download - CAD Magazine

Ontwikkelingen in CAD, CAM en CAE
1
Jan./Febr. 2010
jaargang 21
Omschrijving BOM NR. Aantal
Samenstelling Achteras 1 2
Samenstelling Vooras 2 2
Samenstelling Stuur 3 1
Body 4 1
Samenstelling Frame 5 1
Motor 6 1
Samenstelling Schokdemper 7 4
Zadel 8 1
Samenstelling Uitlaat 9 2
● Stroomlijnen van productinformatie ● Presenteren is belangrijk
● 3D modelleren van staalconstructies ● Uitvoeren van sterkteanalyses

Bezoek Siemens PLM Software tijdens Techni-Show in hal 11, stand A048.
Siemens PLM Software nodigt u graag uit op de stand!
Meer weten over Siemens en haar producten Maak op de beurs kennis en bekijk demonstraties.
Lees in CADMagazine alvast handige Tips & Tricks over Solid Edge.
Ontdek wat Siemens voor uw organisatie kan betekenen. www.siemens.com/plm Siemens: Hal 11, Stand A048

Colofon
CAD-Magazine is een vaktijdschrift voor
(po tentiële) gebruikers van CAD, CAM, CAE, Mapping
en Visua li sa tiesystemen en informeert over de
ontwikkelingen en toepassings gebieden, alsmede
over software- en hardware-produc ten, leveranciers
en gebruikers. CAD-Magazine verschijnt 8x per jaar
in Nederland en België.
Directie/uitgever:
Dhr. R. Groothuis
Redactie:
redactie@cadmag.nl
Tel.: (0527) 619 000
Fax: (0527) 620 989
Hoofdredacteur:
Redacteuren:
ruud.groothuis@cadmag.nl
drs. J.F.O. van Haaften
job.van.haaften@cadmag.nl
drs. E. van Rees
eric.van.rees@cadmag.nl
R. Sman
rob.sman@cadmag.nl
Aan deze uitgave werkten mee:
Willem Barendsz Renso Kuster
Jaap Dubbelaar
Remco Takken
Jean-Pierre van Gastel Richard Wolters
Gerard IJzermans Richard Zethof
Kurt IJzermans
Advertentie-exploitatie:
wilfred.westerhof@cadmag.nl
Tel.: (0527) 619 000
Fax: (0527) 620 989
Dhr. W. Westerhof
Abonnementenservice:
services@cadmag.nl
Tel.: (0527) 619 000
Fax: (0527) 620 989
Mw. L. Pels
Ontwerp:
Sander van der Kolk
CMedia B.V., Emmeloord
Druk:
Drukkerij Senefelder Miset, Doetinchem
Uitgever:
CMedia B.V.
Constructieweg 17, 8305 AA Emmeloord
Postbus 231, 8300 AE Emmeloord
Voorzichtig positief
Er zijn telkens berichten te lezen over herstel en verwacht herstel van de economie en
dus de markt. Het verschilt alleen nogal per sector, al is de algemene verwachting nu
langzamerhand steeds duidelijker positief. De belangrijkste uitzondering is de bouw,
waar de effecten van dalende prijzen op de huizenmarkt en leegstaande kantoorpanden,
nog een tijd de orderportefeuille kunnen beïnvloeden.
Uit december dateert een bericht van de Hamel Verspaningsindex, die in oktober en november
al een stijgende lijn te zien gaf en de Nevi Inkoopmanagersindex, die de hele industrie
beslaat, volgt met iets minder stijging dezelfde trend. De cijfers over december
volgen de positieve trend.
In januari berichtte ICT~Office over het herstel van de Nederlandse ICT-markt. Na een
sterke daling van ICT-bestedingen in 2009 van 5,8 procent, wordt er nu weer meer besteed
en de verwachting is een stijging van 1,1 procent voor 2010. Voor de IT (zonder telecommunicatie)
was die daling zelfs 8,3 procent. De hardware-uitgaven daalden 11,4
procent, met respectievelijk -13 voor pc’s en -14 voor kopieerapparaten en printers. Voor
de aanschaf van software wordt in 2010 een stijging van 2 procent verwacht en dienstverlening
2,1 procent. Een lichte daling van nog 1,1 procent voor de hardware maakt dat
de totale verwachting voor ICT-bestedingen komt op een door ICT~Office verwachte
stijging van 1,1 procent.
In de VS, waar de crisis vandaan komt en waar die dus ook eerder begon, zijn de geluiden
ook beduidend positiever, het herstel is daar eerder ingezet en gaat steeds sneller.
Het Amerikaanse onderzoeksbureau Forrester verwacht voor 2010 zelfs een explosieve
groei in de IT. De uitgaven in hardware, zoals pc’s en opslagapparatuur, en software zullen
het hardst stijgen volgens dit onderzoeksbureau.
Hoewel IT een broertje is van CAD, zit het er toch dicht genoeg bij om uit al die verwachtingen
op te maken dat het voorzichtig beter gaat met de markt en de economie.
Een goede reden om vernieuwingen en verbeteringen te zoeken op de ESEF en Techni-
Show, die misschien niet alleen een investering betekenen maar ook leiden tot kostenbesparing:
kansen na de crisis. In dit nummer stellen enkele van de standhouders zich voor
en vertellen wat zij te bieden hebben.
Abonnementen:
Uitgebreide informatie over een abonnement op
CAD-Magazine vindt u in de rubriek Lezersservice.
CAD-Magazine op Internet:
www.cadmagazine.nl
www.cadmagazine.nl/banenmarkt
www.cadplaza.nl
ISSN 1386-1689
Niets uit deze uitgave mag geheel of gedeeltelijk
worden overgenomen en vermenig vuldigd zonder
voorafgaande schriftelijke toestemming van de
uitgever.
Job van Haaften
Hoofdredacteur CAD-Magazine
© Copyright 2010 CMedia B.V.
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
3

Geïntegreerd
renderen, en meer
Alles in het klein
Onlangs lanceerde Jeltje van
Nieuwenhoven, onder grote belangstelling
van betrokkenen bij de grote
HSL-Zuid, de mini-HSL in Maduro -
dam. De mini-HSL is het initiatief
van advies- en ingenieursbureaus
DHV en Movares die hun betrokkenheid
bij het HSL-Zuidproject op
deze manier vieren.
Bouw & Civiel, Pagina 12.
Modulair en objectgeoriënteerd 8
HSL-Zuid rijdt in Madurodam 12
BE Inspired
Symposium & Awards 14
Voor verbeteren van de
verkeersveiligheid 18
3D modelleren van
staalconstructies 46
Consistent ontwerpproces 48
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
Eind 2008 heeft Bentley haar gehele
productrange op dezelfde versie
uitgebracht. Dit was V8i. Ongeveer
een jaar later is het tijd voor een
update. Deze heet officieel V8i
Selectseries 1. Het meest gebruikt
blijft natuurlijk Micro Station. Wat
zijn de interessante nieuwe mogelijkheden
Hieronder volgt een
greep uit de nieuwig heden.
Platform, Pagina 54.
Damen plukt vruchten van
NXTdim 6
CAD Sporty, column 15
Duivels dilemma 16
Nevenfuncties, column 23
Goed voornemen, column 27
Stroomlijnen van
productinformatie 32
Duurzaamheid en simulatie 34
CAD-Magazine mobiel 41
Voordelen van Subscription
Advantage Pack 42
Geïntegreerd renderen, en meer 54
Parametrisch ontwerpen
voor AutoCAD 58
Presenteren is
belangrijk
Er zijn veel materialen die gebruikt
kunnen worden bij het presenteren
van een ontwerp voor een mogelijke
opdracht, dat geldt voor architecten
maar ook bij presentatie van industriële
producten. Zeker bij grote
projecten waarbij veel personen
meebeslissen, kan een presentatie
van doorslaggevend belang zijn
voor het binnenhalen van de opdracht
en de concurrentie weet dat
ook.
Hardware, Pagina 44.

Uitvoeren van
sterkte analyses
De nieuwste Solid Edge heeft een
extra uitbreidingsmodule gekregen
voor het uitvoeren van Eindige
Elementen Analyses: ‘Solid Edge
Simulation’. Dit artikel beschrijft de
aanpak voor het vastleggen van de
analyse-input, het uitvoeren van de
berekeningen en het beoordelen van
de resultaten.
Mechanical & Design, Pagina 62.
Tutorials wijzen leerlingen
de weg 10
Techni-Show 2010, compact,
maar compleet 21
Meer ‘Direct editing’ 36
Gemakkelijk ‘groen’ ontwerpen 50
Makkelijk en nog makkelijker 56
Uitvoeren van sterkteanalyses 62
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
Productdesign voor
iedereen
In de softwarebranche, en dus ook
bij CAD, gaan de dingen vaak erg
snel. Dat gaat echter niet altijd op.
Het is alweer vier jaar geleden dat
Autodesk het aanzienlijk kleinere
Alias overnam. Voor de Alias-producten
is pas onlangs een dealer
aangesteld.
Visualisatie, Pagina 28.
Productdesign voor iedereen 28
Materialen beter beheren 64
Zoals Altijd
Voorplaat
Tot voor kort waren het uitsluitend
de productontwikkelaars die de
vruchten plukten van 3D CAD,
maar met 3DVia Composer breiden
deze voordelen zich nu verder uit
over de organisatie. Ook documentatie
kan direct uit 3D CAD gegenereerd
worden.
www.designsolutions.nl
Zie Pagina 32
Trainingswijzer 30
Agenda 52
CAD-Courant 39
Lezersservice 66
Volgende keer 66

PLATFORM
PDM en CAD een stuk eenvoudiger
Damen plukt vruchten
van NXTdim
Door Rob Sman
Wanneer gekozen is voor nieuwe software, een CAD- of PDM-systeem bijvoorbeeld, moet die
ook nog in gebruik worden genomen. Zeker wanneer het systeem voor de gebruiker helemaal
nieuw is, is enige hulp welkom. Die hulp wordt door de leverancier doorgaans graag
aangeboden. Omdat de leverancier van Damen Dredging meerdere van dergelijke trajecten
had doorlopen, was deze als geen ander in staat de implementatie te standaardiseren.
De klant is daarmee bovendien beter in staat vooraf te zien hoe het systeem
geïmplementeerd gaat worden.
Een stationaire zuiger van Damen Dredging wordt verplaatst met
behulp van een op de oevers geplaatst kabelsysteem.
Damen Dredging Equipment in Nijkerk maakt deel uit
van de bekende Damen groep, die actief is in scheepsbouw
en -reparatie, en aanverwante activiteiten. Damen Dredging
Equipment ontwikkelt en bouwt baggerapparatuur. Daar is
een grote verscheidenheid in, maar in alle gevallen moet
losgemaakt materiaal door pompen verplaatst worden.
Research Engineer Ewout van Duursen houdt zich onder
andere bezig met ontwikkelingen op het gebied van het baggerproces
en de benodigde pompen. Tevens is hij bij Damen
Dredging Equipment in de praktijk de CAD-manager geworden.
Eigen ontwikkeling
Van oudsher werd AutoCAD gebruikt voor alle tekenwerk,
dat toen nog allemaal 2D was. De noodzaak van beheer is
altijd ingezien, en de AutoCAD-tekeningen werden onder
Automanager Workflow beheerd. “Om alle bekende redenen
zijn ook wij uiteindelijk in 2006 overgegaan op 3D”,
vertelt Van Duursen. “Inmiddels beschikken we over twaalf
werkplekken met Autodesk Inventor, en zijn er ook nog vier
AutoCAD-pakketten in gebruik. Voor het beheer en controle
over het ontwerpproces is indertijd een uitgebreid onderzoek
gedaan naar een PDM-systeem dat het bestaande 2Dbeheersysteem
zou kunnen vervangen dan wel aanvullen.
Uiteindelijk is gekozen voor Autodesk Productstream, waarvan
we ook twaalf licenties hebben.”
“Oorspronkelijk was het idee om de inrichting geheel zelf
uit te voeren. Maar ik had daar uiteindelijk naast mijn research-
en engineeringtaak de tijd niet voor.” Op zoek naar
hulp voor deze problemen werd uiteraard ook overleg gepleegd
met leverancier Cadac, die hun oplossing NXTdim
PDM voorstelden. NXTdim is een eigen ontwikkeling van
Cadac. Het is eigenlijk gestandaardiseerde PDM-functionaliteit
gecombineerd met een ‘methode’, een manier om de
software snel in te richten met één van de standaardconfiguraties,
en eventueel uit te breiden met aanvullende software
en ‘content’, dat wil zeggen aangepaste onderdelenbiblio -
theken. De standaardconfiguraties (‘best practises’) zijn met
zorg samengesteld aan de hand van zeer uitgebreide ervaring
die Cadac bij zijn klanten heeft opgedaan. Bijna alle
klanten kunnen met de NXTdim PDM standaardconfiguratie
direct aan de slag.
Het digitale constructiedossier dat je van vrijgegeven projecten
kunt genereren voor verspreiding aan subcontractors of
voor service doeleinden.
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
6

heel eenvoudig om problemen die bij een klant worden
vastgesteld en opgelost pro-actief bij andere klanten te voorkomen.
Er is immers sprake van standaardoplossingen.”
De cliëntloze webviewer, waarmee vrijgegeven engineering
informatie wordt gedeeld met overige medewerkers in het
bedrijf.
Reproduceerbar en standaard
De voordelen mogen duidelijk zijn. Deze methode bespaart
de gebruiker de zóveelste te zijn die voor zichzelf het wiel
opnieuw gaat uitvinden. Bovendien neemt Cadac met
NXTdim PDM het inrichten van de systemen over, waardoor
het ook reproduceerbaar en standaard is. Anderzijds
betekent het wel dat een juiste keuze moet worden gemaakt
uit de mogelijkheden, en dat de gebruikers zich ook moeten
kunnen vinden in die keuze. “Ja, dat was op zich al een leerzame
ervaring”, vertelt Van Duursen terugblikkend: ”Eerst
is er een zogeheten ‘awareness’-bijeenkomst geweest om de
eventuele toekomstige gebruikers op de hoogte te brengen
en kennis te laten maken met de basisbegrippen van PDM
en van NXTdim PDM, zodat er begrip is voor de noodzaak
en de voordelen die PDM met zich meebrengt. Vervolgens
is er dan nog een hands-on sessie (‘live experience’) gehouden,
zodat al kon worden gekeken hoe één en ander zal
gaan werken. Een server werd daarbij ter plekke geconfigureerd.
Let wel: op dat moment hadden we nog niet eens de
softwarelicenties hoeven kopen. Dat kan na succesvolle afronding
van de ‘live experience’. Er wordt dus bepaald niet
over één nacht ijs gegaan: het voorbereidend werk werd degelijk
uitgevoerd en heeft ons uiteindelijk wel overtuigd.
Sinds juni 2009 is Productstream Professional op basis van
NXTdim PDM hier geïmplementeerd en daar hebben we
geen moment spijt van gehad. Niet dat er nooit eens een
probleem is geweest, of achteraf toch nog een wens ontstond,
maar als er vlot en adequaat op je verzoek wordt gereageerd,
is dat niet zo erg. Bovendien maakt het gebruik
van de standaardconfiguraties het voor de leverancier ook
Configuratie overnemen
Damen Dredging heeft in februari 2009 bewust gekozen om
als ‘early adopter’ te starten met NXTdim PDM. De eerste
versie is gebouwd voor Inventor (en AutoCAD) 2009. Bij
Damen is dat ook de versie die gebruikt wordt, maar binnenkort
zal overgegaan worden naar Inventor 2010 samen met
NXTdim PDM 2010. Ook dan moet het systeem zijn waarde
bewijzen. In principe moet de huidige configuratie dan
exact overgenomen worden, en zal alles zonder enig handmatig
ingrijpen weer exact zo moeten werken als daarvoor.
“Productstream met NXTdim PDM heeft al voor de nodige
tijdsbesparing gezorgd in de engineeringsomgeving, maar
ook bij ons zijn er vele anderen die inzage moeten hebben
in de modellen of ontwerpstatus. Voor hen is een Officeclient
beschikbaar, of er kan gebruik gemaakt worden van
een kostenloze webviewer die alle vrijgegeven engineering
informatie ontsluit en werkt met geïntegreerde viewers voor
diverse ‘viewables’ waaronder 3D DWF. De perfecte gestandaardiseerde
oplossing voor de samenwerking met externe
engineers, waarvan wij ook vaak gebruik maken is nu
nog niet beschikbaar. Wanneer we overstappen naar
NXTdim PDM 2010 zit dat wel in de standaardoplossing.”
De conclusie die we kunnen trekken is dat NXTdim PDM
een uitstekende manier is gebleken om CAD en PDM op
een efficiënte wijze in te zetten en te beheren, inclusief de
mogelijkheid om dit wederom te koppelen met Isah ERP.
Met de kennis en ervaring die de ontwikkelaars er in hebben
gestopt, is voor zeer veel klanten een zeer bruikbare oplossing
ontstaan. Die klant is dan ook meteen ontlast van eindeloze
implementaties en onderhoud, en kan zich bezighouden
met zijn kerntaken.
De mogelijke uitbreidingen zorgen ervoor dat het ontwerptraject
nog efficiënter kan verlopen, zoals bijvoorbeeld met
behulp van de Product Configurator en de aangepaste
biblio theken. Het concept achter NXTdim laat daarbij ook
nog eens ruimte voor verdere uitbreiding. De investering
in NXTdim zal daarmee ook op langere termijn blijven
renderen.
www.damendredging.com
www.cadac.com
Enkele stationaire zuigers, die onlangs zijn afgeleverd over de gehele wereld.
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
7

BOUW & CIVIEL
DDS biedt BIM voor installatietechniek
Modulair en objectgeoriënteerd
Door de redactie
Data Design System (DDS) introduceerde zich onlangs met de
lancering van de nieuwe website officieel aan het Nederlandse
publiek. DDS biedt een modulaire objectgeoriënteerde
BIM-oplossing voor de installatietechniek die schaalbaar is
naar wensen van de gebruikers.
Afbeeldingen zeggen meer dan woorden, gebruikmaken van unieke visualisatieopties
geeft eenduidige en transparante communicatie.
DDS meent dat de Nederlandse
markt momenteel een zeer beperkt aanbod
heeft als het gaat om 3D BIM-software
speciaal voor de installatietechniek.
Het Bouw Informatie Model
(BIM) is een hot item in de bouwwereld.
Helaas wordt de term BIM voornamelijk
gelinkt aan architecten en
constructeurs, over de installatietechniek
(een essentieel onderdeel van
BIM) wordt wat dat betreft weinig gesproken.
DDS wil hier verandering in
brengen en heeft met haar installatietechnische
oplossing (Mechanical
Electrical Plumbing) dan ook een aantrekkelijk
alternatief voorhanden in
vergelijking tot de andere producten
die momenteel verkrijgbaar zijn.
3D BIM-software
DDS is anders doordat het een, op een
eigen CAD/BIM-kern ontwikkelde,
modulaire objectgeoriënteerde oplossing
aanbiedt, die volledig schaalbaar is
naar de wensen en eisen van haar gebruikers.
Mark Bouten van DDS: “Het
niveau van de producten en diversiteit
in de applicaties van DDS zijn het resultaat
van jarenlange ervaring in de
bouw en installatietechniek, intensief
internationaal onderzoek, en ontwikkelingswerk.
Data Design System brengt
installatietechniek naar een hoger niveau
en maakt integraal werken mogelijk.”
Data Design System
Sinds 1984 ontwikkelt DDS complete
CAD/BIM-oplossingen voor de installatietechniek
(in 1985 verscheen een
folder waar DDS de term BIM al gebruikte).
Met meer dan 18.000 gebruikers
wereldwijd is zij een belangrijke
softwareleverancier in Europa voor de
bouw en installatietechniek. Het hoofdkantoor
van Data Design System ASA
is gelegen in Stavanger, Noorwegen.
Daarnaast is het bedrijf actief in Duits -
land, Oostenrijk, Engeland, Tsjechië,
Polen, en nu dus ook Nederland.
DDS ondersteunt en is nauw betrokken
bij de buildingSMART organisatie en
ontwikkeling van de buildingSMART
normen zoals Industry Foundation
Classes (IFC), een neutraal gegevensuitwisselingsformaat
specifiek voor de
bouwsector. IFC is hard op weg de
‘open source’-standaard te worden
voor intelligente uitwisseling van gegevens
tussen verschillende bouwdisciplines.
Met DDS is de gebruiker in
staat om modelgebaseerd ontwerpen te
ervaren, en om samen in teamverband
met andere bouwdisciplines, op basis
van het IFC-bestand, informatie efficiënt
en efffectief uit te wisselen en zodoende
een compleet Bouw Informatie
Architectuur, constructie en installatietechniek in één model; DDS–CAD
communiceert met verschillende platformen via IFC.
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
8

Are You a
Pro
Geen meerwerk meer tijdens de uitvoering;
stem installaties nauwkeurig op elkaar af tijdens het
ontwerpenproces met behulp van 3D.
ENGINEER
Model te creëren. BIM is de manier om gebouwen slim te
ontwerpen. Het wordt wereldwijd gebruikt bij vele projecten
om interoperabiliteit te verbeteren, kosten te verlagen
en de kwaliteit van het ontwerpen naar een hoger niveau
te tillen.
BIM, meer dan software
Veel organisaties die zich op BIM oriënteren maken de
fout de focus te leggen op een bepaalde softwareapplicatie.
Maar BIM is veel meer: het is een intensief proces dat
als een rode draad door het gehele project loopt. Bouten:
“DDS heeft dat begrepen en in combinatie met een strategische
partner gaat zij op basis van die filosofie de
Nederlandse markt benaderen. Deze partner heeft al een
aantal jaren ervaring met het Bouw Informatie Model
voor de installatietechniek en is een van de bedenkers van
deze strategische benadering. DDS heeft haar softwareontwikkeling
hierop afgestemd. Hierdoor ontstaan de
mogelijkheden een totaal pakket aan diensten en ondersteuning
aan te bieden, een stukje toegevoegde waarde
dat geen enkele softwareleverancier tot op heden heeft.
Wij zorgen ervoor dat het gehele BIM-proces zich meteen
van begin af aan succesvol ontplooit. Hiermee wordt
een belangrijke schakel aan het nieuwe revolutionaire
bouwproces toegevoegd.”
Andere aspecten van DDS
Het is een stand-alone systeem, en er is geen additionele
software nodig om het te gebruiken. De software is volledig
schaalbaar naar de behoefte van de betreffende organisatie.
Het omvat alle disciplines in de installatietechniek:
electro, verwarming, sanitair, ventilatie, klimaat, en
bouw. Een multidisciplinaire ‘clash controle’ minimaliseert
de faalkosten. Er kan met meerdere mensen gelijktijdig
aan een project gewerkt worden wat een flinke verhoging
van de productiviteit geeft. Verder: geïntegreerde
berekeningen in één model; tweewegs interfaces met
Dialux, Relux, Riuska, en meer; diverse bestandsformaten
zijn in te lezen en te bewerken zoals DWG, DFX,
3ds, IFC, PDF, Bitmap en JPG.
[Be Progressive] Design without compromise with
[
Pro/ENGINEER EER ®
, the
most
trusted 3D CAD software
for true
engineering neering professionals
the
world over.
[Be Proficient] ient]
From conceptual design, through
tooling,
machining and more.
[Be
Prolific] So
product
changes made anywhere,
update everywhere.
[Be a
Pro/ENGINEER] Learn why
this
simple,
yet
powerful tool ol
is
the
professional’s choice. Visit:
PTC.com/go/beapro
o
www.3dinstallatietechniek.nl
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
©2009 Parametric
Technology
Corporation
(PTC).
PTC, the
PTC logo, and
Pro/ENGINEER
are
trademarks
or
registered trademarks of
PTC.

SolidWorks educatief in Benelux
Tutorials wijzen leerlingen
de weg
Door de redactie
MECHANICAL & DESIGN
De gebruiksvriendelijke software van SolidWorks en het kant-enklare
lesmateriaal doet steeds meer opleidingen kiezen voor
SolidWorks 3D-CAD-software. Na hogescholen en universiteiten
volgen nu ook lager en middelbaar technisch onderwijs.
Het afgelopen jaar heeft een groot
aantal opleidingen gekozen voor
SolidWorks 3D CAD-software en
SolidWorks Simulation. Speciaal voor
het lager en middelbaar technisch onderwijs
heeft SolidWorks Benelux in
samenwerking met Stichting Consortium
Beroeps onder wijs een uitgebreide
serie tutorials ontwikkeld. Daardoor
neemt het marktaandeel van Solid -
Works in de educatieve markt gestaag
verder toe.
Een getrapte as is de eerste opdracht in de tutorials.
In het hoger onderwijs in de Benelux
wordt SolidWorks al lange tijd zeer
veel gebruikt. Veel technische universiteiten
en hbo-opleidingen hebben de
overstap naar 3D al jaren geleden gemaakt,
en daarbij voor SolidWorks gekozen.
Om juist ook het lager en middelbaar
technisch onderwijs kennis te
laten maken met de voordelen van
SolidWorks, heeft SolidWorks Benelux
een serie tutorials ontwikkeld. Aan deze
tutorials, waarbij ook een bundel
met meer dan tweehonderd oefenopdrachten
en een woordenlijst hoort, is
ruim een jaar gewerkt. Onlangs is het
twaalfde en voorlopig laatste deel van
deze serie verschenen, en tevens is de
hele serie aangepast aan de meest recente
educatieve versie van Solid -
Works, 2009-2010.
Slechts wat goedbedoelde
initiatieven
“Twee jaar geleden stond het onderwijs
op een keerpunt”, aldus Jack van den
Broek, medeontwikkelaar van de tutorials,
docent aan het Vakcollege Dr.
Knippenberg in Helmond en binnen
het consortium beroepsonderwijs voortrekker
op het gebied van CAD-onderwijs.
“Veel opleidingen werkten nog
met 2D CAD. Enkele waren gestart
met 3D CAD, maar dat was vooral gebaseerd
op goedbedoelde initiatieven
van enkele individuele docenten. Het
probleem was dat er geen standaard
software was, maar vooral dat er geen
geschikt onderwijsmateriaal voor het
lager en middelbaar technisch onderwijs
bestond. SolidWorks Benelux
heeft deze uitdaging opgepakt. Er werd
afgesproken in samenwerking met het
consortium beroepsonderwijs een serie
van twaalf tutorials te ontwikkelen, zodat
het onderwijs niet alleen de beschikking
kreeg over het meest gebruiksvriendelijke
3D CAD-programma,
maar ook over uitstekend kant-enklaar
onderwijsmateriaal.” Om de tutorials
te maken, kan ook gratis een 150-
dagen versie van de Student Edition
SoildWorks worden gedownload.
“De tutorials sluiten naadloos aan op
het onderwijs”, volgens Van den
Broek. “Juist voor deze doelgroep is
het van groot belang dat leerlingen meteen
zien wat ze in de praktijk kunnen
realiseren met een CAD-programma.
Veel van de opdrachten die de leerlingen
in de tutorials maken, laten wij ze
ook in de werkplaats uitvoeren, van het
draaien van een eenvoudig asje tot het
maken van een complete lantaarn uit
plaatijzer. Het is geweldig om te zien
dat de meeste leerlingen al heel snel het
gevoel te pakken krijgen, en dan alleen
maar snel verder willen. Doordat
SolidWorks gebruiksvriendelijk is en
een zeer korte leercurve heeft, kunnen
de leerlingen zich al snel volledig richten
op het ontwerpen van betere producten,
in plaats van het bedienen van
het programma. Dat geeft een enorme
motivatie.”
Overstap naar 3D
Van den Broek vervolgt: “Veel docenten,
die vaak al jaren met 2D-software
werken, zien op tegen de overstap naar
3D. Vanuit het consortium beroepsonderwijs
verzorgen wij regelmatig kennismakingstrainingen
voor groepen docenten.
Wanneer deze docenten zien
hoe gebruiksvriendelijk SolidWorks is,
en wanneer ze zien dat er werkelijk
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
10

kant-en-klaar lesmateriaal beschikbaar
is, waarmee ze meteen aan de gang
kunnen, wordt die stap een stuk makkelijker
gezet.”
Arnoud Breedveld, verantwoordelijk
voor de tekstuele realisatie van de tutorials:
“Het uitgangspunt bij de realisatie
van deze tutorials is steeds geweest dat
de drempel zo laag mogelijk moest liggen.
Dat hebben we onder andere bereikt
door een minimum aan tekst te
gebruiken. Geen lange uitleg over hoe
SolidWorks precies werkt, maar alleen
praktijkvoorbeelden. Leerlingen hoeven
eigenlijk nauwelijks te lezen. Door
de voorbeelden uit te voeren, zien ze
hoe een bepaald resultaat bereikt kan
worden. Op den duur zien de leerlingen
dan vanzelf de samenhang, en zullen
ze zelf de structuur van het programma
doorgronden. En dat is kennis
die ze niet meer kwijtraken. Onder -
In de derde tutorial wordt stap voor stap een
magneetblok gemaakt.
tussen stijgt het niveau in de tutorials
snel. Nadat een leerling de twaalf tutorials
doorlopen heeft, kan het Certified
SolidWorks Associate (CSWA) examen
afgelegd worden.”
Keuze voor SolidWorks
“Sinds we gestart zijn met het maken
van deze tutorials, zien we het aantal
opleidingen dat kiest voor Solid Works
enorm stijgen”, aldus Kees Klooster -
boer, regionaal manager van Solid -
Works voor de Benelux. “Enke le grote
scholen die overgestapt zijn, zijn het
Noorderpoort College en het ROC
Friese Poort. In een jaar tijd hebben we
onder vmbo’s een zodanig marktaandeel
kunnen opbouwen, dat wij verwachten
dat mond-tot-mond reclame
ook snel andere vmbo-opleidingen
over de streep zal trekken. Daarnaast
starten de SolidWorks resellers steeds
Consortium Beroepsonderwijs
De Stichting Consortium Beroeps onderwijs is een samenwerkingsverband van
ruim veertig roc’s met 150 afdelingen Techniek en ICT en 34 afdelingen Zorg
en Welzijn. Daarnaast is ook het VMBO Platform Metaal en Metalektro vanaf
augustus 2007 met 230 scholen hierbij aangesloten. Voor meer informatie zie de
website.
www.consortiumbo.nl
vaker een samenwerking met educatieve
opleidingen, en kunnen deze opleidingen
zo uitstekend van training en
support voorzien.”
Volgens Kloosterboer: “De reacties die
we krijgen zijn enorm positief, niet alleen
van docenten en opleidingen,
maar ook van studenten die aan een
opleiding studeren waar de overstap
naar SolidWorks nog niet gemaakt is.
Deze studenten kunnen nu met de
Student Design Kit en de tutorials direct
zelf aan het werk met gratis materiaal
op www.solidworks.nl. Inmiddels
hebben wij voor elk niveau onderwijs
lesmateriaal op maat: voor lager en
middelbaar onderwijs de twaalf tutorials
en de oefeningenbundel, voor hoger
technisch onderwijs het studenten
werkboek en de tutorial geavanceerd
modelleren. (Deze tutorials zijn te
downloaden van onderstaande website.)
Voor wie diepgaandere achtergrondinformatie
nodig heeft, is er in de
commerciële boekhandel het boek
‘Productmodelleren met SolidWorks
2009’, van Arnoud Breedveld te koop.
In dit naslagwerk, het enige Neder -
landstalige dat op de markt is, worden
alle onderwerpen uit SolidWorks uitgebreid
behandeld.”
“Ondanks het succes dat we nu al met
deze tutorials hebben bereikt, blijven
wij vooruit kijken”, zegt Klooster boer.
“SolidWorks heeft zich gecommitteerd
aan het onderwijs. Wij willen het voor
elke docent, van elke opleiding, zo gemakkelijk
mogelijk maken om met
SolidWorks te werken. Leerlingen die
met SolidWorks werken zijn in staat
om betere producten te ontwerpen, en
hebben daardoor een voorsprong op de
arbeidsmarkt. Om leerlingen die kans
te geven blijven wij het lesmateriaal
verder ontwikkelen, en up-to-date houden
met de laatste versies van
SolidWorks Educational Edition.”
www.solidworks.nl
Duik mee in de toekomst!
Cadmes TechniShow 2010
Gratis inschrijven op www.cadmes.com | 9-12 Maart Jaarbeurs Utrecht
CADMES BENELUX info@cadmes.com +31 (0) 73 6456222
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
11

BOUW & CIVIEL
HSL-Zuid rijdt in Madurodam
Alles in het klein
Door Job van Haaften
Onlangs lanceerde Jeltje van Nieuwenhoven, onder grote belangstelling van betrokkenen
bij de grote HSL-Zuid, de mini-HSL in Madurodam. De mini-HSL is het initiatief van
advies- en ingenieursbureaus DHV en Movares die hun betrokkenheid bij
het HSL-Zuidproject op deze manier vieren.
De HSL-Zuid loopt van Amsterdam
via Schiphol en Rotterdam naar de
Belgische grens, met verbindingen
naar Den Haag en Breda. In totaal een
lengte van 100 kilometer waarvan 10
km bestaand spoor en 90 km
Rhedaspoor. De mini-HSL rijdt over
150 meter in Madurodam en bevat
enkele markante elementen zoals de
brug over het Hollandsch Diep, het
spoorviaduct bij Bleiswijk, de kruising
A4 bij Hoogmade, een open tunnelbak
en de ingang naar de boortunnel
Groene Hart.
Voorafgaand aan de feestelijke start
van de mini-HSL op 8 oktober 2009
organiseerden DHV en Movares in
Madurodam het symposium ‘Groot
denken in een kleine wereld’. Johan
van den Elzen, directievoorzitter
Movares, opende het symposium:
“We kunnen trots zijn op wat we gepresteerd
hebben. Grote projecten
blijven ook in de toekomst belangrijk
voor Nederland en daarbuiten want
het zijn aanjagers voor kennisontwikkeling
en innovatie.”
Vier genodigde sprekers onder leiding
van tv-presentator Inge Diepman discussieerden
met de aanwezigen over
hoe je in een zo vol land als Neder -
land nog grote infrastructurele projecten
van de grond krijgt. Het symposium
werd afgesloten door Piet
Besselink, vice-voorzitter Raad van
Bestuur DHV: “Onze opgave voor de
Jeltje van Nieuwenhoven, in haar rol als OV-ambassadeur, startte de mini-HSL met een
OV-chipkaart, samen met Peter Verdaasdonk, directeur van Madurodam.
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
12

Ook de kleine HSL was een project
op zich met inpassingsproblemen,
alles in het klein.
komende jaren wordt een effectiever planproces te
bedenken. Waarbij de overheid niet meer als monopolist
acteert, maar meer als partner in samenwerkende
coalities. En waarbij de ontwerpende en uitvoerende
partijen de gebiedsgerichte opgave integraal waarmaken.”
Alles in het klein
Jeltje van Nieuwenhoven, in haar rol als OV-ambassadeur,
nam een OV-chipkaart voor de mini-HSL in
ontvangst van DHV en Movares. Ze constateerde
daarbij: “Eén woord heb ik vandaag nog gemist in de
presentaties en discussies, en dat is de reiziger waar
het uiteindelijk toch om gaat.” Met de OV-chipkaart
opende ze buiten de mini-HSL waar direct twee
Thalys-treinen gingen rijden. DHV en Movares zijn
de initiatiefnemers van de mini-HSL in Madurodam
en zijn bij de ‘echte’ HSL als combinatie sinds 1996
betrokken. Algemeen directeur Johan van den Elzen
van Movares: “Het is een buitengewoon innovatief
project, maar ik weet niet of dat wel de bedoeling is
geweest. Er zijn veel nieuwe oplossingen ontwikkeld,
waarvan er diverse vooraf niet te voorzien waren.
Ook de kleine HSL was een project op zich met inpassingsproblemen,
alles in het klein.”
De voorbereidingen voor de HSL startten in 1973 met
een werkgroep van de betrokken ministeries en de
NS. Pas in 1997 besloten Kabinet en Tweede Kamer
tot de aanleg van de HSL-Zuid. “Voor Madurodam
ging dat ook in het klein, de voorbereiding en de
bouw hebben bij elkaar vier jaar geduurd”, vertelt
Peter Verdaas donk, directeur van Madurodam. Er zijn
dan ook geen omwonenden, grondeigenaren en natuurbeschermers
bij betrokken, die al dan niet met
een goede reden de bouw vertragen.
Dertien jaar lang reden de hogesnelheidstreinen van
Thalys over het Nederlandse spoor met een slakkengang
van maximaal 130 kilometer per uur. Zondag 13
december 2009 kwam aan deze pijnlijke situatie een
einde toen de Thalys voor het eerst op de HSL reed:
net voor de grens bij België haalde de Thalys de
maximumsnelheid van 300 kilometer per uur, maar
hij kwam 35 minuten te laat aan in Parijs. De mini-
Thalys rijdt 12 km per uur en de andere treinen in
Madurodam 5 km per uur. Er is nog een groot verschil
met de echte treinen, in Madurodam rijden ze op
tijd sinds 1952.
www.madurodam.nl
www.dhv.nl
www.movares.nl
Cursussen AutoCAD
Inventor 3ds Max Revit
TEC, het CAD College, is een uniek
kenniscentrum, volledig gespecialiseerd
in CAD.
Middels professionele boeken en
opleidingen werkt TEC aan een gedegen
kennisoverdracht. Autodesk heeft
haar naam gekoppeld aan TEC met
de titel ‘Autodesk Training
Center’. TEC-docent
Ronald Boeklagen ontving
een award voor zijn werk
als ‘Best ATC Instructor’.
AutoCAD
Basis
AutoCAD
Gevorderd
AutoCAD
Optimalisatie
AutoCAD
Programmeren
Systeembeheer
AutoCAD of
AutoCAD LT
AutoCAD
Update
AutoCAD
AutoCAD
3D
3ds Max
Basis
Complete leerboeken
of of
3 x
ATC
Best Authorised Training Center
the
Revit
Basis
Revit
Gevorderd
Revit
Architecture
Benelu x
Autodesk
Inventor
Basis
Inventor of
Inventor Professional
Inventor
Gevorderd
Inventor
Ontwerpen
Inventor
Update
WTB
Inventor Professional
HBO-verklaring Autodesk Certificaat MBO-Deelkwalificatie
NIEUW
NIEUW
Ronald Boeklagen
NIEUW
Nieuw:
cursus
REVIT
Kijk voor de nieuwe
boeken op:
www.cadcollege.nl
CADMagazine Januari/Februari 2010-1

Nederlanders in finale
BE Inspired Symposium
& Awards
Door Remco Takken
BOUW & CIVIEL
Geen belangrijke releases van het Bentley-front dit jaar, maar wel
extra aandacht voor mooie projecten van gebruikers tijdens de
uitreiking van de BE Inspired Awards. Onder de vijftig finalisten
werden zeventien Awards verdeeld.
Veel tijdwinst wordt bij GVB behaald in het 2D-vlak, en dan vooral bij het doorrekenen
van bogen. Hier een complete kruising van een trambaan.
Ruim 350 bezoekers konden kiezen
uit presentaties van ongeveer vijftig
finalisten. tijdens de feestelijkheden
rond de BE Inspired Awards in het
Amerikaanse Charlotte, op 13 oktober
2009. Er waren twee Nederlandse
finalisten: de Gemeente Tiel en het
Gemeentelijk VervoerBedrijf (GVB)
Amsterdam. Zij en ongeveer vijftig
andere uitverkorenen brachten het
jaarboek ‘The Year In Infrastructure’
tot leven met hun visualisaties, bouwprojecten,
analyses en inzichten.
Uiteindelijk werden er, onder het
goedkeurend oog van de burgemeester
van Charlotte, zeventien awards
uitgereikt.
Trams in Amsterdam
De presentatie van Bert Boot van het
GVB spitste zich toe op de problematiek
van tramrails in een verzakkend
Amsterdam. De onlangs aangeschafte
Siemens-trams blijken moeite te hebben
met door verzakking langzaam
steiler wordende bruggen over de
grachten. Het GVB gebruikt hiervoor
onder meer Bentley Rail Track XM,
en gaat met behulp van archieftekeningen
in ProjectWise na hoe het precies
zit met verzakkingen. Het optimaliseren
van verouderde ontwerpen
(vooral bij volledige kruisingen) werd
tot voor kort handmatig uitgevoerd.
De doorlooptijd hiervan is van bijna
drie weken teruggebracht tot twee
dagen.
In principe zouden bruggen verlaagd
moeten worden, om de hoek waartegen
de trams moeten ‘klimmen’
vriendelijker te maken. De meeste
tijdwinst wordt behaald in het 2Dvlak
en dan vooral bij het doorrekenen
van bogen. Hoe leg je aan een lekenpubliek
uit dat omliggende bedrijven
juist hogere bruggen eisen Boot
haalde een herkenbaar voorbeeld aan:
“Een sympathiek klein brouwerijtje
dacht dat het goed was voor haar
naamsbekendheid, als de rondvaartboot
kon aanmeren bij het bedrijf.
Daarvoor moesten wel eventjes de
bestaande bruggen worden verhoogd
rondom de Heineken-brouwerij.”
Visualisatie en ontwerptools
Naast de Amsterdamse situatie, waren
er nog veel meer verhalen uit de
spoorbranche te beluisteren. Het
Britse Mott McDonald was met maar
liefst twee presentaties aanwezig. In
het winnende ‘Model Railway project’
worden de ontwerpen van sporen
en gebouwen zodanig ontworpen,
dat de 3D-modellen meteen klaar zijn
om te visualiseren. “Het wereldwijde
tekort aan goede technici dwingt ons
er toe om slimmer te werken”, aldus
ingenieur Mark Eaden, “We staan
echter nog maar aan het begin: het is
erg veel werk om aan alle benodigde
standaarden te voldoen.” Een van de
grenzen waar Mott McDonald tegenaan
loopt: er kunnen nog geen virtuele
personen door de ontwerpen heen
bewegen.
De tweede Mott McDonald-presentatie
betrof de beschrijving van de overgang
van MX Rail-software naar
Bentley Rail Track. Het bedrijf koos
ervoor om ‘de grote lijn’ uit te zetten
in het bestaande MX-programma, en
vervolgens de ontwerpdetails uit te
werken met de modernste middelen.
De voordelen werden de gebruikers
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
14

COLUMN
CAD Sporty
De stapsgewijze uitbreidingen door de jaren heen moesten omzichtig worden benaderd,
waarbij de eis gold, dat het bestaande karakter van Wimbledon behouden moest blijven.
meteen duidelijk: de interface tussen
ontwerp- en tekentools bleek drastisch
verbeterd, zodat tussentijdse
veranderingen efficiënter konden
worden doorgevoerd.
Geo in de gemeente
In Charlotte was duidelijk te zien dat
de Nederlandse Bentley-poot sterk is
in geo-informatie. Jan Muggen en
Adrie de Jong van de Gemeente Tiel
presenteerden de integratie van (geo-)
data in een web-interface. Volgens de
Gemeente Tiel is ongeveer ‘twee miljoen
dollar’ bespaard dankzij de intraen
internetpublicatie van panoramafoto’s
(cyclorama’s) en luchtfoto’s.
Daardoor zijn veel minder inspecties
in het veld nodig. Tot hilariteit van de
zaal riep Muggen enkele cyclorama’s
op van de oude en nieuwe situatie van
het huis van zijn collega, die verbaasd
toekijkt.
Muggen vat de impact van de Basis -
registraties voor Adressen en Ge bou -
wen (BAG) als volgt samen voor het
Amerikaanse publiek: “De implementatie
van deze wettelijke verplichting
is moeilijk voor te stellen zonder
GIS.” Voordat aanwezige Ameri -
kaanse ambtenaren helemaal groen
uitslaan van jaloezie, relativeert Mug -
gen: “Wij krijgen hier ook veel te
weinig voor, hoor.”
Wimbledon
Een van de boeiendste presentaties,
en terechte winnaar van een BE
Inspired Award, betrof de grote renovatie
van het wereldberoemde tennis -
park Wimbledon. Het uitschuifbare
dak bleek slechts een onderdeel van
het ontwerpprobleem. Het allereerste
prototype van de dakconstructie was
gevisualiseerd met behulp van twee
kleerhangers: “Zoals jullie kunnen
zien, hebben we veel geld geïnvesteerd
in een model dat iedereen kan
begrijpen”, aldus een laconieke John
Westmuckett van Westmuckett
Hawkes. Het was niet de eerste keer
dat Wimbledon te maken kreeg met
een grootschalige verbouwing. De
ontwerpers zagen zich geconfronteerd
met een bonte verzameling toevoegingen
aan het originele ontwerp. De
stapsgewijze uitbreidingen door de jaren
heen moesten omzichtig worden
benaderd, waarbij de eis gold, dat het
bestaande karakter van Wimbledon
behouden moest blijven.
Het BE Inspired-gebeuren geeft, met
zijn tientallen voorbeelden als deze,
een groots en redelijk compleet beeld
van alle activiteiten van Bentley-gebruikers.
Ondanks de crisis wordt er
veel moois bedacht, gebouwd, verbeterd
en vernieuwd. Gezien het relatief
lage bezoekersaantal (350), lijkt er
minder tijd en (financiële) ruimte om
massaal af te reizen naar belangrijke
ontmoetingsplaatsen als BE Inspired.
Remco Takken
remco.takken@cadmag.nl is
hoofdredacteur van GIS-Magazine
en schrijft ook artikelen voor
CAD-Magazine. Meer informatie over
dit onderwerp:
www.bentley.com/projectsearch.
“Zeur niet, ik ben helemaal niet geïrriteerd”
riep ik, en al weglopend sloeg ik de
deur achter me dicht. Ik beende door de
gang naar mijn kamer en plofte neer achter
mijn CAD-werkstation. Al snel ging ik weer
helemaal op in het ontwerpen. De lunch
schoot er weer eens bij in.
De resultaten van de projecten zijn naar
tevredenheid van de opdrachtgever. De
klant is koning. Echter de werkdruk is
hoog. Eigenlijk werken we met te weinig
mensen in het projectteam. Dat vindt de
projectleider ook, maar die zegt dat er geen
CAD-ers beschikbaar zijn. Overwerken
dus. Inmiddels meer regelmaat dan uitzondering.
In situaties waarin het lichaam
wordt gevraagd een grotere werkprestatie
te leveren wordt de aanmaak van het
stress hormoon cortisol gestimuleerd. Niets
aan de hand als deze periode maar niet te
lang duurt. Is dit wel het geval dan zijn de
optredende symptomen licht geïrriteerd
zijn, gedachten blijven maar malen in uw
hoofd en slecht slapen.
Hard werken is helemaal geen probleem
als u daarnaast maar goed voor uw
lichaam en geest zorgt. Bewegen doet het
gehalte endorfine in de hersenen stijgen.
Dit stofje is nodig om gedachten, emoties te
verwerken en het lichaam weer in balans te
brengen. En als u weer uitgebalanceerd
bent, geeft het lichaam geen signaal af dat
extra cortisol moet worden aangemaakt.
Het klinkt paradoxaal, maar u rust beter uit
van een beetje bewegen dan onderuit
gezakt op de bank hangen. Ga sporten.
Beleef hoe de spanning in uw hoofd en lijf
met elke stap minder wordt.
Gelukkig zien bedrijven dit ook in en
ondersteunen veel sportevenementen (dan
kunt u ook hard blijven werken).
Voor deze keer accepteer ik dat u niet
op deze column reageert omdat u bent
sporten.
Uw moraalridder:
ing. Willem Barendsz
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
15

PLATFORM
De grenzen van het toelaatbare opzoeken
Duivels dilemma
Door Willem Barendsz
Inhuurcontract of uitbestedingscontract daarmee heeft een ingenieursbureau te maken. Kennis en
kunde wordt ingehuurd om het projectteam van de opdrachtgever aan te vullen of een complete
klus te klaren. Zo gaat het al jaren en naar alle tevredenheid.
Ook met aannemers gaat de opdrachtgever een contract aan.
Echter die relatie staat altijd in het teken van meerwerk en
winstbejag door de opdrachtnemer. Zo gaat dat al jaren.
Moet een ingenieursbureau ook niet wat agressiever
naar de opdrachtgever optreden
Het ingenieursbureau waar jij werkzaam bent, werkt veelvuldig
voor overheidsinstanties. De opdracht behelst deze
keer de engineering van een drietal varianten om een bekend
knelpunt uit de File Top10 definitief uit de annalen van de
geïrriteerde automobilist te krijgen. Pracht opdracht, temeer
omdat je ook hier een stukje eigenbelang in hebt. Immers dit
knelpunt zorgt er regelmatig voor dat je weer te laat op kantoor
komt. Je start je werkstation op en gaat vol energie aan
het werk. AutoCAD 3D Civil heeft geen geheimen voor je. Je
werkt hard aan het project. Van jou wordt verwacht dat je de
drie ontwerpen vakkundig uitwerkt. Dat gaat lukken. Met wat
extra inzet en deze keer niet te veel verstorende aanpassingen.
Klaar is het nog niet, maar dat gaat wel binnen de tijd gebeuren.
Plots zie je allerlei slimme verbanden en mogelijkheden voor
een nog beter ontwerp. En dat vierde ontwerp is nog niet eerder
aan het licht gekomen. De werkdruk is groot en het loopt
al aan het eind van de beschikbare tijd. Er is geen mogelijkheid
meer om de nieuwe variant volledig uit te werken. De
opdrachtgever heeft al de concepten gezien en aangegeven
zeer tevreden te zijn met de drie varianten, die elk vanuit een
mooi breed ontwikkelperspectief zijn opgebouwd.
Aan het eind van de werkdag stap je in de auto om je vervolgens
aan te sluiten in de file. Die overigens over een
paar jaar tot het verleden behoort. Deze keer heb je geen
last van de langzaam rijdende rij. Het nieuwe ontwerp
houdt je de hele weg bezig. De adrenaline giert door je hele
lichaam. In je hoofd ben je druk bezig met ontwerpen.
Eenmaal thuis spookt het nog steeds door je hoofd. Het ontwerp
is totaal ‘out of the box’. Vernieuwend. Je voelt dat
het goed zit, maar met gevoel neemt geen enkele opdrachtgever
genoegen. Ook de onderbouwing, afwegingen, keuzes
en uitgangspunten moeten in de ontwerpnotitie worden
uitgewerkt. Op een gekraakte versie van AutoCAD werk je
het gouden idee verder uit. Je haalt de hele nacht door om
het ontwerp verder uit te werken en te visualiseren. Daarna
heb je ook nog een groot deel van het weekeinde nodig
voor de details en het vastleggen van keuzes en uitgangs-
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
16

punten in de ontwerpnotitie. Klaar.
Eenmaal doorgerekend blijkt het ontwerp
een fikse besparing van ruim
twintig miljoen op te leveren als het
wordt uitgevoerd. Juist het combineren
van verbindingswegen en kunstwerken
levert die grote besparing op.
Je ploft moe op de bank en valt in een
diepe maar welverdiende slaap.
Het dilemma
De vierde variant wordt aangeboden
als ‘service van de zaak’…..of…….
Beste opdrachtgever, we hebben op
eigen kosten en risico een vierde variant
uitgewerkt die u kunt bekomen
voor slechts dertig procent van de besparing,
ten opzichte van het bekende projectbudget, die
het oplevert als het project wordt uitgevoerd.
Bedenk wel dat de opdrachtgever wat tijd nodig heeft om
op adem te komen van deze wel heel verrassende aanpak.
Verkoop het als een win-winsituatie die alle partijen veel
geld oplevert, niet in de laatste plaats de belastingbetaler.
Dit ontwerp verkoopt zichzelf. Goedkoper, veel goedkoper,
minder bouwtijd en minder verkeershinder. De projectleider
van de opdrachtgever kan hiermee scoren. Het
project waarvan de omgeving altijd al heeft geroepen dat
het knelpunt moet worden opgelost, maar dat het zo belachelijk
veel moet kosten hebben ze nooit begrepen.
Procedures verlopen beter als de hele omgeving achter
het ontwerp staat. Dit soort besparingen zijn nog niet eens
berekend.
Eenmaal thuis spookt het nog steeds door je hoofd.
Agressiever opereren
Mijn mening is dat deze situatie moet kunnen. Het voorbeeld
zou ook een nieuwe bouwmethode voor een wolkenkrabber,
een superzuinige oplossing voor een verbrandingsmotor
of een industrieel ontwerp van een vuilverbrandingsinstallatie
kunnen betreffen. Mijn punt is dat ingenieursbureaus
agressiever moeten gaan opereren in de
markt. Wat de opdrachtgever van de aannemer accepteert
is ook voor het ingenieursbureau van toepassing. Het is
een bedrijf en dat moet dus winst maken. Als de mogelijkheden
in het contract geld kunnen opleveren en deze
niet worden benut, bent u niet goed bezig.
Alleen voorstanders worden van harte uitgenodigd om op
het bovenstaand geschrift te reageren en deze te sturen
naar redactie@cadmag.nl. Bij interessante reacties komen
wij erop terug. Alle reacties worden anoniem gehouden,
tenzij in de mail is aangegeven dat het vermelden
van naam en toenaam is toegestaan.
ing. Willem Barendsz is normaal gesproken uw columnist van
CAD-Magazine, maar hij had in dit artikel meer woorden
nodig om van een belangrijk onderwerp een punt te maken.
Heeft u een schets, 2D-tekening of 3D CAD-model
Wij regelen snel een tastbaar resultaat voor u!
Bel of mail vandaag nog voor een vrijblijvende afspraak:
0297 – 368 516 | info@cad2reality.nl | www.cad2reality.nl
Modelleren | Visualiseren | ‘Fixen’ | 3D-scannen | 3D-printen | 3D-PDF’s
ONTDEK DE UNIEKE MOGELIJKHEDEN VAN 3D-PRINTEN
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
17

iTc Topo en AutoCAD Civil 3D de combinatie
Voor verbeteren van de
verkeersveiligheid
Door de redactie
BOUW & CIVIEL
Profielen uitwerken en volumeberekeningen uitvoeren horen tegenwoordig tot de taken van
landmeters. Daarmee wordt de link steeds groter met de CAD-ontwerpen van gebouwen,
kunstwerken en andere elementen in weg- en waterbouw.
De tijd dat de landmeter enkel opmetingen
deed is reeds lang voorbij. Vandaag
moeten landmeters onder meer ook in
staat zijn om profielen uit te werken en
volumeberekeningen uit te voeren. Voor
deze moderne landmeter biedt i-Theses als
enige softwareleverancier een volledig dynamische
oplossing aan met de combinatie
iTc Topo en AutoCAD Civil 3D. De
landmeters houden zich met name bezig
met de bestaande toestand in kaart te brengen
van kruispunten en gewestwegen.
Vervolgens worden, uitgaande van de bestaande
situatie, nieuwe ontwerpen gemaakt
die de verkeersveiligheid ten goede
komen.
De afdeling Wegen & Verkeer van de
Vlaamse overheid heeft enige tijd geleden
iTc Topo in gebruik genomen en is bijzonder
enthousiast over het programma.
Hilloné De Bruyn en Mario Dumon van de Vlaamse
Overheid zijn gebruikers van het eerste uur en waren beiden
bereid om hun ervaringen met ons te delen.
Hilloné De Bruyn:
“iTc Topo is een zeer goed
topografisch programma dat
het mogelijk maakt om
sneller en nauwkeuriger
te werken.”
AutoCAD Civil 3D
iTc Topo is een volledig geïntegreerde landmeetkundige
applicatie die door het Belgische i-Theses is ontwikkeld.
De basis van het systeem is AutoCAD Civil 3D; een uiterst
krachtige softwaretoepassing voor 3D-data waarmee
snel, eenvoudig en dynamisch terreinmodellen aan te maken
zijn, volumeberekening gemaakt kunnen worden en
op basis hiervan de nodige profielen kunnen worden gegenereerd.
Hilloné De Bruyn, “Het voordeel is dat nadat
de bestaande toestand is opgemeten het niet nodig is om
een tweede of derde keer terug op het terrein te komen
voor het opmeten van de verschillende profielen wat met
andere programma’s wel het geval is.”
Mario Dumon, landmeter-expert, Vlaamse Overheid,
AWV-WWV zegt hierover: “Met iTc Topo wordt automatisch
een terrein aangemaakt bij de vereffening van het
veldboek, terwijl we bij ons vorige progamma daarvoor
veel extra handelingen moesten verrichten. Hierdoor zijn
we in staat een mooi 3D-product af te leveren zonder extra
werktijd. Na het inlezen en verbeteren
van de meetgegevens kan direct worden
gestart met het maken van profielen en
volumeberekeningen.”
De Bruyn: “Wij zijn ongeveer twee jaar
geleden overgestapt op iTc Topo. In het
begin hadden we enkele problemen met
het inlezen van databases met oude codes,
maar dat is snel opgelost. Medewerkers
zonder AutoCAD-ervaring hebben extra
training en begeleiding gekregen in het
begin, maar daarna waren zij snel met het
programma aan de slag. De berekeningen
gaan nu veel vlugger. Ingebouwde controles
evalueren of de waarden goed opgemeten
zijn. Als dat niet zo is, worden ze
niet aanvaard. Hierdoor wordt veel tijd
bespaard.”
Dynamisch aanpassen
Binnen iTc Topo worden de veldboeken vereffend met
behulp van Move3-technologie en omgezet in een getrianguleerd
terrein. De Bruyn: “iTc Topo werkt heel snel
en heel nauwkeurig. Deze functionaliteit is erg handig bij
grote projecten waardoor je over functionaliteit beschikt
die het mogelijk maakt om een resultaat dynamisch aan te
passen wanneer wordt bijgemeten. Hierdoor wordt andermaal
enorm veel tijd wordt gewonnen.”
De link wordt steeds groter met de CAD-ontwerpen van gebouwen,
kunstwerken en andere elementen in weg- en waterbouw.
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
18

Over i-Theses
i-Theses ontwikkelt en ondersteunt al sinds 1977 rekenen
tekensoftware voor Bouw, Infrastructuur & Geospatial
in de Benelux. Om dit te realiseren beschikken zij over
een team van 20 specialisten. Naast het aanleveren en ondersteunen
van standaard softwareoplossingen onderscheidt
i-Theses zich door eigen toepassingsgerichte ontwikkelingen
in deze diverse domeinen. Als lid van het
ADN (Autodesk Developer Network) beschikt de ontwikkelafdeling
van i-Theses over de kennis van de
nieuwste technologieën om CAD, database of webgebaseerde
toepassingen specifiek op maat te ontwikkelen.
i-Theses is erkend door de Vlaamse en de Waalse overheid
als opleidings- en adviesverstrekker, waardoor men
gebruik kan maken van respectievelijk de KMO-portefeuille
en de Waalse opleidingscheques bij een opleiding
of een advies bij i-Theses. i-Theses is ook erkend voor
het vormen van de landmeter-expert in het kader van hun
permanente vorming. Tevens is i-Theses ISO gecertificeerd
voor alle processen (Sales, Training, Support &
Ontwikkeling) waardoor een hoge en permanente kwaliteitsgraad
wordt gegarandeerd.
Coderingsonafhankelijk
iTc Topo is een coderingsonafhankelijk systeem en ondersteunt
bijna alle gangbare standaarden die vandaag op de
markt aanwezig zijn. Dumon: “De applicatie is zo ingericht
dat de huidige meetcodering blijft behouden. De werkwijze
op het terrein hoeft dan ook niet te veranderen. En als er
toch afwijkingen in de codering zijn, dan kan de codetabel
gemakkelijk worden aangepast, of kan er zelfs een nieuwe
codering worden geïmplementeerd. Doordat iTc Topo in
AutoCAD Civil 3D werkt, is het mogelijk om één keer een
template te ontwerpen die vervolgens altijd als basis kan
worden gebruikt, waardoor veel efficiënter kan worden gewerkt.”
Efficiënt
Dumon: “iTc Topo is uitgerust met een aantal functies
voor het verbeteren en uitbreiden van de meting. Zo
Toegang tot het veldboek.
wordt elke verbetering of aanpassing direct geregistreerd
in het veldboek alsof het tijdens de meting is ingebracht,
zonder dat het originele veldboek wordt gewijzigd. Op
die manier kan men bij wijze van voorbeeld een randweg
en de opritten opmeten en daarna, op kantoor, de randweg
zodanig verbeteren dat deze perfect op hoogte van de opritten
ligt. Het is bijvoorbeeld ook mogelijk om alle lijnen
te selecteren en deze vervolgens met één handeling allemaal
te verlengen of te verkorten door de trim-/extendfunctie
zoals deze van AutoCAD. Het gaat allemaal veel
vlugger. Op een eenvoudige manier kunnen dubbele metingen
snel worden opgespoord, eigenschappen van punten
en lijnen kunnen worden opgevraagd om eventueel de
code rechtstreeks in het veldboek aan te passen, waardoor
een correctere tekening van de bestaande toestand ontstaat.
Ook de constructieve aanpassingen gebeuren rechtstreeks
in het veldboek. De plannen zijn bovendien veel
gemakkelijker afdrukklaar te maken met alle voordelen
van dien.”
Dumon: “Door het dubbel gebruik van de database werkt
iTc Topo rechtstreeks op zowel 2D- als 3D-tekeningen
zodat geen aparte 2D-tekening met complexe lijnen hoeft
te worden gegenereerd. Door de soms grote veldboeken
zorgt dat wel voor langere berekeningstijden binnen
AutoCAD Civil 3D.”
Ter afsluiting voegde Hilloné De Bruyn nog het volgende
toe: “iTc Topo is een zeer goed topografisch programma
dat het mogelijk maakt om sneller en nauwkeuriger te
werken. De overstap heeft voor mij wel enige aanpassing
gevraagd, maar door de opleidingscursussen van i-Theses
kunnen we nu volop profiteren van de voordelen van het
programma.” “Daarnaast zijn er nog wat wensen en
verbeteringen mogelijk, maar de goede samenwerking
met i-Theses zorgt voor het nodige vertrouwen dat deze
snel worden aangepakt”, voegt Mario Dumon hier nog
aan toe.
Na het inlezen en verbeteren van de meetgegevens kan direct
worden gestart met het maken van profielen en
volumeberekeningen.
Voor meer informatie over dit
onderwerp: www.i-theses.com en www.autodesk.nl.
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
19

Over i-Theses
i-Theses ontwikkelt en ondersteunt al sinds 1977 rekenen
tekensoftware voor Bouw, Infrastructuur & Geospatial
in de Benelux. Om dit te realiseren beschikken zij over
een team van 20 specialisten. Naast het aanleveren en ondersteunen
van standaard softwareoplossingen onderscheidt
i-Theses zich door eigen toepassingsgerichte ontwikkelingen
in deze diverse domeinen. Als lid van het
ADN (Autodesk Developer Network) beschikt de ontwikkelafdeling
van i-Theses over de kennis van de
nieuwste technologieën om CAD, database of webgebaseerde
toepassingen specifiek op maat te ontwikkelen.
i-Theses is erkend door de Vlaamse en de Waalse overheid
als opleidings- en adviesverstrekker, waardoor men
gebruik kan maken van respectievelijk de KMO-portefeuille
en de Waalse opleidingscheques bij een opleiding
of een advies bij i-Theses. i-Theses is ook erkend voor
het vormen van de landmeter-expert in het kader van hun
permanente vorming. Tevens is i-Theses ISO gecertificeerd
voor alle processen (Sales, Training, Support &
Ontwikkeling) waardoor een hoge en permanente kwaliteitsgraad
wordt gegarandeerd.
Coderingsonafhankelijk
iTc Topo is een coderingsonafhankelijk systeem en ondersteunt
bijna alle gangbare standaarden die vandaag op de
markt aanwezig zijn. Dumon: “De applicatie is zo ingericht
dat de huidige meetcodering blijft behouden. De werkwijze
op het terrein hoeft dan ook niet te veranderen. En als er
toch afwijkingen in de codering zijn, dan kan de codetabel
gemakkelijk worden aangepast, of kan er zelfs een nieuwe
codering worden geïmplementeerd. Doordat iTc Topo in
AutoCAD Civil 3D werkt, is het mogelijk om één keer een
template te ontwerpen die vervolgens altijd als basis kan
worden gebruikt, waardoor veel efficiënter kan worden gewerkt.”
Efficiënt
Dumon: “iTc Topo is uitgerust met een aantal functies
voor het verbeteren en uitbreiden van de meting. Zo
Toegang tot het veldboek.
wordt elke verbetering of aanpassing direct geregistreerd
in het veldboek alsof het tijdens de meting is ingebracht,
zonder dat het originele veldboek wordt gewijzigd. Op
die manier kan men bij wijze van voorbeeld een randweg
en de opritten opmeten en daarna, op kantoor, de randweg
zodanig verbeteren dat deze perfect op hoogte van de opritten
ligt. Het is bijvoorbeeld ook mogelijk om alle lijnen
te selecteren en deze vervolgens met één handeling allemaal
te verlengen of te verkorten door de trim-/extendfunctie
zoals deze van AutoCAD. Het gaat allemaal veel
vlugger. Op een eenvoudige manier kunnen dubbele metingen
snel worden opgespoord, eigenschappen van punten
en lijnen kunnen worden opgevraagd om eventueel de
code rechtstreeks in het veldboek aan te passen, waardoor
een correctere tekening van de bestaande toestand ontstaat.
Ook de constructieve aanpassingen gebeuren rechtstreeks
in het veldboek. De plannen zijn bovendien veel
gemakkelijker afdrukklaar te maken met alle voordelen
van dien.”
Dumon: “Door het dubbel gebruik van de database werkt
iTc Topo rechtstreeks op zowel 2D- als 3D-tekeningen
zodat geen aparte 2D-tekening met complexe lijnen hoeft
te worden gegenereerd. Door de soms grote veldboeken
zorgt dat wel voor langere berekeningstijden binnen
AutoCAD Civil 3D.”
Ter afsluiting voegde Hilloné De Bruyn nog het volgende
toe: “iTc Topo is een zeer goed topografisch programma
dat het mogelijk maakt om sneller en nauwkeuriger te
werken. De overstap heeft voor mij wel enige aanpassing
gevraagd, maar door de opleidingscursussen van i-Theses
kunnen we nu volop profiteren van de voordelen van het
programma.” “Daarnaast zijn er nog wat wensen en
verbeteringen mogelijk, maar de goede samenwerking
met i-Theses zorgt voor het nodige vertrouwen dat deze
snel worden aangepakt”, voegt Mario Dumon hier nog
aan toe.
Na het inlezen en verbeteren van de meetgegevens kan direct
worden gestart met het maken van profielen en
volumeberekeningen.
Voor meer informatie over dit
onderwerp: www.i-theses.com en www.autodesk.nl.
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
19

MECHANICAL & DESIGN
Techni-Show 2010
Compact, maar compleet
Iets bescheidener van opzet, compact maar nog steeds een complete afspiegeling van de
branche, opent de Techni-Show haar deuren op dinsdag 9 maart, ze blijven open tot en met
vrijdag 12 maart 2010. Gelijktijdig in het Jaarbeurs-complex vindt ook de ESEF plaats, en
een nationale finales van Vakkanjers maakt deel uit van de Techni-Show. Registreren voor
gratis toegang, kan via onderstaande websites.
Op ESEF zijn partners te vinden met producten, methoden en
technieken rond metaal-, kunststof-, rubber- en oppervlaktebewerking
evenals engineering en design. ESEF vindt tegelijkertijd
plaats met de Techni-Show, die zich richt op industriële
productiemiddelen.
VNU Exhibitions heeft in nauw overleg met de Federatie
Productie Technologie besloten de Techni-Show 2010 opnieuw
in te delen en aan te passen aan de huidige marktomstandigheden;
hoewel het perspectief voor de industrie voor
komend jaar gunstig lijkt. Als gevolg van deze marktsituatie
voert een aantal bedrijven een behoudend financieel beleid,
wat betekent dat een aantal deelnemers heeft besloten om een
kleinere standruimte te reserveren. Met de nieuwe indeling
wordt de Techni-Show 2010 ongeveer vijftien procent kleiner
dan oorspronkelijk de bedoeling was. Maar de Techni-Show in
Jaarbeurs Utrecht staat nog steeds garant voor een complete
weergave van de branche met volop noviteiten.
www.technishow.nl, www.esef.nl
4C Consultants
4C brengt onder meer een betaalbare
3D-scanner op de markt. Met deze
3D-scanner kan de gebruiker een gezicht,
een lichaamsdeel, of een compleet
menselijk lichaam scannen, maar
ook technische, archeologische en
kunstobjecten nauwkeurig digitaliseren.
De Artec 3D Scanner is eenvoudig
te bedienen, veilig en nauwkeurig.
De werking is door middel van ‘structured light’ waarbij ieder
beeld een 3D-opname is. Geen markers, dus geen contact met
het te scannen object.
3D VX CAD- en CAM-software: een pakket met bijzondere
eigenschappen: gemakkelijk leren in eigen tijd en tempo met
de ‘VX Show-n-Tell’; laag instappen en kunnen doorgroeien
naar ieder gewenst niveau.
3D Printen - De Solido SD300 Pro is de laatste ontwikkeling.
Zeer voordelig en garant voor betrouwbaar ongecompliceerd
gebruik.
3D Robotfrezen - Samen met haar partner Trento Robotics,
wordt een robotfreesconcept op de markt gebracht. Tijdens de
vorige Technishow was deze al in het klein te bewonderen, ditmaal
wordt dit concept breed uitgemeten. Live robotfrezen om
alle functionaliteit vanaf 3D-scannen, 3D CAD en CAM, 3D
robotsimulatie tot 3D freesproduct te tonen.
Hal 11, standnr. A.007
www.4cccc.nl
Autodesk
Al 23 jaar investeert Autodesk in mensen, software en technologie
om klanten te helpen hun ideeën te realiseren. Autodesk
zorgde voor een revolutie in de
software-industrie met Auto -
CAD, waarmee tekenen op de pc
zijn intrede deed. AutoCAD zorgde
er ook voor dat de Autodesktechnologie
een leidende positie
kon innemen in sectoren als bouwkunde, infrastructuur, werktuigbouwkunde,
media en entertainment en draadloze gegevensverwerking.
Digital Prototyping
‘Digital Prototyping’ is voor Autodesk fundamenteel in hun
aanpak. Een digitaal prototype is een digitale simulatie van een
product dat kan worden gebruikt om vorm, maat en functioneren
te testen. Met een digitaal prototype kunnen producenten
het prestatievermogen van een ontwerp testen voor het wordt
gebouwd.
Van ontwerp tot volledig proces
De ‘Digital Prototyping’-aanpak van Autodesk zet het ontwerp
centraal. Van 2D-tekenen met AutoCAD naar 3D-ontwerpen
met Autodesk Inventor kan pijnloos gebeuren door de integratie
van beide, waarin het DWG-formaat zonder vertaalslag gelezen
en geschreven wordt. AutoCAD Mechanical biedt voor
veel AutoCAD-gebruikers een enorm voordeel door de uitgebreide
bibliotheek en berekeningsmodules.
Hal 09, standnr. C.090
www.autodeskseminars.com
Bemet
Bemet International uit Veenendaal gaat in zijn stands op de
ESEF en Techni-Show een reëel productieproces nabootsen.
Daarmee willen zij directeuren van productie- en assemblagebedrijven
inzicht geven in hoe zij hun proces kunnen optimali-
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
21

COLUMN
Nevenfuncties
Er wordt de laatste anderhalf jaar nog
al eens gesproken over nevenfuncties,
over mensen die veel commissariaten
vervullen, daar geld voor opstrijken
maar er eigenlijk weinig tijd aan besteden.
Makkelijk verdiend dus. Ze
zouden een bedrijf moeten controleren,
in de gaten houden dat er geen grote
risico’s worden genomen, dat ze zich
aan de regels en wetten houden en zo
meer. Ze krijgen grote hoeveelheden
informatie en stapels dossiers om door
te lezen, maar als je ziet dat sommige
personen meer dan twintig van die
nevenfuncties hebben, weet je ook dat
ze daar nooit genoeg tijd voor hebben.
Dat geldt ook voor mensen die in het
openbaar bestuur zitten zoals burgemeesters,
Tweede Kamerleden e.d., al
moeten die opgeven welke nevenfuncties
ze bekleden en kunnen ze daarop
worden aangesproken. Maar in het
bedrijfsleven zitten ook veel mensen die
zich daarvoor niet publiekelijk hoeven
te verantwoorden, en die dus allerlei
functies kunnen hebben met veel verantwoordelijkheden,
maar die niet de
tijd hebben om serieus op kwesties in te
gaan en op verantwoorde wijze keuzes
te maken. Zij worden pas publiekelijk
ter verantwoording geroepen als er iets
mis gaat bij een ziekenhuis of bank.
Nee, neem dan de nevenfuncties in software,
niet de hoofdfuncties die onder
de linkermuisknop zitten maar daarnaast
(neven) die je met de rechtermuisknop
oproept. Dat zijn functies
waarvan je er één kiest wanneer je hem
nodig hebt, en waar je de nodige tijd
voor neemt, daarna staat ie ongebruikt
en onschadelijk weer in de wacht tot ie
nodig is. En als er een onverantwoorde
keuze wordt gemaakt, ben je als gebruiker
direct aansprakelijk, geen omwegen.
seren om daardoor concurrenten een stap voor te
blijven. Het productieproces kan worden doorlopen
in de Bemet stands op de ESEF en op de
Techni-Show.
Met deze opzet wil Bemet directeuren van maakbedrijven
stimuleren om hun eigen productieproces
van een afstand te bekijken. Met als doel om
hen de helpende hand te bieden bij het ontdekken
en uitvoeren van mogelijke verbeterpunten in het
proces van produceren en assembleren.
Voorbeeldcase
Aan de hand van een voorbeeldcase doorloopt Bemet met zijn bezoekers op de ESEF
en Techni-Show fasen van het productieproces. Ze nemen bestaande werk- en denkwijzen
onder de loep om mogelijke knelpunten te ontdekken.
Bijpassende oplossingen
Met de nieuwe inzichten in werkwijzen en mogelijke knelpunten, wil Bemet maakbedrijven/zijn
bezoekers helpen om hun productieproces naar een hoger niveau te tillen.
Bemet reikt daarbij bijpassende oplossingen en middelen aan die hen in staat stellen
om hun concurrentiepositie uit te bouwen.
Hal 02, standnr. E.024 en hal 11, standnr. B.059
www.bemet.nl
CAD2M
CAD2M is aanbieder van 3D CAD-, CAM- & PDM-automatiseringoplossingen
voor de ontwerp- en maakindustrie. Zij zijn gecertificeerd reseller van gespecialiseerde
softwarepakketten zoals SolidWorks, SolidCAM, Visual Components en
DriveWorks. Deze pakketten ondersteunen zijn met een pakket van diensten. Op de
Technishow 2010 introduceert CAD2M twee nieuwe producten die toegevoegd
worden aan het assortiment: SolidWorks Sustainability en C2Q.
SolidWorks Sustainability
In de huidige wereldmarkt is duurzaamheid vaak van doorslaggevend belang voor
het succes van een onderneming. Aandeelhouders en consumenten eisen steeds vaker
milieubewuste, zo niet 100% ‘groene’ producten. SolidWorks Sustainability
toont ontwerpers hoe keuzes van grondstofwinning en fabricage, tot productgebruik
en afvalverwerking de totale milieu-impact van het product, kan veranderen.
C2Q – Total Proces Control
Hedendaagse productieprocessen zijn ingewikkelde en vaak inflexibele systemen.
Storingen zijn onontkoombaar, komen regelmatig voor, worden meestal te laat opgemerkt
en zijn hierdoor uiterst kostbaar. C2Q –Total Proces Control geeft het management
van productiebedrijven een controle-oplossing voor het productieproces
dat hen in staat stelt de productieomgeving van hun organisatie real-time te monitoren,
managen en controleren. Dit leidt tot verbeterde processen, storingen worden
sneller gedetecteerd en opgelost. C2Q verbetert het proces en bespaart de organisatie
tijd en kosten.
Hal 09, standnr. A.089
www.cad2m.nl
CADCenter Nederland & België en
Femto Engineering
Jan de Flint
CADCenter Nederland & België en Femto Engineering zullen gezamenlijk van
9 t/m 12 maart 2010 deelnemen aan de vakbeurzen ESEF en Technishow.
Zij zullen tijdens deze ESEF 2010-beurs hun sterke punten bundelen, met een uitge-
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
22

eid aanbod van producten en diensten, waaronder de nieuwste
versies van Solid Edge Synchronous Technology (ST2),
Femap en Teamcenter Express van Siemens PLM Software.
Onder de noemer ‘Best of both worlds’ vullen CADCenter
Nederland & België en Femto Engineering elkaar aan wanneer
het om 3D CAD, FEM (analyse) en PDM gaat.
Hal 01, standnr. A.019
www.cadcenter.nl, www.femto.nl
Cadmes
Cadmes is aanwezig op de TechniShow
en zij hebben veel nieuws te laten zien.
Weet u bijvoorbeeld precies wat de belasting
is van uw ontwerp op het milieu
Bezoek dan hun stand om meer te zien
van het nieuwe product SolidWorks
Sustainability. Voor wie zijn robot nieuwe
trucks wil leren Kom kijken naar een
presentatie van Robotmaster, waarmee een robot volledig geïntegreerd
in kan worden gezet als freesrobot.
Vanaf SolidWorks 2010: Sustainability
Duurzaam ontwerpen wordt voor veel bedrijven steeds belangrijker.
Vanaf SolidWorks 2010 is SolidWorks uitgerust met de
nieuwe tool SolidWorks Sustainability. De milieubelasting
wordt bepaald op basis van: materiaalgebruik, productieproces
en de locatie van productie. Vervolgens wordt een volledig
beeld gevormd van de invloed van het ontwerp op de lucht- en
waterkwaliteit, CO2-uitstoot en de benodigde energie.
Op hun stand verzorgen zij daarnaast demonstraties van hun
producten zoals SolidWorks, SolidWorks Simulatie, PDM,
3DVIA Composer, Mastercam en hun nieuwe product voor robotaansturing:
Robot master.
Natuurlijk kunnen de bezoekers vragen stellen over de huidige
en nieuwe producten van Cadmes aan hun specialisten op de
stand.
Hal 09, standnr. D.083
www.cadmes.com
CNC-Consult & Automation
CNC-Consult helpt CAD- en CAMproductieprocessen
te stroomlijnen.
Rendabel, overzichtelijk en gebruiksvriendelijk.
Met de consultancy
en softwarepakketten levert
CNC-Consult zowel eenvoudige als
totaaloplossingen van hoge kwaliteit.
CNC-Consult biedt een breed
scala aan CAD- en CAM-oplossingen;
van stand-alone- software tot volledig geïntegreerde
CAM-oplossingen in bestaande CAD-software. Hierbij onderscheidt
de praktijkgerichte aanpak zich in de markt. On-sitetraining
en intensieve begeleiding, de CNC-voorwaarden
waarmee het optimale uit de investering wordt gehaald.
Op de Techni-Show presenteert CNC-Consult de nieuwste
CAD- en CAM-producten, scansystemen en ‘Rapid
Prototyping’-systemen. Tevens zal Briljant Technology BV
aanwezig zijn die zich op de sieradenindustrie richt. De producten
die op de Techni-Show zullen worden gepresenteerd
zijn: hyperCAD / hyperMill, NCSimul, Lantek plaatbewerkingsoftware;
scansystemen: de nieuwste modellen van Micro -
scribe, Baces3D en Nikkon (Metris) en ‘Rapid Prototyping’:
Envisiontec-systemen.
Hal 12, standnr. B.019
www.cncconsult.nl
Tekla Structures wordt ingezet voor alle bouwwerken.
De software biedt mogelijkheden voor:
- Constructies: snel en volledig in 3D modelleren
- Uitwisselen: IFC, 3D DWG, DGN, STEP, etc.
- BIM: ketenintegratie, 4D en 5D
Bouw Intelligente Modellen!
Dat is één voorwaarde van een BIM-project. Met Tekla Structures bent
u in staat professioneel deel te nemen aan BIM-projecten. Tekla Structures
Engineering en Detailing beschikken over geïntegreerde functionaliteit
waarmee u uitwisselt naar vele typen ontwerp-, bereken-, calculatie-,
werkvoorbereiding- en planningsoftware.
Construsoft is sinds 1995 leverancier en
ontwikkelaar van gespecialiseerde software voor de
constructiebouw. Construsoft levert en onderhoudt
haar producten in bijna 30 landen, waarbij wordt
Hal 09 Stand D104
Software voor alle
Constructies
WWW.CONSTRUSOFT.NL
BIM!
Foto en model: Nederhoed BV
BUILDING INFORMATION MODELING
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
23

Comsol
Comsol levert analysesoftware
voor Eindige Elementen
Methode-simulaties, niet beperkt
tot één vakgebied maar juist voor
meerdere: bekend als multifysica.
Bij het ontwerpen en validatie van
producten is in de industrie behoefte
om de interacties tussen
processen beter te kunnen begrijpen.
Daarbij zijn gekoppelde analyses
van groot belang, het modelleren rekening houdend met
meerdere aspecten.
Een beter inzicht in de werking ervan leidt tot betere producten.
Comsol organiseert elk jaar gebruikersbijeenkomsten over
de hele wereld, zoals in het najaar 2009 in Boston voor de regio
Noord Amerika, in Milaan voor de regio Europa, in India
en in een aantal locale regio’s in Azië. De daar gehouden voordrachten
zijn gebundeld op een CD, gratis verkrijgbaar voor
geïnteresseerden. Comsol is een snelgroeiend hightech engineering
bedrijf met een solide staat van dienst en grootse ambities.
De firma is opgericht in juli 1986, Zweden, en heeft inmiddels
kantoren in Finland, Denemarken, Frankrijk,
Duitsland, Benelux, Noorwegen, India, Italië, Zwitserland, het
Verenigd Koninkrijk en de VS.
Hal 02, standnr. G.040
www.comsol.nl
Construsoft
Tekla Structures Versie 16 is nu gereed voor levering. In het
kader van BIM zijn er ontwikkelingen om de workflow verder
te stroomlijnen. Zo zijn onder andere IFC-uitwisseling, referentiemodellen
en de Model Reviewer verbeterd. Tekla Structures
is niet alleen beter op het gebied van functionaliteit, maar het is
ook beter getest bij testgebruikers bovendien is het compatibel
met Windows 7, in zowel de 32- als 64-bits versie.
In versie 16 is het nummeren verbeterd waardoor voornamelijk
in Multi user mode’ veel sneller en beter gewerkt kan worden.
Grote modellen kunnen op deze manier toch efficiënt in één
model gemaakt en bewerkt worden door meerdere gebruikers
gelijktijdig. Voornamelijk bij wijzigingen heeft dit grote voordelen.
Het later samenvoegen of aansluiten van een opgesplitst
model wordt hiermee voorkomen.
De gebruiksvriendelijkheid wordt elke versie verbeterd, in deze
versie zijn onder andere het ‘snappen’, zoomen, roteren en de
minitoolbar verbeterd. Hierdoor werkt het pakket meer intuïtief
en is sneller te leren. Voor de staalgebruikers zijn de lassen en
verbindingsmacro’s uitgebreid. De automatische tekeninggeneratie
is nu eenvoudiger te beheren en levert een beter resultaat
voor werkplaats- en overzichtstekeningen. In de nieuwe versie
is een groot aantal verbeteringen aangebracht in de bestaande
functionaliteit. De wijzigingen zijn voor de klanten uitvoerig
beschreven in de 120 pagina’s tellende Nederlandstalige release
notes.
Hal 09, standnr. D.104
www.construsoft.nl
Design Solutions
Design Solutions levert totaaloplossingen op het gebied van 3D
CAD. Dat gaat veel verder dan de software op zich. De mensen
van Design Solutions zijn een bron van toegevoegde waarde in
de vorm van onder andere trainingen, consultancy en support.
Deze toegevoegde waarde maakt het de eindgebruiker mogelijk
om het uiterste uit de software te halen.
Tijdens de Techni-Show kunnen bezoekers bij de 3D experience
kennis komen maken met een onverwachte implementatie
van de mogelijkheden van 3D CAD door Design Solutions.
Beleef de meest innovatieve industriële toepassingen en producten
in 3D-weergave. Natuurlijk vindt u op de stand ook het gehele
productportfolio van oplossingen op het gebied van modelleren,
valideren, communiceren en beheren van 3D-ontwerpen
voor het gehele gamma van industriële producten en toepassingen.
Eén onderdeel van dat productenportfolio is E-learning voor
SolidWorks: SolidProfessor. Design Solutions is de exclusieve
leverancier van SolidProfessor in de Benelux.
Hal 11, standnr. A.049
www.designsolutions.nl
Federatie Productie Technologie
De Federatie Productie Technolgie
(FPT) is een branchevereniging onder
de paraplu van Vereniging FME-
CWM. Ook heeft de FPT twee secties,
te weten de sectie VIMAG
(Machines, gereedschappen en diensten
voor de metaal- en kunststofindustrie)
en de sectie CAD CAM (net van start).
FPT missie
De Federatie Productie Technologie heeft als missie het concurrentievermogen
van de Nederlandse technologische industrie
te versterken door het leveren van hoogwaardige industriële
productiemiddelen en –diensten. Zij initieert en onderhoudt
marktplatforms waar vraag en aanbod uit industriële
ketens elkaar kunnen ontmoeten. Deze platforms richten
zich op kennis, technologie, producten en diensten. Zij biedt
haar leden een netwerk voor het uitwisselen van kennis en
ervaring.
Hal 09, standnr. A.011
www.fpt-online.nl
GPO Solutions
Naast de nieuwste versies van Pro/Engineer, Windchill en
ProductPoint zal GPO Solutions op de Techni-Show vooral
de nadruk gaan leggen op Social Product Development, de
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
24

nieuwste trend in productontwikkeling waarin PTC uiteraard
in wil voorop lopen.
Social Product Development is de combinatie van Social
Computing en Product Development. Met de komst van
Web 2.0 technologie heeft Social Computing een enorme
vlucht genomen. Dan spreken we niet alleen over sociale
netwerksites zoals Facebook en Hyves, maar over veel meer
applicaties die door de huidige jeugd, de toekomstige ontwerpers
en engineers, dagelijks gebruikt wordt, wiki’s, blogs
en ‘instant messaging’. Door Social Computing te integreren
met een applicatie die de complexe data van een productstructuur
aan kan, ontstaat de productontwikkeltool van de
toekomst: Social Product Development. Zeker nu de vergrijzing
toeneemt en daardoor de aanwezige kennis overgebracht
moet worden op de jonge generatie, biedt Social
Product Development ongekende mogelijkheden.
Hal 11, standnr. B.032
www.gposolutions.nl
Holland Engineering Consultants
Kenniscentrum voor ontwerpoptimalisatie,
Holland Engineering
Con sultants bv (HEC), houdt zich al
sinds 1982 bezig met productoptimalisatie
met behulp van simulatiesoftware.
Het doel van HEC is
om haar uitgebreide kennis over het
gebruik en de voordelen van simulatiesoftware
over te brengen op bedrijven,
opdat zij hun producten
kunnen optimaliseren.
Belangrijk is om het simulatiegereedschap zo vroeg mogelijk
in het ontwerpproces in te zetten, zodat de grootste tijd- en dus
kostenbesparing bereikt kan worden. Dit leidt tot concurrentievoordelen
bij productontwikkeling door een kortere doorlooptijd
en grotere zekerheid omtrent de productprestaties.
Nagenoeg aan ieder aspect van een productontwerp kan tegenwoordig
gesimuleerd worden. De kennis van HEC is toegespitst
op vier belangrijke groepen, namelijk sterkte & stijfheid
(Finite Element Method), stroming & warmte (Computational
Fluid Dynamics), mechanismen (Multi Body Dynamics) en
discrete elementen (Discrete Element Modeling).
De engineers bij HEC kunnen u ondersteunen bij uw projecten.
Tevens kunt u bij HEC terecht voor aanschaf van de software
met daarbij uiteraard de bijbehorende training en technische
ondersteuning.
Hal 01, standnr. A.094
www.hecbv.nl
ISD Benelux
Tijdens de Technishow en ESEF biedt ISD Benelux de bezoeker
opnieuw de mogelijkheid om kennis te maken met
een softwareontwikkelaar die met haar CAD-, CAM- en
PDM-/PLM-oplossing de mogelijkheid biedt om het gehele
ontwerp- en productieproces te automatiseren. Een leverancier
voor het gehele automatiseringsproces levert de klant
vele voordelen op, korte communicatie lijnen, één aanspreekpunt,
geen problemen bij het updaten van uw oplossing
naar nieuwe versies. Kortom, met de producten van
ISD: HiCAD voor alle CAD-vraagstukken, HeliOS voor databeheer
en WiCAM voor het aansturen van snij- en ponsmachines,
behaalt u de productiviteitswinst die nodig is om
de concurrentie een stap voor te blijven.
Hal 11, standnr. A.032 en hal 07, standnr. F.092
www.isdgroup.nl
Matrix CAE
Matrix CAE is sinds september
2009 de dealer van
Advance Steel en tegelijk
met dit nieuwe dealerschap
wordt de versie Advance
Steel 2010 uitgebracht. De
software wordt toegepast
door bedrijven die staalconstructies
vervaardigen of te-
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
25

TWEE
PRINTERS
IN EEN
VOOR SNEL, FLEXIBEL
CAD OF GIS PRINTEN
De nieuwe HP Designjet T1200 grootformaat
HP-Partners
• Gtr • Kcbs • Q-S Graphics • Quality Graphics • Regma • Repromat • Sihl • Tomassen
Gebruik voor de beste resultaten altijd originele HP Designjet printmedia die levendige kleuren bieden en betrouwbaar, probleemloos printen op originele HP media.
Meer informatie is beschikbaar op www.hp.com/go/supplies.

kenbureaus die voor deze bedrijven werken.
De software omvat vele eenvoudige en snel werkende routines voor het opbouwen
van het 3D-model en het genereren van de montage- en werkplaatstekeningen.
Daarbij moet u onder andere denken aan een grote diversiteit aan verbindingenmacro’s
die in de nieuwe versie 2010 zijn verzameld in een nieuwe verbindingen-
‘Vault’. In deze nieuwe ‘Vault’ wordt een gestructureerd overzicht gemaakt van de
verbindingen, zodat de keuze van verbinding door de tekenaar makkelijker en inzichtelijker
wordt gemaakt. Daarnaast heeft de software voorzien van een uiterst betrouwbare
revisiefunctie, de ‘documentmanager’, die het bijhouden van wijzigingen en het
updaten van tekeningen uit handen neemt van de tekenaar.
In de 2010 versie is deze functie verbeterd op het gebied van de ‘performance’, zodat
de automatische generatie van de tekeningen nu nog sneller gebeurt. Advance Steel
2010 ondersteund de laatste versie AutoCAD 2010 en is gecertificeerd voor Windows
7.
Hal 08, standnr. F.062
www.matrix-cae.nl
Siemens PLM Software
Siemens PLM Software demonstreert op de Techni-Show
zijn gehele PLM-software portfolio. Maak kennis met onder
andere NX, Solid Edge en Teamcenter, de CAD-,
CAM-, CAE- en PDM-oplossingen in de markt. Siemens
PLM Sofware presenteert zich tijdens de beurs samen met
drie van haar partners, te weten: cards PLM Solutions,
CAAP en Bosch engineering.
Aan de hand van productdemonstraties van de gehele portfolio
van Siemens PLM Software kan de bezoeker ervaren
dat het niet alleen belangrijk is om het juiste product, maar
ook het product juist te produceren.
Tijdens de beurs zal aan de hand van een ludieke actie een softwarelicentie verloot
worden. De winnaar kan kiezen tussen een NX- of Solid Edge-licentie. Siemens PLM
Software nodigt de bezoekers graag uit voor één van hun productdemonstraties.
Hal 11, standnr. A.048
www.siemensplm.nl, www.cardsplmsolutions.nl, www.caap.nl, www.boschengineering.nl
Widenhorn
Widenhorn is meer dan 25 jaar specialist in product- en productieoptimalisatie met
behulp van CadCam & DNC. Dit jaar heeft Widenhorn haar activiteiten gesplitst in
‘Verspanend’ en ‘Plaatbewerking’. Op deze manier kan Widenhorn beter inspelen op
de toenemende eisen en wensen uit de markt en haar klanten optimaal assisteren in
productiviteitsverhoging. In deze uitdagende tijden een absolute must.
In tegenstelling tot de trend, zal Widenhorn dit jaar extra groot op de Technishow aanwezig
zijn. Belangrijk aspect is de associatieve koppeling tussen CAD en CAM. Op
de stand vindt u de nieuwste ontwikkelingen van Edgecam 2010R1, SpaceClaim,
Partmaker, Jetcam Expert, PROfirst CadCam, AutoPOL en LogiTrace. Daarnaast
heeft Widenhorn een noviteit die meedingt naar de Innovatie Awards. Dit is het Seiki
Systems Monitoring-systeem. Hiermee kunnen bedrijven hun machines real-time monitoren.
Op de stand van Widenhorn zijn uitgebreide demonstratiemogelijkheden.
Gratis licentie SpaceClaim
Dit jaar verloot Widenhorn tijdens de Technishow een gratis licentie SpaceClaim.
Bezoekers hoeven zich enkel op de stand in te schrijven voor de nieuwsbrief, door het
inleveren van een visitekaartje maken ze kans op deze prijs. De TechniShow wordt
gebruikt om deze oplossing op een zo breed platform te lanceren.
Hal 08, standnr. B.097
www.wia.nl
COLUMN
Goed voornemen
In ons huis was de CV-ketel nodig toe aan vervanging.
Dus de man des huizes maakte een afspraak
met wat vertegenwoordigers van bedrijven
die van het plaatsen van die apparaten hun
professie hebben gemaakt. Er kwamen dus van
die commerciële types over de vloer. Gezellig,
bakkie koffie erbij, rondje lopen, kijken en meten.
De vaktermen vlogen, samen met de brochures,
over tafel. Ruimtecompensatie, weersafhankelijke
regeling, stooklijn, modulerende ketel.
Enfin, als leek snap je daar dus niets van.
De prijzen ontlopen elkaar niet zo veel, servicecontractje
hier, gratis installatie daar. Wat het
gasverbruik zou gaan worden, volgens ons toch
niet onbelangrijk, dat kon niemand ons precies
vertellen. Dat was afhankelijk van ons stookgedrag.
Is het nou zo veel gevraagd Ik wil de
douche kunnen gebruiken zonder af te stemmen
of iemand anders in huis warm water gebruikt
en de CV moet het huis lekker snel verwarmen.
En dat tegen een schappelijke prijs.
De verkoper met het beste verhaal had jarenlang
zelf als monteur gewerkt, dat boezemde
vertrouwen in. Maar dat hij er gratis drie thermostaatknoppen
bij deed, gaf de doorslag.
Het verhaal over de installatie, die niet zonder
slag of stoot gegaan is, zal ik u besparen. Ook
dat wij een week lang met het hele gezin rond
de open haard hebben gezeten omdat het huis
niet warm te krijgen was, laat ik achterwege.
Dat de medewerkers op het callcenter geen enkel
respect hebben voor de klanten wisten we
al, dus daar hoef ik het ook niet over te hebben.
Zelf zal ik dit jaar (het is januari dat ik dit
schrijf, dus zie het als een goed voornemen)
géén moeilijke woorden gebruiken bij klanten.
Géén vakjargon bezigen. Géén loze beloftes
doen. Wél zal ik mijn collegae stimuleren de
klanten op nummer 1 te laten, eerlijk te zijn en
afspraken na te komen.
Af en toe zal ik een thermostaatknop
weggeven.
Rob Roef
rob@hoogtij.nl
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
27

Autodesk legt meer nadruk op Alias
Productdesign voor iedereen
Door Rob Sman
VISUALISATIE
In de softwarebranche, en dus ook bij CAD, gaan de dingen vaak erg snel. Dat gaat echter
niet altijd op. Het is alweer vier jaar geleden dat Autodesk het aanzienlijk kleinere Alias
overnam. Voor de Alias-producten is pas onlangs een dealer aangesteld.
Frans Nieman: “Zowel consumenten als
industriële klanten zijn wat vormgeving
betreft veeleisend geworden.”
Alias was een gevestigde naam op twee gebieden. Voor
algemene animatie en visualisatie was er bij Autodesk het
product Maya, een technisch geavanceerde evenknie van
Autodesk’s 3ds Max. In de designwereld zijn de Alias
Studio-producten een begrip. Maya wordt al geruime tijd
naast 3ds Max door de dealers aan de man gebracht.
Creativiteit
Autodesk ontleende van oudsher zijn grootste bekendheid
aan AutoCAD. In de loop der jaren zijn hier heel wat producten
aan toegevoegd. Meestal ging het hier om 3D-ontwerpsoftware
voor uiteenlopende vakgebieden, waarbij de
werktuigbouw een voortrekkersrol speelde. Autodesk
Inventor is een zeer breed inzetbaar ontwerpgereedschap,
dat vooral in de professional-versies alle ruimte biedt voor
‘Digital Proto typing’. Het 3D-model in Inventor kan daarmee
beproefd en beoordeeld worden en kan door het vroeg
vaststellen van problemen een aanzienlijke kostenbesparing
worden gerealiseerd. Het model kan vervolgens ‘downstream’
worden verwerkt voor productievoorbereiding en
fabricage.
Toch ontbrak in het ontwerpproces nog een aspect, en wel
helemaal aan het begin: daar waar met creativiteit ideeën
worden omgezet in fraai vormgegeven producten: industrieel
ontwerpen, of styling. Met de toevoeging van de
Alias-producten aan het productpalet
van Autodesk, is die leemte wel heel
goed ingevuld; Alias wordt bijvoorbeeld
door veel autofabrikanten ingezet
voor de styling van carrosserieën en interieurs.
De volledige namen van de tot
de voormalige ‘Alias Studio’ behorende
producten zijn Autodesk Alias
Design, Autodesk Alias Surface en
Autodesk Alias Automotive. De functionaliteit
van Alias Design zal voor de
meeste ontwerpers al volstaan om hun
ideeën gestalte te geven. Alias Surface
biedt vooral uitgebreide mogelijkheden
voor de omgang met ingescande data ten behoeve van ‘reverse
engineering’-processen, en nóg hoogwaardiger oppervlakkenmodellering.
Alias Auto mo tive ten slotte is geheel
toegesneden op ‘transportation design’, met uitgebreide
mogelijkheden op het gebied van analyse en visualisatie.
Volledig traject
Voor aanbieders van CAD- en CAM-oplossingen biedt de
uitbreiding van het portfolio van Autodesk ook een optimale
kans. Manager Frans Nieman van Greenock legt graag
uit waarom zij voor Alias gekozen hebben: “Samen met
Somatech maakt Greenock een belangrijk deel uit van de
Solva-groep. Beide bedrijven zijn oudgedienden in CAD en
CAM. Wij omvatten met onze gezamenlijke kennis, producten
en diensten het volledige traject van ‘design’ tot productie,
en nemen daarmee een tamelijk unieke positie in.
Door de activiteiten op het gebied van scanning en 3D-printen
zijn we al langere tijd de gesprekspartner van industrieel
ontwerpers, en zijn daardoor goed bekend met hun werkwijze
en behoeftes.”
In de visie van Greenock is er op dat terrein nog wel het nodige
te verbeteren: “Vormgeving wordt, zeker bij industriële
producten, vaak achterwege gelaten. Ten onrechte, want
onafhankelijke studies tonen aan dat ook hier uiterlijk bijdraagt
aan het succes van een product. Zowel consumenten
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
28

Voor visualisatiedoeleinden
kunnen ook texturen worden
aangebracht en kan de belichting
worden gedefinieerd.
als industriële klanten zijn wat dat betreft
veeleisend geworden: zowel een scheerapparaat
als een draaibank moet er goed uitzien.
Als er al aandacht wordt besteed aan
de vormgeving, wordt deze er nogal eens
naderhand ‘opgeplakt’. Mooier is het natuurlijk
het uiterlijk van meet af aan in het
ontwerp te integreren. Dat betekent in de
praktijk helaas nog maar al te vaak dat de
designschetsen voor een product worden
aangemaakt op papier of in een 2D-illustratiepakket.
Dan zal door engineers deze
schets geheel opnieuw in het CAD-pakket
opgezet moeten worden. Een tijdrovend traject,
waarbij bovendien geen enkele koppeling
is tussen het initiële ontwerp en het
CAD-model.
De unieke mogelijkheid die Alias biedt is
het omzetten van 2D-aanzichten van een
ontwerp naar een 3D-model.” Bij een demonstratie blijkt
dat een heel ander proces te zijn dan de meeste gebruikers
vanuit hun 3D CAD-ervaring gewend zijn. De 2D-aanzichten
kunnen met behulp van allerhande artistieke hulpmiddelen
aangemaakt worden. Er staan de ontwerper talloze virtuele
potloden, kwasten en markers ter beschikking. In combinatie
met een tablet als invoerapparaat wordt bijna net zo
gewerkt als op papier. En daar blijft het niet bij; Nieman
vervolgt: “Indien nodig kan een al dan niet ingescand 3Dmodel
als referentie dienen, bijvoorbeeld een model van
een voet als iemand een schoen ontwerpt. De omzetting van
de schetsen naar een 3D-model is in Alias bijna onwerkelijk
eenvoudig. Het mooie daarbij is nog eens dat het 3D-model
associatief is met de 2D-schetsen. Een aanpassing aan de
schetsen wordt in het 3D-model doorgevoerd. Het 3D-model
kan verder worden verfijnd door het aanbrengen van details
als afrondingen, of het herdefiniëren van oppervlakken
om te komen tot een mooier of ‘schoner’ resultaat. Voor visualisatiedoeleinden
kunnen ook texturen worden aangebracht
en de belichting gedefinieerd.
Het visualiseren is een deel van de Autodesk’s Digital
Prototyping-filosofie die de diverse manufacturing-pakketten
met elkaar verbindt. Wij omarmen die
filosofie geheel. Het uiteindelijk model kan
in diverse toepassingen worden geïmporteerd,
maar alleen in Inventor blijft de associativiteit
met het Alias-model behouden;
wijzigingen in het design worden automatisch
in het CAD-systeem doorgevoerd. Al
met al biedt de inzet van Alias in de designfase
van een productontwikkelingstraject
een uitstekend alternatief voor traditionele
werkmethodes, waarbij vooral winst kan
worden geboekt in efficiency bij ontwerpwijzigen.
Een belangrijk aspect bij het reduceren
van de ‘time to market’, die vooral
in de consumentenmarkt een grote rol
speelt.”
Nieuwe gebruikers vinden
De ontwerpfunctionaliteit van Alias staat
de markt al langere tijd ter beschikking. Na een rustige periode
rond deze producten gaat men nu van start met het
vinden van nieuwe gebruikers. Er zijn immers niet zo heel
veel auto-ontwerpers, en ook bedrijven die design al serieus
namen, hebben vaak al een oplossing. Hoewel we hierboven
hebben gezien dat het ontwerpproces nog wel ruimte
biedt voor verbetering. Autodesk is het bedrijf dat veel
hoogwaardige ontwerptechnologie binnen het bereik van
velen heeft gebracht, ‘democratizing’ hebben ze het zelf wel
eens genoemd. Met de toevoeging van Alias kan beter en
efficiënter worden ingespeeld op de eisen die de markt stelt
op gebied van design en styling.
“Onze expertise en aanpak is voor Autodesk aanleiding geweest
Greenock aan te stellen als reseller voor de Alias-producten”,
vertelt Nieman met gepaste trots. “Door de toevoeging
van ideëel ontwerpen bereikt de oplossing die we kunnen
bieden de volle breedte. Een opwindende nieuwe fase
in de al meer dan vijfentwintig jaar durende relatie tussen
Greenock en Autodesk.”
www.greenock.nl
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
29

HOFSTEDE VAN ERKEL
www.cadix.nl
Hofstede van Erkel
Bilderdijkkade 13a
1053 VA Amsterdam
tel.: 020-6124780
fax: 020-6124730
www.inventor-professional.nl
* AutoCAD Basis
* AutoCAD Update
* AutoCAD Gevorderd
* AutoCAD Update
* AutoCAD Mechanical
* Inventor Suite Basis Spoed (3 1/2 dag)
* Inventor Suite Basis Stnd. (5 dagen)
* Inventor Suite Basis Extra (6 dagen)
* Inventor Suite Gevorderd
* Inventor Professional Basis
* Inventor Release Update
* Inventor Thema Training
* Inventor Professional Modules
* Vault
www.usginnotiv.nl
CivilCenter is Autodesk Authorized Training Center (ATC) en gespecialiseerd in het ontwikkelen
en verzorgen van professionele standaard en klantspecifieke opleidingen op het gebied
van civil en geo/gis.
Nederlandstalig, modulair, marktspecifiek, op maat en dankzij ons mobiele opleidingscentrum
overal mogelijk.
• AutoCAD Civil3D • AutoCAD Map3D • AutoCAD
Voor meer informatie kunt u een mail sturen naar
CivilCenter opleidingen@civilcenter.nl
www.civilcenter.nl
www.cadcenter.nl
www.cadmatch.nl
ENGINEERING IN CONTROL
Opleidingscentra in Noord-, West- en Midden-Nederland
Trainingen op locatie
cadservices.nl/opleiding
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
30

TRAININGSWIJZER
TEC / CAD College BV
Autodesk Authorized Training Centre
• AutoCAD Basis • AutoCAD Update • AutoCAD Gevorderden • AutoCAD 3D • AutoCAD Optimalisatie
• AutoCAD & VBA Basis • AutoCAD & VBA Gevorderden • Inventor Basis • Inventor Gevorderden
• Inventor Ontwerpen • 3ds Max • Revit Basis • Revit Gevorderd
Het CAD-Centrum TEC, ook wel genoemd het CAD College, verzorgt sinds 1984 kennis-overdracht in de vorm van
CAD -opleidingen, -leerboeken en educatieve software. Bij de cursus ontvangt u een uitgebreid Nederlandstalig
leer- en naslagwerk van R. Boeklagen die tevens uw docent is. U krijgt een Autodesk-certificaat bij de cursussen
en een HBO-Verklaring bij de opleidingen.
Autodesk HBO instituut
Behaal uw HBO Verklaring! TEC biedt de mogelijkheid u verder te bekwamen tot een Autodesk Certified Engineer
(ACE). U doorloopt een bepaald traject van cursussen, maakt een praktische eindopdracht, bij voorkeur passend
binnen uw werk en bij uw eigen werkgever en verdedigt deze. Slaagt u, dan heeft u een Autodesk HBO Verklaring
verdiend! De opleiding is inclusief materialen als boeken en software. Toelatingseisen: MBO. Studierichtingen:
System Manager (AutoCAD), 3D Designer (AutoCAD/3ds Max), en Mechanical Designer (Inventor)
en Architectural Designer (Revit)
Kerkenbos 1018 B 6546 BA Nijmegen T: (024) 356 56 77 F: (024) 354 19 31
E: info@cadcollege.nl CP: Leonie Bergsma
Kijk op Internet www.cadcollege.nl of vraag de brochure aan.
www.cadcollege.nl
PTC trainingen
Pro/ENGINEER, Pro/MECHANICA,
Windchill, Mathcad en Arbortext IsoDraw
Mentor Graphics trainingen
FloEFD en FloVENT
HEC Academy
De kennis van uw medewerkers is de motor van uw organisatie.
Maak nu de sprong voorwaarts en zorg met goed toegerust
personeel dat u met uw bedrijf de concurrentie ver achter u laat.
Holland Engineering Consultants bv verzorgt uitgebreide
opleidingsprogramma’s voor alle software oplossingen in ons
leveringsprogramma.
Een kleine greep uit ons uitgebreide programma
MSC.Software trainingen
Marc, SimXpert en Adams
DEM Solutions trainingen
EDEM
Realiseer voorsprong met kennis!
Met een beginners-, gevorderden-, of updatetraining
van CAD & Company haalt u kennis in huis die u direct
in de praktijk kunt brengen. U werkt meteen effectiever,
sneller én beter met uw CAD software. Bekijk het
actuele trainingsaanbod op www.cadcompany.nl.
CAD & Company Training Centers:
Alkmaar - Amsterdam - Boxtel - Emmen - Oosterhout - bij u op locatie
www.cadcompany.nl
Array Industries b.v. verzorgt voor de door ons geleverde Plantdesign software
de trainingen en workshops. Deze trainingen kunnen op locatie verzorgd worden
maar ook bij ons op kantoor. Onze trainingen zijn zeer praktijkgericht en zorgen
ervoor dat uw mensen snel en gericht aan de slag kunnen met onze software.
Onze opleidingen:
• P10 pipestress Basis training
• P10 Pipestress Advanced training
• P10 Update training
• Microprotol Basis training
• Microprotol Cost Estimation training
• Babsywin Basis training
www.hecbv.nl
Interesse Neem gerust contact met ons op of kijk op de website.
Holland Engineering Consultants bv
Krijtwal 25, 3432 ZT Nieuwegein
T: 030 - 600 60 60 F: 030 - 600 60 61
training@hecbv.nl
www.hecbv.nl/kalender
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met
de heer ir. J.H. de Groot op telefoonnummer 0180-331655
of per mail h.degroot@arrayindustries.com
www.arrayindustries.com
Autodesk trainingen standaard en
op maat met trainingslocaties door
het hele land.
Kijk voor ons complete aanbod op
http://opleidingen.itannex.com
AutoCAD (LT)
Revit Architecture
Revit Structure
Autodesk NavisWorks
AutoCAD Architecture
AutoCAD Civil 3D
AutoCAD Map 3D
www.itannex.com
opleidingen.itannex.com
Uw trainingen en heel jaar lang in CAD-Magazine
en op www.cadmagazine.nl
voor slechts € 1475,–
www.cadmagazine.com
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
31

PLATFORM
Met 3DVia documentatie maken
Stroomlijnen van
productinformatie
Door Richard Wolters
De laatste decennia heeft 3D CAD productontwerpers en technici geholpen bij het ontwerpen,
ontwikkelen en produceren van nieuwe producten door de ontwerptijden en de ‘time to market’
te verkorten, ontwikkelingskosten te verlagen en de kwaliteit van de ontwerpen te verhogen.
Tot voor kort waren het dus uitsluitend de productontwikkelaars die de vruchten plukten van 3D
CAD, maar met 3DVia Composer breiden deze voordelen zich nu verder uit over de organisatie.
Instructies of ‘exploded views’ kunnen al tijdens het ontwerpproces ontwikkeld
worden, door geïntegreerde documentatietools op basis van de 3D CAD-modellen.
Iedere engineer zal het herkennen: verzoeken
vanuit de organisatie om aan
het productontwerp gerelateerde informatie
zoals afbeeldingen, specificaties
in uiteenlopende lay-outs en formaten.
Informatie die nodig is voor de ontwikkeling
van documentatie, trainingsmaterialen,
handleidingen, assemblagevoorschriften
en zelfs marketingmaterialen
en websitecontent. Voor al dit
soort publicaties vormen de 3D CADmodellen
de basis. In plaats van de
kostbare tijd van de productengineer te
verdoen aan de ontwikkeling van deze
hoge-resolutie-afbeeldingen, instructies
of ‘exploded views’ na beëindiging van
de gehele ontwikkelcyclus, kunnen de
gebruikers van deze informatie die zelf
ontwikkelen. Dit kan al tijdens het ontwerpproces,
door geïntegreerde documentatietools
op basis van de 3D
CAD-modellen.
Parallel lopend
Traditioneel volgden de fases van productontwikkeling,
documentatie, productie
en marketing elkaar op. Dit
heeft tot gevolg dat de volledige productontwikkelingcyclus
veel tijd in beslag
neemt en niet erg flexibel is in het
doorvoeren van nieuwe productvariaties
en aanpassingen in alle publicaties.
De handmatige aanpassing van alle documenten
laat ook veel ruimte voor
fouten en verdere vertragingen in het
proces. Met een 3DVia Composer kan
in alle publicatie en documentatie behoeften
worden voorzien door het directe
gebruik van de 3D CAD-data.
Doordat het publiceren hiermee wordt
geautomatiseerd en rechtstreeks wordt
gekoppeld aan de 3D CAD-modellen,
geschiedt het aanpassen en opnieuw
genereren van afbeeldingen voor handleidingen
bij productwijzigingen automatisch.
3DVia Composer voert aanpassingen
door in alle gerelateerde publicaties.
Ontwerp en vervaardigen van documentatie
lopen parallel. Bij aanpassingen
in het originele ontwerp worden
deze automatisch en consistent doorgevoerd
in de ‘exploded views’ van de
assemblage-instructies, de technische
tekeningen van de servicedocumenten,
de grafische weergaven van de trainingshandleidingen,
de professionele
renders in de catalogi, enzovoorts. Dit
betekent dat de handleidingen en dergelijke
eerder in het proces gemaakt
kunnen worden (bij wijziging van het
product wordt de handleiding immers
direct aangepast), waarmee het de tijd
verkort en kosten bespaart met het op
de markt brengen van het product, het
verlicht de druk op de productontwikkelaars
en garandeert de consistentie
van de publicaties.
Automatiseren van instructies
Met de introductie van 3DVia Com -
poser kunnen op efficiëntere wijze,
sterk verbeterde 3D productie- en
assemblage-instructies worden gecreëerd.
Voorheen moesten engineers
vertrouwen op 2D-tekeningen met bijvoorbeeld
‘exploded views’, annotaties
en tekstballonnen voor het instrueren
van productie en assemblage. Dit soort
instructies zijn veelal erg omvangrijk
en zijn in veel gevallen sterk afhankelijk
van tekst voor de beschrijving van
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
32

Gebruikshandleidingen hebben tot
doel de eindgebruiker van het product te
voorzien van de informatie die nodig is om
het product optimaal te kunnen benutten.
details. Opnieuw laat dit veel ruimte
voor fouten en vertragingen, bijvoorbeeld
wanneer engineering en productie
zich in andere taalgebieden bevinden.
Maar zelfs wanneer beide afdelingen
in het zelfde gebouw zijn gevestigd,
wordt veel tijd besteed aan het verifiëren
van productie-instructies. 3Dweergaven
in productie- en assemblage-instructies
voorkomen deze spraakverwarring.
3D-werkinstructies zijn
universeel en laten geen ruimte voor
misverstanden.
Betere gebruikshandleidingen
Gebruikshandleidingen hebben tot doel
de eindgebruiker van het product te
voorzien van de informatie die nodig is
om het product optimaal te kunnen benutten
en zo ook de tevredenheid en
loyaliteit van de eindgebruiker te vergroten.
Het maken van deze documentatie
is het werk van specialisten:
schrijvers, illustratoren en vormgevers.
Deze specialisten kunnen het niveau
van de handleidingen verbeteren door
direct gebruik te maken van de 3D-modellen,
ongeacht of zij een technische
achtergrond hebben of niet.
In plaats van materiaal te ontwikkelen
op basis van het voltooide eindproduct,
kan op basis van het 3D CAD-model
met 3DVia Composer iedere 2D- of
3D-weergave worden gegenereerd,
zonder dat daarbij de hulp van de productengineer
hoeft worden ingeroepen
of dat een CAD-systeem noodzakelijk
is. Of het nu gaat om ‘exploded views’,
technische tekeningen, gedetailleerde
rastertekeningen of zelfs interactieve
animaties voor online gebruik. En of
het gaat om oorspronkelijke Pro/ -
Engineer-, Catia- of SolidWorks-data
maakt niet uit; ook uniforme CAD-bestandsformaten
zoals STEP en IGESS
behoren tot de mogelijkheden evenals
Rhino en 3ds Max, en daarnaast nog
importmogelijkheden zoals STL, OBJ
en VRML.
Accurate informatie
In een wereldwijde markt, waarbij de
eindgebruikers van een product zich
soms in andere delen van de wereld bevinden
dan de producent, is het van
doorslaggevend belang dat de onderhouds-,
reparatie- en servicedocumentatie
accuraat, eenvoudig en ondubbelzinnig
zijn. Ongeacht wie verantwoordelijk
is voor het onderhoud, moet dit
efficiënt en doeltreffend uitgevoerd
kunnen worden met zo min mogelijk
stilstand en uitval van het product. De
ontwikkeling van dit soort documentatie
is erg tijdrovend, gezien het gevraagde
detailniveau en de vaak vele
stappen die weergegeven moeten worden
voor bijvoorbeeld het stap voor
stap demonteren en monteren van onderdelen
of zelfs hele machines. Dit
wordt vaak opnieuw bemoeilijkt door
de behoefte aan vertalingen.
Met 3DVia Composer kunnen complexe
en op tekst gebaseerde handboeken
worden vervangen door overzichtelijke,
automatisch gegenereerde 2Dof
3D-afbeeldingen en animaties die de
onderhoudstechnicus stap voor stap
langs alle handelingen voert. Dit neemt
de tekstafhankelijkheid weg en verhoogt
de effectiviteit van de onderhoudsdocumenten.
Publicatie trainingsmaterialen
3DVia Composer bewijst ook zijn
waarde bij de creatie van effectief trainingsmateriaal
voor klanten, nieuwe
medewerkers of partners. Vooral in het
gemak waarmee doelgroepspecifieke
trainingen kunnen worden gemaakt als
variaties op een basistraining, zonder
dat deze individueel hoeven te worden
opgezet of teksten moeten worden vertaald.
Teksten kunnen opnieuw worden
geminimaliseerd door het gebruik van
animaties en afbeeldingen die op ieder
mogelijke wijze gepubliceerd kunnen
worden, bijvoorbeeld met veelgebruikte
media zoals Microsoft Word, Excel
en PowerPoint, afspeelbare video of
HTML-formaten voor online gebruik.
3DVia Composer verlaagt hiermee de
kosten voor het ontwikkelen van de
trainingsmaterialen en verbreedt het
bereik.
Creatie online catalogi
De mogelijkheid om op basis van de
3D CAD-modellen beeldmateriaal te
ontwikkelen voor print en online-gebruik
is van grote waarde. Producenten
investeren soms miljoenen in fotografie
en film voor het in beeld brengen
van hun producten, terwijl op CAD-gebaseerde
afbeeldingen ook zouden volstaan.
De groei van online communicatie
heeft deze waarde alleen maar vergroot.
Voorheen hadden de marketingmedewerkers,
verantwoordelijk voor deze
materialen, de ondersteuning en tijd
van de productengineers nodig voor de
ontwikkeling van deze beeldmaterialen.
Op basis van 3DVia Composer
zijn de marketingmedewerkers in staat
om zelf deze afbeeldingen te genereren
en aan te passen. Dit alles al tijdens de
ontwikkeling van het product zelf en
zonder gebruik te maken van de arbeidscapaciteit
van engineering.
Door met 3DVia Composer productdocumentatie
en gerelateerde publicaties
te automatiseren en direct te koppelen
aan de onderliggende 3D CAD-modellen,
kunnen producenten de ‘time to
market’ van de producten verkorten en
de verkoop bevorderen door betere documentatie.
3DVia Composer stelt de
gebruiker in staat om productdocumentatie
sneller en goedkoper te produceren
doordat documenten zich bij product
wijzigingen automatisch aanpassen
en met minder beroep op de engineers.
Effectievere trainingen en onderhoud
zullen tot slot niet alleen de tevredenheid
van klanten verhogen, maar
ook kortere onderhoudstijden mogelijk
maken.
Release V6R2010x van 3DVia Com -
po ser is in januari uitgebracht, deze
voegt waardevolle functionaliteit toe
aan het documentatiepakket van 3DVia
Composer.
Richard Wolters
rwolters@designsolutions.nl schreef dit
artikel voor CAD-Magazine.
Meer informatie over dit onderwerp:
www.designsolutions.nl.
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
33

PLATFORM
AutoCADExchange breder getrokken
Duurzaamheid en simulatie
Door Job van Haaften
Omgedoopt tot Experience Autodesk, werd de traditionele bijeenkomst van de ‘community’
AutoCADExchange.com, hiervoor Live Experience, gehouden op woensdag
18 november 2009, in de Expo te Houten. Er was veel te beleven, horen, zien en te winnen.
Harold Kip, community manager, heette iedereen welkom
namens de organisatie achter de gebruikerswebsite
en platform AutoCADExchange. Hij vertelde dat er drie
‘Tracks’ waren met sessies, globaal gezien een bouw-,
een MCAD- en een Civil 3D-track. Elke track bestond uit
zes sessies met pauzes voor de bedrijvenmarkt, versnaperingen
en lunch. Het programma was nog niet eerder bekend
gemaakt, maar was ter plekke beschikbaar om keuzes
te maken uit de tracks.
Hij had ook nog een nieuwtje: AutoCADExchange.com
wordt opgenomen in een nieuwe website: Expe -
rienceAutodesk.com om het daarmee breder te trekken en
ook de andere pakketten van Autodesk onder de aandacht
te brengen en in verband te brengen met AutoCAD en andere
Autodesk-producten zoals Maya, 3ds en Revit.
Spectaculair en duurzaam
In één van de sessies vertelde Ronald van der Heijden
van CadenZo over de totstandkoming van een animatie
die gecombineerd werd met een werkelijke, menselijke
presentator. Deze film is gebruikt om de ‘Weg van de
Toekomst’ te presenteren aan Gemeente, Provincie,
Ministerie en bewoners van Oss. De film was een opdracht
van Kaal Masten B.V. uit Oss die het spectaculaire,
moderne en op duurzaamheid gerichte straatmeubilair
heeft ontwikkeld voor deze weg, de N329.
Desmond Laeyendecker van Pollux gaf uitleg over de
mogelijkheden van Ecotect. Vorig jaar heeft Autodesk
het bedrijf Ecotect overgenomen en nu is het met een
nieuwe versie gekomen van deze analysesoftware voor
de bouw: Autodesk Ecotect Analysis 2010.
De druk vanuit overheid en opdrachtgevers wordt
steeds groter om zuinig te zijn met energie en duurzame
materialen te gebruiken. Er wordt gevraagd om ontwerpen
die een zo laag mogelijk CO2-voetafdruk geven
en tegelijkertijd de kosten van bouw, gebruik en
onderhoud laag te houden. Ecotect Analysis kan daar
bij ondersteunen, het is gemaakt om samen te werken
in een BIM met Revit Architecture, Revit MEP en
Revit Structure.
Ecotect kan berekenen wat de CO2-voetafdruk is van
een gebouw, inclusief bijvoorbeeld het brandstofgebruik
op het bouwterrein en de gebruikte energie voor de productie
van bouwmaterialen. Het kan het te verwachten
watergebruik berekenen, onder meer afhankelijk van de
functie van het gebouw: kantoor, woonfunctie en dergelijk.
Schaduwen en reflectie kunnen gesimuleerd worden
en de invloed daarvan op warmte in het gebouw en
hoeveelheid licht kunnen berekend worden. Ook geluid
en akoestiek kunnen gesimuleerd en gevisualiseerd worden,
zodat er rekening mee gehouden kan worden en
bijvoorbeeld geluidsabsorberende materialen toegepast
kunnen worden of juist reflecterende.
Laeyendecker: “Ecotect beschikt over veel wizzards die
de juiste vragen stellen om de berekeningen en analyses
te maken, om de juiste factoren mee te nemen.
Bijvoorbeeld voor daglichttoetreding is ook belangrijk
hoe schoon of vies de ruiten zijn in een gebouw. Maar
natuurlijk ook de geografische ligging, de dag en het
moment op de dag en schaduwen uit de omgeving.
Bij berekeningen voor een klimaatbeheersingssysteem
moet rekening worden gehouden met de bezettingsgraad,
zo kom je er achter hoeveel minder je hoeft te
stoken als er veel mensen in het gebouw zijn maar ook
dat er meer luchtverversing nodig is. Ecotect kan voor
de gebruiker berekenen wat er gebeurt als het dak
wordt aangepast, zonwering wordt geplaatst, wanden of
beglazing worden aangepast en nog veel meer.”
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
34

Op de bedrijvenmarkt waren partners
van Autodesk en natuurlijk stands
met de eigen softwareproducten.
WorldSkills en Vakkanjers
Bob Kramer, de bronzen medaillist van de WorldSkills in
Calgary, WK voor vakmanschap waar hij uitkwam in het
CAD-tekenen, vertelde over de aanloop ernaartoe en de
wedstrijd zelf. Kramer: “Na de voorrondes en de nationale
finale tijdens de Techni-Show heb ik veel getraind en geoefend
in Inventor met onder andere samenstellingen en werktekeningen
maken. Om mee te mogen naar de WorldSkills
moesten we na de EuroSkills vormbehoud tonen met een
score van minimaal 85 procent. Ook samenwerking met anderen
telt mee voor twintig procent van de score die je kunt
halen bij een opdracht. Dat is om het zo dicht mogelijk bij
de realiteit te houden, omdat je op de werkvloer ook moet
samenwerken, dan geldt dus niet alleen je talent in CAD-tekenen.
Wat me een belangrijke tijdsbesparing heeft opgeleverd
tijdens de WorldSkills, zijn de styles die ik van tevoren
heb aangemaakt, wat uiteindelijk het produceren van je
werktekeningen een stuk sneller maakt.”
Simuleren, valideren
Het simuleren en valideren van ontwerpen kan met
Simulation dat onderdeel uitmaakt van Inventor Pro.
Steven Bosschaerts van Prodesk vertelde erover: “Digital
prototyping is nog lang niet ingeburgerd, maar kan veel
profijt opleveren. Autodesk probeert het al een jaar of
twee duidelijk te maken en te laten gebruiken, het gaat
om het testen, analyseren en simuleren van een digitaal
model. Het voorkomt de noodzaak van een fysiek prototype
of kan daaraan vooraf gaan. Het kan helpen kosten te
besparen door reductie van materiaal en een goede keuze
van het materiaal, en bijvoorbeeld resonantieproblemen.
Levensechte simulatie loslaten op je ontwerp om te controleren
of componenten sterk genoeg zijn en de gewenste
bewegingen kunnen maken, maar ook een functionele
validatie van het hele project is mogelijk. Doet ie wat ie
doen moet, valt de hijskraan niet om”
Er zijn nog wel beperkingen aan de software bijvoorbeeld
in de materiaalkeuze, buigzame kunststoffen zijn nog niet
opgenomen bij de mogelijkheden.
Datamanagement
Peter Van Avondt van Prodesk vertelde tijdens zijn sessie
over datamanagementoplossingen: het beheren van product-informatie
en ontwerpwijzigingen. Van Avondt: “Niet
alleen alle gegevens staan in één model, die gegevens moeten
op een goede manier doorstromen naar collega’s en afdelingen.
Daarvoor heeft Autodesk de Vault-productfamilie,
onder meer producten die gericht zijn op verschillende
groottes van werkgroep tot multinational. Het vergemakkelijkt
het terugvinden van data, zorgt ervoor dat iedereen met
de juiste versie werkt en data hergebruikt kunnen worden.
Het in- en uitchecken van
tekeningen voorkomt dat er
twee versies komen die door
twee personen zijn bijgewerkt
op een ander onderdeel.
Om te kunnen wijzigen
moeten daar de rechten
voor worden gegeven, beveiliging
zodat niet iedereen
er in kan wijzigen. Ook kan
er gecontroleerd worden op
volledigheid, of de bedrijfsstandaard
is nageleefd, en
juistheid. Stuklijsten kunnen
worden aangemaakt met
artikelnum-
automatische
mers.”
Ecotect ondersteunt bij het nemen van beslissingen over
duurzaamheid.
Reis naar Las Vegas
Ook is het de gelegenheid om de leden van de ‘community’
te ontmoeten. Het actieve lid van de ‘community’ dat
de meeste punten heeft behaald, werd hiervoor beloond
met een reis naar de Autodesk University in Las Vegas.
Tot op het laatst was het spannend wie de top tien van gebruikers
aan ging voeren. Ze verzamelen punten door
problemen van anderen op te lossen, die andere kent dan
punten toe (CAD-credits). Al enige jaren zijn er enkele
gebruikers in de top tien die nu en dan van plaats wisselen,
maar ook komt er wel eens een nieuwe naam bovendrijven.
Richard Groen van
De Bijenkorf, ook lijstaanvoerder
in 2008, won nu in
2009 als beste een reis naar
de Autodesk University in
Las Vegas.
www.autocadexchange.com
www.experienceautodesk.com
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
35

MECHANICAL & DESIGN
PTC World Event in Parijs
Meer ‘Direct editing’
Door Rob Sman
Aan de evenementen die Parametric Technology Corporation (PTC) organiseert, veelal in
samenwerking met haar gebruikersverenigingen, is in dit blad al enkele keren aandacht
geschonken. Het Nederlandse PTC/User evenement brengt veel nuttige informatie vrijwel
direct van de bron naar de gebruiker: PTC/World is daarvan het superlatief, maar daar
moet die gebruiker dan wel een reis naar de VS voor over hebben. Dat is niet voor iedereen
haalbaar, maar gelukkig reist PTC met een afgeslankte vorm daarvan de wereld rond.
Het dagprogramma werd geopend
door Marc Diouane, PTC’s Vice
President Europe & Asia. Na eerder
‘alleen maar’ Europa onder zijn hoede
te hebben gehad, is deze Fransman
nu verantwoordelijk voor twee derde
van het resultaat van PTC. Uiteraard
werd iedereen, die de moeite had genomen
het evenement te bezoeken,
welkom geheten en bedankt voor hun
belangstelling. Van de circa 700 inschrijvers
kwamen er uiteindelijk een
kleine vijhonderd. Een redelijk goede
opkomst, gelet op het economisch klimaat.
‘Dynamic’ en ‘explicit modelling’ spelen een steeds grotere rol
in het ontwerpproces.
Die afgeslankte vorm is een eendaags
evenement. Vergeleken met het
World-event, dat drie dagen duurt, is
er dus minder maar nog steeds hoogwaardige
informatie. CAD-Magazine
werd uitgenodigd voor de bijeenkomst
in Parijs op 17 november. De
opbouw van de dag was volgens het
vertrouwde format: een aantal algemene
presentaties in de ochtend, en ‘s
middags kan gekozen worden uit ongeveer
dertig presentaties in zes gelijktijdig
verlopende ‘tracks’. Het geheel
werd omgeven met een expositie
waar naast een grote stand van PTC
zelf, een aantal partners hun hardware,
software of diensten onder de aandacht
probeerden te brengen.
PTC’s President Jim Heppelmann
ziet grote mogelijkheden in
SharePoint-gebaseerde oplossingen.
Interactie
Het woord is vervolgens aan Jim
Heppelmann, PTC’s President and
Chief Operating Officer. Heppelmann
ging in op de strategie en technologische
ontwikkelingen bij PTC.
Daarnaast benadrukte hij ook nog
eens het belang van het evenement.
Het is één van de weinige gelegenheden
die je hebt als gebruiker van
PTC’s producten om je leverancier
direct te ontmoeten, maar ook de interactie
tussen gebruikers onderling
kan het evenement de moeite waard
maken. De speerpunten van PTC’s
strategie zijn helder en eigentijds.
Daar horen dan natuurlijk zaken bij
als ‘Green design’ en bekend willen
staan als het bedrijf met de beste technologie.
Die zaken passen nog steeds
in de al geruime tijd gehanteerde filosofie
van het Product Development
System (PDS).
Heppelmann werd afgelost door
Brian Shepherd, PTC’s Vice Presi -
dent of Product Development, die opsomde
welke nieuwe producten recent
op de markt zijn gekomen, en
ook lichtte hij hier en daar een tip van
de sluier op. Sinds september is
Wildfire 5.0 op de markt, met onder
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
36

meer ‘Direct Editing’ en functies ten
behoeve van de ontwikkeling van
kunststof onderdelen. De tekeningmodule
is als eerste voorzien van een
ribbon. Voor wat betreft CoCreate
zien we nu eindelijk wat gebeuren:
versie 16.5 is al wat meer in het PDS
geïntegreerd. In versie 17, die gepland
staat voor dit voorjaar, moet
sprake zijn van verdere integratie met
Pro/Engineer. Uiteindelijk wil men
het beste van twee werelden: Explicit
Modeling moet in Wildfire 6.0 in
staat zijn zowel features te bewerken
als ‘Direct editing’ kunnen uitvoeren
op geïmporteerde parts. En dan natuurlijk
nog de PLM-software.
Hoewel alweer tien jaar oud is
Windchill de jongste van de ‘gevestigde’
PLM-technologieën. Op het
verlanglijstje voor Windchill 10 (begin
2011) prijkt onder meer
‘Embedded Software Management’,
waarmee ook de ontwikkeling van de
software(code) die in ontwerpen is
geïntegreerd, kan worden beheerd.
Het internet maakt door de Web 2.0
technologie nieuwe samenwerkingsvormen
mogelijk. PTC noemt dit
‘Social Product Development’.
Hiervoor leent zich de PLM-applicatie
ProductPoint, gebouwd op het
Microsoft SharePoint-platform, bij
uitstek. In een gesprekje dat ik tijdens
één van de pauzes met hem had vertelde
Jim Heppelmann overigens terloops
de hechte samenwerking met
Microsoft op het gebied van applicatieontwikkeling
voor SharePoint één
van de belangrijkste zaken te vinden.
Geen wonder, want SharePoint is het
snelst groeiende Microsoft-product
ooit; dat biedt kansen.
PTC speelt met ProductView in op
nieuwe samenwerkingsvormen.
Scheepsbouwer
Het ochtendprogramma werd afgerond
door DCNS, bouwer van schepen
voor de Franse en andere zeestrijdkrachten.
Bij het ontwikkelen en
bouwen van een onderzeeër kan het
zomaar gaan over een project van
acht miljoen uur en bijna een miljoen
onderdelen. Dat sluit fysieke prototypes
uit, en de validatie van het ontwerp
zal dus geheel virtueel moeten
gebeuren. Daarbij speelt natuurlijk
het PLM-systeem een grote rol. Het
inzetten van Windchill heeft geleid tot
een reductie van de faalkosten bij het
bouwen van de romp van 70 procent.
Verdere kostenbesparingen worden
bereikt door het dankzij PLM kunnen
hergebruiken van eerdere ontwerpen
bij de ontwikkeling van een nieuw
schip. Al met al een indrukwekkend
en goed opgebouwd verhaal.
Over de diverse tracks die in de middag
konden worden gevolgd kunnen
we hier kort zijn. Door hier en daar
even naar binnen te lopen was goed te
zien dat er geen sessies waren waarvoor
geen belangstelling bestaat, en
de deelnemers bleken doorgaans tevreden.
Vooruitzichten goed
Daags voor dit evenement was een
perslunch georganiseerd, waar een
ontmoeting met Jim Heppelmann
centraal stond. Buiten een toelichting
op de strategie en productontwikkeling
moest dan ook over de bedrijfsresultaten
gesproken worden. Daarbij
viel op dat in 2009 de inkomsten
slechts twaalf procent terug gevallen
zijn, en dat nog voornamelijk door
een slecht eerste halfjaar. Er wordt
nog altijd winst gemaakt en met de
verkochte aantallen zit het ook wel
goed. De vooruitzichten voor 2010
zijn goed.
Voor iedereen die ook maar een beetje
op de hoogte was er eerlijk gezegd
weinig nieuws te horen qua strategie.
Dat gaf Heppelmann eigenlijk ook
wel enigszins toe. “Ik wil alleen maar
even zeker weten dat iedereen het begrijpt.”
Wèl frappant is de uitspraak
dat hij ontwikkeling of overname van
een AEC-pakket op termijn niet uitsluit.
Hij is technisch goed op de
hoogte, maar echt kenmerkend voor
de ‘spirit’ van Heppelmann is de
graagte waarmee hij ingaat op zaken
die de kracht van PTC onderstrepen,
en de ontwikkelingen bij concurrenten.
Hij legt die graag in het voordeel
van PTC uit. Bij gebrek aan vragen
over de veranderingen in de relatie
tussen Dassault en IBM, toch zeker in
Frankrijk een belangrijk onderwerp,
brengt hij dit zelf maar ter sprake.
Om dan vervolgens te verzuchten dat
hij niet kan snappen waarom Dassault
er 600 miljoen dollar voor over heeft
om business terug te kopen die ze eigenlijk
al hadden. “Maar ik vind het
prima.” Met deze gedrevenheid zit
PTC voorlopig goed.
Hoewel informatief en leerzaam, is
dit evenement niet iets waar de gemiddelde
Nederlandse PTC-klant de
voorkeur aan zou moeten geven boven
het eigen PTC/User evenement.
Ook daar is doorgaans wel een kopstuk
van PTC aanwezig voor de visie,
strategie, en blik op de toekomst. Ook
met het gehalte van de sessies in de
tracks zit het wel goed. En je hoeft
geen Frans te verstaan….
www.ptc.com
Duik mee in de toekomst!
Cadmes TechniShow 2010
Gratis inschrijven op www.cadmes.com | 9-12 Maart Jaarbeurs Utrecht
CADMES BENELUX info@cadmes.com +31 (0) 73 6456222
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
37

9-12 MAART 2010 | JAARBEURS UTRECHT | WWW.TECHNISHOW.NL
VAKBEURS VOOR INDUSTRIËLE PRODUCTIETECHNIEK
BRUISEND PLATFORM VOOR VAKSPECIALISTEN
nieuws en noviteiten actualiteiten en activiteiten inspiratie en ideeën
REGISTREER VOOR GRATIS TOEGANG VIA:
WWW.TECHNISHOW.NL UW REGISTRATIECODE: 950.003.23
Techni-Show is gelijktijdig met

Courant
Vliegtuig teruggevonden
op Antarctica
Pag 2.
Onderaards huis
Pag 2.
Pagina 1. | Gratis verspreiding in iedere uitgave van CAD-Magazine
Computeranimaties
printen op
verpakkingen
Stadsergonoom maakt
A'dam toegankelijker
1 Januari | 3e jaargang | nummer 1
Vliegveld -
scanners
zien saus als
explosief
HASSELT - Stel je voor dat je elektronica kan
printen, net als inkt, op welk oppervlak dan
ook. Op een dun laagje plastic bijvoorbeeld,
dat vervolgens gebogen of opgerold kan worden.
De mogelijkheden zijn eindeloos: lichtgevende
plafonds, meubels, verpakkingen, reclameborden,
kledij, vrachtwagenbekleding enz.
Denk ook aan de kranten met bewegende foto’s
in de Harry Potter films.
Lumoza, een nieuwe spin-off van het Instituut
voor Materiaalonderzoek (IMO) van Universiteit
Hasselt en IMEC, gaat deze technologie naar de
markt brengen. Lumoza zal zich in eerste fase
richten op de reclame- en verpakkingssector.
Het eerste product is een innovatieve reclametoepassing
waarbij lichtgevende (of elektroluminescente)
inkt geprint wordt op een flexibel
laagje. De geprinte inkt wordt aangestuurd via
een driver die de animatie (opeenvolging en
timing) van het licht regelt. Zo kunnen lichtgevende
en computeranimaties flinterdun gedrukt
worden.
Lumoza richt zich in eerste instantie tot de reclame-
en verpakkingssector, die beide voortdurend
op zoek zijn naar nieuwe mogelijkheden.
Er is onder meer interesse voor originele aantrekkelijke
verpakkingen uit de sector van DVDverpakkingen.
Later behoren ook meer duurzame
toepassingen, bijvoorbeeld in de bouwsector,
tot de mogelijkheden. Denk daarbij aan
wandversieringen, uithangborden, reclames en
dergelijke.
www.lumoza.be
AMSTERDAM – De Gemeente Amsterdam zet
een stedelijk ergonoom in die de toegankelijkheid
van de stad moet verbeteren. Dat heeft
het college van burgemeester en wethouders
besloten, zo maakte de Gemeente onlangs bekend.
De komst van de stadsergonoom moet ervoor
zorgen dat gebruikers de openbare ruimte weer
beter kunnen benutten. Verantwoordelijk wethouder
Marijke Vos erkent dat het nogal eens
schort aan de toegankelijkheid van de stad.
“Als al tijdens het bouwproces rekening wordt
gehouden met de eindgebruikers, hoeft er achteraf
minder veranderd te worden. Ik hoop dat
door de werkzaamheden van de stadsergonoom
de Amsterdammers en bezoekers weer het middelpunt
worden tijdens dit soort processen,
waardoor we uiteindelijk een stad krijgen waarin
iedereen zich prettig kan bewegen.”
De stadsergonoom doet het komende half jaar
onderzoek in verschillende gebieden in de stad.
Zo buigt hij zich bijvoorbeeld over het
Stationseiland, waar momenteel bouwwerkzaamheden
aan de Noord-Zuidlijn plaatsvinden.
Hij kijkt hier onder meer naar hoe een toerist
met zware koffers zich zal verplaatsen door het
station en hoe een blinde van het treinperron
naar het busstation loopt.
www.amsterdam.nl
Opvouwbaar toetsenbord
Dit als een soort waaier opvouwbaar toetsenbord
is ontworpen door Yoonsang Kim en Eunsung Park
van YankoDesign. Het is onderdeel van hun ‘None
Bacteria Project’, bedoeld om verspreiden van infecties
te verminderen. Het idee is echter heel
bruikbaar, omdat het makkelijk mee te nemen is
en uit te spreiden om even via je iPhone te bloggen
bijvoorbeeld.
www.yankodesign.com
3,3 Miljoen LEGO-stukjes
ENGELAND - Met de hulp van 1.000 vrijwilligers
bouwde James May een gigantisch LEGO-huis, als
een uitdaging voor een BBC-televisieprogramma.
Hij had geen hulp gevraagd van LEGOland maar
construeerde het 6 meter hoge huis, de droom
van menige zeer jonge architect, op een terrein
van Denbies wijngaard in Dorking, Surrey (GB).
In de oogsttijd had de wijngaard het terrein weer
nodig, en omdat verkoop van het huis als openbare
attractie niet was gelukt, moest het afgebroken
worden. De afbraak, niet met duizenden gevoelige
vingers zoals de bouw, ging met een
sloophamer en resulteerde in een berg van 3,3
miljoen stukjes LEGO. De LEGO-stukjes zijn uiteindelijk
geschonken aan een goed doel.
MEXICO - Een traditionele Mexicaanse saus, de
mole, een mix van kruiden en pepers, wordt
door een aantal scanners op luchthavens aangezien
voor een explosief. Bepaalde scanners
identificeren mole en bepaalde pepermuntjes
als explosieven. Het gaat niet alleen om apparaten
in Mexico maar in heel de wereld, aldus een
Mexicaanse onderzoeker.
Het Mexicaanse dagblad Reforma berichtte zondag
dat het onlangs op vluchten naar de VS al
vier keer is voorgekomen dat mole door een
scanner voor een explosief werd aangezien. Om
de saus niet het slachtoffer te laten worden van
de veiligheidsmaatregelen, worden volgens de
Mexicaanse zegslieden speciale moleculaire
scans uitgevoerd op de lekkernijen die bij de
gewone, eerste scan springstof leken. Dat gebeurt
gelukkig niet al te vaak, want relatief weinig
mensen gaan met mole het vliegtuig in. Het
is een mengsel met een bijna prehistorische
oorsprong dat tot de meest essentiële onderdelen
van de Mexicaanse keuken behoort.

Minaretten kunnen ook
meer integreren
1 Januari | 3e jaargang | nummer 1
Onderaards huis
De Poldermoskee in Slotervaart, Amsterdam,
is bijna gereed.
DELFT - “Minaretten en koepels in ontwerpen
voor moskeeën zijn ouderwets”, vindt architect
en designer Abdeluahab Ham miche van Memar-
Dutch. “Moslim gemeen schappen focussen te
nadrukkelijk op de traditionele elementen zoals
een koepel en minaret.” Elementen die overigens
een orthodox katholieke oorsprong hebben.
“Er moet een evolutie plaatsvinden in de
bouw van een moskee.”
Sinds 2002 voert Hammiche het debat over een
meer hedendaags ontwerp voor moskeeën. Zijn
ideeën over een meer eigentijds ontwerp voor
een moskee heeft hij omgezet in een ontwerp
voor de Poldermoskee in Amsterdam
Slotervaart, die vorig jaar werd geopend. Voor
hem betekent dit ontwerp het startpunt van
een discussie over moderne en westerse ontwerpen
voor islamitische gebedshuizen.
Christelijke oorsprong
De traditionele moskeeën met minaretten en
koepels naar voorbeeld van moskeeën in
Islamitische landen, noemt Hammiche ‘heimweemoskeeën’:
een slechte copy-paste architectuur.
“De bouw van een minaret bij een moskee
wordt nergens voorgeschreven. Nu staat
een minaret vaak los van het gebouw; het zou
beter in het ontwerp geïntegreerd moeten worden
zodat het niet functieloos blijft.”
Hüsnu Yegenoglu, een Turks-Nederlandse architect,
stelt: “Toen de Ottomanen Constantinopel
veroverden in 1453 werd de van oorsprong orthodox
katholieke Aya Sofia omgedoopt tot
moskee. De architectuur bleef daarbij in grote
lijnen behouden. Vervolgens werd de koepel als
belangrijkste stijlelement gekopieerd bij de
bouw van nieuwe moskeeën. De huidige vormgeving
van de moskee is dus ondenkbaar zonder
katholieke invloeden. De identiteit van religieuze
architectuur is dus niet statisch maar kan
veranderen in de tijd.”
Interieur belangrijkste
Christian Welzbacher, publicist over nieuwe moskeeën
in het Westen, stelt dat: ‘Het kenmerkende
gebruik van een islamitische geloofsruimte
draagt mogelijk nog meer de essentie van de
moskee in zich dan de architectonische representatie
van het gebouw. Een kenmerkend gebruik
dat zichtbaar wordt door bijvoorbeeld de
schoenenwand, een gebedsruimte gericht op
Mekka en een toiletgroep die juist niet gericht
is op het Oosten.
www.memardutch.nl
AMSTERDAM - Een uniek onderaards huis in
Vals (Graubünden, Zwitserland) ontworpen door
de architecten van het Nederlandse bureau
SeArch en Christian Müller. De makers: “Het is
moeilijk een nieuwe constructie te bedenken
dat geen inbreuk doet aan dit prachtige landschap.
Dus toen de bijzondere gelegenheid zich
voordeed om een nieuw huis neer te zetten op
een steenworp afstand van de beroemde thermische
baden van Wallis, was het van het
grootste belang om de rust die de plek uitstraalt
niet te verstoren.”
“Dit ondergrondse huis is een voorbeeld van de
mogelijkheid dat een goed doordachte constructie
van een gebouw ervoor kan zorgen dat
het gebouw in harmonie is met zijn omgeving.”
“Gesitueerd in het Zwitserse dorp Vals, diep in
de bergen, is het huis bijna onzichtbaar.
Ondergronds gebouwd, geeft de betonnen constructie
een brede ovale opening waar je uitkomt
na het beklimmen van een in de helling
verwerkte trap die bestaat uit grote stenen tegels.
Bovenaan de trap is een centrale patio die
omgeven wordt door een brede façade, opgebouwd
uit grote ramen die lichte reflecties geven
van het Alpen-uitzicht aan de andere kant
van de smalle vallei.”
www.search.nl
Vliegtuig teruggevonden dat sinds
1911 vastgevroren zat op Antarctica
Zet handgeschreven notities en schetsen om in digitaal
BRUSSEL - IRIS lanceert een mobiel, digitaal notitieblok:
IRISnotes Executive 1.0. Het mobiele
notitieblok spaart de gebruiker tijd en inspanning
door geschreven notities en sketches om
te vormen tot bewerkbare tekst of schetsen op
een computer. Het bedrijf IRIS is gespecialiseerd
in intelligente documentherkenning (IDR), inhoudsbeheer
voor ondernemingen (ECM) en geoptimaliseerde
IT-infrastructuur (ICT).
Het nieuwste product van IRIS is eenvoudig te
gebruiken. Via een door een batterij aangedreven
pen, worden handbewegingen doorgestuurd
naar een ontvanger die op de bovenkant
van een gewoon blad papier is bevestigd. De
ontvanger die tot 100 pagina's tekst kan opslaan,
wordt vervolgens aangesloten op de
computer waar de OCR-software (Optical
Character Recognition) het handschrift omzet in
elektronische tekst die kan worden opgeslagen,
bewerkt of verwijderd.
IRISnotes Executive bewaart het handschrift van
de schrijver en vervolgens worden de notities
verwerkt en geëxporteerd naar standaardtoepassingen
zoals Microsoft Word of Outlook. De
digitale ontvanger is licht en klein van formaat
en wordt automatisch opgeladen met stroom
via de USB-poort van de computer.
www.iriscorporate.com
ANARCTICA - Australische poolreizigers hebben
op de Zuidpool het wrak van een vliegtuig
ontdekt dat al sinds 1911 in het ijs vastzit. Het
toestel was een van de eerste vliegtuigen ter
wereld. Het gaat om een toestel van de Britse
constructeur Vickers, gebouwd acht jaar na de
eerste vlucht van de broers en luchtvaartpioniers
Wright. De Australische ontdekkingsreiziger
Douglas Mawson nam het mee naar
Antarctica in 1911.
Het vliegtuigje was al eens gecrasht tijdens
een testvlucht in Australië en was daarbij fors
beschadigd geraakt. Toch stond Douglas
Mawson erop om ermee naar de Zuidpool te
gaan. Hij wilde het ter plaatse gebruiken om
Douglas Mawson
zijn sleeën mee te
trekken. Mawson
rustte het toestel uit met een soort ski's en
een speciaal roer op de staart van het vliegtuigje.
Hij liet het achter op Antarctica.
Het toestel was voor het laatst gezien in 1975.
Toen was het al volledig omgeven door ijs.
Onderzoekers hebben sindsdien verschillende
zoekacties ondernomen om het vliegtuigje terug
te vinden. Dankzij uitzonderlijk laag water
en door het smelten van het ijs hebben drie
Australische poolreizigers het nu bij toeval gevonden.
Het is de bedoeling om het wrak uit
te graven en naar Australië te brengen in de
loop van januari.

PLATFORM
Webnieuws op je telefoon
CAD-Magazine mobiel
Door de redactie
Uitgeverij CMedia Productions biedt per
direct haar magazines mobiel aan.
Dat betekent, dat alle online berichten van
CAD-Magazine vanaf nu ook telefonisch
te raadplegen zijn.
De interesse voor mobiel internet
groeit. Dit komt niet alleen door de
dalende prijzen, maar ook door de
steeds betere technieken: grotere
beeldschermen, snellere datatechnieken
(edge/umts/hpsda) en speciale datakaarten
voor de laptop. De mobiele
internetmarkt is echter nog niet zo
groot: vijf miljoen page-views per
maand. In vergelijking met het ‘vaste’
internet stelt dat niet veel voor, maar
alle relevante onderzoeken laten steile
groeicurven zien. Aangejaagd door de
nieuwste telefoons en pda’s (die handiger
zijn in het gebruik dan mobiele
internetbrowsers), dalende kosten
voor mobiel dataverkeer en een groter
aanbod van mobiele content, zal de
markt zich de komende jaren in hoog
tempo ontwikkelen.
Uitgevers moeten hun content ontsluiten
voor de mobiele markt, anders
dreigt er een disbalans te ontstaan in
vraag en aanbod. Ruud Groothuis,
uitgever van GIS-Magazine, CAD-
Magazine en GeoInformatics voorspelt:
“In drie tot vijf jaar zal mobiel
internet even groot zijn als gewoon
internet.” Tegen die tijd heeft CAD-
Magazine een goede uitgangspositie
verworven door zich nu alvast te manifesteren
in de markt. “Mobiel wordt
niet zo groot als ik dacht”, zegt
Groothuis, “Maar nog veel groter. Het
gebruik van open standaarden, de
groeiende databerg, sensor-elementen
en nieuwe ‘devices’ behoren tot de
zaken die het zo groot zullen maken.”
Groeiende populariteit
Het aantal wekelijkse gebruikers van
mobiel internet groeide afgelopen jaar
“In drie tot vijf jaar zal
mobiel internet even
groot zijn als gewoon
internet”,
Ruud Groothuis, uitgever
van onder andere
CAD-Magazine.
met 53 procent. In totaal gebruikt op
dit moment 1,3 miljoen Nederlanders
van twaalf jaar en ouder mobiel internet,
zo blijkt uit de Multiscope
Marktpeiler van september 2009. Het
percentage mobiele telefoons dat geschikt
is voor mobiel internet, is ondertussen
gestegen naar 60 procent.
Binnen de groep die gebruik maakt
van mobiel internet, gebruikt nu 40
procent het dagelijks, in 2008 was dit
nog 19 procent. Van de gebruikers
van mobiel internet heeft ruim 70
procent een onbeperkte databundel.
Het percentage mobiele telefoons dat
geschikt is voor mobiel internet is ondertussen
gestegen naar 60 procent.
Snelle ontwikkeling
Gebruikers zijn meer bekend met mobiele
sites dan met applicaties die
geïnstalleerd moeten worden. Omdat
een mobiele site, in tegenstelling tot
een applicatie, geschikt is voor diverse
typen telefoons, bereikt een mobiele
site op dit moment de grootste potentiële
doelgroep.
De belemmeringen bij mobiele websites
zijn de schermgrootte, de hoge
kosten voor mobiel internetten, de
verbindingssnelheid en gebrek aan
standaardisatie in browsers en url’s.
Dit stond tot dusverre de groei in het
gebruik van mobiel internet in de
weg. Ontwikkelingen volgen elkaar
echter in hoog tempo op. Telecomproviders
bieden vaker abonnementen
met onbeperkt internet tegen een vast
bedrag. Schermen worden groter (bijvoorbeeld
Apple’s iPhone).
Bovendien zijn er initiatieven van het
internationale dotMobi om tot meer
standaardisering in url’s en de inrichting
van websites te komen. Ook het
Nederlandse Open Mobiel Internet,
waaraan onder andere ABN AMRO,
ANWB, De Telegraaf en Rabobank
deelnemen, werkt aan standaarden
om mobiel internet beter toegankelijk
te maken.
www.cadmagazine.nl
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
41

PLATFORM
AutoCAD 2010
Voordelen van Subscription
Advantage Pack
Door Jean-Pierre van Gastel
Inmiddels heeft Autodesk een uitbreiding voor AutoCAD 2010 op de markt gebracht.
Deze uitbreiding genaamd het Subscription Advantage Pack voor AutoCAD 2010 is, zoals
de naam al doet vermoeden, alleen beschikbaar voor gebruikers die een ‘Subscription’-
contract hebben afgesloten op AutoCAD. De overige gebruikers zullen dus
hoogstwaarschijnlijk moeten wachten op AutoCAD 2011 om gebruik te kunnen maken
van deze nieuwe mogelijkheden.
Afbeelding 1.
Het Subscription Advantage Pack is beschikbaar in zowel
een 32-bit als een 64-bit versie. De nieuwe mogelijkheden,
die beschikbaar komen na het installeren van het
Subscription Advantage Pack voor AutoCAD 2010, zijn
vooral gericht op het sneller werken met AutoCAD 2010
en zijn met name gebaseerd op de wensenlijst van de
Autodesk Gebruikers Groep (Augi). Na de installatie van
het Subscription Advantage Pack voor AutoCAD 2010,
verschijnt er automatisch een nieuwe ribbon-tab in beeld
genaamd ‘Subscription’, zie afbeelding 1. Daarnaast is er
direct een nieuwe toolbar beschikbaar met exact dezelfde
nieuwe mogelijkheden.
Isolate Objects
Het eerste ‘Panel’ dat we tegenkomen in de nieuwe
‘Subscription’-tab is het ‘Isolate Panel’. Met behulp van
het nieuwe commando ‘Isolate Objects’, dat overigens al
langer bestond in de vorm van een Lisp-routine, kunnen
objecten zeer snel geïsoleerd worden van hun omgeving.
Na het activeren van het ‘Isolate Objects’-commando,
maakt de gebruiker een selectie in de tekening, die hij wil
isoleren en vervolgens zal de rest van de geometrie, die
niet geselecteerd is, automatisch (tijdelijk) verdwijnen.
Ook voor geometrie die in een block of een externe referentie
is verwerkt, wordt hierop geen uitzondering gemaakt.
Het isoleren van objecten gebeurt overigens niet
op basis van lagen ‘aan’ of ‘uit’ zetten, en is alleen maar
te controleren door het nieuwe lampje dat zichtbaar is
rechtsonderin de statusbalk van AutoCAD. De kleur van
dit lampje verandert namelijk automatisch van de kleur
geel in de kleur rood. Met behulp van de knop ‘End
Object Isolation’ in het ‘Isolate Panel’ of met behulp van
het rechtermuisknopmenu op het nieuwe ‘Isolate
Objects’-icoontje in de statusbar kan een set met objecten
dat geïsoleerd is, weer uitgezet worden, zie afbeelding 2.
Het nieuwe commando ‘Hide Objects’ doet het tegenovergestelde
van ‘Isolate Objects’. Concreet selecteert de
gebruiker met dit nieuwe commando welke geometrie er
(tijdelijk) mag verdwijnen. Ook hierbij zal het nieuwe
‘Isolate Objects’-icoontje van kleur veranderen. Gelukkig
treffen we deze zeer handige commando’s ook aan in het
standaard rechtermuisknopmenu van AutoCAD 2010.
Gelukkig, aangezien dergelijke functionaliteit op exact
dezelfde wijze is terug te vinden in meerdere Autodeskproducten.
Afbeelding 2.
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
42

Select Similar
Het nieuwe ‘Select Similar’-commando komt de gebruiker
tegen in het nieuwe ‘Select Panel’. Opvallend dat een
dergelijk commando nu pas wordt toegevoegd aan
AutoCAD, aangezien dit commando al vrij lang beschikbaar
was in bijvoorbeeld Autodesk Revit Architecture en
Autodesk 3ds Max (Design). ‘Select Similar’ doet wat de
naam van het commando eigenlijk al doet vermoeden.
Het commando selecteert namelijk alle objecten met dezelfde
eigenschappen in de tekening zoals bijvoorbeeld
objecttype, laagnaam, symbolen met dezelfde naam enzovoorts,
zie afbeelding 3. Het ‘Select Similar’-commando
is uiteraard ook terug te vinden in het ‘Edit Menu’ in
AutoCAD 2010. Als de gebruiker nog dieper gaat graven
in het ‘Select Similar’-commando, kan hij zelf nog instellen
op basis van welke eigenschappen de selecties gedaan
mogen worden. Met behulp van de nieuwe SELECTSIMI-
LARMODE systeemvariabele kan de gebruiker namelijk
zelf bepalen op basis van een optelsom welke eigenschappen
er gekozen worden.
Afbeelding 3.
Draw Panel
In het tweede ‘Panel’ in de ‘Subscription’-tab is het nieuwe
‘Add Selected’-commando terug te vinden. Met behulp
van dit nieuwe commando is het mogelijk om razendsnel
een nieuw object te maken met exact dezelfde
eigenschappen, gebaseerd op de eigenschappen van het
geselecteerde object. Het nieuwe object bevat vervolgens
automatisch dezelfde algemene eigenschappen. Naast deze
algemene eigenschappen, worden ook sommige specifieke
objecteigenschappen overgenomen. Denk hierbij
bijvoorbeeld aan de breedte van een polylijn, eigenschappen
van tekst, arcering, maatvoering et cetera. Het ‘Add
Selected’-commando maakt ook deel uit van het ‘Edit
Menu’, dus is snel bereikbaar als de gebruiker een object
in de tekening heeft geselecteerd via het rechtermuisknopmenu.
Het ‘Add Selected’-commando is zeker weten
een absoluut tijdsbesparend commando, wat elke
AutoCAD-gebruiker enorm zal waarderen.
0 Object type
1 Kleur
2 Laag
4 Lijntype
8 Schaal van het lijntype
16 Lijndikte
32 Plotstijl
64 Objectstijl
128 Naam
Draw Order Panel
Het laatste nieuwe ‘Panel’ dat we tegenkomen na de installatie
van het Subscription Advantage Pack voor
AutoCAD 2010, is het ‘Draw Order Panel’. Hierin bevinden
zich concreet twee nieuwe AutoCAD-commando’s,
waarmee de volgorde van objecten kan worden aangepast.
Met behulp van het ‘Bring Annotations to Front’-
commando, kunnen tekstobjecten en bemating automatisch
op de voorgrond geplaatst worden.
Het tweede nieuwe commando is het ‘Send Hatches to
Back’, dat ervoor zorgt dat automatisch alle arceringen in
de tekening naar de achtergrond verdwijnen. Dit is volledig
onafhankelijk van welk arceerpatroon (gradiënt, solid)
er gebruikt is en of de arceringen al dan niet op een
vergrendelde laag staan, zie afbeelding 4.
Kortom al deze nieuwe mogelijkheden bij elkaar vormen
een enorm handige uitbreiding voor elke AutoCAD-tekenaar.
Hiermee toont Autodesk ook aan dat het niet alleen
een commercieel interessant verhaal is om een ‘Sub -
scription’-contract af te sluiten. Immers een AutoCADgebruiker
met een ‘Subscription’-contract heeft eerder
toegang tot nieuwe mogelijkheden en trainingen via het
‘Subscription centre’. Om snel alle nieuwe mogelijkheden
te bekijken, is er ook een video beschikbaar, waarin
alle mogelijkheden van het Subscription Advantage Pack
voor AutoCAD 2010 duidelijk aan bod komen. Alhoewel
de nieuwe mogelijkheden enorm voor zichzelf spreken en
de gebruiker zich misschien zal afvragen waarom het zo
lang heeft geduurd voordat dergelijke mogelijkheden in
AutoCAD beschikbaar waren.
Jean-Pierre van Gastel
jean-pierre.van.gastel@pollux.nl is
freelance redacteur voor CAD-Magazine.
Voor dit onderwerp zie ook:
www.autodesk.com/subscription.
Afbeelding 4.
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
43

HARDWARE
HP biedt vele mogelijkheden
Presenteren is belangrijk
Door Job van Haaften
Er zijn veel materialen die gebruikt kunnen worden bij het presenteren van een ontwerp
voor een mogelijke opdracht, dat geldt voor architecten maar ook bij presentatie van
industriële producten. Zeker bij grote projecten waarbij veel personen meebeslissen,
kan een presentatie van doorslaggevend belang zijn voor het binnenhalen van de
opdracht en de concurrentie weet dat ook.
HP toonde me onlangs diverse media
en de manier waarop die bij presentaties
gebruikt kunnen worden. Ook
biedt HP een service, PSP net -work,
waarbij een aanbieder gevonden kan
worden in eigen land of directe omgeving
van een printser vice, omdat je niet
al die mogelijkheden voor het vervaardigen
van presentatiemateriaal zelf in
huis kunt hebben.
Van deur tot boek
Je kunt het haast zo gek niet bedenken
of tegenwoordig kan het bedrukt
worden door ‘wide format printers’
van HP. Een deur met verschillende
profielranden tot een dikte van enkele
centimeters kan door de Scitex van
HP om een afbeelding erop af te
drukken over de profielranden heen.
Banieren om van hoge muren of torens
te laten hangen met full color-afbeeldingen
en teksten. Nou zijn dit
voorbeelden waar een architectenbureau
of sales-afdeling in de maakindustrie
niet op zit te wachten, maar er
zijn ook veel mogelijkheden die wel
van pas kunnen komen.
Zo is het mogelijk om in een beperkte
oplage met een Indigo-printer boeken
te maken. Daarmee kan een architectenbureau
zich presenteren met diverse
projecten, maar ook een enkel project,
in een boek dat in een kleine oplage
wordt gedrukt. Hetzelfde geldt
voor de producten die een bepaald bedrijf
kan maken, eventueel aangevuld
met achtergrondinformatie over historie
en toekomstige ontwikkelingen.
Het is daarbij mogelijk per exemplaar
specifieke zaken toe te voegen, zoals
een logo en naam van een bedrijf
waar dat exemplaar voor bestemd is.
Ook een persoonlijke brief als voorwoord
kan worden meegenomen.
Een deur met verschillende profielranden
tot een dikte van enkele centimeters kan
door de Scitex van HP bedrukt worden
met een afbeelding over de profielranden
heen.
Tentoonstelling
In een showroom of bij presentatie in
een zaal zijn er veel mogelijkheden
die ook prima gecombineerd kunnen
worden zoals spandoeken, billboards,
banieren. Denk bijvoorbeeld aan een
presentatie waar een gemeenteraad
een bouwproject moet beoordelen of
omwonenden en toekomstige bewoners.
Zoiets kan in een hal als een
soort tentoonstelling worden gebracht.
Banieren kunnen van een
doorzichtige of doorschijnende stof
worden gemaakt, waarbij verlichting
een belangrijke rol kan spelen.
Billboards, panelen of ingelijste afbeeldingen
kunnen dat weer afwisselen.
Ook kan op een doorschijnend
kunststof medium worden geprint dat
als op een lampenkap gespannen kan
worden met verlichting erachter.
Veel van deze media kunnen ook met
een grootformaat printer van HP worden
bedrukt waar veel bedrijven zelf
over beschikken. Een doorschijnend
medium zoals het 90 grams ‘HP
Tracing paper’, doorzichtige film ‘HP
Clear Film’ dat 174 gram per vierkante
meter is, of een ‘HP White Matt
Polyester Film’ van 165 gram dat opgespannen
kan worden. Voor banieren
en spandoeken zijn er onder meer:
HP Opaque Scrim (460 gr/m2), HP
PVC-free Banner (420 gr/m2) en het
veel dunnere HP Durable Flag Fabric
(110 gr/m2) en voor gebruik binnens-
Bedrukte lampen, spandoeken, panelen of ingelijste afbeeldingen kunnen in
afwisseling worden toegepast.
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
44

Magnum-fotograaf Jonas Bendiksen ontwikkelde samen met HP een manier om zijn foto’s van de eenkamerwoningen met
zoveel mogelijk impact neer te zetten.
huis HP Cotton Matte Fabric (215
gr/m2). Er zijn ook een paar soorten
canvas en nog veel meer.
Eenkamerwoningen
Doeken kunnen niet alleen opgehangen
worden maar ook gespannen over
een frame. Daar maakt onder meer de
bekende Magnum-fotograaf Jonas
Bendiksen gebruik van. De van oorsprong
Noorse Jonas Bendiksen
kwam als kandidaat-lid bij Magnum
Photos in 2004 en werd volwaardig
lid in 2008. Hij woont in New York
als hij niet op reis is voor zijn fotoreportages.
Hij maakte een reportage met foto’s
van gehuurde eenkamerwoningen in
achterbuurten van Jakarta, Mumbai,
Nairobi en Rio de Janeiro, met hun
bewoners. Hij ontwikkelde samen met
HP een manier om zijn foto’s van de
eenkamerwoningen met zoveel mogelijk
impact neer te zetten. Dit kan in
een fabriekshal, buiten in een park of
marktplein worden neergezet. De kijker
kan de kamer in en beleeft hoe
krap de ruimte is waarin met vaak een
complete familie wordt geleefd, ook
de bewoners staan op de vier foto’s
van de wanden die samen een indruk
geven van de woning.
Jonas Bendiksen: “Het gaat mij er niet
om de kamer technisch exact te representeren,
maar om een goede indruk
te geven van hoe mensen leven onder
deze omstandigheden. Deze constructie
is een proefopstelling, het materiaal
is niet strak genoeg over het frame,
maar het laat wel aardig zien wat de
bedoeling is: het beleven van een dergelijk
krappe woonruimte.” Bendik -
sen vertelde dat hij met veel van de
mensen wiens woning hij gefotografeerd
had, nog contact had. “Alleen
niemand uit Jakarta, want door de tsunami
zijn alle woningen die ik bezocht
heb verdwenen.” Bij HP in
Barcelona stonden twee ‘kamers’ opgesteld,
één in Jakarta en deze in
Mumbai, zie foto. Aan de binnenkant
van de opstelling was de eenkamerwoning
te zien en aan de buitenzijde
waren foto’s afgedrukt die een indruk
gaven van de wereldstad en de achterbuurt
waar de woning ligt of lag.
PSP network
Omdat dit soort materialen, wide format
printers en het drukken van boeken
niet tot de dagelijkse behoefte
van een engineering-afdeling, salesafdeling
of architectenbureau horen,
is het handig te weten wie deze service
wel in huis heeft. HP biedt de mogelijkheid
om een bedrijf te vinden
die deze presentatiematerialen kunnen
printen. Via onderstaande website,
klikken op ‘Producten en Diensten
kopen’, ‘Grafische toepassingen’,
‘Alle Graphic Arts producten’,
‘Ontdekken & creëren’ en ‘PSP network’.
Of vul de zoekfunctie PSP in,
dat voor ‘Print Service Providers’
staat. Aangekomen op de juiste pagina,
vul je het gewenste product in en
het land of de regio en krijg je een
overzicht van de bedrijven die de gewenste
service bieden.
www.hp.nl
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
45

BOUW & CIVIEL
Advance Steel 2010: 3D-staalapplicatie op AutoCAD-platform
3D modelleren van
staalconstructies
Door de redactie
Advance Steel, van Graitec, bouwt voort op Hypersteel van het
Duitse DSC en maakt deel uit van de Advance-familie van het
Franse Graitec, waarin ook software voor ontwerpen in beton.
De applicatie sluit aan op het AutoCAD-platform.
Het concertpodium voor U2, dat Stageco voor hun wereldtour heeft ontwikkeld en
vervaardigd.
Advance Steel wordt sinds september
2009 in de Benelux geleverd door
Matrix CAE uit Nijmegen. Matrix
CAE heeft al meer dan 15 jaar ervaring
met 3D-staaltekensoftware voor
de staalbouwmarkt en heeft in de zomer
van 2009 het dealerschap verworven
van Advance Steel. Gelijk
met dit nieuwe dealerschap is de
nieuwe versie van Advance Steel gereed
gekomen: versie 2010.
Doelgroep
Advance Steel is een 3D-tekenapplicatie
bedoeld voor die bedrijven die staalconstructies
vervaardigen of voor de
tekenbureau’s die voor deze bedrijven
werken. Bij staalconstructies kan gedacht
worden aan eenvoudige lateien,
spanten en portalen voor de woningbouw,
trappen en bordessen, tot aan
complexe constructies in utiliteitsbouw
en fabricage van loodsen en fabriekshallen.
U2-concertpodia
De firma Stageco uit Tildonk in België
heeft in navolging op twee eerdere U2-
concertpodia in samenwerking met
Willie Williams (U2 Set Designer) en
Mark Fisher Studios (projectarchitect)
voor U2 het podium ontwikkeld en
vervaardigd voor de nieuwe wereldtournee.
Volgens de heer Koen Peeters
(Stageco R&D projectdesigner) heeft
Advance Steel er zeer toe bijgedragen
dat de fabricage en levering van de
constructie binnen de daarvoor gestelde
termijnen en zonder fouten heeft
kunnen plaatsvinden.
Door Advance Steel werd het mogelijk
dat één persoon de coördinatie en controle
van het project heeft gedaan. De
diverse projectpartners konden mede
door hun gebruik van Advance Steel
digitaal informatie bij Stageco aanleveren.
Ook de projectpartners die geen
Advance Steel hadden konden, door de
diverse importformaten die worden ondersteund,
de gegevens digitaal aanleveren
om in Advance Steel te worden
toegepast.
Werkwijze
Via diverse standaardtools en -macro’s
wordt een 3D-model van het project
opgezet. Denk daarbij aan standaard
profielenbibliotheken, maar ook aan
verbindingenmacro’s en diverse andere
functies voor het manipuleren van de
staalprofielen (boren, zagen, ravelen en
meer) Bij de verbindingen is het ook
mogelijk om een verbinding volgens
Eurocode 3 te toetsen op sterkte. Nadat
een 3D-model is opgezet, kan dit worden
gecontroleerd op zogenaamde
‘clashes’, het samenvallen van delen.
Een tekenaar kan daarmee zichzelf
controleren op mogelijk gemaakte fouten.
Hierna wordt het model automatisch
voorzien van posnummers en uitgewerkt.
Alle gegenereerde data vanuit
het 3D-model zoals: stuklijsten, nc-gegevens,
werktekeningen en overzichtstekeningen,
worden beheerd door de
documentmanager. Als er nadien nog
wijzigingen moeten worden doorgevoerd,
dan worden deze ook door documentmanager
bijgehouden. Dit
houdt in dat de gebruiker zonder na te
denken de wijzigingen in het 3D-model
kan doorvoeren en de revisieupdate
aan de documentmanager kan overlaten.
Alle reeds gegenereerde data op
basis van het ‘oude’ model worden vergeleken
met het nieuwe model en indien
noodzakelijk automatisch bijgewerkt.
Daarbij wordt gebruik gemaakt
van een revisie-index en datum die aan
de bestandsnaam worden toegevoegd
en op de tekeningen en lijsten worden
vermeld. Eventueel handmatige aangebrachte
aanpassingen aan tekeningen,
worden daarbij intact gelaten. Dat bete-
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
46

Graitec
De firma Graitec uit Bièvres (Parijs) is opgericht in 1986 als ontwikkelaar van
designsoftware en heeft diverse oplossingen ontwikkeld voor de staal-, betonen
houtbouw. Sinds 2002 is Graitec de ontwikkelaar van Advance Steel door
een overname van de firma DSC in Duitsland. Deze firma had, als specialist in
engineering en ontwikkeling voor de staalconstructiebranche, een 3D-applicatie
ontwikkeld op het AutoCAD-platform. Deze applicatie was in die tijd bekend
als Hypersteel. Met de overname van het in 1983 opgerichte DSC, is
Hypersteel omgedoopt tot Advance Steel. Samen met het één jaar eerder geïntroduceerde
Advance Concrete voor beton en het Advance Design-pakket is
Graitec daarmee uitgegroeid tot een ontwikkelaar met een breed leveringspakket
voor de bouwsector.
kent dat een tekenaar niet nogmaals
zijn doorgevoerde aanpassingen in zijn
tekeningen hoeft door te voeren.
Nieuw in release 2010
De nieuwe release van Advance Steel
heeft veel nieuwe features en verbeteringen.
Enkele hiervan staan hierna
vermeld. Als eerste is er een vernieuwde
userinterface waarbij het nu mogelijk
is gemaakt om met Ribbons te werken.
Een belangrijke verbetering is ook
de performance. In vergelijking met de
vorige versie is op ‘kleine’ modellen 30
procent winst behaald tot 60 procent
prestatieverbetering op grote modellen.
Deze verbetering is onder meer behaald
bij het modelleren. Het modelleren
in ‘shaded view’ heeft nu een vergelijkbare
prestatie met het modelleren
in een 2D ‘wire frame’. Daarnaast is de
uitwerksnelheid van de werktekeningen
sterk verbeterd.
Nieuw in release 2010 is de functie
‘Quick view on object’, deze functie
maakt het mogelijk om heel snel loodrecht
op een vlak van een willekeurig
onderdeel te kijken door dit te selecteren.
Verder is in de ‘multi user’-omgeving
de visualisatie verbeterd. Het is nu
duidelijker te zien welke tekenaar met
welk deel van de constructie bezig is.
Ook de verbindingenmacro’s zijn uitgebreid
met diverse nieuwe typen verbindingen,
onder andere voor windverbanden
met meerdere diagonalen, nieuwe
buisverbindingen, nieuwe soorten
voetplaatverbindingen en coupeverbindingen.
Nieuw is de ‘Connection Vault’, hierin
zijn alle verbindingenmacro’s verzameld.
Van hieruit kan een keuze worden
gemaakt voor de toe te passen verbinding.
Eén van de afbeeldingen laat
een voorbeeld van de macro zien. Een
belangrijke andere vernieuwing is dat
nu voor zowel gebogen als voor polyprofielen
(dubbel gebogen) zowel uitslagen
als nc-data kunnen worden gegenereerd.
Advance Steel 2010 is verkrijgbaar bij
Matrix CAE in Nijmegen met volledig
op de markt ingerichte lokalisatie.
Matrix CAE is ook aanwezig op de
Techni-Show van 9 t/m 12 maart 2010
in Utrecht.
Vanuit de ‘Connection Vault’ kan een keuze worden gemaakt voor de toe te passen
verbinding.
www.matrix-cae.nl
www.graitec-com
www.stageco.com
Ook Azimuth Geodetic kiest voor
NGdW van NedGraphics
NedGraphics. Voor complete en modulaire CAD/GIS systemen.
GEOCAD, IGOS, NedBrowser, NedGeomagazijn,
NedInwinning, NedPlan, NGdW, NedView,
TopoCAD, NedInfra, NedGeoservices
NedGraphics BV
T + 31 (0) 347 32 96 00
cadgis.info@nedgraphics.nl
www.nedgraphics.nl
Azimuth
G e o d e t i c
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
47

BOUW & CIVIEL
3B Werkmethodiek voor Revit
Consistent ontwerpproces
Door de redactie
De bouwkundige markt is
onderhevig aan toenemende
concurrentie en verhoogde tijdsdruk
in zowel het ontwerpproces
en de doorlooptijd. Daardoor
neemt de kans op fouten in het
proces toe. Uit verschillende
onderzoeken blijkt dat de
faalkosten wel 10 tot 15 procent
van de omzet kunnen bedragen.
Een consistent en consequent
ontwerpproces draagt bij aan een
versnelde doorlooptijd, minder
fouten, gereduceerde faalkosten
en uiteindelijk meer winst.
Een goede rendering is
belangrijk voor de communicatie
richting opdrachtgevers.
Om een consistent en consequent ontwerpproces te realiseren
heeft ICN Solutions de 3B Werkmethodiek ontwikkeld
voor Autodesk’s Revit Architecture en Revit Structure.
3B werkmethodiek
Werken volgens de 3B Werk metho diek van ICN
Solutions betekent optimaal gebruik maken van de mogelijkheden
die Autodesk Revit de gebruiker biedt. Door
een speciaal ontwikkelde en uitgebreide Nederlandstalige
Autodesk Revit-bibliotheek kan de gebruiker beschikken
over bruikbare consistente elementen en templates.
Ondersteund in een intensief begeleidingstraject en met
een gestandaardiseerde werkmethodiek beschikt de gebruiker
over ongekende mogelijkheden in het 3D-ontwerpproces.
De voordelen van Autodesk Revit met de
werkmethodiek geoptimaliseerd voor de Nederlandse en
Belgische markt.
3B (BIM Bouw Box)
Het 3B in de naam 3B Werkmetho diek staat voor
Bouwkundig Infor matie Modellering; Bouwkundig ontwerp
met Revit; en Begeleiding straject voor het optimaliseren
van het ontwerpproces. De 3B Werkmetho diek bestaat
uit: een praktische werkmethodiek ondersteund door
een Nederlands handboek; een Neder land se Autodesk
Revit localiser; een Nederlandse Autodesk Revit Archi -
tecture- en Structure-bibliotheek; een begeleidingstraject
van basis tot gevorderden gebruikstechnieken; werkplekbegeleiding
en toegang tot de ICN Solutions Revit helpdesk.
Waarom zo werken
De 3B Werkmethodiek is ontwikkeld door een stuurgroep
van Revit-specialisten van ICN Solutions in samenwerking
met leden van RevitUsers.nl met als doel: het ontwikkelen
van een werkmethodiek met een consistent ontwerpproces,
waardoor de gebruiker de ontwerpuren kan
reduceren, de opstartkosten kan verminderen, de faalkosten
kan beperken en het ontwerpproces kan optimaliseren
door effectief gebruik te maken van Autodesk’s Revit.
Hogere productiviteit door de snelheid van werken, meer
ontwerpvrijheid en lagere kosten. Parallelle controle op
het objectbudget en betere communicatiemogelijkheden
naar de opdrachtgevers. Het werken met Autodesk Revit
wordt daarmee nog functioneler.
Bibliotheek
De toevoeging van een uitgebreide consistente elementen-bibliotheek
is van grote waarde: alle standaardelementen
zijn gereed voor implementatie en hoeven niet
eerst zelf aangemaakt te worden. Door eenvoudig aanklikken
worden deze geplaatst. Maar er zijn meer voordelen:
nieuwe elementen worden via Nederlands talige templates
aangemaakt en uitgebreid volgens de 3B
Werkmethodiek. Waar dit relevant is, worden materiaalomschrijvingen
toegevoegd. Alles geschiedt met STA-
BU-codering.
Daarnaast zal uitwisseling van Autodesk Revit-zichten,
bij export naar AutoCAD DWG’s, automatisch in de lagenstructuur
komen volgens het NL-SfB CAS afsprakenstelsel.
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
48

Begeleidingstraject
De 3B Werkmethodiek onderscheidt
zich door een op
maat ontwikkeld leerplan,
waardoor de initiële investering
minimaal is, terwijl de
gebruiker meteen alle voordelen
van Autodesk Revit
kan benutten. Het begeleidingstraject
bestaat in het
eerste jaar uit de volgende
onderdelen: basiscursus,
Nederlandstalig cursusboek,
CAD-handboek met complete
beschrijving van de
bureau CAD/BIM omgeving,
beschikking over een
Nederland stalige elementenbibliotheek, gratis updates
van de elementenbibliotheek, templates en tools, implementatie
en opstarten van een (bestaand) project, ICN
Solutions Revit helpdesk en werkplekbegeleiding.
Het begeleidingstraject bestaat in het vervolgjaar uit de
onderdelen: gratis updates van de elementenbibliotheek,
templates en tools, updatecursus voor gebruik van de
nieuwe versie; ICN Solutions Revit Helpdesk en een gespecialiseerde
cursus naar keuze.
Met een Nederlandstalige Autodesk Revit-bibliotheek kan de
gebruiker beschikken over bruikbare consistente elementen
en templates.
Abonnement
De 3B Werkmethodiek voor
Autodesk Revit wordt aangeboden
in een abonnementsvorm
waardoor gebruiker
en bedrijf op voorhand
inzicht hebben in de
budgettering. Gespreide investering
en lage startkosten
maar toch direct werken
met de 3B Werkmethodiek.
De abonnementstructuur
zorgt ervoor dat de gebruiker
toegang heeft tot de online
3B Werkmethodiek bibliotheek.
Deze wordt
voortdurend aangepast aan
de laatste Revit-versies en aangevuld met nieuwe elementen.
Hierdoor kan de gebruiker zeker zijn van een altijd
‘up-to-date’ elementenbibliotheek.
De 3B Werkmethodiek is meer dan een bibliotheek met
elementen. Het is een praktische werkwijze gebaseerd op
de Nederlandse standaarden binnen het ontwerpproces.
www.icn-solutions.nl
www.3b-werkmethodiek.nl
GA NAAR WWW.CADMAGAZINE.NL
En vraag een gratis
proefexemplaar aan.
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
49

Optimaliseer SolidWorks-ontwerp voor lage milieubelasting
Gemakkelijk ‘groen’
ontwerpen
Door Renso Kuster
MECHANICAL & DESIGN
Wie de afgelopen klimaattop in Kopenhagen en de evenementen erom heen gevolgd heeft,
zal zich er van bewust zijn dat het milieu een nog grotere rol gaat spelen in onze dagelijkse
praktijk dan al het geval was. Om aan de gemaakte afspraken te kunnen voldoen, zal
iedereen zijn steentje bij moeten dragen hoe klein dan ook. Grote stappen kunnen we echter
maken als we bij de ontwikkeling van een nieuw product direct rekening houden met de
milieubelasting hiervan.
Het gebruik van ‘Assembly Visualization’ in combinatie met Sustainability.
SolidWorks biedt u hiervoor de helpende
hand in de vorm van Solid -
Works Sustainability. Hiermee kunt u
in een vroeg stadium de milieubelasting
van uw ontwerp bepalen en optimaliseren.
Voor vele gebruikers zal het ontwerpen
van producten met als uitgangspunt
een zo laag mogelijke milieubelasting
relatief nieuw zijn. Vragen als: waar
moet ik nu op letten, wat is milieuvriendelijk
nu precies en kan ik milieuvriendelijk
ontwerpen zonder dat ik
concessies aan mijn ontwerp doe.
Omdat SolidWorks ook niet al deze
wijsheid in pacht had, zijn zij een samenwerking
aangegaan met het in
1988 opgerichte Duitse bedrijf PE
International. Zij hebben in meer dan
twintig jaar een gigantische kennisdatabase
opgebouwd met alle milieu-invloeden
van materialen, productiemethodes,
transport en ‘end of life’. Deze
bron van kennis staat de SolidWorksgebruiker
nu ter beschikking om door
middel van een zeer eenvoudige interface
continu gedurende het ontwerpproces
het milieueffect van zijn ontwerp
te verifiëren.
Deze software komt bij SolidWorks in
twee verschillende uitvoeringen.
SustainalbilityXpress is de versie die
bij iedere versie van SolidWorks geleverd
wordt en het mogelijk maakt om
onderdelen te analyseren. Het tweede
product SolidWorks Sustainability is
een add-in die separaat aangeschaft kan
worden, deze maakt het onder meer
mogelijk om ook samenstellingen te
analyseren.
SustainabilityXpress
Het eerste product SolidWorks
SustainabilityXpress is door iedere
SolidWorks-gebruiker te vinden onder
het ‘evaluate’-tabblad binnen de partomgeving.
Hij kan hiermee op een zeer
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
50

groen en is de lijn korter dan hebben
we een geschikte match, kleurt hij rood
dan zal hij door moet zoeken.
Zodra hij een materiaal gekozen heeft
en een rapport aanmaakt zal ook altijd
in het rapport een vergelijking gemaakt
worden met de originele ‘baseline’ zodat
deze gegevens altijd opgeslagen
kunnen worden.
De resultaten worden uitgelegd met alledaagse voorbeelden, zoals gereden kilometers
met een SUV.
eenvoudige wijze een onderdeel analyseren.
De milieuvriendelijkheid wordt
niet alleen bepaald door het gekozen
materiaal, maar ook het productieproces
en de locatie van productie. Met al
deze factoren wordt rekening gehouden
en zo wordt van het ontwerp een
samenvatting gegeven van wat de invloed
is op de lucht- en waterkwaliteit,
CO2-uitstoot en de benodigde energie.
Al deze gegevens worden overzichtelijk
in een viertal diagrammen weergegeven
en heeft de gebruiker de mogelijkheid
om met de parameters te variëren,
een ander materiaal of productielocatie.
Sustainability
Het tweede product SolidWorks
Sustainability geeft de gebruiker op diverse
vlakken meer mogelijkheden. Zo
is de belangrijkste wijziging dat met
deze versie ook samenstellingen geanalyseerd
kunnen worden. Daarnaast
heeft de gebruiker de mogelijkheid om
per configuratie een analyse uit te voeren,
de manier van transport is te definiëren,
evenals de energieconsumptie
van het ontwerp tijdens de levenscyclus.
Optimaliseren
Om een product te ontwerpen dat minder
milieubelastend is, zal de gebruiker
deze moeten gaan optimaliseren. Dit
kan door te variëren in de parameters
zoals materiaal, productieproces. De
gebruiker heeft bijvoorbeeld een product
ontworpen en volgens Sustain -
ability komt daar een bepaalde milieubelasting
uit. Vervolgens wil de gebruiker
dit gaan verminderen, zonder concessies
te doen aan bijvoorbeeld sterkte
of gewicht. Als eerste klikt hij dan op
de knop ‘set baseline’ waarmee de huidige
situatie als nulpunt wordt ingesteld.
Vervolgens kiest hij de optie ‘find
similar’, hierin kan de gebruiker per
materiaaleigenschap aangeven wat hij
belangrijk vindt.
Wil de gebruiker dat de treksterkte gelijk
of hoger is en de dichtheid lager of
gelijk moet zijn, dan kan hij in de gehele
database van materialen laten zoeken
of alleen in bepaald type materialen.
SolidWorks zal voor alle alternatieve
materialen uitfilteren of ze aan de gestelde
eisen voldoen. De gebruiker kan
aangeven welke materialen een goede
kandidaat zijn en filtert vervolgens de
rest weg met ‘show selected only’. Als
hij nu een materiaal activeert zullen alle
vier de milieubelastingen worden
bijgewerkt naar het nieuw gekozen materiaal
en eventueel een ander productieproces.
Deze nieuwe gegevens worden
direct in een grafiek vergeleken
met de ‘baseline’. Kleurt de grafiek
Integratie
SolidWorks Sustainability heeft ook
een integratie met de in SolidWorks
2010 nieuwe functie ‘Assembly
Visualization’. Met deze functie kan de
gebruiker zijn samenstelling visueel
sorteren op basis van properties. Alle
beschikbare resultaten uit zijn aanwezig
in deze functie. De gebruiker kan
dan dus ook in een oogopslag zien
welk onderdeel de grootste CO2-uitstoot
heeft in zijn samenstelling. Dan
weet hij ook direct waar hij zich op
moet concentreren om de grootste
winst te kunnen maken.
Ook met SolidWorks Simulation werkt
Sustainability goed samen. Zo kan de
gebruiker bijvoorbeeld het materiaalgebruik
verminderen, waardoor de milieubelasting
daalt. Hij voert een model
optimalisatiestudie uit in SolidWorks
Simulation, waardoor bijvoorbeeld de
wanddikte wijzigt. Zodra hij de voorgestelde
waarde goedkeurt, zullen direct
de gegevens van Sustainabilty
worden geüpdate naar de nieuwe waarden.
Indien de gebruiker weer het materiaal
wijzigt in Sustainability, zal hij
zien dat de ‘Study’ in Simulation weer
geüpdate moet worden. Kies voor
‘Run’ en vervolgens is zijn simulatie
weer up-to-date.
Resultaten voor dummies
Omdat de problematiek van milieuvriendelijk
ontwerpen voor veel mensen
nieuw is. Bezit de rapportfunctie
een link naar een website waar u uw
resultaten uit kunt drukken in beeldende
eenheden van alledag. Zo kunt u de
CO2-uitstoot uitdrukken in kilometers
gereden in een auto, of energiegebruik
in uren tv kijken.
Renso Kuster renso@cadmes.nl is
freelance redacteur voor
CAD-Magazine. Voor meer gegevens
over dit onderwerp zie:
www.solidworks.nl.
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
51

De agenda bevat aankondigingen van gratis workshops, seminars, themadagen en andere kosteloze activiteiten van CAD-leveranciers en dealers.
Daarnaast is er natuurlijk ook aandacht voor relevante beurzen in Nederland en België. De agenda is doorlopend en beslaat in ieder geval de
evenementen tot aan de volgende uitgave van CAD-Magazine. Hiervoor kunnen beurzen, gratis seminars en workshops per e-mail worden
aangemeld bij de redactie: services@cadmag.nl. Vermeld de datum, plaats, website en een korte inhoud, en geef als onderwerp van uw mail ‘Agenda’.
Februari
10 februari, Sneak preview AutoCAD Electrical
Aalst (B)
www.cadservice.be
11 februari, Seminar Solid Edge Simulation
Oldenzaal
www.boschengineering.nl
11 februari, Digital Prototyping Workshop
Meppel
www.cadac.com
11 februari, Workshops: BIMmen met Simone,
Meet the Revit Expert, To the MAX
Almelo
www.itannex.com
11 februari, Kubus Tour de Capital 2010
(ArchiCAD)
Maastricht
www.kubusinfo.nl
11 februari, Seminar: Ontwerp zonder grenzen -
Pro/Engineer Wildfire 5.0
Kruibeke (B)
www.savaco.com
11 februari, TMC Flexiweb/GWS bijeenkomst
Gemeente Overbetuwe, Elst
www.tmc-nederland.nl
15 februari, Workshop SolidWorks & PDM
Bruchem
www.designsolutions.nl
16 februari, Inloopdag Data Management
Meppel
www.cadac.com
17 februari, Demonstratie 3DVIA Composer
Almelo
www.cadmes.com
17 februari, Demonstratie CAMWorks
‘s-Hertogenbosch
www.cadmes.com
18 februari, Digital Prototyping Workshop
Gouda
www.cadac.com
18 februari, Seminar 3D Printing: Van Ontwerp tot
Model
Vianen
www.designsolutions.nl
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
18 februari, Workshops: BIMmen met Simone,
Meet the Revit Expert, To the MAX
Almelo
www.itannex.com
18 februari, ArchiCAD Testdrive
Eindhoven
www.kubusinfo.nl
18 februari, Kubus Tour de Capital 2010
(ArchiCAD)
Zwolle
www.kubusinfo.nl
22 februari, Inloopdag Elektrotechniek
Heerlen
www.cadac.com
22 februari, Inloopdag Procesindustrie
Heerlen
www.cadac.com
23 februari, Sneak preview Revit
Mechelen (B)
www.cadservice.be
23 februari, ArchiCAD Testdrive
Amsterdam
www.kubusinfo.nl
24 februari, Kubus Tour de Capital 2010
(ArchiCAD)
‘s-Hertogenbosch
www.kubusinfo.nl
25 februari - 7 maart, Batibouw
Brussels Expo, Brussel (B)
www.batibouw.com
25 - 26 februari, Build-IT
IT-gebeuren voor de bouw tijdens Batibouw
Brussels Expo (Astridhal), Brussel (B)
www.build-it.be
25 februari, Digital Prototyping Workshop
Heerlen
www.cadac.com
25 februari, Introductie in SolidWorks
‘s-Hertogenbosch
www.cadmes.com
25 februari, Hands-on Workshop Arbortext
IsoDraw: Probeer zelf de #1 tool voor technische
illustratie
Breda
www.gposolutions.nl
AGENDA
52
25 februari, Workshops: BIMmen met Simone,
Meet the Revit Expert, To the MAX
Almelo
www.itannex.com
25 februari, Seminar: Speed up Computational
Finance with Matlab
Brussel (B)
www.mathworks.nl
26 februari, Workshop SolidWorks & PDM
Bruchem
www.designsolutions.nl
Maart
2 maart, Inloopdag Data Management
Gouda
www.cadac.com
2 maart, Solid Edge Introductiemiddag
Edegem (B)
www.cadcenter.be
2 maart, Seminar 3DVIA
Erembodegem (B)
www.designsolutions.nl
3 maart, Demonstratie TactonWorks
‘s-Hertogenbosch
www.cadmes.com
3 maart, Seminar: Data Analysis with Matlab for
Excel users
Ede
www.mathworks.nl
4 maart, Solid Edge Introductiemiddag
Bergambacht
www.cadcenter.nl
4 maart, Workshops: BIMmen met Simone, Meet
the Revit Expert, To the MAX
Almelo
www.itannex.com
4 maart, Kubus Tour de Capital 2010 (ArchiCAD)
Groningen
www.kubusinfo.nl
4 maart, TMC MicroStation bijeenkomst
De Eenhoorn, Amersfoort
www.tmc-nederland.nl
4 maart, TMC RoPlan bijeenkomst
De Eenhoorn, Amersfoort
www.tmc-nederland.nl

Bezoek ons tijdens de
TECHNISHOW
van 09/032 t.e.m. 12/03 op
stand nr. C.090 (Hal 9)
Autodesk, AutoCAD en Autodesk Inventor zijn geregistreerde handelsmerken of handelsmerken van Autodesk, Inc. en/of haar dochterondernemingen en/
of gelieerde bedrijven in de Verenigde Staten en/of andere landen. Alle andere merknamen, productnamen en handelsmerken zijn eigendom van hun

PLATFORM
MicroStation V8i Selectseries 1
Geïntegreerd renderen,
en meer
Door Richard Zethof
Eind 2008 heeft Bentley haar gehele productrange op dezelfde versie uitgebracht. Dit was
V8i. Ongeveer een jaar later is het tijd voor een update. Deze heet officieel V8i Selectseries
1. Het meest gebruikt blijft natuurlijk MicroStation. Wat zijn de interessante nieuwe
mogelijkheden Hieronder volgt hier een greep uit.
De Luxology rendering engine is nu volledig geïntegreerd in MicroStation.
Uiteraard wordt weer een nieuwere versie van Auto -
CAD ondersteund en worden DWG-bestanden, die met
behulp van MicroStation zijn gemaakt, nu door
AutoCAD geaccepteerd als ‘eigen’ (trusted). Dit wordt
mogelijk gemaakt door de ondersteuning van Autodesk
RealDWG libraries. Maar is er nog meer
Luxology rendering engine
Wat nog steeds niet iedereen weet, is dat MicroStation
zeer veel mogelijkheden biedt op gebied van fotorealistisch
visualiseren en animeren. De laatste ontwikkeling
op dit gebied is het gebruik van de Luxology rendering
engine. In eerste instantie gebeurden de daadwerkelijke
renderingen nog ‘buiten’ MicroStation, maar in deze versie
is de rendering engine compleet geïntegreerd. De
Luxology engine kan hierbij optimaal gebruik maken van
een 64-bit operating system en ondersteunt ook ‘distributed
rendering’.
Alle belangrijke render-instellingen kan de gebruiker opslaan
in dgnlib’s en daardoor perfect integreren in een
‘workspace’. Bentley levert standaard een dgnlib met
handige instellingen mee, zodat ook mensen met weinig
ervaring op gebied van visualiseren toch snel al een heel
mooi plaatje kunnen maken met keuzes voor interieur,
exterieur, omgevingsinstellingen en een handige schuifbalk
om te kunnen variëren van meer performance naar
hogere kwaliteit. Visualiseren is hiermee weer veel toegankelijker
geworden.
Interoperability
Naast ondersteuning van AutoCAD 2009 wordt nu ook
SketchUp 7 ondersteund. Bij SketchUp-bestanden moet
je denken aan het kunnen importeren, exporteren en ‘referencen’
van de deze bestanden, of ze kunnen plaatsen
als een ‘Cell’. Op 3D-gebied kunnen als extra zowel
3DS-bestanden als 3DM-bestanden (Rhino) geopend
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
54

Met Dynamic Views kunnen snel en eenvoudig “slimme” doorsneden gegenereerd worden.
worden. Op GIS-gebied is het interessant om te weten dat
in MicroStation nu ook ESRI SHP-bestanden en Mapinfo
MIF/MID/TAB-bestanden geopend, of als ‘Reference’
gekoppeld, kunnen worden zonder dat hiervoor een GISapplicatie
nodig is. Dit is weliswaar ‘read-only’, maar na
het openen kunnen zij eventueel als DGN-bestand opgeslagen
worden.
Productiviteit
De grootste verandering zit vaak verborgen in veel kleine
verbeteringen. Zo gaat het trimmen en ‘extenden’ nu veel
gemakkelijker. Bij het koppelen van een ‘Reference’ in
een ‘Sheet model’ wordt automatisch de ‘Anno tation
Scale’ van de ‘Reference’ als ‘Detail Scale’ gebruikt.
Nadat een ‘Reference’ gekoppeld is, kan de oriëntatie nog
aangepast worden en hoeft de gebruikier deze hiervoor
dus niet opnieuw te koppelen. Een ‘Raster Reference’ kan
interactief gekoppeld worden in elke willekeurige (2D en
3D) oriëntatie, waarbij gebruik gemaakt kan worden van
AccuDraw. Ook ‘geospatial’ PDF’s worden nu ondersteund.
Deze kan de gebruiker overigens zelf ook maken
vanuit MicroStation. Een nieuwe optie bij het printen
naar PDF is namelijk dat je een geografisch coördinaatsysteem
kan koppelen. Ook nieuw is de optie ‘Enable
Measuring’, waardoor je kan meten in een PDF-bestand.
Wat betreft meten in MicroStation zelf, zijn de opties uitgebreider
geworden. X-, Y- en Z-coördinaten van beginen
eindpunten en het verschil hiertussen worden nu ook
weergegeven. Voor geprojecteerde afstanden kan gekozen
worden tussen verschillende assenstelsels of
AccuDraw. Dit lijkt allemaal ingewikkeld, maar kan
soms erg handig zijn.
Richard Zethof is freelance redacteur voor CAD-Magazine.
Voor vragen of opmerkingen is de auteur bereikbaar via
richard@cad2reality.nl. Voor verdere informatie over het
onderwerp van dit artikel zie: www.bentley.com/nl-nl.
Veel verbeterde of nieuwe productiviteitsverhogende tools, waaronder Trim Multiple.
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
55

MECHANICAL & DESIGN
Hergebruik 2D-informatie in Inventor
Makkelijk en nog makkelijker
Door Rob Sman
Dit soort onderdelen staat al snel
in 3D op het scherm.
In deze serie artikelen is het afgelopen jaar de meer dan eens sketchfunctionaliteit aan de
orde gekomen. Er zijn beslist veel meer functies het bespreken waard, en het zal ook niet al te
lang meer duren voordat Inventor 2011 besproken zal gaan worden. Toch nemen we in deze
aflevering nog één keer het sketchen onder de loep; om het af te leren zogezegd.
Vooral beginnende gebruikers die recent naar Inventor zijn overgestapt vanuit een
2D-omgeving kunnen hier hun voordeel mee doen.
Wanneer ontwerpen al eens uitgetekend
zijn in 2D, kan het om allerlei
redenen gewenst zijn alsnog over een
3D-model te beschikken. Bijvoor -
beeld om een onderdeel te hergebruiken
in Inventor, of om fysieke eigenschappen
vast te stellen, er een sterkteanalyse
op uit te voeren of om het te
visualiseren. Bij eenvoudige onderdelen
is het vaak niet eens zo heel bezwaarlijk
om met de 2D-tekening in
de hand, of op het scherm, het onderdeel
geheel opnieuw op te bouwen.
De benodigde geometrie (lijnen, bogen,
en meer) en gegevens (maten)
voor het tekenen van de sketches die
nodig zijn voor het creëren van de
features, kunnen voor het overgrote
deel direct in de 2D-tekening worden
teruggevonden. Voor het bepalen van
de ‘extents’, kan de benodigde informatie
in een ander 2D-aanzicht worden
gevonden.
Naarmate het onderdeel complexer is,
wordt het al gauw veel werk om alle
sketches zelf over te tekenen. Dat
hoeft gelukkig ook niet. In iedere
sketch kunnen namelijk direct objecten
uit AutoCAD worden ingevoegd.
De functie hiervoor vindt u onder de
knop ACAD, in het ‘panel Insert’ op
de ‘Sketch’-tab van de ribbon. In het
dialoogvenster kan naar het te kiezen
bronbestand, dwg of xdf, worden genavigeerd.
De keuze wordt bevestigd
met ‘open’, en daarna kan het soms
wel even duren voordat het volgende
dialoogvenster wordt getoond. Hierin
is een preview van het resultaat aanwezig.
Hier kan gekozen worden of
de keuze moet worden gemaakt uit de
model-tab, of één van de lay-out-tabs.
Dat resultaat kan worden beïnvloed
door in de lijst met de aangetroffen
layers te kiezen welke gebruikt moeten
worden. Door onder ‘selection’ de
keuze ‘all’ uit te zetten kan in het preview-venster
de te importeren geometrie
geselecteerd worden door aanwijzen
of het gebruik van een ‘window’
of ‘crossing’. Duidelijk zal zijn dat
we hier willen voorkomen dat allerlei
informatie wordt meegenomen die we
voor het contour van de te maken feature
niet nodig hebben. Arceringen
worden automatisch uitgefilterd.
Wanneer bemating wordt meegese-
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
56

lecteerd dan wordt die in de sketch als
‘dimensional constraint’ toegepast.
Overigens is het natuurlijk ook goed
mogelijk in AutoCAD voorbereidend
werk te doen door daar de gewenste
gegevens te selecteren en bijvoorbeeld
met WBLOCK in een aparte dwg
opslaan. Deze dwg vervolgens importeren
in Inventor, vergt dan geen selectieproces
meer. Na de selectie kan
óf met ‘Finish’ het importeren worden
voltooid, óf nog via ‘Next’ beïnvloed
worden. De standaardkeuze
voor de eenheid zal doorgaans wel
kloppen, en als het niet klopt, zal dat
wel gauw blijken.
Het ‘constrainen’ van ‘endpoints’ is
noodzakelijk om gesloten contouren
te krijgen. Als de optie wordt uitgezet
zal het ‘constrainen’ handmatig
moeten gebeuren. ‘Apply geometric
constraints’ tenslotte zal
er toe leiden dat automatisch alle
geometrie volledig wordt ‘geconstraind’.
Wanneer naderhand
geen wijzigingen aan het model
moeten worden aangebracht, is
het niet noodzakelijk een volledig
‘geconstrainde’ sketch te
hebben. Dan zullen doorgaans
ook geen maten worden geïmporteerd.
Plaatsen
Nadat met ‘Finish’ het venster is
gesloten, wordt de geometrie
omgezet; dit kan even duren.
Vervolgens wordt automatisch gezoomd
naar ‘all’. Dat kan nog wel
eens voor verrassingen zorgen. Als de
objecten niet al te groot zijn en ergens
uit de rechterbovenhoek van een A0
komen bijvoorbeeld, of ‘ergens’ uit
‘modelspace’: de objecten worden
namelijk op dezelfde coördinaten geplaatst
als in de AutoCAD-tekening.
Ook dit kan weer reden zijn om dit in
AutoCAD te preparen. Wanneer uit
de eerste sketch een feature is gecreëerd,
kan een nieuw sketch worden
begonnen op één van de zijdes
daarvan, of één voor dat doel aangebracht
‘workplane’. Nu kan opnieuw
geometrie worden geïmporteerd uit
een ander aanzicht van hetzelfde onderdeel.
Ook nu kan de geometrie
weer ver weg liggen, of verdraaid
zijn. Het aanzetten van de
‘Coordinate System Indicator’ kan
hier helpen vergissingen te voorkomen,
maar naderhand draaien, kan
natuurlijk ook. Het op de juiste plaats
zetten moet uiteraard met ‘Move’. Als
de sketch op een ‘workplane’ ligt,
ontkom je er meestal niet aan om elementen
uit het reeds bestaande volumemodel
te projecteren als referentie.
Bij de tweede en volgende features
wordt ‘intersect’ wat vaker gebruikt
dan gewoonlijk. Voor de ‘extents’ zal
heel vaak gerefereerd kunnen worden
aan het model. Voor wat betreft gaten
kan natuurlijk gewoon een geïmporteerde
cirkel met ‘Cut’ geëxtrudeerd
worden, maar als het bijvoorbeeld om
een getapt gat gaat, kan die beter met
een ‘Hole’-feature gemaakt worden
op het centrum van de cirkel. Dit levert
een wijzigbaar model op en tevens
een betere visualisatie.
Op het internet zijn veel tutorials te vinden voor
‘2D to 3D Tool’.
Proefballon
Het modelleren van een onderdeel
met de hierboven beschreven stappen,
is redelijk bewerkelijk. Veel onderdelen
kunnen bovendien vrijwel geheel
door extrusies vanuit twee of drie
aanzichten worden opgebouwd. Het
is niet al te moeilijk gebleken het modelleerproces
voor die gevallen aanzienlijk
te stroomlijnen. Die functionaliteit
is echter niet standaard in
Inventor aanwezig, maar kan er wel
aan worden toegevoegd. De Labswebsite
van Autodesk is een plaats
waar nieuwe technologie beschikbaar
wordt gesteld, overigens zonder garantie
óf en hóe die technologie uiteindelijk
in een product verwerkt zal
worden. Sommige van die proefballonnen
gaan al een tijdje mee, en de
‘2D to 3D Tool’ is er zo een. Al diverse
keren geüpdate staat ie er al ruim
drie jaar op. De download- en installatie-instructies
behoeven hier geen
nadere uitleg.
Het gebruik van deze tool onderscheidt
zich van de hierboven beschreven
methode doordat een ‘hulpkubus’
helpt om de diverse sketches
te oriënteren. Deze sketches worden
gemaakt door uit een geïmporteerde
tekening elementen te selecteren, die
dan in de nieuwe sketch gekopieerd
worden, er hoeft dus maar één keer
geïmporteerd te worden. Na het importeren
wordt de sketch afgesloten;
de ‘2D to 3D Tool’ vindt u namelijk
op de ‘Model’-tab in de ribbon. Met
de kubus als hulpfiguur kunnen nu
ook eerst alle sketches gepositioneerd
worden, voordat er ook maar één feature
wordt gemaakt. Dit gaat heel
eenvoudig: na eerst aan een vlak een
sketch voor de ‘base view’ te
hebben toegekend, worden
daarna de ‘projected views’ gedefinieerd,
die automatisch juist
op de vlakken van de kubus
worden geplaatst, als tenminste
de 2D-tekening netjes is opgebouwd.
In de gevallen dat de
automatische plaatsing niet perfect
is, kan met de ‘Align
Sketch’-functie gecorrigeerd
worden. Hierna kan begonnen
worden met het extruderen.
Wanneer uit een sketch meerdere
features moeten worden gemaakt,
bijvoorbeeld kamers met
verschillende dieptes, dan mag
de inmiddels geconsumeerde
sketch weer via de browser ‘visible’
worden gemaakt.
Al kan niet ieder onderdeel met deze
methode geheel worden gemodelleerd,
een goed begin levert het altijd
op. Wie zijn oude tekeningen nieuw
3D-leven wil inblazen surft even naar
labs.autodesk.com om te downloaden.
De ‘User Guide’ staat ook online.
www.autodesk.nl/inventor
labs.autodesk.com
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
57

PLATFORM
Tuning AutoCAD
Parametrisch ontwerpen
voor AutoCAD
Door Gerard en Kurt IJzermans
Regelmatig weet Autodesk de gebruikers van AutoCAD te verrassen met een nieuwe
ontwikkeling. In AutoCAD 2010 geldt dit onmiskenbaar voor de voorziening voor
parametrisch tekenen. Deze aflevering van ‘Tuning AutoCAD’ gaat in op de mogelijkheden
van parametrisch tekenen en hoe deze kunnen worden toegepast. Vooralsnog is parametrisch
tekenen in AutoCAD beperkt tot het 2D-gebeuren, maar het is een kwestie van tijd dat het
ook op 3D-objecten kan worden toegepast.
Afbeelding 3.
Rechthoek bewerken.
Afbeelding 1. Schetsontwerp
Parametrisch tekenen kan worden gezien als een methode
om relaties vast te leggen tussen de variabelen van een
geometrisch model, en wel zo dat als de waarde van een
variabele verandert, het hele model mee verandert terwijl
de voorwaarden van de relaties gehandhaafd blijven.
Deze methode wordt vooral toegepast in de ontwerpfase
en biedt daarmee de mogelijkheid dat het ontwerp bij het
experimenteren of het aanbrengen van wijzigingen aan
bepaalde eisen blijft voldoen. Dit betekent dat wijzigingen
in objecten waarop zo’n relatie van toepassing is,
kunnen leiden tot automatische wijzigingen in andere objecten.
Bij het parametrisch tekenen worden deze relaties
aangeduid als ‘constraints’.
AutoCAD 2010 kent twee verschillende soorten constraints:
geometrische constraints en maatvoering constraints.
In geometrische constraints, of zoals ze in
AutoCAD heten ‘Geometric constraints’, kunnen relaties
tussen objecten worden beheerd. Zo kan bijvoorbeeld
worden vastgelegd dat twee lijnen evenwijdig aan
elkaar moeten blijven. Met maatvoering constraints
(‘Dimension constraints’) kan dit gedaan worden voor
maatvoeringsvariabelen zoals de maat, hoek en de straal.
Als zo’n maatvoeringsconstraint is toegepast, kan bijvoorbeeld
de grootte van het object eenvoudig worden
gewijzigd door de gewenste waarde van de maat in te
typen. Omwille van de
omvang van het artikel
beperken wij ons in deze
aflevering tot de geometrische
con straints.
Werkwijze
Door gebruik te maken
van parametrische functionaliteit,
kan bijvoorbeeld
wor den gestart met
een eenvoudige ‘schets’
van de contouren van het
te ontwerpen object.
Afmetingen en verhoudingen zijn in dit stadium nog niet
van belang, zie afbeelding 1. Wel kan de figuur het beste
in een polylijn worden opgezet.
Als eerste worden de belangrijkste geometrische relaties
vastgelegd met geometrische constraints. Door in de ribbon
op het tabblad ‘Parametric’ te klikken wordt toegang
verkregen tot de tools voor parametrisch tekenen, zie afbeelding
2.
Midden op het paneel ‘Geometric’ is een twaalftal iconen
te zien, de geometrische constraints waarmee de relaties
tussen onderdelen van een object kunnen worden toegekend.
In tabel 1 zijn de geometrische constraints toegelicht.
Het gebruik van geometrische constraints is in afbeelding
3 aan de hand van een drietal afbeeldingen toegelicht.
Afbeelding 2. Tabblad ‘Parametric’.
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
58

Constraint
Coincident - samenvallend
Colinear - co-lineair
Concentric - concentrisch
Fix - fixeer
Parallel - parallel
Perpendicular - perpendiculair
Horizontal - horizontaal
Vertical - vertikaal
Tangent - tangentieel
Smooth - vloeiend
Symmetric - symmetrisch
Equal - is gelijk
Toepassing
Laat twee punten of een punt en een lijn samenvallen.
Plaatst twee lijnen of polylijnen in elkaars verlengde.
Laat de centerpunten van cirkels, ellipsen en bogen samenvallen.
Fixeert een punt of een curve op één coördinaat.
Houdt twee lijnen parallel aan elkaar.
Plaatst twee lijnen of segmenten van een polylijn onder een hoek
van 90° ten opzichte van elkaar.
Houdt een lijn of twee punten in een positie parallel aan de x-as.
Houdt een lijn of twee punten in een positie parallel aan de y-as.
Laat een curve en een ander element in een raakpunt samenvallen.
Een lijn kan ook in het verlengde van een raakpunt liggen.
Maakt een vloeiende verbinding tussen ‘Splines’ en een andere
‘spline’, boog of polylijn.
Zorgt ervoor dat punten, lijnen, polylijnen of bogen symmetrisch
spiegelen op een geselecteerde lijn.
Maakt de lengte van twee lijnen of polylijnsegmenten gelijk.
Voor het tekenen van de rechthoeken a, b en c is gebruik
gemaakt van het commando ‘Rectangle’. Voor het aanpassen
van de afmetingen van rechthoek ‘a’ kan in de
klassieke versies van AutoCAD bijvoorbeeld het commando
‘Stretch’ worden toegepast. Om de breedte van
deze eenvoudige figuur te wijzigen moeten achtereenvolgens
na het activeren van het commando een selectie
worden gemaakt met een ‘Crossing window’ en een punt
worden aangeklikt dat verplaatst moet worden. Als ook
de hoogte moet worden gewijzigd, moet de hele cyclus
nog eens worden herhaald. Al met al een aanmerkelijk
aantal handelingen voor een simpele bewerking van een
eenvoudige figuur. In een complexere afbeelding kan dit
aantal aanzienlijk oplopen. In rechthoek ‘b’ zijn ‘Parallel
constraints’ aan de zijden van de rechthoek toegekend.
Afbeelding 4. ‘Geometric constraints’ toekennen.
Deze zorgen ervoor dat het kenmerk dat in een rechthoek
de overliggende zijden evenwijdig aan elkaar zijn, gehandhaafd
blijft. Maar afbeelding 3b laat ook zien dat
nog niet aan alle eisen van een rechthoek is voldaan.
Daarvoor ontbreekt nog een parameter, die van de hoeken;
deze moeten recht zijn. Hieraan wordt voldaan als
aan één hoek een ‘perpendiculaire constraint’ wordt toegekend,
zie rechthoek ‘c’. Deze staat er borg voor dat de
hoek 90 graden blijft en waardoor, samen met de ‘Parallel
constraints’, ook de andere hoeken 90 graden blijven. Na
het toekennen van de constraints is het aantal handelingen
voor het bewerken van de rechthoek aanzienlijk teruggebracht.
Constraints toekennen
Geometrische constraints worden overwegend aan twee
elementen toegekend. Het eerste element dat geselecteerd
wordt is leidend, het tweede volgend. Dit betekent bijvoorbeeld
dat als een ‘is gelijk constraint’ wordt toegekend
aan twee lijnen die niet even lang zijn, de als tweede
geselecteerde lijn de lengte overneemt van de eerste. Zo
wordt in afbeelding 4b lijn l2 in eerste instantie even lang
als lijn l1. Beide lijnen zijn vervolgens met een ‘co-lineaire
constraint’ in elkaars verlengde gebracht.
In verschillende afbeeldingen is te zien dat het toekennen
van constraints van invloed is op de geometrie. Deze is
met andere constraints weer in de gewenste vorm te brengen.
Om te voorkomen dat de positie van de geometrie in
het coördinatenstelsel verloopt, wordt met een ‘fixeer
constraint’ de afbeelding in een punt vastgelegd. Tevens
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
59

Capture the Concept
80% van de ontwerpen halen de
eindstreep niet. Maak uw product
levensvatbaar door Multiphysics
simulaties.
Met COMSOL Multiphysics® kunt u de werking
van uw ontwerp nabootsen. Alle fysische
aspecten, zoals in de werkelijkheid voorkomen,
worden meegenomen. Deze multidisciplinaire
aanpak levert direct tastbare resultaten:
besparing op kostbare ontwikkeltijd en
stimulering van innovatie.
Kijk ook eens op:
www.comsol.nl/multiphysics
© 2010 COMSOL, INC. 2010. COMSOL, COMSOL MULTIPHYSICS, COMSOL REACTION ENGINEERING LAB, AND FEMLAB ARE REGISTERED TRADEMARKS OF COMSOL AB.

Afbeelding 5. Conflict in constraints.
wordt, om een mogelijke rotatie van de figuur te voorkomen,
met een ‘horizontale constraint’ een lijn parallel aan
de x-as gelegd. De afbeeldingen 4d, 4e en 4f laten voorbeelden
zien van toepassingen van geometrische constraints
om de geometrie in de gewenste vorm te brengen.
Het ontwerp voldoet voor wat betreft de afmetingen nog
niet aan de wensen/eisen. In een volgende aflevering zal
hier met het toekennen van ‘maatvoering constraints’ een
vervolg aan worden gegeven.
In afbeelding 4c is met een ‘samenvallende constraint’ het
begin- en het eindpunt van de polylijn samengevoegd. Het
boog- en het lijnsegment blijven hierdoor aan elkaar gekoppeld
bij de verdere parametrische bewerkingen. Om een
wirwar van constraints te voorkomen, word de samenvallende
constraint met een blauw blokje gemarkeerd. Het icoon is
alleen zichtbaar als de cursor eroverheen wordt bewogen.
Als bij het toekennen van een constraint een conflict dreigt
met een of meer eerder toegekende constraints, geeft
AutoCAD hiervoor een waarschuwing, zie afbeelding 5.
Verdere bewerking
Ook al zijn in een tekening constraints toegepast, deze
hoeven verdere bewerking van de geometrie niet in de
weg te staan. Een bewerking die een conflict veroorzaakt
met één of meer constraints, wordt door AutoCAD onderkend
en gemeld, zie afbeelding 6. Daarbij wordt de
mogelijkheid geboden de constraints voor de bewerking
tijdelijk los te laten, ‘Relax the constraints’ of de door de
constraints opgelegde beperkingen te handhaven,
‘Maintain the constraints’.
Bij de keuze voor het tijdelijk los laten van de constraints,
kan de bewerking worden uitgevoerd, maar worden de
conflicterende constraints verwijderd. De keuze om de
constraints gedurende de bewerking te handhaven, leidt
vrijwel altijd tot een onvoorspelbare uitwerking op de
vorm van de geometrie. Het bewerkingscommando kan
via de ‘Cancel-toets’ worden afgebroken.
Als een bewerking van het model door een constraint
wordt belemmerd, kan deze constraint ook worden verwijderd
via de optie ‘Delete’ van het menu dat verschijnt
Afbeelding 6. Opties voor een conflicterende bewerking.
Afbeelding 7. Constraints bewerken.
als de constraint met de rechtermuistoets wordt aangeklikt,
zie afbeelding 7. De constraint kan ook worden verwijderd
door de ‘Delete-toets’ te bedienen als de cursor
over de constraint wordt bewogen.
Afbeelding 8.
Iconen manipuleren
Iconen verbergen. Een grote hoeveelheid
constraint-iconen in een
tekening kan al snel als
hinderlijk worden ervaren bij verdere bewerking.
Het menu van afbeelding 7 laat de optie
‘Hide’ zien via welke de geselecteerde iconen
kunnen worden verborgen. Via de optie ‘Hide
All Constraints’ worden alle iconen verborgen
die in de tekening zijn toegepast, dus ook de iconen van
constraints die zich bijvoorbeeld in andere aanzichten bevinden.
De verborgen iconen kunnen weer zichtbaar worden
gemaakt met de optie ‘Show All’ op het ‘Geometric’
paneel van de ribbon, zie afbeelding 2. Hier zijn ook opties
om iconen één voor één zichtbaar te maken, ‘Show’,
en om alle iconen te verbergen, ‘Hide All’. Een enkel
icoon of een cluster iconen kan ook worden verborgen.
Klik hiervoor op de ‘X’ die in een vlakje ernaast of eronder
verschijnt als de cursor over een icoon wordt bewogen,
zie afbeelding 8. Iconen die in de weg staan kunnen
met ingedrukt gehouden selecteertoets worden versleept.
Het paneel ‘Geometric’ van de ribbon laat tot slot ook
nog een optie ‘Auto Constrain’ zien, zie afbeelding 2. Dit
is een handige knop om in een ontwerp snel een aantal logische
geometrische constraints aan te brengen.
AutoCAD doet dit automatisch op basis van de geometrie.
Het aantal automatisch toegekende constraints zal
echter vrijwel nooit helemaal dekkend zijn. De ontwerper
houdt hierin gelukkig het laatste woord.
Alleen al op basis van de geometrische constraints kan de
conclusie worden getrokken dat de uitbreiding van
AutoCAD met parametrisch tekenen een geweldige ontwikkeling
is. Deze nieuwe voorziening biedt interessante
mogelijkheden voor het ontwerpproces. De maatvoering
constraints waarop we in de volgende aflevering ingaan,
kunnen al niets afdoen aan het gemak dat de geometrische
constraints bieden.
Gerard en Kurt IJzermans zijn freelance redacteuren van
CAD-Magazine. Voor eventuele vragen en/of opmerkingen
over dit artikel zijn de auteurs bereikbaar per e-mail:
g.w.ijzermans@gmail.com. Voor meer informatie over dit
onderwerp zie: www.autodesk.nl.
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
61

MECHANICAL & DESIGN
Solid Edge Tips & Tricks
Door Jaap Dubbelaar
De nieuwste Solid Edge heeft een extra uitbreidingsmodule
gekregen voor het uitvoeren van Eindige Elementen Analyses:
‘Solid Edge Simulation’. Dit artikel beschrijft de aanpak voor
het vastleggen van de analyse-input, het uitvoeren van de
berekeningen en het beoordelen van de resultaten.
Analysestappen
Het uitvoeren van een analyse wordt
in een drietal stappen uitgevoerd: 1.
Pre-processing: Het aanbrengen van
de randvoorwaarden, zoals ‘Mate -
rial’, ‘Loads’, ‘Constraints’ en het definiëren
van de ‘Mesh’. 2. Solving:
Het uitvoeren van de berekeningen
via de ‘NX Nastran Solver’. 3. Postprocessing:
Het weergeven van de berekeningsresultaten
via kleur- en contour-’plots’
van spanning en rek. Ook
kunnen vervormingen sterk vergroot
worden weergegeven al of niet in een
bewegende animatie.
Alle ‘Simulation’-functies zijn ondergebracht
op de gelijknamige ‘ribbon’
en wel in een logische volgorde van
links naar rechts.
Op de commando-’ribbon’ voor Simulation staan alle functies in een logische
volgorde, van links naar rechts.
Steeds meer bedrijven ontdekken de
voordelen van het al vroegtijdig uitvoeren
van sterkteanalyses in het ontwerpproces.
Het vroeg ontdekken van
problemen en deze direct oplossen
bespaart veel kosten. Door de integratie
van een Eindige Elementen
Analyse-omgeving binnen de CADontwerptool,
is de constructeur in
staat om tijdens het ontwerp al de nodige
controleberekeningen uit te voeren
en hier direct op te anticiperen.
Ook kan in veel gevallen voorkomen
worden dat de analyses uitbesteed
moeten worden en wordt het gebruik
van kostbare prototypes beperkt.
De nieuwe ‘Simulation- module is
een uitbreiding van de schaalbare
‘FEA’ (Finite Element Analysis) -oplossingen
voor Solid Edge naast de,
in de Classic-bundel ingebouwde,
‘Simulation Express’ (voorheen
‘Femap Express’) en de volledige
‘Femap with NX Nastran’ applicatie.
De ‘Simulation’-module bevat een
groot aantal extra functies ten opzichte
van de ‘Express’ versie, zoals het
doorrekenen van samenstellingen,
een groter aantal ‘Loads’ en ‘Con -
straints’, de mogelijkheid plaatselijke
‘Mesh’-verfijningen aan te brengen,
meerdere berekeningen per model en
het uitvoeren van knikberekeningen.
‘Study’
Een analyse van de op dat moment geopende
samenstelling of het onderdeel
start met de functie ‘New Study’ waarbij
de gebruiker een keuze maakt uit
de verschillende berekeningstypen:
‘Linear Static’, ‘Normal Modes’, voor
het bepalen van de eigen frequenties of
‘Linear Buckling’ voor een knikberekening.
Hierbij is direct een aantal
meer geavanceerde opties voor de ‘NX
Nastran solver’ en de uiteindelijke berekeningsresultaten
mee te geven in de
‘Command bar’. Ook het type van de
‘Mesh’ wordt hier vastgelegd. Er is een
‘Tetrahedral Mesh’ voor solids en een
‘Surface Mesh’ voor dunwandige onderdelen
zoals plaatwerk.
Het aanbrengen van de gelijkmatige belasting (lb) – de ‘Mesh’ (rb) – het verloop
van de ‘Von Mises’ spanning (lo) – het verloop van de vervorming (ro).
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
62

De volgende stap is het vastleggen van
het materiaal. Dit kan al eerder binnen
het geometrisch ontwerp zijn vastgelegd,
want voor gewichtbepaling en
kleurweergave wordt van dezelfde
‘material table’ als voor ‘Simulation’
gebruik gemaakt.
Hierna geeft de gebruiker via de functie
‘Define’ aan welk onderdeel of welke
onderdelen moeten worden geanalyseerd.
Selecteren kan afzonderlijk of
als groep via een ‘fence select’.
‘Loads’ en ‘Constraints’
Nu worden de belastingen op de geometrie
aangebracht via de verschillende
‘Loads’ zoals een kracht, druk,
zwaartekracht, centrifugaalkracht, temperatuur
en verplaatsing.
Uiteraard moet het model worden vastgehouden
om niet onder invloed
van de belastingen in de ruimte te verdwijnen.
Hiervoor zijn de diverse
‘Constraints’ die één of meer vrijheidgraden
wegnemen. De functie ‘Sliding
Along Surface’ wordt toegepast op het
spiegelvlak van een symmetrische
vorm waarbij, om de rekentijd te verkorten,
de helft wordt doorgerekend.
Zowel de ‘Loads’ als de ‘Constraints’
kunnen op vlakken, ribben of punten
van het model worden aangebracht.
Via gekleurde symbolen en tekstlabels
zijn de aangebrachte randvoorwaarden
op het model zichtbaar.
In de ‘EdgeBar’ is een speciale
‘Simulation’-tab waarbinnen alle input
voor de ‘Study’ overzichtelijk onder elkaar
wordt weergegeven en voor wijzigen
geselecteerd kan worden.
‘Connectors’
Bij samenstellingen dient vastgelegd te
worden hoe de onderdelen met elkaar
verbonden zijn. Een verbinding wordt
In de ‘Simulation’-tab van de ‘EdgeBar’
zijn de gekozen instellingen van de
analyse zichtbaar, te selecteren en
te wijzigen.
aangebracht via een ‘Connector ’ van
het type ‘Glued’ indien de vlakken van
tegen elkaar liggende onderdelen niet
kunnen bewegen. Kunnen ze wel langs
elkaar schuiven dan wordt een ‘Linear
Connector’ aangebracht. Het opzoeken
van elkaar rakende vlakken en aanbrengen
van de ‘Connectors’ is automatisch
of handmatig uit te voeren.
‘Mesh’
Om de berekening te kunnen starten is
nu alleen nog een opdeling in elementen
nodig, het zogenaamde ‘meshen’
van het model. Via de functie ‘Mesh’
wordt het gehele model automatisch in
elementen verdeeld waarbij met een
‘Slider’ de fijnheid en dus het aantal
elementen, gestuurd wordt. Indien
noodzakelijk kunnen ‘Mesh’-verfijningen
plaatselijk worden aangebracht
middels de functies ‘Edge Size’ en
‘Surface Size’. Dit wordt gedaan om
de nauwkeurigheid van de simulatie
plaatselijk te verhogen bij modeldetails
of plaatsen waar spanningsconcentraties
worden verwacht.
Bij dunwandige onderdelen zoals
plaatwerk kunnen plaatelementen
gebruikt worden. Rechts is de standaard
elementgrootte plaatselijk verfijnd.
Plaatwerk
Bij dunwandige onderdelen zoals
plaatwerk, worden de beste analyseresultaten
bereikt door gebruik te maken
van een ‘Mesh’ van plaatelementen.
Hiervoor beschikt de simulatieomgeving
over een ‘Mid Surface’-
functie indien een plaatwerkonderdeel
wordt geanalyseerd. Deze genereert
een vlak die voor de berekening
wordt gebruikt halverwege de plaatdikte.
‘NX Nastran’
Nadat alle input voor de berekening is
ingegeven, wordt het analysemodel
doorgerekend met de ‘NX Nastran
solver’. Dit is een achtergrondproces
dat gestart wordt via de ‘Solve’-knop.
Tijdens het rekenen verschijnt het
‘Simulation Progress’-formulier dat
de verschillende berekeningsstappen
laat zien en ook eventuele foutmeldingen
weergeeft bij onjuiste of onvolledige
berekeningsinput. De totale
rekentijd is sterk afhankelijk van het
aantal elementen en dus de fijnheid
van de ‘Mesh’ en de snelheid van de
PC.
Resultaten
De resultaten uit de ‘NX Nastran solver’
worden hierna automatisch in het
model weergegeven. Tegelijkertijd
geeft de commando-’ribbon’ een
groot aantal functies om de berekeningsresultaten
te kunnen beoordelen.
Zo kunnen spanningen en verplaatsingen
in kleurverloop zichtbaar worden
gemaakt terwijl het model zijn vervorming,
al of niet sterk vergroot, laat
zien. Ook is de vervorming als een
animatie zichtbaar te maken. Op iedere
plaats in het model is de spanning
en verplaatsing op te vragen via de
‘Probe’-functie en als tekstblok te
plaatsen. Via de functies ‘Save As
Movie’ en ‘Save As Image’ zijn resultaten
in filmpjes en afbeeldingen te
exporteren. Uiteindelijk is via de
‘Create Report’ functie een compleet
rapport te genereren van alle resultaten
in tabelvorm, inclusief illustraties.
Jaap Dubbelaar is freelance redacteur
voor CAD-Magazine. Voor dit onderwerp
zie ook: www.solidedge.com en
www.solidedge.nl. Eventuele vragen of
opmerkingen zijn welkom via
solidedge.benelux.plm@siemens.com
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
63

VISUALISATIE
3ds Max (Design) 2010 Deel 8
Materialen beter beheren
Door Jean-Pierre van Gastel
In dit inmiddels achtste deel over de nieuwe mogelijkheden in 3ds Max (Design) 2010 komt onder
andere de nieuwe Material Explorer aan bod. 3ds Max (Design) wordt per nieuwe versie
aanzienlijk eenvoudiger en praktischer in gebruik. Desondanks zit er nog steeds een enorme historie
verwerkt in het product, waar men eigenlijk beter geen gebruik meer van kan maken.
Het beste voorbeeld hiervan zijn bijvoorbeeld
de beschikbare materialen. Om
optimaal gebruik te maken van de Mental
Ray renderengine is het aan te raden om
met de specifiek ontwikkelde Mental
Ray-materialen te werken zoals de Arch
& Design-materialen en de ‘Pro Mate -
rials’, zie afbeelding 1. Deze materialen
zijn immers geoptimaliseerd voor het gebruik
met Mental Ray. Zo is bijvoorbeeld
het oude ‘Architectural’-materiaal ooit
ontwikkeld om te gebruiken in combinatie
met ‘radiosity’ en de ‘Scan Line render’.
Om materialen goed te kunnen beheren,
is er een nieuwe Material Explorer geïntroduceerd
in 3ds Max (Design) 2010.
Deze Material Explorer is terug te vinden
via het rendering-menu en laat alle materialen
zien die toegekend zijn in de scene,
zie afbeelding 2. Niet gebruikte materialen
worden dus ook niet getoond, wat
overigens wel een mooie instelling zou
kunnen zijn om deze ook weer te kunnen
geven. Deze materialen zijn zichtbaar in
het bovenste gedeelte van het dialoogvenster. In de kolom
‘Type’ is direct zichtbaar wat voor soort materiaal het is.
Hierdoor is het vrij gemakkelijk geworden om te controleren
of er in een scene wel juiste materialen zijn gebruikt
voor de Mental Ray renderengine.
In de kolom daarnaast is de optie hoe een eventuele textuur
in de viewport wordt weergegeven terug te vinden. Hierbij
heeft de gebruiker uiteraard de keuze uit een standaard
weergave of om gebruik te maken van de zogenaamde
‘Hardware Display’. De laatste kolom laat zien op welk
‘Material ID’ een materiaal is toegekend. De ‘Material ID’
is tevens aan te passen in deze kolom door handmatig een
nieuw ‘Material ID’ (cijfer) in te typen.
Om materialen goed te kunnen beheren, is het noodzakelijk
om direct te kunnen zien welke objecten voorzien zijn van
een materiaal en wat de materiaalsoort per materiaal is.
Daarom is zichtbaar in het bovenste gedeelte van het dialoogvenster,
welke objecten het materiaal toegekend hebben
gekregen. Hierbij worden de namen van de objecten weergegeven,
zie afbeelding 3.
De objecten zijn automatisch een ‘Child object’ van een
Afbeelding 1.
materiaal en kunnen dus met behulp van
de ‘Select Children’ automatisch geselecteerd
worden. Vervolgens kan de gebruiker
op basis van de ‘Child’-selectie via
het rechtermuisknopmenu de objecten in
de scene selecteren en voorzien van een
nieuw materiaal vanuit de ‘Material
Explorer’ of vanuit de ‘Material Editor’.
Dit slepen van een materiaal, dient wel
vanuit het onderste gedeelte van het
‘Material Explorer’-dialoogvenster te gebeuren.
Onderin het dialoogvenster is
overigens ook te zien hoe een desbetreffend
materiaal is opgebouwd uit diverse
texturen als deze gebruikt zijn in een
materiaal. Hierdoor is het mogelijk om de
gebruikte texturen in een materiaal goed
te beheren en waar nodig aan te passen.
Zo kan de gebruiker texturen, door middel
van het verslepen van deze, dupliceren
of omdraaien. In de kolom ‘Property’
is goed zichtbaar om wat voor soort
‘mapping’-type het gaat en de kolom
daarnaast geeft de resolutie van de gebruikte
textuur weer. Tevens zijn van de
meest gebruikte materialen ‘utilities’ terug te vinden in het
menu onderin het dialoogvenster. Een goed voorbeeld hiervan
is bijvoorbeeld om eerst alle ‘Maps’ automatisch te selecteren
van een materiaal en deze vervolgens met de
‘Delete Sub-Materials’/’Maps’, terug te vinden in het rechtermuisknopmenu,
te verwijderen.
Afbeelding 2.
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
64

Afbeelding 3.
‘Reveal’-technologie
Het dialoogvenster ‘Rendered Frame Window’ (Reveal),
dat direct een aantal handige en belangrijke renderinstellingen
in beeld brengt, is inmiddels toe aan de derde versie.
Nieuw in 3ds Max (Design) 2010 zijn de zogenaamde ‘global
tuning’-parameters. Deze parameters zijn vertegenwoordigd
in een aantal ‘sliders’ die zich gedragen als ‘multipliers’
om bijvoorbeeld snel de kwaliteit van zachte reflecties,
refracties en zachte schaduw aan te passen, zie afbeelding
4. Hierdoor hoeft de gebruiker niet meer alle materialen
of lichtbronnen één voor één af om deze voor een proefrendering
een mindere kwaliteit te geven. Opvallend is dat
de benaming van deze ‘sliders’ afgeleid zijn van Autodesk
Revit Architecture.
Tijdens het renderen met 3ds Max (Design) 2010 geeft de
‘Final Gathering’-techniek, om op eenvoudige wijze indirect
licht te berekenen, veel betere feedback. Hiermee wordt
namelijk in verschillende lagen opgebouwd, zodat al heel
snel zichtbaar is wat het eindresultaat zal zijn van de indirect
lichtberekening.
In de vorige versie van 3ds Max (Design) en het gebruik
van Mental Ray, ontstaat al heel snel animatieflikkering als
de camera of objecten in de scene bewegen. Vooral als de
belichting alleen bestaat
uit indirect licht. Dit is
wel te voorkomen door
enorm hoge instellingen
te gebruiken voor ‘Final
Gather’, maar dit heeft
als gevolg dat de rendertijden
abnormaal hoog
worden. Om het probleem
van animatieflikkering
op te lossen, zijn
er in 3ds Max (Design)
2010 nieuwe mogelijkheden
beschikbaar voor
het gebruik van ‘Final
Gathering’. Zo kan de
gebruiker een keuze
maken of er objecten in
de scene zijn geanimeerd,
of dat alleen de
Afbeelding 5.
camera zich verplaatst (‘Walkthrough’). Het grote verschil
hierin is de wijze waarop de ‘Final Gather points’ verdeeld
worden in de scene. De nauwkeurigheid bij een bewegende
camera hangt af van het aantal segmenten in het camerapad.
‘Final Gathering’ blijft uiteraard wel een techniek voor beginners
in 3ds Max (Design). De gevorderde 3ds Max
(Design)-gebruiker zal te allen tijde starten met ‘Global
Illumination’ in combinatie met ‘Photon maps’ en deze afwerken
met een klein beetje ‘Final Gathering’. Het gebruik
van zowel ‘Final Gather maps’ als ‘Photon Maps’ is in 3ds
Max (Design) 2010 samengebracht in een zelfde ‘rollout’ in
het ‘Indirect Illumination’-tabblad, zie afbeelding 5.
3ds Max (Design) 2010 maakt, als één van de weinige producten
die ik ken, optimaal gebruik van alle aanwezige processorkernen
tijdens het renderen met een maximum van
512. Windows ziet overigens maar totaal 256 processorkernen
op dit moment. Uiteraard is het verdelen van een rendering
over het netwerk helemaal interessant. Dit kan zowel
met een enkele afbeelding als met een complete animatiefilm,
zonder dat hier extra 3ds Max (Design) licenties voor
aangeschaft hoeven te worden.
Wat als laatste op zal vallen, bij het renderen in 3ds Max
(Design), is dat er minder ‘errors’ naar voren komen met
betrekking tot het geheugengebruik op 32-bit systemen. 3ds
Max (Design) 2010 werkt standaard namelijk met een zogenaamde
‘paging file’, die je het beste actief kunt zetten op
de snelste harddisk in je werkstation. Hierdoor krijgt de gebruiker
minder foutmeldingen tijdens het renderen. In het
volgende en tevens laatste deel over de mogelijkheden in
3ds Max (Design) 2010 komen er nog wat kleine maar zeer
handige mogelijkheden aan bod.
Jean-Pierre van Gastel jean-pierre.van.gastel@pollux.nl is
freelance redacteur voor CAD-Magazine. Voor dit onderwerp
zie ook: www.autodesk.nl
Afbeelding 4.
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
65

De doelgroep
CAD-Magazine wordt in Nederland en België verspreid onder
(potentiële) gebruikers van PC CAD, GIS, Visuali satie en andere
ontwerpproducten, binnen industriële ondernemingen, productie-, bouw-,
instal latie- en civieltechnische bedrijven, inge nieurs-, technische advies-,
ontwerp- en architecten bureaus, de centrale, lokale en provinciale overheden,
nutsbedrijven, instel lingen voor middelbaar en hoger technisch onderwijs,
dealerorganisaties en leveranciers in de CAD-branche.
Abonnementen 2010
Een abonnement op CAD-Magazine vraagt u aan via de website
www.cadmagazine.nl. De prijs voor een jaar abonnement (acht opeen -
volgende nummers) bedraagt € 75,– excl. 6% BTW. Deze prijs geldt
voor verzending binnen Nederland. Voor verzending buiten Neder land
bedraagt de prijs € 98,-. Het abonnement wordt automatisch ver lengd.
Opzeggingen, uitsluitend schriftelijk, dienen twee maanden voor het verstrijken
van het abonnementsjaar in ons bezit te zijn.
Password
Profiteer van de voordelen van het abonnement op CAD-Magazine!
Met uw persoonlijke password krijgt u toegang tot alle archief op de
website www.cadmagazine.nl. U kunt uw toegangscode aanvragen via
services@cadmag.nl.
Servicepagina
CAD-Magazine op Internet
www.cadmagazine.nl, www.cadmagazine.nl/banenmarkt
www.cadplaza.nl
Voor info en aanvraag abonnementen: services@cadmag.nl
Informatieservice
Onder elk artikel staat de website van de producent of dealer vermeld.
Geïnteres seer den kunnen hiermee zelf informatie opzoeken over de besproken
onderwerpen.
Gegevens onjuist
Indien uw adres- of persoonsgegevens op de adresdrager van CAD-
Magazine onjuist blijken te zijn, verzoeken wij u deze adres drager met
gecorrigeerde gegevens in een gesloten envelop te retourneren aan:
CMedia B.V.
Antwoordnummer 1036
8300 VB Emmeloord (NL).
U kunt wijzigingen ook via e-mail
verzenden naar services@cadmag.nl
In CAD-Magazine 2 - 2010
‘Avatar’ regisseur gastspreker
SolidWorks World 2010
Een machinist, vrachtwagenchauffeur en nu winnaar van elf Oscars,
Hollywood-regisseur James Cameron is de speciale gastspreker
tijdens SolidWorks 2010. Een evenement dat plaatsvindt van
31 januari tot en met 3 februari in
Anaheim, Californië (VS). Een verslag
van dit evenement is te lezen
in CAD-Magazine.
www.solidworks.com
Adverteerdersindex
Autodesk/Prodesk www.autodesk.nl 53
Bouw & ICT www.bouw-en-ict.nl 20
Comsol www.comsol.nl 60
CAD2Reality www.cad2reality.nl 17
Cadjobs www.cadjobs.nl 35
CADkoop www.cadkoop.nl 29
CAD-Magazine www.cadmagazine.nl 49
Cadmes www.cadmes.nl 11, 37
Bouw & ICT
Bouw & ICT 2010 is de beurs op het gebied van ICT-toepassingen
die de bezoeker de weg wijst in Ontwerpen, Bouwen en Beheren.
De 6e editie vindt plaats op
17 en 18 maart in Jaarbeurs
Utrecht. Gelijktijdig wordt
daar de BIM Caseweek gehouden.
Een vooruitblik op
de beurs.
www.bouwenict.nl
CAD-Magazine verschijnt
omstreeks 10 maart 2010.
Construsoft www.construsoft.nl 23
HP www.hp.com/nl 26, 67
ISD Benelux www.isdgroup.nl 25
Nedgraphics www.nedgraphics.nl 47
PTC www.ptc.com 9
Siemens PLM Software www.siemens.com/plm 2
SolidWorks www.solidworks.nl 68
TecCad College www.cadcollege.nl 13
Technishow www.technishow.nl 38
CADMagazine Januari/Februari 2010-1
66

eal power
ALS U GEEN ZANDKASTELEN BOUWT, GEBRUIK DAN SOLIDWORKS.
U hoeft geen beeldhouwer te zijn om indrukwekkende ontwerpen in 3D te maken. SolidWorks®
(SWIFT) beschikt over zeer krachtige hulpmiddelen om uw model te bewerken. Dit vereenvoudigt
en automatiseert het ontwerpproces voor uw team. U maakt aantrekkelijke producten,
waarmee u zich onderscheidt van uw concurrentie.
Skip Barber Racing School LLC gebruikt SolidWorks 3D-CAD software om de prestaties van
hun raceauto te verbeteren, terwijl de ontwerptijd met circa 80% wordt teruggebracht.
Lees meer over de voordelen van SolidWorks op www.solidworks.com/sand
DESIGN BETTER PRODUCTS
SolidWorks is een geregistreerd handelsmerk en SWIFT is een handelsmerk van SolidWorks Corporation. ©2008 Dassault Systèmes. Alle rechten voorbehouden.