Grootheden en eenheden
Grootheden en eenheden
Grootheden en eenheden
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Onderzoek<strong>en</strong><br />
Voorbeeld<strong>en</strong><br />
kilometer (km): duiz<strong>en</strong>d meter.<br />
milli-ampère (mA): e<strong>en</strong> duiz<strong>en</strong>dste ampère.<br />
nanoseconde (ns): e<strong>en</strong> miljardste seconde.<br />
In tabel 2 zijn de voorvoegsels weergegev<strong>en</strong>.<br />
Tabel 2. SI-voorvoegsels<br />
Factor Naam Symbool Factor Naam Symbool<br />
10 1 deca da 10 –1 deci d<br />
10 2 hecto h 10 –2 c<strong>en</strong>ti c<br />
10 3 kilo k 10 –3 milli m<br />
10 6 mega M 10 –6 micro μ<br />
10 9 giga G 10 –9 nano n<br />
10 12 tera T 10 –12 pico p<br />
10 15 peta P 10 –15 femto f<br />
10 18 exa E 10 –18 atto a<br />
Enkele voorbeeld<strong>en</strong><br />
1 km = 10 3 m<br />
1 μA = 10 –6 A<br />
1 ps = 10 –12 s<br />
Afgeleide groothed<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong>hed<strong>en</strong><br />
In de natuurkunde bestaan veel meer groothed<strong>en</strong> dan de hiervoor g<strong>en</strong>oemde<br />
basisgroothed<strong>en</strong> van het SI-stelsel. Alle andere natuurkundige groothed<strong>en</strong><br />
kunn<strong>en</strong> door verm<strong>en</strong>igvuldig<strong>en</strong> <strong>en</strong>/of del<strong>en</strong> uit deze zev<strong>en</strong> word<strong>en</strong> afgeleid.<br />
4 n Afgeleide groothed<strong>en</strong> met hun e<strong>en</strong>hed<strong>en</strong> ontstaan door verm<strong>en</strong>igvuldiging<br />
<strong>en</strong>/of deling van basisgroothed<strong>en</strong> met hun gronde<strong>en</strong>hed<strong>en</strong>.<br />
Voorbeeld<br />
E<strong>en</strong> hardloper legt de 200 meter af in 20 second<strong>en</strong>.<br />
Zijn gemiddelde snelheid bedraagt dan 200 m : 20 s = 10 m/s.<br />
De grootheid snelheid is dus de afgelegde afstand of: l<strong>en</strong>gte (l) gedeeld door de<br />
b<strong>en</strong>odigde tijd (t). De SI-e<strong>en</strong>heid voor snelheid is dan meter per seconde<br />
(m/s). Zo is ook de grootheid snelheid uit de groothed<strong>en</strong> l<strong>en</strong>gte <strong>en</strong> tijd afgeleid;<br />
we zegg<strong>en</strong>: snelheid heeft als dim<strong>en</strong>sie -<br />
l<br />
.<br />
t<br />
5 n Het product <strong>en</strong>/of quotiënt van de basisgroothed<strong>en</strong> dat aangeeft hoe de<br />
grootheid is afgeleid, noem<strong>en</strong> we de dim<strong>en</strong>sie van de afgeleide grootheid.<br />
Enkele andere voorbeeld<strong>en</strong> van afgeleide groothed<strong>en</strong> met hun e<strong>en</strong>hed<strong>en</strong> zijn in<br />
tabel 3 g<strong>en</strong>oemd.<br />
1.4