeg het maar zo gewoon mogelijk:
Hartelijk dank voor uw brief van 12 oktober jl.
Inmiddels hebben wij met de betrokkenen overleg gevoerd. Hieruit is ... ...
Gebruik geen clichés
Jammer genoeg beginnen veel brieven nog steeds met clichés of versleten
uitdrukkingen. Gebruik beslist geen beginzinnen als:
*Ondergetekende neemt de vrijheid
*In antwoord op uw schrijven
*Refererend aan
Slotzinnen
Het slot van de brief kan bestaan uit een verzoek, het uitspreken van een wens
of een opdracht. Ook hier gebruikt u geen clichés als:
*Hopende u van dienst te zijn geweest,
*Inmiddels verblijven wij,
*In afwachting van ... tekenen wij,
Herschrijf deze zinnen op een manier waarin dat ”hopende” en ”verblijven”
niet hoeft. Gewoon beginnen met het onderwerp van de zin levert al een beter
resultaat op.
Wij hopen spoedig van u te vernemen, of u akkoord gaat met ons voorstel.
Wij wachten uw reactie af.
7. Ondertekening
Na de slotzin van de brief volgt Hoogachtend, (met komma). Als er een
persoonlijker relatie tussen de briefschrijver en de geadresseerde bestaat, is Met
vriendelijke groet, of Met vriendelijke groeten, ook toegestaan.
In brieven van bedrijven worden daaraan toegevoegd: de firmanaam, de naam
van een afdeling, een handtekening, de naam van de schrijver en de functie van
de schrijver.
Let u wat dat betreft goed op de verstrekte gegevens van de examenopgave.
Denk eraan dat u de naam van de schrijver nooit vooraf laat gaan door De heer.
Een ondertekening met Mevrouw of Mevr. is wel toegestaan.
Voorbeeld:
Hoogachtend,
Houthandel Alblas
Afdeling Inkoop
(handtekening)
324B1.FM
Mevr. J. Knoest
Hoofd Inkoop
19

Hoofdstuk 1
8. Bijlage(n)
Als in de opgave gesproken wordt van stukken die bijgesloten worden, moet
onder de ondertekening de vermelding Bijlage(n): terug te vinden zijn. U geeft
het aantal bijlagen en de aard van deze bijlagen aan. Bij meer dan één bijlage
nummert u.
Bijlage:
Bijlagen:
handleiding
1 brochure
2 prijslijst
Alles ”links”
Lay-out
Zorg dat uw brief een evenwichtige lay-out heeft. Gebruik de Amerikaanse
indeling die verreweg het meeste voorkomt. Bij deze indeling staan alle onderdelen
van de brief tegen de (denkbeeldige) linkerkantlijn. Nieuwe alinea’s
vormt u door een regel over te slaan.
Verder is het van belang dat u tussen de vaste onderdelen van een brief steeds
één regel overslaat, behalve tussen de betreftregel en de aanhef, tussen de
slotzin en de ondertekening, en in de ondertekening zelf. Overigens speelt de
evenwichtigheid van de lay-out een belangrijke rol in de verdeling van de
witregels.
Correcte spelling
Geen jullie, maar u
Taalgebruik
Natuurlijk moet u ervoor zorgen dat uw Nederlands correct is. Let op het juiste
gebruik van trema’s, koppeltekens, accenten en hoofdletters. Controleer uw
brief nog eens extra op de werkwoordsvormen.
Wellicht ten overvloede wijzen we u erop dat de geadresseerde of aangesprokene
in een brief u wordt genoemd, niet jullie.
Dus niet:
Maar:
*Jullie hebben verzuimd
U hebt verzuimd
Ondergetekende
Stel beslist geen brief op in de ondergetekende-vorm. Dat is ouderwets en
onpersoonlijk. U moet dan naar uzelf als de briefschrijver met hij of zij
verwijzen. U krijgt dan zoiets als:
*Ondergetekende deelt u mede, dat zij niet akkoord ...
Woordkeus en zinsbouw
Minstens zo belangrijk is een juiste zinsbouw en woordkeus. Variatie in uw
taalgebruik is daarbij van belang. Als u iedere zin op dezelfde wijze begint
(bijvoorbeeld: We zullen..., We hopen .... We zijn van mening ... enzovoort),
heeft dat een negatieve invloed op de beoordeling van uw werk. Probeer
creatief te zijn.
Wees ook zuinig met het gebruik van de lijdende vorm en voorkom clichés.
Zorg dat er geen stijlfouten in uw brief staan. Dus géén pleonasmen en contaminaties.
Let erop dat u eventuele samentrekkingen, beknopte bijzinnen,
inversie en dergelijke op de juiste wijze maakt, dat verwijswoorden overeenstemmen
met het geslacht van het antecedent (Dus niet: het bedrijf heeft
haar ...) en dat u de juiste voorzetsels gebruikt.
Ook in uw woordkeus is enige variatie noodzakelijk. Vermijd het gebruik van
dezelfde woorden kort na elkaar.
20

Hoofdstuk 1
Toen we in het huis kwamen, zagen we dat in het huis ingebroken was. Het
hele huis was een bende.
We constateren dat huis hier stoort. U kunt dit probleem oplossen door
synoniemen en/of voornaamwoorden te gebruiken.
Toen we in het huis kwamen, zagen we dat er ingebroken was.
De hele woning was een bende.
Vermijd het feit dat-constructies. Vergelijk:
We wijzen u op het feit, dat
Beter: We wijzen u erop dat ...
Let op het verschil tussen opdat en zodat.
Opdat betekent: met de bedoeling dat.
Zodat betekent: met het gevolg dat.
We doen u diverse monsters toekomen, opdat u een keus kunt maken.
Hij heeft nu voldoende opdrachten, zodat hij zijn verplichtingen kan
nakomen.
Vermijd het woordje om, als het zonder bezwaar kan worden weggelaten. In
”Hij vroeg mij, om dat te doen”, is om overbodig.
Inhoudelijke aspecten
Drie punten zijn met betrekking tot de inhoud van de brief van belang,
namelijk: inzicht, toon en logisch verband.
Inzicht
Toon
Logisch verband
Citeren
Openings- en slotzinnen
Laat zien dat u de opgave goed hebt begrepen, dat u de juiste elementen met
elkaar verbindt en de juiste conclusies trekt. Ga beslist niet fantaseren, maar
laat zien dat u de gegevens in een brief, circulaire of artikel kunt verwerken.
Probeer de juiste toon te treffen. Blijf zakelijk als dat moet, wees enthousiast
van toon als de opgave daarom vraagt. Moet u een klachtenbrief schrijven, dan
mag u uw ongenoegen wel uiten, maar u mag beslist niet in scheldpartijen
en/of onterechte beschuldigingen vervallen.
Als uw relatie met de geadresseerde persoonlijker is, dient de toon daar ook
enigszins aan aangepast te worden. Probeer u altijd te verplaatsen in de positie
van de ontvanger van de brief en u af te vragen hoe de brief op u overkomt.
Op het examen beginnen de opgaven met een uiteenzetting, zodat u weet wat
er aan de hand is. U dient de gegevens uit de opgave op de juiste manier te
verbinden en te interpreteren. Als dat nodig is, vult u ontbrekende gegevens
aan. Soms moet u een datering uit de tekst halen.
U mag alleen citeren uit de opgave als dit beslist noodzakelijk is. Bijvoorbeeld
als u een uitspraak van iemand als argument gebruikt, of als u een bepaald
artikel uit een reglement nodig hebt om uw gelijk aan te tonen.
Gegevens voor de openings- en slotzinnen ontbreken meestal. Deze zinnen
moet u zelf toevoegen. Doorgaans begint u met een verwijzing naar de voorge-
324B1.FM
21

Hoofdstuk 1
schiedenis, of een vermelding van de aanleiding. In het slot kunt u afronden
met bijvoorbeeld een conclusie, een vraag of een verzoek.
Alle gegevens verwerken
Gegevens selecteren
Telegramstijlopgave
Bij deze opgave dient u alle vermelde gegevens te verwerken. Daarbij is van
belang dat u de stukjes telegramtekst op logische wijze met elkaar verbindt.
Meestal kan dat in de volgorde van de opgave. Het letterlijk overnemen van de
telegramtekst met hier en daar een toevoeging van een persoonsvorm of een
verbindend woord wordt niet gewaardeerd. We spreken dan van ”rijgwerk”. U
hebt dan geen enkele poging gedaan om enig verband te leggen.
Case
Bij deze opgave worden alle gegevens in een verhaal of zogenoemde case aangeboden.
Selecteer hieruit die gegevens die van belang zijn voor het schrijven van
uw brief. Er worden doorgaans veel meer gegevens aangeboden dan nodig zijn
om uw opgave uit te werken!
Ga steeds uit van de driedeling inleiding, kern en slot, en plaats daarin de
benodigde gegevens in de vorm van tref- of sleutelwoorden en/of korte zinnen.
Vervolgens werkt u deze gegevens uit tot goede zinnen. Vanzelfsprekend
vergeet u de aanvangszin en de slotzin niet.
Oefenopgave 8
Hierna volgt een volledige brieftekst, zonder interpunctie, hoofdletters of
indeling. Plaats de hoofdletters en leestekens en zorg voor de juiste briefindeling
en indeling in alinea’s.
woninginrichting de bongerd beekseweg 74 7607 br beekstad
beekstad 12 september
projectinrichting eurotex industrielaan 12 9946 zs smeede
betreft verzoek offerte vloerbedekking
geachte mevrouw heer
van verzekeringsmaatschappij securitas te helbeek ontvingen wij de opdracht
haar nieuwe kantoor van vloerbedekking te voorzien het totale vloeroppervlak
is ongeveer 2.500 vierkante meter het tapijt moet kwalitatief hoogwaardig
vuilafstotend en kleurecht zijn het moet begin april worden gelegd wilt u aan
de hand van de hier vermelde gegevens ons offerte doen
hoogachtend
woninginrichting de bongerd
b pater
directeur
Examenopgaven
We besluiten dit onderdeel correspondentie met twee examenopgaven en de
bijbehorende uitwerkingen. Niet bang worden en denken: dat kan ik nooit.
Nogal wat cursisten die hetzelfde dachten als u, bezitten nu het diploma!
Begint u niet met het bekijken van de uitgewerkte brieven, maar leest u eerst de
opgaven aandachtig door. Daarna kunt u het beste de brief die geschreven
moet worden, zelf maken. Beschouwt u dit als een soort oefenopgave.
Bent u daarmee klaar, dan vergelijkt u deze met de brief achter in het
hoofdstuk. Natuurlijk hoeft uw brief niet exact gelijk te zijn aan de onze. Het
gaat in hoofdzaak om de juiste strekking.
22

Hoofdstuk 1
Oefenopgave 9
Telegramstijlopgave
De heer J. van der Bloemen is de trotse eigenaar van Hoveniersbedrijf Garden
Care in Smeede.
Zijn bedrijf is gespecialiseerd in het onderhoud van tuinen en plantsoenen,
alsmede Engelse water- en rotspartijen. Particulieren en bedrijven kunnen bij
hem terecht voor de levering van planten en decoraties. Ook voor het afsluiten
van onderhoudsabonnementen is men bij hem aan het goede adres. Hij
beschikt over vakbekwaam en betrouwbaar personeel. De laatste tijd ziet hij
met bezorgdheid aan dat de opdrachten voor aanleg en onderhoud van tuinen
behoorlijk teruglopen. Sommige trouwe relaties laten zelfs niets meer van zich
horen. Het gevolg is natuurlijk een sterke omzetdaling. Hij besluit een van zijn
grote opdrachtgevers schriftelijk te benaderen, en wel het Bestuur van de
Stichting Weder-Hevige College, een scholengemeenschap ter plaatse. Op
28 maart schrijft hij een brief met de volgende gegevens:
- Verwijst naar goede contacten afgelopen jaren. Voor zover bekend:
opdrachten steeds naar tevredenheid uitgevoerd.
- Nu al enkele maanden niets meer vernomen. Oorzaak onbekend. Wil graag
reden weten. Tuinen inmiddels aan onderhoud toe. Graag nieuwe
opdracht.
- Bedrijf nu nieuwe machines aangeschaft: beter werk tegen lagere kosten als
gevolg van tijdsbesparing.
- Probleem: geen opdrachten, ontslag personeel onvermijdelijk. Situatie
moeilijk! Vraagt begrip.
- Kan speciaal onderhoudscontract aanbieden: tuinen in voor- en najaar
grote beurt naast wekelijks onderhoud gazons en perken. Goedkoper dan
afzonderlijke opdrachten.
- Prijsindicatie per 100 m 2 € 85,– per jaar, exclusief plantmateriaal. Interesse
Graag zo spoedig mogelijk reactie.
Gevraagd
Schrijf de brief van J. van der Bloemen, directeur/eigenaar van Hoveniersbedrijf
Garden Care aan het Bestuur van de Stichting Weder-Hevige College.
Verwerk de aangeboden gegevens tot goedlopende zinnen. U gebruikt zo nodig
informatie uit de situatiebeschrijving.
Ontbrekende gegevens
Stichting Weder-Hevige College
Reehorsterdreef 80
6717 LG SMEEDE
Hoveniersbedrijf Garden Care
Boslaan 68
6719 LG SMEEDE
Uitwerking brief
U ziet het, een hele massa gegevens die in telegramstijl over u wordt uitgestort.
Neem die telegramstijl niet over, maar zorg voor volledige, goedlopende
zinnen. Bij de verwerking van de gegevens kunt u zich het beste aan de volgorde
van de opgave houden.
Het doel van deze brief is informatie te krijgen van het bestuur van de Stichting
Weder-Hevige College over het uitblijven van opdrachten, en ... het kweken
van goodwill door een speciaal onderhoudscontract aan te bieden.
324B1.FM
23

Hoofdstuk 1
De brief wordt geschreven door de heer Van der Bloemen, directeur van het
bedrijf. Zijn naam dient dus in de ondertekening voor te komen. U kunt hier
de wij-vorm gebruiken, maar ga in uw brief niet over van wij naar ik of
omgekeerd. Echt veel moeilijkheden levert deze opgave niet op. Een uitwerking
van deze opgave treft u aan het eind van dit hoofdstuk aan.
24

Hoofdstuk 1
Uitwerking van de oefenopgaven
Oefenopgave 1
1. duldt (t.t. stam + t); haalt (t.t. stam + t)
2. -
3. vindt (t.t. stam + t); vergezeld (voltooid deelwoord)
4. valt (t.t. stam + t); gespecificeerd (voltooid deelwoord)
5. schrijft (t.t. stam + t); geslaagd (voltooid deelwoord)
6. gevraagd (voltooid deelwoord)
7. geconcludeerd (voltooid deelwoord); gesteld (voltooid deelwoord)
8. blijkt (t.t. stam + t)
9. doorgewerkt (voltooid deelwoord); uitgelegd (voltooid deelwoord)
10.dient (t.t. stam + t); uitbestede (bijvoeglijk gebruikt!)
11.nemen (t.t. meervoud); gewaarborgd (voltooid deelwoord)
Oefenopgave 2
1. finishte
2. promootte (stam promoot + te)
3. gemidgetgolft
[ook goed: gemidgetgolfd; afhankelijk van de uitspraak van laatste letter van
de stam]
4. geshampood
5. gerecycled
6. savede (stam save + de)
7. geracet
8. gehockeyd
9. getimed
10.barbecueden (stam barbecue + den)
Oefenopgave 3
1. verlaagd (voltooid deelwoord)
2. geadviseerd (voltooid deelwoord)
3. veronderstelt (stam + t)
4. opgraaft (stam + t); gemoeid (voltooid deelwoord)
5. bedacht (voltooid deelwoord); uitgebreide (bijvoeglijk gebruikt; dus met
één ”d”); startte (stam + te)
6. beklede (bijvoeglijk gebruikt; dus met één ”d” en één ”e”), verhindert (stam
+ t); verroeste (bijvoeglijk gebruikt; dus met één ”t”)
7. gesubsidieerd (voltooid deelwoord); ontwikkelt (stam + t)
8. verwarmt (stam + t)
9. vormt (stam + t)
10.graaft (stam + t); vervangt (stam + t)
Oefenopgave 4
1. Na koffie gedronken te hebben kan niet op het onderwerp ”de touringcar”
slaan.
Verbetering: Nadat wij (de vakantiegangers) koffie gedronken hadden, reed
de touringcar weer verder.
2. Volkomen uitgebrand slaat niet op ”de brandweer”. Dus:
De brandweer sloopte het pand dat volledig was uitgebrand.
3. Treinen kussen geen vriendin. Dus:
Nadat hij zijn vriendin innig gekust had, reed de trein weg.
324B1.FM
25

Hoofdstuk 1
4. Correcte beknopte zin. Het verzwegen onderwerp uit de bijzin komt
overeen met het onderwerp in de hoofdzin.
5. Het verzwegen onderwerp wij uit de bijzin komt niet overeen met het
onderwerp in de hoofdzin.
6. Verbetering: Nadat wij ons een uur verveeld hadden, vertrok de docent
eindelijk.
Oefenopgave 5
1. verzekeren (garanderen); gevrijwaard
2. voeten
3. deel; lijn
4. verluidt
5. bres; gepleegd
6. werking; sprake
7. relatie; gelegen
8. naar; van; stand
9. aanzien; tot
10.afgesloten; baan
Oefenopgave 6
1. aarzelde
2. gewettigd
3. schijnbaar
4. onrechtmatig
5. ogenschijnlijk
6. verantwoordelijk
7. wettelijk
8. functioneert
9. onrechtvaardig
10.fungeert
Oefenopgave 7
1. dichtgeslibt moet zijn dichtgeslibd
prullaria’s moet zijn prullaria
volkomen helemaal is een tautologie; dus of volkomen of helemaal
verslonst moet zijn verslonsd (voltooid deelwoord)
dichtgemetselt moet zijn dichtgemetseld (voltooid deelwoord)
wilde chaos is een pleonasme; correct is chaos
stranden moet zijn strandden (verleden tijd, stam strand + den).
2. een beroep vragen op moet zijn een beroep doen op
zoals bijvoorbeeld is een tautologie; dus of zoals of bijvoorbeeld
overgewaait moet zijn overgewaaid (voltooid deelwoord)
burgerd moet zijn burgert (t.t. stam + t).
3. reeds en al is een tautologie; dus of reeds of al
opleide moet zijn opleidde (v.t. stam opleid + de)
bedachtte moet zijn bedachte (bv. naamwoord, zo kort mogelijk schrijven)
vormt moet zijn vormen; immers het onderwerp is meervoud: systemen.
4. verrasd moet zijn verrast (voltooid deelwoord)
papperassen moet zijn paperassen
gerangschikd moet zijn gerangschikt.
26

Hoofdstuk 1
5. vind moet zijn vindt (t.t. stam + t)
te wijten heeft moet zijn te danken heeft
ingerichtte moet zijn ingerichte (bv. naamwoord, zo kort mogelijk schrijven)
binnens of buitenhuis is een samentrekking; dus: binnens- of buitenshuis.
6. van nut moet zijn van pas
richte moet zijn richtte (v.t. stam + te)
ingeluidt moet zijn ingeluid (voltooid deelwoord)
Oefenopgave 8
Woninginrichting De Bongerd
Beekseweg 74
7607 BR BEEKSTAD
-
Beekstad, 12 september ....
-
Projectinrichting Eurotex
Industrielaan 12
9946 KS SMEEDE
-
Betreft: verzoek offerte vloerbedekking
-
-
Geachte mevrouw, heer,
-
Van Verzekeringsmaatschappij Securitas te Helbeek ontvingen wij de
opdracht, haar nieuwe kantoor van vloerbedekking te voorzien.
-
Het totale vloeroppervlak is ongeveer 2.500 vierkante meter. Het tapijt moet
kwalitatief hoogwaardig, vuilafstotend en kleurecht zijn. Het moet begin april
worden gelegd.
-
Wilt u aan de hand van de hier vermelde gegevens ons offerte doen
-
Hoogachtend,
Woninginrichting De Bongerd
-
Handtekening
-
B. Pater
Directeur
324B1.FM
27

Hoofdstuk 1
Oefenopgave 9
Hoveniersbedrijf Garden Care
Boslaan 68
6719 LG SMEEDE
-
Smeede, 28 maart ....
-
Stichting Weder-Hevige College
T.a.v. het bestuur
Reehorsterdreef 80
6717 LG SMEEDE
-
Betreft: onderhoud tuinen
-
-
Geachte dames en heren, [of: Geachte mevrouw/heer,] [of: Geacht bestuur,]
-
In de afgelopen jaren mochten wij goede contacten met u hebben. Voor zover
ons bekend is, hebben wij al uw opdrachten steeds naar tevredenheid uitgevoerd.
-
Reeds enkele maanden hebben wij niets meer van u vernomen. De oorzaak
hiervan is ons onbekend en wellicht kunt u ons de reden daarvan laten weten.
-
Inmiddels zijn uw tuinen weer aan een onderhoudsbeurt toe en uiteraard
willen wij graag weer een opdracht van u ontvangen. Wij zijn in het bezit van
nieuwe apparatuur, zodat wij kwalitatief beter werk tegen lagere kosten
kunnen leveren, ook al in verband met een tijdsbesparing.
-
Als er opdrachten uitblijven, ontstaat er voor ons een moeilijke situatie: ontslag
van personeel is dan onvermijdelijk. Wij vragen u hiervoor begrip te hebben.
-
Graag bieden wij u dan ook het volgende onderhoudscontract aan:
- Uw tuinen krijgen in het voor- en najaar een grote beurt.
- Daarnaast zullen de perken en gazons wekelijks onderhouden worden.
- Als prijsindicatie moet u denken aan € 85,– per 100 m² per jaar, exclusief
plantmateriaal.
-
U ziet dat dit voor u aanmerkelijk goedkoper is dan afzonderlijke opdrachten!
Indien u geïnteresseerd bent, ontvangen wij graag spoedig een reactie van u.
-
Met vriendelijke groeten,
Hoveniersbedrijf Garden Care
-
J. van der Bloemen
-
J. van der Bloemen
Directeur
28