27.01.2015 Views

Grootheden en eenheden

Grootheden en eenheden

Grootheden en eenheden

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Onderzoek<strong>en</strong><br />

Voorbeeld<strong>en</strong><br />

kilometer (km): duiz<strong>en</strong>d meter.<br />

milli-ampère (mA): e<strong>en</strong> duiz<strong>en</strong>dste ampère.<br />

nanoseconde (ns): e<strong>en</strong> miljardste seconde.<br />

In tabel 2 zijn de voorvoegsels weergegev<strong>en</strong>.<br />

Tabel 2. SI-voorvoegsels<br />

Factor Naam Symbool Factor Naam Symbool<br />

10 1 deca da 10 –1 deci d<br />

10 2 hecto h 10 –2 c<strong>en</strong>ti c<br />

10 3 kilo k 10 –3 milli m<br />

10 6 mega M 10 –6 micro μ<br />

10 9 giga G 10 –9 nano n<br />

10 12 tera T 10 –12 pico p<br />

10 15 peta P 10 –15 femto f<br />

10 18 exa E 10 –18 atto a<br />

Enkele voorbeeld<strong>en</strong><br />

1 km = 10 3 m<br />

1 μA = 10 –6 A<br />

1 ps = 10 –12 s<br />

Afgeleide groothed<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong>hed<strong>en</strong><br />

In de natuurkunde bestaan veel meer groothed<strong>en</strong> dan de hiervoor g<strong>en</strong>oemde<br />

basisgroothed<strong>en</strong> van het SI-stelsel. Alle andere natuurkundige groothed<strong>en</strong><br />

kunn<strong>en</strong> door verm<strong>en</strong>igvuldig<strong>en</strong> <strong>en</strong>/of del<strong>en</strong> uit deze zev<strong>en</strong> word<strong>en</strong> afgeleid.<br />

4 n Afgeleide groothed<strong>en</strong> met hun e<strong>en</strong>hed<strong>en</strong> ontstaan door verm<strong>en</strong>igvuldiging<br />

<strong>en</strong>/of deling van basisgroothed<strong>en</strong> met hun gronde<strong>en</strong>hed<strong>en</strong>.<br />

Voorbeeld<br />

E<strong>en</strong> hardloper legt de 200 meter af in 20 second<strong>en</strong>.<br />

Zijn gemiddelde snelheid bedraagt dan 200 m : 20 s = 10 m/s.<br />

De grootheid snelheid is dus de afgelegde afstand of: l<strong>en</strong>gte (l) gedeeld door de<br />

b<strong>en</strong>odigde tijd (t). De SI-e<strong>en</strong>heid voor snelheid is dan meter per seconde<br />

(m/s). Zo is ook de grootheid snelheid uit de groothed<strong>en</strong> l<strong>en</strong>gte <strong>en</strong> tijd afgeleid;<br />

we zegg<strong>en</strong>: snelheid heeft als dim<strong>en</strong>sie -<br />

l<br />

.<br />

t<br />

5 n Het product <strong>en</strong>/of quotiënt van de basisgroothed<strong>en</strong> dat aangeeft hoe de<br />

grootheid is afgeleid, noem<strong>en</strong> we de dim<strong>en</strong>sie van de afgeleide grootheid.<br />

Enkele andere voorbeeld<strong>en</strong> van afgeleide groothed<strong>en</strong> met hun e<strong>en</strong>hed<strong>en</strong> zijn in<br />

tabel 3 g<strong>en</strong>oemd.<br />

1.4

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!