de tijgers gaan naar iran, zuid-korea en turkije - International Film ...

foto: Daniëlle van Ark
Amat Escalante maakt dubbelzinnige film
‘JE WEET NIET MET WIE
JE MEE MOET LEVEN’
foto: Daniëlle van Ark
Philippe Fernandez filmt onze relatie met het heelal
DE METEORIET SLAAT
ZACHTJES IN
Een Mexicaanse variant op Funny Games, zo
is Los bastardos door critici al genoemd. Een
onzinnige vergelijking, vindt Amat Escalante,
kind van Mexicaans-Amerikaanse ouders.
‘Je kunt Funny Games van Michael Haneke echt niet
met mijn film vergelijken. Er zijn hoogstens een
paar oppervlakkige overeenkomsten. Het gegeven
is min of meer hetzelfde, net als de koude manier
van filmen. Maar waar Haneke het sadisme van
film- en televisiekijkers aanvalt, gaat mijn film
juist over mensen in extreme maatschappelijke
omstandigheden.’
Los bastardos behandelt de belabberde situatie van
Mexicaanse immigranten in de Verenigde Staten.
Twee taaie, sterke mannen dringen, in opdracht
van de echtgenoot, het huis van een vrouw binnen
om haar te vermoorden. Behalve dader zijn de
indringers ook slachtoffer: in het eerste half uur
zien we hoe ze als zwartwerkers worden onderdrukt
en gediscrimineerd. Escalante: ‘In de meeste films
wordt de immigratieproblematiek eenzijdig behandeld.
De Amerikanen worden afgeschilderd als
onderdrukkers, de Mexicanen als onderdrukten. Ik
wilde een dubbelzinniger beeld schetsen. Dat moet
het publiek in verwarring brengen. Zodat je jezelf
de vraag stelt: met wie moet ik hier eigenlijk meeleven
Met de twee mannen of met de vrouw’
De dubbelzinnigheid komt nadrukkelijk naar
voren in de aanrandingsscène. In plaats van de
vrouw bruut te verkrachten, bemint de oudste van
de twee mannen haar juist heel teder. ‘Ik wilde
laten zien dat ze minder slecht zijn dan dat je op
basis van hun gedrag zou vermoeden. En zij verlangt
er in zekere zin naar om door hen gebruikt
te worden. Haar zoon weigert het eten dat ze voor
hem maakt. Ze voelt zich eenzaam, heeft behoefte
aan lichamelijk contact.’
Volgens Ascalante worden Mexicaanse immigranten
in de VS als outcasts behandeld. ‘Ze wonen
in de VS, maar zonder echt deel uit te maken van
de maatschappij. Aan het begin van de film lopen
de mannen door een betonnen bak, die aan de
rand van een nieuwbouwwijk ligt. Dan klimmen
ze eruit. Ze zijn vastberaden om zichzelf zichtbaar
te maken aan de Amerikanen.’
Escalante werkte in Los bastardos met een mix
van professionele en niet-professionele acteurs.
De mannen zijn in werkelijkheid ook Mexicaanse
immigranten; een van hen slaagde er pas bij de zevende
poging in de grens over te steken. De vrouw
wordt door een actrice gespeeld. ‘Mensen vinden
het acteerwerk in mijn films vaak slecht. Ze vergeten
hoe geconditioneerd ze kijken. Een afwijking
van de conventies die ze kennen uit films en van
televisie, ervaren ze meteen als storend.’
Niels Bakker
Los bastardos (BF) – Amat Escalante
Za 31 12:00 uur CI5
Ergens tijdens de jaren zestig, ergens in
Frankrijk. Een kunstschilder, een rallycoureur,
een automonteur, een laborante en
twee kinderen zijn allemaal op zoek naar iets.
Dan slaat zachtjes een kleine meteoriet in,
een gebeurtenis die hun wereldbeeld doet
kantelen. Regisseur Philippe Fernandez
(1958) over Léger tremblement du paysage.
Waar komt die meteoriet vandaan
‘Uit het grote niets, le grand peut-être. Het is een
metafoor voor onze relatie met het heelal. De geordende
omgeving, op een locatie die we niet ver van
Bordeaux hadden ontdekt, is opeens wanordelijk
geworden. Als reactie dompelt de schilder zich in
de natuur. In de openlucht smijt hij grijze verf op
een doek, laat zich natregenen en pist vervolgens
in de verf. Dat grijpt terug op de moderne kunst
uit mijn jeugd.’
In hoeverre speelt uw achtergond als
docent kunstgeschiedenis mee
‘Het bestuderen van kunst brengt me tot een ander
soort kunst – als je mijn verrichtingen zo mag
noemen. In deze film zie je veel dingen die ik ook
in exposities heb gebruikt: objecten van de vuilnisbelt,
een berg autobanden, een afgedankte
droogkap en een aquarium met schildpadden.
Ook als filmmaker beweeg ik me op het terrein van
de beeldende kunst, ik ben geen verhalenverteller.
Er is een groot verschil tussen vertellen en zeggen.
Door dat laatste te doen, wil ik een reflectieve gemoedstoestand
oproepen.’
Speelt uw film in de jaren zestig of lijkt
dat maar zo
‘Het heeft veel weg van 1968, maar eigenlijk is het
een tijdloze tijd, bewegingloos bewegend in een
ruimteloze ruimte. Aanvankelijk zou ik in zwartwit
draaien en was de mei-revolte op de radio te
horen. Maar ik besloot er een universeler universum
van te maken. Het kleurgebruik is ontleend
aan foto’s in bladen als Life en Paris Match van
veertig jaar geleden. Er was een optimistisch geloof
in de vooruitgang, er werd gedroomd van
een harmonieuze wereld. Dat idee van frisse onbevangenheid
vond ik belangrijker dan de historische
weergave van een tijdsbeeld.’
Kortom
‘Iedereen bevindt zich op de weg naar kennis,
maar daar vallen voortdurend gaten in. Uiteindelijk
leidt dat tot de vraag: waar komt in hemelsnaam
de maan vandaan’
Paul van de Graaf
Léger tremblement du paysage (BF) –
Philippe Fernandez
Za 31 16:00 PA7
HONGERIGE
GEESTEN #10
Penanggalan: Vampiergeest van in het
kraambed gestorven vrouw. Zij zoekt naar
slacht offers door haar hoofd van haar
lichaam te scheiden, en vliegt zo, met de
bungelende ingewanden er nog aan, naar
huizen waar vrouwen bezig zijn een kind
te krijgen. Het helpt ter bescherming van
de barende om veel ananassen rond het
huis te hangen, want daar blijven die ingewanden
aan haken.
Dit is slechts één van de enorme hoeveelheid
Hungry Ghosts die staan beschreven in The
Malaysian Book of The Undead. Dat boekwerk
staat in de Reading Room van Haunted House,
waar het alleen vandaag vanaf 17:00 uur gratis
verkrijgbaar is (zolang de voorraad strekt).
KLASSENBEWUSTZIJN
De korte film viel in Rotterdam als eerste in
prijzen. Begin deze week kregen de Britse
makers Duncan Campbell en Beatrice
Gibson (naast Galina Myznikova & Sergey
Provorov voor hun Despair) ieder een Tiger
Award voor hun korte film.
DUNCAN CAMPBELL OVER
BERNADETTE
‘Ik denk dat het eigenlijk pas sinds kort mogelijk
is geworden naar deze periode in de Ierse
politiek te kijken met oog en ruimte voor de
nuances. Bernadette’s politieke ideeën hebben
meer te maken met klassenbewustzijn dan met
religie en ik denk dat we dat nu pas zo kunnen
waarnemen.’
BEATRICE GIBSON OVER
A NECESSARY MUSIC
‘Ik ben altijd gefascineerd geweest door modernistische
architectuur en sociale woningbouw
en bovendien was ik verliefd op dat eiland. Ik
wilde dat combineren met mijn ideeën over muziek,
over luisteren, over opnemen, over samenwerking.
Samen met de ethnografische locaties
en de eilandbewoners was dat het uitgangspunt
voor het maken van deze film.’
A Necessarry Music en Bernadette zijn opgenomen
in het eerste deel van de Short Film Marathon
om 11:00 uur in LA1.
38 TH INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM
WWW.FILMFESTIVALROTTERDAM.COM
5