Orthopedagogie - Het Hogeronderwijsregister

en handelen kunnen sturen. Dat gebeurt in het eerste jaar via de opleidingsonderdelen filosofie, pedagogie en
orthopedagogie; via verklarings- en hulpverleningsmodellen, religie zingeving en levensbeschouwing in het
tweede jaar; en deontologie en ethiek in het derde jaar.
De leerlijn cliënt en cliëntsysteem focust in het eerste jaar op de diversiteit aan cliënten in doelgroepen,
psychologie, erfelijkheidsleer en neurologie, en psychomotoriek. De leerlijn verwijst in het tweede jaar naar
thema‟s die specifiek zijn voor de afstudeerrichting Orthopedagogie (psychopathologie, personen met een
mentale handicap, personen met een psychosociale problematiek en personen met een pervasieve stoornis).
Voor de afstudeerrichting Toegepaste Jeugdcriminologie zijn dat psychopathologie, crisis en trauma, agressie en
verslaving. Het derde deeltraject biedt het vervolg via keuzevakken (psychische problemen bij personen met een
handicap, zorgverbreding in het onderwijs en Interculturele competenties), die een verschillende inkleuring krijgen
naargelang de afstudeerrichting.
De commissie heeft vastgesteld dat „agressie‟ in de afstudeerrichting orthopedagogie (de competentie
weerbaarheid) een onderdeel is van een opleidingsonderdeel en is van mening dat dit beperkt behandeld wordt.
Dat geldt ook voor „handelingsplanning‟ in toegepaste jeugdcriminologie.
Studenten verwerven in het eerste jaar via de leerlijn beroepsgerichte vaardigheden en beroepsidentiteit
basiskennis en training van een aantal competenties. Ze maken kennis met het werkveld in de
opleidingsonderdelen beroepsidentiteit, observatie en schrijven, communicatie en groepsdynamica, en
beroepspraktijk. In het tweede deeltraject werken studenten binnen deze leerlijn aan verzorgingstechnieken
(orthopedagogie), EHBO en reanimatie (toegepaste jeugdcriminologie), observatie en groepswerk, en
beroepsgerichte activiteitenbegeleiding. Studenten Orthopedagogie kiezen nog voor woord & beweging of werken
met materialen. Studenten bouwen in de deeltrajecten 2 en 3 hun beroepsidentiteit verder uit in stage 2 en stage
3, waarin alle competenties worden samengebracht.
De leerlijn wetenschappelijke onderbouwing wordt in het tweede jaar opgenomen door het opleidingsonderdeel
wetenschappelijk schrijven en gaat over in het integratief project in het derde deeltraject.
Vakoverschrijdende elementen komen voor in de opleidingsonderdelen doelgroepen, verklarings- en
hulpverleningsmodellen, stage, integratief project en beroepsgerichte activiteitenbegeleiding training. De
commissieleden hebben tijdens de visitatiegesprekken een heldere duiding gekregen bij de wijze waarop
studenten vanuit verschillende disciplines leren kijken (bijvoorbeeld naar de verscheidenheid van cliënten), en
hoe verschillende lectoren vanuit hun eigen kennis en kunde samenwerken aan een opleidingsonderdeel.
De commissie meent dat het opleidingsprogramma de eindcompetenties concreet maakt op het vlak van niveau,
oriëntatie en domeinspecifieke eisen. De commissie had inzage in de competentiematrix en de didactische fiches
en kan bevestigen dat de competenties vertaald zijn in concrete leerdoelen. De fiches maken de relatie tussen de
doelstellingen en de inhoud van de opleidingsonderdelen helder. De inhoud van het programma is van dien aard
is, dat studenten de vooropgezette eindkwalificaties kunnen verwerven.
Lectoren zijn vragende partij voor een afstemming en stroomlijning binnen de algemeen theoretische
opleidingsonderdelen. Daarom worden in dit academiejaar (2009-2010) overlegtafels georganiseerd voor de
docenten van de algemeen theoretische vakken en via mind mapping inhouden aan elkaar voorgesteld, getoetst
en afgestemd. Het proces wordt begeleid door opdrachthouder.
Zoals in het zelfevaluatierapport vermeld vertrekt een initiatief tot curriculumherziening bij het opleidingshoofd en
de coördinatoren, in samenwerking met de lectoren. De opleiding krijgt hierbij ondersteuning van de
coördinatoren Onderwijsontwikkeling van het departement en de hogeschool.
Studenten, alumni, werkveld en lectoren worden betrokken bij curriculumherzieningen. Studenten geven hun
waardering voor onderwijsprocessen in WOPST-enquêtes (Waardering Onderwijsprocessen door Studenten).
Alumni koppelden terug over onder meer het programma van de opleiding (2008-2009). In september 2009
leverde een focusgroep van alumni informatie voor de planning en herziening van het programma. Het werkveld
is betrokken bij curriculumontwikkelingen via de Werkveldcommissie. Deze commissie kwam voor het eerst
samen in mei 2009. Lectoren hebben in het opleidingsteam inbreng via vertegenwoordigers van subteams
opleidingsrapport Karel de Grote- H o g e s c h o o l | 117