Metin 1

Kennismaken en begroeten (639A1)
Ders1
Kennismaken en begroeten (639A1)
We besteden in deze eerste les (Ders 1) aandacht aan het onderwerp kennismaken.
U luistert naar korte kennismakingsgesprekken, waarbij u leert
iemand op verschillende manieren te groeten. Ook leert u om te vragen hoe
het met iemand gaat en hoe u een dergelijke vraag kunt beantwoorden.
Verder wordt er aandacht besteed aan enkele bijzonderheden van het Turks,
namelijk de opbouw van woorden en de zogenaamde klinkerharmonie.
Metin 1 – Tekst 1
Nasılsınız
Karin stapt ’s ochtends de deur uit en komt op de stoep haar buurvrouw Fatma
tegen. Karin groet Fatma en ze vragen elkaar hoe het gaat. Karin zegt nog dat
het weer vandaag mooi is, wat haar buurvrouw beaamt. Dan stapt Karin op de
fiets en zegt gedag.
Alıtırma 1 – Oefenopgave 1
- Zet de cassetterecorder/cd-speler aan (teller op 0).
- Luister aandachtig naar het gesprek tussen Karin en Fatma.
- Herhaal dit tot u het juiste antwoord weet bij de volgende vraag.
Soru – Vraag
Fatma vraagt eerst aan Karin hoe het gaat. Wat antwoordt deze
a. Haydi.
b. yiyim.
c. yi.
Alıtırma 2 – Oefenopgave 2
- Start de cassette/cd opnieuw.
- Luister nog een keer naar het gesprek tussen Karin en Fatma.
- Herhaal dit tot u antwoord kunt geven op de volgende vragen.
- Zeg het antwoord met behulp van de pauzeknop enkele keren hardop na.
Sorular – Vragen
1. Hoe groet Karin haar buurvrouw bij hun ontmoeting
2. Wat is de afscheidsgroet van Fatma
Alıtırma 3 – Oefenopgave 3
- Start de cassette/cd opnieuw.
- Luister weer naar het gesprek, maar neem nu de volgende tekst erbij.
- Vul de ontbrekende woorden in terwijl u luistert naar het gesprek. Maak
daarbij gebruik van de pauzeknop.
639A1.FM
1.1

Kennismaken en begroeten (639A1)
n 1
Nasılsınız
Karin: Günaydın.
Fatma: Günaydın, nasılsınız
Karin: .............., teekkürler. Siz nasılsınız
Fatma: ...............
Karin: Hava güzel bugün.
Fatma: Evet, güzel.
Karin: Haydi, allahaısmarladık.
Fatma: Güle ..............!
- Zoek nu de woorden die u niet kent op in de woordenlijst achter in het
maanddeel.
Alıtırma 4 – Oefenopgave 4
U hoort de woorden met de ı-klank uit het voorgaande gesprek nog een keer
(deze lijkt op de stomme e in het Nederlandse ”de”). Na ieder woord is een
pauze ingelast, waarin u het woord kunt naspreken.
- Zet de cassetterecorder/cd-speler aan (teller op 0).
- Luister aandachtig naar de volgende woorden.
- Spreek elk woord na in de pauze die erop volgt.
- Herhaal dit tot u de woorden vlot kunt naspreken.
n 2
Günaydın.
Nasılsınız
Allahaısmarladık.
Dil özellii – Idioom
De beide buurvrouwen groeten elkaar op dezelfde manier, namelijk met
günaydın (= goedemorgen). Bij het afscheid gebruiken ze echter allebei een
andere groet. Karin zegt allahaısmarladık en Fatma zegt güle güle (let op de
uitspraak van de e, deze is kort en scherp). Beide hebben dezelfde bedoeling,
namelijk een groet tot afscheid. Het verschil is dat de eerste wordt gebruikt
door degene die vertrekt, de tweede als reactie daarop door degene die achterblijft.
Let op: doet u het per ongeluk verkeerd, dan geeft dit meestal aanleiding tot
enige hilariteit.
1.2

Kennismaken en begroeten (639A1)
Klinkerharmonie
In het gesprek vraagt Fatma aan Karin hoe het met haar gaat. Karin antwoordt:
”Goed.” Kijk nu eens aandachtig naar de klinkers in die zinnen:
Nasılsınız - Hoe gaat het met u
yiyim. - Goed.
U ziet dat in beide woorden bijna alle klinkers steeds dezelfde zijn. Dit is geen
toeval. In het Turks is er sprake van ”klinkerharmonie”, dat wil zeggen dat de
klanken in één woord zich steeds aanpassen aan elkaar. Daarbij vallen de
klinkers in twee groepen uiteen:
Voor- en achterklinkers
- voorklinkers; deze worden vóór in de mond uitgesproken. Het zijn de
klinkers e, i, ö en ü
- achterklinkers; deze worden achter in de mond uitgesproken. Het zijn de
klinkers a, ı, o en u.
Lees de twee voorbeeldzinnen hardop, dan kunt u het verschil tussen ”voor” en
”achter” voelen.
Dit betekent dat in één woord meestal alleen voorklinkers óf alleen achterklinkers
voorkomen. Meestal, want dit geldt niet voor alle woorden, bijvoorbeeld
niet voor woorden van Arabische oorsprong.
Alıtırma 5 – Oefenopgave 5
n 3 Nasıl-sınız - Hoe is het met u
- Zet de cassetterecorder/cd-speler aan (teller op 0).
- U luistert weer naar het gesprek tussen Fatma en Karin. Na de rol van
Karin hoort u nu steeds een pauze.
- Spreek in de pauzes steeds de rol van Karin hardop na.
- Herhaal deze oefening enkele keren tot u de zinnen vlot kunt naspreken.
- Schrijf twee woorden op waarin alleen achterklinkers voorkomen.
Woordopbouw
We geven u weer het voorbeeld van de ”hoe gaat het goed” -zinnen. Maar nu
zijn er verbindingsstreepjes in de zinnen aangebracht:
yi-yim. - Met mij is het goed.
Stam en achtervoegsel
Deze ”woorden”, zoals ze tot nu toe werden genoemd, bestaan uit twee delen,
een stam respectievelijk nasıl en iyi, en daaraan gekoppeld een achtervoegsel,
respectievelijk -sınız en -yim. De stam is altijd een woord zoals u dat in het
woordenboek kunt vinden. Nasıl betekent ”hoe” en is dus een vraagwoord, iyi
betekent ”goed”. Door aan deze woorden in dit geval een persoonsuitgang te
koppelen, ontstaat een hele zin. Aan nasıl wordt een u-vorm gekoppeld; zo
ontstaat de zin ”hoe is het met u”; aan iyi wordt een ik-vorm gekoppeld en zo
ontstaat de zin ”met mij is het goed”. Typisch voor het Nederlands is de
constructie ”met mij”. In het Turks zegt men in feite ”ik ben goed”, net als
bijvoorbeeld in het Engels:
”I am fine”.
Zoals u geleidelijk aan zult ontdekken, bestaat een Turkse zin altijd uit een of
meer stammen, met daaraan gekoppeld een of meer achtervoegsels of
639A1.FM
1.3

Kennismaken en begroeten (639A1)
uitgangen. Daarom is ook de klinkerharmonie die hiervoor werd besproken zo
belangrijk. De achtervoegsels nemen steeds een klankvorm aan die ”harmonieert”
met de klinkers in de stam, dat wil zeggen: na een stam die bestaat uit
voorklinkers volgt een achtervoegsel met voorklinkers, na een stam met achterklinkers
volgt een achtervoegsel met achterklinkers.
Alıtırma 6 – Oefenopgave 6
Op straat ontmoet u uw vriendin Fatma. U raakt met haar in gesprek.
- Zet de cassetterecorder/cd-speler aan (teller op 0).
- Voer het gesprek met Fatma door in de pauzes uw rol hardop uit te spreken.
- Na de pauzes hoort u steeds hoe uw reactie had kunnen luiden.
- Spreek deze reacties na in de pauze die er steeds op volgt.
- Herhaal deze oefening enkele keren, tot u vlot kunt reageren.
Deze oefening is dus als volgt opgebouwd:
- woorden van Fatma
- pauze (reageer)
- reactie
- pauze (herhaal reactie).
n 4
Turkije-Turks
Fatma begint met u te groeten; groet terug. Daarna vraagt zij hoe het met u
gaat; beantwoord deze vraag. Ten slotte neemt zij afscheid van u; reageer
hierop.
Het Turks
Dat het Turks weinig gemeenschappelijk heeft met het Nederlands hebt u
waarschijnlijk al gemerkt. De ontstaansgeschiedenis van het Turks staat dan
ook helemaal los van die van het Nederlands en zelfs van die van alle andere
talen die in Europa gesproken worden, zoals het Engels, het Spaans of het
Pools.
Het Turks zoals u dat in deze cursus zult leren, is het Turks dat in Turkije
gesproken wordt. Het wordt daarom ook wel het Turkije-Turks genoemd. Er
bestaan namelijk nog veel meer talen die tot de Turkse taalfamilie behoren.
Het Turks stamt waarschijnlijk af van de taal van de Hunnen, een volk dat voor
onze jaartelling grote delen van Azië en van Europa teisterde. De oudste
opschriften in het Turks die overgeleverd zijn, stammen echter pas uit de 7de
eeuw, en zijn gevonden in de buurt van Tasjkent in Oezbekistan. In die tijd
werd waarschijnlijk in grote delen van het GOS, Mongolië en het noordelijk
deel van China een Turkse taal gesproken.
Vanaf de achtste eeuw vond er geleidelijk aan een volksverhuizing plaats van
Turkssprekende nomadenstammen, onder andere vanuit het huidige
Kazachstan. Dit waren de zogenaamde Oghoezen. Zij trokken naar Anatolië,
tegenwoordig de naam voor het Aziatische deel van Turkije. Uit de taal van
deze stam is uiteindelijk het huidige Turkije-Turks voortgekomen.
Tegenwoordig wordt, behalve in Turkije, op veel plaatsen nog een Turkse taal
gesproken, in een gebied dat zich uitstrekt van noordoost-Siberië tot het
westen van Iran. Momenteel worden in het GOS onder andere nog de Turkse
talen Yakoetisch, Oezbeeks, Kirgizisch, Turkmeens en Azerbeidjaans (Azeri)
gesproken. Deze laatste twee talen vinden we ook nog in Iran. Hoewel een Turk
uit Turkije en een Azeri uit Iran elkaar goed kunnen begrijpen, zal het voor die
twee moeilijk zijn te communiceren in de eigen taal met iemand uit Yakoetsk.
1.4

Kennismaken en begroeten (639A1)
Agglutinerende taal
Behalve dat de woorden in het Turks voor uw gevoel waarschijnlijk ”nergens
op lijken”, zit ook de grammatica heel anders in elkaar. In het Nederlands
kunnen verschillende woorden in een bepaalde volgorde geplaatst worden,
sommige woorden moeten iets veranderd worden, en het resultaat is een zin.
Werkwoorden bijvoorbeeld, worden bijna altijd veranderd (verbogen). De
plaats in de zin bepaalt vaak wie wat doet: ”Annet slaat Henk” betekent iets heel
anders dan ”Henk slaat Annet”.
In het Turks is de volgorde in een zin, de zogenaamde woordvolgorde, veel
minder belangrijk. Het Turks kent allerlei achtervoegsels die aan woorden
worden vastgeplakt, zodat duidelijk is wat voor functie dat woord in de zin
heeft. In het voorbeeld van Annet en Henk, krijgt ”Henk” bijvoorbeeld een
achtervoegsel (een naamval), waaruit blijkt dat hij degene is die geslagen wordt.
Logischerwijs is het dan minder belangrijk waar dat woord precies staat in de
zin. Het Turks kent ook allerlei achtervoegsels achter het werkwoord waarvoor
in het Nederlands bijvoorbeeld afzonderlijke woorden worden gebruikt. De
betekenis van Nederlandse hulpwerkwoorden als ”zullen”, ”kunnen” en
”laten” bijvoorbeeld, wordt in het Turks door zo’n achtervoegsel uitgedrukt.
Een taal die volgens dit principe werkt, wordt wel een ”agglutinerende taal”
genoemd. Het Hongaars en het Fins bijvoorbeeld zijn ook agglutinerende
talen.
639A1.FM
1.5

Kennismaken en begroeten (639A1)
Metin 2 – Tekst 2
Yabancıyım
Sevgi en Erik lopen over straat. Daar komen ze meneer Veli, een collega van
Sevgi, tegen. Ze groeten elkaar en vragen hoe het gaat. Meneer Veli vermoedt
dat Erik een buitenlander is. Erik bevestigt dit en noemt zijn naam. Meneer Veli
verstaat het niet goed, zodat Erik het nog eens moet herhalen.
Alıtırma 7 – Oefenopgave 7
- Zet de cassetterecorder/cd-speler aan (teller op 0).
- Luister aandachtig naar het gesprek tussen Sevgi, Erik en meneer Veli.
- Herhaal dit tot u antwoord kunt geven op de volgende vraag.
Soru
Uit welk land komt Erik
Alıtırma 8 – Oefenopgave 8
- Start de cassette/cd opnieuw.
- Luister nog een keer naar het gesprek.
- Herhaal dit tot u antwoord kunt geven op de volgende vraag.
- Zeg het antwoord enkele keren hardop na met behulp van de pauzeknop.
Soru – Vraag
Wat zegt meneer Veli wanneer hij Eriks naam niet heeft verstaan
Alıtırma 9 – Oefenopgave 9
- Start de cassette/cd opnieuw.
- Luister nog een keer naar het gesprek tussen Sevgi, Erik en meneer Veli.
- Herhaal dit tot u het juiste antwoord weet bij de volgende vraag.
Soru – Vraag
Hoe begroeten Sevgi en meneer Veli elkaar
a. yi günler, nasılsınız.
b. Günaydın.
c. yi günler.
Alıtırma 10 – Oefenopgave 10
- Zet de cassetterecorder/cd-speler aan (teller op 0).
- U luistert weer naar hetzelfde gesprek. Na de rol van Erik hoort u nu steeds
een pauze.
- Spreek in de pauzes steeds de rol van Erik hardop na.
- Herhaal deze oefening enkele keren tot u de zinnen vlot kunt naspreken.
n 5 6
Sevgi:
Veli:
Sevgi:
Veli:
Erik:
Veli:
Yabancıyım
yi günler Veli bey.
yi günler, nasılsınız
Teekkür ederim. Siz nasılsınız
yiyim, teekkürler. Siz yabancısınız galiba.
Evet, Hollandalıyım. Ben Erik.
Efendim
1.6

Kennismaken en begroeten (639A1)
Erik:
Veli:
Erik.
Erik, memnun oldum.
- Zoek nu de woorden die u niet kent op in de woordenlijst achter in het
maanddeel.
Dil özellii – Idioom
Zoals u in de twee gesprekken hebt kunnen zien, vraagt men in het Turks na
een groet ook altijd naar iemands welzijn, door middel van nasılsınız (= hoe
gaat het met u). Het is niet noodzakelijk deze vraag te beantwoorden. Sevgi
bijvoorbeeld bedankt voor de vraag en vraagt vervolgens op haar beurt hoe het
met meneer Veli gaat. Deze wedervraag kan echter niet achterwege worden
gelaten. Dat zou een ietwat onbeleefde indruk maken.
Alıtırma 11 – Oefenopgave 11
- Zet de cassetterecorder/cd-speler aan (teller op 0).
- Luister goed naar de volgende woorden met een v (deze v klinkt ongeveer
als de Nederlandse w).
- Spreek elk woord na in de pauze die erop volgt.
- Herhaal dit tot u de woorden vlot kunt uitspreken.
hava
evet
Veli
Klanken
n 7 Nasılsınız - Hoe is het met u
In het eerste gesprek vraagt men naar Karins welzijn, in het tweede gesprek
naar Eriks nationaliteit. Bekijk de antwoorden op deze vragen goed:
yiyim. - Met mij is het goed.
Yabancısınız galiba. - U bent buitenlander blijkbaar.
Hollandalıyım. - Ik ben Nederlander.
Hoofdletter voor
klankvarianten
In deze voorbeelden ziet u hoe de klinkerharmonie werkt. De beide cursief
gedrukte vormen zijn twee klankvarianten van dezelfde ik-vorm, namelijk -yim
met een voorklinker en -yım met een achterklinker. Wanneer u dus een zin wilt
maken in de ik-vorm kijkt u eerst naar de stam. Aan een stam met voorklinkers
koppelt u -yim en aan een stam met achterklinkers -yım. Ook -sınız, een
uitgang die bestaat uit achterklinkers, heeft een tegenhanger met voorklinkers
namelijk -siniz.
Wanneer een achtervoegsel of uitgang meer klankvarianten heeft, gebruikt
men bij het verwijzen ernaar hoofdletters. Zo is het achtervoegsel voor ”ik”
-(y)Im en voor ”u” -sInIz. Dit betekent dus dat de I verandert afhankelijk van
de klinkers in de stam waaraan het vastgeplakt wordt.
639A1.FM
1.7

Kennismaken en begroeten (639A1)
Alıtırma 12 – Oefenopgave 12
Wat zegt u in de volgende situaties
1. Iemand vraagt aan u of u buitenlander bent. U antwoordt dat u (inderdaad)
buitenlander bent.
2. U hebt net aan iemand gevraagd hoe het gaat. Deze vraag werd beantwoord
met ”goed”, maar er was erg veel lawaai dus u verstond het misschien niet
goed. U herhaalt daarom het antwoord in de vorm ”het gaat goed met u”.
3. Iemand vraagt aan u waar u vandaan komt. U antwoordt dat u Belg
(= Belçikalı) bent.
De oude Galatabrug over de Gouden Hoorn in Istanbul.
1.8

Kennismaken en begroeten (639A1)
Metin 3 – Tekst 3
Güzelsiniz
Kemal laat Marlies de stad zien. Ze lopen een theetuin binnen en komen daar
een vriend van Kemal tegen. Ze groeten elkaar en Kemal vraagt of zijn vriend
tijd heeft om even een kopje thee te drinken. Zijn vriend vindt dat een goed
idee. Hij laat Marlies voorgaan en vraagt hoe ze heet. Ook vraagt hij hoe ze de
stad vindt.
Hierop antwoordt Marlies dat zij de stad heel mooi vindt. Hij maakt een grapje
door te zeggen háár ook mooi te vinden.
Alıtırma 13 – Oefenopgave 13
- Zet de cassetterecorder/cd-speler aan (teller op 0).
- Luister aandachtig naar het gesprek tussen Kemal, Marlies en de vriend.
- Herhaal dit tot u het juiste antwoord weet bij de volgende vraag.
Soru – Vraag
Hoe heet de vriend van Kemal
a. Merhaba.
b. Metin.
c. Mesut.
Alıtırma 14 – Oefenopgave 14
- Start de cassette/cd opnieuw.
- Luister nog een keer naar het gesprek.
- Herhaal dit enkele keren tot u antwoord kunt geven op de volgende vraag.
Soru – Vraag
In welke stad bevindt het drietal zich
Alıtırma 15 – Oefenopgave 15
- Start de cassette/cd opnieuw.
- Luister weer naar het gesprek, maar neem nu de volgende tekst erbij.
- Herhaal dit tot u het antwoord weet op de volgende vraag.
Soru – Vraag
Hoe vraagt Mesut hoe Marlies heet
n 8
Mesut:
Kemal:
Mesut:
Marlies:
Kemal:
Mesut:
Kemal:
Mesut:
Marlies:
Mesut:
Marlies:
Mesut:
Güzelsiniz
Merhaba Kemal.
Merhaba Mesut!
Merhaba.
Merhaba.
Mesut, vaktin var mı
Var, biraz.
Haydi, bir çay içelim.
Olur. Buyurun ... Ben Mesut, siz
Ben Marlies.
stanbul nasıl
Çok güzel.
Siz de çok güzelsiniz!
639A1.FM
1.9

Kennismaken en begroeten (639A1)
- Zoek nu de woorden die u niet kent op in de woordenlijst achter in het
maanddeel.
Alıtırma 16 – Oefenopgave 16
- Zet de cassetterecorder/cd-speler aan (teller op 0).
- Luister goed naar de volgende woorden met een u (uitgesproken als oe in
”boek”).
- Spreek elk woord na in de pauze die erop volgt.
Mesut
olur
buyurun
stanbul
memnun oldum.
yi günler
Dil özellii – Idioom
In het voorgaande gesprek begroeten de vrienden elkaar met merhaba
(= hallo). Net als het Nederlandse ”hallo” is dit een vrij informele groet.
yi günler (= goedendag) is wat formeler en kan altijd en tegenover iedereen
gebruikt worden. Een voorbeeld hiervan vindt u in het gesprek tussen Sevgi en
meneer Veli. yi günler kan ook bij wijze van afscheid worden gebruikt.
n 9 Het persoonlijk voornaamwoord ben
Ben Mesut. - Ik ben Mesut.
Alıtırma 17 – Oefenopgave 17
- Neem het gesprek tussen Mesut, Kemal en Marlies nog een keer voor u.
- Beantwoord daarna de volgende vragen.
Sorular – Vragen
- Hoe zegt Marlies dat ze Istanbul mooi vindt
- Hoe zegt Mesut tegen Marlies dat hij haar ook mooi vindt
- Hoe zegt Kemals vriend dat hij Mesut is
In het laatste gesprek zegt Mesut op een bepaald moment ”ik ben Mesut”. Dat
doet hij op de volgende manier:
Voorstellen → ben
Wanneer iemand zich voorstelt, gebruikt hij of zij dus niet de ik-vorm -(y)im,
maar het persoonlijk voornaamwoord ben (= ik).
Alıtırma 18 – Oefenopgave 18
Wat zegt u in de volgende situaties
1. U gaat naar uw werk en komt een goede vriend van u tegen. U groet hem.
2. U loopt ’s ochtends een bakkerij binnen om brood te halen. U groet.
3. De buren hebben thee bij u gedronken. Bij het weggaan gebruiken ze een
afscheidsgroet. U groet terug.
1.10

Kennismaken en begroeten (639A1)
Alıtırma 19 – Oefenopgave 19
Wat zegt u in de volgende situatie
1. U bent in een winkel en rekent af bij de kassa. De kassajuffrouw noemt het
bedrag, maar u verstaat het niet.
a. Wat zegt u, zodat ze het nog eens herhaalt
b. Wat zegt u als u bij het weggaan iemand voor laat gaan
Metin 4 – Tekst 4
Bitkinim
Paul komt thuis en ziet zijn Turkse buurman (komu) in de tuin aan het werk.
Hij groet hem en vraagt hoe het gaat. De buurman vraagt hoe het met Paul en
zijn vrouw gaat. Paul zegt dat hij wel erg moe is, maar dat het goed met hem
gaat. Zijn vrouw Karin is echter een beetje ziek. De buurman wenst haar beterschap
toe.
Alıtırma 20 – Oefenopgave 20
- Zet de cassetterecorder/cd-speler aan (teller op 0).
- Luister aandachtig naar het gesprek tussen Paul en zijn buurman.
- Herhaal dit tot u het juiste antwoord weet bij de volgende vraag.
Soru – Vraag
Hoe bedankt de buurman Paul voor zijn begroeting
a. Teekkür ederim.
b. Teekkür.
c. Teekkürler.
Alıtırma 21 – Oefenopgave 21
- Start de cassette/cd opnieuw.
- Luister nog een keer naar het gesprek tussen Paul en zijn buurman.
- Herhaal dit tot u antwoord kunt geven op de volgende vraag.
- Zeg het antwoord enkele keren hardop na met behulp van de pauzeknop.
Soru – Vraag
Hoe wenst de buurman Karin beterschap
Alıtırma 22 – Oefenopgave 22
- Start de cassette/cd opnieuw.
- Luister weer naar het gesprek, maar neem nu de volgende tekst erbij.
- Vul de ontbrekende woorden in terwijl u luistert naar het gesprek. Maak
daarbij gebruik van de pauzeknop.
n 10
Bitkinim
Paul: Kolay gelsin.
Komu: Teekkür.
Paul: ..............
Komu: yiyim. Siz nasılsınız
Paul: Bitkinim ama ondan baka ...............
639A1.FM
1.11

Kennismaken en begroeten (639A1)
Komu: Karin hanım ..............
Paul: Karin biraz hasta.
Komu: Geçmi olsun.
Paul: ..............
- Zoek nu de woorden die u niet kent op in de woordenlijst achter in het
maanddeel.
Dil özellii – Idioom
Paul begroet de buurman met kolay gelsin. Hiermee geeft Paul (letterlijk) te
kennen dat hij wenst dat het werk de buurman licht moge vallen. Deze groet
kan dus alleen gebruikt worden wanneer iemand aan het werk is. Degene die
aan het werk is, beantwoordt deze groet door te bedanken.
Hanım/Bey
In het laatste gesprek hoort u dat de buurman vraagt naar Karin hanım
(= mevrouw Karin). In het tweede gesprek werd meneer Veli aangesproken
met Veli bey. In het Turks spreekt men elkaar altijd aan met de voornaam. In
informele situaties is alleen de naam voldoende zoals in het derde gesprek het
geval was bij Mesut en Kemal. Is de situatie formeler, dan volgt op de voornaam
het woord voor ”mevrouw” hanım of ”meneer” bey.
Alıtırma 23 – Oefenopgave 23
Wat zegt u in de volgende situaties
1. U komt op straat de eigenaresse van uw hotel, mevrouw Ayla Türken,
tegen. U groet haar heel beleefd en vraagt hoe het met haar gaat.
2. Uw collega en haar Turkse echtgenoot zijn voor het eerst bij u op bezoek.
Wat zegt u, wanneer u Hakan, de echtgenoot, een stoel aanbiedt
Alıtırma 24 – Oefenopgave 24
U hoort nu op de cassette/cd een gesprekje tussen de buurman en Karin. Na de
rol van Karin is steeds een pauze ingelast, waarin u haar woorden kunt
naspreken.
n 11
- Zet de cassetterecorder/cd-speler aan (teller op 0).
- Luister naar het gesprek tussen de buurman en Karin.
- Spreek in de pauzes steeds de rol van Karin na.
- Herhaal deze oefening enkele keren totdat u de zinnen vlot kunt
naspreken.
1.12

Kennismaken en begroeten (639A1)
Tussenklanken
In het gesprek met de buurman zegt Paul dat hij doodmoe is, maar dat het goed
met hem gaat. Bekijk deze zinnen nog eens goed:
Bitkinim. - Ik ben doodop.
yiyim. - Met mij is het goed.
y voor uitspraak
Het eerste voorbeeld laat zien dat de y niet altijd gebruikt wordt, namelijk niet
wanneer het woord waar het achter komt op een medeklinker eindigt. Het
wordt dus alleen gebruikt na een woord dat eindigt op een klinker zoals in het
geval van iyi. De y heeft als doel de uitspraak te vergemakkelijken.
Alıtırma 25 – Oefenopgave 25
Wat zegt u in de volgende situaties
1. Uw buurman stapt uit de auto en ziet er heel vermoeid uit.
U zegt tegen hem dat hij blijkbaar erg moe is.
2. Uw Turkse vriendin belt u op en vraagt wat er aan de hand is, omdat uw
stem zo raar klinkt. U zegt dat u ziek bent.
3. Uw buurman heeft aangeboden te helpen bij het schilderen van uw huis. U
bedankt hem en zegt dat hij erg goed is.
Özet – Samenvatting
Idioom
U weet nu hoe u kunt vragen hoe het met iemand gaat en hoe u dit beantwoordt:
Nasılsınız
yiyim.
Ook hebt u verschillende groeten geleerd:
günaydın, iyi günler, kolay gelsin en merhaba,
en een aantal manieren om te bedanken:
teekkür, teekkürler en teekkür ederim.
U hebt ook kunnen zien dat u buyurun zegt wanneer u iemand voor laat gaan,
en efendim wanneer u iets niet hebt verstaan.
Grammatica
U hebt gezien dat in het Turks woorden bestaan uit stammen en achtervoegsels
of uitgangen, en u hebt twee persoonsuitgangen geleerd, -(y)Im voor ”ik” en
-sInIz voor ”u”. Daarbij passen de klanken in de uitgang zich aan de klanken in
de stam aan.
Uitspraak
Er is in deze les aandacht besteed aan de klinkers ı en u en de medeklinker v.
639A1.FM
1.13

Kennismaken en begroeten (639A1)
Anahtar – Sleutel
Alıtırma 1
b. yiyim.
Alıtırma 2
1. Günaydın.
2. Güle güle.
Alıtırma 3
Karin:
Fatma:
Karin:
Fatma:
Karin:
Fatma:
Karin:
Fatma:
Nasılsınız
Günaydın.
Günaydın, nasılsınız
yiyim, teekkürler. Siz nasılsınız
yiyim, iyiyim.
Hava güzel bugün.
Evet, güzel.
Haydi, allahaısmarladık.
Güle güle!
Alıtırma 5
Er staan drie woorden met alleen achterklinkers in het gesprek:
nasılsınız, hava, allahaısmarladık.
Alıtırma 6
Fatma: Günaydın.
U: Günaydın.
Fatma: Nasılsınız
U: yiyim.
Fatma: Haydi, allahaısmarladık!
U: Güle güle.
Alıtırma 7
Erik komt uit Nederland.
Alıtırma 8
Efendim
Alıtırma 9
c. yi günler.
Alıtırma 12
1. Evet, yabancıyım.
2. yisiniz.
3. Belçikalıyım.
Alıtırma 13
c. Mesut.
Alıtırma 14
Het drietal bevindt zich in Istanbul.
1.14

Kennismaken en begroeten (639A1)
Alıtırma 15
Ben Mesut, siz
Alıtırma 17
1. Çok güzel.
2. (Siz de çok) güzelsiniz.
3. Ben Mesut.
Alıtırma 18
1. Merhaba.
2. Günaydın.
3. Güle güle.
Alıtırma 19
1. a. Efendim
b. Buyurun.
Alıtırma 20
b. Teekkür.
Alıtırma 21
Geçmi olsun.
Alıtırma 22
Paul:
Komu:
Paul:
Komu:
Paul:
Komu:
Paul:
Komu:
Paul:
Bitkinim
Kolay gelsin.
Teekkür.
Nasılsınız
yiyim. Siz nasılsınız
Bitkinim ama ondan baka iyiyim.
Karin hanım nasıl
Karin biraz hasta.
Geçmi olsun.
Teekkürler.
Alıtırma 23
1. yi günler Ayla hanım, nasılsınız
2. Buyurun, Hakan bey.
Komu:
Karin:
Komu:
Karin:
Komu:
Alıtırma 24
Kolay gelsin, Karin hanım.
Teekkürler.
Nasılsınız
yiyim, ama Paul biraz hasta.
Geçmi olsun.
Alıtırma 25
1. Bitkinsiniz galiba.
2. Hastayım.
3. Teekkürler, çok iyisiniz.
639A1.FM
1.15